Мұнай және газ кен орындарын игеру технологиясы және игеру кезеңдері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Табиғи режимдерде кен орынды игеру
МАЗМҰНЫ:
Кіріспе
1 тарау. Кен орындарын игеру технологиясының теориялық негіздері
1.1 Мұнай және газ кен орындарын игеру технологиясы және игеру кезеңдері
1.2. Мұнай кен орындарын игеру режимдері
2 тарау. Табиғи режимдерде кен орындарын игерудің практикалық бөлімі
2.1 Табиғи режимдерде кен орындарын игеру
2.2 Жоғары суланған кен орындарды игеру проблемалары
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Тау-кен кәсіпорындары, басқа өндірістік объектілер мен құрылыстардан айырмашылығы, табиғи-технологиялық кешендер болып табылады. Тау-кен кәсіпорындарының экономикалық тиімділігінің параметрлері мен көрсеткіштері техниканың осы деңгейі үшін, негізінен табиғи факторлармен және олардың қоршаған ортаға рұқсат етілген әсерімен анықталады. Уақыт пен кеңістікте бірнеше ондаған жылдар бойы дамып келе жатқан динамикалық объектілер болып табылатын басқа табиғи-техникалық кешендерден айырмашылығы.
Жер астымен салыстырғанда дамудың Ашық әдісі келесі ерекшеліктермен сипатталады:
* Карьерден пайдалы қазбаны өндіруге жұмсалатын жалпы шығындардың негізгі бөлігін құрайтын аршу жыныстарының едәуір көлемін алып тастау қажеттілігі (контурларда орын ауыстыру)
* Қабаттарды игерудің белгілі бір бірізділігін сақтау қажеттілігі (төменде жатқан тау жыныстарын қазып алуды жоғарыда жатқан қабатты қазып алудың басталуынан біраз уақыт артта қалумен ғана бастауға болады)
* Ең жоғары техникалық-экономикалық көрсеткішті қамтамасыз етуге қабілетті, өнімділігі жоғары тау-кен ірі габаритті жабдығын пайдалануды құрудың іс жүзінде шектеусіз мүмкіндігі
Жер астымен салыстырғанда игерудің ашық әдісінің артықшылығы: тау-кен жұмыстарын кешенді механикаландыру мен автоматтандырудың жоғары деңгейін қамтамасыз ету мүмкіндігі, жоғары (3-5 есе) Еңбек өнімділігі және өнімнің төмен құны, қауіпсіз және гигиеналық еңбек жағдайлары, пайдалы қазбаларды толық алу, аз шығындар.
Ашық әдістің кемшілігі: климаттық жағдайларға кейбір тәуелділік; жердің едәуір аудандарын бөлу қажеттілігі және жер қойнауының су балансын бұзу.
Ашық тау-кен жұмыстарының экономикалық тиімділік деңгейі пайдалы қазба мен ашу бойынша карьердің жылдық өнімділігімен, пайдалы қазбаның орналасу жағдайымен, игерілетін жыныстардың физикалық-механикалық сипаттамасымен, игеру ауданының климаттық жағдайымен анықталады.
Ең көп таралған тау-кен жабдықтары-мехлопаттар мен драглайндар. Жер снарядтары, алдыңғы тиегіштер мен бульдозерлер, доңғалақты скреперлер аз қолданылады. Экскавациялық жұмыс органы бар жүзу машиналары кеңінен енгізілуде, олардың арасында грейферлік снарядтар басым таралуда. Шетелдік карьерлерде арқан скреперлері мен мұнара экскаваторлары да қолданылады.
Тау-кен жұмыстарында ең көп таралған көлік түрі автомобиль және конвейер болып табылады. Кейбір жағдайларда кең және тар табанды теміржол көлігі қолданылады. Кейбір карьерлерде көліктің екі түрі қолданылады (әдетте автомобиль және теміржол).
