Сұраныс функциясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Бизнес мектеп факультеті

6В041- Бизнес және басқару кадрларды даярлау бағыты

6В04102- МГБ менеджменті

білім беру бағдарламасы бойынша білім алушы

Теориялық экономика

РЕФЕРАТ

Тақырыбы:Сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеттестігі.Нарықтық тепе-теңдік

Тексерген оқытушы: доцент Нурмуханбетова Л.К

Атырау, 2020 ж.
Жоспар

Кіріспе

1.1.Сұраныс және оның факторлары.Сұраныс функциясы

1.2.Ұсыныс және оның факторлары.Ұсыныс функциясы

Негізгі бөлім

2.1. Сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеттесуі.Нарықтық тепе-теңдік.

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Қазіргі таңдағы нарыққа байланысты елеулі мәселелердің бірі тұтынушылардың сұранысы мен ұсынысын қанағаттандыру.
Сатылатын тауар біртектес стандартты және тауардың әр данасы бірдей бағамен сатылдады деп жүрміз.Тауардың бағасын жеке адам белгілей алмайды.Ол баға нарықтағы сатушылар мен сатып алушылардың арасындағы өзара бәсеке нәтижесінде тағайындалады.Осы заманғы нарықтағы бәсекелестік өз шарықтау шегінің шыңында.Бағалардың қалыптасуына негізгі ықпал ететін - тұтыну суына негізгі ықпал ететін - тұтынушы қауым.Әрине мұнда нарық зерттеушілерінің де еңбегі зор.Бұл талдау кезінде сатылатын және сатып алынатын тауарлардың көлемімен бағаларының арасындағы байланысқа көп көңіл бөлеміз.Сонымен қатар тауарлардың бағасы мен көлеміне басқа да факторлардың қалай жер ететінің қарастырып талдау жасалады.
Айта келгенде,талдаулардың соңғы нәтижесінде тұтынушылар бәріне сыншы болады.Расында алғанда адамдарға тауар ұнаса сұраныс та ұсыныстың да детөмен болады.Алайда бүгінгі қарайтын тақырып ұсыныс пен сұраныс болғандықтан,сұраныс пен ұсынысытың бүкіл оңды - солды жағынан талдай,ашуға тырысып көрейін.Баршамыз да сұраныс туралы ойша пікір түйеміз:бұл белгілі бір игіліктерге деген қажеттілік.Экономикалық теорияда әдетте төлем қабілетті сұранымды сатып алушылардың төлей алатын ақша қаражатының көлеміне ие сұранымды айтады.
Алайда,мұндай түсінік экономистер сұраныс деп түсінетіннен көрінетін бөлігін ғана құрайды.Қатаң экономикалық мәнінде сұраным тауарды сатып алудың мүмкін көлемі мен лсы сатып алуға кететін шығын көлемі тәуелділігін сипаттайды.
Кешегі Кеңес экономикасы тұтынушы емес,дәл осы өнім ндірушіге бағдарланғаны,тарихта бұрын болып көрмеген шығындықэкономика жасағаны құпия емес.Осыдан да отандық саяси экономия сөз жүзінде экономиканың төрт сатылы құрылымын мойындап,ал іс жүзінде өндірістік процестерді талдаумен шектелді,айырбас тіпті тұтынудағы айырбас туралы үн шығаруды артық санады.Осыған қарамастан экономикалық тиімділіктің жалпы формуласы экономика салаларына тәуелді өзгеріп отырады.
Экономика тиімділіктің өсуі өндірілген өнімнің саны сатып алған тауарлардың санымен,ал өнім өндіруге кететін шығындар көлемі -тауар сатып алуға жұмсалатын шығындар көлемімен дәл келетін беталыспен сипатталынады.Сөз бұл жерде жалпы экономикалық сипаттағы беталыс туралы ғана екені түсінікті.
Шыңдағында да қоғамдық өндірістін әрбір жаға сатысы осы екі формуланың алымы да барынша көп сәйкес келуін алынған тауарлардың санынан асып түсетін болады,себебі, кез келген өнім өндіруге кеткен шығын көлемі әрқашан да тауарды сатып алуға кеткен шығындар көлемінен асып отыратын болады.
Осында да өндірісті де,тұтынуды да келістіріп,біріктіретін экономикалық тиімділіктің нарық жағдайындағы формуласы қоғам жұмсаған барынша шығындардың ең аз нәтижелерге қатынасы болып табылады.Нарықтық экономикада ең аз нәтиже - бұл сатып алынған тауарлар саны,ал барынша шығындар - бұл өнім өндіруге кеткен шығындар көлемі осыдан да.

