Ауаның ылғал құрамы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х. ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТ

Су шаруашылығы ,экология және құрылыс факультеті
Өміртіршілік қауіпсіздігі кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Өнеркәсіптік желдету пәні бойынша

Тақырыбы : Тараз суперфосфат зауытының күкірт қышқыл цехының техникалық желдету жүйесін есептеу

Білімгер : Жақсымбет Н.Ғ. Тобы : В18 БЖД-3 ___________________
қолы

Жетекші ________________________ ____________________ ___________________
қызметі аты-жөні қолы

Қорғалды __________________20__ж. бағасы ____________________
жазбаша

Комиссия мүшелері: _________________ _______ _______________
аты-жөні қолы
_________________ _________________ _____
аты-жөні қолы
________________ ______________________
аты-жөні қолы

Тараз 2020

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

Өміртіршілік қауіпсіздігі кафедрасы
В18 БЖД-03 тобының Жақсымбет Нұрхат білімгеріне курстық жоба(жұмыс)

ТАПСЫРМА
Өнеркәсіптік желдету пәні бойынша
1.Тақырыбы: Тараз суперфосфат зауытының күкірт қышқыл цехының техникалық желдету жүйесін есептеу. Вариант №9.
2.Тапсырманың арнайы нұсқауы____________________________ _____________________________
___________________________________ ___________________________________ _______________
___________________________________ ___________________________________ _______________
3.Есепке түсініктеме жазбаларының негізгі тауарлары(жұмыстары)
Орындау кестесі

Көлемі, %
Орындау уақыты
1.Жобаланатын нысан туралы мәлімет

2.Бөлмелердегі ауа алмасуды есептеу. Желдету жүйелерінің ауаөткізгіштері. Желдету жолдары

3.Ауаөткізгіштерінің аэродинамикалық есебі. Ауаөткізгіштері үшін диафрагмаларды таңдау

4.Желдету жабдығын есептеу:
- Желдету жабдықтарына қойылатын талаптар;
- Желдеткішті таңдау және есебі;
- Калорифер есебі.

5.Қоршаған ортаны қорғау:
- Циклон таңдау және есебі;
- Сүзгі таңдау және есебі.

6.Кустік жұмыстың графикалық бөлімі

7.Кустік жұмысты қорғау

Кафедра мәжілісінде бекітілген ____________20___ж. Хатама №_
Жетекшісі: ________________________ Қызметі: ____________________ Қолы: ___________
Тапсырманы орындауға қабылдадым ____________20___ж. Қолы: ___________

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.Өнеркәсіптік мекемелердің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.1.Мекеме туралы қысқаша мәліметтер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.2. Ауа параметрлерін таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
1.3. Өндірістік бөлмелердің микроклиматы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
2. Желдету жабдықтары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.1. Ауа алмасудың есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
2.2. Ауа өткізгіштер есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.3. Ауа өткізгіштердің аэродинамикалық есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..18
3.Негізгі қондырғылар есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
3.1. Желдету қондырғыарына қойыатын негізгі талаптар ... ... ... ... ... ... ... 23
3.2. Колорифер есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
3.3. Желдеткіш есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
3.4. Шаңнан тазалау құрылымының есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...28
3.4.1. Шаң тұндыру камерасының есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..28
3.4.2. Циклон есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..29
3.4.3. Ауа сүзгіш есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..32

