Информатиканы оқыту формалары мен әдістері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

АҢДАТПА

Курстық жұмыс мектеп бағдарламасында информатиканы оқыту әдістемесіне арналған.
Әдістемені қарастыру барысында информатиканы оқытуерекшеліктері мен сабақ өту артықшылықтары қарастырылған. Оқушылар мен студенттердің теориялық және практикалық білімдерін арттыру мақсатында оқу-әдістемелік құрал құрастыру негізінде жазылған.

АННОТАЦИЯ

Курсовая работа посвящена методике преподавания информатики в школьной программе.
При рассмотрении методики были рассмотрены особенности преподавания информатики и преимущества проведения занятий. Написано на основе составления учебно-методического пособия с целью повышения теоретических и практических знаний учащихся и студентов.

ANNOTATION

The course work is devoted to the methodology of teaching computer science in the school curriculum.
When considering the methodology, the features of teaching computer science and the advantages of conducting classes were considered. It is written on the basis of the compilation of an educational and methodological manual in order to improve the theoretical and practical knowledge of students and students.

Мазмұны
Кіріспе
1 Мектептегі информатиканы оқыту әдістемесі3
1.1 Информатиканы орта мектеп бағдарламасында оқыту және ғылым ретіндегі иныорматика6
1.2 Информатика мұғалімінінің әдістемелік-технологиялық құзыреттілігі.9
2 Информатиканы оқыту13
2.1 Информатиканы оқытудың формалары мен әдістері19
2.2 Информатика пәнінде үй тапсырмасын орындау мен оларды тексеру функциялары21
3.3 Оқыту әдістері туралы түсінік22
Қорытынды28
Әдебиеттер тізімі29

КІРІСПЕ

Информатика - ғылыми, техникалық және технологиялық пән; деректерді жинау, сақтау, өңдеу, беру мәселелерімен, соның ішінде компьютерлік техниканың көмегімен айналысады. Информатика - бұл өте жас ғылым-оның пайда болуы мен қалыптасуы 20 ғасырдың екінші жартысына жатады.
Мектептегі информатика мектепте информатиканы оқытудың тиісті мәселелеріне қызмет етеді. Ол оқу процесінде компьютерлердің қолданылуын бағдарламалық, техникалық, оқу-әдістемелік және ұйымдастырушылық қамтамасыз етуді зерттеумен және әзірлеумен, сондай-ақ оқытуда заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдаланумен айналысатын информатиканың бір саласы болып табылады. Жыл сайын жеке компьютері бар мектеп оқушыларының саны артып келеді, ал әлемдегі компьютерлердің таралуы соншалық, оларды күнделікті іс-әрекетте қолдану қабілеті өмірдің жаңа стилін қалыптастырады және адамның жалпы мәдениетінің элементіне айналады. Біздің заманымызда адам күн сайын шешуге тура келетін міндеттердің ішінде ақпараттық міндеттердің үлесі өте жоғары.
Сондықтан қазіргі әлемдегі адамның сәтті бағыты ақпаратпен жұмыс істеу қабілетімен тікелей байланысты. Бұл жағдай, бір жағынан, барлық жаңа техникалық құралдарды игеру қажеттілігінен туындады. Екінші жағынан, қазіргі қоғамның даму ерекшеліктері әртүрлі салалардың мамандарына қойылатын талаптардың артуына әкеледі. Сонымен қатар, белгілі бір білім қоры ғана емес, сонымен қатар жаңа білімді оңай игеруге, яғни ақпаратты өңдеуге, құрылымдауға және құруға қабілетті мамандар сұранысқа ие.
Зерттеу объектісі - оқу процесінде информатиканы оқуту әдістемесін пайдаланып оқыту.
Зерттеу пәні - информатика пәнінің бір бағыты болып табылатын оқыту жолдары, оларға қойылатын талаптар, оларды іске асыруға қолданылатын құралдар.
Курстық жұмысымның мақсаты мен міндеттері:
1. Жоғарғы деңгейдегі информатиканы оқыту әдістемесін меңгере отырып, оқушыларды сабақты жеңіл түрдегі тәсілмен түсінуіне жағдай жасау.
2. Информатиканы оқыту ерекшеліктерін тәжірибелік қолданыста пайдалана отырып, оқушылардың сабаққа деген ынтасын жоғарылатуа сияқты жұсыстар жүргізіледі.
3. Оқушыларды информатика сабағында информатиканы нақты, анық меңгеретіндей жағдай жасай отырып, сабақ үстіндегі пайдаланылатын әдісті пайдалану.
Жұмыстың іс-тәжірибелік маңыздылығы: зерттеу жұмысының барысында оқытушы бағдарламаны жоғары, орта арнаулы оқу орындарында Информатиканы оқыту, Информатика және т.б. пәндерді оқытуда қолдануға болатындығында.
Берілген курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Бірінші бөлімде информатиканы орта мектеп бағдарламасында оқыту жөнінде, информатика мұғалімнің әдістемелік-технологиялық құзыреттілігі жайлы және информатика пәнінің ғылым ретіндегі алатын орны сипатталады.
Екінші бөлімде информатиканы оқытудың формалары мен әдістері, информатика пәніде үй тапсырмасын тексерудің тәсәлдері мен түрлері туралы ақпарат беріледі.
Қорытындыда екі бөлімде қарастырылған тақырыптардың ақпараттарын қорыта келіп жұмыстың қорытындысы баяндалған.