1.1.Сұраныс және оның факторлары.Сұраныс функциясы
Сұраныс деп - тұтынушылардың белгілі бір өнімді таңдау және сатып алу қабілетін айтады.Тауардың бағасы мен көлемінің арасындағы тікелей байланысты көрсетеді.Олардың бірнеше баламалы мүмкіндіктерін айтып көрсетуге болады.
Мысалы тағамның бағасы өзгерген кезде оны сатып алу көлемі өзгертетінін көрсететін мәліметтер берілген.Бұл сұраныс кестесі деп аталады.Онда бағаның өзгеруіне байланысты тұтынушылардың қалауымен сатып алу қабілеті де өзгеретінін көрсетіп тұр.Тұтынушының таңдауы және сатып алу қабілеті деп неге айтамыз,мысалы,нарықта бір тауарды немесе өнімді қалап,таңдауына болады,бірақ оны сатып алатын ақшасы болмаса,онда ол ойы іске аспайды.Сондықтан тұтынушы тауардың бағасы өзгеруіне өзінің сатып алу қабілетіне қарай бірнеше мүмкіндіктерді қарастырады.Егер баға неғұрлым төмендеген сайын тауарға деген сұраныс көлемі соғұрлым көбейеді.Картоптың 1-кг-ның бағасы 1100 теңге болса,онда тұтынушы айына 4,5 кг картоп ала алады,егер 600 теңге болса,онда ол айына 7 кг картоп алуға шамасы келер еді.
Бұл сұраныс кестесі осы 9 мүмкіндіктің қайсысы нарықта нақты бар екенін көрсетпейді,ол сұраныс пен ұсынысқа байланысты.Сұраныс-бұл тұтынушының,сатып алушының бір тауарды сатып алу ойымен жасайтын жоспарын кесте түрінде көрсету.Бұндай жағдайда белгілі бір уақытты көрсету керек,мысалы,күніне,айына,жылына және т.б.
Сұраныс көлемі-сұранысқа әсер ететін басқа факторлар тұрақты деп ұйғарғандағы,әр түрлі бағамен сатып алынатын тауардың санын көрсетеді.
Егер сұранысты координаттар осіне түсіріп,бейнелеуге де болады.Бұл қисықты D әріпімен белгілеп,оны сұраныс қисығы деп атаймыз.