Тау жыныстарын жабу қуатының аздығынан аршу жұмыстарында доңғалақты скреперлер мен бульдозерлер (карьерлердің 50% - дан астамы) кеңінен қолданылды. Карьерлердің үштен бірі автомобиль көлігін пайдаланады. Ерекше қолайлы жағдайларға қарамастан, кәсіпорындардың аз санына аутопсияны ішкі қоқыстарға көлденең жылжытумен кешенді механикаландыру схемасы енгізілді. Жекелеген карьерлерде драглайндар, мехлопат және мұнара экскаваторларын қолдана отырып, "'экскаватор-карьер" сызбасы бойынша жұмыстар жүргізіледі.
Соңғы жылдары бірнеше операцияларды орындайтын машиналарды жасау үрдісі байқалды. Бұған қос тізбекті экскаваторлар кіреді. Олар екі ожау тізбегімен жабдықталған, бұл бір уақытта тау-кен және тау-кен жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді.

1 тарау. Кен орындарын игеру технологиясының теориялық негіздері

1.1 Мұнай және газ кен орындарын игеру технологиясы
және игеру кезеңдері

Қазіргі таңда көптеген мұнай кен орындарын игеруде қабаттарға жасанды әсер етуді қолдану маңызды болып табылады. Бұл жағдайда қабаттың жұмыс тәртібі деген түсінік жер қыртысынан мұнайды өндіру процесін толығымен сипаттамайды. Мысалға, кейбір мұнай кен орындарын игеру белгілі бір уақыт бойына қабатқа сұйық көмірқышқыл газын айдап, сонан соң оны қабат бойымен ығыстыру үшін су айдауды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Әрине, мұндай жағдайда қабаттың жұмыс тәртібі қолдан жасалған суарынды болады. Бірақ бұл мұнайды өндіру процесін сипаттау үшін аз мәлімет болып табылады. Бұл жерде тек қабаттың жұмыс тәртібін ғана ескермей оған қоса қабаттарды игеру технологияларымен байланысты мұнайды қабаттардан өндіру механизмін де ескерген жөн.
Кен орындарды игеруді жүзеге асыру үшін тек жүйені ғана негіздеп таңдау емес, оған қоса игеру технологиясын да анықтап алған дұрыс болады.
Мұнай кен орындарын игеру технологиясы - деп, мұнайды жер қыртысынан өндіріп алу үшін қолданылатын әдістердің топтамасын айтады. Жоғарыда келтірілген игеру жүйесі түсінігін анықтайтын факторлардың бірі ретінде қабатқа әсер етудің болуы немесе болмауы қарастырылады. Бұл факторға су айдау ұңғымаларының қазылу қажеттігі тәуелді болып табылады. Ал мұнай кен орындарын игеру технологиясы игеру жүйесіне кірмейді. Яғни сол немесе басқа игеру жүйелері кезінде әр түрлі технологияларды қолдануға болады. Әдетте, кен орындарды жобалау кезінде таңдап алынған игеру технологиясына қай игеру жүйесі барынша тиімді болатынын және қандай игеру жүйесін қолданғанда берілген көрсеткіштерді оңай алуға болатынын ескерген жөн.
Мұнай-газ өндіруші өнеркәсібінің қазіргі жағдайын және дамуын бірнеше кезеңдерге бөлуге болады. Әрқайсысы өздігімен әрдайым өзгеру барысында, бұл бір жағынан - мұнай және газды пайдалану масштабына байланысты болса, ал екінші жағынан - мұнай және газды өдірудің күрделілігінде.
Мұнай кен орнын өндіру процесі негізінен төрт кезеңге бөлінеді. Бірінші кезең барысында (сурет 1.1, I) мұнай өндіру өседі. Ол бұрғылау жылдамдығына, жаңа ұңғымалардың іске қосылуына, кен орынды орналастыруға және бұрғылау және өндірістік құрылыс басқармаларының жұмыстарына байланысты болады.

1.1-сурет Уақытқа байланысты qн, qж шамаларының өзгеруі.