1 МЕКТЕПТЕГІ ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ

0.1 Информатика орта мектеп бағдарламасында оқыту және ғылым ретінде

Қоғамды индустриаландыру кезеңінде білім беру жүйесі алдынғы кезекте, маманданған сауатты орындаушыларды дайындауға бағытталса, ал білім беруді ақпараттандыру жағдайында бұл мәселе білім берудің негізгі мақсатына ауысады. Мұндағы негізгі мақсат - оқушының қоршаған әлем жайында табиғи ғылыми болжамын қалыптастырумен жалпы ізгілікті адамгершілікке дайындау. Бұл мәселенің негізгі ядросы жалпы білім беретін орта мектептегі информатика курсынан басталады.
"Информатиканы оқыту теориясы және әдістемесі" деп аталатын пәнді оқытуда мектептегі информатика курсының жалпы ғылыми оқу әдістемелік, дидактикалық, ұйымдастырушылық, педогогикалық, психологиялық мәселелерін жан - жақты қарыстыратын болады. Сонымен жоғарыда айтқандай информатика сөзіне анықтама берейік. Информатика - ЭЕМ-дың көмегімен информацияны іздеу, сақтау, жинақтау, тарату, өлшеу мен өндеудің әдісі, тәсілдері мен заңдылықтарын қарастыратын математикалық ғылым. Қазіргі информация ағымын адамзат тек ЭЕМ-нің көмегі арқылы ғана қабылдайды. ЭЕМ информацияны автоматты түрде өндеуді жүзеге асырады. Сондықтан ЭЕМ-да программалау информатиканың негізгі ядросы болып табылады, ал қазіргі есептегіш техникалар - оның материалдық базасы.
Жалпы білім беретін орта мектепте "Информатика және есептегіш техника негіздері" курсының енгізілуіне байланысты педогогика ғылымының жаңа саласы пайда болды, оның зерттеу обьектісі - информатиканы оқыту әдістемесі деп аталады. Мұнда қоғамның алға қойған мақсатына байланысты информатиканы оқыту заңдылықтары қарастырылады. Оқыту заңдылықтары
информатиканың дамуының нақты кезеңіне сай келеді.
Мектепте информатиканы оқытудың білім беру мақсаты - әрбір оқушыға информатика ғылымы негіздерінің алғашқы фундаментальды білімін беру, оқушыларға осы білімді мектепте оқытылатын басқа ғылымдардың негіздерін түпкілікті және сапалы түрде меңгеруге қажетті іскерліктер мен дағдыларды қалыптастыру болып табылады. Информатика ғылымының жалпы білім берудегі қызметі өте жоғары. Информатикадан білім негіздерін меңгеру оқушылардың жалпы, ақыл - ойын дамытуға, олардың ойлау және шығармашылық қабілеттерін нығайтуға елеулі әсер етеді. Сонымен, информатиканы оқытудың білім беру дамытушылық мақсаты оқушының шығармашылық қабілетін, жеке тұлғалық қасиетін қалыптастыруға, ақыл ойын, ойлау өрісін, ынтамен дамытуға, яғни қызмет субъектісі ретінде қалыптастыруға бағытталған.
Мектептегі информатика курсының практикалық мақсаты - оқушылардың еңбекке және политехникалық дайындығына үлес қосу, олардың мектеп бітіргеннен кейінгі еңбек етуіне дайындығын қамтамасыз ететін білімдермен, дағдылармен және іскерліктермен қаруландыру.
Мектептегі информатика курсының тәрбиелік мақсаты өте зор. Информатиканы оқыту барысында ой еңбегінің мәдениеті жаңа сапалы деңгейде қалыптасады, оқушы өзінің жұмысын жоспарлай білу, оны ұтымды орындай білу, бастапқы жоспарды оның орындалуымен байланыстыра білу сияқты жалпы адамзаттық мәні бар қасиетер де қалыптасады. Сонымен информатиканы оқытудағы тәрбиелік мақсат - оқушыны азаматтық, адамгершілік қасиетке және жоғары саналыққа баулуға бағытталған.
Жалпы білім беретін орта мектепте информатиканы оқытудың әдістемелік жүйесі. Оның негізгі бөліктерінің жалпы сипаттамасы. Жалпы оқытудың негізгі мақсаты - оқушыны дамыту. Осы мақсатқа сәйкес жас және педагогикалық психологиясында, сондай-ақ оқыту теориясында негізгі орын алған мәселе - дамыта отырып оқытуды зерттейтін бағыт. Мұндағы маңызды мәселе, баланың ақыл-ойын дамыту қай деңгейде оқытуға, ол қандай дережеде оның организмінің табиғи дамуына тәуелділігімен қорытындыланады. Бұдан оқытудың потенеңиалды мүмкіндігінің шекарасын тағайындауға, сондай-ақ, нақты дидактикалық өзгерістің мақсаты мен міндетін анықтау шығады. Сондықтан оқыту мен дамытудың өзара қатынасы дидактиканың аса маңызды әдіснамалық мәселесі болып табылады.