Сұраныс қисығы зерттеліп отырған тауардың сатып алынатын бағасы мен оның сұраныс көлемінің арасындағы тәуелділікті көрсетеді.Егер баға 500-ден 600 теңгеге дейін жоғарыласа,онда сұраныс көлемі 5,5 кг-нан 5 кг-ға дейін төмендейді.Бағаның төмендеуі сұраныс көлемін көбейтеді.Сұраныс қисығы тауардың бағасы мен тұтынушылар қалап,сатып ала алатын тауарлар саны арасындағы тәуелділікті көрсетеді.Сұраныс заңы бойынша тауардың бағасы неғұрлым төмендеген сайын тұтынушының сатып алатын тауарларының саны көбейеді немесе керісінше.Бұл заң нақты ақиқаттармен дәлелденген гипотеза болып табылады.Мысалы:
1.Күнделікті өмірде адамдар тауарды төмен бағамен және көп мөлшерде алғысы келеді.Бірақ,тауарларды сатып алу кезінде тұтынушыға ең басты кедергі болатын көрсеткіш-баға.Жоғарғы деңгейдегі баға сатып алушыға үлкен кедергі болады да,өнімді көп алғысы келмейді,ал төмен деңгейдегі баға оның сатып алу қабілетін күшейтеді.
2.Әр уақыттада тұтынушы өнімнің алғашқы бірлігінен көп қанағат алады.Мысалы,сіздің бірінші жеген бауырсағыңыз өте тәтті болып көрінеді,ал екіншісі ондай тәтті емес,үшіншісі екіншісінен де аз қанағат әкеледі.Бұл жағдайда тауардың шекті пайдалылығының азаю принципі тұтынуға әсер етеді.Сондықтан тұтынушы тауардың әрбір келесі бірлігін тек қана баға төмендеген жағдайда ғана алады.
3.Сұраныс заңын табыс әсері және ауыстыру тиімділігі арқылы түсіндіруге болады.
Табыс қалай әсер етеді?Баға төмен болған жағдайда тұтынушы өзіне керек тауарды керегінше алады.Басқаша айтқанда,тауардың бағасының төмендеуі ақшалай табыстың сатып алу қабілетін күшейтеді,сондықтан тұтынушының өзіне қажетті тауарларын бұрынғыдан да көп сатып алуға шамасы келедң.Ал жоғарғы деңгейдегі баға керісінше әсер етеді.
Енді ауыстыру тиімділігі деген не?Тұтынушы кейбір қымбат тауарлардың орнына солардың орнын басатын,бірақ бағасы неғұрлым төменірек тауарлар алуға ынталанады-бұл жағдайды ауыстыру тиімділігі дейді.
Тұтынушылар көбінесе қымбат тағамдарды олардан арзандау тағамдармен ауыстыруға әрекет жасайды.Мысалы,сиыр етінің бағасы төмендесе,онда тұтынушының табысының сатып алу қабілеті күшейеді және соның арқасында ол еттің мөлшерін бұрынғыдан да көбірек ала алады.Бағасы төмен болғандықтан сиыр етін қой және тауық етінің орнына да алуға болады.
Сұраныс қисығы - қарасытрып отырған тауардың нарықтық бағасы мен сұраныс көлемінің арасындағы тәуелділікті көрсетеді.Сұраныс қисығының бойымен жылжу баға өзгергендегі сұраныс көлемінің өзгерісін білдіреді.
Сұраныс заңы - сұраныс шамасының баға деңгейіне тәуелделегінің заңы:тауардың бағасы неғұрлым төмен болған сайын,оны сатып алу көлемі соғұрлым көп болады және керісінше.
Сұраныс өзгерісінің баға деңгейіне кері тәуелділігі үш себеппен анықталады:бағаның төмендеуі сатып алушылардың санын көбейтеді,олардың сатып алу қабілетін жоғартылады,арзандаған тауардың қосымша бірліктерін сатып алуды тиімді қылады.
Бағалық емес факторлар өзгергенде қарастырып отырған затқа сұраныс қисығы түгелімен не оңға,не солға жылжиды,оны сұраныстың өзгеруі деп атаймыз.
Рмен В-ның өзара әрекеттесуін кері бағытта қарастыруға да болады: Р=f(P) - бұл сұраныстың кері функциясы.Сұраныстың кері функциясының экономикалық мағынасы:тауардың көп мөлшерін тек қана төменгі бағамен сатуға болады.

1.2.Ұсыныс факторы және оның факторлары.Ұсыныс функциясы

Ұсыныс деп - тауардың бағасы мен сатушылардың белгілі бір уақыт аралығында сатқысы келетін заттарның көлемі арасындағы байланысты айтамыз.Ұсыныс заңы төмендегідей тұжырымды негіздейді:тауардың бағасы қымбаттаған сайын сатушылардың сату ынтасы арта түседі.
Ұсыныс заңы - басқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.