Халық медицинасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Название университета

Реферат

Пәні: предмет

Тақырыбы: Халық медицинасы

Орындаған: Фио студента(можно написать по желанию факультет)

Тексерген: Фио проверяющего

ГОРОД 2020ж

Жоспары:

Кіріспе3
Негізгі бөлім4-5

2. 1. Халық медицинасына әдеби шолу4-5

Қорытынды6
Пайданылған сілтемелер7

Кіріспе

Қазіргі технологиялық, дәстүрлі медицина өрбіген заманда халық медицинасының дамуы мен болашағы үлкен сұрақ үстінде тұр. Батыс медицинасы деп атау алған заманауи медицина әрбір мемлекет пен қалада кездеседі. Оған қоса, бұл медицина түрі қазіргі жаңа өмір стандарттарына сай өзгеріске ұшырап, технологиялық-ақпараттық іскерлікпен, біліктілікпен ерекшеленеді. Дегенмен, халық медицинасы Батыс медицинасының кейбір ем және денсаулықты нығайту методикаларында кездесетіні құпия емес. Сол себептен, менің ойымша, қазіргі заман бұрынғы өмір стильдерінің қайта жаңаруы негізінде, кейбір ескірген заттардың жоғалуы мен өзекті заттардың жаңаруы негізінде қаланады. Сонымен қатар, бұл методикалардың жалпы философиялық және теориялық базаға сүйеніп, жаңартылғандықтары қазіргі медицинаның кейбір салаларында фитотерапияның орын алуына дәлел.

Мәселен, диетология саласы науқастардың тамақтану жолын реттей отыра, фитотерапияға аса көңіл бөледі. Дәл сол сияқты, асқазан-ішек ауруларында дәрігерлер түймедақ және т. б. шәй тұнбаларын емге қосуға ұсыныс береді.

Сонымен, халық медицинасы жалпы жеке сала ретінде жоққа шығып жатыр ма, әлде, жоғарыда айтылғандай, дәстүрлі медицинамен үндесіп жаңарып жатыр ма деген сұрақ осы реферат мазмұнында талғанады.

Негізгі бөлім

2. 1. Халық медицинасына әдеби шолу

Ауруға тап болған адамды емдеу жолы әр кезде екі нұсқаға бөлінеді:

Бірі дәстүрлі түрде шипа алса, екіншілері Шығыс медицинасы, тәуіп-емшілерге жолығады. Мәселен, сүйегі сынған кезде адамдар не травматология пунктіне жолығып, гипс салдыртады, не әуелде сынықшыға барып, ақылдасады. Шындығына келетін болсақ, бұл әрекет - түбінде адамның сенімі мен өмір салтына байланысты болуымен қатар, дәстүрлі емес медицинаның ондай «сенімсіз, шипасыз» болмауына да байланысты болар. Себебі олай болса, халықтың әлі күнге шығыс медицинасына жүгіну әрекеті бұрыннан тоқтар ма еді?

Сол себептен, сан ғасырлы мәселелер мен тарихтан өткен халық медицинасының ерекшелігі мен даралығы бар деуге келер. Қазақтың халық медицинасы неден бастау алды, тарихта қандай көрініс тапты? Бұл жайлы әдеби деректерге шолу жасайық.

Шығыс емшілігі энергия, аура, спектр деген ұғымдарға негізделіп құрылған. Мұны Шығыс медицинасында «Чакра» дейді. Көп жағдайларда емшілер не Құдайға сенім, не ғаламның адамға жіберетін энергиясына сүйеніп ем жасаған. «Адам баласында 360-тан астам жүке нүктелері болады. 12-энергетикалық арна 12-мүшеге арналған. » - деп жасалған жас ғалымдар тұжырымы да осыны растайды. Бұл жайлы «Халық медицинасы және сырқатты емдеу жолдары» кітабында халық медицинасы адамның тәнін емдеуге бағытталғанын айтып өтеді. «Жаны саудың тәні сау»- деген мақалдың да Адам баласының жаны сауықса, оның тәні де сау болса керек деп сипаттайды.

«Халықтық медицина мен дәстүрлі медицина арасындағы ерекшелікті айтып өтейік. Мәселен, «Көз тиді»-деген ұғым бар. Мұны дәстүрлі медицинада суық тиді деп қабылдайды. Дәстүрлі медицинада бұны суықтықты қайтаратын көптеген дәрі-дәрмектер қолданып емдейді. Бірақ, одан ешқандай нәтиже шықпайды. Себебі, ол сырқат емес, адамның көзінен бөлінген биоэнергиядан пайда болған. Сондықтан оны тез арада емшіге алып барса, ол түкіріп, ұшықтап немесе дем салып қайтарады. Егер, қол тигізбей емдейтін қабілеті болса, онда сеанс жасап, әлгі тіл, көзді алып тастайды. Осы сияқты Адам жүйке ауруына шалдыққан болса да осылай болады. Себебі, мұнда да Адам денесіндегі энергиялар шатысқан болады. Әрі соны қалпына келтіру қажет. Мұны тек биоэнергиясы бар Адам ғана қалпына келтіре алады. Бұл жерде дәстүрлі медицина жәрдемі мүлдем қажетсіз дегендік емес, Адам біраз жеңілдеген соң, дәстүрлі медицина жәрдеміне жүгінсе болады. »- дей отыра, автор халық медицинасының ерекшелігін мысал келтіре отырып сипаттаған.

Әз-Жәнібек хан 15 ғасырда өмір сүрген қазақ емшілігінің бастауы, емші Өтейбойдақ Тілеуқабылұлының "Шипагерлік баян" кітабының жазылуына жол салды. Шипагер ғалым бұл кітапта халық медицинасының сипатын айтып, өсімдіктерден алынған 854 түрлі, жануарлардан алынған 455 түрлі шипалық қасиеті бар емдік дәрілердің тізімін, адам мүшелерінің 430-ға тарта атауларын, мыңнан аса дәрі және 4577 рецепт береді. Өтейбойдақтың бұл кітабының 1470 жылдан бері өзекті әрі құнды саналуы, қазақтың дәстүрлі медициналық тәжірибесі мол екендігіне дәлел бола алады. Оған қоса, автордың 4 мыңнан астам шипалық шаралардың рецептілерін ұсынуы, оның білікті шипагер, ғұлама ғалым болғанын пайымдатады.

Қазақ даласындағы дала емшілігі жайлы тағы бір әдебиетке шолу жасасақ, белгілі поляк революционері А. Янушкевичтің жазбаларынан Құнанбай Өскенбайұлы 1833 жылда шешек ауруына тап болғандығын біле аламыз. Сол кездерде Ырғызбай халық арасында жастайынан дала емшілігіне араласқан шипагер ретінде танымал еді. Деректер бойынша Ырғызбай емші халық медицинасын пайдалану арқылы Құнанбай қажыны “құдайдан тілеп” алып қалады екен. Деректерге сүйенсек, Ырғызбай тәуіптің қоңыр аюдың өтін бауырымен қосып алып, мейіздей етіп кептіріп, марал, бұғы, киік мүйіздерінен жасаған дәрілерін реттеп, әбден қайнатып тазартқаны, жеті түрлі дәмнен тосап дайындап, оған аю өтінің тарыдайын екі-үш сүйкеп, жиі-жиі ішкіздіріп, қырық күн емдегенінің арқасында, осындай күрделі емдеу жолынан өткен Құнанбай ауруынан құлан-таза жазылып шығады екен.

Осындай әдебиеттерге шолу аясында қазақ халқы арасында Шығыс медицинасы ауқымды орын алғандығын, кең таралып, кең қолданыс пен сенімде болғандығын біле аламыз.

Қорытынды

Қазіргі таңда да халық медицинасы Халықаралық деңгейде бағалы бір сала ретінде қарастырылады. Оған дәлел - жүйке ауруларын емдеу үшін Қытай, Тибет және басқа Шығыс елдеріне барып иглотерапия, вакуумдық тазарту, фитотерапия емдерін алып жатқан адамдар ағымы. Дегенмен, ғылыми деңгейде шипа берудің ұлттық тәсілдерін медицина саласы көбінесе жоққа шығарып жатады. Алайда, оның нағыз шипасы мен эффективтілігі жоққа шығарарлық зат емес.

Сол себепен, жоғарыда айтылған «Халық медицинасы және сырқатты емдеу жолдары» кітабында да қарастырылған дәстүрлі және халық медициналары арасындағы тығыз арақатынас жайлы «Қоршаған ортаның, адам мекені жердің аса ластануы орын алып отырған осы кезеңде бас-басына жеке-жеке тартпай, дәстүрлі медицина мен халықтық медицина бірге қызмет етер болса, онда осындай қиыншылықтардан шығудың жолын табуға болар еді» деп айтылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.