Арнайы жобаны іске асыру тетіктері
16.06.2020-ғы № 4369 шығыс хаты
16.06.2020-ғы № 1867 кіріс хаты
Үнем – қоғам қуаты
арнайы жобасының тұжырымдамасы
Өзектілігі.
Тиімді тұтыну – қазіргі әлемде қоғам дамуының ажырамас бөлігі болып
табылады.
Прагматизм ұғымы қазақстандықтарға икемді, қаржылық тұрақты, дені
сау, білімді, еңбек нарығында сұранысқа ие болуға, өзінің әлеуетін іске
асыруға және құбылмалы әлем жағдайында тез әрекет етуге мүмкіндік беретін
бірқатар ұтымды дағдыларды жинақтайды.
Бағдарламаның негізгі бағдарларының бірі ретінде аталған бағытты
қазақстандықтардың санасында ұғымның көптүрлілігін бекіту және іс-
тәжірибеге бірқатар прагматикалық әдеттерді енгізу үшін кең ақпараттық және
жобаға қолдау көрсетуді қажет етеді.
Осыған байланысты, ұтымды дағдыларды дамыту үшін жағдай жасауға
мүмкіндік беретін қазақстандықтардың прагматизм дағдыларын дамыту жөніндегі
жеке арнайы жобаны іске асыру өзекті болып табылады.
Рухани жаңғыру бағдарламасы бойынша бағыты – Тұлғалық даму.
Жобаның мақсаты – ресурстарды орынды тұтынуды және бөлуді көздейтін
прагматикалық өмір салтын қазақстандықтардың құндылықтық бағдарлары
жүйесіне енгізу.
Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
1) прагматизм ұғымы туралы түсінікті кеңейту;
2) даму қажеттілігін және өмірге ұтымды көзқарасты тұрақты түсінуді
қалыптастыру;
3) мінез-құлық трендтерін қалыптастыру;
4) бағыт шеңберінде прагматикалық дағдыларды дамыту үшін жағдай жасау;
Арнайы жобаның мақсатты аудиториясы (халық санаты). Жалпы білім
беретін мектептердің, ТжКБ-ның оқушылары, жоғары оқу орындарының
студенттері, Қазақстан халқының экономикалық белсенді бөлігі (оқырмандар
мен тыңдаушылардың, мамандардың кең ауқымы).
Стратегиялық серіктестер.
Арнайы жоба шеңберінде жергілікті атқарушы органдардың ҮЕҰ-мен және
қоғамдық бірлестіктер, жеке тұлғалық өсу орталықтары, кәсіпкерлер,
бизнесмендермен ынтымақтастықта мүдделі білім беру ұйымдарымен әріптестікте
жүзеге асырылады.
Іске асыру механизмдері.
1. Ақпараттық жұмыс:
– бейнероликтер, подкасттар, графикалық және мәтіндік материалдар
көмегімен прагматикалық мінез-құлық, ұтымды дағдылар тақырыбына БАҚ-
та және әлеуметтік желілерде контентті жасау және белсенді жылжыту;
– материалдарды түпнұсқа ретінде орналастыру үшін бағдарламаның
ресми ресурсы Ruh.kz платформасын пайдалану;
– әлеуметтік желілерде тақырыптарға сәйкес келетін, ірі басылымдарды
орналастыру;
– жарқын және түсінікті мысалдар арқылы өмірге прагматикалық қатынас
ұғымын ашатын вирустық әлеуметтік роликтерді іске қосу.
NUDGE технологиясын пайдалану.
– әлеуметтік желілерде мессендждерлер мен билбордтарда лозунгтардың
таралуы;
– іс жүзінде өмір сүруге шақыратын ұлттық дәстүрлерді ілгерілету;
– өмірде табысқа жеткен прагматиктер тұлғаларын танымал ету;
– лайфхак форматындағы ұтымды дағдылардың практикалық пайдасын
көрсету (мысалы, коммуналдық қызметтер үшін шотты азайту, қаржыны
сауатты бөлуден түскен инвестициялық пайда);
– адам бейнесі бойынша ойдан шығарылған прагматик-кейіпкерлерді
жасау, олар әлеуметтік желілердегі тұлғасы арқылы практикалық
тәжірибе негізінде түрлі шешімдерді қабылдаудың салдарын көрсететін
боладыкөп сериялы видеографиязаманауи анимациялық сериал көрсету;
– мобильді қосымша форматында прагматикалық әдеттерді қалыптастыру
бойынша пайдалы кеңестері бар чек-парақты қалыптастыру және танымал
ету, онда өз прогресін қадағалауға және белгілі бір рейтингке қол
жеткізгені үшін материалдық емес сыйақы алуға болады;
– салауатты өмір салтын жүргізу үшін жағдай жасау (жазғы кезеңде
ашық аспан астындағы жаттығулар, алаңдар, веложолдар) және
экологиялық мінез-құлық (қоқысты бөлек жинау бойынша мастер-
класстар, қоқыс алаңдарындағы арнайы контейнерлер).