Кіріспе

Желдету деп бөлмеде немесе жұмыс орындарында Құрылыс нормалары мен ережелері (ҚНмЕ) талабына сәйкес қалыпты ауа алмасуын қамтамасыз етуге арналған шаралар мен құрылғылардың жиынтығын айтады.Желдету жүйелері бөлмелердің пайдалану мақсатына байланысты қажетті метеорологиялық параметрді сақтайтын жағдайды қамтамасыз етеді.
Кез келген саладағы заманауи өндіріс өнеркәсіп технологияларын үнемі жетілдірумен, сонымен қатар кәсіпорындардағы жұмыс және тұрмыс жағдайымен сипатталады. Өндірісті автоматтандыруға көбірек көңіл бөлінуде, бұл өз кезегінде қол еңбегінің үлесін азайтады.
Өнеркәсіптік желдету және кондиционерлеу жүйелері - бұл ыңғайлы жұмыс жағдайын және сапалы өндіріс процесін қамтамасыз ететін негізгі факторлардың бірі. Егер бізде ауаны кондиционерлеу - бұл әзіл-оспақ болса, онда өнеркәсіптік ауқымда ауаны баптау және желдету өмірлік маңызды элементтер болып табылады. Өнеркәсіптік кондиционерлер мен желдету жүйелері ауа құрамының қолайлы болуын және кәсіпорындағы оңтайлы температуралық жағдайды қамтамасыз ету үшін белгілі бір түрде орнатылуы керек.
Қазіргі өнеркәсіптік желдету едәуір алға жылжыды. Енді жүйелер аспирацияға да жауап береді - олар айналаға зиян тигізбейтін ауаның қауіпсіз құрамын қамтамасыз етеді. Бұл әсіресе улы және шаңды қалдықтары бар кәсіпорындарда маңызды. Желдету ауаны тазартады, ал сүзгілер зиянды қалдықтарды локализациялайды және қайта өңдейді.
Кондиционерлік жүйелерге келетін болсақ, олар орталық және жергілікті болуы мүмкін. Кейде шеберханаға кәсіпорындық кондиционер орнатуға кеңес берілмейді, өйткені бөлмеге сыртқы ауа кіретін көптеген қақпалар мен есіктер температура режимін сақтау бойынша барлық күш-жігерді жоққа шығаруы мүмкін. Сонымен қатар, жеке кабинеттерге жеке кондиционерлер мен сплит жүйелері орнатылады, олар қатты бестікке төтеп береді.
Егер аспирация жүйелері туралы айтатын болсақ, онда өнеркәсіптік кәсіпорындарда олар кондиционерлеу жүйелерімен бірдей орналастырылады. Кәсіпорынның ерекшелігіне байланысты жүйенің бір түрі таңдалады - жергілікті немесе орталық. Бірдей өнеркәсіптік және өндірістік машиналары бар көптеген шеберханалары бар ірі өндірістік нысандарда орталық аспирациялық жүйені пайдалану негізделген.
Қауіпті қалдықтарды шығаратын жалғыз машиналары бар шағын кәсіпорындарда орталық жүйелерді пайдалану экономикалық тұрғыдан мүмкін емес, бірақ жергілікті жүйелердің жұмысы негізделген. Бұл жағдайда әр машинадан ауаны шаңнан тазартуға арналған жеке құрылғыларды орнатқан дұрыс. Бұл құрылғылар әр машинаның жанында орнатылады және арнайы күтімді қажет етпейді