Алғашқы кезеңде (1985-86 оқу жылы) информатика пәнін мектепте оқытудың негізгі мақсаты оқушыларда компьютерлік сауаттылықты қалыптастыру болып табылды. Алайда шетелдік және отандық тәжірибелер оқу мақсатын бұлайша анықтаудың жеткіліксіз екенін көрсетті. Өйткені, компьютерлік сауаттылық, арнаулы ЭЕМ көмегімен сурет салу, жазу, есеп шығару басқа пәндерді оқу барысында қалыптасатын жалпы сауаттылықтың құрамды бөліктерінің бірі болып табылады.
Мектепке "информатика және есептеу техникасы негіздері" жалпы білім беретін пән енгізілгеннен кейін педагогикалық ғылымның жаңа саласы - информатика пәнін оқыту объектісі болып табылатын информатиканы оқыту әдістемесі қалыптаса бастады. Информатиканы оқыту әдістемесі курсы еліміздің жоғары оқу орындарында 1985 жылы пайда болды, ал 1986 жылы "Информатика және білім беру" әдістемелік журналын шығару басталды.
Информатиканы оқыту әдістемесін дамытуда жалпы кибернетикалық білім берудің мақсаттары мен мазмұнын дидактикалық зерттеу маңызды рөл атқарды, информатика пәні енгізілгенге дейін отандық мектеп студенттерге кибернетика, Алгоритмдеу және бағдарламалау, логика, есептеу және дискретті математика элементтерін оқытуда практикалық тәжірибе жинады.
Информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі информатиканы барлық деңгейлерде оқыту процесін қамтиды: мектепке дейінгі кезең, мектеп кезеңі, орта мектептердің барлық түрлері, орта мектеп, информатиканы дербес зерттеу, қашықтықтан оқыту формалары және т.б. қазіргі уақытта аталған салалардың әрқайсысы қазіргі заманғы педагогикалық ғылымның алдына өз проблемаларын қояды.
Қазіргі уақытта информатиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі қарқынды дамуда; информатиканың мектеп пәні жиырма жылға жуық уақыт болды, бірақ жаңа педагогикалық ғылымда көптеген міндеттер жақында пайда болды және терең теориялық негіздемені де, ұзақ мерзімді практикалық тексеруді де ала алмады.
Оқытудың жалпы мақсаттарына сәйкес информатиканы оқыту теориясы өзінің алдына мынадай негізгі міндеттерді қояды: информатиканы оқытудың нақты мақсаттарын, сондай-ақ тиісті жалпы білім беретін пәннің мазмұнын және оның Орта мектептің оқу жоспарындағы орнын айқындау; қойылған мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған оқытудың неғұрлым ұтымды әдістері мен ұйымдастырушылық нысандарын мектеп пен мұғалімге әзірлеу және ұсыну; информатиканы оқытудың барлық құралдарын (оқу құралдары, бағдарламалық құралдар, техникалық құралдар және т.б.) қарастыру және оларды мұғалімнің тәжірибесінде қолдану бойынша ұсыныстар әзірлеу.
Оқу пәнінің мазмұны информатиканы оқыту әдістемесі оның екі негізгі бөлімімен анықталады: информатиканы оқыту әдістемесінің жалпы теориялық негіздерін көздейтін жалпы әдістеме, негізгі бағдарламалық-техникалық құралдардың жиынтығы және мектептегі информатика курсының нақты тақырыптарын зерттеудің жеке (нақты) әдістемесі.
Информатиканы оқыту теориясы-бұл жас ғылым, бірақ ол өздігінен қалыптаспады. Тәуелсіз ғылыми пән бола отырып, оның қалыптасу процесінде ол басқа ғылымдардың білімін біріктірді және оның дамуында алынған нәтижелерге сүйенеді. Бұл-философия, педагогика, психология, жас физиологиясы, информатика, сондай-ақ орта мектептің басқа да жалпы білім беретін пәндері бойынша әдістемелердің жалпыланған практикалық тәжірибесі.