1. Прагматикалық өмір салтының артықшылықтарын көрсету және вирусты
трендтерді құру үшін танымал блогерлерді тарту (тиімді тұтыну,
сәнді мерекелерден бас тарту, салауатты өмір салтын жүргізу,
жоспарлау және т. б. дағдылары).
2. Болашақ дағдыларын дамытуға бағытталған мектеп бағдарламасына
арнайы пәндерді енгізу (тайм-менеджмент, сыни ойлау, құқықтық және
қаржылық сауаттылық және т.б.), сондай-ақ ашық университет жобасы
шеңберінде дәрістер мен оқыту тренингтерін құру OpenU.kz әрбір адам
өзіне және өз мамандығына арналған өзектілігіне сәйкес ұтымды
дағдыларды қалыптастыруға еркін қол жеткізе алуы үшін.
Контентті әзірлеу кезінде белгілі бір кәсіп өкілдеріне (заңгерлер,
экономистер, педагогтар және т.б.) дамыту қажет, адамдарға жаңа ақпаратқа
бағдар беру оңайырақ болуы үшін дағдылары бар топтамалардың болуын
қарастыру керек.
Арнайы жобаның администраторы: Қазақстан Республикасы Ақпарат және
қоғамдық даму министрлігі.
Нәтижелерді бағалау индикаторлары:
– Республикалық маңызы бар қалаларда (Нұр-сұлтан, Алматы, Шымкент) және
облыстарда БАҚ-та және жарнамалық алаңдарда (билбордтар, қоғамдық
көлік, ақпараттық стендтер) ақпараттық кампания жүргізу;
– танымал адамдарды, блогерлерді, қоғамдық пікір көшбасшыларын жүргізіп
отырған жұмысқа тарту;
– әлеуметтік желілерде, танымал пабликтарда және блогерлердің
жарияланымдарында орналастыру;
– балалар мен жастарға арналған заманауи аудиовизуалды контент өндіру;
– мектептерді, ТжКБ мен ЖОО-ларды оқыту жүйесіне енгізу үшін оқыту
бағдарламаларын құру;
– халықты жүргізіліп жатқан жұмысқа тарту.
Күтілетін нәтижелер:
– Әлеуметтік мінез-құлықтың өзгеруі;
– Қазақстандықтардың рационалды әдеттерін қалыптастыру;
– Бағдарлама құндылықтарының ашық практикалық мысалдар мен танымал
тұлғалар арқылы таралуы кезіндегі тізбекті реакция;
_____________________
Дәстүр мен ғұрып
арнайы жобасының тұжырымдамасы
Өзектілігі.
Ұлттық бірегейлікті сақтауда қанымызға сіңіп, тұрмысымызға айналған
салт-дәстүрдің маңызы жоғары. Рухани құндылықтардың ұрпақтан-ұрпаққа
ауысып, сабақтасуы мәңгілік ел болудың негізгі өзегі. Сондықтан, ұлттық
бірегейлікті сақтау жолында дәстүр мен ғұрпымызды, ұлттық асханамыз бен
тағамдарымызды жүйелі жаңғырту керек.
Әсіресе, ақпарат пен сан түрлі мәдениет тоғысқан жаһандану заманында
ұлттық код пен рухты бекем ұстайтын салт-дәстүр мен әдет ғұрып. Осы ретте,
Дәстүр мен ғұрып арнайы жобасын енгізіп, рухани мұрамызды түгендеп,
жаңғыртып, озығын саралаудың өзектілігі жоғары.
Қазақ салт-дәстүр, әдет ғұрыпқа, ұлттық ас мәзіріне бай халық және
әрбір ұлттық дәстүрдің тәрбиелік мәні мен маңызы терең. Ұлтымыздың салт-
дәстүрлері ұрпақты өнеге мен білімге, елжандылыққа, ізгілікке, бауырмалдық
пен өнегеге шақыруымен құнды.
Сондықтан, арнайы жоба аясында қазақ халқының дәстүрлері мен әдет-
ғұрыптарын кеңінен дәріптеп, ұмыт болғанын жаңғыртып, заман көшіне сай
ұлықтап, өскелең ұрпақты сол арқылы тәрбиелеу жолға қойылу керек. Сондай-
ақ, ұлттық тағамдарымыздың құндылығын арттырудың да өзектілігі жоғары.