1.Өнеркәсіптік мекемелердің сипаттамасы
Белгілі бір ортада сол жерге тән емес, жаңа физикалық, химиялық және биологиялық заттардың болуын немесе бұл заттардың табиғи орташа көпжылдық деңгейден жоғары болуын ластану деп атаймыз. Атмосфераның ластануы табиғи (жанартаулар атқылауы, орман өрттері, шаңды құйындар, үгілу) және антропогенді (өнеркәсіптер, жылу энергетикасы, ауыл шаруашылығы) жағдайда жүруі мүмкін. Атмосфераның табиғи жолмен ластануы жанартаудың атқылауына, тау жыныстарының үгітілуіне, шаңды дауылдардын тұруына, орман өрттеріне теңіз тұздарының желмен аспанға көтерілуі мен ауадағы сулы ерігінді тамшыларының құрғауына, өлген организмдердің іріп-шіруі процестеріне байланысты.
Атмосфералық ластанудың антропогендік (жасанды) көздеріне өнеркәсіптік кәсіпорындар, көлік, жылу энергетикасы, тұрғын үйлерді жылыту жүйелері, ауыл шаруашылығы және т.б. жатады . Тек өндірістік кәсіпорындардың ғана қоршаған ортаға әсер етіп ластауын мынадай негізгі түрлерге белуге болады: шикізат, материалдар, құрал-жабдықтар, отын, электр энергиясы, су, қалдықтар. Атмосфераға таралатындар: газ, бу, ауа тозаңы, энертетикалық : шу, инфрадыбыс, ультрадыбыс, діріл, электромагнитті өpic, жарық , ультракүлгін және лазерлі сәулелендірулер және т.б. Ауаны ластайтын компоненттердің химиялық құрамы отын-энергетика ресурстарының және өндірісте қолданылатын шикізаттың түріне, оларды өңдейтін технологияға байланысты болады. Атмосфераға бөлінетін 52 Гт әлемдік антропогендік шығарындының 90%-ын көмір қышқыл газы мен су буы құрайды (бұлар әдетте ластағыштар қатарына кіргізілмейді). Техногенді шығарындылардың құрамында бірнеше мыңдаған қосылыстар кездеседі. Бірақ олардың ішінде ең көп мөлшерде, яғни, тонналап атмосфераға шығарылатындыларға қатты бөлшектер көміртегі оксиді, күкірт диоксиді, азот оксидтері, фосфор қосылыстары, күкіртті сутек, аммиак, хлор, фторлы сутек жатады.
Құрылыс материалдары өнеркәсібінде цемент және құрылыс материалдарын өндіру кезінде де қоршаған ортаға зиянды шаңдар бөлінеді. Мұндай шаңдар негізгі технологиялық процестер - жартылай дайын өнімдерді, шикізаттарды майдалау, температуралық өндеу кезінде бөлінеді.
Химия өнеркәсібі (пластмасса, майлайтын материалдар, тұрмыстық химия заттары және т.б.). Бұл өнеркәсіп саласынан бөлінетін зиянды заттар адам организмі үшін қауіптілердің бірі. Химиялық өнеркәсіптерден қоршаған ортаға IV валентті көміртегі оксиді, IV валентті азот оксиді, күкіртті ангидрид, аммиак, күкіртті сутек, хлорлы, фторлы қосылыстар және т.б. бөлінеді.
Ірі күкірт қышқылды цехтар Жезқазған мен Балқаш мыс балқыту комбинаттарында, Өскеменнің қорғасын-мырыш комбинатында, Ақтөбе және Жамбыл суперфосфат заводтарында салынған.
Қоғамдық ауа алқабын қорғау қазіргі таңдағы күрдеі мәселенің біріне айналды. Адамдардың өндірістік қызметтері салдарынан ауаға тарап кететін зиянды қоспалар түрі организмді уландырумен қатар ірі ескерткіштерді тотықтырып түптің-түбінде ауа-райының өзгеруіне ,әлеуметтік-экономикалық,жағдайлард ың нашарлауына ,сөйтіп саяси ауа қызметкерлердің денсауығын сақтап ,жұмыс қабіетін арттыруына қолайлы болуы керек.

