Техногендік апаттар
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультеті География және табиғатты пайдалану
Кафедрасы Тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО
СӨЖ
Тақырыбы: Техногендік апаттар
Орындаған: Черизат А.Р.
Тексерген: б.ғ.к., доцент, профессор м.а Бергенева Н.С.
Алматы, 2021ж
СӨЖ тақырыбы: Техногенді апаттар
Тақырыптың мақсаты: Техногенді апаттарды сипаттау, өндірістегі техногенді апаттар, алдын алу.
Жоспар:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Негізгі бөлім
1.1. Техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар ... ... ... ... ... ... .. ... .4
1.2. Ең ірі техногенді апаттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.3. Техногенді апаттардың зардаптары және алдын алу ... ... ... .10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
Қосымша ақпарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Кіріспе
Апат - кенеттен болған ауыртпалық,арты қайғыға соқтыратын жағдайлар, қирау, бүліну, жойылу, біреудің немесе бірнәрсенің қаза болуы, аса ірі әскери жеңіліс, жеке және қоғамдық өмірде күрт өзгеріске әкелетін күйзеліс.
Қауіп - табиғаттан немесе адамның әрекетінен орын алатын тіршілік ортаның қалыпты жағадайы, адамдардың қалыпты өмірінің бұзушы факторлары, объект, субъект, процесс, құбылыс.
Қауіптер пайда болуына байланысты табиғи және антропогендік деп бөліп қарастырамыз. Табиғи апаттар табиғи құбылыстар әсерінен орын алатын қауіптер. Антропогендік қауіптер адам әрекетінің тіршіліктің қалыпты жағдайын бұзуынан пайда болады.
Техногенді қауіптер дегеніміз - антропогендік қауіптердің бір түрі, адамның техникалық құралдарды дұрыс пайдаланбауынан пайда болатын қауіп түрлері. Бүгігі таңда техногенді апаттар өте жиі орын алады. Күнделікті өмірде көлік қақтығысының өзі техногенді апаттарға жатады. Техногенді алдын алып, қауіпсіздікті талап ететін апат түрі.
Негізгі бөлім
Техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар
Төтенше жағдайлар - белгілі бір аймақта кенеттен пайда болған өндірістік авариялар, табиғи апаттардың болуы, жұқпалы аурулардың таралуы, нәтижесінде адамдардың қалыпты тіршілігінің бұзылуы, денсаулығына зиян келуі, адамдардығ қаза болуы, материалдық құндылықтардың бүлінуі және жойылуы.
Техногендік сипаттағы төтенше жағдай адамның өндірістік қызметіне байланысты және ол қоршаған ортаның ластануы және де ластамайтын жағдайда болуы мүмкін. Қоршаған ортаны ластауы өндіріс орындарының апаты әсерінен радиоактивті химиялық және биологиялық қауіпті заттардың ауаға бөлінуіне байланысты. Радиоактивті заттарды көп мөлшерде бөліну қаупіне жататын аппаттарға атом станцияларындағы ядролық қондырғылар, атом кемелеріндегі және тағы басқа апаттары жатады. Химиялық зиянды заттарды көп бөлетін апаттарға химиялық өндірістер мен объектілердегі химиялық улану заттар қоймаларындағы апаттар және сол сияқтылар жатады. Биологиялық зиянды заттармен ластану қаупіне жататын апаттарға өндіріс орындары мен зерттеу орталықтарындағы бактериалдық құралдарды даярлау, жасап шығару, өңдеу және тасымалдау кезіндегі апаттар жатады. Қоршаған отраға зиянды заттарды көп мөлшерде бөлмейтін, ластамайтын төтенше жағдайларға жарылыс, өтрғ ғимараттардың құлауы және т.с.с. апттар жатады.
Қазіргі кезде қоршаған ортаға және адамға тікелей зияны бар өндіріс орындары көп. Бірақ, ондағы технологияның деңгейі бақылау және жұмыс жүргізу, сонымен қатар, орындау тәртібінде талапқа сай емес жағдайлар кездесуде. Оның үстіне бұл жағдайды экономикалық кризиспен экологиялық проблемаларды қиындатын жіберді.