1,2 - сәкесінше мұнай өндіру және сұйық өндіру

Бұл кезеңде мұнайгаз өндіруші өнеркәсібінің дамуы тұтынудың шектелуіне байланысты болады, себебі мұнайды игеру қиын емес кен орындардың (мұнай коллекторлар аз тереңдікте, кейбір жағдайларда бірнеше он метрді құрайды, ал өндірілген мұнай аз тұтқырлығымен, агрессивті орта және су болмауымен ерекшеленген) аз болғандығы. Мұнайды жер бетіне көтерудің негізгі ең қарапайым әдісі - фонтанды әдіс болып саналады. Мұнайды жинау, сақтау және тасымалдау технологиясы да өте қарапайым болды. Сәйкесінше мұнай өндіруге арналған жабдықтары да қарапайым.
Игерудің екінші кезеңі (сурет 1.1, II) көп көлемде (максимал) мұнай өндірумен сипатталады. Кен орынды жобалау үшін берілетін тапсырмада көбінесе максималды мұнай өндірісін, өндіру жылдарын және екінші кезеңнің ұзақтылығын көрсетеді. Бұл кезеңде мұнайды тұтыну едәуір өседі, ал өндіру шарты қиындайды, үлкен тереңдікте орналасқан коллекторлардан және қиын геологиялық шарттағы кен орындардан мұнай өндіру қажет болады. Фонтандау аяқталғаннан кейін ұңғымадан мұнай шығарудың тиімді әдісін қолдану пайда болады, сонымен қатар басқа да бірнеше мәселелерді (кәсіпшілік ішінде тасымалдауды, айдауды, айыруды, тазалауды, сақтауды және тасымалдауды) қамтамасыз ету қажет болады. Осыған байланысты ұңғымадан газлифті және сорапты әдістермен сұйықты көтерудің технологиясы, мұнайды жинау және айырудың технологиясы ойлап табылады, ал бұл технологияларды жүзеге асыру үшін мұнай кен орындарын игеру және мұнайды өндіру техникасының жаңа түрлері ойлап табылып, өндіріске енгізіледі. Осы кезеңде мұнайдағы газды пайдалану басталады. Ұңғыманы фонтанды әдіспен пайдалануға арналған жабдықтар, күшті ұңғыманы газлифті әдіспен пайдалануға арналған жабдықтар (компрессорлы станциялар арқылы), штангалы және штангасыз сорапты қондырғылар, ұңғыма өнімдерін жинау, дайындау, газдан немесе судан айыру жабдықтары пайда болды. Мұнайгаз өндіруші өнеркәсіптің және оны машина жабдықтарымен қамтамасыз ететін мұнайгаз кәсіпшілік машина жасаудың пайда болуымен бірге мұнай және газ орналасқан аймақтарда ғылымда қарқынды дами бастады [1].
Үшінші кезең (сурет 1.1, III) мұнай өндірісінің тез төмендеуі және өндірілген өнімнің сулану көрсеткішінің өсуімен (егер мұнай қабаты суландырылса) сипатталады.
Ал төртінші кезеңде (сурет 1.1, IV) мұнай өндірісінің жәй төмендеуі мен ұңғыма өнімінің сулануы жоғары болып (8095% болады), оның өсуі байқалады. Бұл кезеңді игерудің соңғы кезеңі деп те атайды.
Мұнай-газ өндіруші өнеркәсібінің әрі қарай дамуы жаңа кезеңмен байланысты, яғни барлық кішігірім кен орындарды игеру, едәуір терең ұңғымаларды пайдалану, жоғары тұтқырлы және құрамында агрессивті заттар бар мұнайды өндіру, сонымен қатар теңізде орналасқан мұнай ұңғымаларын және ұңғымаларды көлденең бұрғылау және пайдалану қажеттілігі болып табылады.
Мұның барлығы мұнайгаз өндіруші өнеркәсібін машина мен жабдықтардың жеткілікті түрінде, қажетті параметрлерімен сипаттамаларында, жоғары сенімді және жеткілікті санымен қамтамасыз етілген жағдайда ғана жүзеге асырылады.