1.1.Мекеме туралы қысқаша мәліметтер
Қазфосфат ЖШС Компаньиясы Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес 1999 жылы 27 қазанда құрылды. Бас офисі Алматы қаласында орналасқан. Ал негізгі өндірістік қуаттары Жамбыл облысында шоғырланғандықтан Компанияның іс-қаракеттері оның Тараз қаласындағы офисі арқылы басқарылады. Қазфосфат ЖШС - фосфаттар шығарудан бастап, олардан өндірілетін түпкі өнімді өз меншігіндегі Теміржол-көлік кешені күшімен жеткеруге дейінгі бүкіл жұмысты бір өзі атқаратын Қазақстан жеріндегі бірегей компания.
1947 жылы ССРО Министрлер Кеңесінің 1946 жылғы 29 желтоқсандағы шешіміне сәйкес Жамбыл қаласының шетіндегі далалы жерде болашақ химия зауытының құрылысын салу басталып кетті.
Соыстан кейінгі жылдар туғызып отырған ауыртпалыққа қарамастан 1950 жылдың қыркүйегінде-ақ бірінші - суперфосфат цехы пайдалануға берілді.
1950 жылдың 18 қазанында Жамбыл суперфосфат зауыты (тізілімдік бет № 8881) мемлекеттік тіркеуден өтті. Осы кезден бастап зауыт өзінің өндірістік қызметін бастады.
1951 жылдың наурызында екінші кезекпен мұнаралық әдіспен күкірт қышқылын өндіретін цех пайдалануға берілді. Нәтижесінде күкірт қышқылын сырттан сатып алу тоқтатылды.1955 жылы суперфосфатты түйіршіктеу бөлімшесі, ал 1956 жылы - жанасымды әдіспен күкірт қышқылын шығаратын цех іске қосылды.
1962 жылы Одақта алғаш рет апатиттің негізінде ұнтақ түріндегі аммофос алына бастады. Бұл үшін экстракция бөлімшесінен (4 таспалы сүзгісі, 4 құтылы экстракторлар желісі бар) және үш кептіргіш тозаңдатқышы бар құрғату бөлімшесінен тұратын аммофос цехы салынды.
1965 жылы қаңтарда сульфакөмір цехы салынып, энергетика өнеркәсібінде суды жұмсарту үшін қолданатын жаңа өнім түрі - сульфакөмір-катиониті шығарыла бастады.
1966, 1972 - 1975 жылдары АФФ -1,2,3 цехтары іске қосылды. Жаһандық деңгейде гидротермиялық жаңа әдіспен Қаратау фосфориті шикізатынан ауылшаруашылығы малдарының жеміне қосымша ретінде салынатын фторсызданған азықтық фосфат алынды.
1973 жылы аммофос цехына төртсекциялы экстрактор, АВС-50 айналмалы вакуумды-сүзгі және тозаңдатып құрғататын-түйіршіктеуші ТҚҚР жабдықтары орнатылып, қайта жаңғыртылды.
1979-1980 жылдары моральдық және физикалық тұрғыдан ескірді деп табылып, мұнаралы және жанасымды әдістермен жұмыс істейтін күкірт қышқылы өндірістері мен суперфосфат цехы жабылды да орнына польшалық кешенді құрал-жабдықтармен жабдықталған КҚ-31 күкірт қышқылы цехы іске қосылды.Ол 1993 жылға дейін жұмыс істеді.
1987 жылдың желтоқсанында екі төртсекциялы экстракторы, екі АВС-100 айналмалы вакуумды-сүзгісі және екі барабанды түйіршіктегіші - БТҚ құрғатқыштары бар түйіршіктелген аммофос шығаратын цехтың екінші кезегі іске қосылды.
2001 жылы зауыт Минералды тыңайтқыштар Тараз филиалы ретінде Қазфосфат ЖШС құрамына кірді. Ол кезде филиалдың өнеркәсіп алаңдарында: өндірістік аммофос, азықтық фторсызданған фосфаттар, сульфокөмір және қосалқы: қуатпен қамтамасыз ету, электрожабдықтау, көлік, автокөлік цехтары сақтауда жатқан еді.