Ең ірі техногенді апаттар
Техногенді сипаттағы төтенше жағдайларға төмендегілер жатады:
Өндірістік;
Траспорттық авариялар (темір жол поездар, теңіз және өзен қайықтар);
Өрттер (жарылыстар);
Қатты әсер ететін заттар тасталуымен байланысты авариялар;
Санитарлық қорғау зоналарындағы авариялар;
Ғимараттардың кенеттен құлауы;
Электр-энергетикалық жүйелердегі авариялар;
Коммуналдық тіршілікті қамтамасыздандыру желілердегі авариялар;
Тазартқыш құрылыстағы авариялар;
Гидродинамикалық авариялар (плотиналардың, бөгеттердің бұзылуы) жатады.
Техногендік апаттарды қарастырғанда, олардың негізгі себептері мен бейімді факторлары:
Өндірістік процесінің шамадан тыс қанығуы жіне шамадан тыс күрделілігі;
Бастапқы дизайн және өндіріс қателері;
Жабдықтардың тозуы, өндірістік құралдарының ескіруі;
Қызмет көрсету персоналының қателері немесе қасақана зиян келтіру, террористік шабуылдар;
Әртүрлі мамандардың бірлескен іс-әрекетіндегі түсінбеушілік.
27 наурыз, 1977 жыл. Канар аралдары, Лос-Родеос әуежайы.
Жол көлік оқиғалары:
* 1977 жыл, Лос-Родеос әуежайы (Канар аралары). Екі Боинг-747 ұшағы бірден соқтығысқан қорқынышты апат. Апат 583 адамның өмірін қиды.
* 1985 жыл. JAL 123 лайнерінің жапондық Boeing 747 ұшағы жүйсіндегі қатеге байланысты тауға құлады. Апат 520 адамның өмірін қиды.
3 маусым, 1989 жыл. Аша қаласы.
Өрттер мен жарылыстар:
* 1989 жыл, 3 маусым. Аша қаласынан алыс емес жерде екі жолаушылар пойызының жылжымалы құрамы өртенді. Болжам бойынша, бұл магистральдық газ құбырындағы газдың шығуына байланысты болған. Барлығ 575 адам қайтыс болды, оның 181-і балалар. Апаттың нақты себебі белгісіз.
* 1999жыл, Монблан туннелі. Жолаушылар көлігі отқа оранды. Өрттің кең елек алғашы сонша, оны екі күннен кейін ғана сөндіру мүмкін болды. 39 адам қаза тапты. Туннельге техникалық қызмет көрсететін компаниялар, сондай-ақ қайтыс болған жүк көлігінің жүргізуші кәнілі деп танылды.
Радиоактивті заттардың бөлінуімен болатын апаттар. Техногендік апаттардың ең қауіпті түрлерінің бірі. Радиация тірі ағзаларды өлтіріп қана қоймайды. Сонымен қатар жасушалық зақымдану мен мутациялық көшкін тәрізді ұлғаюын тудырады: радиацияға ұшырағын жануарлар мен адамдарда көптеген аурулар, ісіктер пайда болады және олардың ұрпақтары, тіпті олар туылса да, өте жиі генетикалық ақаулар әсер етеді. Мұндай түрдегі алғашқы техногендік апаттар қару-жараққа жарамды уран мен плутоний өндіретін атом электр станциялары мен реакторлардың жаппай жұмысы басталған кезде басталды.
11 наурыз, 2011 жыл. Жапония, Фукусима.
Жақында барлығы жапондық Фукусима қаласындағы оқиғаларды қадағалады: бұл станция, қазір болып жатқан жағдайға қарағанда, Тынық мұхитын көптеген жүздеген жылдар бойы радиоактивті сумен уландырады. Жапондықтар оның салдарын әлі де жоя алмай отыр және олардың табысқа жетуі екіталай, өйткені балқытылған материал жағалаудағы топыраққа дейін барған. Ресей мен бұрынғы КСРО-дағы радиоактивті техногендік апаттарды ... жалғасы
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультеті География және табиғатты пайдалану
Кафедрасы Тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО
СӨЖ
Тақырыбы: Техногендік апаттар
Орындаған: Черизат А.Р.
Тексерген: б.ғ.к., доцент, профессор м.а Бергенева Н.С.
Алматы, 2021ж
СӨЖ тақырыбы: Техногенді апаттар
Тақырыптың мақсаты: Техногенді апаттарды сипаттау, өндірістегі техногенді апаттар, алдын алу.
Жоспар:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Негізгі бөлім
1.1. Техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар ... ... ... ... ... ... .. ... .4
1.2. Ең ірі техногенді апаттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.3. Техногенді апаттардың зардаптары және алдын алу ... ... ... .10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
Қосымша ақпарат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Кіріспе
Апат - кенеттен болған ауыртпалық,арты қайғыға соқтыратын жағдайлар, қирау, бүліну, жойылу, біреудің немесе бірнәрсенің қаза болуы, аса ірі әскери жеңіліс, жеке және қоғамдық өмірде күрт өзгеріске әкелетін күйзеліс.
Қауіп - табиғаттан немесе адамның әрекетінен орын алатын тіршілік ортаның қалыпты жағадайы, адамдардың қалыпты өмірінің бұзушы факторлары, объект, субъект, процесс, құбылыс.
Қауіптер пайда болуына байланысты табиғи және антропогендік деп бөліп қарастырамыз. Табиғи апаттар табиғи құбылыстар әсерінен орын алатын қауіптер. Антропогендік қауіптер адам әрекетінің тіршіліктің қалыпты жағдайын бұзуынан пайда болады.
Техногенді қауіптер дегеніміз - антропогендік қауіптердің бір түрі, адамның техникалық құралдарды дұрыс пайдаланбауынан пайда болатын қауіп түрлері. Бүгігі таңда техногенді апаттар өте жиі орын алады. Күнделікті өмірде көлік қақтығысының өзі техногенді апаттарға жатады. Техногенді алдын алып, қауіпсіздікті талап ететін апат түрі.
Негізгі бөлім
Техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар
Төтенше жағдайлар - белгілі бір аймақта кенеттен пайда болған өндірістік авариялар, табиғи апаттардың болуы, жұқпалы аурулардың таралуы, нәтижесінде адамдардың қалыпты тіршілігінің бұзылуы, денсаулығына зиян келуі, адамдардығ қаза болуы, материалдық құндылықтардың бүлінуі және жойылуы.
Техногендік сипаттағы төтенше жағдай адамның өндірістік қызметіне байланысты және ол қоршаған ортаның ластануы және де ластамайтын жағдайда болуы мүмкін. Қоршаған ортаны ластауы өндіріс орындарының апаты әсерінен радиоактивті химиялық және биологиялық қауіпті заттардың ауаға бөлінуіне байланысты. Радиоактивті заттарды көп мөлшерде бөліну қаупіне жататын аппаттарға атом станцияларындағы ядролық қондырғылар, атом кемелеріндегі және тағы басқа апаттары жатады. Химиялық зиянды заттарды көп бөлетін апаттарға химиялық өндірістер мен объектілердегі химиялық улану заттар қоймаларындағы апаттар және сол сияқтылар жатады. Биологиялық зиянды заттармен ластану қаупіне жататын апаттарға өндіріс орындары мен зерттеу орталықтарындағы бактериалдық құралдарды даярлау, жасап шығару, өңдеу және тасымалдау кезіндегі апаттар жатады. Қоршаған отраға зиянды заттарды көп мөлшерде бөлмейтін, ластамайтын төтенше жағдайларға жарылыс, өтрғ ғимараттардың құлауы және т.с.с. апттар жатады.
Қазіргі кезде қоршаған ортаға және адамға тікелей зияны бар өндіріс орындары көп. Бірақ, ондағы технологияның деңгейі бақылау және жұмыс жүргізу, сонымен қатар, орындау тәртібінде талапқа сай емес жағдайлар кездесуде. Оның үстіне бұл жағдайды экономикалық кризиспен экологиялық проблемаларды қиындатын жіберді.