1.2 Информатика мұғалімнің әдістемелік-технологиялық құзыреттілігі

Құзыреттілік терминіне алғаш анықтама беріп, лингвистикаға енгізген американдық ғалым Н.Хомский. Құзыреттілік дегеніміз - тұлғаның бойында білім, дағды, іскерлік, ерік күш - жігердің болуы. Құзыреттілік - оқушы іс-әрекетінің сапасынан көрінетін білім нәтижесі. Құзыреттілік ұғымы білім, білік және дағды сияқты ұғымдарды қамтиды. Құзыреттілік - бұл алынған білімдер мен біліктерді іс-жүзінде, күнделікті өмірде қандай да бір практикалық және теориялық мәселелерді шешуге қолдана алу қабілеттілігі.
Әдістемелік құзыреттілік құрылымында М.П.Лапчик информатика мұғалімдерінің пәндік және тметапәндік компонентерінің көрсетеді. Пәндік компонент пәндік - бағдарлы құзыреттіліктен тұрса,метапәндік профессиональді - кәсіби бағытталған құзыреттіліктен тұрады.
Мектеп пәндерін оқыту әдістемесінің алдына қойылатын дәстүрлі сұрақтар информатиканы оқыту әдістемесінің де алдына қойылады.
1. Оқытудың мақсаты (Не үшін оқытамыз?).
2. Оқытудың мазмұны (Нені оқытамыз?).
3. Оқытудың әдісі (Қалай оқытамыз?).
4. Оқыту туралы (Неден оқытамыз?).
5. Оқытуды ұйымдастыру жолы (Қайтіп оқытамыз?).
Мектепте информатиканы оқып-үйрену бірқатар себептерге байланысты оқушылардың жеке қасиеттерін қалыптастыру мүмкіндіктері бойынша басқа мектеп пәндерінен белгілі бір артықшылықтарға ие.
1) информатика метапәндік сипатқа ие және оқу тапсырмаларын орындау кезінде, әсіресе компьютерлік модельдеу саласындағы жобалық типтегі басқа пәндік салалардан білімдерді тартуды талап етеді;
2) оқушылардың информатиканы оқуға және осы саладағы мамандықты одан әрі таңдауға қазіргі уақытта қалыптасқан жоғары мотивациясы;
3) өздігінен білім алу дағдыларын дамытуды ынталандыратын информатика және АКТ пәндік саласының жоғары динамикасы;
4) өндірістік қызмет субъектісіне сәйкес білім беру қызметі пәнінің (компьютерлер, бағдарламалық қамтамасыз ету) болуы;
5) оқу іс-әрекеті процесінде практикалық мағыналы өнімдер жасай білу.
Мектеп оқушыларының ойлау белсенділігі мен дербестігінің дәрежесі бойынша оқыту әдістерінің екі тобын ажыратады - репродуктивті және продуктивті.
Репродуктивті әдіс Мен істегендей істе! принципіне негізделген. Программалық қамтамасыз етудің функционалдық мазмұнын пайдалана отырып, алгоритмдер мен бағдарламалау негіздерін оқытуда сәтті жүзеге асырылуда. Жергілікті желінің мүмкіндіктері, интерактивті тақтаның болуы іс-әрекет тәсілін көшіру идеясын тиімді қолдануға мүмкіндік береді, дегенмен, оқу процесінің түпкі мақсаты - Оқу процесінің негізгі мақсаты қағидасын ұстану екенін ұмытпау керек. Мен істегендей істе! Өзің жаса!-ға көшу.
Продуктивті оқыту әдістері. Оларға мыналар жатады: проблеманы қою, ішінара іздеу (эвристикалық), зерттеу, қателік әдіс, жобалық әдіс және т.б. Бастауыш мектепте информатиканы оқыту кезеңіндегі бұл әдіс бір-бірін толықтыратын екі әдістемелік әдісті қолдану арқылы жүзеге асырылуы мүмкін: эмпатия (құбылыстарды әртүрлі көзқарас тұрғысынан ойлау және түсіну қабілетін дамытады) және семантикалық көру (объектінің мәнін түсінуге мүмкіндік береді).
Ішінара іздеу әдісі оқушылардың күрделі есепті басынан аяғына дейін емес, тек ішінара ғана шешуін көздейді. Мұғалім оқушыларды ізденістің жеке кезеңдерін жүзеге асыруға тартады. Жеті негізгі сұрақ қойылады: Кім? Не? Не үшін? Қайда? Қалай? Қалай? Қашан? Сұрақтардың жұптық комбинациясын қолдануға болады. Мысалы, компьютерді кім ойлап тапты, ДК көмегімен не істеуге болады, монитор не үшін қажет деген сұрақтар тобын талқылау нәтижесінде оқушылар компьютердің құрылғыларымен танысады.