1.2. Мұнай кен орындарын игеру режимдері
Қабат бойынша сұйықты ұңғыманың түп аумағына (өте төмен қысым нүктесіне) жеткізу қабат энергиясының есебінен жүзеге асады. Қабат қысымының әсерінен сұйық сығылған күйде болады. Кен орнын пайдалану барысында, әдетте қабаттағы қысым төмендеп отырады. Сондықтан қабаттағы мұнай қорын, қабат қысымы төмендеп, қажетті қысымды ұстап тұруға мүмкін болмай қалғанға дейін алудың маңызы бар.
Қабаттағы қысымның өзгеруіне тұрақты тексеру жасалып отырады және оның тез өзгеруі кезінде кен орнына әсер етудің қолдан жасалған әдістерін, яғни оның ішінде қабаттық қысымды ұстап тұру әдістері қолданылады. Қабаттың энергетикалық қорын сипаттайтын, қабат қысымының төмендеу қарқындылығы, кен орнын игеру жобасымен себепші болатын мұнай, газ және су қабатындағы сұйықты алу қарқындылығына және кен орнын игеру барысында қабаттық қысымды ұстап тұру жүзеге асырыла ма, жоқпа соған байланысты. Бұл қолдан жасалған факторлар. Екінші жағынан, қабаттағы энергия қоры, бастапқы қабаттық қысым шамасы және оның төмендеу қарқындылығы кен орнының табиғи - жаратылыс факторларына да байланысты болады. Оларға :
§ кеңейту энергиясы кен орнын игеру кезінде пайдаланылатын газды шапканың бар болуы;
§ қабат жүйесінде серпімді энергияның бар болуы;
§ кеңейту энергиясы қабаттағы сұйық және газдардың ұңғыма түбіне жылжуын келтіретін мұнайда ерітілген газ құрамының бар болуы;
§ игеру кешенін қабаттағы нұсқа сыртынан сумен тұрақты қоректендіру көзінің бар болуы және оны сумен алынған мұнайдың орнын толтыру қарқындылығы;
§ құлау бұрышы үлкен қабаттағы мұнайды ығыстыруға тиімді ықпал жасайтын гравитациялық факторлар.
Табиғи жағдаймен айқындалатын, көрсетілген факторлар, кен орнын қалыптастыру процесімен байланысты.
Пайдалану және су айдау ұңғымалары жүйесімен су айдау кезінде кеуекті қабатта байқалатын процестерді анықтайтын барлық табиғи және қолдан жасалған факторлардың жиынтығын қабат режимі деп атау қабылданған және ол келесі бес режимге бөлінеді:
- су арынды режим (табиғи және қолдан жасалынған);
- серпімді режим;
- газ арынды режим (газ шапкалы режим);
- ерітілген газ режимі;
- гравитациялық режим.
Ұңғымадан сұйық алудың технологиялық нормалары - шектеулі рұқсат етілген динамикалық түптік қысымдар, өндірудің гидродинамикалық көрсеткіштерін болжауға, сұйық және газды өндіру көлемін анықтауға, ұңғымалардың сулану барысын есептеуге арналған математикалық амалдарды таңдау, сонымен бірге мұнай берудің мейлінше мүмкін ақырғы коэффициентіне қол жеткізу үшін игеру кезінде қажетті кен орнына әсер ету шараларын дұрыс бағалауға байланысты.
Алайда кен орнының тәртібін анықтау оңай емес, себебі кейбір жағдайларда режимді анықтайтын көптеген факторлар бір мезгілде байқалады.
Су арынды режимде мұнайдың сүзілуі жердің бетіндегі еріген қардың немесе жаңбыр суы есебінен немесе су айдау ұңғымалар жүйесі арқылы суды үздіксіз айдау есебінен тұрақты қоректенуі бар шектері немесе нұсқа сыртындағы судың арыны әсерінен өтеді (2.1-сурет).
Су арынды режимнің пайда болу шарты:
Мұндағы - орташа қабаттық қысым;
- қанығу қысымы.

2.1-сурет. Геологиялық жағдайдағы табиғи суарынды режимнің үлгісі.
1 - мұнай қабаты; 2 - гидродинамикалық өткізгіш қабат; 3 - қоректендіру аумағы; 4 - өндіру ұңғымалары.

Бұл шартта қабатта еркін газ болмайды, тек мұнай немесе мұнайлы су сүзіледі. Өткізгіш қабат мұнай алу аймағының табиғи су көзі ретінде өзен арнасы қызметін атқаратын қоректену аймағымен гидродинамикалық байланысты қамтамасыз етеді. Қатпарлар құрылу барысы нәтижесінде кеуекті және өткізгіш қабаттар арқылы мұнай алу кезінде қабатты сумен үздіксіз қоректендіру, өтетін өзен арнасы ауданында жоғарғы қабатқа шығуға жол ашуы мүмкін.
Мұнайдың су арынды режимі кезінде оның нұсқа сыртындағы немесе ұңғымамен айдалатын сумен орын ауысуы қатар жүреді, бұл уақыт ішіндегі ұңғыма өнімінің, қабат қысымы мен газ факторының тұрақтылығын түсіндіреді (2.2-сурет).

2.2-сурет. Суарынды режим кезіндегі кеніштің игеру көрсеткіштерінің қисықтары.
1 - қабат қысымы; 2 - мұнай өндіру; 3 - газ факторы; 4 - суды өндіру.

Газ факторының тұрақтылығы кезінде қабатта газ бөліну болмайтындығына байланысты, әрбір тонна мұнаймен бірге онда қабаттық жағдай кезінде еріген газ мөлшері ғана өндіріледі. Ұңғымалардың сумен толтырылуы салыстырмалы түрде тез өтеді. Алайда қабаттың қатты қатпарлы, біркелкі болмауы кезінде ұңғымалардың сумен толтырылуы белгілі уақытқа созылуы мүмкін, себебі өткізгіштігі жақсы қатпарлар бойымен қабаттағы су ұңғыма түбіне тез өтеді де, ал нашар өткізетін қатпарлар бойымен жәй өтеді. Су арынды режим кезінде мұнайды ығыстыру тез өтеді, әрі мұнай беру коэффициенті өте жоғары болады. Бұл режим теориялық жағынан толық зерттелген. Қазіргі уақытта барлық мұнай өндіретін кен орындары мұнайдың 80% мөлшерін су арынды режим жағдайында өндіреді.
Серпімді режим кезінде мұнайдың ығыстырылуы, мұнай кенішін қоршап тұрған су мен қабат қаңқасы әсерінен мұнайдың өзінің серпімділік кеңеюі әсерімен жүзеге асады. Бұл режимнің қолданылуының міндетті шарты қанығу қысымынан қабаттағы қысымның жоғары болуы болып табылады. Қабат жабық, бірақ оның серпімді энергиясы мұнайдың негізгі қорларын алу үшін жеткілікті түрде өте үлкен болуы тиіс.
Ортаның серпімділігінің көлемді коэффициенті бірлік қысымның өзгеруі кезінде осы көлем өзгеретін осы ортаның бастапқы көлемінің үлесі ретінде анықталады, яғни
Мұндағы - көлемнің ұлғаюы (серпімді кеңеюі есебінен),
- қысымның ұлғаюы,
- ортаның бастапқы көлемі.
Қысымның төмендеуіне көлемнің ұлғаюы сәйкес келетіндіктен, алдына теріс таңба қойылады. Кеуекті қабаттың қатты қаңқасы ішкі қысымның өзгеріп кеуекті ортадағы қысымның азаюы кезінде қабат жабындысының өз бөлшектерінің шөгу көлемінің өзгеруі салдарынан түрі өзгереді, бұл кеуектіліктің азаюына және сұйықтың қосымша ығыстырылуына әкеліп соғады.
Тәжірибелік мәліметтерден белгілісі:
Су үшін
Мұнай үшін
Тау жынысы үшін
Серпімді режимнің қолданылуына қолайлы жағдай тудыратын геологиялық шарттар:
- тұрақты қоректенуі жоқ, жабық кен орны;
- мұнайлылық нұсқасы шетте тұрған, мол суға қаныққан аймақ;
- газды шапкасының жоқтығы;
- қабаттың мұнайға қаныққан бөлігінің нұсқа сыртындағы аймақпен тиімді гидродинамикалық байланысының бар болуы;
- қабаттық қысымның қанығу қысымынан жоғары болуы.