1.2. Ауа параметрлерін таңдау
Адамның тіршілік әрекеті үшін ауаның сапасы үшлкен маңыз атқарады. Оған адамның көңіл-күйі, жұмыс істеу қабілеті және денсаулығы байланысты. Ауаның сапасы өзінің химиялық құрамымен ,физикалық қасиеттерімен ,және де ондағы тыс бөлшектиердің болуымен анықталады.
Жер атмосферасы құрғақ ауа және шамалы мөлшердегі су буының қоспасынан тұрады. Құрғақ атмосфералық ауа 78% азот , 20,9% оттегі , 0,93% аргон , 0,03% көмірқышқы газ және шамалы мөлшердегі гепий , неон , криптон және басқа газдардан тұрады.[5]
Жер атмосферасының құрамы адам іс-әрекетінің нәтижесінде үнемі өзгеріп отырады . Мысалы , атмосфераның көмірқышқы газынң құрамы соңғы 100 жыда 1860 жылдан 1955 жыл аралығында 15 %-ға өскен, а 1958 жылдан 1962 жыл арасында ,бар болғаны 4жыл ішінде 1%-ға артқан, сондықтан жедету жүйелері адам іс әрекетінің атмосфераға зиянды әсерін төмендететін құрал ретінде рөлі өте үлкен.
Адамның күйі төмендегі параметрмен сипатталады: қысым,тығыздық температура, абсолюттік ылғадылық , ылға құрамы,салыстырмалы ылғалдық ,ның нүктесітемпературасы, үлестік жылу сыйымдылығы, энтольпия.
Ылғалды ауаның бараметірлік қысымы
Ылғалды ауа өзінің құрамында , әдетте жылытылған күйде болатын су булары болады. Мұндай қоспаның қысымы, оның құрамына кіретін порцияыққысымдардың қосындысына тең болады.

Pб=Pc.в+Pв.п (1)

Мұнда,
Рб- ылғалды ауаның барометрік қысымы,мм сынап бағанасы
Рв.п- су буының порциалды қысым , мм сынап бағанасы
1март ст = 133,32 Па
Рс.в- құрғақ ауаның порциалды қысымы

Ауаның тығыздығы
Су буының парциядық қысымы барометірлікпен салыстырғанда шамалы , сондықтан техникалық есептер үшін идеал газдардың сипаттамалық теңдеуі қолданыуы мүмкін:

Р*L=G*R*T (2)

Құрғақ ауа және су буы үшін газ тұрақтысының мәні тиісінше Rс.в=29,3 мград және Rв.п =47 мгра-қа тең [2]
Газдың тығыздығы(көемдік самағы) тең:

p=GL (3)
Ығалды ауаның тығыздығы құрғақ ауа және буының тығыздығына тең
в.в=с.в+в.п=0,465*свТ+0,289*в.пТ (4)
Ауаның абсолют және салыстырмалы ылғалдылығы
Ауаның абсолюттік ылғалдыығы деп (Д) ауа көлемі бірлігіндегі су буы мөшерін айтады. Ауаның абсолюттік ылғалдылығы соң жағынан су буымен тығыздығына тең. Ауада су буы мөлшерінің артуы кезінде қаныққан бу қысымы немесе қанығатын су буымен сипатталатын қанығу күйі түсе бастайды.
Пайызбен берілген сол температурадағы ауаның қанықтыратын су буының мөшеріне (Дн) су буының мөлшерінің (Д) қатынасы салыстырылмалы ылғалдылықпен (y) деген атауға ие:

=ДДН*100 неиеме γ=Рв.пРВ.Пн*100 (5)
Мұнда,
Рвп- қанығу кезінде су буының қысымы.
Су буының мөшері бір құрамды болғанда ауаның қонығуы ауаның температурасына байанысты.
Қонығу күйіне сәйкес ауаның температурасы шақ нүктесінің температурасы (Гр) деп аталады.

