Жерге орналастыру органдарының жер ресурстарын басқару саласында

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Картинки по запросу әл фараби университет

Факультеті «География және табиғатты пайдалану»

Кафедрасы «География, жерге орналастыру және кадастр»

СӨЖ

Тақырыбы: Жерге орналастыру органдарының жер ресурстарын басқару саласындағы жұмысы.

Орындаған:Калдыбаева А. Ж.

Тексерген:Бектурганова А. Е.

Алматы-2021ж.

Жоспар:

Кіріспе. 3
Негізгі бөлім. . . 4

Жер ресурстарын басқару . . . . . 4
Жерге орналастыру органдарының жер ресурстарын басқару саласында . . . 7

Қорытынды . . . ………. …9
Пайдаланылған әдебиеттер.

I. Кіріспе

Жер адамзат қоғамы үшін ерекше құндылық болып табылады, ол барлық байлықтың бастапқы көзі болып табылады. Ол, ең алдымен, адамдардың барлық ұрпақтарының жалғыз мекендейтін орны ретінде әрекет етеді, өндіріс салаларын орналастыру және дамыту үшін кеңістіктік негіз рөлін атқарады.

Жер ресурстары-халық шаруашылығында пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін жер қорының бөлігі.

Жер ресурстары-қоныстандыру мен шаруашылық қызметтің кеңістік базисі ретінде құрлық бетінің жиынтық табиғи ресурсы, ауыл және орман шаруашылығындағы өндірістің негізгі құралы.

Аумақты ресурстың бір түрі деп санауға болады. Ол экономиканың барлық салаларын орналастырудың кеңістіктік негізі, ауыл шаруашылығында және орман шаруашылығында негізгі өндіріс құралы ретінде қызмет етеді. Аумақ қазірдің өзінде тапшылық түріне айналуда, әсіресе шағын аудандарда, бірақ халқы көп елдерде (Жапония, Нидерланды, Дания) . Олар түрлендірілген антропогендік ландшафтпен сипатталады.

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер-ауыл шаруашылығының мұқтажы үшін берілген немесе осы мақсаттарға арналған жерлер.

Адамдардың өндірістік іс-әрекеті үшін қажетті материалдық жағдайлардың ішінде жер жамылғысы, жер қойнауы, ормандар мен сулары бар жер ерекше орын алады.

Қазақстан Республикасы орман-дала, дала, шөлейт және шөлейтті аймақтарды қамтитын аумағының көлемі (272, 5 млн. га) бойынша әлемде тоғызыншы орын алады. Қазақстан топырағының алуан түрлілігі ендік аймақтылықпен, климаттың батыстан шығысқа қарай аридтілігінің күшеюімен, аумақтың әртүрлі бөліктерінің геологиялық-геоморфологиялық ерекшеліктерімен негізделген.

Жер ресурстарының жай-күйін есепке алу және бағалау өте маңызды, өйткені жер ауыл шаруашылығы өндірісінің негізі болып табылады.

II. Негізгі бөлім

1. Жер ресурстарын басқару.

Жер ресурстарын басқару - мемлекеттің жер қатынастарының жүйелік, саналы, мақсатты әсер етуі.

Жер ресурстарын басқару жүйесі:

жалпы қоғамдық қызығушылықтары;
аумақтардың қызығушылықтары;
қоғамның жеке мүшелерінің қызығушылықтары.

Жерді пайдаланудың ерешеліктеріне байланысты, жер ресурстарын басқарудың жалпы жүйесі келесі құрам-бөліктерден тұрады:

заңды,
әкімшілік-басқарушылық,
экономикалық,
әлеуметтік,
экологиялық.

Жер ресурстарын басқару жүйесінің негізі болып: басқару объектісі, субъектісі, заты, мақсаты, міндеттері, функциялары саналады.

Қазақстан Республикасында саяси және экономикалық кұрылысты реформалау процестері жер қатынастарын түбегейлі өзгерту мен мемлекеттің тікелей басқаруымен және бақылауымен жер реформасын жүргізу кажеттілігін туғызды.