Газ шапкалы режимде қабаттағы энергия көзі болып геологиялық жағдайда газ шапкасында шоғырланған газдың серпімділігі табылады. Бұл үшін кен орны жағалай өткізбейтін жыныстармен немесе тектоникалық бұзылулармен оқшауланған болуы қажет. Егер нұсқа сыртында су болса, онда ол белсенді болмауы керек. Мұнай кеніші газды шапкасымен байланыста болуы тиіс. Мұндай шарттарда бастапқы қабаттық қысым қанығу қысымына тең болады, себебі кен орнын дренаждау газды шапканың үздіксіз кеңеюі кезінде өтеді және мұнай әрдайым газбен байланыста болады. Мұндай кен орнын игеру кезінде орташа қабаттық қысымның өзгеру қарқындылығы игеру қарқындылығына және газ шапкасының көлемдік қатынасына және кеніштің мұнайға қанығу бөлігіне байланысты әр түрлі болуы мүмкін.
Еріген газ режиміндемұнай кенішін үздіксіз мұнайдан газды айырумен және оның еркін күйге көшуімен, осының есебінен мұнай-газ қоспасының ұлғаюымен және осы қоспаның төмендетілген қысым нүктелерінде (ұңғыма түбінде) сүзілуі болады. Бұл режим кезінде қабаттық энергия көзі мұнай-газ қоспасының серпімділігі болып табылады.
Еріген газ режимінің пайда болу шарттары:
- (қабат қысымы қанығу қысымынан кіші);
- нұсқа сыртындағы судың жоқ болуы немесе белсенді емес судың
нұсқа сыртында болуы;
- газ шапкасының жоқ болуы;
- геологиялық кеніш жабық болуы керек.
Осындай жағдайларда қабаттағы энергия қабаттың мұнайға қаныққан бөлігінің барлық көлемінде біркелкі бөлінген болады. Мұндай режимде кен орнының алаңы бойынша ұңғымалардың біркелкі орналасу тәртібі заңды.
Еріген режим жағдайында кен орнындағы орташа қабаттық қысымның өзгеру заңдарын қарастырамыз және келесі шартты қабылдаймыз [1]:
(бастапқы қабаттық қысым қанығу қысымына тең);
Рнач -дан Р-ға дейін қысымның өзгеруі кезінде Генридің еріген газдың сызықтық заңы орындалады деп есептеп қысым төмендеген кезде Vн - мұнай көлемінен бөлініп шыққан газ көлемін анықтауға болады.

мұндағы: - стандартты жағдайға келтірілген еру коэффициенті;
V - стандартты жағдайға келтірілген бөлінген газ көлемі.
Еріген газ режимі қабаттағы қысымның тез төмендеуімен және өндірудің белгілі сатысында шарықтау шегіне жететін, ал одан кейін жалпы түгесілуі мен кен орнының толық газсыздануы нәтижесінде төмендей бастайтын газ факторының ұлғаюымен сипатталады. Режим мұнай беру коэффициентінің өте төмендігімен ерекшеленеді, кей жағдайларда оның мәні 0,25-ке тең болады. Кен орнына қолдан әсер етпесе онда бұл режим тиімсіз. Алайда игерудің алғашқы кезеңдерінде ұңғымалар аз уақыт болса да фонтанды әдіспен игеріледі. Еріген газ режимі жағдайында кен орнын игерген кезде (қолдан әсер етпеген жағдайда) ұңғыма өнімінде су болмайды.
Гравитациялық режимі - деп, ұңғыма түбіне сұйықтың сүзілуі еркін жоғарғы беттің бар кезінде өтетін режимді атайды.
Еркін жоғарғы бет - деп, қысым барлық нүктелерде тұрақты болып қалатын сүзілудің қозғалмалы жағдайында пайда болатын сүзілуші сұйықтың бетін немесе мұнай-газ түйіскен шекараны атайды. Бұл режимді кейде қысымсыз деп атайды, дегенмен бұл дәл айтылған пікір емес. Гравитациялық режим кез-келген кен орнында оны игерудің соңғы сатысында еріген газ режимінің табиғи жалғасы ретінде пайда болуы мүмкін.
