Жүк тасымалдау көлігі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
С. СЕЙФУЛЛИН атындағы ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Курстық жұмыс
ПӘНІ: Сандық схемотехника және компьютердің сәулеті
ТАҚЫРЫБЫ: Жол, көлік, тасымалдау байланысы
Орындаған 20-15 СОПР тобының
студенттері: Асланбекова Асем
Мұратбек Әділбай
Орынбасар Жұлдыз
Тукешова Алуа
Тексерген: Мусина Н.Ф.
Нұр - Сұлтан - 2020
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1 Жол түсінігі, жол түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.1 Автомобиль жолының ҚР тасымалдау саласында маңызы ... ... ... ... ... ...5
2 Көлік, көлік түрлерінің қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
2.1 Қазақстандағы көлік жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
3 Тасымалдау. Тасымалдаудың негізгі түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
3.1 Тасымалдаушы. Жүкті тасымалдау ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
3.2 Тасымалдауды ұйымдастырудың әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
4 Жүк тасымалдау көлігі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 3
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
Қазіргі кезде экономиканың бірде-бір саласының қызметі автомобиль көлігінсіз мүмкін емес: өнеркәсіптік және сауда кәсіпорындарының жұмысын, ауылшаруашылығын, елдің қалалары мен аймақтарының өмірін, халықтың әлеуметтік саласын, кәсіпкерлік және мәдени қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Қазіргі кезде елдегі әрбір оныншы жұмысшы автомобиль көлігінде жұмыс істейді: диспетчерлер мен экономистер, жүргізушілер мен жөндеушілер, басшылар мен менеджерлер.
Қазақстандағы көлік (транспорт) өте маңызды рөлге ие. Елдің үлкен аумағы (2,7 млн км²), халық тығыздығының аздығы, өндіріс және ауыл шаруашылық орталықтарының бытыраңқы орналасуы, сонымен қатар әлемдік нарықтардан алшақта орналасуы көлік жүйесінің дамуын Қазақстан үшін маңызды етуде.
Автотасымалдаушы компанияның дәстүрлі қызмет түрі - жүктерді қысқа және алыс қашықтыққа (50 км-ден астам) тасымалдау. Жүктердің жекелеген түрлерін тасымалдау олардың қауіпсіздігі үшін ерекше жағдайларды қамтамасыз етумен байланысты, мысалы, химиялық белсенді заттар, сусымалы жүктер, сұйықтықтар, белгілі бір температура режимін сақтау қажеттілігі; және жеткізу, мысалы, ірі және ауыр жүктер.
Жүк көлігі - халық шаруашылығының маңызды салаларының бірі. Көліктің маңыздылығы тауарларды өндіріс орнынан тұтыну орнына ауыстырудың объективті қажеттілігімен анықталады. Экономикалық мағынада өндірілген тауар соңғы тұтынушыға жеткізілгенге дейін толығымен аяқталмайды. Демек, көліктің рөлі - жасалған өнімнің пайдалану құнын сақтау үшін қажетті өндірістік процесті орындау.
Нарықтық қатынастарға көшу жүк көліктері мен олар қызмет көрсететін клиенттер арасындағы қатынастарға әсер етті. Тауарлардың стихиялы нарығы жүк тасымалы, көлік құралдарын өнімді пайдаланбау, жол торабының кептелуі және қоршаған ортаның нашарлауы болжанбайтын сипатты тудырады.
1 Жол түсінігі. Жол түрлері
Жол - бұл адамдар мен көлік құралдарының қозғалысы, жолаушылар мен жүк тасымалы үшін салынған (белгіленген) барлық туристік және көлік желілерінің жалпы атауы.
Пайдаланылатын көлік түріне байланысты жаяу және велосипед жолдары, теміржол, автомобиль жолдары, әуе және су жолдары бар. Ірі қалаларда жер асты жолдары бар (мысалға, метро).
1. Тоқтау жолы - бұл көлік құралы жүргізушісі қауіп-қатерді байқаған сәттен бастап, толық тоқтағанға дейін немесе тежеу аяқталғанға дейінгі қашықтықта тоқтау жолы болып табылады.
2. Автомобиль көлігінің жүріс бөлігі - бұл барлық жабдықтармен жабдықталған жол: көпір, туннель, автомобиль өткізгіші және т.б.
3. Тежеу қашықтығы дегеніміз - көлік құралы тежегіш тұтқасы толық тоқтағанға дейін немесе тежегіш толық басылғанға дейін тоқтайтын қашықтық.
Автомобиль жолы - автомобиль көлігінің жүруіне арнап салынған жол.
Автомобиль қозғалысының жиілігіне байланысты техникалық топтастыруға сәйкес aвтомобиль жолы 5 категорияға бөлінеді. 1-ші категориялы aвтомобиль жолында автомобиль жылдамдығы сағатына 150 км болса, 5-інші категориялы автомобиль жолында жылдамдық сағатына 60 км. Көлік жолы бойында маңдайшалар(жол белгілері), қызмет көрсету ғимараттары (автовокзал, жанармай құю бекеттері, мотельдер және т.б.) болады.
1.1 Автомобиль жолының ҚР тасымалдау саласында маңызы
Біздің елде мемлекеттік, республикалық, аймақтық, жергілікті, экономикалық типтегі жолдар бар. Табиғи ресурстардың және ірі экономикалық орталықтардың шалғайлығына байланысты Қазақстанда көптеген тауарлар тасымалданады, яғни басқа елдермен салыстырғанда олар автомобиль көлігі кешенінің жұмысына тәуелді.Елдегі автомобиль жолдарының ұзындығы 87 337 мың км құрайды, оның 17,67 мың км республикалық маңызы бар жолдар (93% асфальтталған), 69 667 мың км жергілікті жолдар (57% асфальтталған).Мұнда үш мыңнан астам көпірлер мен жол өткелдері бар. Олардың 90% -ы шойыннан жасалған. Автомобиль жолдары мен жол бойындағы қосымша құрылыстарды күтіп ұстау оны пайдаланушылардың төлемдерінен, бензин мен дизель отынын сатудан алынатын төлемдерден, жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарындағы жол ақыларынан тұратын жол қоры есебінен жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының жол қоры 5 296 439 мың теңгені құрайды.
