Дене шынықтыру сабағының міндеттері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

БАИШЕВ УНИВЕРСИТЕТІ
Педагогика және психология кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Балабақшада дене шынықтыру жұмыстарын ұйымдастыру

Мамандығы: 6В01211 - Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу
Орындаған: Шамұратова Нұршат Думанқызы
Ғылыми жетекші : Педагогика және психология магистрі, аға оқытушысы С.Ш.Изтлеуова

Ақтөбе, 2020
Тапсырма формасы

БАИШЕВ УНИВЕРСИТЕТІ
Білім берудің жоғары мектебі
6В01211 - Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеу білім беру бағдарламасы

Курстық жұмысты орындауға

тапсырма

Студент Шамұратова Нұршат Думанқызы
Жұмыс тақырыбы: Балабақшада дене шынықтыру жұмыстарын ұйымдастыру
Студенттің аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі _ __ 2020ж.
Жұмыс туралы бастапқы мәлімет
Қосымшалар мен графикалық материалдар тізімі

Ұсынылатын әдебиеттер:
Тапсырманың берілген уақыты ___ _______________ 20____ ж.
Кафедра меңгерушісі______________ _________________________
(қолы) (АЖТ)
Курстық жұмыстың
жетекшісі _____________ ________________________
(қолы) (АЖТ)
Тапсырманы орындауды қабылдаған студент (қолы) (АЖТ)
МАЗМҰНЫ
Кіріспе3
1.МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАНЫ ТӘРБИЕЛЕУ МЕН ТӘРБИЕЛЕУДЕГІ ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ САБАҚТАРЫНЫҢ РӨЛІ8
1.1 Мектепке дейінгі жастағы қозғалыс белсенділігінің қалыптасуы.8
1.2 Дене шынықтыру сабағының міндеттері.9
1.3 Дене шынықтыру сабақтары кезінде балалардың оңтайлы қозғалыс белсенділігіне қол жеткізу шарттары.10
2. МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ МЕКЕМЕДЕ ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ.12
2.1. Оқу жұмысы-дене шынықтыру сабақтары.12
2.2. Күн режиміндегі дене шынықтыру - сауықтыру жұмысы12
2.3.Белсенді демалыс-дене шынықтыру бос уақыты, дене шынықтыру мерекелері, жаяу серуендеу, экскурсиялар, маршрут бойынша серуендеу (қарапайым туризм), денсаулық күндері.15
2.4. Балалардың өзіндік қозғалыс белсенділігі.16
2.5.Отбасымен жұмыс.17
Қорытынды23
Пайдаланған әдебиеттер25

Кіріспе
Зерттеудің көкейкестілігі. Дене тәрбиесінің әлеуметтік жүйе және қоғамдық құбылыс есебінде дене тәрбиесі жүйесін, оның қалыптасуы мен дамуының негізгі заңдылықтарын, оның қызметі мен құрылымын танып, білудің қажеттілігі білім мен тәрбие талаптарына сәйкес өсіп келе жатқан ұрпақтың дене тәрбиесін қамтамасыз ету үшін керек. Дене тәрбиесі тек мектепке дейінгі балалардың дене шынықтыру сабағы ғана емес, ол сабақтан тыс денсаулыққа байланысты шаралар жүйесі екенін ескерсек, қазіргі кезеңдегі білім беру орындарындағы дене тәрбиесінің жүйесі балалардың денсаулықтарын нығайтумен қоса, жан-жақты жетілуіне, өмірге деген құлшыныстарын арттырады.
Еліміздің басты міндеттерінің бірі-өміршең өскелең ұрпақты қалыптастыру.
Мектепке дейінгі жас-Бұл көптеген дене жүйелерінің жұмысын қайта құрылымдау кезінде ерекше маңызды және жауапты кезең. Мектеп жасына дейінгі балалар денесінің икемділігі мен жоғары тұрақсыздығы қоршаған орта факторларының әсеріне жоғары сезімталдықты анықтайды[1].
Адамның дамуы-бұл физикалық, психикалық және әлеуметтік жетілу процесі және қоршаған шындықтың әсерінен пайда болатын туа біткен және сатып алынған құралдардың барлық сандық және сапалық өзгерістерін қамтиды. Физикалық даму өсудің, салмақтың өзгеруімен, бұлшықет күшінің жоғарылауымен, сезім мүшелерінің жақсаруымен, қозғалыстардың үйлестірілуімен және т. б. байланысты. Психикалық даму процесінде танымдық, ерікті, эмоционалды процестерде, психикалық қасиеттер мен жеке қасиеттердің қалыптасуында айтарлықтай өзгерістер болады. Өмірдің алғашқы жылдарында дене тәрбиесі баланың жан-жақты дамуының негізі болып табылады. Балалық шақта денсаулықтың негізі қаланып, кейбір маңызды жеке қасиеттер қалыптасады. Кез-келген іс-әрекеттегі сәттілік көбінесе баланың физикалық жағдайымен анықталады. Балалар ағзасы қоршаған ортадағы нормадан шамалы ауытқуларға күрт әсер етеді, бұл оның дамуымен және жеке органдар мен жүйелердің функционалды жетілмеуімен байланысты. Соматикалық және психикалық процестер арасындағы байланыс ересектерге қарағанда тығыз. Сондықтан көптеген педагогикалық мәселелерді шешу баланың физикалық мүмкіндіктері мен жағдайын міндетті түрде ескере отырып жүргізілуі керек.
Мектепке дейінгі мекемелердегі дене тәрбиесі жүйесі-бұл балалардың денсаулығын нығайтуға және жан-жақты физикалық дамуына бағытталған мақсаттар, міндеттер, құралдар, жұмыс түрлері мен әдістерінің бірлігі. Дене тәрбиесі баланың өсіп келе жатқан ағзасын, оның функцияларын дамытуға бағытталған іс-шаралар жүйесі ретінде мектепке дейінгі білім беру ұйымдарындағы балалармен жүргізілетін барлық тәрбие жұмыстары үшін басымдық болып табылады. Әрбір мекеме, оның ерекшелігіне байланысты, жалпы мемлекеттік және ұлттық мүдделерге жауап беретін өз жұмысында нақты бағыттарға ие. Балалардың дене тәрбиесі жүйесін жетілдірудің бір бағыты - дене шынықтыруды арнайы ұйымдастырылған педагогикалық процеске қосу, оны дене шынықтыру саласындағы білікті мамандар-менеджерлер жүзеге асыруы керек[2].
Дене тәрбиесі міндеттерін жүзеге асыруға белсенді, салауаттылық пен дене мәдениетін меңгерген маман даярлаудың маңыздылығы артуда.
Мектепке дейінгі балалардың дене тәрбиесін және жеке тұлғаның дене мәдениетін қалыптастыру мәселелері бірқатар ғылыми зерттеулерге арқау болған М.Таникеев, Т.А. Ботағариев, А.Б. Нұрлыбекова, Б.А. Тойлыбаев, Ж.К.Оңалбек, А. Қарақов, Қ.Т. Жанабаев, Б.М. Сапарбаев, Е.Мұхитдинов және т.б. Ж.К. Оңалбектің, О.А. Аяшевтің, Т.Ж. Бекбатчаевтың, С.И. Қасымбекова, Ж. Егізбаевтың еңбектері дене тәрбиесіне балаларды баулуға арналған.
Дене тәрбиесі мектепке дейінгі балардың білімі мен жан-жақты дамуына, күшті де қуатты болып өсуіне, Отан сүйгіштікке дайындауға қызмет етеді.
Қазақстан Республикасының Білім беру туралы заңында Балаларды міндетті мектепалды даярлау мәселелері туралы қаулысына сәйкес тәуелсіз қоғам азаматын тәрбиелеп өсіру міндеттері, білім беру саласындағы мемлекеттік саясат принциптері, білім беру жүйелерінің құрылымы нақты айқындалып көрсетілген [2].
Аталған міндетті жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті мектепке дейінгі оқыту мен тәрбиелеудің стандарты, Мектепалды даярлау тұжырымдамасы, Қазақ балабақшаларындағы үзіліссіз тәрбие тұжырымдамасының, Біз мектепке барамыз бағдарламасы жасалды[3,4,5].
Уақыт талабынан туындап, білім беру жүйесінде болып жатқан өзгерістер үзіліссіз тәрбие негізі саналатын мектепке дейінгі мекемелерге, отбасы тәрбиесіне де қозғау салып, баланы тәрбиелеу, қарапайым білім негіздерін меңгерудің мазмұнын жаңартуды, заман талабына сай үйлесімді деңгейде қайта құруды міндеттейді[5].
Мұнда көзделген басты мәселелердің бірі - балаланың жас және жеке дара, даму ерекшеліктеріне сай, айрықша қабілетін ескере отырып, мектепке даярлау міндетін жүзеге асыру болып табылады.
Балалардың ертегіге деген қызығушылығын қалыптастыру мәселелері Я.А.Коменский, Ы.Алтынсарин, Г.И.Шукина, Т.И.Шамова, Ю.К.Бабанский т.б. ғалымдар еңбектерінде зерттеу міндеттеріне қарай жүйелі талданған[6,7,8,9,10].
Ертегіні оқып-білу балалардың эстетикалық талғамын, құндылық көзқарасын қалыптастырумен бірге, эмоциялық сезімін және адами асыл қасиеттерін жетілдіреді.
Халықтың ауызекі шығармашылығының мүмкіндіктерін бала тәрбиесінде пайдалануды тек бүгінгі күннің мәселесі деп қарауға болмайды. Ол қайсібір кезеңдерде болмасын педагогика ғылымының зерттеу объектісінен түскен емес.
Оның өнегелі үлгілерін өскелең ұрпақ тәрбиесінде пайдалану қажеттігін кезінде көптеген алыс және жақын шетел мемлекеттерінің педагогтары (Я.А.Коменский, Ж.Ж.Руссо, К.Д.Ушинский, Н.А.Добролюбов, В.Г.Белинский, В.А.Сухомлинский, А.С.Макаренко), қазақ даласының ойшылдары, (Қорқыт ата, Әл-Фараби, Баласағұн, Қашқари, Ахмет Яссауи), ғұлама ағартушылары (Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаев, М.Жұмабаев, т.б.) өз еңбектерінде айтып, тәжірибелерінде дәлелдеп берген [11,12,13,14,15,9,10].
Сонымен бірге мектепке дейiнгi тәрбиенің ғылыми-теориялық және әдiстемелiк мәселелерiн зерттеген: Р.Аралбаева, Р.М.Жұмағожина, Ф.Жұмабекова, Г.Меңлiбекова, Н.Храпченкова, Т.Иманбеков, А.Е.Манкеш, С.Жиенбаева, Р.Керімбаева, А.Салиева, А.Исқақова, К.Метербаевалар т.б. педагог-ғалымдардың еңбектерiн атауға болады[16,27].
Мектепке дейінгі жастағы балалардың дене тәрбиесінің теориясы - дене тәрбиесінің жалпы заңдылықтары және бала тұлғасының қалыптасуы туралы ғылым. Ол баланың туғаннан мектепке дейінгі дене тәрбиесінің заңдылықтарын және осыған сәйкес тәрбиелеу мен оқыту процесінде баланың дамуын басқарудың жалпы заңдылықтарын зерттейді. Жан-жақты дамудың негізі ретінде дене тәрбиесінің ерекше маңыздылығын айқындайтын маңызды міндет-салауатты, мықты, шыныққан, өмірлік, қайырымды, бастамашыл, өзінің қимылдарын жақсы меңгерген, мектепте оқуға және белсенді шығармашылық қызметке қабілетті спорттық және физикалық жаттығуларды жақсы білетін баланы қалыптастыру болып табылады. Әрбір жас кезеңіндегі баланың әлеуетті мүмкіндіктерінің заңдылықтарын ескере отырып, дене тәрбиесі теориясы дене тәрбиесі кешенінің ғылыми негізделген бағдарламасының талаптарын қарастырады, оны меңгеруі балалардың дене дайындығының қажетті деңгейін қамтамасыз етеді.
Мектепке дейінгі жастағы балаларды дене тәрбиесіндегі Денсаулық сақтау компоненті ағзаның қалыпты жұмыс істеуі үшін қажетті гигиеналық дағдылар мен икемділік жүйесін қалыптастыратын құндылықтар мен қондырғылар жүйесін, сондай-ақ өзіне, киімге, тұратын жеріне, қоршаған ортаға күтім жасау бойынша дағдылар мен икемділікті жетілдіруге бағытталған жаттығулар жүйесін қамтиды. Бұл компонентте күн тәртібін, тамақтану режимін, еңбек пен демалыс кезектестігін сақтауға ерекше рөл беріледі, бұл зиянды әдеттердің пайда болуының, аурулардың функционалдық бұзылуының алдын алуға ықпал етеді, оған оқу-тәрбие процесінің психогигиенасы мен психопрофилактикасы, қоршаған ортаның сауықтыру факторларын пайдалану және әлсіреген сауықтырудың бірқатар ерекше тәсілдері кіреді.
Мектепке дейінгі балалардың дене тәрбиесі жүйесін жетілдіру көбінесе осы жастағы балалардың дене дайындығы әдістерінің ғылыми негізділік деңгейімен айқындалады. Дәл осы бала жасында өмірлік маңызды базалық, локомоторлы Дағдылар мен біліктер қалыптасады, қозғалыс тәжірибесінің іргетасы құрылады, қозғалыс әліппесі игеріледі, оның элементтерінен адамның барлық қимыл-қозғалыс қызметі қалыптасады.
Егер балалардың қозғалу белсенділігі бір мезгілде де шарт және зияткерлік эмоционалдық және басқа салаларды дамытудың ынталандырушы факторы болып табылатынын ескерсе, онда мектепке дейінгі жастағы балалардың дене тәрбиесі мәселелерін қарқынды ғылыми әзірлеудің қажеттілігі айқын болады. Мектепке дейінгі жастағы балалардың дене тәрбиесіндегі Денсаулық сақтау компонентінің мәселелері В. А. Ананьева, А. И. Баркан, Л. А. Венгер, А. М. Доронин, Т. Н. Доронова, Н. А. Дьяченко, Б. Б. Егоров, Ю. Ф. Змановский, Г. П. Иванова, И. М. Козлов, В. Т. Кудрявцев, Л. И. Латохина, С. В. Менькова, В. А. Нестерова, М. А. Правдова, А. В. Самсоновой, Т. б. Фершаловой, Б. В. Шеврыгина және т. б.
Зерттеу нысаны. Мектепке дейінгі ұйымдардың оқу-тәрбие үрдісі.
Зерттеу пәні. Мектепке дейінгі жастағы балалардың дене тәрбиесінің денсаулық сақтау компоненті.
Зерттеу мақсаты. Мектеп жасына дейінгі балалардың дене тәрбиесіне
қызығушылығын қалыптастыру негіздері.
Зерттеудің ғылыми болжамы. Егер, балаларда тұрақты қызығушылықты туындататын тәрбиенің тиімді әдістері қолданылса, балалардың дене тәрбиесіне қызығушылығын қалыптыстырады.
Зерттеудің міндеттері:
- мектеп жасына дейінгі балалардың дене тәрбиесі құралдарын анықтау;
- мектеп жасына дейінгі балаларының дене тәрбиесіне қызығушылығын қалыптастырудың педагогикалық жолдарын анықтау.
Зерттеудің жетекші идеясы. Егер, балалар бақшасында күнделікті қолданылып жүрген әдіс-тәсілдермен қатар, сауықтыру міндеттерінің ішінде балалардың өмірін қорғау және денсаулығын нығайту, жан-жақты дене дамуы, ағзаның қызметін жетілдіру, белсенділікті және жалпы жұмысқа қабілеттілікті арттыру ерекше орын алады.

Зерттеудің әдіснамалық және теориялық негіздері.Білім беру жүйесінің педагогикалық негіздері, тұлғаны дамыту теориясы, педагогика ілімінің теориялық тұжырымдамалары.
Зерттеу әдістері. зерттеу проблемасы бойынша педагогикалық тақырып бойынша теориялық талдау жасау; мектепалды даярлық тобында жүргізілетін жұмыстарды талдап, қорытындылау; тәрбиешілердің озық тәжірибесін оқып-үйрену, жинақтап қорытындылау; мектепалды даярлық тобындағы оқу процесін бақылау; сауалнама жүргізу; әңгімелесу; эксперимент нәтижелеріне баға беру; материалдарды математикалық-статистикалық өңдеу.
Зерттеу көздері. Қазақстан Республикасы Үкіметінің ресми құжаттары (заңдар, қаулы-қарарлар), Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті Мектепке дейінгі оқыту және тәрбиелеудің стандарты, Біз мектепке барамыз бағдарламасы, Білім және ғылым министрлігінің халық педагогикасын, ұлттық мұраны дәріптеуге байланысты тұжырымдамалары, кешенді бағдарламалар, оқу-әдістемелік құралдар, ғалымдардың еңбектері.
Зерттеудің практикалық маңыздылығы. Мектеп жасына дейінгі балаларда қазақ халық ертегілерін қалыптастырудың педагогикалық негіздері тақырыбындағы жұмысты балабақшада оқу іс - әрекет барысында, болашақ тәрбиешілерді даярлауда жүйелі қолдануға болады.
Зерттеу базасы. Тараз қаласы № 9 балабақша Қызғалдақ мектепалды даярлық тобы.
Курстық жұмыстың құрлымы. Жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімі, қосымшадан тұрады.

1.МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАНЫ ТӘРБИЕЛЕУ МЕН ТӘРБИЕЛЕУДЕГІ ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ САБАҚТАРЫНЫҢ РӨЛІ
1.1 Мектепке дейінгі жастағы қозғалыс белсенділігінің қалыптасуы.
Мектепке дейінгі жас-қозғалыс белсенділігінің қалыптасуының маңызды кезеңі. Балалар өздерінің биологиялық қозғалыс қажеттіліктерін қанағаттандыруға тырысады, ал үлкен мектепке дейінгі жаста олар бай шығармашылық қиялға ие. Дұрыс басшылыққа ала отырып, бұл оларға қимылдарды дамыту үшін күрделі бағдарламалық материалды игеруге көмектеседі. Мектепке барған кезде балалар жүру, жүгіру, секіру, лақтыру, өрмелеу, спорттық жаттығулар мен ойындардың кейбір түрлерінде негізгі моториканы қалыптастыруы керек. Балада мотор сапасының жеткіліксіз дамуы оның жаңа моториканы игеру қабілетін, сондай-ақ оның мотор белсенділігін төмендетеді. Осыған байланысты дене шынықтыру сабақтарына арналған бағдарламалық материалды жоспарлауда оқу процесінің негізгі қозғалыс түрлерімен және балалардың моторикасы мен қабілеттерін дамытумен байланысын қамтамасыз ету қажет.
Мектеп жасына дейінгі балалардың ерекшелігі-танымдық белсенділік, барлық жаңа нәрселерге қызығушылық, жарқын, жоғары эмоционалдылық. Сондықтан сабақ барысында балалардың нақты ұйымдастырылуы, тәрбиешінің тапсырмаларын, командаларын, нұсқауларын дәл сақтауға негізделген тәртіп болуы керек. Сонымен бірге балаларға олардың шығармашылығы мен бастамасын ынталандыратын іс-әрекеттердің белгілі бір еркіндігі мен тәуелсіздігі берілуі керек. Дене шынықтыру сабақтарын өткізу кезінде басты назар моториканы қалыптастыруға, балалардың моторикасын кеңейтуге, физикалық қасиеттер мен қабілеттерді дамытуға, денсаулықты нығайтуға, мектеп жасына дейінгі балалардың функционалдығын арттыруға аударылады[6].
Балабақшадағы білім беру мен оқытудың әртүрлі бағдарламаларында жасына байланысты дене жаттығуларын орындауға қойылатын талаптар бар, дене жаттығуларының тізімі берілген, бірақ біртекті қозғалыстар тобын пайдалану кезінде жалпы әрекет тәсілін қалыптастыруға мүмкіндік беретін білім көлемі анықталмаған. Негізгі қозғалыстар қолданбалы мотор әрекеттеріне жатады, оларды бала ойын және практикалық іс-әрекетте мотор мәселелерін шешу үшін кеңінен қолданады. Әрбір осындай қозғалысты әртүрлі тәсілдермен жасауға болады, олардың кейбіреулері белгілі бір жағдайда мотор мәселесін сәтті шешу үшін орынды болады. П. Ф. Кездейсоқ Емес. Лесгафт "дене тәрбиесінің міндеттері"Жеке қозғалыстарды оқшаулау және оларды бір-бірімен салыстыру, оларды саналы түрде басқару және кедергілерге бейімделу, оларды мүмкін ептілік пен табандылықпен жеңу, басқаша айтқанда, мүмкіндігінше аз жұмыс істеуге дағдылану "екенін атап өтті.мүмкін аз уақыт аралығында саналы түрде көп физикалық жұмыс жасау немесе талғампаз және жігерлі әрекет ету". Мектеп жасына дейінгі баланың адамзаттың әлеуметтік-тарихи тәжірибесінде жазылған әдістерді өз бетінше аша алатындығына күмән туады, ал "сынақтар мен қателіктер" жолы ұзақ және физикалық күш-жігерді қажет етеді. Сонымен қатар, " егер бала қандай-да бір механикалық әдісті білсе, оның жеке әдістерінің мағынасын түсінбесе, онда ол механикалық түрде әрекет етеді - ол бұл әдісті жеке жағдайға қолдана алмайды. Бұл ұстаным психикалық және физикалық дамуға қатысты әділ болып қала береді".Дене шынықтыру сабағы - бұл балаларға қимылдарды дұрыс және денсаулықты сақтау тәжірибесін беруді қамтамасыз ететін жұмыс түрі екенін есте ұстаған жөн.

1.2 Дене шынықтыру сабағының міндеттері.
Әр сабақта, әдетте, өзара байланысты міндеттер жиынтығы шешіледі: денсаулық, білім беру және білім беру.
Олар балада ұтымды, үнемді, саналы қозғалыстарды қалыптастыруға, мотор тәжірибесін жинақтауға және оны күнделікті өмірге өткізуге бағытталған.
Сауықтыру міндеттері салауатты өмір салтын қалыптастыруға және физикалық белсенділік танытуға саналы көзқарасты тәрбиелеуге бағытталған. Олар үйлесімді психосоматикалық дамуға, қатаю арқылы дененің қорғаныс функцияларын жақсартуға, әртүрлі ауруларға, қоршаған ортаға жағымсыз әсерлерге төзімділікті арттыруға және баланың өнімділігін арттыруға ықпал етеді. Сауықтыру міндеттері баланың денесінің дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып нақтыланады және мыналарға бағытталған: - дұрыс қалып қалыптастыру; - тірек-қимыл аппаратының уақтылы оссификациясы-омыртқа иілімдерін қалыптастыру-аяқ доғаларының дамуы; - байламды-буын аппаратын нығайту; - үйлесімді дене бітімін дамыту; - сүйектердің өсуі мен массасын реттеу; - бет, дене, аяқ, қол, иық белдеуі, қол, саусақ, мойын, көз, ішкі мүшелер-жүрек, қан тамырлары, тыныс алу бұлшықеттері және т.б.; экстензорлы бұлшықеттердің дамуына ерекше назар аударылады.
Тәрбиелік міндеттер. Білім беру міндеттерінің мазмұнын әзірлеу кезінде Тәуелсіздіктің, белсенділік пен қарым-қатынастың дамуына, сондай-ақ қозғалыс белсенділігі процесінде балалардың эмоционалды, моральдық және ерік-жігерінің қалыптасуына назар аудару керек. Тәрбиелік міндеттер: - күнделікті дене жаттығуларына қажеттілік; - өзіндік қозғалыс қызметінде дене жаттығуларын ұтымды пайдалана білу; - қимылдың рақымын, икемділігін, мәнерлілігін игеру; - Тәуелсіздік, шығармашылық, бастамашылдық - өзін-өзі ұйымдастыру, өзара көмек сонымен қатар, бала гигиеналық дағдыларды, өзін-өзі күту әдетін, тәрбиешіге спорттық ойындардың әртүрлі түрлерін өткізуге және ұйымдастыруға көмектеседі. Дене тәрбиесінің арқасында: - жағымды мінез-құлық белгілерін қалыптастыру үшін қолайлы жағдайлар жасалады (ұйымшылдық, қарапайымдылық, жауапкершілік және т. б.).); - тұлғаның адамгершілік негіздері қаланады (өзін - өзі бағалау, әділеттілік, серіктестік, өзара көмек, тапсырылған іс үшін жауапкершілік, ұжымда жұмыс істей білу); - ерікті қасиеттерді тәрбиелеу жүзеге асырылады (батылдық, батылдық, өзіне сенімділік, шыдамдылық, қиындықтарды жеңуде табандылық, өзін-өзі бақылау); - сезім мәдениеті, дене жаттығуларына эстетикалық көзқарас қалыптасады.
Білім беру міндеттері қозғалыс дағдылары мен дағдыларын қалыптастыруды, психофизикалық қасиеттерді дамытуды (жылдамдық, күш, икемділік, төзімділік, көз өлшегіш, ептілік); қозғалыс қабілеттерін дамытуды (тепе-теңдік функциялары, қозғалыстарды үйлестіру) көздейді[7].

1.3 Дене шынықтыру сабақтары кезінде балалардың оңтайлы қозғалыс белсенділігіне қол жеткізу шарттары.
Балалардың оңтайлы қозғалыс белсенділігіне қол жеткізу үшін: -- қозғалыс белсенділігінің оңтайлы көлемін, ұзақтығы мен қарқындылығын бағдарламалау; оны балалардың денсаулық жағдайы мен олардың дене даярлығын, жеке мүмкіндіктерін ескере отырып бөлу; -- балалардың қозғалыс белсенділігінің даму деңгейін ескере отырып, сабақтардың бағдарламалық мазмұнын жыл бойы жоспарлауды жүзеге асыру қажет;
- жаттығулардың жаңалығы мен ойындардың өзгермелілігі, тапсырмаларды біртіндеп қиындату, жаттығуларды өз бетінше орындау есебінен сабақ кезінде балаларда жағымды эмоционалды көңіл-күй мен қызығушылықты сақтау;
- сабаққа дайындық кезінде оқыту қағидаттарына, сондай-ақ балалардың жеке ерекшеліктеріне сәйкес міндеттер мен бағдарламалық мазмұнды ойластыру;
- құралдардың жеткілікті алаңын, тиімді орналасуын қарастыру, санитарлық-гигиеналық талаптарды орындау, киім мен аяқ киімді таңдау;
- сабақтың кіріспе бөлімінде ұзақ мақсатсыз қозғалыстарға жол бермеу, нақты қысқа нұсқаулар беру, Ана жағымды эмоционалды көңіл-күй қалыптастыруы керек музыкалық сүйемелдеу;
- жалпы дамытушы әсер ететін жаттығулар кешенін орындау кезінде балалардың дене бітіміне және олардың тыныс алуына ерекше назар аудару; жаттығулардың атауларын, әрбір жаттығу үшін бастапқы қалыптардың өзгеруін, әдістерді әр түрлі пайдалануды (тәрбиешінің немесе баланың көрсетуі, ауызша түсіндіру және т.б.), ырғақты сүйемелдеуді (музыка, дыбыс, санау, сөз) ойластыру.
Дене шынықтыру сабағында балалардың қозғалыс белсенділігін арттыру үшін қажетті әдістемелік тәсілдер:
- дене шынықтыру жабдықтарын тиімді пайдалану (жабдық мүмкіндігінше жеңілуі керек);
- балаларды ұйымдастырудың әртүрлі тәсілдерін қосу (фронтальды, ағындық, топтық, ауысымдық, айналмалы жаттығулар, станциялық, жеке);
- тапсырмаларды қысқаша түсіндіру және жаттығуларды нақты көрсету;
- баланың ақыл-ой белсенділігін белсендіру (кеңістіктік терминологияны пайдалану, іс-әрекеттерді орындау әдісін дербес таңдау, жетекші сұрақтар, іздеу жағдайларын жасау);
- баланың айқындық, батылдық, тапқырлық сияқты қасиеттерін көрсету үшін арнайы жағдайлар жасау;
- жаттығу, релаксация жаттығулары кезінде, сондай-ақ балаларға жақсы таныс мотор тапсырмаларын орындау кезінде музыкалық сүйемелдеуді қолдану;
-- вариативтілік қозғалмалы ойындар, тәсілдерін, олардың күрделену үстінде.
Дене шынықтыру сабағының тиімділігінің маңызды көрсеткіші-бұл балалардың қозғалыс қажеттілігін қанағаттандыра алатын мотор белсенділігі.

2. МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ МЕКЕМЕДЕ ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ФОРМАЛАРЫ.
2.1. Оқу жұмысы-дене шынықтыру сабақтары.
Оқу жұмысының негізгі түрі дене шынықтыру сабақтары болып табылады. Аптасына дене шынықтыру сабақтарының саны мен ұзақтығы ерте жастағы, кіші мектепке дейінгі, орта және үлкен балалар үшін әртүрлі. Бұл балалардың даму ерекшеліктеріне, олардың дене шынықтыру және Тәуелсіздік деңгейіне байланысты, күнделікті бюджеттің жалпы уақытын бөлуге байланысты. Екінші кіші топтан бастап аптасына үш сабақ жоспарланған. Олардың ұзақтығы кіші топта кемінде 15 минутты, орта топта - кемінде 20 минутты, үлкен топта - кемінде 25 минутты, дайындық тобында - 30 минутты құрайды. Егер балаларда спорттық киім болса және медициналық қарсы көрсетілімдер болмаса, ересектер мен дайындық топтарындағы үш дене шынықтыру сабағының бірін жыл бойы ашық ауада өткізу керек. Орта белдеулі өңірлер үшін қыс мезгілінде учаскеде дене шынықтыру сабақтары, сондай-ақ 5-7 жастағы балалардың серуендеуі -20° С төмен ауа температурасында және желдің жылдамдығы 15 мс артық болған кезде өткізілмейді. Жылы мезгілде қолайлы ауа-райы жағдайында сабақтардың максималды санын ашық ауада өткізу ұсынылады. Дене шынықтыру сабақтарын өткізудің әртүрлі нұсқалары бар:
- дәстүрлі схема бойынша сабақтар;
- үлкен орташа және төмен қарқынды жылжымалы ойындар жиынтығынан тұратын сабақтар;
- сабақтар-қозғалыстың негізгі түрлеріндегі жаттығулар;
- көркем гимнастика;
- екі команданың түрлі эстафеталары барысында балалар жеңімпаздарды анықтайтын сабақтар-жарыстар;
- сабақтар-сынақтар, оның барысында балалар дене шынықтыру нормаларын тапсырады;
- сюжеттік-ойын сабақтары және т. б.

2.2. Күн режиміндегі дене шынықтыру - сауықтыру жұмысы

Күн режиміндегі дене шынықтыру - сауықтыру жұмысы-таңертеңгі гигиеналық гимнастика, серуендеуге арналған қозғалмалы ойындар мен дене шынықтыру жаттығулары (таңертеңгі және кешкі), дене шынықтыру минуты.
Дене шынықтыру-сауықтыру жұмыстарына таңғы гимнастика, ашық ойындар және серуенде дене шынықтыру жаттығулары (таңертеңгі және кешкі), дене шынықтыру минуты жатады.
Таңертеңгі гимнастика баланың денесін оятуға көмектеседі, бұлшықет жүйесіне қалыпты әсер етеді, жүрек - тамыр, тыныс алу және басқа дене жүйелерінің белсенділігін арттырады, ішкі органдар мен сезімдердің жұмысын ынталандырады, дұрыс қалып, жақсы жүру қалыптасуына ықпал етеді, жалпақ аяқтың пайда болуына жол бермейді.
Таңертеңгілік жаттығулар да құнды, өйткені балалар күн сайын таңертең физикалық жаттығулар жасау әдеті мен қажеттілігін дамытады. Сонымен қатар, ол балабақшада күннің ұйымдасқан түрде басталуын қамтамасыз етеді, балалардың назарын бірлескен іс-шараларға ауыстыруға мүмкіндік береді.
Таңертеңгі гимнастиканың ұзақтығы 1 кіші топта-4-5 мин, 2 кіші топта - 5-6 мин, орта топта - 6-8 мин, үлкен топта - 8-10 мин, дайындық тобында - 10-12 мин.
Жылы мезгілде таңертеңгілік гимнастиканы өткізудің оңтайлы орны-топтың ойын алаңдары, ал суықта - топтың бөлмесі. Қоршаған орта температурасына байланысты балалар жеңіл киіммен немесе колготкамен айналысады[8].
Таңертеңгілік гимнастиканың сауықтыру кешеніне жалпы дамыту жаттығуларынан басқа тыныс алу гимнастикасы, артқы және аяқтың бұлшықеттерін нығайтуға арналған арнайы жаттығулар, 3 минут ішінде әртүрлі қарқындылықтағы сауықтыру жаттығулары кіреді.сыртқы тыныс алу функцияларын жетілдіруге ерекше назар аударылады, ол үшін балаларға қозғалысты деммен жұту және дем шығару арқылы біріктіруге, дыбыстар мен буындардың айтылуымен "тыныс алу жаттығуларын" қосуға, мұрынның дұрыс тыныс алуын қалыптастыруға назар аударуға үйретеді. Шөп жамылғысы бар жабдықталған спорт алаңында жаяу жүру элементтері қолданылады.
Балалардың ашық ауада болуы физикалық дамуы үшін үлкен маңызға ие. Серуендеу-бұл баланың денесін қатайтудың алғашқы және қол жетімді құралы. Бұл оның төзімділігі мен қоршаған ортаның қолайсыз әсерлеріне, әсіресе суыққа төзімділігін арттыруға көмектеседі. Серуенде балалар ойнайды, көп қозғалады. Қозғалыс метаболизмді, қан айналымын, газ алмасуды жақсартады, тәбетті жақсартады. Балалар әртүрлі кедергілерді жеңуге үйренеді, ептілікке, ептілікке, батылдыққа, төзімділікке ие болады. Олар моториканы дамытады, бұлшықет жүйесі күшейеді, өміршеңдігі артады. Дұрыс ұйымдастырылған және ойластырылған серуендеу балаларды жан-жақты дамыту міндеттерін орындауға көмектеседі. Балалардың таза ауада болуы үшін күніне төрт сағатқа дейін уақыт бөлінеді. Жазда бұл уақыт айтарлықтай артады. Балабақшаның күн режимі сабақтан кейін күндізгі серуендеуді және түстен кейін кешкі серуендеуді қамтиды. Серуендеуге бөлінген уақытты қатаң сақтау керек.
Сайтта ашық ойындар өткізуге және балалар қозғалысын дамытуға арналған орындар бөлінеді: өрмелеуге арналған қоршаулар (үшбұрышты, тетраэдрлік және алтыбұрышты), тепе-теңдік жаттығуларына арналған бөрене, слайд, секіруге, лақтыруға арналған жаттығулар. Мұның бәрі тартымды көрініске ие болуы керек, берік, жақсы өңделген, бекітілген және балалардың жасына сәйкес келуі керек.
Серуенде балалардың іс-әрекетін жоспарлау жылдың уақытына, ауа-райына, алдыңғы сабақтарға, қызығушылықтар мен жасқа байланысты.
Ұйымдастырылған қозғалыс белсенділігінің маңызды құрамдас бөлігі-күннің бірінші жартысында серуендеу кезінде өткізілетін ашық ойындар. Оңтайлы жаттығу әсеріне қол жеткізу үшін жасына байланысты 3-5 минут ішінде жоғары қарқындылықтағы ашық ойындар, спорттық ойындар, жарыс ойындары, эстафеталар немесе жүгіру қолданылады (1-2 ойын немесе жүгіру, оларды тәуелсіз қызмет кезеңдерімен ауыстыру). Жазда ашық ойын қатайту элементтерімен толықтырылады (сумен ойнау).
Оларда негізгі қозғалыстар дамиды, сабақтардан психикалық стресс алынып тасталады, моральдық қасиеттер тәрбиеленеді. Ашық ойын серуеннің басында, егер сабақтар балалардың ұзақ отыруымен байланысты болса, өткізілуі мүмкін. Егер олар музыкалық немесе дене шынықтыру сабағынан кейін серуендеуге барса, онда ойын серуеннің ортасында немесе оның аяқталуына жарты сағат қалғанда өткізілуі мүмкін. Ойынды таңдау жыл мезгіліне, ауа-райына, ауа температурасына байланысты. Суық күндерде жүгірумен, лақтырумен, секірумен байланысты үлкен ұтқырлық ойындарынан серуендеуді бастаған жөн. Көңілді және қызықты ойындар балаларға суық ауа-райына жақсы төзуге көмектеседі. Ылғалды, жаңбырлы ауа-райында (әсіресе көктем мен күзде) көп орын қажет етпейтін отырықшы ойындар ұйымдастырылуы керек. Секіру, жүгіру, лақтыру, тепе-теңдік жаттығулары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.