Зерттеу әдісі оқушылардың білімді шығармашылықпен меңгеруін қарастырады: мұғалім оқушылармен бірлесе отырып, мәселені тұжырымдайды және қиындықтар туындаған жағдайда оларға көмек көрсетеді, ал оқушылар мәселені өз бетімен шешеді. Бұл әдіс оқушыға адам әрекетінің әртүрлі салаларындағы қолданбалы есептерді шешу үшін заманауи АКТ құралдарын пайдалану мүмкіндігі берілгенде ерекше маңызға ие.
Информатика мұғалімінің ұйымдастырушылық қабілетінің тобына мыналар жатады:
* мотивациялық дағдылар (оқушылардың информатикаға тұрақты қызығушылығын дамыту, білім беру дағдыларын қалыптастыру және проблемалық жағдаяттарды құру және шешу арқылы жеке ақпараттық ортаны ұйымдастыру әдістерін үйрету);
* ақпараттық-дидактикалық (білім берудің ақпараттық ресурстарымен жұмыс істей білу, ақпаратты алу және оны оқу процесінің мақсаттары мен міндеттеріне байланысты өңдеу; заманауи әдістерді, формаларды және оқу құралдарын қолдана білу);
* дамытушы (әртүрлі оқу пәндерін оқытуда информатика әдістері мен АКТ құралдарын меңгеру және қолдану арқылы танымдық дербестікті, интеллектуалдық және шығармашылық қабілеттерін ынталандыру, алгоритмдік және жүйелік ойлауды дамыту);
* кәсіптік бағдар беру (еңбек нарығында сұранысқа ие әртүрлі салалардағы ақпараттық қызметте тәжірибе алу).
Г.К.Селевко педагогикалық технология ұғымының үш иерархиялық деңгейін бөліп көрсетеді :
- бүтіндей білім беру үрдісін сипаттайтын жалпы педагогикалық немесе жалпы дидактикалық деңгей (аймақта, оқу орнында, оқу деңгейінде), синонимі - педагогикалық жүйе;
- бір пән, сынып, мұғалім және т.б. аясындағы білім беру үрдісін сипаттайтын жеке әдістемелік немесе пәндік деңгей, синонимі - жеке әдістеме;
- оқшауланған немесе модульдік деңгей, яғни оқу-тәрбиелік үрдістегі жеке элементтер технологиясы (ұғымдарды қалыптастыру, бақылауды ұйымдастыру, жаңа білімді игеру және т.б.).
Жоғары сыныптар үшін тиімді технологиялар: өздігінен даму технологиясы, модульдік оқыту технологиясы (МОТ), бағдарлап оқыту, ынтымақтастық, компьютерлік, сын тұрғысынан ойлау (СТО). Орта буын сыныптарына тиімді технологиялар: түсіндіре оза оқу, дамыта оқыту, тірек сигналы арқылы оқыту, проблемалап оқыту, СТО, МОТ.
Бастауыш сыныптардағы тиімді технологиялар: ойын арқылы оқыту, білім беруді ізгілендіру, ақпаратты оқыту, зерттеу, көрнекілік технологиялары.
Педагогикалық технологиялардың терең мағынасын В.П.Беспалко былай түжырымдайды:
1) кездейсоқтан шығып, алдын ала жобалауға көшу;
2) оқушылардың оқу-танымдық әрекетінің құрылымын және мазмұнын дайындау;
3) оқушылардың жаңа материалды игеру және тұлғаның бүтіндей даму сапасын объективті бақылау және диагностикалық мақсат қою;
4) оқу-тәрбиелік үрдіс компоненттерінің мазмұны мен құрылым бүтіндігінің қағидасын жүзеге асыру.
Информатика пәні мұғалімінің коммуникативтік дағдылары әртүрлі ақпарат көздерін пайдалана отырып, танымдық-коммуникативтік тапсырмаларды шешу, информатика мен АКТ құралдары арқылы бірлескен іс-әрекет дағдыларын меңгеру барысында көрінеді.Әдістемелік-технологиялық құзіреттіліктің аталған құрамдас бөліктеріне ие болу информатика мұғаліміне информатика мен АКТ-ны оқытудың заманауи формалары мен әдістерін меңгеруіне қажетті алғышарттар жасайды.