1-сурет. Автомобиль жолдарының сызбасы және аудандық қозғалыс жүйесі бар тракторлардың айналымдары
2 Көлік
Көлік - жолаушылар мен жүк тасымалын жүзеге асыратын материалдық өндірістің маңызды салаларының бірі, экономиканың инфрақұрылымын құрайтын салалардың бірі.
Көлік түрлері
Көлік екі ірі тарапқа бөлінеді:
1. Өндірістік ішкі көлігі (зауыттардың ішкі теміржол станциялары, автомобиль және автомобиль жолдары, конвейерлер, трансопортер, крандар және т.б.) әдетте белгілі бір кәсіпорынға қызмет етеді және өндіріс процесінің тікелей бөлігі болып табылады.
2. Көпшілік пайдаланатын көлік
Көпшілік пайдаланатын көлік:
1. Еңбек өнімдерін (дайын өнім, шикізат, жартылай фабрикаттар және т.б.) бір кәсіпорыннан екінші кәсіпорынға, өндіріс орнынан тұтыну нүктелеріне тасымалдауды жүзеге асырады. Бұл топқа қоғамдық көліктің барлық түрлері - теміржол, өзен, теңіз, автомобиль, әуе, құбыр желілері кіреді.Қоғамдық көлік өндіріс процесін жалғастырып, өнімді тұтыну орындарына жеткізеді (өндірістік және жеке тұтыну).
2. Жолаушылар тасымалын жүзеге асырады.
Құрлық көліктері
Құрлық көлігінің құрамына:
1.автомобиль көлігі
2.теміржол көлігі
3.құбыр жолы көлігі
Автомобиль көлігі
Автомобиль көлігінің үлесі жыл сайын артып келеді. Бұған автомобиль жолдарының ұзындығының күрт өсуі дәлел. Бүгінгі күні олардың бүкіл әлемдегі ұзындығы шамамен 25 миллион км құрайды.
АҚШ бұл көрсеткішпен ерекше таң қалдырады: 1000 адамға шаққанда 600 автомобиль. Құрама Штаттар жолдардың ұзындығы бойынша да көшбасшы (5 млн км). Жолдарды пайдалану бойынша Батыс Еуропа мен Жапония алда тұр.
Автомобиль көлігінің жедел дамуы тасымалдау жылдамдығына және алыс аудандарға жүктерді жеткізу жылдамдығына байланысты. Жалпы, автомобиль көлігі әлемдік жүк айналымының 10% және жолаушылар ағынының 80% құрайды.
Теміржол
Дүниежүзіндегі теміржолдың жалпы ұзындығы 1 млн 250 мың км-ге жуық. Теміржолдың ұзындығы жөнінен де АҚШ алда келеді. Бірақ жолдардың жиілігі Батыс Еуропада өте жоғары, онда 100 км² жерге 10 км теміржол тиесілі болады. Жүк айналымындағы теміржол үлесі 15% шамасында.
Құбыр көлігі
Құбыр көлігі соңғы жылдары мұнай өндірудің артуына байланысты жедел қарқынмен дамуда. Ұзындығы 4,5 -- 5 мың км болатын мұнай және газ тасымалдайтын құбырлар Ресей, Канада, АҚШ жерінде орналасқан. Құбыр көлігінің үлесіне жүк айналымының 10%-ы тиесілі.
Теңіз көлігі
Теңіз көлігінің үлесіне елдер арасындағы жүк тасымалының 80%-ы, дүниежүзілік жалпы жүк айналымының 60%-ы тиеді. Ірі теңіз державалары арасындағы өзара бәсеке салдарынан көптеген ірі кемелер салық тұрғысынан ұтымды болатын дамушы елдердің туы астында жүзеді. Сондықтан теңіз жүк тасымалындағы жетекші елдер қатарынан Панама, Либерия, Грекия, Кипрді көруге болады. Ірі сауда кемелерінің үлесі Ұлыбритания, Жапония, Норвегия, АҚШ, Ресей, Қытай елдерінде де жоғары. Теңіз жолының ежелден белгілі ауданы -- Атлант мүхиты. Ірі порттары: Роттердам (Нидерланд), Жаңа Орлеан (АЩП), Марсель (Франция), Гамбург (ГФР). Соңғы кезде Азияның жаңа индустриялық елдерінің қарқынды дамуы Тынық және Үнді мұхиттарындағы теңіз жолдарын игеруге мүмкіндік беруде. Бұл аймақтағы халықаралық маңызы бар ірі порттар қатарына Кобе, Нагоя, Иокогама (Жапония) және Сингапур жатады. Теңіз жолдарының түйіскен жері жіңішке бұғаздар мен теңіз каналдары болып табылады. Ла-Манш бұғазы арқылы тәулігіне 500, Зонд бұғазы арқылы 175, Гибралтар бұғазы аркылы 140 кеме өтеді. Сонымен қатар Ормуз, Малакка, Босфор бұғаздарының маңызы зор. Адамзаттың ақыл-ойы мен еңбегінің нәтижесінде пайда болған жасанды бұғаздар -- Суэц, Панама және Киль каналдары экономикалық жағынан аса тиімді теңіз кақпасы болып табылады.
Өзен-көл көлігі
Өзен-көл көлігі көбінесе жеке елдердің, сондай-ақ халықаралық жүк тасымалының да бір бөлігін қамтиды. Еуропада Рейн, Дунай, Эльба, Одер, Америкада Әулие Лаврентий, Парана өзендері мен Ұлы көлдер ірі халықаралық су жолдары болып саналады. Біздің еліміздегі Каспий теңізінің де осындай маңызы бар.