Нарықтық экономикаға көшу жерге әр түрлі меншік нысандарын енгізу, жер пайдаланудың ақылы болуын, жердің, оның өндіріс құралы, кеңістіктік базис және шектелген маңызды табиғи ресурс сияқты басты функцияларын сақтай отырып, жылжымайтын мүлік және құқықтық реттеу нысанасы ретінде заң тұрғысынан танудың объективті кажеттілігін туғызды.

Осыған байланысты елдің жер ресурстары әлеуетін тиімді пайдалану мен қорғаудың негізгі стратегиялық бағыттарын белгілеу айрықша өзекті.

Қазақстан Республикасындағы экономикалық қайта құрулар жер ресурсын басқарудың маңызын айқындап берді. Бұл жер ресурсының дәстүрлі қасиеттерімен бірге құқықтық қатынас пен жылжымайтын мүлік объектісі болуымен байланысты.

Сондықтан бюджеттік кірісті, салық салынатын базаны көбейту, аймақтардың дамуына инвестиция тарту мен жер қатынасы субъектілерінің құқығын қатамасыз етудің тиімді жүйесін құру мүмкіндігін арттыратын жер ресурсын басқарудың теориялық және әдістемелік жағдайын жетілдіру қажеттігі туындады.

Басқару нысандарының ерекшеліктерімен, жалпыға белгілі нарықтық қатынастар жағдайымен бірге Қазақстан Республикасында жер ресурстарын басқару негізіне төмендегідей принциптер жатады:

- жерді, меншік және жерді пайдалану түрлерін мақсатты белгілеуден, категориядан тыс республикадағы барлық жер ресустарын мемлекеттік басқару;

- жер ресурстарын басқарудың әлеуметтік-экономикалық, экологиялық, технологиялық және құқықтық ыңғайын білу бірлігі;

- жерді ұтымды пайдаланудың және басқа табиғи ресурстардың мәселелерін шешуге кешенді келу;

- халық шаруашылығының түрлі салаларында жердің қызмет етуі мен оны мақсатты пайдалану ерекшелігінің және орналасуының аймақтың айырмашылықтарын тіркеу;

- жерге ауыл шаруашылығының басымдылығы;

-жерді пайдалану тұрақтылығын, жердің құқықтық қатынастарының барлық субъектілерінің заң алдындағы құқықтары мен міндеттерін мемлекеттің қамтамасыз етуі, жер дамуларын заңдық тұрғыда шешу;

- жерді ақылы пайдалану;

- жерді ұтымды пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылау, мемлекеттік жер кадастры жүйесінде жердің саны мен сапасын мемлекеттік тіркеу және жағдайының мониторингі;

- республикада салалар, жерді пайдаланушылар және меншік иелері мен олардың жерлерін аймақтық ұйымдастыру арасында жер қорларын бөлу және қайта бөлу мақсатында мемлекеттік жерге орналастыруды жүргізу.

Нарықтық жағдайларда жер ресурстарын басқару принциптерін қысқаша баяндай отырып, төмендегі жағдайлардың маңыздылығы мен ерекшеліктерін белгілеуге болады. Жер меншігі және пайдалану формаларының көп түрлі жағдайында тек мемлекет пен оның органдары республикадағы барлық жер қорларын басқару құқығын, жерді ұтымды пайдалану мен корғауға мемлекеттік бақылау құқығын иеленуі керек.

Одан басқа мемлекет өкілеттік, заңнамалық және атқарушы органдар тұрғысында заң қабылдау және нормативтік база құру жолдарымен жер қатынастарын реттеу, жер қатынастарының барлық субъектілерінің жерді меншіктеу және пайдалану құкын қорғауға кепілдік беруі, салалар, жерді пайдаланушылар мен меншік иелері арасында жерді әділ, занды бөлу және қайта бөлуді қамтамасыз етуі, жер қатынастарының барлық субъектілерінің мүдделерін экономикалық қорғауға және тілдерінің мүдделерін экономикалық қорғауға және шығынның орнын толтыруға кепілдік беруі керек.

Осымен бірге жер ресурстарын пайдалану мен орналастырудың аймактық айырмашылықтарын тіркеу және кешенді келу қажеттілігінің талаптарын сақтау керек. Себебі жер ресурстарын пайдалануды басқа табиғи ресурстарды пайдаланумен байланысты шешуде, аймақ бойынша орналастырудың түрлі табиғи- экономикалық жағдайын есепке алуда кешенділік - табиғатты ұтымды пайдаланудың жағдайы болып табылады.

