Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдаланудың тиімділігі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Қарағанды "Bolashaq" жоғарғы колледжі

Курстық жұмыс
Пән:Қазақ тілін оқыту әдістемесі, каллиграфия
Тақырыбы:Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдалану.

Орындаған:Бм-17-1 тобының студенті
Абдрахманова Арайлым
Ғылыми жетекшісі :Абильдина Б.К
Тіркеу нөмірі
Баға
Қолы

Қарағанды-2021
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
I. Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы дамытудың ғылыми-теориялық негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1 Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдаланудың қазіргі таңдағы білім берудегі алатын орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Бастауыш сыныпта дидактикалық ойындардың түрлері мен маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
II.Бастауыш сыныпта қазақ тілі пәні арқылы дидактикалық ойындарды қолдану тәжірибесі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.1 Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдаланудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2 Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы жүргізілетін тәжірибелік-эксперименттік жұмыс нәтижесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...
Қосымшалар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Зерттеудің мақсаты: Қазақ тілін оқыту сабақтарында дидактикалық ойындарды қолданудың тиімділігін анықтау.
Зерттеу міндеттері:
- Бастауыш сынып оқушыларына қазақ тілі пәнінде дидактикалық ойындарды пайдаланудағы оқытудың ғылыми-теориялық негізін ашу.
-Дидактикалық ойынның қазіргі таңдағы білім берудегі алатын орнын анықтау.
-Бастауыш сыныпта дидактикалық ойындардың түрлері мен маңызын айқындау.
- Бастауыш сыныпта қазақ тілі пәнінде дидактикалық ойындарды қолдану арқылы тәжірибе жүргізу.
- Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдалану тиімділігін ашу.
- Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы жүргізілетін тәжірибелік-эксперименттік жұмыс нәтижесін көрсету.
Зерттеу пәні: Бастауыш сыныпта қазақ тілі пәні сабақтарындағы дидактикалық ойындарды қолдану.
Зерттеу обьектісі:оқыту процесі.
Зерттеу әдістері:Теориялық,аналитикалық-син тетикалық,салыстырмалы,индуктивті-д едуктивті талдау,ғылыми-әдістемелік әдебиеттер,сұрыптау, эмперикалық(сұрақ,бақылау); дидактикалық ойын түрлерін ұсынып,оның нәтижесін көрсету.
Зерттеу көздері:

I. Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдалану арқылы дамытудың ғылыми-теориялық негіздері.
Балалар ойыны еркін түрде іске асырылатын әрекет. Шынайы өмірде балалар ойынына ұқсас әрекеттер бар.
Балалар ойыны кенеттен іске асады, кейде организмнің қандай да бір қызметін дамыту үшін, тұлғаның сапасын арттыру үшін, жетістікті бекіту үшін, ширығудан айыру үшін жасанды түрде тудырылады.
Балалар ойынына тән сипат - аса эмоционалдылық (ойын) жағдай жасау. Бұл жағдай баланың дене, ой және әлеуметтік белсенділігі процесін тудырады. Мектепте тәрбиелеу-оқыту жұмысында балалардың тілін дамыту, сөздік қорларын дамыту, ауызша сөйлеуге үйрете отырып, үйренген сөздерін күнделікті өмірде еркін қолдану, әрі оны күнделікті іс-әрекет кезіндегі тілдік қарым-қатынаста қолдана білуге жаттықтыру ісіне ерекше мән берілген.
Ойынның оқыту үрдісінде алатын орны Платон заманынан белгілі болған XVIII ғасырдың өзінеде-ақ Ж.Ж. Руссо мен И.Г. Песталоцци ойын арқылы балаларды болашақ өмірге бейімдеу керек деп түсіндірген.
Бастауыш мектеп тәжірибесінде ұлттық және дидактикалық ойындарды түсіну,пайдалану арқылы мұғалімдер мен оқушылар арасындағы қарым-қатынасты байқауға болады. Ойын адамзат іс-әрекетінің арнайы формасы ретінде дамытудағы тарихи аспектті Е.А.Покровский,Р.И.Жуковская.Р.И.Ме джерцкая,В.Г.Яковлена ғалымдардың зерттеулерінде айтылған.Ойын баланы оқытады, дамытады, тәрбиелейді, әлеуметтендіреді, көңілің көтереді, демалыс сыйлайды, шаттандырады.Бала мен ойын ажырамас бөліктер деуге болады.Себебі баланы ойыннан ажырату-оның дамуының басты көзінен , шығармашылық ойлауынан және әлемді тану процесін жандандырудан айыру болып табылады.Ойын-баланың барлық өмірілік бағытын реттеушісі деп атауға болады.
Дидактикалық ойындар таным және бастауыш білім беруде оқушылардың іс-әрекетін белсендіреді.Дидактикалық ойындар балаға тән қасиеттерді сақтайды және дамытады, балалардың өмір мектебі мен даму тәжірибесі.Бала ойнай отырып өмірді таниды,өмірге дайындайды, жеке тұлға, жасампаз адам ретінде қалыптасады.Ойынның сабақ барысында басты мақсаты - білім беруді ойынмен ұштастыру. Баланың ойынға белсенді түрде қатысуы оның ұжымдағы басқа да әрекеттерін айқындайды. Ойын бір қарағанда қарапайым құбылыс, не әрекет сияқты болғанымен, ол ұжымдық әрекет. Дидактикалық ойын арқылы оқушы неге үйренеді?
1. Қисынды ой-қабілетін дамытады;
2. Өздігінен жұмыс істеуге үйренеді;
3. Сөздік қоры баийды, тілі дамиды;
4. Зейіні қалыптасады;
5. Байқампаздығы артады;
6. Өзара сыйластыққа үйренеді;
7. Ойынның ережесін бұзбау, яғни, тәртіптілікке баулиды;
8. Бір-біріне деген оқушы сенімі артады, достыққа, ынтымақтастыққа баулиды;
9. Сабаққа қызығушылығы артады.
Оқушылардың танымдық ойын әрекетінің түрлерін бірқатар психологтар мен педагогтар еңбектерінде М.А.Данилов,И.Я.Ленер,Л.В.Занков,П. Я.Голперин дидактикалық ойынның бала өміріндегі маңыздарын айтты.
Дидактикалық ойынның алар орнын қазақстандық ғалым Н. Құлжанова да зерттеген. Ойын бала үшін еліктеу, инстинг, күнделікті негізгі әрекет және оның жеке өмірі, - деп дәлелдеген. Н. Құлжанованың айтуы бойынша ойынды әдептілік, тәрбиелік мақсатта пайдалану-баланың болашақ өміріне түзу жол салу, үлкендерге еліктеуі және өмірдің талаптарына сай бейімделуі - басты мақсаттың бірі. Ғалым Бала ойында ғана тынығып, жұмыс жасап, өсіп жетіледі. Оның ойлау қабілеті жетіліп, қарым-қатынас жасау мүмкіндігі артады,-деп атап көрсеткен.
Ойын - бала үшін өмірлік тәжірибе,-деп М. Жұмабаев атап көрсетсе, Ойын-баланың - рухани дамуының негізі,-деп Ж. Пиаже, К. Левин, Л.С. Выготский, Д.Б. Эльконин өз еңбектерінде атап көрсеткен.Оқу құралдарының мінезі-мектеп мінезінің айнасы-деп атақты ұлы педагог, ақын Мағжан Жұмабаев айтқандай, біздің беретін біліміміз, тәрбие жолына қолданылатын әдістемелер мәнді болуы керек.Ол үшін бала ұғымына, жетілуіне, дамуына сәйкестендіріліп ойын ұйымдастыруы қажет.
Дидактикалық ойындардың басқа ойындардан ерекшелігі, оның негізгі мақсаты - баланы оқыту, олардың ойлау қабілеттерін жаттықтыру және дамыту болып табылады.
Ойынға қойылатын әдістемелік талаптар:
- Ойынның мақсаты нақты және керекті көрнекіліктер мен материалдар күн ілгері дайындалып, оңтайлы жерге қою.
- Ойынға кірісер алдында оның жүргізілу тәртібін оқушыларға әбден түсіндіру.
- Ойынға сыныптағы оқушылардың түгел қатысуын қамтамасыз ету.
- Ойын үстінде шешім қабылдай білуіне, ойлана білуіне жетелеу.
- Ойын түрлерін бағдарламаға сай іріктеп алу.
- Ойынды баланың жас ерекшелігіне қарай түрлендіріп пайдалану.
- Қарапайым ойыннан қиын ойынға көшу.
- Міндетті түрде ойынның қорытындысын жариялау қажет. Балаға арналған ойын баланың талабын шабыттанд ыратын, ойын оятатын, іскерлігін дамытатын, бастаған істің қорытындысына,нәтижесіне жететіндей нәрлі болуы керек. Ойын баланың белсенділігі мен дербестігі оның еңбегінің жемісін айқындайтын және тапқырлығының мәнін құрайды. Ендеше оқушыларда осы қасиеттің пайда болуын тудыру әрбір ұстаздың негізгі міндеттерінің бірі болып саналады.Ойынды қандай мақсатпен,қай кездермен сәттерде пайдаланатынына аса назар аударайық. Мысалы:балалардың қабілетін, ой өрісін дамытуға арналған ойындар Ханталапай ойыны.Ойының шарты: қоржынға 1-ден 7-ге дейін нөмірленген асықтар салынады. Оқушылар асықты алып, оның нөміріне сәйкес келген сұрақты оқып, оған жауап береді.
№ 1 Аптаның бірінші күні қандай?
№ 2 Жұма-аптаның нешінші күні?
№ 3 Сен қай күні демаласың?
№ 4 Сен қай күндері мектепке келесің?
№ 5 Бүгін аптаның қай күні?
№ 6 Қазақ тілі сабағы қай күндері болады?
№ 7 Ертең қай күн болады?
Ақсүйек ойынын айлы түнде көңіл көтерген жастар сүйекті лақтырып, оны іздеу арқылы ойнаған.Мен ақсүйекті 2-сыныпта сан есім тақырыбын өткенде сан есімі бар мақал-мәтелдерді айтқызу үшін қолдандым. 3- сыныпта негізгі және туынды зат есім тақырыбында негізгі зат есіммен туынды зат есімді табу үшін ойнаттым. Бұл ойында кез-келген қималарды таңдап алып, тапсырманы орындау керек. А.С.Макаренко: Ойын - балалар өмірінде өте маңызы зор нәрсе, үлкендердің қайраткерлігі, жұмысы, қызметі қандай маңызды болса, балалардың ойыны да сондай маңызды. Ойында бала қандай болса, өскен кезде жұмыста да көбінесе сондай болады. Сондықтан 6-7 жасар балалардың білуге деген ынтасы мен мүмкіншіліктерін толық пайдалану, оларды оқу процесінде үздіксіз дамытып отыру және сабақта алған білімін практикада қолдану дағдыларын қалыптастыру үшін ойын элементтерін пайдаланудың орны бөлек - деп атап кеткен.
Орыс педагогы В.А.Сухомлинский ойын туралы былай деді: Ойын баланың алдынан өмір есігін ашып, оның шығармашылық қабілетін дамытады, ойынсыз ақыл-ойдың қалыптасуы мүмкін де емес-деседі.
Ойын - балалар тәрбиесіндегі ең тиімді амалдардың бірі. Бастауыш мектепте тәрбие беру бағдарламасында баланың денесі мен психикалық жетілуі, жеке басының дамуы үшін, балалар қоғамның қалыптасуы үшін ойынның үлкен маңызы бар екендігін атап көрсетті.
Ойын демекші ол - адамдардың мінез-құлқын өзі басқарумен аңықталатын қоғамдық тәжірибе.
Балалармен қарым-қатынас жасау - бұл толассыз шығармашылық. 6-7 жастағы бала ойын үстінде заттарды ажыратып қана қоймай, сонымен бірге өзі бір рөлді иеленеді. Соған сәйкес іс-әрекет жасай бастайды. Бала ойын іс -әрекеті үрдісінде адамдар арасындағы қарым-қатынастар, олардың міндеттері туралы ұғына бастайды. Ойын іскерлігінің дамуы мен ойынның түпкі мақсатының күрделенуіне сәйкес балалар бір-бірімен араласа бастайды. Ел болам десең, бесігіңді түзе дейді қазақ халқы. Болашақтың іргетасын салатын бала әуелі отбасында, содан соң мектепте қалыптасады.
Балалардың негізгі іс-әрекеті ойын болып табылады.

1.1 Бастауыш мектепте қазақ тілін оқытуда дидактикалық ойындарды пайдаланудың қазіргі таңдағы білім берудегі алатын орны
Қазақ тілі сабағында дидактикалық ойындарды пайдаланудың маңызы зор. Дидактикалық ойын арқылы пәнге деген қызығушылығы артады, ой өрісі кеңеді, зеректігі қалыптасып, ойлау қабілетті артады.Қазақ тілі пәнінде дидактикалық ойынды қолдану маңызды.Себебі сөздік қоры молаяды,сабақты бекітеді, қорытындылайды, айтылым, тыңдалым, жазылым, оқылым дағдылары қалыптасады. Сабақ барысында оқушының тілін дамытатындай, коммуникативтік құзыреттілігін қалыптастыратындай ойындарды қолданамын. Олар: Синтаксистік касса, Сөйлем қуаласпақ, Құсбегі, Кедергіден өту, Кім болам?, Асауды ұстау, Аударыспақ, Вагондарды құрау, Қай әріп жоғалды, Лоторея ұту, Жасырынбақ, Атын айт, Түсін таны т.б. ойындар.
Сабақтан тыс уақытта қимыл-әрекет ойындарына көңіл бөлемін. Туған күні, Ақ терек, көк терек, Ақ тоқаш, Айға ұшу, Кім болам? сияқты ойындар ойналады. Қимылдары дамуымен қатар ойын барысында өлең, тақпақ жаттайды
Ойын дегеніміз-жаттығу ол арқылы бала өмірге әзірленеді.Қазақ тілі сабағында дидактикалық ойындарды көбірек қолданған жөн.Сабақты дидактикалық ойындар арқылы көрнекіліктермен тиімді пайдалану, оқушылардың сабаққа деген қызығушылықтарын, танымдық белсенділіктерін арттырып қана қоймайды, сонымен қатар олардың талабын ұштатастырып, ой-өрісін кеңейтуге, іздену қабілеттерін дамытуға әсерін тигізеді .Олай болса,қазақ тілі сабағында дидактикалық ойындарға зер салайық. Мысал;
1 Ұйқасын тап
2 Анаграмма.
3 Ребус шешу.
Бастауыш сыныптардағы қазақ тілі сабақтарында дидактикалық ойындарды өткен материалдарды пысықтау, қайталау кезінде қолданған пайдалы.
Грамматикалық ойын.Бұл әдістемелік құралдағы грамматикалық ойындар оқушының тілін, ой-ұшқырлығын дамытады, тапқырлыққа жетелейді, өзіндік пікір айтуға жағдай жасады және пәнге деген қызығушылығын арттырады.
Фонетикалық ойындар- оқушылардың сауаттылығын арттырады, дыбыстарды терең меңгеруге көмектеседі.Ойынға бала бар ынтасымен беріліп, оны білуге, меңгеруге талпынып, алуан түрлі дағды, мәліметтерді алып, шеберліктерін шыңдайды.Олардың білімдерін одан әрі дамытады, тереңдетеді, ізденімпаздығын арттырады, шығармашылық қабілетін дамытады.Қазақ тілінің грамматикасын, орфографиясын, пунктуациясын тереңірек меңгеруге баулиды. Мен бұл ойын түрін балалардың сауаттылығын дамыту үшін пайдаланамын. Сонымен қатар Жаңылтпашты жаңылмай айт, Мақалды дұрыс оқы, Мақалды жалғастыр ойындарды өткіземін. Жоғалған әріптер" ойыны.
Ойынның мақсаты: Оқушыларды сауатты жазуға дағдыландыру
Қазақ тіліне тән дыбыстарды қайталау.
Ойынның шарты: Сынып екі топқа бөлінеді. Тақтаға 10 сөз жазу.
Мысалы: Т..у...қ, ... а ... ,м ... қ...т..,... .н ... .і,а ... д ... л.Қай топ керекті әріптерді дұрыс құрастырса, сол топ жеңіп шығады.
"Синтаксистік касса" ойыны. Карточкада бірнеше суреттер көрсетіледі (адам, құс, т.б.) беріледі және қойылатын сұрақтар карточкасы жасалады. Суреттің үстіне сұрақтары айтылып қойылады.
Бастауыш сыныпта қазақ тілі пәнін оқып үйрету барысында дидактикалық ойындардың алатын орны ерекше. Әр сабақтың тақырыбына сай ойындарды пайдаланып отыру оқушылардың тіл үйренуге деген қызығушылығын, ынтасы мен зейінін арттырады. Басты мақсат - ойын әрекеттері арқылы тілдік материалдарды меңгертіп, сөздік қорды молайтып, тілдесім әрекетіне жетілдіру.
Қазақ тілі сабағында диддактикалық ойын ретінде үш тілділікке байланысты ойындарды пайдаланудың орасан зор маңызы бар.Өз тілін құрметтеуге үйренеді,басқа тілдерді меңгереді,жан-жақты дами бастайды.Мысалы: Полиглот ойыны.Сөздерді ағылшын тіліне,қазақ тіліне, орыс тіліне аудару.
Қазақ тілінде
Орыс тілінде
Ағылшын тілінде
Көктем
Весна
spring
Мереке,
Праздник
holiday
Ойындар
Игры
games
Отан
Родина
motherland
Мектеп
Школа
school

Ойын баласы сабақта зерігіп, шаршаған кезде қолданылатын ойынның бір түрі сергіту сәті. Сабақта сергіту сәтін оқушының шаршағанын басу үшін ғана емес, оның тәрбиелік мәніне де назар аудару қажет. Мысалы:
Ұзын құлақ, сұр қоян. Немесе, дене қимылдарына қатысты сергіту ойындары: Әй, шымыжық, шымыжық
Сондай - ақ, меңгерілген тақырыпты иә болмаса, жаңа сөзді бекіту мақсатында әуенмен ауаға жазу арқылы да байланыстыра аламыз. Түрлі би қимылдары арқылы да сергіту сәтін жандандыруға болады. Мысалы:Шөжелерім, Әйгөлөк. Қаражорға. Ойын баланың даму құралы, таным көзі, білімділік, тәрбиелік, дамытушылық, мәнге ие бола отырып, адамның жеке тұлға ретінде қалыптасуына ықпал етеді. Ойынды әрбір адам ойнап өседі, ойынды көп ойнаған адамның дүниетанымы кең, жаны таза, жүрегі нәзік сезімтал тұлға болмақ. Ойын адамның дамуына, қалыптасуына әр түрлі әсер береді.
Ойын арқылы оқытудың арқасында дидактикалық ойын пайда болады. Берілген ойындарды қолдану іс-әрекеттерінің әсерлігін арттырып, балалардың логикалық ойлауын, математикалық қабілеттерін дамытады. Бұл ойындарды тәрбиешінің шығармашылықпен түрлендіре отырып, балалардың психофизиологиялық ерекшеліктерін ескеріп, жаңа тақырыпты өткенде, өтілген материалды қайталағанда білімді тиянақтау кезінде іс-әрекеттердің мазмұнына сай пайдалануға болады. Сондықтан мұндай ойындар ойнау балалардың ойлау, қабылдау, еліктеу қабілеті және заттардың түрін, түсін, көлемін ажырата білуін дамыта түсу үшін өте қажет.
Бала ойынмен өседі. Халқымыз бала мінез-құлқының қалыптасуында ойын әрекеті де елеулі мән атқаратынын жақсы аңғарған. Ойында баланың қарым-қатынасы кеңейіп, таным қабілеті өседі, мінез-құлқы қалыптасады. Кей бала ойында шынайы өмірді бейнелесе, кей бала ішкі сезімін білдіреді. Ойын - бала табиғатымен егіз, өйткені бала ойынсыз өспек емес, жан-жақты дамымақ та емес. Ол - бала миын жаттықтыратын әрі тынықтыратын негізгі жаттығу. Мағжан Жұмабаев: Ойын - баланың өз ісі". Баланың ойынына кірісуші болма. Баланы бір нәрсе бүлдірмес үшін тек шеттен бақыла. Есте болуы керек, бақылау деген сөз - қарауылда тұрған солдаттай қабағыңды түйіп, қарап тұр деген сөз емес, олай тұрсаң бала ойынына кірісуші болма!.
Ойынның дамуына және баланың ойынға араласуына әсер ететін факторлар өте көп. Мысалы, үлкендердің ойынға басшылық жасауы, ойыншықтар, баланың өсетін ортасы, балалар ұжымы, баланың тәрбиесі т.б. Дегенмен де ойын тек әрекет емес, балалардың да, үлкендердің де қызығушылық ермегі, адамды рахат пен қанағат сезіміне бөлейтін іс-әрекеті. Бала тұрмақ, үлкен адамдар да әлі күнге дейін ойнайды, әрине ойынның түрлері де, мазмұны да сан алуан. Балалар ойыны әр алуан, оның өзгеріп отыруы балалардың жас және дара ерекшеліктеріне байланысты. Мысалы, сюжеттік рөлді, қимыл-қозғалыс, драматизация, музыкалық, дидактикалық, құрастыру, ұлттық, спорттық, дамытушы ойындардың түрлері бар. Әрқайсының өзіндік мәні, ерекшеліктері, мазмұны, ережелері, тәртібі, білімдік, тәрбиелік, дамытушылық функциялары бар.
"Ой - ойыннан басталады" десек, баланың ойын жетілдіріп, сабаққа қызығушылығын арттыратын - ойын.
Яғни, әр қазақ тілі сабақтарын ойын түрлерін қолдану арқылы өткізсек, әр сабағымыздың өзінде оқушыларды тілге деген қызығушылығымызбен баурап алатынымыз сөзсіз.Қазақ тілі сабағымда өзімнің күнделікті қолданып жүрген : Алтын күз, Тақия Бақытты сәт ойындарын өткізіп, машықтанушылармен тәжірибеммен бөлістім.
1.2 Бастауыш сыныпта дидактикалық ойындардың түрлері мен маңызы.
Дидактикалық ойындар баланың ынтасын сабаққа аударуға, көңіл қойғызуға, қабылдауын жеңілдетуге, білімді толық игеруге көмектеседі, сабаққа эмоциялық бояу береді.
Дидактикалық ойын түрлері:
1) Заттық дидактикалық ойындар
Бұл ойын әртүрлі ойыншықтармен же әртүрлі ойын материалдарымен ұйымдастырылады.
2) Үстел үсті ойындары: Лото, домино, қарлы кесек т.б.
3) Сөздік дидактикалық ойындар, яғни ауызша ойналатын ойындар:
Дидактикалық ойынға мысалға ғажайып алаң, математикалық сайс, көшбасшы, лото, айырмашылығын тап, математикалық эстафеталар, виктариналар, крассвордтар, ребустар жатады. Ұлттық Дидактикалық Логикалық ойын
Ақсүйек
Көкпар
Қанталапай
Арқан тартым
Көксерек - мөксерек Мың бір мақал
Ғажайып алаң
Сергіту сәті
Сөз құрау
Жұмбақ есеп
Әріпті кубиктер
Ұлттық ойын ойнау баланың салт - дәстүріне, әдет - ғұрпына деген сүйіспеншілігін арттырады және адамгершілік құндылықтарын қалыптастырады
Сабақты меңгерту, тілін, ой ұшқырлығын дамыту, өзіндік пікір айтуға жағдай жасау еркін шығармашылыққа жетелейтін, пәнге қызығушылығын арттыратын әдістің бірі - грамматикалық ойынның түрлері.
Грамматикалық ойындар арқылы сабақтарда оқушылар әртүрлі жағдайды түсінеді, оны шешу жолдарын қарастырады. Жақсы ойынға бала бар ынтасымен беріліп, оны білуге, меңгеруге талпынып, алуан түрлі дағды, мәліметтерді алып, шеберліктерін шыңдайды. Мен өз сабағымда грамматикалық ойын түрлерін жиі пайдаланамын. Сабақта оқушылардың алған білімдерін одан әрі дамыту, тереңдету, олардың ізденімпаздығын арттыру, ой - өрісін кеңейту, шығармашылық қабілетін дамыту, оқуға белсенділігін арттыру мақсатын көздеймін.
Заттық дидактикалық ойындар Бұл ойын әртүрлі ойыншықтармен және әртүрлі ойын материалдарымен ұйымдастырылады. Жаңылтпашты тез айт, Фонетикалық жаттығулар, Мақалды жалғастыр т. б. Сөздік дидактикалық ойындар, яғни ауызша ойналатын ойындарға әр топтың жас ерекшеліктеріне байланысты ойындар іріктеледі, сондай - ақ тапсырмалар арқылы балалардың білімін тереңдете түседі және сөздерді дұрыс айтуға, есте сақтауын дамытуға көмектеседі.
Дидактикалық ойынның өзі бірнеше түрге бөлінеді;
А)Сөздік дидактикалық ойындар
Ә)Рөлді сюжетті ойындар
Б)Драмалық ойындар
В)Шығармашылық ойындар
Г)Әдеби музыкалық ойындар
Ойын - оқытуда жаңа технологияның маңызды бөлігі болып табылады. Ойын ұғымына түсініктеме берсек - бұл адамның мінез- құлқын өзі басқарумен анықталатын қоғамдық тәжірибені қалыптастыруға арналған жағдаяттар негізінде іс-әрекеттің бір түрі. Ойын әрекеті мынадай қызметтерді атқарады:
* Ойын - сауық
* Коммуникативтік немесе қарым-қатынастық
* Диагностикалық (ойын барысында өзін-өзі тану)
* Коррекциялық (өзін-өзі түзету)
* Әлеуметтендіру
Ойын - адамның өміртанымының алғашқы қадамы. Сондықтан ойын арқылы балалар өмірден көптеген мәліметтер алып білімін жетілдіреді.
Ойын арқылы бала қоршаған ортаны өз бетінше зерделейді. Соның нәтижесінде өзі көрген жағдайларды, отбасылық тұрмыс пен қызмет түрлерін жаңғыртады. Ойын балалардың еңбекке деген қарым-қатынасы мен қабілеттерін қалыптастырады. Ойынның ережелері ойнаушының қисынды ой қабілетінің дамуы, бір-біріне деген сыйластық, қажеттіліктерімен санасуы әр оқушының жеке әрекетінен туындайды. Ойынның басты шарты жеңіске жету болса, әр ойыншы өз қарсыласының мүмкіндігімен санасып, бір-біріне деген сенімен арттырады.
Ойын түрлері өте көп. Соның ішінде ойын-сабақ, ойын-жаттығу, сергіту ойындары, дидактикалық мақсаттағы ойындар, логикалық ойындар, грамматикалық ойындар, ұлттық ойындар, т.б. Мұндай ойындар оқушыны жан-жақты дамытып, білімді толық игеруіне көмектеседі.
Ойын арқылы ұйымдастырылған сабақ балаларға жеңіл әрі тартымды, әрі түсінікті болады. Ойын сабақтары оқушылардың өздігінен жұмыс істеуге, ойлау қабілетін дамытуға үйретеді. Ойын кезінде балалардың достық сезімін оятып, бір-біріне қамқорлығы, ұжымдық бірлігі нығаяды. Балаларды жақсылыққа, қайырымдылыққа, ізгілікке, әдептілікке тәрбиелеуге болады. Ойын түрлерін сабақта тиімді пайдалана білу мұғалімнің меңгертіп отырған білімін ықыласпен тыңдап, білімді берік меңгеруіне көмектеседі.
Ойынды түрлендіруге жаңылтпаштарды, мақал-мәтелдерді, жұмбақтарды жатқызуға болады. Олар әр тілді, әрі ақыл-ойды дамытуға, демалыс сәттерін тиімді пайдалануға септігін тигізеді. Оқушы әрекет үстінде өзін-өзі еркін ұстауға, қысылып-қымтырылмауға, басқалармен тіл табысуға, жолдастық, достық сезімінің оянуына мүмкіндік жасайды.
Дидактикалық ойынның негізгі мақсаты-баланы қызықтыра отырып білімді меңгерту болса, мұғалімнің міндету-сол ойын түрлерін пайдалана отырып оқушылардың өздігімен жұмыс істей білуге, ой белсенділігі мен тіл байлығын арттыра түсуге түрлі дағды мен шеберлікті меңгертуге қол жеткізу. Сұлтанмахмұт Торайғыров Балалықтың қанына ойын азық деп бекер айтпаған. Өйткені, ойын үстінде баланың бір затқа бейімділігі, мүмкіндігі және қызығуы анық байқалады. Ойын мазмұны мен түріне қарай: мазмұнды-бейнелі, қимыл-қозғалыс, дидактикалық, құрылыс, кейіптендіру ойындары болып бөлінеді. Мазмұнды-бейнелі ойында балалар ойын мазмұнын түсінікті етіп жеткізуге тырысады, оған қажетті құрал-жабдықтарды табуға талпынады, оларды дайындау үшін еңбектенеді, ал еңбек ұжымдық іс-әрекетке біріктіреді және шығармашылық іс-әрекетке бағдарлайды, балалардың өзара қарым-қатынасын реттеп, олардың бойында адамгершілік сапаларды қалыптастырады. Бала алған рөлдеріне сай кейіпкердің киімін киіп, қимылын, дауыс ырғағын мәнерлі жеткізуге тырысады, көркемдік сабақтардан (ән-саз, бейнелеу өнері сабақтары) алған білімдерін пайдаланады, қуыршақты ұйықтату үшін бесік жырын айтып әлдилейді, бейнелеу өнері сабақтарында жасаған ыдыс, үй жиһаздарын, қағаздан құрастырған заттарды ойын құралы ретінде пайдаланады. Мазмұнды-бейнелі ойынның ерекшелігі: оны балалардың өздері жасауында, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.