2 ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ

2.1 Информатиканы оқыту формалары мен әдістері
Оқыту формасы - мұғалім мен оқушылар арасындағы танымдық және тәрбиелік қарым-қатынастың, өзара әрекеттің, қарым-қатынастың мақсатты, нақты ұйымдастырылған, мазмұнды бай және әдістемелік жабдықталған жүйесі.Оқыту формасы мазмұнды, оқу құралдары мен әдістерін мақсатты ұйымдастырудың бірлігі ретінде жүзеге асады. Оқытудың жалпы формалары мен оқытуды ұйымдастыру формаларын ажырата білу қажет.
Информатиканы оқытуда оқытудың компьютерлік және компьютерсіз түрлері жалпы қабылданған білім беру нысандарының классификациясына қолданылатын ретінде қарастырылады.
Оқытудың жалпы формалары фронтальды, ұжымдық, топтық, жұптық, жеке, сонымен қатар оқушылардың құрамы өзгермелі болып бөлінеді.
Оқытудың фронтальды түрі барлық оқушылар бір мазмұн бойынша жұмыс істегенде немесе бір қызмет түрін игерген кезде қолданылады және мұғалімнің бүкіл сыныппен бірдей қарқынмен, ортақ міндеттермен жұмыс істеуін көздейді.
Оқытудың ұжымдық формасы сынып оқушыларын өз көшбасшыларымен және өзара әрекеттесу ерекшеліктерімен біртұтас ұжым ретінде қарастыруды көздейді.
Оқытудың топтық түрлерінде оқушылар әртүрлі негізде және әртүрлі кезеңде құрылған топтарда жұмыс істейді.
Жұптық оқытуда негізгі өзара әрекеттестік екі оқушы арасында орын алады, олар тапсырманы талқылай алады, әріптестік оқытуды жүзеге асыра алады немесе құрдасын бақылауды жүзеге асырады.
Оқытудың жеке формасы мұғалімнің бір оқушымен өзара әрекетін білдіреді. Информатика оқытудың жеке формасының жаңа түрін қалыптастырды: жеке компьютермен (студент - компьютер). Нәтижесінде студент өз бетінше білім алады, берілген сабақ тақырыбы аясында оқу материалын оқудың жеке бағытын таңдайды.
Оқытуды ұйымдастыру формасы - оқу процесіндегі жеке буынның уақытпен шектелген құрылысы.
Оқытуды ұйымдастырудың сыртқы формаларына: сабақ, лекция, семинар, экскурсия, практикум, факультативтік сабақ, емтихан, пәндік-техникалық шығармашылық үйірмелері, студенттердің ғылыми қоғамдары және т.б. Олар іс-әрекеттің белгілі бір түрін белгілейді және біріктіруші рөл атқарады, өйткені олар мақсаттарды, мазмұнды, әдістерді, оқыту құралдарын, мұғалім мен оқушының өзара әрекетін қамтиды.
Оқытуды ұйымдастырудың ішкі формаларына: кіріспе сабағы, білімді тереңдету сабағы, практикалық сабақ, білімді жүйелеу және жалпылау сабағы, білім, білік, дағдыны бақылау сабағы, сабақтың аралас түрлері жатады. Олар негізгі оқу мақсаты тұрғысынан элементтердің құрылымдық өзара әрекеттесуіне қарай жіктеледі.
Оқытудың жалпы және арнайы нысандарын біріктіре отырып, мұғалімдер аудиториялық-сабақ, лекция-семинар, қашықтықтан оқыту және т.б деп аталатын оқыту формаларының әртүрлі жүйелерін алады.Оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың сыныптық-сабақ жүйесі ұлттық мектептің құрылымдық ұйымының негізі болып табылады.
Сабақ - барлық пәндер бойынша оқушылармен тәрбие жұмысын ұйымдастырудың негізгі формасы.
Мектептегі сабаққа тән белгілер:
oo студенттердің оқу топтарының тұрақты құрамы;
oo әр сыныпта оқыту мазмұнын қатаң анықтау
oo оқу сабақтарының нақты кестесі;
oo студенттік жұмыстың жеке және ұжымдық формаларының үйлесімі;
oo мұғалімнің жетекші рөлі;
oo оқушылардың білімін жүйелі түрде тексеру және бағалау.
Сабақтың басты ерекшелігі - оның дидактикалық мақсаты, мұғалімнің неге ұмтылуы керектігін көрсету.
Дидактикада сабақтың келесі түрлері бөлінеді:
1) жаңа ақпаратты жеткізу сабақтары (сабақ-түсіндіру);
2) дағдылар мен дағдыларды дамыту және бекіту сабақтары (оқыту сабақтары);
3) іскерлік пен дағды білімін тексеру сабақтары.
Көп жағдайда мұғалім бір емес, бірнеше дидактикалық мақсатпен айналысады, сондықтан тәжірибеде аралас сабақтар кең тараған. Аралас сабақтың құрылымы әртүрлі болуы мүмкін және осыған байланысты бірқатар артықшылықтарға ие болады: іс-әрекет түрлерінің бірнеше рет өзгеруін қамтамасыз ете отырып, олар жаңа білімді жылдам қолдануға жағдай жасайды, кері байланыс пен педагогикалық процесті бақылауды қамтамасыз етеді. , бағалардың жинақталуы, оқуға жеке көзқарасты жүзеге асыру мүмкіндігі. Информатика курсын АТ негізінде орнатудың ең маңызды ерекшелігі - мектеп оқушыларының компьютермен жүйелі жұмыс жасауы. Сондықтан информатика сабақтарындағы оқу фрагменттерін компьютерді қолдану көлемі мен сипатына қарай да жіктеуге болады. Мәселен, қазірдің өзінде компьютерлік нұсқасының ең бірінші бағдарламасы информатика кабинетін сабақта ұйымдастырушылық пайдаланудың үш негізгі түрін қарастырды - демонстрациялық, фронтальды зертханалық жұмыс және практикалық жұмыс.