Ауаның ылғал құрамы .
Ылға құрамы (d) дегеніміз 1 кг құрғақ ауаға келетін су буының мөшері. Бұл түсінікті енгізу ,ылғал ауаның өңдеу процесінің есептерін қысқарту үшін қажет.
Ылғал құрамының шамасы құрғақ ауа және су буы үшін жазыған теңдеуді біресіп шешу кезінде анықтау мүмкін:

Рв.п*Lв.п=Gв.п*Rв.п*T (6)

Рс.в*Lс.в=Gс.в*Rс.в*Т (7)

Ылғал ауа энтальпиясы (жыу құрамы)
Энтальпия (І) дегеніміз 1кг құрғақ ауаға кеетін құрғақ ауа (Ів.п) жылу құрамының қосындысы.
Құрғақ ауаның энтальпиясытең: Ісв=Ссв*t (8)
Мұнда ,
Ссв-құрғақ ауаның жылу сыйымдылғы яғни 1кг ауаны 1°C жылыту үшін қажет жылу мөшері.
Құрғақ ауаның жылу сыйымдылығы Ссв=,24 ккал(кг°С) ,будан Ісв=0,24t. Су буының энтальпиясы 0,46t ккалкг тең ,айқын жыулықтан және 597,3 ккалкг тең ашық бу түзілу жылуы қосындыларынан тұрады,яғни Івп=597,3+,46t
Сонда ылғал құрамы d болған кездегі ылғалды ауаның 1кг құрғақ бөшегіндегі кеетін ылғал ауаның,толық энтальпиясы былай анықталады:

І=0,24t+597.3+0.46t*0.001d (10)

Бөмелердің ішіндегі ауаның оптималды және шектік пораметрлары желдету және кондиценерлеу жүйелерінің түріне және қолдануға байланысты қамтылады.
Желдету жүйесін есептегенде есептік сыртқы ауа параметрі қабылдауы керек:
а)артық жыумен,ығамен және қауіптілігі 4 классты зиянды заттарды шығаруға табиғи және жасанды 4 классты зиянды заттарды шығаруға табиғи және жасанды жалпы алмасулық желдету жүйесі.
б)қауіптілігі 1-2 және 3 класты зиянды заттарды шығаруға немесе жергілікті сорып алу жүйесін қолдану жалпы алмасуық желдету жүйесі. Сыртқы ауа параметрі салқын кезде В-мен және жылы кезде А-мен қабылданады.

1.2.2Ішкі ауа параметрлерін анықтау
Өнеркәсіп орындарының жұмысын зонасындағы және қоғамдық тұрғын ғимараттарындағы ауа ортасының метереологиялық жағдайы және де сыртқы ауаның есептік параметрлары өнеркәсіп орындарын жобалау санитарлық нормаларымен регламенттелген шарт есебінде жылдың жылы және суық кезінде шекарасы сыртқы ауаның температурасы 10℃- тең деп қабылданады және желдету жүйесінің жұмыс істеуіне 3 мезгіл бөлінеді
t℃ ... ... ... ... ... ..жыл мезгілі
10 ... ... ... ... ... ... ...жылы( жаздық)
10 ... ... ... ... ... ... ... ..ауы спалы
10 ... ... ... ... ... ... ... суық (қыстық)
Есептік параметрларды- температуралы, салыстырмалы ылғалдығы және ауа қозғалыс жылдамдығы жұмыс категориясына(жеңіл,орташа ауыр, ауыр) және артық жылуға байланысты қабылданады. Бөлмелер меншікті артық жылуды аз 23 Втм дейін және меншікті артық жылуды өте көп деп бөлінеді (23Втм)
Заң түрінде, ішкі ауаның жылы кезге ең биік температурасы 28℃ тең деп қабылданады. Егерде сыртқы ауаның жылы кезде есептік температурасы 25℃ асыпкетсе көрсетілген ылғалдық нормасында бөлме ішіндегі меншікті артық жылуы 23 Втм аспаса ауа температурасы 3℃ көтерілуіне рұқсат, бірақ 31℃ аспау керек, бөлме ішіндегі меншікті артық жылуы 23 Втм асып кетсе ауа температурасы 5℃ көтерілуіне рұқсат, бірақ 33℃ аспау керек, өндірістің технология жағдайына байланысты температураны және салыстырмалы ылғалдылығы жасанды реттеу қажетті бөлмелер ішіндегі -2℃,бірақ 30℃ аспау керек және меншікті артық жылуына байланысты емес.
Салыстырмалы ылғалдығының есептік отпималдық мөлшерін 30-60% аралығында қабылданады және үлкен саны аз температуларда. Салқын кезге шекті салыстырмалы ылғалдылық 75% аспау керек, жылдың жылы кезіне ішкі температураға байланысты қабылданады. Салқын кездерде тұрақты жұмыс орындарында жұмысшы зонасындағы есептік қозғалу жылдамдығы 0,2-0,3 мс аралығында (оптималды) және 0,3-0,5 мс (шекті), ал жылы кезге сәйкес 0,2-0,7 мс және 0,3-1 мс қабылданады.
Ауыспалы мезгілге салқын мезгілге қабылданған ішкі есептік жағдайлар қарастырылады.
Желдету жүйесін жобалағанда сыртқы ауаға нормалармен әртүрлі есептік сипаттама беріледі.Мысалы, жалпыалмасулық жүйесінің климат параметрін А категориясымен есептеу керек. Егерде ол жергілікті сорып алу қарастырылса, Б категориясымен есептеу керек. Ауамен душтау және кондиционерлеу жүйелерін тұрақты түрде климат параметрін Б категориясымен және ток технологиялық талаптары В категориясымен есептеу керек.