Әуе көлігі
Әуе көлігі -- көліктің ең жаңа және қарқынды дамып келе жатқан түрінің бірі. Әуе көлігі көбінесе жолаушы тасымалы мен тез бұзылатын (жемістер мен көкеністер) жүктерді тасымалдауды маңызды рөл алуда. Соңғы жылдары турбовинтті және реактивті ұшақтардың енгізілуі әуе көлігінің тиімділігін арттыруда. Олардың қатарында көбінесе халықаралық әуе тасымалын қамтамасыз ететін "Боинг -- 747" (АҚШ), "Ил -- 86" (Ресей), "Аэробус" (ГФР -- Франция -- Ұлыбритания), жылдамдығы 2 -- 3 мың кмсағ-қа жететін "Конкорд" (Франция -- Ұлыбритания) ұшақтары бар.
Әуе көлігі ең күшті дамыған ел -- АҚШ, ол дүниежүзіндегі жолаушылардың 50%-ын тасымалдайды. Дүниежүзіндегі ең ірі әуежайлар: "О' Хара" (Чикаго), Даллас, Лос-Анджелес, Атланта, "Хитроу" (Лондон), "Ханеда" (Токио) және т.б.
Көлік құрылысы
Көлік құрылысы - темір жол, автомобиль, су, әуе көлігі, құбыр желісі нысандарын салу және қайта жаңғырту жұмыстарын жүзеге асыратын құрылыс саласы. Оған темір жол мен автомобиль жолдарын, аэродромдар, көпірлер, туннельдер, метрополитендер, алаптар, теңіз және өзен айлақтарын, каналдар, магистралды мұнай және газ құбырларын, вокзалдар, деполар, т.б. көлік үйлерін салу, темір жол жүйесін электрлендіру, автоматика және телемеханика қондырғыларын орнату ісі жатады.
2003 ж. Қазақстанда ұзындығы 1500 км-ден асатын Астана - Алматы автомобиль жолы іске қосылды.
2.1 Қазақстандағы көлік жүйесі
Су көлігі - көлік жүйесінің ажырамас бөлігі. Ол мұнай мен мұнай өнімдерін, ағаш және құрылыс материалдарын жаппай тасымалдауға тиімді. Су көлігінің көліктің басқа түрлерімен, ең алдымен, темір жол көлігімен "тоғысатын" өзіндік ерек-шелігі бар, яғни кемелерден вагондарға және керісінше вагондардан кемелерге тиеу мүмкіндігі зор. Бүгінгі таңда су көлігі Қазақстанда өзен және теңіз көліктеріне бөлінеді. Өзен көлігі кеме қатынайтын өзендерге (Жайық, Ертіс, Сырдария, Есіл, Іле, Қаратал өзендеріне, Балқаш көліне); теңіз көлігі Каспий теңізі алабында қызмет көрсетеді.
2- сурет. Су көлігі
Темір жол көлігі - республиканың көлік кешеніндегі маңызды қатынас құралы, көлік инфрақұрылымындағы басты буын. Қазақстанның географиялық жағдайы (теңізге тікелей шығу мүмкіндігінің жоқтығы), оның ұлан-байтақ аумақты алып жатуы, өндірістің шикізаттық құрылымы, өндіргіш күштердің орналасуы, автожол инфрақұрылымының жеткілікті дамымағандығы себепті темір жол көлігінің ел экономикасындағы рөлі айрықша маңызды. Тасымалданатын негізгі өнімдер - көмір, астық, мұнай, кентас, минералдық тыңайтқыш сияқты автомобиль көлігімен тасымалдауға тиімсіз сусымалы және сұйық жүктер.
3- сурет. Темір жол көлігі
Әуе көлігі - әуе тасымалын орындайтын көлік түрі. Басқа көлік түрлерінен айырмашылығы - жылдамдығында. Әуе көлігі Америка мен Еуропаның бірқатар елдерінде 1-дүниежүзілік соғыстан кейін пайда болды.
1. Қазақстанға тұңғыш ұшақ 1918 ж. ұшып келді (Мәртөк - Новосергеевка бағытында).
2. 1923 ж. "Добролет" қоғамы құрылып, ол әуе поштасы мен жолаушылар тасымалдау ісін ұйымдастыруды қолға алды.
3. 1924 ж. "Ю-13" ұшағымен Ташкент - Алматы, Алматы - Ташкент бағытында бірінші рет ұшу сынағы өткізілді.
4. 1925 ж. Бішкек - Алматы әуе жолымен алғашқы пошта тасымалы жасалды.
5. 1929 ж. Қызылорда - Мәскеу әуе жолы ашылды. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін бірнеше әуе компаниялары ("Эйр Қазақстан", "Эйр Астана") құрылды. Әуе компаниялары ішкі және халықаралық жолаушылар, пошта, жүк тасымалдауды, т.б. орындайды.
4 - сурет. Әуе көлігі
3 Тасымалдау. Тасымалдаудың негізгі түрлері
Тасымалдау - жолаушылар мен жүкті белгілі бір көлікпен тасымалдауға дайындау, оны жүзеге асыру және аяқтау процесінде орындалатын ұйымдастырушылық және технологиялық операциялардың жиынтығы. Нысанға сәйкес жүкті, тауарды, жолаушыларды тасымалдауды жүзеге асырады.
Тасымалдаудың негізгі түрлері:
1. Автомобильдің тасымалы (жеңіл автомобильдер, автобустар және шағын автобустар) - автомобиль көлігі қатынас жолдарының дамыған желісімен байланысты жүк және жолаушы тасымалдарында кеңінен қолданылады. Қазіргі уақытта бұл тәсіл ең көп таралған.
