Қазақстанның Болон жүйесіне қосылуы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Ғылым және білім миниистрлігі
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті

Мәнжазба
Тақырыбы: Қазақстанда жоғары білім алудың қазіргі жүйесі мен даму тенденциялары.

Орындаған:Арызгулова Г.К.
Мамандығы:қазақ тілі мен әдебиеті
Тексерген:п.ғ.к.,аға оқытушы Тоғайбаева А.К.
Жоспар
1.Қазақстанда жоғары білім беру жүйесінің қазіргі жайы
2.Жоғары білім беру деңгейін көтеру үшін қабылданған бағдарламалар мен шаралар
3.Қазақстанның Болон жүйесіне қосылуы
Қазақстан тәуелсіздігін алған кезде, 61 жоғары оқу орны жұмыс істеген, олар экономиканың жоспарлы қажеттіліктерін қамтамасыз етті, қатаң тәртіпте жұмыс істеді және олардың жекешелену бастамаларына құқықтары болмады. Олардың екеуі ғана университет болды - Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті және Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті Тәуелсіздік, саяси және экономикалық құрылымның түбегейлі өзгерістері, 90-шы жылдардың қиындықтары Қазақстанның жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі даму траекториясын айқындады: сапаның шарасыз төмендеуімен сүйемелденетін массификация, жекеменшік секторларының қарқынды дамуы, бәсекелестік және т.б. 1991 жылдан бастап 2001 жылға дейін ЖОО желілері 3 есеге өсті және оның саны 182 жетті. Бірақ осы он жылдың ішінде ЖОО профессорларының, доценттерінің, оқу алаңдарының, құрал-жабдықтардың, кітапханалардың, ғылыми және жариялым белсенділіктерінің және т.б. саны тиісті түрде (үш еселік) өсуі болмады. Қалыптасып жатқан еңбек нарығы ЖОО-лық жүйеге мамандардың спектрі, саны мен біліктілік сипаттамалары бойынша нақты бағдар бере алмады. ЖОО-лар инновациялық экономиканың болмауы жағдайында зерттеулерде өз тауашасын таба алмады. Осы барлық факторлар ЖОО-ның сол кезде экономиканың қажеттілікке білікті кадрларды даярлау, ұлттың зияткерлік әлеуетін арттыру, ғылыми жаңалықтар мен инновациялардан өнім шығару сияқты өз функцияларының бірін толық орындай алмауына себеп болды Сондықтан 2001 жылдан бастап ЖОО-лар желісі үнемі төмендей берді. 2016 жылы Қазақстанда 125 ЖОО: 9 ұлттық, 31 мемлекеттік, 16 акционерлік 54 жеке, 13 азаматтық емес, 1 дербес, 1 халықаралық университет жұмыс істеді Болондық қағидаларға сәйкес 2000 жылдан специалитеттен бакалавриатқа өту басталды (медицина мамандықтарынан басқа) Студенттердің саны ЖОО-лар санына пропорционалды өзгерді. 1991 жылы Қазақстанда 288,4 мың студент білім алды. Ең жоғары саны 2005-2006 оқу жылы тіркелді - 775,8 мың адам, яғни шамамен 2,6 есе артық. Содан соң контингент 2016 жылғы 471,4 мың студентке дейін азайды, бұл, негізінен, демографиялық себептерге, талапкерлерге қойылатын талаптардың күшейтілуіне, сырттай оқитын контингенттің азаюына және оқу ақысының артуына байланысты болды. Соңғы 20 жылда ақылы негізде білім алатын студенттердің үлесі артып жатыр. Егер 1998 жылы студенттердің 47,1%-ы ақылы негізде білім алса, 2016 жылы осы көрсеткіш 73,3% дейін жетті. Бұл әлемдік озық тәжірибеге сәйкес келмейді. ЭЫДҰ сарапшыларының бағалауынша, Қазақстанда білім беру гранттарының саны мен мөлшері, жоғары білім ала алатын студенттердің санымен салыстырғанда, шамалы. Жоғары білімді тегін алу мүмкіндігі бар студенттердің аздығы мен оқу үшін төлейтін басым студенттердің арасында алшақтықты тудырады Мемлекеттік тілде білім алатын студенттердің саны жыл сайын артып жатыр. Егер 1998-1999 оқу жылы қазақ тілінде білім алушылардың жалпы санынан 26,8% білім алса, 2016-2017 оқу жылы 63,1% болды Ағылшын тілінде оқытатын арнайы бөлімдер ашылатын ЖОО саны жыл сайын артып жатыр. 2016 жылы, 2012 жылмен салыстырғанда, осындай ЖООлардың саны 10 дейін көбейген және 42 ЖОО-ны құрады. Ағылшын тілінде білім алатын контингент 17 мың студентті құрады. Бұл 2009 жылғы деңгейден 1,7 есе артық .
Магистратура мен PhD докторантура алғаш рет 2004 жылы енгізілді. 2012 жылға дейін магистратура бағдарламалары бойынша оқыту, негізінен, гуманитарлық пәндер бойынша жүргізілді. Индустрияландыру бағдарламасын жүзеге асырумен мемлекеттік тапсырыс техникалық мамандықтарға қайта бағдарланды. Магистратурада білім алушылардың саны соңғы бес жылда шамамен 5 мың студентке артты (2012ж. - 26,7 мың адам, 2016ж. - 31,7 мың адам). 2008 жылдан PhD контингенті 6 есе артты (439 адамнан 2 658 дейін)
Қазақстандық ЖОО-лар ПОҚ санының артуы тіркелді. Тәуелсіздік алған кезде, еліміздің ЖОО-ларында 21,9 мың адам жұмыс істесе, 2016 жылы - 38,2 мың (↑1,7 есе). ЖОО-лар ПОҚ-тың дәрежелілігі артып жатыр. Он жеті жылдың ішінде осы көрсеткіш 2 есеге артып, 53% құрады
2005 жылдан бастап жыл сайын ЖОО-ның 200 оқытушысына ЖОО-ның үздік оқытушысы мемлекеттік грант тағайындалады. 2016 жылы еліміздің 58 ЖОО-дан 200 адам грант иегері атанды Тәуелсіздіктің 25 жылдығында Қазақстанда Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен Қазақстанның жоғары мектебін жаңғырту мынадай бағыттар бойынша жүргізілді: - жоғары білімнің Еуропалық білім беру кеңістігіне интеграциялануы (1997 жылы Лиссабон конвенциясына қол қою, 2010 жылы Қазақстанның Болон декларациясына қосылуы, студенттер мен ПОҚ ұтқырлығын дамыту) - қолжетімділікті кеңейту және талантты қазақстандық жастарды қолдау (1993 жылы Болашақ Президенттік стипендияны іске қосу, гранттардың санын жыл сайын арттыру, 1999 жылы жан басына шаққандағы қаржыландыруды, ҚР-ның азаматы болып табылмайтын ұлтты қазақ тұлғаларға, ДМШ балаларға, жетім балаларға және ата-ананың қамқорлығысыз қалған балаларға, жеңілдіктер мен кепілдіктер бойынша ҰОС-қа қатысушыларына және ауыл жастарына теңестірілген тұлғаларға арналған квоталарды, ҚХР, РФ, Моңғолия, Өзбекстан, Тәжікстан, Украина, Әзірбайжан және Ауғанстанмен үкіметаралық келісімдер шеңберіндегі гранттарды енгізу, 2011 жылдан МБЖЖ-ін іске қосу, екінші деңгейлік банктер арқылы жеңілдікпен білім беру несиелері, 2014 жылдан Серпін-2050 жобасын іске қосу, ИИДМБ-2 қажеттіліктеріне 11 базалық ЖОО-да кадрларды даярлау) - әлемдік деңгейдегі университетті (Назарбаев Университеті) және бірлескен халықаралық университеттерді (Қожа Ахмед Яссауи атындағы Халықаралық Қазақ-Түрік Университеті, Қазақстан-Британ Техникалық Университеті, М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің филиалы) құру .
12 жылда еліміздің экономикалық белсенді халқын жоғары біліммен қамту көрсеткіші 3,1% артты. Әлемде орта есеппен жастардың 27% жоғары білім алса, Қазақстанда осы көрсеткіш 24,9% құраған
2014 жылмен салыстырғанда, ұлттық институционалдық аккредитациядан өту көрсеткіші 2016 жылы 45,4% артты. Ұлттық мамандандырылған аккредитациядан өткен ЖОО-лар санының өсімі - 1,9 есе тіркелді. Халықаралық мамандандырылған аккредитациядан 30 ЖОО өтті.
Тәуелсіздік жылдары ішінде еліміздің ЭБХ білім деңгейі сондай-ақ
үкіметаралық келісімдер мен халықаралық келісімшарттар шеңберінде
даярланған мамандармен толықтырылды. 1991 жылы Қожа Ахмед Яссауи
атындағы тұңғыш Халықаралық Қазақ-Түрік Университеті ашылды. Н.Ә.Назарбаев ол
түркі әлемінің білім беру орталығы болуы тиіс деп бірнеше рет айтқан
болатын.9 2000 жылдары Қазақстан-Британ Техникалық Университеті және
М.В. Ломоносов атындағы ММУ филиалы ашылды.
Еліміздің жоғары білімін әлемдік білім беру кеңістігіне біріктірудің
басталуына Қазақстанмен 1997 жылы Лиссабон конвенциясына қол қоюы
ықпал етті.10 Бұл жоғары білім беру білімді кеңейтетін және дамытатын басты
фактор болып табылатынын және барша адамдарға басқа мемлекеттердің
білім беру ресурстарына қолжетімділігін ұсынатынын мойындау болды.
Тәуелсіз Қазақстанның әлемдік білім беру кеңістігіне толығымен
құқылы енуінде Болашақ бірегей бағдарламасы үлкен рөл атқарды.
Халықаралық стипендияға Н.Ә.Назарбаев 1993 жылы бастамашылық етті.13
Жиырма жыл бұрын Тәуелсіздігіміздің алғашқы жылдарындағы қиын
кезеңде біздің тиімді Болашағымызды көру әркімге бұйырмады. Мен бірінші
стипендиаттарды олар жаңа білім алып, біздің елімізді алға жетектеуі үшін
жібердім. Экономика жаппай күйреу жағдайында болды, барлық дерлік ірі
өндірістер тоқтатылды. Құнсыздану ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.