1.3 Өндірістік бөлмелердің микроклиматы
Адам өз өмірінің 80%-ын бөлмелерде ,жатын қоғамдық,өндірістік ғимарат бөмелерінде,көіктерде өткізеді.Адамның денсаулығы мен жұмысқа қабілеті көп жағдайларда бөлмелердің оның физиоогиялық талаптарында жауап беруіне байланысты.
Бөлменің микроклиматы дегеніміз - жылу ,ауа және ылғал режимдердің жиынтығы мен оардың өзара байланысы.
Микрокиматқа қойыатын негізгі талап-бөлмедегі адамдар үшін қолайлы жағдайар туғызу.
Адамның қалыпты тіршілік әрекеті және жақсы көңі-күйі үшін жылу балансы төмендегідей болуы керек:
Организм шығаратын жыуық пен адамның қоршаған ортаға беретін жыулығы арасында. Кәдімгі жағдайарда организм болетін жылулықтың 90%-ын қоршаған ортаға береді және 10%-ызат алмасу нәтижесінде бөлінеді.
Адамның жылу бөлу белсенділігі бөлменің микроклиматына байланысты, ол ішкі ауаның температурасымен Tr , ауаның қазғау жылдамдығы мен салыстырмалы ылғалдығымен yв сипатталады . Адам организімінде жылулық тепе - теңдік сақталатын микроклиматтық жоғарыдағы параметірлерінің түісуі терморегуляцияның барықжүйелерінде кернеудің болмауы комфортты немесе тиімді деп аталады .
Комфорттың екінші шарты-адам тікелей жақын тұрған жағдайда , ысытылған және суытылған беттердіңрұқсат етілген температураларын анықтаймыз.
Жылды үш кезеңге бөледі :
Жы суық және өтпелі .Жылы температурасы tc=+8C-н жоғары болғанда , tc=+8С тең болғанда өтпелі , суық tc=+8С-тан төмен болғанда.
Еңбек қарқындылығы бойынша жұмыстың барлық түрерін 3 категорияға бөледі : жеңіл- энергетика шығыны 172 Вт-қа дейін, орташа 172-193 Вт және ауыр 293 Вт нан жоғары .
Қолайлы және рұқсат етілген метерологиялық жағдайлар .
Жыдыңсуық кезінде жеңіл жұмыс үшін 20-23С,орташа жұмыс үшін 17-20С,ауыр жұмыс үшщін 16-18С қолайалы .
Рұқсат етілетін температуралар сәйкес; 19-25 , 25-23 және 13-19 С.
Адамның салыстырмалы ылғалдылығының қолайы шамалары 40-60% арасында. Бөлмелердегі ауаның тиімді жылдамдығы суық кезең үшін ,2-,3 мс,жылы кезең үшін 0,25-0,5 мс температурасы 22-24С.
Өндіріс жағдайында технологиялық үрліске және орындалатын жұмыстарды сипатына байланысты факторар адамның әл-ауқатына және еңдек өтімділігіне әсер етеді. Бұл факторар адамның зиянды шығыдылар деп аталады, шамадан ты конвективтік және радияциялық жылу ылғалдығы , газдар мен зиянды заттар мен өнеркәсіптік шаңдармен буы кәсіби зиянды шығарылымдар ретінде жіктееді.