Республикада калыптасқан жер ресурстарын басқарудың қазіргі жүйесінде, біздің көзқарасымызша, басқарудың төмендегідей негізгі функцияларын бөлуге болады:

- жер заңнамасы мен нормативтік базасын жетілдіру, жер қатынастарын реттеу;

- болжау материалдарын, жер ресустарын пайдалану мен түрлі деңгейде жерге орналастырудың басты сызбасын дайындау жолымен жүзеге асырылатын жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды болжау мен жоспарлау, бұл мақсаттар үшін норма- тивтік базаны негіздеу;

- жер ресурстарын оқып білу және картаға түсіруді, мемле- кеттік тіркеуді тексеру, барлық категориядағы жердің саны мен сапалық күйін тіркеу, меншік пен жерді пайдалану формалары, мемлекеттік жер есебін құру, әрбір жер учаскесі және жер қоры туралы толығымен кадастрлық ақпараттарды жинау, өңдеу, сақтау және беру бойынша жұмыстарды қосатын мемлекеттік жер кадастрын жүргізу;

- мемлекеттік жер кадастрындағы жердің сапалы күйін ақпараттық тіркеудің және қоршаған ортаның мемлекеттік мониторингін жүргізу;

- жердің нарықтық операцияларын кұқықтық, нормативтік және ақпараттық қамтамасыз ету, оларды ұйымдастыру және жүргізу, жер учаскелері мен жылжымайтын мүлікті бағалауды әдістемелік камтамасыз ету;

- жерді ұтымды пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылау орнату, жер дауларын құқықтық, нормативтік және ұйымдастыра шешу.

Жер реформасының бастапқы кезінде 1991 жылғы "Жер реформасы туралы" Заңға сай, нарыққа өту кезеңінде жер ресурстарын басқару жүйесі органдарының жаңа құрылымы қалыптаса бастады. Қазақстан Республикасының жер реформаларын басқару органдарының калыптасқан ұйымдастырушылық құрылымы 1 - кестеде көрсетілген.

ҚР Парламенті

ҚР Парламенті: ҚР Үкіметі

ҚР Парламенті: Министрлік, агенттік, комитеттер, олардың жергілікті органдары

ҚР Парламенті: Биліктің жергілікті уікілетті және атқару органдары

ҚР Парламенті: ҚР Жер ресурстарын басқару бойынша Орталық мемлекеттік атқарушы орган

ҚР Парламенті: Жер ресурстарын басқару бойынша ҚР агенттігі

ҚР Парламенті: Жер ресурстарын басқару бойынша облыстық комитеттер

ҚР Парламенті: Жер ресурстарын басқару бойынша қалалық комитеттер

ҚР Парламенті: Қалалық жеркомитеті, аудандық жер комитеті (уәкілеттілік) (қалалар, аудандар)

1 - кесте.

Жер ресурстарын басқарудың басты орталық мекемесінің және оның қосалқы мекемелерінің құзырында:

- жер ресурстарын басқару мен жер қатынастарын реттеу саласында бірыңғай мемлекеттік саясатты жүргізу;

- жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылауды жүргізу;

- жерге орналастыру, мемлекеттік кадастры мен жер мониторингін жүргізуді ұйымдастыру;

- жер қатынастары саласында мемлекеттің мүддесін қорғау;

- зондлеу негізінде жерді пайдалануды жоспарлау мен болжауды ұйымдастыру;

- жер учаскелері шекарасын белгілеу мен оларға қажетті құқықтарды рәсімдеу;

- жерге орналастыру жұмыстарын орындаушы мекемелерге лицензия жасау;

- жеке меншікке сатылатын немесе мемлекет тарапынан пайдалануға берілетін нақты жер учаскелерінің бағалық құнын анықтау;

- жерлерді зондлеу жұмыстарын ұйымдастыру;

- жер учаскелерінің бөлінетінін немесе бөлінбейтінін анықтау;

- пайдаланылмай қалған жерлерді, заңға қайшы пайдаланылып жатқан жерлерді анықтау және оларды түзету шараларын қолдану;

- жерледі пайдалану мен қорғау сұрақтарына байланысты мемлекеттік, облыстық, аудандық бағдарламаларды, схемаларды, жоспарларды сараптамадан өткізу;

- жерлерді пайдалануды тағайындалған тәртіпке байланысты жүргізбей Жер заңнамасына қайшы орындалып жатқан құрылыстарда, пайдалы қазбаларды өңдеп жатқан жұмыстарды және басқа да жұмыстарды, сонымен қатар сынақтан өтпеген жоба бойынша және теріс қорытынды алған жұмыстардың жүргізілуін тоқтату.