Анықтамадан байқағанымыздай, егер ұңғыманың құбыр сыртындағы кеңістігінде атмосфералық қысым болса, онда бұл қысым қабаттың мұнайға қаныққан немесе газға қаныққан бөліктерін бөліп тұратын бос орынның барлық бос кеңістігінде қалыптасады және ұңғымаға сұйықтың сүзіліп келуі қабаттың алыстатылған бөлігіндегі сұйық деңгейінің айырмашылығы ықпалымен немесе тікелей ұңғыманың қабырғасында өтеді. Ұңғыманың құбыр аралық кеңістігіндегі шамадан тыс қысым кезінде сұйықтың сүзілуі бұрынғысынша сұйық деңгейінің айырмашылығы әсерімен жүзеге асады, яғни бұл қысым барлық бос кеңістікте қалыптасады.
Көлденең қабаттарда бұл режимнің тиімділігі өте аз. Ұңғымалардың өнімі өте төмен, бірақ тұрақты өніммен сипатталады.
2 тарау. Табиғи режимдерде кен орындарын игерудің практикалық бөлімі
2.1 Табиғи режимдерде кен орындарын игеру
Қабат ішімен ұңғы түбіне дейін сұйық фильтарциясы есебімен қозғалып
отырады. Сұйық осы қабат қысымының әсерінен сығылған күйде болады. Кен орынды пайдаланған, ереже бойынша қабат қысымы азайады.
Қабат қысымының өзгеруі әрдайым байқалып отырылады және оның тез төмендеуі кезінде жасанды жолдарды қолданады және көбіне қабат қысымын ұстау жолдарын қолданады. Қабат қысымының төмендеу қарқыны, кен
орындағы қабат сұйығын: мұнай, су және газды алудан болады, ол кенорынды игерумен байланысты. Ол жасанды факторлар. Басқа жағынан алғанда қабат қысымының қоры, ол басты қабат қысымының көлемі, және оның төмендеуі табиғи факторларға да байлансыты.
- газды шапканың болмауы, кен орынды игерудегі энергияны кең қолдану;
- қабат жүйесіндегі серпімді энергияның қоры;
- мұнай құрамындағы еріген газ қоры;
- гравитациялық факторлар, олар мұнайды қабаттан ығыстыруда нәтижелі болу, құлау бұрышы үлкен болуы мүмкін.
Барлық жасанды және табиғи факторлар жиынтығы, қабат режимі деп аталады. Олар бас режимге бөлінеді. Суарынды (табиғи және жасанды), серпімді, газарынды (газшапкалы режим),еріген газ режимі жәнә гравитациялық режим.
Кенорынды игеру игерудің дұрыс режимін таңдаудан: оның ұңғыдан сұйықты алудың технологиялық нормасы, сағаның динамикаклық қысымының керекті шегі, игерудің гидродинамикалық райын таңдаудың математикалық есептері, газ және сұйық өнімінің көлемін анықтау, ұңғының сулану процесін есептеу, сонымен бірге кенішке әсер ету шаралары, осының барлығы кенішті игерудегі мұнай бергіштік коэффициентінің максималды шекке жету мақсатымен жасалады.
Бірақ кеніш режимін анықтау әрдайым оңай болмайды, көптеген факторларға байланысты режимдер бірге екуі анықталуы мүмкін. Сондықтан идеалды жағдайда, егер бінеше режим бір уақытта анықталса, онда кенішті игеру процесінде текғана бір режим колданылады, ол басқа пайда болған режимдер немесе ескерілмейді, немесе көп есепке алынбайды.
Су арынды режим.Алынған режимде мұнай фильтрациясы шет немесве контур сырты су қысымы мен іске асады, олар әрдайым жабдыр суы немесе басқа сулар толықтыру арқылы, немесе үзіліссіз айдау ұңғылар жүйесі арқылы су айдаудан қуат алып отырады.
Су арынды режим қолданғандықтан мына теңсіздік болады:
nл нас
мұнда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.