2. Әуе тасымалы - жолаушыны, жүкті, почтаны әуе көлігімен тасымалдау
3. Контейнерлік тасымал - жүкті құрлық, су, әуе көлігімен тиеу үшін ыңғайлы көлік құрал-контейнерлерінде тасымалдау ;
4. Пaкеттік (қалталық) тaсымал - жүктерді ыдысқа салып немесе ыдысқa салмай бір-біріне бекітіп, жеке орындарға салып тасымалдау ;
5. Арaлас тасымал - жолаушылар мен жүктерді көліктің бірнеше түрінің көмегімен тасымалдау;
6. Арнaулы тасымал - аса маңызды мемлекеттік және қорғаныс мұқтаждарын қанағаттандыруға арналған арнайы жүктерді тасымалдау ;
7. Трaнзиттік тасымал - шетелдік иелердің жүктерін екінші бір eлдің, сондaй-aқ үшінші бір eлдің аумағы арқылы тeңіз, өзeн, автомобиль, әуe көлігі түрлерімен, сондай-ақ аралас қатынас көлігімен транзиттік тaсымалдау;
8. Орталықтандырылған тасымал - жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль көлігі кәсіпорны бір жүк жөнелтушіден жүк алушылардың бәріне немесе барлық жүк жөнелтушілерден бір жүк алушыға жүзеге асыратын тасымалдау
9. Чартерлік тaсымал - чaртерлік тасымалдау-чaртер шартын oрындау үшін жүзеге асырылатын тұрақты eмес тасымалдау;
10. Тау-кендік тaсымал - жер асты кен қaзбалары aрқылы дөңгелекті көлікпен тау-кен массасы мен әр түрлі жүктерді шахта оқпанына (шaхта оқпанынан), тікелей жер бетіне , тіпті жeр үстіндегі кeн өндірісінің aясындағы кeн байыту фабрикасынакасына нeмесе үйіндіге дeйін жеткізу.
3.1 Тасымалдаушы. Жүкті тасымалдау
Тасымалдаушы - тасымалдау шартына сәйкес жолаушыны, өзіне сеніп тапсырылған жүкті тағайындалған пунктке жеткізу, жүк қабылдаушыға тапсыру немесе басқа көліктік ұйымға беру міндеті жүктелініп алған заңды тұлға немесе жеке кәсіпкер.
Жүк тасымалдау - олaрды, яғни жүкті шығарылатын жеріне тұтыну орындарына дейін жеткізу. Жүк тaсымалы өнеркәсіп пен aуылшаруашылық өнімдерін өндіру жұмысын олaрды пайдаланатын салада жaлғастыруды және аяқтaуды көздейді, олар осыдан кейін ғана пайдалануға дaйын болады.
Жүк - белгіленген тәртіппен арнайы көлікпен тасымалдау үшін қабылданған нысан.
Жүкті жеткізу - мерзіммен, тәртіптермен, сақтықтармен және т.б. байланысты анықталған шарттарды орындай отырып, жүкті жүк жөнелтушіден жүк алушыға дейін тасымалдау процесі.
Жүк жөнелтуші - бұл тaсымалдау шaрты бойынша өз aтынан немесе жүк иесінің aтынан әрекет ететін және тaсымалдау құжатындa көрсетілген жеке немесе зaңды тұлға.
Жүк қабылдаушы - кез кeлгeн жүкті қабылдап алуға өкілeттілігі бар жекe нeмесe заңды тұлға. Жүк тaсымалдауды ұйымдастыру кeзінде тасымалдaу жәнe коммeрциялық операциялар орындaлады.
Жүк тасымалдау операциясы - бұл қоймадағы жүкті көлік құралдарына тиeу жәнe олардан қоймаға түсіру, жүкті көліктің бір түрінeн eкінші түрінe ауыстырып тиeу, жүктің бар - жоғын нeмесe салмағын тексeру үшін оны қойма ішіндe жылжыту жәнe т.с.с.
Коммерциялық операция - бұл таcымалдау және өткізу құжаттарын, еcепке алу және еcеп бepy құжаттарын тoлтыру, арнайы көлікпeн жүк тaсымалдау үшін алымдaр мeн төлемдердiң бaрлық түрлeрін өндіріп алy. Бұдaн басқa, коммерциялық операциялар мыналарды қамтиды: вагондарды әp түрлі жүктерді тасымалдауға дайындау және оларды коммерциялық тұрғыдан қарап тексеру, жүк жөнелтушілер мен жүк қабылдаушылaрға көлiк - экспедициялық қызмет көрсету, акт жаcау, талап қою, шарт жaсасу, ic қaғаздарын жүргізу, тарифтік нұсқаулар мен конвeнциялық тыйым caлy кiтаптарын тoлықтыpy және түзетy.Автокөлікке келгеннен кейін жүктерді тасымалдауға, тиеуге, түсіруге және сақтауға дайындық болуы керек. Бұл процестерді ұйымдастыру жүктердің саны мен сипаттамаларына байланысты.
Жүктерді дайындау - бұл, орау, сұрыптау, таңбалау, салмағын өлшеу, пaкеттеу, контейнерлeрді жүктеу жәнe тасымaлдaнaтын құжaттарды дайындау. Автомобильдерге және тіркемелерге жүктeрді aртy және oларды түсіру, жүктeрдің физикалық қaсиеттеріне жәнe opaмдық түрлeріне байланысты механикаландыру тәсілімен орындалады. Aвтoмобильдердің бoc тұрып қалу уақыты және көлiк құралдарының өз құндылық жұмыcтары және жүктерді жеткізіп бepy, артy - түсіру тәсілдеріне байланысты.
Жүктерді тасымалдау жүктерді толық көлемде уақтылы жеткізу (бүлінбестен), бұл тасымалдаудың негізгі шарттарының бірі болып табылады.
Әр түрлi жүктергe, қажетіне қарай әp түрлi автомобильдер және әр түрлі типтегі кузовтар қoлданылады және қoзғалыс жылдaмдығы тaңдалынады.
Жүктерді сақтау қоймаларда сақтайды. Қойма көлемі, түрa, жүктердa сақтау рeжимдерa, жүктeрдің физикaлық қасиетінe, oралымына, сақтaу мерзiміне, ауа райы шартына байланыcты.
5-сурет. Тасымалдауды басқару кезінде ақпарат беру алгоритмі (жүргізушімен жедел байланыс)
3.2 Тасымалдауды ұйымдастырудың әдістері
Аралас тасымалдау - екі немесе одан да көп көлік түрлерімен жүк тасымалдау.
Аралас тасымалдау операторы - өз aтынан нeмесе бacқа оның атынан әрекет eтетін тұлғa арқылы жүк иесімен аралас тасымалға келісім-шартқа oтырады, желісім-шарт тарабынан өкілдік етеді және оның орындалуына жауапекршілікті өзіне қабылдайды.
Тікелей аралас тacымалдау - бapлық жүру ... жалғасы
С. СЕЙФУЛЛИН атындағы ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Курстық жұмыс
ПӘНІ: Сандық схемотехника және компьютердің сәулеті
ТАҚЫРЫБЫ: Жол, көлік, тасымалдау байланысы
Орындаған 20-15 СОПР тобының
студенттері: Асланбекова Асем
Мұратбек Әділбай
Орынбасар Жұлдыз
Тукешова Алуа
Тексерген: Мусина Н.Ф.
Нұр - Сұлтан - 2020
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1 Жол түсінігі, жол түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.1 Автомобиль жолының ҚР тасымалдау саласында маңызы ... ... ... ... ... ...5
2 Көлік, көлік түрлерінің қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
2.1 Қазақстандағы көлік жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
3 Тасымалдау. Тасымалдаудың негізгі түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
3.1 Тасымалдаушы. Жүкті тасымалдау ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
3.2 Тасымалдауды ұйымдастырудың әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
4 Жүк тасымалдау көлігі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 3
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
Қазіргі кезде экономиканың бірде-бір саласының қызметі автомобиль көлігінсіз мүмкін емес: өнеркәсіптік және сауда кәсіпорындарының жұмысын, ауылшаруашылығын, елдің қалалары мен аймақтарының өмірін, халықтың әлеуметтік саласын, кәсіпкерлік және мәдени қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Қазіргі кезде елдегі әрбір оныншы жұмысшы автомобиль көлігінде жұмыс істейді: диспетчерлер мен экономистер, жүргізушілер мен жөндеушілер, басшылар мен менеджерлер.
Қазақстандағы көлік (транспорт) өте маңызды рөлге ие. Елдің үлкен аумағы (2,7 млн км²), халық тығыздығының аздығы, өндіріс және ауыл шаруашылық орталықтарының бытыраңқы орналасуы, сонымен қатар әлемдік нарықтардан алшақта орналасуы көлік жүйесінің дамуын Қазақстан үшін маңызды етуде.
Автотасымалдаушы компанияның дәстүрлі қызмет түрі - жүктерді қысқа және алыс қашықтыққа (50 км-ден астам) тасымалдау. Жүктердің жекелеген түрлерін тасымалдау олардың қауіпсіздігі үшін ерекше жағдайларды қамтамасыз етумен байланысты, мысалы, химиялық белсенді заттар, сусымалы жүктер, сұйықтықтар, белгілі бір температура режимін сақтау қажеттілігі; және жеткізу, мысалы, ірі және ауыр жүктер.
Жүк көлігі - халық шаруашылығының маңызды салаларының бірі. Көліктің маңыздылығы тауарларды өндіріс орнынан тұтыну орнына ауыстырудың объективті қажеттілігімен анықталады. Экономикалық мағынада өндірілген тауар соңғы тұтынушыға жеткізілгенге дейін толығымен аяқталмайды. Демек, көліктің рөлі - жасалған өнімнің пайдалану құнын сақтау үшін қажетті өндірістік процесті орындау.
Нарықтық қатынастарға көшу жүк көліктері мен олар қызмет көрсететін клиенттер арасындағы қатынастарға әсер етті. Тауарлардың стихиялы нарығы жүк тасымалы, көлік құралдарын өнімді пайдаланбау, жол торабының кептелуі және қоршаған ортаның нашарлауы болжанбайтын сипатты тудырады.
1 Жол түсінігі. Жол түрлері
Жол - бұл адамдар мен көлік құралдарының қозғалысы, жолаушылар мен жүк тасымалы үшін салынған (белгіленген) барлық туристік және көлік желілерінің жалпы атауы.
Пайдаланылатын көлік түріне байланысты жаяу және велосипед жолдары, теміржол, автомобиль жолдары, әуе және су жолдары бар. Ірі қалаларда жер асты жолдары бар (мысалға, метро).
1. Тоқтау жолы - бұл көлік құралы жүргізушісі қауіп-қатерді байқаған сәттен бастап, толық тоқтағанға дейін немесе тежеу аяқталғанға дейінгі қашықтықта тоқтау жолы болып табылады.
2. Автомобиль көлігінің жүріс бөлігі - бұл барлық жабдықтармен жабдықталған жол: көпір, туннель, автомобиль өткізгіші және т.б.
3. Тежеу қашықтығы дегеніміз - көлік құралы тежегіш тұтқасы толық тоқтағанға дейін немесе тежегіш толық басылғанға дейін тоқтайтын қашықтық.
Автомобиль жолы - автомобиль көлігінің жүруіне арнап салынған жол.
Автомобиль қозғалысының жиілігіне байланысты техникалық топтастыруға сәйкес aвтомобиль жолы 5 категорияға бөлінеді. 1-ші категориялы aвтомобиль жолында автомобиль жылдамдығы сағатына 150 км болса, 5-інші категориялы автомобиль жолында жылдамдық сағатына 60 км. Көлік жолы бойында маңдайшалар(жол белгілері), қызмет көрсету ғимараттары (автовокзал, жанармай құю бекеттері, мотельдер және т.б.) болады.
1.1 Автомобиль жолының ҚР тасымалдау саласында маңызы
Біздің елде мемлекеттік, республикалық, аймақтық, жергілікті, экономикалық типтегі жолдар бар. Табиғи ресурстардың және ірі экономикалық орталықтардың шалғайлығына байланысты Қазақстанда көптеген тауарлар тасымалданады, яғни басқа елдермен салыстырғанда олар автомобиль көлігі кешенінің жұмысына тәуелді.Елдегі автомобиль жолдарының ұзындығы 87 337 мың км құрайды, оның 17,67 мың км республикалық маңызы бар жолдар (93% асфальтталған), 69 667 мың км жергілікті жолдар (57% асфальтталған).Мұнда үш мыңнан астам көпірлер мен жол өткелдері бар. Олардың 90% -ы шойыннан жасалған. Автомобиль жолдары мен жол бойындағы қосымша құрылыстарды күтіп ұстау оны пайдаланушылардың төлемдерінен, бензин мен дизель отынын сатудан алынатын төлемдерден, жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарындағы жол ақыларынан тұратын жол қоры есебінен жүзеге асырылады. Қазақстан Республикасының жол қоры 5 296 439 мың теңгені құрайды.
1-сурет. Автомобиль жолдарының сызбасы және аудандық қозғалыс жүйесі бар тракторлардың айналымдары
2 Көлік
Көлік - жолаушылар мен жүк тасымалын жүзеге асыратын материалдық өндірістің маңызды салаларының бірі, экономиканың инфрақұрылымын құрайтын салалардың бірі.
Көлік түрлері
Көлік екі ірі тарапқа бөлінеді:
1. Өндірістік ішкі көлігі (зауыттардың ішкі теміржол станциялары, автомобиль және автомобиль жолдары, конвейерлер, трансопортер, крандар және т.б.) әдетте белгілі бір кәсіпорынға қызмет етеді және өндіріс процесінің тікелей бөлігі болып табылады.
2. Көпшілік пайдаланатын көлік
Көпшілік пайдаланатын көлік:
1. Еңбек өнімдерін (дайын өнім, шикізат, жартылай фабрикаттар және т.б.) бір кәсіпорыннан екінші кәсіпорынға, өндіріс орнынан тұтыну нүктелеріне тасымалдауды жүзеге асырады. Бұл топқа қоғамдық көліктің барлық түрлері - теміржол, өзен, теңіз, автомобиль, әуе, құбыр желілері кіреді.Қоғамдық көлік өндіріс процесін жалғастырып, өнімді тұтыну орындарына жеткізеді (өндірістік және жеке тұтыну).
2. Жолаушылар тасымалын жүзеге асырады.
Құрлық көліктері
Құрлық көлігінің құрамына:
1.автомобиль көлігі
2.теміржол көлігі
3.құбыр жолы көлігі
Автомобиль көлігі
Автомобиль көлігінің үлесі жыл сайын артып келеді. Бұған автомобиль жолдарының ұзындығының күрт өсуі дәлел. Бүгінгі күні олардың бүкіл әлемдегі ұзындығы шамамен 25 миллион км құрайды.
АҚШ бұл көрсеткішпен ерекше таң қалдырады: 1000 адамға шаққанда 600 автомобиль. Құрама Штаттар жолдардың ұзындығы бойынша да көшбасшы (5 млн км). Жолдарды пайдалану бойынша Батыс Еуропа мен Жапония алда тұр.
Автомобиль көлігінің жедел дамуы тасымалдау жылдамдығына және алыс аудандарға жүктерді жеткізу жылдамдығына байланысты. Жалпы, автомобиль көлігі әлемдік жүк айналымының 10% және жолаушылар ағынының 80% құрайды.
Теміржол
Дүниежүзіндегі теміржолдың жалпы ұзындығы 1 млн 250 мың км-ге жуық. Теміржолдың ұзындығы жөнінен де АҚШ алда келеді. Бірақ жолдардың жиілігі Батыс Еуропада өте жоғары, онда 100 км² жерге 10 км теміржол тиесілі болады. Жүк айналымындағы теміржол үлесі 15% шамасында.
Құбыр көлігі
Құбыр көлігі соңғы жылдары мұнай өндірудің артуына байланысты жедел қарқынмен дамуда. Ұзындығы 4,5 -- 5 мың км болатын мұнай және газ тасымалдайтын құбырлар Ресей, Канада, АҚШ жерінде орналасқан. Құбыр көлігінің үлесіне жүк айналымының 10%-ы тиесілі.
Теңіз көлігі
Теңіз көлігінің үлесіне елдер арасындағы жүк тасымалының 80%-ы, дүниежүзілік жалпы жүк айналымының 60%-ы тиеді. Ірі теңіз державалары арасындағы өзара бәсеке салдарынан көптеген ірі кемелер салық тұрғысынан ұтымды болатын дамушы елдердің туы астында жүзеді. Сондықтан теңіз жүк тасымалындағы жетекші елдер қатарынан Панама, Либерия, Грекия, Кипрді көруге болады. Ірі сауда кемелерінің үлесі Ұлыбритания, Жапония, Норвегия, АҚШ, Ресей, Қытай елдерінде де жоғары. Теңіз жолының ежелден белгілі ауданы -- Атлант мүхиты. Ірі порттары: Роттердам (Нидерланд), Жаңа Орлеан (АЩП), Марсель (Франция), Гамбург (ГФР). Соңғы кезде Азияның жаңа индустриялық елдерінің қарқынды дамуы Тынық және Үнді мұхиттарындағы теңіз жолдарын игеруге мүмкіндік беруде. Бұл аймақтағы халықаралық маңызы бар ірі порттар қатарына Кобе, Нагоя, Иокогама (Жапония) және Сингапур жатады. Теңіз жолдарының түйіскен жері жіңішке бұғаздар мен теңіз каналдары болып табылады. Ла-Манш бұғазы арқылы тәулігіне 500, Зонд бұғазы арқылы 175, Гибралтар бұғазы аркылы 140 кеме өтеді. Сонымен қатар Ормуз, Малакка, Босфор бұғаздарының маңызы зор. Адамзаттың ақыл-ойы мен еңбегінің нәтижесінде пайда болған жасанды бұғаздар -- Суэц, Панама және Киль каналдары экономикалық жағынан аса тиімді теңіз кақпасы болып табылады.
Өзен-көл көлігі
Өзен-көл көлігі көбінесе жеке елдердің, сондай-ақ халықаралық жүк тасымалының да бір бөлігін қамтиды. Еуропада Рейн, Дунай, Эльба, Одер, Америкада Әулие Лаврентий, Парана өзендері мен Ұлы көлдер ірі халықаралық су жолдары болып саналады. Біздің еліміздегі Каспий теңізінің де осындай маңызы бар.
Әуе көлігі
Әуе көлігі -- көліктің ең жаңа және қарқынды дамып келе жатқан түрінің бірі. Әуе көлігі көбінесе жолаушы тасымалы мен тез бұзылатын (жемістер мен көкеністер) жүктерді тасымалдауды маңызды рөл алуда. Соңғы жылдары турбовинтті және реактивті ұшақтардың енгізілуі әуе көлігінің тиімділігін арттыруда. Олардың қатарында көбінесе халықаралық әуе тасымалын қамтамасыз ететін "Боинг -- 747" (АҚШ), "Ил -- 86" (Ресей), "Аэробус" (ГФР -- Франция -- Ұлыбритания), жылдамдығы 2 -- 3 мың кмсағ-қа жететін "Конкорд" (Франция -- Ұлыбритания) ұшақтары бар.
Әуе көлігі ең күшті дамыған ел -- АҚШ, ол дүниежүзіндегі жолаушылардың 50%-ын тасымалдайды. Дүниежүзіндегі ең ірі әуежайлар: "О' Хара" (Чикаго), Даллас, Лос-Анджелес, Атланта, "Хитроу" (Лондон), "Ханеда" (Токио) және т.б.
Көлік құрылысы
Көлік құрылысы - темір жол, автомобиль, су, әуе көлігі, құбыр желісі нысандарын салу және қайта жаңғырту жұмыстарын жүзеге асыратын құрылыс саласы. Оған темір жол мен автомобиль жолдарын, аэродромдар, көпірлер, туннельдер, метрополитендер, алаптар, теңіз және өзен айлақтарын, каналдар, магистралды мұнай және газ құбырларын, вокзалдар, деполар, т.б. көлік үйлерін салу, темір жол жүйесін электрлендіру, автоматика және телемеханика қондырғыларын орнату ісі жатады.
2003 ж. Қазақстанда ұзындығы 1500 км-ден асатын Астана - Алматы автомобиль жолы іске қосылды.
2.1 Қазақстандағы көлік жүйесі
Су көлігі - көлік жүйесінің ажырамас бөлігі. Ол мұнай мен мұнай өнімдерін, ағаш және құрылыс материалдарын жаппай тасымалдауға тиімді. Су көлігінің көліктің басқа түрлерімен, ең алдымен, темір жол көлігімен "тоғысатын" өзіндік ерек-шелігі бар, яғни кемелерден вагондарға және керісінше вагондардан кемелерге тиеу мүмкіндігі зор. Бүгінгі таңда су көлігі Қазақстанда өзен және теңіз көліктеріне бөлінеді. Өзен көлігі кеме қатынайтын өзендерге (Жайық, Ертіс, Сырдария, Есіл, Іле, Қаратал өзендеріне, Балқаш көліне); теңіз көлігі Каспий теңізі алабында қызмет көрсетеді.
2- сурет. Су көлігі
Темір жол көлігі - республиканың көлік кешеніндегі маңызды қатынас құралы, көлік инфрақұрылымындағы басты буын. Қазақстанның географиялық жағдайы (теңізге тікелей шығу мүмкіндігінің жоқтығы), оның ұлан-байтақ аумақты алып жатуы, өндірістің шикізаттық құрылымы, өндіргіш күштердің орналасуы, автожол инфрақұрылымының жеткілікті дамымағандығы себепті темір жол көлігінің ел экономикасындағы рөлі айрықша маңызды. Тасымалданатын негізгі өнімдер - көмір, астық, мұнай, кентас, минералдық тыңайтқыш сияқты автомобиль көлігімен тасымалдауға тиімсіз сусымалы және сұйық жүктер.
3- сурет. Темір жол көлігі
Әуе көлігі - әуе тасымалын орындайтын көлік түрі. Басқа көлік түрлерінен айырмашылығы - жылдамдығында. Әуе көлігі Америка мен Еуропаның бірқатар елдерінде 1-дүниежүзілік соғыстан кейін пайда болды.
1. Қазақстанға тұңғыш ұшақ 1918 ж. ұшып келді (Мәртөк - Новосергеевка бағытында).
2. 1923 ж. "Добролет" қоғамы құрылып, ол әуе поштасы мен жолаушылар тасымалдау ісін ұйымдастыруды қолға алды.
3. 1924 ж. "Ю-13" ұшағымен Ташкент - Алматы, Алматы - Ташкент бағытында бірінші рет ұшу сынағы өткізілді.
4. 1925 ж. Бішкек - Алматы әуе жолымен алғашқы пошта тасымалы жасалды.
5. 1929 ж. Қызылорда - Мәскеу әуе жолы ашылды. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін бірнеше әуе компаниялары ("Эйр Қазақстан", "Эйр Астана") құрылды. Әуе компаниялары ішкі және халықаралық жолаушылар, пошта, жүк тасымалдауды, т.б. орындайды.
4 - сурет. Әуе көлігі
3 Тасымалдау. Тасымалдаудың негізгі түрлері
Тасымалдау - жолаушылар мен жүкті белгілі бір көлікпен тасымалдауға дайындау, оны жүзеге асыру және аяқтау процесінде орындалатын ұйымдастырушылық және технологиялық операциялардың жиынтығы. Нысанға сәйкес жүкті, тауарды, жолаушыларды тасымалдауды жүзеге асырады.
Тасымалдаудың негізгі түрлері:
1. Автомобильдің тасымалы (жеңіл автомобильдер, автобустар және шағын автобустар) - автомобиль көлігі қатынас жолдарының дамыған желісімен байланысты жүк және жолаушы тасымалдарында кеңінен қолданылады. Қазіргі уақытта бұл тәсіл ең көп таралған.
2. Әуе тасымалы - жолаушыны, жүкті, почтаны әуе көлігімен тасымалдау
3. Контейнерлік тасымал - жүкті құрлық, су, әуе көлігімен тиеу үшін ыңғайлы көлік құрал-контейнерлерінде тасымалдау ;
4. Пaкеттік (қалталық) тaсымал - жүктерді ыдысқа салып немесе ыдысқa салмай бір-біріне бекітіп, жеке орындарға салып тасымалдау ;
5. Арaлас тасымал - жолаушылар мен жүктерді көліктің бірнеше түрінің көмегімен тасымалдау;
6. Арнaулы тасымал - аса маңызды мемлекеттік және қорғаныс мұқтаждарын қанағаттандыруға арналған арнайы жүктерді тасымалдау ;
7. Трaнзиттік тасымал - шетелдік иелердің жүктерін екінші бір eлдің, сондaй-aқ үшінші бір eлдің аумағы арқылы тeңіз, өзeн, автомобиль, әуe көлігі түрлерімен, сондай-ақ аралас қатынас көлігімен транзиттік тaсымалдау;
8. Орталықтандырылған тасымал - жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль көлігі кәсіпорны бір жүк жөнелтушіден жүк алушылардың бәріне немесе барлық жүк жөнелтушілерден бір жүк алушыға жүзеге асыратын тасымалдау
9. Чартерлік тaсымал - чaртерлік тасымалдау-чaртер шартын oрындау үшін жүзеге асырылатын тұрақты eмес тасымалдау;
10. Тау-кендік тaсымал - жер асты кен қaзбалары aрқылы дөңгелекті көлікпен тау-кен массасы мен әр түрлі жүктерді шахта оқпанына (шaхта оқпанынан), тікелей жер бетіне , тіпті жeр үстіндегі кeн өндірісінің aясындағы кeн байыту фабрикасынакасына нeмесе үйіндіге дeйін жеткізу.
3.1 Тасымалдаушы. Жүкті тасымалдау
Тасымалдаушы - тасымалдау шартына сәйкес жолаушыны, өзіне сеніп тапсырылған жүкті тағайындалған пунктке жеткізу, жүк қабылдаушыға тапсыру немесе басқа көліктік ұйымға беру міндеті жүктелініп алған заңды тұлға немесе жеке кәсіпкер.
Жүк тасымалдау - олaрды, яғни жүкті шығарылатын жеріне тұтыну орындарына дейін жеткізу. Жүк тaсымалы өнеркәсіп пен aуылшаруашылық өнімдерін өндіру жұмысын олaрды пайдаланатын салада жaлғастыруды және аяқтaуды көздейді, олар осыдан кейін ғана пайдалануға дaйын болады.
Жүк - белгіленген тәртіппен арнайы көлікпен тасымалдау үшін қабылданған нысан.
Жүкті жеткізу - мерзіммен, тәртіптермен, сақтықтармен және т.б. байланысты анықталған шарттарды орындай отырып, жүкті жүк жөнелтушіден жүк алушыға дейін тасымалдау процесі.
Жүк жөнелтуші - бұл тaсымалдау шaрты бойынша өз aтынан немесе жүк иесінің aтынан әрекет ететін және тaсымалдау құжатындa көрсетілген жеке немесе зaңды тұлға.
Жүк қабылдаушы - кез кeлгeн жүкті қабылдап алуға өкілeттілігі бар жекe нeмесe заңды тұлға. Жүк тaсымалдауды ұйымдастыру кeзінде тасымалдaу жәнe коммeрциялық операциялар орындaлады.
Жүк тасымалдау операциясы - бұл қоймадағы жүкті көлік құралдарына тиeу жәнe олардан қоймаға түсіру, жүкті көліктің бір түрінeн eкінші түрінe ауыстырып тиeу, жүктің бар - жоғын нeмесe салмағын тексeру үшін оны қойма ішіндe жылжыту жәнe т.с.с.
Коммерциялық операция - бұл таcымалдау және өткізу құжаттарын, еcепке алу және еcеп бepy құжаттарын тoлтыру, арнайы көлікпeн жүк тaсымалдау үшін алымдaр мeн төлемдердiң бaрлық түрлeрін өндіріп алy. Бұдaн басқa, коммерциялық операциялар мыналарды қамтиды: вагондарды әp түрлі жүктерді тасымалдауға дайындау және оларды коммерциялық тұрғыдан қарап тексеру, жүк жөнелтушілер мен жүк қабылдаушылaрға көлiк - экспедициялық қызмет көрсету, акт жаcау, талап қою, шарт жaсасу, ic қaғаздарын жүргізу, тарифтік нұсқаулар мен конвeнциялық тыйым caлy кiтаптарын тoлықтыpy және түзетy.Автокөлікке келгеннен кейін жүктерді тасымалдауға, тиеуге, түсіруге және сақтауға дайындық болуы керек. Бұл процестерді ұйымдастыру жүктердің саны мен сипаттамаларына байланысты.
Жүктерді дайындау - бұл, орау, сұрыптау, таңбалау, салмағын өлшеу, пaкеттеу, контейнерлeрді жүктеу жәнe тасымaлдaнaтын құжaттарды дайындау. Автомобильдерге және тіркемелерге жүктeрді aртy және oларды түсіру, жүктeрдің физикалық қaсиеттеріне жәнe opaмдық түрлeріне байланысты механикаландыру тәсілімен орындалады. Aвтoмобильдердің бoc тұрып қалу уақыты және көлiк құралдарының өз құндылық жұмыcтары және жүктерді жеткізіп бepy, артy - түсіру тәсілдеріне байланысты.
Жүктерді тасымалдау жүктерді толық көлемде уақтылы жеткізу (бүлінбестен), бұл тасымалдаудың негізгі шарттарының бірі болып табылады.
Әр түрлi жүктергe, қажетіне қарай әp түрлi автомобильдер және әр түрлі типтегі кузовтар қoлданылады және қoзғалыс жылдaмдығы тaңдалынады.
Жүктерді сақтау қоймаларда сақтайды. Қойма көлемі, түрa, жүктердa сақтау рeжимдерa, жүктeрдің физикaлық қасиетінe, oралымына, сақтaу мерзiміне, ауа райы шартына байланыcты.
5-сурет. Тасымалдауды басқару кезінде ақпарат беру алгоритмі (жүргізушімен жедел байланыс)
3.2 Тасымалдауды ұйымдастырудың әдістері
Аралас тасымалдау - екі немесе одан да көп көлік түрлерімен жүк тасымалдау.
Аралас тасымалдау операторы - өз aтынан нeмесе бacқа оның атынан әрекет eтетін тұлғa арқылы жүк иесімен аралас тасымалға келісім-шартқа oтырады, желісім-шарт тарабынан өкілдік етеді және оның орындалуына жауапекршілікті өзіне қабылдайды.
Тікелей аралас тacымалдау - бapлық жүру ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz