Жарық көздерінің модельдері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ
ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
ҰСТАЗ ИНСТИТУТЫ

Кафедра: Физика және IT

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Жарықтың жұтылуы мен шашырауын түсіндіру әдістері

Тобы:Ф18-1
Курс:3
Қабылдаған: Сембиева Ақбота
Орындаған: Әбіләз Арайлым

ТАРАЗ 2020
МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3
1. Жарықтың шашырауын түсіндіру әдістері
5
1.1 Жарықтың шашырауы
5
1.2 Жарықтың шашырауының кванттық жолмен сипаттталуы
7
1.3 Рэлей шашырауы
8
1.4 Оптика
8
2 Жарықтың поляризациясы
11
2.1 Жарықтың затпен өзара әсерлесуі
15
3. Жарықтың жұтылуын түсіндіру әдістері
17
3.1 Жарықтың жұтылуы
17
3.2 Бугер-Лемберт заңы.Бугер-Лемберт-Бер заңы
17
Қорытынды
21
Пайдаланылған әдебиеттер
22

КІРІСПЕ

Жарық-қуаттың бір түрі. Осының арқасында тірі жаратылыстардың барлығы,оның ішінде адам баласы да айналасындағы әлемді көре алады. Жарықтың өзі көзге көрінбейді, аланда өзі басқа заттардың барлығына көруіне себепші болады . Ол түзу сызық бойымен қозғалады, жолында мөлдір емес зат кздессе, сол заттың көлеңкесі пайда болады. Көлеңке дегеніміз - жарық көзіне қарама-қарсы пайда болатын қараңғы аймақ.

Көрінетін жарық - барлық жарықтың бірі.

1. Тар мағынада көрінетін сәуле, яғни жиілігі 7,5*1014-4,0*1014 Гц аралығындағы адам көзі қабылдайтын электромагниттік толқын

2. Кең мағынасында - қабылданатын сәулемен бірге спектрдің ультракүлгін және инфрақызыл аймағындағы сәулелерді де қамтитын оптикалық сәуленің синонимі.

Клиникадағы зертханалық диагностикада жүргізілетін көптеген зерттеулер түскен, шағылған, шашыраған жарықтың энергиясын өлшеуге негізделген. Жарық дегеніміз қызған дене шығаратын немесе зат қозған кезде шығаратын электромагниттік сәулеленудің бір бөлігі болып табылады. Жарық дегеніміз басқаша айтсақ, электромагниттік сәулеленудің адам көзімен көрінетін аймағы. Ол түрлі- түсті болып қабылданатын, ұзындығы әртүрлі толқындардан тұрады. Өте ұзын толқындар қызыл болып, ал өте қысқалары- күлгін болып қабылданады. Олардың аралығында қызғылт сары, сары, жасыл, көк, индиго (қара көк түс пен күлгіннің аралығындағы түс) орналасқан. Көрінетін жарықтың толқын ұзындығы 380-780 нм аралығында жатыр.
Жарықтың негізгі сипаттамаларының бірі- түсі болып табылады, жарықтың түсі монохроматты жарық үшін толқын ұзындығымен анықталады, ал күрделі сәуле үшін спектрлік құрамымен анықталады. Сонымен қатар жарық жиілікпен, толқын ұзындығымен, белгілі бір энергиямен, вакуумде таралу жылдамдығының тұрақты болуымен сипатталады. Жарықтың жиілігі мен толқын ұзындығы мынадай қатынаспен байланысқан:
Жарықтың физикалық қасиеттері күрделі. Жарық бір шарттарда өзін вакуумдегі таралу жылдамдығы тұрақты болатын электромагниттік толқын ретінде білдірсе, екінші бір шарттарда фотондар ағыны ретінде білдіреді. Фотондар- белгілі бір энергиясы, импульсі, импульстің меншікті моменті, нөлдік массасы бар бөлшектер болып табылады. Жарық ағынының (фотонның) энергиясы жарықтың жиілігіне тура пропорционал, ал толқын ұзындығына кері пропорционал:
Бірлік аудан арқылы өткен жарық энергиясының ағыны жарық энергиясының ағынының интенсивтілігідеп аталады.

1 Жарықтың шашырауын түсіндіру әдістері
1.1 Жарықтың шашырауы

Біз жарықтың жұтылуын қарастырғанда жарық таралатын орта оптикалық біріктіреді деп алғанбыз. Ал шын мәнінде жарық таралатын орта қанша тазаболғанымен отикалық біртекті ортаға жатпайды. Мысалы, сұйық ішінде газ аз ерітінділері, ұсақ қатты денелер жүруі мүмкін. Олай болса, ол оптикалық біртекті ортаға жатпайды. Оны бұлдыр орта деп атайды. Жарық толқыны бұлдыр ортада таралғанда оның ішінде жүрген бөгде бөлшектер жарықтың, таралу бағытын өзгертеді. Оны жарықтың шашырауы деп атайды. Жарық бұлдыр ортада таралғанда оның, интенсивтігі кемиді. Шашыраған жарық интенсивтігі (I) төрт дәрежелі жарық тербелісі жиілігіне тура ( v4), ал төрт дәрежелі толқын ұзындығына кері пропорционал болады.
I4=1λ4
Бұл заңдылықты алғаш рет 1871 жылы Рэлей тағайындады. Сондықтан Рэлей заңы деп аталады. Егер оптикалық ортадағы бөлшектің мөлшері r жарықтың толқын ұзындығына тең немесе одан кіші болса (r), онда жарықтың шашырауы байқалады. Мұны Рэлейше шашырау деп атайды. Шындығына келгенде жарықтың бұлдыр ортадан шашырауын алғаш реттеген ағылшын физигі Тиндаль болатын. Сондықтан жарықтың шашырауы кейде Тиндаль эффекті деп те аталады. Жарық толқыны неғұрлым қысқа болса, соғұрлым ол көбірек шашырайды.

Құрамында ешқандай бөгде заттар болмаса, біртекті ортада да
жарықтың шашырауы байқалады. Бұл кездегі шашырау ортаның температурасына байланысты. Сұйықтың немесе газдың температурасы өзгергенде, оның молекулаларының қозғалыс жылдамдығының өзгеретіні мәлім. Олай болса, біртекті оптикалық ортаның тығыздығы барлық жерінде бірдей болмайды. Тығыздықтың өзгеруі салдарынан ортаның жарық сыну көрсеткіші бір нүктеден екінші нүктеге көшкенде өзгеріп отырады. Ендеше, молекулалар мен атомдардың жылулық қозғалысы нәтижесінде орта оптикалық біртекті болмайды.

Міне, осы кездегі шашырауды жарықтың молекулалық шашырауы деп атайды. Біз қысқа жарық толқындарының ұзын жарық толқындарына қарағанда көбірек шашырайтынын айттық. Ендеше шашыраған табиғи жарық құрамында көгілдір, көк және күлгін түсті сәулелер басым келеді. Сондықтан атмосферада шашыраған күн сәулесінің түсі бізге көкшіл болып көрінеді. Ашық күндері аспанның көгілдір болып көрінуі күн сәулесінің жолындағы ұсақ бөлшектердің шағылысуынан деп түсіндіруге болады. Ақ жарықтың қысқа толқынды (көк, көкшіл, күлгін) сәулелері жолында кездескен кедергіге соқтығысып шашырап кетеді де, атмосфера қабатына ұзын толқынды (қызыл, қызғылт, сары) сәулелер өтеді. Сондықтан күннің қызарып шығуы мен батуы түрлі-түсті сәулелердің (қызылдан күлгінге дейінгі) атмосферадан өткенде түрліше шашыраумен түсіндіріледі.

Оптикалық сәуле (жарық) ағынының затпен өзара әсерлесуі кезінде кейбір сипаттамаларының өзгеруі. Мұндай сипаттамаларға жарық қарқындылығының кеңістіктік таралуы, жиіліктік спектр, жарықтың полярлануы жатады. Көбінесе, Жарықтың шашырауы деп ортаның кеңістіктік біртексіздігінен болатын сол ортаның өзіндік емес (меншіксіз) жарқырауын айтады. Жарықтың шашырауын жүйелі түрде кванттық электрдинамикаға негізделген сәуленің затпен әсерлесуінің кванттық теориясы мен зат құрылысының кванттық көзқарасына сүйене отырып сипаттауға болады. Бұл теория бойынша, Жарықтың шашырауының әрбір жеке актісі зат бөлшегінің энергиясы , импульсі k және полярлануы болатын фотонды жұтуы, содан кейін энергиясы , импульсі k және полярлануы болатын фотонды шығаруы деп қарастырылады (мұндағы және -- түскен және шашыраған сәуле жиіліктері, k және k -- толқындық векторлар). Егер шыққан фотонның энергиясы жұтылған фотонның энергиясына тең болса , онда Жарықтың шашырауы рэлейлік шашырау немесе серпімді шашырау делінеді. Ал Жарықтың шашырауы болғанда, энергия сәуле мен заттың арасында бөлінеді де, ол серпімсіз шашырау деп аталады. Жарықтың шашырауын, көп жағдайда, сәуленің толқындық теориясы негізінде сипаттау жеткілікті. Бұл теория тұрғысынан, түскен жарық толқыны орта бөлшектерінде электр зарядтарының еріксіз тербелістерін тудырады, ал олар екінші реттік жарық толқындарының көздері болып табылады.
Жарық біртекті де және біртексіздік те орталарда шашырайды. Жарықтың шашырауы дегеніміз түскен жарықтың әртүрлі бағытта таралуы немесе жарықтың шашырауының мәні мынада: ұсақ бөлшектер, молекулалар мен электрондарға шейін, жарықтың әсерінен 2-ші ретті сәулелер сәулелендіре бастайды.
Жарық толқындары біртекті емес орта арқылы өткен кезде, зат атомдары когерентті емес 2-ші ретті жарық толқындарын сәулелендіріп, ортаның 2-ші ретті бірқалыпты жарқырауын тудыратын болса, ондай құбылыс жарықтың шашырауы деп аталады. Жарық біртексіздік ортада шашырайды, егер ортаның біртексіздік өлшемдері түскен жарықтың толқын ұзындығындай болса. Егер ортаның біртексіздігі ретсіз орналасқан бөгде бөлшектерден құралса, жарықтың осындай шашырауы Тиндаль құбылысы деп аталады, ал орта лайлы орта деп аталады, мысалы, тұман, түтін, эмульсиядағы түрлі қалықтаған бөлшектер т.т. Осындай құбылыстың тағы бір көрінісі- күн сәулесінің жіңішке шоғыры шаң атмосфера арқылы өткенде, жарық осы шаңдардан шашырап, барлық шоғыр кез келген жақтан бақыласа да жақсы көрінеді.
Жарық шашыраған кезде оның энергиясы өзінің электромагниттік табиғатын сақтайды және шашыраған жарықтың толқын ұзындығы өзгермейді. Шашыраған жарықтың интенсивтілігі соғұрлым жоғары болады, егер ортаның біртексіздік өлшемдері жарықтың толқын ұзындығымен салыстырғанда неғұрлым кіші болса. Шашырау интенсивтілігі жарықтың толқын ұзындығына байланысты: қысқа жарық толқындары ұзын толқындарға қарағанда күштірек шашырайды.
Жарық атомдар мен молекулалардың жылулық қозғалысына байланысты заттың тығыздығының лездік біртексіздігі кезінде біртекті ортада да шашырайды. Мысалы, жылулық қозғалыс кезінде таза газда молекулалар газ көлемінің бір нүктесінде жақындап, екінші бір нүктесінде алшақтайды. Осындай шашырау молекулалық деп аталады. Шашыраған жарықтың интенсивтілігі түскен жарықтың толқын ұзындығының төртінші дәрежесіне кері пропорционал:
; (Рэлей заңы).

1.2 Жарықтың шашырауының кванттық жолмен сипатталуы

Жарықтың шашырауын классикалық жолмен де, кванттық жолмен де сипаттаудың сандық сипаттамасы шашыраудың дифференциалдық қимасы (d) болып есептеледі. Ол (d) денелік бұрыштың (d) кішкене элементінде шашыраған сәуле ағынының (dJ) түскен сәуле ағынының (J0) шамасына қатынасы ретінде анықталады: d=dJJ0. Шашыраудың толық қимасы барлық бағыт бойынша (яғни d ішіндегі) d-лардың қосындысына тең (қиманың өлшемділігі см2). Жарықтың шашырауын анықтайтын факторлардың әр түрлі болатындығынан оның барлық жағдайын қамтитын біртұтас дәл тәсілді көрсету қиын. Сондықтан құбылысты әр түрлі дәлдікпен сипаттайтын идеал жағдайлар қарастырылады (мысалы, жеке электрондағы Жарықтың шашырауы, жеке атомдағы Жарықтың шашырауы, молекуладағы Жарықтың шашырауы, ұсақ бөлшектердегі Жарықтың шашырауы, ірі бөлшектердегі Жарықтың шашырауы). Көп бөлшектен құралған ортадағы Жарықтың шашырауының жеке бөлшектердегі Жарықтың шашырауынан ерекше айырмашылығы бар. Ол, ең алдымен, толқындар интерференциялануына, екіншіден көп рет шашырау эффектісіне, үшіншіден, бөлшектердің өзара әсерлесуіне байланысты болып келеді.

Егер шашыраған толқынның фазасы түскен толқынның фазасымен бір мәнді анықталатын болса, онда Жарықтың шашырауы когерентті Жарықтың шашырауы деп, ал керісінше жағдайда ол когерентті емес Жарықтың шашырауы деп аталады. Жарықтың шашырауы құбылысы физиканың, химияның және техниканың әр түрлі саласындағы зерттеу жұмыстарында кеңінен пайдаланылады.
1.3 Рэлей шашырау
Көптеген тәжірибелік деректер бойынша жарық оптикалық біртекті ортада түзу сызықты таралады. Гюйгенстің, Ферманың және т.б.. принциптерінен де дәл осындай қорытынды жасалады. Егер ортада оптикалық біртекті еместіктер пайда болса, онда бұлар жарықтың шашырауын туғызады.
Оптикалық біртекті еместіктер әртүрлі себептерден пайда болуы мүмкін. Мысалы, газдағы бөгде заттың қатты бөлшектері, ауадағы сұйықтың тамшылары, сұйықтағы бөгде қатты заттың бөлшектері және т.б. орталарды оптикалық біртекті емес етеді. Осындай оптикалық біртекті емес орталарды бұлдыр орталар деп атау қабылданған.
Тәжірибеге қарағанда жарық бөгде қоспалары жоқ мөлдір біртекті орталар арқылы таралған жағдайда да шашырайды екен. Осындай шашырау - біртекті орталардағы шашырау - жарықтың молекулалық шашырауы деп аталады.
Жарықтың шашырау құбылысына бұдан кейінгі зерттеулер нәтижесінде пайда болу механизмі бойынша және барлық басқа белгілері бойынша жарықтың бұлдыр орталардағы және жарықтың молекулалық шашырауынан өзгеше шашыраудың болатындығы анықталды. Бұл - жарықтың комбинациялық шашырауы.

1.4 Оптика

ЭМ толқындар шкаласы.Жарықтың табиғаты туралы ілімнің дамуы.Ферми принципі.Жарық жылдамдылығы.Жарық көздерінің модельдері.Пішіні әртүрлі көздерден шығатын жарық көздерінің беретін жарықталуы. Табиғаттағы сыну және рефракция құбылыстары.Жарық талшықтары геометриялық оптиканың негізгі ұғымдары мен анықтамалары.Оптикалық бейнелердің геометриялық теориясының бастамалары.Сфералық бетке сыну.Центрленген оптикалық жүйе.Линзадағы бейнені тұрғызу.Жұқа линза формуласы.Сфералық айна.Оптикалық жүйелерді қосу.Линзалық оптикалық құралдар.Көз және көру қабілеті.Көздің оптикалық схемасым.Аккомодация және адаптация. Күндізгі және кешкі көру қабілеті . Жарықсезгіш рецепторлар.Түс және түстік кординаттар ұғымы.
Монохромат жарықтың интерференциясы.Жазық толқындардың интерференциясы.Екі нүктелік жарық көздерінен шығатын толқындардың интерференциясы.Толқындық фронты бөлу және амплитуданы бөлу әдістері бойынша тәжірибелер.
Интерференциялық жолақтарды локализациялау. Көлбеуігі бірдей және қалыңдығы бірдей жолақтар. Ньютон сақиналары. Квазимонохромат жарықтың интерференциясы. Уақыт когеренттілік. Кеңістік бойынша когеренттілік. Жарық көзінің өлшемдерінің бейнеге әсері. Интерференция апертурасы. Рэлей,Жамен, Рожденственский, Майкельсон екі сәулелік интерферометрлері Майкельсон және Бенуа тәжірибелері. Фурье-спектрометрлерг. Фурье түрлендіру. Фурье-спектрометрінің артықшылығы. Көпсәулелік интерференцияның қолдануы. Оптикалық фильтрлер. Көпқабатты дизлектрлік қаптаулар, Диэлектрлік айналарды алу. Оптиканың жарықталынуы. Фабра-Перо интерферометрі. Эйри формулалары, Интерференциялық жолақтардың анықтығы. Вавилов-Черенков сәуле шығаруы.
Дифракция құбылысы. Гюйгенс-Френедь принцип, оның интегралдық түрі және интерпретациясы. Френель аумақтары. Дифракциялық бейнелерді талдау үшін векторлық диаграммаларды қолдану. Аумақтық пластинкалар. Дөңгелек саңылау мен экрандағы дифракция. Бабине принципі. Жартылайшексіз экранның шетіндегі дифракция. Корно спиралі. Френель жуықтауы және Фраунгофер жуықтауы. Жіңішке саңылаудағы тікбұрышты және дөнгелек санылаулардагы Фраунгофер дифракциясы. Амплитудалық және фазалық дифракциялық торлар, Акустикалық толқындардағы дифракция. Акустооптикалық модуляторлар. Дифракция мен спектрлік анализ. Спектрді кеңістікте жіктеуші спектроскопия. Призмалық дифракциялық және интерференциялық спектрлік мен олардың негізгі сипаттамалары: аппараттық функциясы, бұрыштың сызықтық дисперсиясы, ажырату қабілеті, дисперсия аумағы. Бейнені қалыптастыратын құралдардағы лифракция ролі: линзада, телескопта , микроскопта.
Бейненің голографиялық жазу әдісінің физикалық негіздері. Габор және Денисюк голограммалары халық статикалық голографияның қолдануы. Акустикалық голография.Динамикалық голография. Көпөлшемді кұрылымдағы дифракция. Брент-Вульф формуласы. Лауэ әдісі. Кристалды айналдыру әдісі. Үнтақ әдісі, Базистің құрылымдық факторы мен шашыратудың атомдық факторы туралы түсінік. Фотондық кристалдар. Табиғи фотондық кристалл. Жасанды фотондық кристалдар.
Оптикадағы поляризация ұғымы. Жарықтың электромагниттік теориясының шенберіндегі сәуленің поляризациясын бейнелеу, жарық толқынының затпен эсерлескендегі электр және магнит өрістерінің ролі. Жазық, шеңбер, эллипс бойымен поляризацияланған және поляризацияланбаған жарықты ажырату. Негізгі анықтамала, индер. Поляризацияның түрлері мен формалары. Поляризация әулелер. Табиғи жарық, Стокс параметрлері мен Мюллер матрицасы тур түсінік. Жарықтың екі ортаның шекарасымен әсерлескендегі полоризациялық құбылыстар. поляризациялық құбылыстар. Оптикадағы Френель формулалары. Толық шағылу. Брюстер пластикалар жиынтығы, шағылдыр, поляризаторлар, Диэлектриктер шекарасындағы толық ішкі шағылу. Поляризациясы әртүрлі шағылған қатынастары. Металдар оптикасы. Максвелл теңдеулері мен металлдағы толқындар .Металл шекарасындағы жарықтың шағылуы мен сынуының геометриялық заңдары.Металдардың оптикалықт константаларын өлшеу.
Анизотроп орталардың оптикасы. Анизотроп орталардағы жарық толқындарының таралуы: эксперименттік фактілер мен теория элементтері. Френельдім нормальдер теңдеуі. Фазалық және сәулелік жылдамдықтар. Бір осьті және екі осьті кристалдар. Жарықтың қосарланып сынуы. Гюйгенс тұрғызуының көмегімен жарықтың таралуын сапа жағынан талдау. Поляризацияланған жарықтың интерференциясы.Поляризациялық құралдар, қалыңдығы ө толқын ұзындықты және ұ толқын ұзындықты пластинкалар. Эллипс бойынша поляризацияланған жарықты алу және талдау. Гиротропты орталар туралы ұғым. Табиғи оптикалық активтілік, Сохарометрия. Механикалық деформация, электрлік (Поккельс және Керра эффекттон эффектілері) өрістер әсерінің нәтижесінде пайда болатын оптикалық қасиеттердің анизотропиясы. Зееман эффектісі. Сүйық кристалдардағы оптикалық эффекттер. Динамикалық пәні тату. Қосарланып сыну құбылысын электрлік өріс көмегімен бағытты түрде өзгерту. "Tвист-эффектісі". Қонақ-ие эффектіс.
Жарықтың дисперсиясы. Жарықтың заттағы таралуының микроскопиялық бейнесі. Сызықты оптикалық осциллятор. Дисперсияның классикалық электрондық теориясы. Сыну және жұту көрсеткіштерінің жиіліктен тәуелділіктері. Фазалық және топтық жылдамдықтаролардың, қатынастары. Сыну көрсеткішінің қалыпты және аномал дисперсиясы. Дисперсияны байқау схемалары. Пуччианти әдісі. "Ілмектер" әдісі. Толқындық пакеттердің дисперсиялық ағылуы. Жарықтың өшуі және спектрлік сызықтың ұлғаюы. Сындық жиілік. Жылулық сәуле шығару. Заттың сәуле шығару және жұту қабілеттері мен олардың қатынастары. Абсолют қара дененің моделі. Стефан-Больцман заңы Вин ығысу формуласы. Рэлей-Джинс формуласы. Сауле шығарудың классикалық теориясының шектелуі. Кванттық теорняның элементтері. Планк формуласы. Жарықтың шашырауы. Жарықтың молекулалық шашырауы. Шашыраған жарық интенсивтілігінің жиілікке тәуелділігі Рэлей формуласы) және шашыратудың бұрыштық диаграммасы. Ми шашыратуы және тығыздық флуктуациясындағы шашырату. Доплер эффектісі мен жарықтың абберациясы. Шашыраған жарықтың поляризация электрлік құрамы. Мандельштам-Бриллюэн өзіндік шашыратуы және комбинациялық шашырату. Ұсақ дисперсті және бұлыңғыр орталардағы жарықтың шашырауы.
Табиғаттағы оптикалық құбылыстар. Күн - сәуле сөзі. Синхротрондық сәуле шығару. Жердің бетін жарықтандыру. Атмосфераның өткізуі. Атмосферадағы рефракция. турбуленттік ығысуы. Атмосферадағы Рэлей шашыратуы. Кемпірқосақты зерттеудің тарихы мен есептеуі, Галоның түрлері мен пайда болу себебтері. Полярлық жарқырау.
Атомдар мен молекулалардың жарық шығаруының кванттық теориясының негізгі ұғымдары. Екідеңгейлі жүйенің сәулелермен әсерлесуі: өзіндік және еріксіз ауысулар. Эйнштейн коэффициенттері. Көпдеңейлі жүйелер. Энергиялы деңгейлердің инверстік толуындағы резонанстық күшеюі. Әртүрлі орталардағы ннверстік толтырудың әдістері. Күшею сының енін анықтайтын факторлар. Лазерлер - құрылысы мен жұмыс принципі. Оптикалық резонатордың ролі.
Люминесценция құбылысы негізі заңдылықтары, спектрлік және уақыттық сипаттамалары кванттық тұрғысынан интерпретациясы. Фотолюминс Фотоэффект, Негізгі эксперименттік заңдылықтар және олардың қасиеттері.Фотондар қатысатын процестердегі энергия мен импульстың сақталу заңдары. Комптон эффектісі. Сызықтық емес оптика, Тұрақты электр әрісіндегі диэлектриктің поляризациясы. Жарық өрісіндегі диэлектриктің поляризациясы. Электромагниттік оздындардың сызықтық емес әсерлесуі. Екінші гармониканың генерациясы. Екінші гармониканың генерациясындағы фазалық синхронизм. Еріксіз шашырату Стокс шашыратуы. Антистокс шашыратуы, Жарықтың өзіндік фокусировкасы. Мандельштам-Бриллюэн еріксіз шашыратуы. Ауысулардың қанығуы. Сызықтық және сызықтық емес жұтылу. Спектрлік сызықтардың ені мен профильдері. Сызыктардың біртекті және біртексіз кеңеюі. Толқындық фронттың айналуы.

2 Жарықтың поляризациясы

Денеден шығатын жарық толқындары сол денені құрайтын жекелеген атомдардың шығарып жатқан электромагниттік толқындарының қосындысынан тұрады. Осы электромагниттік толқындардың ішінен біреуін таңдппппап алып, оны екі перпендикуляр вектордың тербелісі деп қарастыруға болады. Оның біреуі электр өрісі кернеулігінің векторы Е, екіншісі магнит өрісі кернеулігінің векторы Н. Бұл екі вектордың тербеліс жазықтықтары сәуленің таралу бағытына перпендикуляр орналасады. Ал атомдар электромагниттік толқындарды біріне-бірі байланыссыз шығара береді. Сондықтан олардың тербеліс жазықтықтары әр түрлі бағытта болады, басқаша айтқанда жарық векторының тербеліс жазықтығы өз бағытын үнемі өзгертіп отырады. Осы электромагниттік тербелістер жарық көзінен шығып бізге қарай бағытталсын. Сонда әрбір атомнан шыққан электромагниттік толқындар а-суреттегідей бейнеленеді. Жарық векторы кеңістікте осылайша түрлі бағытта орналасса, ондай жарықты табиғи немесе поляризацияланбаған жарық деп атайды. Белгілі бір жағдайда, мысалы, жарық кристалл арқылы өткенде табиғи жарық шоғының ішінен Е векторы тек бір ғана жазықтықта тербелетін сәулені бөліп алуға болады. Оны толық поляризацияланған жарықдеп атайды. Бұл б - суретте көрсетілген. Е векторы тербелетін жазықтыққа параллель жазықтықты поляризация жазықтығы деп атайды. Егер табиғи жарықтың жолына кристалл қойсақ, онда бұл кристалдан тек поляризация жазықтығында жататын жарық векторлары ғана өтеді. Бұл кристалды поляризатор деп атайды.в - суретте көрсетілген. Оны в - суреттегідей штрихталған пластинка түрінде бейнелейік. Поляризатордан өткен жарықтың поляризацияланғанын тексеру үшін оның жолына тағы да кристалл қоямыз. Ол анализатор деп аталады. Егер анализатор ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.