Иық бұлшықеттері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

28. 11. 2020

Сабина Серикова

Орындаған: 1-014 топ студенті Серикова Сабина азаматовна

Тексерген: Ассистент-профессор Кусаинова Багира Серікқызы

Реферат

Қолдың топографиясы

Мазмұны

Кіріспе;
Негізгі бөлім:

А) Қол сүйектері белдеуінің бұлшықеттерінің артқы топ бұлшықеттері;

Ә) Иық бұлшықеттері;

Б) Білектің бұлшықеттері;

В) Қол басының бұлшықеттері.

Қолдың бұлшықеттері адамның өмірге деген қажеттілігін атқаратын еңбек құралы болып табылады. Қолдың бұлшықеттері мен шандырлары Қол бұлшықеттерін олардың топографиялық жағдайы мен қызыметтерінің ерекшеліктеріне байланысты иық белдеуі бұлшықеттеріне және қолдың еркін бөлігнің бұлшықеттеріне бөледі. Еркін бөлік бұлшықеттерінің ішінен иық, білек және қол басы бұлшықеттерін бөледі.

Қол сүйектері белдеуінің бұлшықеттерінің артқы топ бұлшықеттері:

Дельтатәрізді бұлшықет (m. deltoideus) . Үшбұрышты иық буынын және бірәз иық бұлшықеттерін жауып тұрады. Басталуы: Бұғананың латералді бөлігі, акромион және жауырын қыры. Бекітілуі: Тоқпан жіліктің дельтатәрізді бұдыры. Қызыметі: Иықты көлденең жазықтыққа дейін әкеледі, алдыңғы бұдырларын алға, артқы бұдырларын артқа тартады.
Қылқанүсті бұлшықеті (m. supraspinatus) Жауырынның қылқанүсті шұңқырын толтыра, траперциятәрізді бұлшықет астында орналасады. Басталуы: Қылқанүсті шұңқырының беті. Бекітілуі: Тоқпан жіліктің үлкен төмпешегінің жоғарғы алаңы иық буынының қаптамасы. Қызыметі: Иықты әкетеді (көтереді), иық буынның қаптамасын кері тартады.
Қылқанасты бұлшықет (m. infaspinatus) Дельтатәрізді және траперциятәрізді бұлшықеттермен жартылай жабылған. Басталуы:Жауырынның қырасты шұңқырының қабырғалары. Бекітілуі: Иық сүйегінің үлкен төмпешегінің ортанғы алаңы иық буынының қаптамасы. Қызыметі: Иықты сыртқа және иық буынының қаптамасын тартып тұрады.
Кіші дөңгелек (жұмыр) бұлшықет (m. teres minor) Төменнен қырасты бұлшықетке бітіседі. Басталуы: Жауырынның артқы бетті қырасты бұлшықеттен төмен. Бекітілуі: Тоқпан жіліктің үлкен төмпешегінің төменгі алаңы, иық буынның қаптамасы. Қызыметі: Иықты сыртқа бұрады, иық буынның қаптамасын тартып тұрады.
Үлкен (жұмыр) дөңгелек бұлшықет (m. major) Арқаның жалпақ бұлшықеттіне толық беттеседі. Басталуы: Жауырынның артқы бетінің төменгі бұрышына жақын. Бекітілуі: Тоқпан жіліктің кіші төмпешегінің қылқанына. Қызыметі: Иықты ішке бұрады, қолды артқа және медиалді қозғалтады.
Жауырынасты бұлшықет (m. subscapularis) Жалпақ жауырынның аттас шұңқырын толтырып тұрады. Басталуы: Жаурынасты шұңқырдың бетінен. Бекітілуі: Тоқпан жіліктің төмпешегі, иық буынның қаптамасы. Қызыметі: Иықты ішке бұрады, оны денге әкелуге қатысады.

Иық бұлшықеттері

Иық бұлшықеттері Алдынғы топ Бүккіштер Артқы топ Жазғыштар Иықтың екі басты бұлшықеті Иық бұлшықеті Құстұмсық- иық бұлшықеті Иықтың екі басты бұлшықеті.

Иықтың алдыңғы топ бүгуші бұлшықеттері:

Иықтың екі басты бұлшық еті (m. biceps brachii) Екі басы бар. Пішіні дөңгеленген, тікелей терастында иықтың алдыңғы аймағы мен шынтақтың бүгілу аймағында орналасқан. Басталуы: Ұзын басы жауырынның буынүсті төмпешегінен, қысқа басы жауырынның құстұмсықтәрізді өсіндісінен, лейін екі басы да жалпақ қарынша түзіп, мықты сіңірге өтеді. Бекітілуі: Кәрі жілік бұдырына, бұлшықет сіңірінің фиброзды будасыың бір бөлігі табақшалы өсінді түрінде медиалді бағытталып, білек шандырына өтеді. Қызыметі: Білекті бүгеді, оны сыртқа қарай айналдырады, ұзын басшас арқылы қолды әкетуге қатысады қысқа басшасы арқылы қолды әкелуге қатысады.
Құстұмсық-иық бұлшықеті (m. coracobrachialis) Жалпақ ұршықтәрізді. Басталуы: Жауырынның құстұисық өсіндісі. Бекітілуі: Тоқпан жіліктің медиалді бетінің ортасы. Қызыметі: Иықты бүгеді және оны орталық жазыққа әкеледі.
Иық бұлшықеті (m. brachialis) Жалпақ, иықтың төменгі жартысында алдыңғы бетінде екі басты бұлшықеттің астында орналасады. Басталуы: Тоқпан жіліктің сыртқы және алдыңғы беті. Бекітілуі: Тоқпан жіліктің бұыры, жартылай иық буынның буын қабына. Қызыметі: Білекті бүгеді, иық буынының буын қабын кереді.

Иықтың артқы топ жазушы бұлшықеттері:

Иықтың үшбасты бұлшықеті (m. triceps brachii) Ұзын ірі бұлшықет иықтың артқы бетінің барлық бойына орналасады, ұзын медиалді және латералді басы бар. Басталуы: Ұзын басы - жауырынның буынасты төмпешегі, кейн төмен бағытталып, кіші және үлкен дөңгелек бұлшықеттер арасындағы кеңістікте өтеді. Медиалді басы - тоқпан жіліктің артқы беті кәрі жіліктің жүлгеден төмен. Латералді басы - тоқпан жіліктің артқы бүйір беті үлкен төмпешектен кәрі жіліктің жүлгесіне дейін. Бекітілуі: Барлық бастары жалпы мықты қарынша түзеді, оның сіңірлі шынтақ өсіндісі мен иық буынның буын қапшғына бекиді. Қызыметі: Білекті жазады ұзын басы иықты артқа және медиалді тартады.
Шынтақ бұлшықеті (m. anconeus) Басталуы: Тоқпан жіліктің латералді айдаршықүстілігі. Бекітілуі: Шынтақ өсіндісі, шынтақ сүйек денесінің артқы беті, шынтақ буынның буын қапшығы. Қызыметі: Білекті шынтақ буынында жазады, сонымен бірге буынның буын қапшығын кереді.

Білектің алдыңғы топ бұлшықеттерінің беткей тобы

Дөңгелек пронатор ( pronator teres) Беткқабаттық жуан ей және ең қысқа бұлшықеті. Басталуы: Тоқпан жіліктің медиалді айдаршық үстілгі, иық шандырының медиалді бұлшықетаралық қалқасы шынтақ сүйегінің тәждік өсіндісі. Бекітілуі: Кәрі жіліктің ортанғы үштен бірінің сыртқы және латералді беті екі басы болуы мүмкін (иық және кәрі жілік) . Қызыметі: Білекті пронациялайды және оның бүгілуіне қатысады.
Білезіктің кәрі жіліктік бүккіш бұлшықеті (m. flexor carpi radialis) Қауырсынды жалпақ ұзын бұлшықет. Білектің барлық бүккіштерінен ең латералді орналасқан. Басталуы: Тоқпан жіліктің медиалді айдаршығы иық шандырының медиалді бұлшықетаралық қалқасы бәлек шандыры. Бекітілуі: II алақан сүйегінің негізі. Қызыметі: Қолбасын бүгеді және жарылай пронациалайды (төменге бұрады) .
Ұзын алақан бұлшықеті(m. palmaris longus) Қысқа ұршықтәрізді қарыншасы мен ұзын сіңірі бар. Білезіктің кәріжіліктік бүккішінен ішке қарай орналасқан. Басталуы: Тоқпан жіліктің медиалді айдаршықүстілігі, иық шандырының медиалді бұлшықетаралық табақшасы біліек шандыры. Бекітілуі: Алақан апеноврозына. Қызыметі: Алақан апеноврозын күшейтеді, қолбасының бүгілуіне қатысады.
Білезіктің шынтақтық бүккіші (m. flexor carpi ulnaris) Білектің медиалді бетін алып жатыр, екі басы бар. Басталуы: Иық басы - тоқпан жіліктің медиалді айдаршықүстілік, иық шандырының медиалді бұлшықетаралық табақшасы білек шандыры. Шынтақтық басының жоғары үштен екісі және шынтақтың өсіндісі біоек шандырына. Бекітілуі: Білезіктің бұлшықетәрізді сүйегі будалардың бір бөлігі байлам арқылы ілмектәрізді және алақан сүйегіне. Қызыметі: Қол басын және оның әкелуіне қатысады.
Саусақтардың беткей бүккіші (m. flexor digitorum superficialis) Жалпақ жоғарыда аталған бұлшықеттермен алдынан жабылған, екі басы бар. Басталуы: Иықшынтақтықбасы - тоқпан жіліктің медиалді айдаршықүсті, шынтақ сүйегінің тәждік өсіндісі, кәріжіліктік басы - кәрі жіліктің алақандық бетінің проксималді бөлімі кейін екі басы да жалпы бұлшықеттік қарыншада қосылып төрт ұзын сіңірлермен аяқталады. Бекітілуі: әрдір сіңір екі аяқшасымен қол басының II - IV саусағының ортаңғы бунақтарының негізіне. Қызыметі: II - V саусақтарды ортанғы бунақтарын бүгеді.

Білектің алдыңғы топ бұлшықеттерінің терең қабаты:

Бас бармақты бүккіш ұзын бұлшықеті

Ол кәрі жілік сүйектің алдыңғы бетінен, бұл сүйектің бұдырының және білек сүйектерінің сүйек аралық жарғағнан басталады. Бұлшықеттің қарыншасы төмен бағытта өтіп, ұзын және жіңішкелеу келген сіңіршеге ұласады. Қызметі: басбармақтың бақайшықтарын бүгіп қоймай, бүкіл қол басының саусақтарын иеді.

Саусақтарды бүккіш терең бұлшықеті

Ол шынтақ жілік сүйекпен сүйек аралық жарғақтың алдыңғы бетінен басталып, дисталды бағытта өтіп, білектің ортаңғы бөлігінде төрт сіңіршеге бөлінеді. Қызметі: қол басының II-IV саусақтарын бүгу.

Шаршы пронатор бұлшықеті

Ол білек сүйектердің дистальді бөлігінде көлденең бағытта орналасып, төрт бұрышты тәрізді болп келгендіктен, бұл бұлшқеттің атына сай аталуы сол себепті. Қзметі: білек пен қол басын вертикальді біліктің бойында ішке қарай бұру.

Білектің артқы топ бұлшықеттерінің беткей тобы

Иық кәрі жілік бұлшықеті (m. brachioradialis) Ұршықтәрізді бүйәр орналасқан. Басталуы: Тоұпан жіліктің латералді айдаршық үстілік үстінде, иық шандырының латералді бұлшықетаралық қарқасы. Бекітілуі: Кәрі жілік денесінің төменгі соңы, бізтәрізді өсіндіден проксималді. Қызыметі: Шынтақ буынында білекті бүгеді қол басын пронатция мен супинация аралығында орнықтырады
Білезіктің ұзын кәріжіліктік жазғышы (m. extensor carpi radialis longus) Басталуы: Иық шандырының латералді бұлшықетаралық қақпасы тоқпан жіліктің латералді айдаршық үсті. Бекітілуі: II алақан сүйегі негізінің сыртқы бетіне. Қызыметі: Білекті бүгеді қол басын жазады және әкетуге қатысады.
Білектің қысқа кәріжіліктік жазғышы (m. extensor carpi radialis brevis) Басталуы: Тоқпан жіліктің латералді айдаршықүстілігі білек шандыры. Бекітілуі: III алақан сүйегі негізінің сыртқы беті. Қызыметі: Қол басын жазады.
Саусақтарды жазғыш бұлшықет (m. externsor digitorum) Басталуы: Тоқпан жіліктің латералді айдаршықүстілігі білек шандырына. Бекітілуі: Бұлшықет қарыншасы төрт сіңірге жалғасады олар қол басының сыртында сіңірлік созылымдарға өтеді әрқайсысы өзінің бүйір бөлігімен II -V саусақтардың дисталді бунағының негізіне ал ортанғы бөлігімен ортаңғы бунақтың негізіне бекейді. Қызыметі: Саусақтар мен қол басын жазады.
Шынтақ жазығы (m. extensor digiti minimi) Басталуы: Тоқпан жіліктің латералді айдаршық үстілігі. Бекітілуі: V саусақтың дисталді бунағының негізіне. Қызыметі: Шынтақты жазады.
Білезіктің шынтақтық жазғышы (m. Extensor carpi ulnaris) Басталуы: тоқпан жіліктің латералді айдаршықүстілігі білек шандры. Бекітілуі: V алақан сүйегінің негізіне. Қызыметі: Қол басын жазады.

Білектің артқы топ бұлшықеттерінің терең тобы

Супинатор (m. supinator) Басталуы: Тоқпан жіліктің латералді айдаршығы шынтақ буынының буын қапшығы шынтақ сүйегінің супинатор қылқаны. Бекітілуі: Кәрі жіліктің жоғарғы 3 тен 1 бөлігі, алдыңғы латеральді және артқы беттеріне. Қызметі: Білекті сыртқа бұрады, және қолдың шынтақ буындарының жазылуына қатысады.
Басбармақты әкететін ұзын бұлшықет (m. abductor pollicis longus) Басталуы: Шынтақ сүйегі мен кәрі жіліктің артқы беттері сүйек аралық жарғақша. Бекітілуі: 1 алақан сүйегінің негізінен
Бас бармақтың қысқа жазғышы (m. extensor pollici brevis) Басталуы: Кәрі жілік мойнының артқы беті, сүйек аралық жарғақша Бекітілуі: Саусақтың проксимальді бунағының негізі 1 алақан бунақтық буынның буын қапшығы.
Бас бармақтың ұзын бұлшықеті ( m. extensor pollicis longus) Басталуы: Шынтақ сүйегі денесінің артқы беті, сүйек аралық жарғақша Бекітілуі: Саусақтың дистальді бунағының негізі Қызметі: Бас бармақты жазады, бас бармақтың әкелуіне қатысады.
Сұқ саусақ жазғышы (m. extensor indicis) Басталуы: Шынтақ сүйегінің денесінің артқы беті, сүйек аралық жарғақша Бекітілуі: Сұқ саусақтың ортаңғы және дистальді бунағының сыртқы бетіне Қызметі: Сұқ саусақты жазады.

Қол басының бұлшықеттері

Қол ұшы бұлшықеттері алақандық беттерінде орналасады, топограпиялық латералді (бас бармақтың төбесі) бұлшықеттері - тенар (thenar), медиалді (шынтақ төбесінң бұлшықеттері - гипотенар) және ортаңғы топтарға бөлінеді. lumbricales) .

Бас бармақтың қысқа бүккіші ( m. flexor pollicis brevis) Алдында аталған бұлшықеттен ішке қарай, тері астында орналасатын екі басшасы бар. Басталуы: Беткейлік басы - білезіктің алақандық бетінің байламдық аппаратынан, терең басы - трапециятәрізді сүйек пен білезіктің сәулелі байламынан. Бекітілуі: Терең басы - бас бармақтың алақан - бунақтық буының сырты дәнтірізді сүйегі, терең басы -екі дәнтәрізді сүйекке. Қызыметі: Бас бармақтың проксималді бунағын бүгеді.
Бас бармақты қарама - қарсы қойатын бұлшықет ( m. oppenens pollicis) Бас бармақты әкетуші қысқа бұлшықеттің астында жататын жіңішке үшбұрышты табақша пішінді бұлшықет. Басталуы: Трапеция - сүйегінің төмпешегі білезіктің алақандығ бетінің бйламдық аппараты. Бекітілуі: I алақандық сүйектің латералді жиегіне. Қызыметі: Бас бармақты шынашаққа қарсы қояды.
Бас бармақты әкелуші бұлшықет (m. abductor pollicis) Бас бармақ ұшы бұлшықеттерінің ішіндегі ең терең орналасқан бұлшықеті, екі басы бар. Басталуы: Көлденең бас - IV алақан сүйегінің алақандық бетінен және II мен IV алақан сүйектерінің бастарыннан, қиғаш басы - басты сүйектен алақанның сәулелі байламынан, II және III алақан сүйектерінің алақандық бетінен. Бекітілуі: Бас бармақтың проксималді бунағының негізі медиалді дәнтәрізді сүйек алақан бунақтық буынның буын қапшығы. Қызыметі: Бас бармақты әкеледі оның проксималді бунағының бүгілуіне қатысады.
Медиалды топ Қысқа алақандық бұлшықет ( m. palmaris brevis) Адамда аз сақталған тері бұлшықеттерінің бірі. Басталуы: Алақандық апоневроздың ішкі жиегі білезіктің байламдық аппараты. Бекітілуі: Қол басының медиалді жиегінің терісіне. Қызыметі: Алақандық апоневрозды кереді шынашақ төбесі аймағындағы тері шұңқыршаларынтұзеді.
Шынашақты әкететін бұлшықет ( m. abductor digiti minimi) Бұл топтағы бұлшықеттер ішінен ең медиалді жағдайды алып жатады тері астында орналасады. Басталуы: Білезіктің бұршақтәрізді сүйегі, бүккіштер үстағышы - шандырының бөлімі. Қызыметі: Шынашақты әкетеді оның проксималді бунағын бүгеді.
Шынашақтың қысқа бүккіші (m. flexor digiti minimi brevis) Қысқа алақан бұлшықетінің астында шынашақты әкелуші бұлшықеттен латералді орналасқан кішкентай жалпақ бұлшықет. Басталуы: Ілмектәріздә сүйек бүккіштер ұстағышы - шандырдың бөлімі білезіктің байламдық аппараты. Бекітілуі: V саусақтың проксималді бунағы негізінің алақандық бетінде. Қызыметі: Шынашақтың проксималді бунағын бүгеді.
Шынашакты қарама-қарсы қоятын бұлшықет (m. opponens digiti minimi) Шынашақтың қысқа бұлшықетінен ішке қарай жатады. Басталуы: Ілмектәрізді сүйек білезіктің байламдық аппаратыҚызыметі: Шынтақты бас бармаққа қарсы қояды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.