Конвективті жыу бөмедегі ауаға жыуды жыбдық беттіктерінен , балқытылған металдан және т.с.с. жерде беріледі , сөйтіп әсерінен бөменің жұмыс аймағындадп, жоғары аймағында да температураның көтеріуіне әкеледі .
Жарқын жылу балқытылған металдан,қыздырған қабырғалардан және пештердің қосбетінен, ыстық ваннаның қабырғасынан, қыздырылған құймалардан және т.б. беріледі.
Жабдықтаудың немесе боқытылған металдардың жылытылған беттердің жанында жұмыс істейтін адамдар жылу әсеріне ұшырайды. Кейбір жағдайларда жылу сәулелену қарқындыығы 2800 Втмә жетуі мүмкін.
Су булары саңылауы бар аспаптарды және су немесе су буын тасымалдайтынк омуникация жүйелерінің қатысуымен орын ауы мүмкін . Су буының көп мөшері бөлмелердің ауасына ванналардан ,тері жуу камбинатынан жүзу бассейндерінде тағы со сияқты комунадық және қоғамдық ғимараттардаашық су бетінен түсуі мүмкін. Бөлмелердегі ылғалдылықтың жоғарылауы адам денсаулығынаннашарлауына әкеледі.
Газдармен зиянды заттардың булары өндірістік бөлмелердің ауасынаәр түрлі техникалық үдерістердің ерекшеліктеріне ,қоданып жатқан шикізат түріне ,аралық және түркілікті өнім түреріне ,өндіріс жабдықтарының саңылауы боуы мен құбыржалдардың қосылыстары және т.б байланысты кейбі заттар су буы түрінде ауаға түсіп ,одан кейін сұйық немесе қатты күйге өтеді , басқалар бу немесе газ тәріздескүйге ауысады . Газдармен булардың зиянды заттарытіпті аз мөшерде адамдардың тыныс алу жолдары тері және ас қорту жүйесі арқалы түсіп кәсіби улануға әкеуі мүмкін. Әртүрі газдар мен булардың физиологиялық әсерлері өндірістік бөмелердің ауасының уыттылығы мен концентрациясына байланысты ,сондай-ақ адамдар сонда тұрып жатқан уақытында байланысты . Зиянды заттардың концентрациясы деп ауа көлемінің бірлігіндегі массасынтүсінеміз. Зиянды Заттардың концентрациясы 1м3 ауада мг (Мгм3) өшенеді .[1]
Ылғалдылық кептіру материалдары мен химиялық реакциялар кезінде ашық су бетінен, адамдардан болуы мүмкін. Бірқатар өндірісте (химия, тамақ, тері және т.б.) ылғалдың қарқынды булануы жүреді. Ылғалдылық сиымдылықтардың ашық бетінен, едендер мен қабырғалардың суланған беттерінен, өңделген материалдардан, жабдықтар мен коммуникациялардың ағып кетуінен болады.
Әйелдер ылғалдылықты шамамен 85%, ал балалар 75% , шығарады (ҚНжЕ кестесінде еркектерге көрсетілген ылғалдылықтан құрайды).
Жабдықтардың қуысынан ағып кетуі және материалдарды кептіру кезінде газ шығуы мүмкін. Адам денсаулығына теріс әсер ететін зиянды газдар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.