Демонстрация. Демо-экранды пайдалана отырып, мұғалім курс мазмұнының әртүрлі білім беру элементтерін көрсетеді (жаңа тіл объектілері, бағдарлама фрагменттері, диаграммалар, мәтіндер және т.б.). Бұл жағдайда мұғалімнің өзі ДК басқару пультінде жұмыс істейді, ал оқушылар оның әрекетін бақылайды немесе осы әрекеттерді компьютерінің экранында қайта шығарады. Кейбір жағдайларда мұғалім студенттердің компьютерлеріне арнайы демо-бағдарламаларды жібереді, ал студенттер олармен өз бетінше жұмыс істейді. Компьютерлік демонстрациялардың рөлі мен дидактикалық мүмкіндіктерінің артуы қазіргі компьютерлердің жалпы графикалық мүмкіндіктерінің артуымен түсіндіріледі. Демонстрацияның негізгі дидактикалық қызметі мектеп оқушыларына жаңа оқу ақпаратын жеткізу екені анық.
Зертханалық жұмыс. Барлық студенттер бір уақытта жұмыс орындарында оқытушы берген бағдарламалық құралмен жұмыс істейді. Бұл құралдардың дидактикалық мақсаты әртүрлі болуы мүмкін: жаңа материалды меңгеру (мысалы, оқыту бағдарламасын пайдалану), немесе мұғалім түсіндірілген жаңа материалды бекіту (мысалы, тренажер бағдарламасын пайдалану), немесе алынған білімнің игерілуін тексеру немесе операциялық дағдылар (мысалы, басқару бағдарламасын пайдалану арқылы). Кейбір жағдайларда мектеп оқушыларының іс-әрекеті синхронды болуы мүмкін (мысалы, бір педагогикалық бағдарламалық құралмен жұмыс істегенде), бірақ әртүрлі студенттер әртүрлі қарқынмен немесе тіпті әртүрлі бағдарламалық жасақтамамен оқитын жағдайлар жоққа шығарылмайды. Фронтальды зертханалық жұмыс кезінде оқытушының рөлі студенттердің жұмысын бақылау (соның ішінде КБ жергілікті желісі арқылы), сонымен қатар оларға жедел көмек көрсету болып табылады.
Практика (немесе оқу-зерттеу тәжірибесі). Студенттер кеңейтілген өзіндік жұмыс үшін мұғалімнің жеке тапсырмаларын алады (бір немесе екі немесе одан да көп сабақтарға, оның ішінде мектептен тыс жерде, атап айтқанда үйде тапсырманың бір бөлігін). Әдетте, мұндай тапсырма курстың тұтас бір бөлімі (тақырыбы) бойынша білім мен дағдыны тәжірибеде қолдануға беріледі. Студенттер компьютерді қашан пайдалану керектігін (соның ішінде интернетте іздеу үшін), кітаппен қашан жұмыс істеу керектігін немесе дәптерге қажетті жазбаларды жасауды өздері шешеді. КБ-де студенттердің жұмысын ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптарды ескере отырып, оқытушы студенттердің компьютермен үздіксіз жұмыс істеу уақыты ұсынылған нормалардан аспауын қамтамасыз етуі керек (бұл туралы толығырақ қараңыз). Семинар барысында мұғалім оқушылардың үлгерімін бақылайды, оларға көмек көрсетеді. Қажет болған жағдайда жалпы қателерге назар аудара отырып, барлық студенттерді жалпы мәселелерді талқылауға шақырады.
Мұғалім іс-әрекетінің маңызды құрамдас бөліктерінің бірі - берілген білім беру жағдайында оқытудың оңтайлы әдісін дұрыс таңдау.
Оқыту әдістерін таңдау және біріктіру кезінде келесі критерийлерді басшылыққа алу қажет:
oo оқыту, тәрбиелеу және дамытудың мақсаттары мен міндеттеріне сәйкестігі;
oo оқытылатын материалдың мазмұнына сәйкестігі (күрделілігі, жаңалығы, сипаты, материалды көрнекі түрде көрсету мүмкіндігі және т.б.);
oo сынып оқушыларының нақты оқу мүмкіндіктеріне сәйкестігі: жас (дене, психикалық), дайындық деңгейі (оқыту, дамыту, тәрбиелеу, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды меңгеру дәрежесі), сынып ерекшеліктері;
oo қалыптасқан жағдайларды (кабинетті тиісті оқу-әдістемелік құралдармен жабдықтау, электрондық және баспа оқу материалдарының болуы) және оқытуға бөлінген уақытты сақтау;
oo эргономикалық жағдайлар (кесте бойынша сабақ уақыты, сынып көлемі, компьютерде жұмыс істеу ұзақтығы және т.б.);
oo мұғалімдердің өздерінің жеке ерекшеліктері мен мүмкіндіктеріне сәйкестігі (мінез ерекшеліктері, сол немесе басқа әдісті меңгеру деңгейі, сыныппен қарым-қатынасы, бұрынғы тәжірибесі, психологиялық-педагогикалық, әдістемелік және ақпараттық технология бойынша дайындық деңгейі).
Мұғалім сабақтың формасын өз қалауы бойынша таңдай алады: топтық, жұптық немесе фронтальды. Жақсы нәтиже беретін топтық жұмысты ұйымдастыру оқушыларда тиісті дағдыларды қалыптастыруды талап етеді.Оқытудың фронтальды түрін таңдауда сыныптың өнімді іс-әрекетінің шарты сабақта мұғалімнің монологы және дәстүрлі түсіндірулер мен сауалнамалар емес, әңгімелесу, жаңа ұғымдарды талқылау, бірлескен ізденіс, талдау екенін ескеру қажет. Сонымен қатар, сабақтың бір бөлігі компьютерде жұмыс істеуге арналған, ол негізінен жеке болып табылады. Бұл жұмыста мұғалім кеңесші қызметін атқарады, егер оқушыға көмек керек болса, оны үнемі мұғалімнен алуы керек. Информатика сабағында компьютер тек оқу объектісі ғана емес, сонымен қатар оқыту құралы, танымдық әрекетті ұйымдастыру құралы болып табылады. Педагогикалық бағдарламалық қамтамасыз ету дәстүрлі баспа материалдарымен ұштастыра отырып, мұғалімге жеке компьютерде оқыту тұрғысынан тиімдірек жеке оқытуға жақындауға көмектеседі. Компьютердің түріне және оқушының білім деңгейіне қарамастан, информатика мұғалімі әр балаға өзінің қызығушылықтары мен қабілеттерін қолдану саласын таба алады және табуы керек.

2.2 Информатика пәнінде үй тапсырмасын орындау мен олардың түрлері, басқару және тексеру функциялары
Үй тапсырмасын ұйымдастыру мәселесі өте өзекті. Оның қажеттілігі дидактикалық мәселелерді шешумен ғана емес (білімді бекіту, дағдыларды жетілдіру және т.б.), өзіндік жұмыс дағдыларын қалыптастыру және өзін-өзі тәрбиелеуге дайындық міндеттерімен де байланысты.
Оқушылардың үй жұмысы-бұл қолданыстағы сабақ кестесінен тыс оқу тапсырмаларын өз бетінше орындау.
Оқушылардың үйдегі оқу жұмысы сыныптан түбегейлі ерекшеленеді, өйткені ол мұғалімнің нұсқауымен жүреді, бірақ оның тікелей басшылығынсыз. Оқушының өзі тапсырманың орындалу уақытын анықтайды, оған ең қолайлы ырғақ пен жұмыс қарқынын таңдайды.

Үй тапсырмаларының түрлері
Дидактикалық мақсаттарға сәйкес үй тапсырмаларының келесі түрлерге бөлінеді:
* жаңа материалды қабылдауға, жаңа тақырыпты зерттеуге дайындық;
* сабақта алған білімдерін бекіту мен қолдануға, біліктері мен дағдыларын дамытуға бағытталған;
* сыныпта оқыған оқу материалын кеңейтуге және тереңдетуге ықпал ету;
* жаттығуларды өз бетінше орындау біліктерін қалыптастыруға және дамытуға бағытталған;
* бағдарламалық материалдан тыс, бірақ оқушылардың мүмкіндіктеріне сәйкес келетін көлемде жеке тапсырмаларды орындау арқылы ойлаудың тәуелсіздігін дамытуға ықпал етеді.
* Шығармашылық сипаттағы тапсырмалар (мазмұндама, шығарма жазу, сурет салу, қолдан бұйымдар, Көрнекі құралдар жасау және т.б.) ерекше түр болып табылады.
Оқушылардың оқу іс-әрекетінің түрі бойынша үй жұмысы келесі түрлерге бөлінеді:
oo Оқулықтармен, мәтінімен және әртүрлі қосымша ақпарат көздерімен (сөздіктер, мерзімді баспа, Интернет және т. б.) жұмыс істеу;
oo жаттығуларды орындау және міндеттерді шешу;
oo жазбаша жұмыстарды орындау;
oo баспа негізінде жұмыс дәптерлерін толтыру;
oo рефераттар мен баяндамалар жазу;
oo Көрнекі құралдар, макеттер жасау және т. б.
oo қосымша әдеби көздерді оқу және талдау;
oo кино және бейнефильмдерді аннотациялау

Алдағы сабақтың түріне байланысты үй тапсырмасын тексерудің жіктелуі:
oo жаңа материалды зерттеу сабақтарына-оқулық материалын зерттеу және оны қайталау;
oo сабақта оқыған материалды жетілдіру;
oo материалды қандай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.