Мемлекеттің басты байлығы -оның жер ресурсы. Қазақстанның ұлан байтақ жер ресурсына ие бола тұрып, жер ресурсы потенциалын пайдалану мен әлемдік концептуалды жағдайлар мен жер қатынастарын түбегейлі қайта өзгерту жер ресурсын қорғау мен тиімді пайдаланудың стратегиясын құрастыру керек. Айтылған мәселелерді шешу жер ресурсын ұтымды пайдаланып, жер реформасының дамуына, Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму Стратегиясында Қазақстан Республикасы Президентімен және жақын арадағы жылдарға Қазақстан Республикасы Үкіметі Бағдарламасымен анықталған ұзақ уақыттық приоритеттерге қатысты аграрлық саяатты жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

2. Жерге орналастыру органдарының жер ресурстарын басқару саласында.

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жер ресурстарын басқару өкіметі органдарының құзіретіне жүктелген аталған сұрақтарды шешу үшін белгілі бір мөлшерде жобалау жұмыстарын жүргізу, жерді қорғау мен қатар басқа да жұмыстарды жүргізу іс-шараларын орындау қажет. Бұған жерге орналастыру органдарында, мемлекеттік жер кадастры мен жер мониторингін жүргізу, жерлерді пайдалану мен қорғауда мемлекеттік бақылауды орындау арқылы қол жеткізуге болады. Бұның бәрі жер ресурстарын бақылаудың болмысы болып табылады.

Жерге орналастыру органдары негізі жүзеге асырады:

1. Есепке алу;

2. Экономикалық бағалау;

3. Жер беру және алып қою;

4. Аумақты ұйымдастыру;

5. Жерді пайдалануды жоспарлау және бақылау;

6. Жер заңнамасын жүзеге асыру мақсаты.

Бұл жұмыстардың негізгі жүзеге асырылу мақсаттары төмендегідей:

1. Жерді пайдалануда анық және ҚР заңдарына сай тәртіптерді қамтамасыз ету;

2. Жерге меншік құқығын қорғау және бекіту;

3. Меншік құқығының бір адамнан екінші адамға өту жұмыстарын жеңілдету;

4. Жерді тиімді пайдалануды ұйымдастыру болып табылады.

Жерге орналастыру жүйесі Жер ресурстарын басқаруда жетекші орын алады.

Жерге орналастыру жүйесінің Жер ресурстарын басқарудағы негізгі міндеттері:

- жерді пайдаланудың әлеуметтік-экономикалық мақсаттарын негіздеу,

бағыттарды таңдау олардың дамуы;

- жерді пайдалану мен қорғау саласындағы ғылыми-техникалық прогрестің жетістіктерін кешенді іске асыру;

- жерді пайдалану стратегиясы мен тактикасын халық шаруашылығын, оның салалары мен кәсіпорындарын жоспарлаумен тығыз байланыстыру;

- қызметтің барлық салалары мен аяларында Жер ресурстарын ұтымды пайдалану мен қорғауды ынталандыратын экологиялық, құқықтық және әкімшілік шараларды қамтамасыз ету.

Жерге орналастыру жүйесі келесі иерархиялық деңгейлерді қамтиды:

- табиғи-ауылшаруашылық аудандастыру;

- Жер ресурстарын пайдалануды болжау және жоспарлау;

- республикалардың, өлкелердің және облыстардың жерге орналастыру;

- әкімшілік аудандардың жерге орналастыру;

- шаруашылықішілік жерге орналастыру;

- жерді пайдалану мен қорғауға байланысты нақты іс-шараларға жұмыс жобаларын әзірлеу.

Осылайша, жерге орналастыру жүйесі болжау және жобалау сатысында Жер

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.