Ең ірі техногенді апаттар
Техногенді сипаттағы төтенше жағдайларға төмендегілер жатады:
Өндірістік;
Траспорттық авариялар (темір жол поездар, теңіз және өзен қайықтар);
Өрттер (жарылыстар);
Қатты әсер ететін заттар тасталуымен байланысты авариялар;
Санитарлық қорғау зоналарындағы авариялар;
Ғимараттардың кенеттен құлауы;
Электр-энергетикалық жүйелердегі авариялар;
Коммуналдық тіршілікті қамтамасыздандыру желілердегі авариялар;
Тазартқыш құрылыстағы авариялар;
Гидродинамикалық авариялар (плотиналардың, бөгеттердің бұзылуы) жатады.
Техногендік апаттарды қарастырғанда, олардың негізгі себептері мен бейімді факторлары:
Өндірістік процесінің шамадан тыс қанығуы жіне шамадан тыс күрделілігі;
Бастапқы дизайн және өндіріс қателері;
Жабдықтардың тозуы, өндірістік құралдарының ескіруі;
Қызмет көрсету персоналының қателері немесе қасақана зиян келтіру, террористік шабуылдар;
Әртүрлі мамандардың бірлескен іс-әрекетіндегі түсінбеушілік.
27 наурыз, 1977 жыл. Канар аралдары, Лос-Родеос әуежайы.
Жол көлік оқиғалары:
* 1977 жыл, Лос-Родеос әуежайы (Канар аралары). Екі Боинг-747 ұшағы бірден соқтығысқан қорқынышты апат. Апат 583 адамның өмірін қиды.
* 1985 жыл. JAL 123 лайнерінің жапондық Boeing 747 ұшағы жүйсіндегі қатеге байланысты тауға құлады. Апат 520 адамның өмірін қиды.
3 маусым, 1989 жыл. Аша қаласы.
Өрттер мен жарылыстар:
* 1989 жыл, 3 маусым. Аша қаласынан алыс емес жерде екі жолаушылар пойызының жылжымалы құрамы өртенді. Болжам бойынша, бұл магистральдық газ құбырындағы газдың шығуына байланысты болған. Барлығ 575 адам қайтыс болды, оның 181-і балалар. Апаттың нақты себебі белгісіз.
* 1999жыл, Монблан туннелі. Жолаушылар көлігі отқа оранды. Өрттің кең елек алғашы сонша, оны екі күннен кейін ғана сөндіру мүмкін болды. 39 адам қаза тапты. Туннельге техникалық қызмет көрсететін компаниялар, сондай-ақ қайтыс болған жүк көлігінің жүргізуші кәнілі деп танылды.
Радиоактивті заттардың бөлінуімен болатын апаттар. Техногендік апаттардың ең қауіпті түрлерінің бірі. Радиация тірі ағзаларды өлтіріп қана қоймайды. Сонымен қатар жасушалық зақымдану мен мутациялық көшкін тәрізді ұлғаюын тудырады: радиацияға ұшырағын жануарлар мен адамдарда көптеген аурулар, ісіктер пайда болады және олардың ұрпақтары, тіпті олар туылса да, өте жиі генетикалық ақаулар әсер етеді. Мұндай түрдегі алғашқы техногендік апаттар қару-жараққа жарамды уран мен плутоний өндіретін атом электр станциялары мен реакторлардың жаппай жұмысы басталған кезде басталды.
11 наурыз, 2011 жыл. Жапония, Фукусима.
Жақында барлығы жапондық Фукусима қаласындағы оқиғаларды қадағалады: бұл станция, қазір болып жатқан жағдайға қарағанда, Тынық мұхитын көптеген жүздеген жылдар бойы радиоактивті сумен уландырады. Жапондықтар оның салдарын әлі де жоя алмай отыр және олардың табысқа жетуі екіталай, өйткені балқытылған материал жағалаудағы топыраққа дейін барған. Ресей мен бұрынғы КСРО-дағы радиоактивті техногендік апаттарды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz