Газды қайта өңдеу

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
Негізгі бөлім
1 Цехтің жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2 Бастапқы шикізаттың, дайын өнімнің, реагенттер және көмекші
материалдардың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.1 Тауарлы.шикізаттық цехтің тағайындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
3 Технологиялық сұлбалардың сипаттамасы мен автоматтандыру
сұлбалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
3.1 Технологиялы сұлбаның сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
3.2 Табиғи газдың газды конденсаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
4 Газды жіктеу торабы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
5 Бақылау және автоматтандыру сұлбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
5.1 Автоматтандыру сұлбасы жүзеге асыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
5.2 Өнімді құю клапандарымен басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
Қысқартылған сөздер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
Негізгі бөлім
1 Цехтің жалпы
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ..5
2 Бастапқы шикізаттың, дайын өнімнің, реагенттер және көмекші
материалдардың
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...5
2.1 Тауарлы-шикізаттық цехтің
тағайындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3 Технологиялық сұлбалардың сипаттамасы мен автоматтандыру
сұлбалары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
1. Технологиялы сұлбаның
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... .10
3.2 Табиғи газдың газды
конденсаты ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
11
4 Газды жіктеу
торабы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 12
5 Бақылау және автоматтандыру
сұлбасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
5.1 Автоматтандыру сұлбасы жүзеге
асыру ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .13
5.2 Өнімді құю клапандарымен
басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
Қысқартылған
сөздер ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..17
Әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .18

КІРІСПЕ

Газ өнеркәсібі – табиғи газ кен орындарына барлау жүргізуді, мұнай,
көмір мен тақтатастан жасанды газ өндіруді, өңдеуді, газды тасымалдау және
оны өнеркәсіп пен коммуналдық-тұрмыстық шаруашылықта пайдалануды қамтитын
отын өнеркәсібінің бір саласы. Газ өнеркәсібі әсіресе, АҚШ-та, Канадада,
Мексикада ерте кезден дамыған. Англия, Франция, Бельгия, т.б. елдер 18
ғасырдың соңында тас көмірден жасанды газ өндіру ісін жолға қойды. Ресей
мен Қазақстанда 20 ғасырдың алғашқы жартысына дейін табиғи газ өндірілген
жоқ, тек мұнай кәсіпшіліктерінен аздаған газ алынып тұрды.
Газ − калориясы жоғары, тасымалдануы жеңіл, бағалы химиялық шикізат.
Өндірісте пластмасса, химия талшықтарын, синтетикалық каучук, азот
тыңайткыштарын алуда қолданылады. Газ өндіру (1920 жылында) жекелеген сала
ретінде Маңғыстау алабын игерген кезде пайда болды. Оның серпіліп, кең
көлемде өндірілуі Қарашығанақ кен орнын игеруімен байланысты болды.
Қазіргі кезде республикамызда 100-ге жуық газ қоры барланды. Бірақ
оның 25 бөлігі Қарашығанақ кен орнының үлесінде. Келесі ірі кен орындарына
− Қашаған, Теңіз, Жаңажол жатады. Газдың негізгі қоры көбінесе мұнай-газ
кен орындарында мұнаймен бірге кездеседі. Оңтүстігімізде Шу-Сарысу газ
алабы біртіндеп колға алынып, игеріле бастады.
Республикада табиғи газ 1960 жылы Өзен (Маңғыстау облысы) кен
орнында өндірілді. Қазақстанның газ өнеркәсібі мұнай өңдеу өнеркәсібімен
тығыз байланысты. Маңғышлақмұнай, Қазақгаз кәсіпорындарын өнеркәсіптік
мақсатқа пайдалану 1966 жылдан басталды.
1973 жылы табиғи және ілеспе газ өңдеумен, газ конденсатын сұйылтатын
және құрғақ газ, газ бензинін алумен айналысатын Қазақ газ өңдеу зауыты
(Жаңаөзен қ.) іске қосылды.
Қазір Қазақстанда 4 газ өңдеу зауыты істейді. Олар:
1. Қазақ газ өңдеу зауыты
2. Теңіз газ өңдеу зауыты
3. Жаңажол газ өңдеу зауыты
4. Қарашығанақ өңдеу кешені.
Қазақстан газ өнеркәсібіне республикалқы аумағы арқылы өтетін Бұхара –
Орал – Орта Азия – Мәскеу, Бұхара – Шымкент – Тараз – Бішкек – Алматы
магистральды газ құбырлары, сонымен бірге, газ пайдалану бірлестігін реттеп
отыратын Бозой, Полторацкий және Ақыртөбе жер асты газ сақтау қоймасы
кіреді. Сондай-ақ республикада жекеленген газ құбырларымен газ тасымдалдап,
жеткізу жұмыстарын Қазтрансгаз, Қазтрансойл, т.б. компанияларының
бөлімшелері атқаруда (2006). Қазақстан газ өнеркәсібінің дамуы 1991 жылдан
жаңа деңгейге көтерілді. Сол жылы Қазақгазөнеркәсіп мемлекеттік газ
концерні құрылды, кейін ол Қазресгаз ұлттық газ компаниясы деп аталды.
Қазақстан жері газға бай. Каспий, Мойынқұм, Шу – Сарысу ойпаттарында,
Қарашығанақ пен Теңізде газдың мол қоры бар. Барланған табиғи газ қоры 4,0
трлн. м3 болса, жасанды газ қоры 1,2 млрд. м3. Қазақстандық Каспий теңіз
секторы мен құрлықтағы газдың жобалық ресурстары табиғи газ бойынша 6 трлн.
м3, ал жасанды газ қоры 2,2 млрд. м3.

1 ЦЕХТЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ҮРДІСТІҢ ТАҒАЙЫНДАЛУЫ

1.1 Газды қайтаөңдеу цехі №1(ГҚЦ-1) табиғи газдардан (оның ішінде
мұнайлы) және ЖККЖ-нен (жеңіл көмірсутектердің кең жігі − фракция) мақсатты
компоненттерді: этан, пропан, изобутан, нормалы бутанды шығарып алуға, және
де пропан-бутанды жіктер, пентан-гександы жіктер мен пештік тұрмыстық
отынды алу мақсатында табиғи газдың конденсатын қайтаөңдеу үшін
тағайындалған.
1.2 ГҚЦ-1 құрамына кіретіндер: №1,2,3 қондырғылар және №1,2 тоңазытқыш
бөлімдер.
№1 тоңазытқыш бөлім -380С изотермамен №1,2 технологиялық қондырғыларды
қамтамасыз етеді.
№2 тоңазытқыш бөлім -380С изотермамен №3 технологиялық қондырғыларды
қамтамасыз етеді.
Газдан бензинденнің алынуы төмен температуралы конденсация әдісімен –
250С температура кезінде жүзеге асады.
Көмірсутектердің кең жіктерін және табиғи газ конденсаттарын дара
компоненттерге ажырату ректификация әдісімен жүзеге асады.
Цехтің жобалық өнімділігі табиғи шикі газды қайтаөңдеу бойынша −
1,5 млрд.н.м3жыл,ЖККЖ қайтаөңдеу бойынша өнімділік − 600 мың.тжыл,
оның ішінде табиғи газ конденсаты − 90 мың.тжыл.
1.3 Цехтің техникалық жобасы “Гипровостокнефть” институтымен
орындалған.
Цехтің құрылысы Каспийжағалауы құрылыс басқармасымен орындалған.
Қолданысқа енгізу:
- №1 қондырғылар 1973 жылы;
- №2 қондырғылар 1974 жылы;
- №3қондырғылар 1977 жылы;
- №1 тоңазытқыш бөлімі 1978 жылы;
- №2 тоңазытқыш бөлімі 1977 жылы.

2 БАСТАПҚЫ ЩИКІЗАТТЫҢ, ДАЙЫН ӨНІМНІҢ, РЕАГЕНТТЕР МЕН КӨМЕКШІ
МАТЕРИАЛДЫРДЫҢ СИПАТТАМАСЫ

2.1 Тауарлы-шикізаттық цехтің тағайындалуы
Тауарлы-шикізаттық цех (одан әрі − ТШЦ) арналып тағайындалған:
- одан әрі қайта өңдеу үшін шикізатты (жеңіл көмірсутектердің кең фракциясы
(жігі), табиғи газдың газды конденцаты) қабылдау, сақтау және дайындау;
- дайын өнімдерді қабылдау, сақтау, дайындау және тұтынушылармен тиеу;
- көмірсутекті сұйылтылған газды құю және пропанды баллондармен куәландыру;
- реагенттер (сұйық) және майларды қабылдау, сақтау және шығару.
ТШЦ құрамына кіретін объекттер, техникалық жобаларды жетілдірушілер,
объекттер құрылысы бойынша бас мердігерлер (подрядчиктер) және қолданысқа
енгізу күні 1.1-кестеде келтірілген.
1.1-кесте
№ ТШЦ объекттері Техникалық жобаны Құрылыс байынша басҚолданысқа
жетілдіруші мердігерлер енгізу
1 №1 (ССГ-1) Гипровосток-нефтьҚұрылысты каспий 1973 жыл
сұйылтылған газдар институты жағалаулы басқару
қоймасы (Куйбышев қ.,
бұрынғы Самара қ.)
2 №2 (ССГ-2) 1982 жыл
сұйылтылған газдар
қоймасы
3 (РРҚ) реагенттердің 1973 жыл
рельсалды қоймасы
4 (АГҚС)автогаз құю Казгнпрогаз Жаңаөзендік РМУ 1991 жыл
станциясы Қазақ институты
(Алматы қ.)
5 (ГТП) газтолтыру ПКБ УДПГ АО ОАО 1998
пункті Узеньмунайгаз. Мангистау-арнайыкужыл
рылыс

ТШС қоймалар сыйымдылығында біруақытта сақтала алады:
- табиғи газдың газды конденсатын – 590 тонна;
- жеңіл көмірсутектердің кең жіктемесе – 435 тонна;
- сұйылтылған газдар – 3950 тонна (соның ішінде пропанды жіктер – 550 тн.,
нормалы бутанның жігі – 895 тн., изобутанды жіктер – 530 тн.,
көмірсутекті сұйылтлзактыде Маңғыстау алабын игер-ылған тазартылған газ –
175 тн., пропан-бутанды қоспа – 1800 тн.);
- пентан-гександыжіктеме – 2450 тонна;
- КЕ-1 көмірсутекті еріткіш – 225 тонна;
- пештік тұрмыстық отын – 565 тонна.
2.2 Шикізаттың, дайын өнімнің, реагенттер және көмекші материалдардың
негізгі физика-химиялық қасиеттері.
2.2.1 №1 газ өңдеу цехі үшін шикізат ретінде:
- табиғи және мұнайлы газдың қоспасы 34 кгсм2 (3,4 МПа) қысыммен
2.1-кесте
Компоненттер, % көлемдік
О2
СН4
СН4
СН4 С2Н6 С3Н8 С4Н10 қС4Н10 С5+Ж Н2О және сілтіСО2
сирек 3,5 55,0 10,5 20,0 11,0 сирек -

200С болғандағы тығыздық, кгссм3 0,524
- ССГ-2 болатын ЖҰТ-тің газконденсаты
Қайнаудың басы – 38°С
Қайнаудың соңы – 280оС
Шыны сауыттағы қалдық – 7,2 % көлемдік
Жалпы күкірт мөлшері – 0,27% салмақ
Тығыздық – 0,735 гсм3
2.2.2 Дайын өнім
- этанды жіктеме, ТУ 4700 РК 40206384 АО-010-2004
2.5-кесте
№ Көрсеткіштің аталуы Маркалар бойынша Сынау
нормалар тәсілдері
А Б
1 Компоненттредің массалық үлесі, %
- метан, артық емес 2,0 20,0
- этан, кем емес 95,0 60,0
- пропан, артық емес 3,0 қалыпты ГОСТ14920
- С4 және жоғары көмірсутектер емес.
қосындысы, артық емес болм. 2,0
2 СО2 массалық үлесі, %, артық емес 0,02 - п.5.2 наст.ТУ
немесе ГОСТ
24975.1
3 Күкіртке қайта есептегендегі
күкіртті қосылыстардың массалық 0,002 0,002 п.5.3 наст.ТУ
үлесі, %, артық емес
4 Күкіртсутектің массалық үлесі, %, 0,002 0,002 ГОСТ11382
артық емес немесе ГОСТ
22985

- пропанды жіктеме, СТ ТОО 40922904-03-2008
2.6-кесте
Көрсеткіштің аталуы Маркалар бойынша Сынау
нормалар тәсілдері
А Б
Компоненттердің массалық үлесі, %
- С1 және С2 көмірсутектердің
қосындысы, артық емес 2,0 4,0
- С3 көмірсутектердің қосындысы, кем
емес 96,0 90,0 ГОСТ10679
оның ішінде пропиленнің, артық емес
- С4 көмірсутектердің қосындысы, 0,2 10,0
артық емес 3,0 10,0
- С5 және жоғары көмірсутектердің
қосындысы, артық емес болмайды 1,0
2 Күкіртсутектің массалық үлесі %,
артық емес 0,003 0,003 ГОСТ22985
3 Бос судың мөлшері болмайды болмайдып.7.2 бой.
4 Сілтінің мөлшері болмайды болмайды п.7.2 бой.

- қалыпты бутанның жіктемесі, ТУ 4700 РК 40206384 АО-012-2004
2.7-кесте
№ Көрсеткіштің аталуы Дәреже бойынша шама Сынау
тәсілдері
жоғ. А Б В
1 Көмірсутекті құрам, % (масса
бойынша)
- пропан, артық емес 0,3 0,5 1,0 1,0
- изобутан, артық емес 0,9 1,5 4,0 қалып.
- бутилендер қосындысы, артық емес ГОСТ
емес 0,5 1,0 1,0 2,0 10679
- қалыпты бутан, артық емес 98,6 97,5 94,0 88,0
- С5 және жоғары көмірсутектер
қосындысы, артық емес 0,4 0,6 2,5 5,0
2 Күкіртсутек және меркаптанды
күкірттің мөлшері, % (масса 0,005 0,005 0,01 0,01 ГОСТ
бойынша), артық емес 22985
3 Бос судың мөлшері болм. болм. болм. болм. п.5.2 не
п.5.3
наст.ТУ
бойынша
4 Сілтінің мөлшері болм. болм. болм. болм. --

- изобутанды жіктеме, ТУ 4700 РК 40206384 АО-011-2004
2.8-кесте
№ Көрсеткіштің аталуы Дәреже бойынша шама Сынау
тәсідері
жоғ. А Б В
1 Көмірсутектік құрам, % (масса
бойынша)
- С1-С2 қосындысы қалы птан бай ды
- пропан, артық емес 1,3 1,5 4,5 8,0
- изобутан, кем емес 98 97 90 70 ГОСТ
-бутилендер қосындысы, артық қалып. 10679
емес 0,5 0,5 0,5 емес
- қалыпты бутан, артық емес 0,7 2,0 6,0 қалып.
- С6 және жоғары көмірсутектер емес
қосындысы, артық емес болм. болм. 0,5 1,0
2 Күкіртсутек және меркаптанды
күкірттің мөлшері, % (масса 0,005 0,005 0,005 0,01 ГОСТ
бойынша), артық емес 22385
3 Бос судың мөлшері болм. болм. болм. болм. п.5.2
наст. ТУ
не п.5.3.
4 Сілтінің мөлшері болм. болм. болм. болм. п.5.2
наст.ТУ
не п.5.3.

- көмірсутекті, сығылған, коммуналды-тұрмыстық қолданысқа арналған отындық
газдар, ГОСТ 20448-90
2.9-кесте
№ Наименование показателя Норма для марки Методы
ПТ СПБТ испытани
БТ й

1 Массовая доля компонентов, %
- сумма метана, этана, этилена не норми руется
- сумма пропана и пропилена, не 75 не нор мируется
менее
- сумма бутанов и бутиленов не норм.- 60
не менее не норм.60 -
не более
2 Жидкий остаток ГОСТ
при +20 0С, % по объему, не 0,7 1,6 1,8 20448
более по п.3.2
3 Давление насыщенных паров, ГОСТ
избыточное, МПа 20448
а)при +45 0 С, не более 1,6 1,6 1,6
б)при - 20 0 С, не менее 0,15 - - по п.3.3
или
ГОСТ
28656
4 Массовая доля сероводорода и
меркаптановой серы, % не более 0,013 0,013 0,013 ГОСТ
в т.ч.сероводорода, не более 0,003 0,003 0,003 22985
5 Содержание свободной воды и ГОСТ
щелочи отс. отс. отс. 20448
по п.3.2
6 Интенсивность запаха, баллы, не ГОСТ
менее 3 3 3 22387
и по
п.3.4

- Фракция пентан-гексановая СТ ПФ 402063840001-01-2006

Таблица 2.10
№ Наименование показателя Норма Метод испытания
1 Фракционный состав: ГОСТ 2177
-начало кипения, 0С, не ниже 25
- конец кипения, 0 С, не выше 195
-объемная доля остатка в колбе, %, не 1,5
более 5,0
-объемная доля остатка и потерь, %, не
более
2 Содержание фактических смол, мг100 ГОСТ 1567
мл, не более 5,0 или ГОСТ 8489
3. Давление насыщенных паров, гПа, не 950 по ГОСТ 1756
более
4. Массовая доля общей серы, %, не более 0,02 по ГОСТ 19121-76
5. Испытание на медной пластине выдерживаетпо ГОСТ 6321
6. Содержание воды и механических отсутствуетпо п.7.2 наст.
примесей стандарта
7. Цвет бесцветный,
прозрачный по п.7.2 наст.
стандарта
8. Массовая доля компонентов, % по ГОСТ 10679
- сумма углеводородов С3-С4 не норм.
- сумма углеводородов С5, не менее 35
- сумма углеводородов С6 и выше, не 55
менее

- Топливо печное бытовое СТ ТОО 40922904-02-2008

Таблица 2.11
№ Наименование показателя Норма Метод испытания
1 Фракционный состав: ГОСТ 2177
- 10 % перегоняются при температуре, 0С, 150
не ниже 360
- 90% перегоняются при температуре, 0С, не
выше
2 Вязкость кинематическая при 200С, мм2с, 8,0 ГОСТ 33
не более
3 Температура застывания,0С, не выше ГОСТ 20287(без
- в период с 1 сентября по 1 апреля минус15 применения
- в период с 1 апреля по 1 сентября минус 5 предварительног
о и
последующего
подогрева до
500С)
4 Температура вспышки определяется в
закрытом тигле, 0С, не ниже 40 ГОСТ 6356
5 Содержание серы, %, не более ГОСТ 19121
- в малосернистом топливе 0,5
- в ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.