Жобаның мақсаты көнеріп, қолданыс аясы тарылған дәстүр мен ғұрыптан
бас тартып, ұмыт болғанын жаңғыртып, тәрбиелік және адамгершілік құндылығы
жоғары салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарды заманға сай түрлендіру. Және, қазақтың
ұлттық асханасының ерекшелігі мен құндылықтарын кеңінен дәріптеу.
Бұл мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді орындау қажет:
1. Ұлттық рухты, патриотизмді, тәлім-тәрбиені дәріптейтін қазақтың салт-
дәстүрлерін жаңғырту;
2. Жалпыхалықтық рухани құндылықтарды күшейту;
3. Халықты салт-дәстүр мен әдет-ғұрыпты сақтаудың маңыздылығымен
ақпараттандырып, ұлттық құндылықтарға деген сезімді арттыру;
4. Жас ұрпаққа ұлттық құндылықтармен қазақ асханасының пайдасын дәріптеу.
Арнайы жобаның мақсатты аудиториясы (халық санаты).
Қазақстан халқы, жалпы білім беру мектептерінің оқушылары, ЖОО
студенттері, экономикалық белсенді топ (оқырмандар, тыңдармандар,
қызметкерлер т.б.)
Стратегиялық серіктестер:
Арнайы жобаның аясында жергілікті атқарушы органдар мен білім беру
мекемелері, мәдениет ошақтары, БАҚ, ҚҚ-тар, ҮЕҰ-дар, кәсіпкерлер мен
тұлғалық даму орталықтары өзара серіктестік құрады.
1. Арнайы жобаны іске асыру тетіктері:
2. Ақпараттық жұмыстар:
- БАҚ көздерінде салт-дәстүр, әдет-ғұрыпқа қатысты іс-шараларды кеңінен
насихаттау жұмыстарын жүргізу. Салт-дәстүрден көрініс беретін заманауи
бейнероликтер, подкасттар, әлеуметтік желіде челлендждер, мақалалар
мен танымдық посттарды жүйелі жариялау;
- Республикалық, өңірлік телеарналардан, радиолардан дәстүр мен ғұрып,
ұлттық тағамдарды насихаттайтын деректі фильмдер, ток-шоулар, мәдени
бағдарламалар, арнайы айдарлар енгізіп, Қазақтың 100 салт-дәстүрі,
Қазақстың 100 ұлттық тағамы сынды бағдарламалар әзірлеу;
- Жас ұрпақтың санасын қалыптастыруда балаларға арналған салт-дәстүрді
таныту танымдық мультфильмдер, анимациялық фильмдер мен
бағдарламаларын шығару;
- Республикалық және жергілікті басылымдарда, газет-журналдардың бір
бетін жүйелі түрде салт-дәстүр мен әдет-ғұрыптарға арнау;
- Ruh.kz порталын арнайы жобаның негізгі ақпарат алаңы ретінде
қолдану;
- Әлеуметттік желіде салт-дәстүр, әдет-ғұрып, ұлттық тағамдарға қатысты
заманауи, жастардың нақышында вирустық бейнероликтер тарату;
- Ұлттық тағамдардың мәзірі жазылған онлайн ас мәзірлерін көбейту.
3. NUDGE технологиясын қолдану арқылы насихаттау жұмыстары
- Әлеуметтік желі, билбордтарда мақал-мәтелдер арқылы ұлттық құндылықты
ұлықтайтын месседждер тарату;
- Салт-дәстүр білгірлері, ұлттық құндылықты дәріптеп жүрген жандарды
көпшілікке үлгі ретінде насихаттау;
- Ұлттық тағамдар даярлатын мейрамханалар, фут-корттар ашу;
4. Танымал блогерлер, желіде белсенді қоғам қайраткерлері, белгілі
тұлғаларды насихаттау жұмыстарына тарту. Ұлттық құндылықтарды
дәріптеп, салт-дәстүрді насихаттап жүрген жандар арқылы халыққа
дәріптеу жұмыстарын жүргізу. Тақырыптық бағытта жазатын блогерлер
санын арттыру. Желіде ұлттық тағам мәзірлері бар парақшаларды
көбейтіп, халыққа кеңінен насихаттау.
5. Мектеп бағдарламасына Ұлттық дәстүр факультативті сынып
сағаттарын енгізуді қарастыру.
- Оқушылар мен студенттер арасында салт-дәстүрден интеллектуалдық
сайыстар, олимпиадалар өткізу. Олипиадалар онлайн түрде өтсе де
болады;
- Мектеп оқушыларына салт-дәстүрден викториналық ойындар, танымдық
тестілеулер өткізуді ұйымдастыру;
- Еңбекке баулу сабақтарында ұлттық тағамдармен танысып, даярлау
жұмыстарын жүргізу.
6. Республиканың барлық өңірлерінде өтетін шаралар.
