Бастауыш мектепте математика пәнін оқыту процесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Сарсенбаев Бахыт
Дефектология 3 курс

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 3
1. БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРДА КОМПЬЮТЕРЛІК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ ҚАЖЕТТІЛІГІН НЕГІЗДЕУ 6
1.1 Бастауыш сыныптарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың мәні мен мазмұны 6
1.2 Л.Г.Петерсонның ОӘК-ін ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану мүмкіндігі мен тиімділігі тұрғысынан талдау 9
1.3 Л.Г.Петерсон бағдарламасы бойынша математика курсын оқытуда АКТ қолдануға арналған әдістемелік ұсыныстар 13
2. МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ 17
2.1 Бастауыш сынып оқушыларының компьютерлік технологияны іс жүзінде тиімді қолдануға арналған эксперимент 18
2.2 Математика сабағында компьютерлік технология көмегімен оқыту жолдарын зерттеу және жүзеге асыру 19
ҚОРЫТЫНДЫ 22
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 24

КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың өзектілігі: Компьютерлік технологиялар дегеніміз- компьютерлік өңдеуге негізделген ақпараттық технологиялар.
Қазіргі кезде біздің қоғам дамудың жаңа кезеңіне қадам басуда, ол ақпараттық кезең, яғни компьютерлік технологиялар және оған қатысты барлық ақпараттық- коммуникациялық технологиялар мұғалімдер қызметінің барлық салаларына еніп, олардың табиғи ортасына айналды.
Бұл тақырыпты зерттеуде Людмила Георгиевна Петерсон танымал ғалым қатысты.
Дегенмен, осы ғалымның зерттеулеріне қарамастан, бастауыш мектепте математика сабағында компьютерлық технологияларды қолдану өзекті мәселе болып қалады. Бұл зерттеу Бастауыш сынып оқушыларын оқыту процесінде компьютерлік технологияларды қолданудың дидактикалық шарттары тақырыбын таңдауға алып келді.
Курстық жұмыстың мақсаты: Бастауыш сынып оқушыларына математика курсын оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың мүмкін нұсқаларын ұсыну және әдістемелік ұсыныстар әзірлеу.
Курстық жұмыстың міндеттері:
Л.Г.Петерсон бағдарламасы бойынша математика курсында АКТ қолдану мүмкіндіктерін анықтау.
Бастауыш мектепте математика сабақтарында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды тиімді пайдалану жағдайларын анықтау.
Л.Г.Петерсонның оқу әдістемелік кешені бойынша математика курсын оқытуда АКТ-ны қолдануға арналған нұсқаулық әзірлеу.
Л.Г.Петерсон бағдарламасы бойынша математика сабақтарын күнтізбелік-тақырыптық жоспарлауға АКТ-ны қосудың шамамен нұсқасын жасау.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды тәжірибелік тұрғыдан қолдану.
Зерттеу болжамы: Егер бастауыш сыныпта сабақ барысында компьютерлік технологияларды қолдансақ, бұл оқушылардың білімін өзектендіріп, оқу процесін ынталандырады.
Зeрттeу oбьeктісі: Бастауыш мектепте математика пәнін оқыту процесі.
Зeрттeу пәні: Бастауыш сынып оқушыларын оқыту процесінде компьютерлік технологияларды қолданудың дидактикалық шарттары.
Зeрттeу жұмысының тeoриялық жәнe әдістeмeлік нeгіздeрі: Зерттеу жұмысының негізіне Л.Г.Петерсон бағдарламасы алынды.
Зeрттeу әдістeрі:
- Бeрілгeн тaқырыпқa бaйлaнысты ғылыми және педагогикалық әдебиеттерге шолу;
- Мaтeмaтикa пәні бoйыншa білім стандарты мен тұжырымдамасына сипаттама мен тұжырым жасау;
Зeрттeу бaзaсы: Зeрттeу жұмысының нeгізгі экспeримeнттік жұмыстaры Солтүстік Қазақстан облысы, Жамбыл ауданы, Қайранкөл жалпы білім беретін мектебінде жүргізілді.
Зeрттeу жұмысының тeoриялық мaңыздылығы: Математика сабағында оқушылармен жұмыс істеу барысында компьютерлік технологияны дұрыс әрі тиімді қолдануға негізделді.
Зeрттeу жұмысының прaктикaлық мaңыздылығы:
Бастауыш сынып математика сабағы бойынша компьютерлік технология көмегімен сабақ жоспарлары әзірленеді;
Оқушылардың зейінін аудару мақсатында АКТ қолдану арқылы тапсырмалар мен есептер беріледі;
Бастауыш сынып математика сабағына арналған АКТ-ның көмегімен тапсырмалар жинағы әзірленді;
Зeрттeу жұмысының құрылымы: Курстық жұмыс кіріспe, 2 нeгізгі бөлімнeн, қoрытынды кeзeңнeн, әдeбиeттeр тізімі мeн қoсымшaдaн тұрaды.
Кіріспeдe мaқсaттaр мeн міндeттeр жәнe aтқaрылaтын жұмыстың қысқaшa сипaттaмaсы aнықтaлғaн.

1. БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРДА КОМПЬЮТЕРЛІК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ ҚАЖЕТТІЛІГІН НЕГІЗДЕУ
1.1 Бастауыш сыныптарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың мәні мен мазмұны

Жаңа мыңжылдықта біз өтіп бара жатқан "индустриялық дәуірге" қарағанда "ақпараттық дәуір" деп аталатын дәуірге аяқ бастық. Бұл мектеп біліміне - оқушыларды жаңа білімнің пайда болу процесі жеделдейтін әлемде өмірге дайындау, үнемі жаңа мамандықтарға, үздіксіз біліктілікті арттыру қажеттілігі проблемасын туғызады. Осы мәселені шешуде қазіргі адамның ақпараттық және коммуникациялық технологияларды меңгеру қабілеті маңызды рөл атқарады. Жаңа ақпараттық технологиялар өмірдің ажырамас бөлігіне айналуда.
Іс жүзінде білім берудің ақпараттық технологиялары - бұл арнайы техникалық ақпараттық құралдарды қолданатын технологиялар болып табылады. Компьютерлік технологиялар мазмұнның белгілі бір формаланған моделін пайдалануға негізделген, ол компьютердің жадында жазылған педагогикалық прогрессивті құралдарымен және телекоммуникация желісінің мүмкіндіктерімен ұсынылған.
Білім беру мазмұнының факторологиялық жағының басты ерекшелігі - "қолдаушы ақпараттың" бірнеше есе артуы, қазіргі деңгейде ақпарат базасын, гипермәтін мен мультимедианы, имитациялық оқытуды, электрондық коммуникацияларды, сараптамалық жүйелерді қамтитын компьютерлік ақпараттық ортаның болуы.
Оқытудың жаңа ақпараттық технологиялары- бұл ақпаратты дайындау және оқушыға беру процестері.
Компьютерлік технология үш нұсқада жүзеге aсырылуы мүмкін:
1. "Ену" технологиясы (жеке дидактикалық есептерді шешу үшін жеке тақырыптарға, бөлімдерге компьютерлік оқытуды қолдану).
2. Негізгі, анықтаушы, осы технологияда қолданылатын бөліктердің ішіндегі ең маңыздысы.
3. Монотехнология (мониторингті қоса алғанда, диагностиканың, оқу процесінің барлық түрлері компьютерді пайдалануға сүйенеді).
Әр түрлі сабақтарда АКТ қолдану келесі артықшылықтарды береді:
- оқу әрекетінің қызығушылығы, мотивациясы артады;
- сараланған тәсіл жүзеге асырылады;
- әр оқушы оқу процесінің субъктісіне айналады;
- сол уақыт аралығында орындалған жұмыс көлемі әлдеқайда үлкен болады;
- білімді бақылау және бағалау процесі жеңілдетіледі;
- оқу іс-әрекетінің дағдылары дамиды (жоспарлау, рефлексия, өзін-өзі бақылау, өзара бақылау).
Ақпараттық технологиялар оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып енгізіледі. Бастауыш мектепте баланың жетекші іс-әрекеті ойыннан оқуға ауысады. Компьютердің ойын мүмкіндіктерін дидактикамен бірге қолдану бұл процесті тегіс етуге мүмкіндік береді. Сабақтарда алынған білімнің, дағдылардың көп бөлігін оқушылар сабақтан тыс уақытта пайдаланбайды, олардың практикалық құндылығы жоғалады және беріктігі айтарлықтай төмендейді. Алынған құзыреттіліктерді компьютерлік ойында қолдансақ, оларды өзектендіруге және ынталандыруға әкеле аламыз. Дербес компьютердің болуы оқушыларға сабақта алған білімдерін практикалық мақсаттарда пайдалануға мүмкіндік береді. Бастауыш сынып оқушыларының эмоционалдылығының жоғары деңгейі оқу процесінің қатаң шеңберімен айтарлықтай тежеледі. АКТ-ны қолданатын сабақтар жоғары эмоционалды шиеленісті ішінара болдырмауға және оқу процесін жандандыруға мүмкіндік береді. Мультимедиялық оқулықтар оқытудың барлық негізгі кезеңдерін оқу материалын ұсынудан бастап білімді бақылауға және қорытынды баға қоюға дейін автоматтандыруға арналған. Сонымен қатар, барлық міндетті оқу материалдары жарқын, қызықты, ақылға қонымды ойын тәсілімен, графиканы, анимацияны, соның ішінде интерактивті, дыбыстық эффектілерді және дауыстық сүйемелдеуді, бейнеклиптерді кеңінен қолдана отырып, мультимедиялық пішінге аударылады.
АКТ-ны қолдана отырып, оқыту біртіндеп экзотикадан оқу процесінің стандартты компоненттерінің біріне айналады. Ерте жастан бастап балалар зерттеу дағдыларына ие, сондықтан оларды өз мақсаттарына жету үшін АКТ-ны қолдануға үйрету керек. Оқушылар туындаған қиындықтарды жеңіп, ұзақ мерзімді жұмысқа деген қызығушылығын жоғалтпау үшін қажетті ерікті қасиеттерге ие, оларды қызықтыратын маңызды мақсатты жоғалтпауға қабілетті. Бастауыш сынып оқушылары қабылдаудың өткірлігі мен балғындығымен, жоғары жүйке қызметінің жас ерекшеліктеріне байланысты "ойландыратын қызығушылығымен" ерекшеленеді. Балалар қоршаған ортаны және барлық жаңа нәрселерді қызығушылықпен қабылдайды. Бастауыш сынып оқушыларының қабылдауы айқын эмоционалдылықпен сипатталады.
Осылайша, бастауыш мектептің оқу процесіне жаңа ақпараттық технологияларды енгізу оқу ақпаратын ұсыну мүмкіндіктерін едәуір кеңейтеді және оқу мотивациясын күшейтуге мүмкіндік береді. Компьютерлік бағдарламаларды қолдана отырып, оқушылар оқуға деген қызығушылықты арттырады, қабылдаудың эмоционалдылығы артады, балалар қызығушылықпен жұмысқа кіріседі, оқу процесіне белсенді қатысады, бұл оқытудың тиімділігіне тікелей әсер етеді. Компьютердің бай графикалық, дыбыстық және интерактивті мүмкіндіктерін пайдалану сыныпта оқушының дамуына ықпал ететін жағымды эмоционалды фон жасайды.

1.2 Л.Г.Петерсонның ОӘК-ін ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану мүмкіндігі мен тиімділігі тұрғысынан талдау

Л.Г.Петерсон бағдарламасы бойынша математика курсында бірнеше мазмұнды жолдар ерекшеленеді.
1. Сандар және олармен операциялар
2. Шамалар және оларды өлшеу
3. Мәтіндік тапсырмалар
4. Геометрия элементтері
5. Алгебра элементтері
6. Стохастика элементтері
7. Стандартты емес және қызықты тапсырмалар.
Мен осы мазмұнды жолдарды АКТ қолдану мүмкіндігі мен тиімділігі тұрғысынан талдайтын боламын.
Натурал сан ұғымы математиканың бастапқы курсының орталық ұғымдарының бірі болып табылады. Бұл тұжырымдаманың қалыптасуы барлық оқу жылдарында жүзеге асырылады.Бұл тұжырымдама нақты объектілер жиынтығымен практикалық жұмыс нәтижесінде заттарды санау барысында, шамаларды өлшеу процесінде нақты негізде ашылады.Нәтижесінде "Сан" ұғымының математикалық моделін құрудың үш тәсілі пайда аңғарылады: есептік сан, реттік сан, өлшем бірлігі ретіндегі сан. Бірінші сыныпта "1-ден 9-ға дейінгі сандар" тақырыбын зерделеу кезінде "арифметика-балақай" бағдарламасын қолдануға болады, бұл көрнекі материалда "бір таңбалы сан"ұғымының нақты модельдерін беруге мүмкіндік береді. Электронды "Математика. Есеп" оқу құралы мектепалды және бастауыш мектеп жасындағы балалар үшін арнайы құрылған. Бұл сандардың құрылымы мен санауды үйретуге көмектеседі. "Сандар және олармен операциялар" мазмұндық желісінің материалын одан әрі зерттеу үшін "Кирилл және Мефодий сабақтары" бағдарламасын қолдануға болады. Курс сабақтары оқу материалдарын көрнекі ұсынуға, дағдыларды үйретуге және тапсырмаларды орындаудың табыстылығын бақылауға арналған тақырыптық ұйымдастырылған интерактивті слайдтар жиынтығынан тұрады. Слайдтарда мәтіндік немесе ақпараттық объектілер: суреттер, анимациялар, интерактивті элементтер орналастырылады. Оқу материалын ұсынудың слайд құрылымының артықшылығы-оқытушының слайдтар сериясынан сабаққа қажетті барлық интерактивтерді көрсетпей, сабақ презентациясын дайындамай таңдау мүмкіндігі. "Мен бәрінен жақсы санай аламын. Бастауыш мектеп математикасы" компьютерлік бағдарлама кішкентай қолданушыға көбейту, бөлу, қарапайым және ондық бөлшектерді, сандарды дөңгелектеу, көбейту кестесін игеруге көмектесетін сабақтардан тұрады.
Геометриялық материалды зерттеу екі негізгі мақсатқа қызмет етеді: оқушылардың кеңістіктік көріністерін қалыптастыру және геометриялық шамалармен (ұзындық, аудан және көлем) таныстыру. Геометриялық фигуралар мен олардың қасиеттерін зерттеуде практикалық әдістер тобы, әсіресе практикалық жұмыстар маңызды орын алады. Мультимедиялық презентацияларды жеке компьютерлерде немесе интерактивті тақтада қолдану мұғалімге геометриялық фигуралардың қасиеттерін әр түрлі материалдардан пішіндер жасау, геометриялық фигураларды салыстыру және салыстыру бойынша практикалық жұмысты ұйымдастыру мүмкін болмаған жағдайда нақты көрсетуге мүмкіндік береді. Компьютерді қолдана отырып, мобильді визуализацияның жетіспеушілігі мәселесін шешуге болады, мұнда балалар мұғалімнің жетекшілігімен монитор экранында геометриялық фигураларды қабаттастыру әдісімен салыстырады, жиынтықтардың өзара байланысын талдайды және PowerPoint көмегімен көрсетілген қозғалыс мәселелерін шешеді.
Л.Г.Петерсон бағдарламасы бойынша математика курсында стохастика комбинаторика элементтері, графтар теориясы, көрнекі және сипаттамалық статистика, ықтималдық теориясының бастапқы ұғымдары түрінде ұсынылған. Exсel, Macromedia Flash, PowerPoint бaғдарламаларды пайдалану мұғалімге оқушыларға диаграммаларды, координаталар осін, графикалық модельдерді құру және пайдалану мүмкіндіктерін көрнекі түрде көрсетуге, ал оқушыларға практикалық сабақтар кезінде оқытылатын тақырыптар бойынша дағдыларды дамытуға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, Л.Г.Петерсон бағдарламасы бойынша математика сабағын өткізу белгілі бір білім беру технологияларын қолдануды көздейді. Олардың бірі-жаңа білімді ашу сабақтарында қолданылатын проблемалық оқыту технологиясы. Проблемалық оқыту технологиясында сабақтың әр кезеңінде АКТ қолдану мүмкіндіктерін талдаймыз.
1. Проблемалық жағдай жасау. Сабақтың осы кезеңінде мұғалім оқушыларға қарама-қайшылық жағдайын тудыратын тапсырмалардың нұсқаларын ұсына алады. Ол үшін "Кирилл және Мефодий сабақтары" компьютерлік бағдарламаларының материалын пайдалануға болады.
Бұл оқушылардың ынтасын арттыруға, оқушылардың өзіндік оқу іс-әрекетін ұйымдастыруға, әртүрлі дереккөздерден алынған ақпаратты дұрыс түсінуге және қабылдауға мүмкіндік береді.
2. Мәселені тұжырымдау және оны шешу гипотезаларын ұсыну кезеңдерінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану тиімсіз, өйткені осы кезеңдегі жұмыс мұғалім мен оқушылардың диалогын қарастырады, оның барысында негізгі сұрақ немесе проблеманы шешудің нұсқалары айтылады. Оқушылардың назарын шешілетін мәселеге аудару үшін интерактивті тақтада немесе презентацияда негізгі сәттерді белгілеуге болады.
3. Білімді өзектендіру, қызметті жоспарлау. Бұл кезеңде бұрыннан бар білімді және жаңа тапсырмаларды орындау үшін жеткіліксіз білімді анықтау, оқушылардың жаңа білімді ашуға, іс-әрекетті жоспарлауға мүмкіндік беру үшін компьютерді қолданған жөн. Бұл сабақта зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруға, сараланған тәсілді жүзеге асыруға, оқушылардың іс-әрекетіне логикалық және іздеу сипатын беруге, оқушылардың танымдық қызығушылығын жандандыруға, олардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға, ақыл-ой белсенділігін ынталандыруға мүмкіндік береді.
4. Жаңа білімду ашу. Сабақтың осы кезеңінде мультимедиялық презентацияларды қолдану ең тиімді болып табылады. Оқу материалының оқушыларға әсері көбінесе материалдың иллюстрациялық деңгейіне байланысты. Оқу материалының көрнекі қанықтылығы оны жарқын, сенімді, жақсы игеруге және есте сақтауға ықпал етеді. Слайдтарды көрсетумен ауызша материалдың үйлесуі оқушылардың көрнекі назарын оқу материалының ерекше маңызды сәттеріне шоғырландыруға мүмкіндік береді. Кейде сыныппен фронтальды жұмыс кезіндегі қол жеткізе алмаған назарды экран өзіне ауда алады. Экранда сіз тез түрлендірулер жасай аласыз, нәтижелерді түзете аласыз, сабақта оқушылардың қызметін реттей аласыз. Компьютер мұғалімге топтық және жұптық жұмыс түрлерін ұйымдастыруға, оқушыларға көрнекі материалдарды қолдана отырып, орындалған жұмыстың нәтижелері туралы айтуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, оқушыларды материалды өз бетінше іздеуге, сондай-ақ сұрақтарға жауап беруге үйрету үшін әртүрлі бағдарламаларды қолданған жөн. Бағдарламаларда әр түрлі деңгейдегі тапсырмалар, сонымен қатар кеңестер мен анықтамалық материалдар болуы мүмкін.
5. Жаңа білімді қолдану. Бұл кезеңде әртүрлі оқыту және демонстрациялық бағдарламаларды, модельдерді, ойындарды қолдануға болады. Мұндай тиімді әзірлемелер оқушылардың оқуға деген оң көзқарасын қалыптастырады, көмек көрсетудің кедергісіз әдісін, жеке оқу қарқынын таңдау мүмкіндігін ұсынады.
6. Сабақты қорытындылау кезінде балалардың зерттелетін материалға қызығушылығын қалыптастыру үшін мультимедиялық эффектілерді қолдануға болады.
Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, Л.Г.Петерсон бағдарламасы бойынша математика курсын оқу барысында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды тиімді қолдануға болады, өйткені олар оқу материалын неғұрлым қол жетімді және түсінікті етуге мүмкіндік береді. Олар дамып келе жатқан оқытуды, проблемалық-диалогтық тәсілді жүзеге асыруға ықпал етеді, сабақта зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Оқытудың сараланған тәсілін жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Сабақта компьютерлік тестілерді, ойын сынақтарын қолдану мұғалімге зерттелетін материалды игеру деңгейінің объективті көрінісін алуға және оны уақтылы түзетуге мүмкіндік береді.

1.3 Л.Г.Петерсон бағдарламасы бойынша математика курсын оқытуда АКТ қолдануға арналған әдістемелік ұсыныстар

ДК-де модельдерді қолдану уақытты баяулатуға және жылдамдатуға, кеңістікті қысуға немесе созуға, қауіпті немесе нақты әлемде мүмкін емес әрекеттерді орындауға еліктеуге мүмкіндік береді.
Компьютердің мүмкіндіктерін келесі нұсқаларда пайдалануға болады:
1. Қосымша материалды фрагменттік, іріктеп пайдалану;
Оқу процесінде PowerPoint бағдарламасында жасалған мультимедиялық презентациялар көбінесе проекциялық жүйені немесе үлкен диагональды мониторды қолдана отырып, мұғалімді түсіндіруге қосымша материалдарды көрнекі түрде көрсету үшін қолданылады. Жалпы жағдайда оқушылармен жұмыс жасау кезінде PowerPoint бағдарламасын қолданудың келесі нұсқаларын бөліп көрсетуге болады:
Жаңа материалды түсіндіруде сабақта презентацияны қолдану.
Алдын-ала жасалған презентация кез-келген иллюстрацияларға, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.