Рентген сәулесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

№ 13 БОӨЖ.

Медициналық интроскопияның негізі

Орындаған: Мухамеджан Дания А.

Курс: 1 курс

Тобы: 109Б

Мамандық: Жалпы медицина

Тексерген: Дарын Кермакынович,

АКТ кафедрасы

Мазмұны:

I. КІРІСПЕ

II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ

1. ;

2. ;

3. ;

III. ҚОРЫТЫНДЫ

IV. ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Медициналық интроскопияның негізі

КІРІСПЕ

Интроскопия деп адам ағзасының ішкі, көзге көрінбейтін мүшелерін бақылау әдістерін айтады. Медицинада көзге көрінбейтін адам мүшелері өте көп. Мысалы, адам ағзасының ішкі құрылысы түгелімен сүйектер, тері асты қабаттары және тағы басқалары көзге көрінбейді. Сол мүшелердің көшірмесін алу, оған сараптама жасау медицинадағы диагностикалық әдістердің басты бағыты. Бұл бағыттың басты ерекшелігі мынада: адам ағзасына түрліше физикалық әдістермен әсер етіп, сол ағзаға механикалық әсерді қолданбай, ағзаға ешқандай зиянсыз әсер ету. Осындай интроскопия әдістеріне рентген сәулесі, эндоскопия, ультрадыбыс және дыбыстық зерттулер әдістері жатады. ^[1]

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

1. Рентген сәулесі

Рентгендік сәуле шығару - электромагниттік толқындар шкаласында ультракүлгін сәуле шығарумен гамма сәуле шығырулардың арасында орналасқан, толқын ұзындығы 10−14, 10−8 м. сәйкес келетін электромагниттік толқын. Рентгендік сәулелер мен гамма-сәулелер энергетикалық үлкен аймақпен бірін бірі жауып отырады. Рентген сәулесі мен гамма сәулелері де электромагниттік сәуле шығаруға жатады. ^[5]

Рентгендік сәулелер қатты үдетілген зарядталған бөлшектердің тежелуінен пайда болады. Сонымен бірге молекулалар мен атомдардағы электрондық қабаттар арасында жоғары энергетикалық өтулер нәтижесінде пайда болуы мүмкін. Екі эффект те рентген түтікшелерінде пайдаланылады. Рентгендік түтікшедегі катодтан шығарылған электрондар анод пен катод арасындағы жоғары кернеулі потенциалдар айырмасы әсерінен үлкен жылдамдыққа дейін үдетіледі де анодпен соқтығысып, тежеледі. Нәтижесінде анодта рентген сәулелері шығарылады. Бір мезгілде атомның ішкі электрондық қабаттарынан электрондар жұлып шығарылады. Электрондық қабаттардағы бос орындарға атомның басқа электрондары орналасады. Бұл кезде сипаттамалық рентгендік сәулелер шығарылады. Бұл сәулелердің ерекшелігі, анод жасалған материалға және спектрдің энергиясына байланысты. ^[2]

2. Эндоскопия

Қазіргі кезде медициналық интроскопияның бір әдісі ол - эндоскопия. Эндоскопия әдісі адам ағзасы ішіндегі көлемі кіші, тығыздығы қоршаған ортаның тығыздығындай немесе соған жуық рентген және ультрадыбыстық диагностика әдістерімен анықтауға болмайтын патологиялық процесстерді анықтайтын әдіс.

Эндоскопия әдісінің физикалық негізі ол - жарықтың таралу заңдары. ^[1]

Эндоскопия хирургияда, гастроэнтерологияда, урологияда, гинекологияда, пульмонологияда жиі қолданылады. 20 ғ-дың 60 - 70-жылдарында клиник. тәжірибеге оптик. талшықтардан тұратын (фибро) құрастырылмалы аспаптар (фиброскоптар) енгізіле бастады. Тексерілетін органға байланысты Эндоскопияның бірнеше түрі ажыратылады: фибробронхоскопия (бронх Эндоскопиясы), фиброэзофагоскопия (өңеш Эндоскопиясы), фиброгастроскопия (асқазан Эндоскопиясы), фиброколоноскопия (тоқ ішек Эндоскопия сы), т. б. Сондай-ақ Эндоскопия биопсияда, денеге енген бөгде заттарды немесе шырышты қабықтардағы аса үлкен емес ісіктерді алып тастауда да қолданылады. Қазіргі кезде Эндоскопия тек ауруды тексеру үшін ғана емес, оларды емдеу тәсіліне (эндоскоп. хирургия) айналып отыр. Эндоскоп. жолмен жасалатын операциялардың дәстүрлі жолмен жасалатын операциялардан ерекшелігі, олардың жарақаты аз, науқас адамдардың ондай операциядан кейін тез жазылып кетуге мүмкіндігі мол. ^[3]

3. Ультрадыбыс

Ультрадыбыс (лат. ultra - шектен тыс, үстінде және дыбыс) - адам құлағына естілмейтін жиілігі 20 кГц-тен жоғары серпімді толқындар. Ультрадыбысты жануарлар (жарғанаттар, балықтар, жәндіктер) қабылдай алады. Ультрадыбыстар, керісінше, физикалық және технологиялық әдістерде кеңінен қолданылып отыр. Бұл дыбыстарды адамдар арнайы құралдардың көмегімен естиді және қабылдай алады.

Ультрадыбыс толқындарының басты ерекшелігі - оларды дыбыс көзінен белгілі бір бағытта таралатындай етіп бағыттауға болады. Дыбыстың шағылу құбылысына теңіз тереңдігін өлшеуге арналған құрал - эхолоттың және су астындағы нысаналарды табу үшін қолданылатын сонардың (лат. sound navigation and ranging - "дыбыстық навигация және кашықтықты өлшеу" деген сездерден) құрылысы негізделген. Шағылған ультрадыбысты пайдаланып, нысананың орнын анықтау тәсілі эхолокация деп аталады. Кеме табанына орнатылған құралдардың көмегімен белгілі бір бағытта ультрадыбыстар жіберіледі. Бұл дыбыстар теңіз түбінен немесе ізделінді нысанадан шағылып, бір мезеттен кейін кемеге қайта оралады. Кемедегі өте сезімтал аспаптардың көмегімен тіркелетін бұл толқындар электр импульстеріне түрлендіріледі де, экранда, мысалы, сүңгуір кайықтың кескіні пайда болады. Теңіз суындағы дыбыс жылдамдығын және дыбыстың жіберілген мезеті мен қабылданған мезеті арасында өткен уақытты біле отырып, теңіз тереңдігі немесе су астындағы нысанаға дейінгі кашықтық анықталады.

Медицинада ультрадыбыс адам денесін ультрадыбыстық тексеру (сканерлеу) үшін пайдаланылады. Сүйек, май және бұлшық еттер ультрадыбысты түрліше шағылдырады. Электр импульстеріне түрлендірілген бұл шағылған толқындар экранда кескін береді. Ультрадыбыстық тексеру жолымен сырқат адамның денесіндегі әртүрлі ауытқулар - қатерлі ісіктер, дене мүшелері пішінінің өзгерулері анықталады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.