- Аймақтарда салт-дәстүрді сақтап, жетік білетін отбасылар арасында
Салт-дәстүр білгірі отбасылық байқауларын ұйымдастыру. Сол арқылы,
салт-дәстүрді насихаттап отырған Қазақстанның үздік отбасыларын
анықтауға болады. Немесе Мерейлі отбасы байқауын салт-дәстүрге
бағыттап, форматын өзгерту;
- Ұлттық руханиятта, түбі бір түркі халқының салт-сана, әдет-ғұрпын
жіліктеп, өз заманындағы маңызын, құндылықтарын оқырманға жеткізуде
қазақ әдебиетінің, қазақ тарихының заңғар жазушысы Мұхтар Мағауиннің
шығармаларының рөлі жоғары. Аласапыраннан бастап Шыңғыс ханға
дейінгі шығармалары тегіс қазақтың ұлттық салт-дәстүрімен қабысып
жатыр. Жазушының мұрасын, студенттер мен оқушылар арасында кеңінен
насихаттау керек;
- Ұлттық салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарды шығармаларына арқау еткен ұлт
зиялыларымен кездесулер ұйымдастыру;
- Ғұрыптық фольклор бойынша бата, бесік жыры, жар-жар, жарамазан
жырларының үлгілерін халық арасында кеңінен тарату жұмыстарын жүргізу.
7. Мәдениет, өнер саласы.
- Ұлттық қолөнер көрмелерін ұйымдастыру;
- Ұлттық киімдер сән апталығын өткізу;
- Жыраулар фестивальдерін ұйымдастыру;
- Ұлттық салт-дәстүрді насихаттайтын театрлық қойылымдарды өткізу;
- Ұлттық салт-дәстүрді жаңғыртып, қазақтың қолданбалы, қолөнерін әлемге
танытып жүрген жас суретшілерді, зергерлерді, шеберлерді мемлекет
тарапынан марапаттап, ынталандыру жұмыстарын жүргізу.
8. Қазақ асханасының бірегей тағамдары фестивалін ұйымдастыру.
бесаспап аспасазшыларды қатыстыру арқылы Өрметас, Үлпершек,
Қарын бөртпе, Бұжы, Жаужүрек, Қарын көмбе т.б ұмыт бола
бастаған бірегей тағамдарды әзірлеу. 7
9. Ұмыт болған ежелгі тағамдарды қайта жаңғырту мақсатында арнайы
Сарқыт тақырыбында гастро-тур ұйымдастыру.
10. Өңірлерде гастрономиялық туризімді дамытуға кәсіпкерлерді тарту
және қолдау жұмыстарын жүргізу.
11. Салт-дәстүрлерге анықтама, ұлағатты сөздер, бата-тілектер,
дәстүрлі тағамдардың рецептілері, ұлттық киім, ұлттық қолөнер,
зергерлік бұйымдар және т.б. салт-дәстүрлерден ақпарат беретін
Dastur мобильді қосымшаларын ойлап табу.
Жоба администраторы: ҚР АҚДМ, ҚР МСМ, ҚҚДИ, ҚР БҒМ, ЖАО
12. Іске асыру индикаторлары:
- Республикалық және өңірлік БАҚ-та ақпараттық насихаттау шараларын
өткізу;
- Танымал тұлғалар, қоғам қайраткерлері, блогерлерді насихат жұмыстарына
тарту:
- Әлеуметтік желіде, танымал блогерлердің парақшалары мен пабликтерде
роликтер, челленджер, посттар жариялау;
- Халықты толық жобаның жүзеге асу жұмыстарына тарту.
Күтілетін нәтижелер:
- ұлттық рух, тәлім-тәрбиені дәріптейтін салт-дәстүрлер
жаңғырады;
- жас ұрпақтың, халықтың бойына әдет-ғұрыптар сіңеді;
- ұлттық бірегейлік қалыптасып, құндылықтардың халық өміріндегі
маңызы артады;
- салт-дәстүрді білетін, әдет-ғұрыптарды сақтайтын жас ұрпақ
қалыптасады;
- ұмыт болған бірегей ұлттық тағам түрлері жаңғырады;
- гастрономиялық туризм қолға алынып, шетелдік туристер қазақ
асханасының тарихына қанығады:
- дәстүр арқылы халық тарихты танып, патриоттық рух артады.
_____________________
Еңбек – елдің мұраты
арнайы жобасының тұжырымдамасы
Өзектілігі. COVID-19 індетінің таралуын тежеу мақсатында әлемнің
көптеген елдерінде ұзақ мерзімдік карантиндік шаралар енгізілді. Бұл адам
мен қоғам тіршілігінің барлық саласына теріс ықпал етті. Мамандардың
пікірінше, коронавирус әлеуметтің көптеген саладағы қалыпты дағдысын
айтарлықтай өзгертеді. Бұл өзгерістердің экономика саласындағы ... жалғасы
16.06.2020-ғы № 1867 кіріс хаты
Үнем – қоғам қуаты
арнайы жобасының тұжырымдамасы
Өзектілігі.
Тиімді тұтыну – қазіргі әлемде қоғам дамуының ажырамас бөлігі болып
табылады.
Прагматизм ұғымы қазақстандықтарға икемді, қаржылық тұрақты, дені
сау, білімді, еңбек нарығында сұранысқа ие болуға, өзінің әлеуетін іске
асыруға және құбылмалы әлем жағдайында тез әрекет етуге мүмкіндік беретін
бірқатар ұтымды дағдыларды жинақтайды.
Бағдарламаның негізгі бағдарларының бірі ретінде аталған бағытты
қазақстандықтардың санасында ұғымның көптүрлілігін бекіту және іс-
тәжірибеге бірқатар прагматикалық әдеттерді енгізу үшін кең ақпараттық және
жобаға қолдау көрсетуді қажет етеді.
Осыған байланысты, ұтымды дағдыларды дамыту үшін жағдай жасауға
мүмкіндік беретін қазақстандықтардың прагматизм дағдыларын дамыту жөніндегі
жеке арнайы жобаны іске асыру өзекті болып табылады.
Рухани жаңғыру бағдарламасы бойынша бағыты – Тұлғалық даму.
Жобаның мақсаты – ресурстарды орынды тұтынуды және бөлуді көздейтін
прагматикалық өмір салтын қазақстандықтардың құндылықтық бағдарлары
жүйесіне енгізу.
Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
1) прагматизм ұғымы туралы түсінікті кеңейту;
2) даму қажеттілігін және өмірге ұтымды көзқарасты тұрақты түсінуді
қалыптастыру;
3) мінез-құлық трендтерін қалыптастыру;
4) бағыт шеңберінде прагматикалық дағдыларды дамыту үшін жағдай жасау;
Арнайы жобаның мақсатты аудиториясы (халық санаты). Жалпы білім
беретін мектептердің, ТжКБ-ның оқушылары, жоғары оқу орындарының
студенттері, Қазақстан халқының экономикалық белсенді бөлігі (оқырмандар
мен тыңдаушылардың, мамандардың кең ауқымы).
Стратегиялық серіктестер.
Арнайы жоба шеңберінде жергілікті атқарушы органдардың ҮЕҰ-мен және
қоғамдық бірлестіктер, жеке тұлғалық өсу орталықтары, кәсіпкерлер,
бизнесмендермен ынтымақтастықта мүдделі білім беру ұйымдарымен әріптестікте
жүзеге асырылады.
Іске асыру механизмдері.
1. Ақпараттық жұмыс:
– бейнероликтер, подкасттар, графикалық және мәтіндік материалдар
көмегімен прагматикалық мінез-құлық, ұтымды дағдылар тақырыбына БАҚ-
та және әлеуметтік желілерде контентті жасау және белсенді жылжыту;
– материалдарды түпнұсқа ретінде орналастыру үшін бағдарламаның
ресми ресурсы Ruh.kz платформасын пайдалану;
– әлеуметтік желілерде тақырыптарға сәйкес келетін, ірі басылымдарды
орналастыру;
– жарқын және түсінікті мысалдар арқылы өмірге прагматикалық қатынас
ұғымын ашатын вирустық әлеуметтік роликтерді іске қосу.
NUDGE технологиясын пайдалану.
– әлеуметтік желілерде мессендждерлер мен билбордтарда лозунгтардың
таралуы;
– іс жүзінде өмір сүруге шақыратын ұлттық дәстүрлерді ілгерілету;
– өмірде табысқа жеткен прагматиктер тұлғаларын танымал ету;
– лайфхак форматындағы ұтымды дағдылардың практикалық пайдасын
көрсету (мысалы, коммуналдық қызметтер үшін шотты азайту, қаржыны
сауатты бөлуден түскен инвестициялық пайда);
– адам бейнесі бойынша ойдан шығарылған прагматик-кейіпкерлерді
жасау, олар әлеуметтік желілердегі тұлғасы арқылы практикалық
тәжірибе негізінде түрлі шешімдерді қабылдаудың салдарын көрсететін
боладыкөп сериялы видеографиязаманауи анимациялық сериал көрсету;
– мобильді қосымша форматында прагматикалық әдеттерді қалыптастыру
бойынша пайдалы кеңестері бар чек-парақты қалыптастыру және танымал
ету, онда өз прогресін қадағалауға және белгілі бір рейтингке қол
жеткізгені үшін материалдық емес сыйақы алуға болады;
– салауатты өмір салтын жүргізу үшін жағдай жасау (жазғы кезеңде
ашық аспан астындағы жаттығулар, алаңдар, веложолдар) және
экологиялық мінез-құлық (қоқысты бөлек жинау бойынша мастер-
класстар, қоқыс алаңдарындағы арнайы контейнерлер).
1. Прагматикалық өмір салтының артықшылықтарын көрсету және вирусты
трендтерді құру үшін танымал блогерлерді тарту (тиімді тұтыну,
сәнді мерекелерден бас тарту, салауатты өмір салтын жүргізу,
жоспарлау және т. б. дағдылары).
2. Болашақ дағдыларын дамытуға бағытталған мектеп бағдарламасына
арнайы пәндерді енгізу (тайм-менеджмент, сыни ойлау, құқықтық және
қаржылық сауаттылық және т.б.), сондай-ақ ашық университет жобасы
шеңберінде дәрістер мен оқыту тренингтерін құру OpenU.kz әрбір адам
өзіне және өз мамандығына арналған өзектілігіне сәйкес ұтымды
дағдыларды қалыптастыруға еркін қол жеткізе алуы үшін.
Контентті әзірлеу кезінде белгілі бір кәсіп өкілдеріне (заңгерлер,
экономистер, педагогтар және т.б.) дамыту қажет, адамдарға жаңа ақпаратқа
бағдар беру оңайырақ болуы үшін дағдылары бар топтамалардың болуын
қарастыру керек.
Арнайы жобаның администраторы: Қазақстан Республикасы Ақпарат және
қоғамдық даму министрлігі.
Нәтижелерді бағалау индикаторлары:
– Республикалық маңызы бар қалаларда (Нұр-сұлтан, Алматы, Шымкент) және
облыстарда БАҚ-та және жарнамалық алаңдарда (билбордтар, қоғамдық
көлік, ақпараттық стендтер) ақпараттық кампания жүргізу;
– танымал адамдарды, блогерлерді, қоғамдық пікір көшбасшыларын жүргізіп
отырған жұмысқа тарту;
– әлеуметтік желілерде, танымал пабликтарда және блогерлердің
жарияланымдарында орналастыру;
– балалар мен жастарға арналған заманауи аудиовизуалды контент өндіру;
– мектептерді, ТжКБ мен ЖОО-ларды оқыту жүйесіне енгізу үшін оқыту
бағдарламаларын құру;
– халықты жүргізіліп жатқан жұмысқа тарту.
Күтілетін нәтижелер:
– Әлеуметтік мінез-құлықтың өзгеруі;
– Қазақстандықтардың рационалды әдеттерін қалыптастыру;
– Бағдарлама құндылықтарының ашық практикалық мысалдар мен танымал
тұлғалар арқылы таралуы кезіндегі тізбекті реакция;
_____________________
Дәстүр мен ғұрып
арнайы жобасының тұжырымдамасы
Өзектілігі.
Ұлттық бірегейлікті сақтауда қанымызға сіңіп, тұрмысымызға айналған
салт-дәстүрдің маңызы жоғары. Рухани құндылықтардың ұрпақтан-ұрпаққа
ауысып, сабақтасуы мәңгілік ел болудың негізгі өзегі. Сондықтан, ұлттық
бірегейлікті сақтау жолында дәстүр мен ғұрпымызды, ұлттық асханамыз бен
тағамдарымызды жүйелі жаңғырту керек.
Әсіресе, ақпарат пен сан түрлі мәдениет тоғысқан жаһандану заманында
ұлттық код пен рухты бекем ұстайтын салт-дәстүр мен әдет ғұрып. Осы ретте,
Дәстүр мен ғұрып арнайы жобасын енгізіп, рухани мұрамызды түгендеп,
жаңғыртып, озығын саралаудың өзектілігі жоғары.
Қазақ салт-дәстүр, әдет ғұрыпқа, ұлттық ас мәзіріне бай халық және
әрбір ұлттық дәстүрдің тәрбиелік мәні мен маңызы терең. Ұлтымыздың салт-
дәстүрлері ұрпақты өнеге мен білімге, елжандылыққа, ізгілікке, бауырмалдық
пен өнегеге шақыруымен құнды.
Сондықтан, арнайы жоба аясында қазақ халқының дәстүрлері мен әдет-
ғұрыптарын кеңінен дәріптеп, ұмыт болғанын жаңғыртып, заман көшіне сай
ұлықтап, өскелең ұрпақты сол арқылы тәрбиелеу жолға қойылу керек. Сондай-
ақ, ұлттық тағамдарымыздың құндылығын арттырудың да өзектілігі жоғары.
Жобаның мақсаты көнеріп, қолданыс аясы тарылған дәстүр мен ғұрыптан
бас тартып, ұмыт болғанын жаңғыртып, тәрбиелік және адамгершілік құндылығы
жоғары салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарды заманға сай түрлендіру. Және, қазақтың
ұлттық асханасының ерекшелігі мен құндылықтарын кеңінен дәріптеу.
Бұл мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді орындау қажет:
1. Ұлттық рухты, патриотизмді, тәлім-тәрбиені дәріптейтін қазақтың салт-
дәстүрлерін жаңғырту;
2. Жалпыхалықтық рухани құндылықтарды күшейту;
3. Халықты салт-дәстүр мен әдет-ғұрыпты сақтаудың маңыздылығымен
ақпараттандырып, ұлттық құндылықтарға деген сезімді арттыру;
4. Жас ұрпаққа ұлттық құндылықтармен қазақ асханасының пайдасын дәріптеу.
Арнайы жобаның мақсатты аудиториясы (халық санаты).
Қазақстан халқы, жалпы білім беру мектептерінің оқушылары, ЖОО
студенттері, экономикалық белсенді топ (оқырмандар, тыңдармандар,
қызметкерлер т.б.)
Стратегиялық серіктестер:
Арнайы жобаның аясында жергілікті атқарушы органдар мен білім беру
мекемелері, мәдениет ошақтары, БАҚ, ҚҚ-тар, ҮЕҰ-дар, кәсіпкерлер мен
тұлғалық даму орталықтары өзара серіктестік құрады.
1. Арнайы жобаны іске асыру тетіктері:
2. Ақпараттық жұмыстар:
- БАҚ көздерінде салт-дәстүр, әдет-ғұрыпқа қатысты іс-шараларды кеңінен
насихаттау жұмыстарын жүргізу. Салт-дәстүрден көрініс беретін заманауи
бейнероликтер, подкасттар, әлеуметтік желіде челлендждер, мақалалар
мен танымдық посттарды жүйелі жариялау;
- Республикалық, өңірлік телеарналардан, радиолардан дәстүр мен ғұрып,
ұлттық тағамдарды насихаттайтын деректі фильмдер, ток-шоулар, мәдени
бағдарламалар, арнайы айдарлар енгізіп, Қазақтың 100 салт-дәстүрі,
Қазақстың 100 ұлттық тағамы сынды бағдарламалар әзірлеу;
- Жас ұрпақтың санасын қалыптастыруда балаларға арналған салт-дәстүрді
таныту танымдық мультфильмдер, анимациялық фильмдер мен
бағдарламаларын шығару;
- Республикалық және жергілікті басылымдарда, газет-журналдардың бір
бетін жүйелі түрде салт-дәстүр мен әдет-ғұрыптарға арнау;
- Ruh.kz порталын арнайы жобаның негізгі ақпарат алаңы ретінде
қолдану;
- Әлеуметттік желіде салт-дәстүр, әдет-ғұрып, ұлттық тағамдарға қатысты
заманауи, жастардың нақышында вирустық бейнероликтер тарату;
- Ұлттық тағамдардың мәзірі жазылған онлайн ас мәзірлерін көбейту.
3. NUDGE технологиясын қолдану арқылы насихаттау жұмыстары
- Әлеуметтік желі, билбордтарда мақал-мәтелдер арқылы ұлттық құндылықты
ұлықтайтын месседждер тарату;
- Салт-дәстүр білгірлері, ұлттық құндылықты дәріптеп жүрген жандарды
көпшілікке үлгі ретінде насихаттау;
- Ұлттық тағамдар даярлатын мейрамханалар, фут-корттар ашу;
4. Танымал блогерлер, желіде белсенді қоғам қайраткерлері, белгілі
тұлғаларды насихаттау жұмыстарына тарту. Ұлттық құндылықтарды
дәріптеп, салт-дәстүрді насихаттап жүрген жандар арқылы халыққа
дәріптеу жұмыстарын жүргізу. Тақырыптық бағытта жазатын блогерлер
санын арттыру. Желіде ұлттық тағам мәзірлері бар парақшаларды
көбейтіп, халыққа кеңінен насихаттау.
5. Мектеп бағдарламасына Ұлттық дәстүр факультативті сынып
сағаттарын енгізуді қарастыру.
- Оқушылар мен студенттер арасында салт-дәстүрден интеллектуалдық
сайыстар, олимпиадалар өткізу. Олипиадалар онлайн түрде өтсе де
болады;
- Мектеп оқушыларына салт-дәстүрден викториналық ойындар, танымдық
тестілеулер өткізуді ұйымдастыру;
- Еңбекке баулу сабақтарында ұлттық тағамдармен танысып, даярлау
жұмыстарын жүргізу.
6. Республиканың барлық өңірлерінде өтетін шаралар.
- Аймақтарда салт-дәстүрді сақтап, жетік білетін отбасылар арасында
Салт-дәстүр білгірі отбасылық байқауларын ұйымдастыру. Сол арқылы,
салт-дәстүрді насихаттап отырған Қазақстанның үздік отбасыларын
анықтауға болады. Немесе Мерейлі отбасы байқауын салт-дәстүрге
бағыттап, форматын өзгерту;
- Ұлттық руханиятта, түбі бір түркі халқының салт-сана, әдет-ғұрпын
жіліктеп, өз заманындағы маңызын, құндылықтарын оқырманға жеткізуде
қазақ әдебиетінің, қазақ тарихының заңғар жазушысы Мұхтар Мағауиннің
шығармаларының рөлі жоғары. Аласапыраннан бастап Шыңғыс ханға
дейінгі шығармалары тегіс қазақтың ұлттық салт-дәстүрімен қабысып
жатыр. Жазушының мұрасын, студенттер мен оқушылар арасында кеңінен
насихаттау керек;
- Ұлттық салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарды шығармаларына арқау еткен ұлт
зиялыларымен кездесулер ұйымдастыру;
- Ғұрыптық фольклор бойынша бата, бесік жыры, жар-жар, жарамазан
жырларының үлгілерін халық арасында кеңінен тарату жұмыстарын жүргізу.
7. Мәдениет, өнер саласы.
- Ұлттық қолөнер көрмелерін ұйымдастыру;
- Ұлттық киімдер сән апталығын өткізу;
- Жыраулар фестивальдерін ұйымдастыру;
- Ұлттық салт-дәстүрді насихаттайтын театрлық қойылымдарды өткізу;
- Ұлттық салт-дәстүрді жаңғыртып, қазақтың қолданбалы, қолөнерін әлемге
танытып жүрген жас суретшілерді, зергерлерді, шеберлерді мемлекет
тарапынан марапаттап, ынталандыру жұмыстарын жүргізу.
8. Қазақ асханасының бірегей тағамдары фестивалін ұйымдастыру.
бесаспап аспасазшыларды қатыстыру арқылы Өрметас, Үлпершек,
Қарын бөртпе, Бұжы, Жаужүрек, Қарын көмбе т.б ұмыт бола
бастаған бірегей тағамдарды әзірлеу. 7
9. Ұмыт болған ежелгі тағамдарды қайта жаңғырту мақсатында арнайы
Сарқыт тақырыбында гастро-тур ұйымдастыру.
10. Өңірлерде гастрономиялық туризімді дамытуға кәсіпкерлерді тарту
және қолдау жұмыстарын жүргізу.
11. Салт-дәстүрлерге анықтама, ұлағатты сөздер, бата-тілектер,
дәстүрлі тағамдардың рецептілері, ұлттық киім, ұлттық қолөнер,
зергерлік бұйымдар және т.б. салт-дәстүрлерден ақпарат беретін
Dastur мобильді қосымшаларын ойлап табу.
Жоба администраторы: ҚР АҚДМ, ҚР МСМ, ҚҚДИ, ҚР БҒМ, ЖАО
12. Іске асыру индикаторлары:
- Республикалық және өңірлік БАҚ-та ақпараттық насихаттау шараларын
өткізу;
- Танымал тұлғалар, қоғам қайраткерлері, блогерлерді насихат жұмыстарына
тарту:
- Әлеуметтік желіде, танымал блогерлердің парақшалары мен пабликтерде
роликтер, челленджер, посттар жариялау;
- Халықты толық жобаның жүзеге асу жұмыстарына тарту.
Күтілетін нәтижелер:
- ұлттық рух, тәлім-тәрбиені дәріптейтін салт-дәстүрлер
жаңғырады;
- жас ұрпақтың, халықтың бойына әдет-ғұрыптар сіңеді;
- ұлттық бірегейлік қалыптасып, құндылықтардың халық өміріндегі
маңызы артады;
- салт-дәстүрді білетін, әдет-ғұрыптарды сақтайтын жас ұрпақ
қалыптасады;
- ұмыт болған бірегей ұлттық тағам түрлері жаңғырады;
- гастрономиялық туризм қолға алынып, шетелдік туристер қазақ
асханасының тарихына қанығады:
- дәстүр арқылы халық тарихты танып, патриоттық рух артады.
_____________________
Еңбек – елдің мұраты
арнайы жобасының тұжырымдамасы
Өзектілігі. COVID-19 індетінің таралуын тежеу мақсатында әлемнің
көптеген елдерінде ұзақ мерзімдік карантиндік шаралар енгізілді. Бұл адам
мен қоғам тіршілігінің барлық саласына теріс ықпал етті. Мамандардың
пікірінше, коронавирус әлеуметтің көптеген саладағы қалыпты дағдысын
айтарлықтай өзгертеді. Бұл өзгерістердің экономика саласындағы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz