Мектепке дейінгі мектепте тіл үйрену мәселелері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

ҚAЗAҚСТAН РЕСПУБЛИКAСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Х ДУЛAТИ AТЫНДAҒЫ ТAРAЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

Ұстaз институты

Мектепке дейінгі және бaстaуыш білім беру беру кaфедрaсы

К У Р С Т Ы Қ Ж Ұ М Ы С

Пәні: Лaтын әліпбиі негізінде сaуaт aшуғa оқыту әдістемесі
Тaқырыбы: Жaзуғa үйретудің мaқсaт-міндеттері мен ұстaнымдaры

Білімгер: Әбдімaнaп Зейнеп Қуaнышбекқызы Дов 17-3 _____________________
қолы
Жетекші: ф.ғ.к., доцент Есеновa Нaримa Борибaевнa

Қорғaуғa жіберілді: _____ ______2020ж. _________________________
қолы
Жұмыс қорғaлды:_____ ______2020ж. бaғaсымен _____________________
қолы
Комиссия мүшелері:__________________________ _ _____________________
Aты жөні қолы
___________________________ _____________________
Aты жөні қолы

ТAРAЗ 2020
ҚAЗAҚСТAН РЕСПУБЛИКAСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Х Дулaти aтындaғы Тaрaз өңірлік университеті
Ұстaз институты
Мектепке дейінгі және бaстaуыш білім беру кaфедрaсы

ТAПСЫРМA ҚAҒAЗЫ

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әбдімaнaп Зейнеп Қуaнышбекқызы Дов 17-3 тобының білімгерінің курстық жұмысынa
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Пән: Лaтын әліпбиі негізінде сaуaт aшуғa оқыту әдістемесі
Тaқырыбы: Жaзуғa үйретудің мaқсaт-міндеттері мен ұстaнымдaры.

Орындaлу кестесі

Жaзуғa үйретудің мaқсaт-міндеттері мен ұстaнымдaры.
Көлемі
Орындaлу тәртібі
Кіріспе
5%

1. Жaзудың шығу тaрихы
15%

1.1. Жaзуғa үйретудің әдістемесі тaрихы
15%

1.2. Көркем жaзуғa үйретудің әдіс-тәсілдері
15%

2. Жaзуғa үйретудің мaқсaты мен міндеттері
15%

2.1. Көркем жaзуғa үйретудің ұстaнымдaры

2.2. Жaзудың гигиенaлық тaлaптaры
15%

Қорытынды

10%

Жұмысты безендендіру

5%

Пaйдaлaнылғaн әдебиеттер тізімі

5%

Қорғaлды

100%

Тaпсырмa кaфедрa отырысындa _____ 2020 жылы № __хaтaмaсымен

Жетекші: Жетекші: ф.ғ.к., доцент Есеновa Нaримa Борибaевнa ___________

қолы
Тaпсырмa орындaлуғa қaбылдaнды _____________2020ж. ________
қолы

МAЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1. Жaзудың шығу тaрихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1. Жaзуғa үйретудің әдістемесі тaрихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2. Жaзуғa үйретудің мaқсaты мен міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1. Көркем жaзуғa үйретудің ұстaнымдaры ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2. Жaзудың гигиенaлық тaлaптaрын қaрaстыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пaйдaлaнғaн Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі. "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңында Білім беру жүйесінің басым міндеттері: Білім беру бағдарламаларын меңгеру үшін жағдайлар жасау және жеке адамның шығармашылық, рухани - дене мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, жеке адамның дамуы үшін жағдайлар жасау болып табылатыны атап көрсетілген". Білім беру сапасын арттыру үшін Мектепке дейінгі мектепте оқытылатын әрбір пәнді әдістемелік тұрғыдан жетілдіру маңызды.
Балабақшадан бастап біз сауаттылыққа, санау қабілетіне, оқуға, көркем жазуға ұмтыламыз. Оның ішінде, егер оқушылардың каллиграфиясы туралы айтатын болсақ, онда ол тек мектеп қабырғасында қалыптасады.
Мектепке дейінгі мектепте оқуды, жазуды оқыту әдістемесі басқа ғылымдардағыдай қалыптасады және дамиды. Жазуды қашан үйрету керек? сұрақ " не істеу керек?"ерте кезден бастап дау туады.
Американдық психолог Ф. Фришен ХХ ғасырдың басында жазуды үйрену 9 жасында өте қолайлы деп мәлімдеді, ал 20 - жылдары Ю.к. Фаузек 5 жастан бастап жазуды үйрену керек екенін тәжірибе жүзінде көрсетті.
Оқу, жазу әдістемесіне басқа елдердің тәжірибесі де әсер етеді. Мысалы, Германияда тор арқылы оқыту әдісі ХІХ ғасырдың соңында бірнеше елдерге таралды және қолдану аясы кеңейді. Алайда, гигиеналық талаптар мен жазудың теріс әсері бар екендігі дәлелденген кезде, әдіс қолданыстан шығарылды.
Сол сияқты Англиядағы курсив үзіліссіз жазылуы мүмкін. Оқу, жазу әдістемесінің өзгеруіне келесі себептер әсер етті:
Өз зерттеулеріне немесе басқа мұғалімдердің тәжірибесіне негізделген тұжырымдар немесе нұсқаулар. Сонымен, ХХ ғасырдың басында Е. Евсеев оқу, жазу әдістемесін жасады, ал Е.В.Гурьянова, Е. Н. Соколова әдістемелік нұсқаулар жазды. 2.басқа елдермен оқу, жазу тәжірибесінің ауысуы. 3. құрылған тәжірибелер арқылы әдістерді өзгерту. Оқушыларды графикалық дағдыларға оқыту әдістемесін жеке мектепте және сыныпта өткізілген эксперимент негізінде Е.В. Гурьянова әзірледі.
Көркем жазу саласында көптеген сұрақтар мен пікірталастар тудырған сұрақтар:
a) 5-6 жастағы баланы жазуды қалай үйретеміз?
Б) үздіксіз және үзіліссіз жазуды қалай қолданамыз?
б) тік және көлбеу жазуды қалай қолданамыз?
в) қай қолмен жазған дұрыс?
г) әріптің көлемі қандай болуы керек?
Осындай мәселелерді шешу барысында басқа елдермен тәжірибе алмасты.
Зерттеу пәні: Жaзуғa үйрету
Зерттеу мaқсaты: балаға әріп таныту, оқу мен жазуды үйретудің мақсаты мен міндеттерін және ұстанымдарын, талаптарын, ерекшеліктерін зерттеу
Зерттеудің міндеттері:
Мектеп жасына дейінгі балаларда жазу процесінің қалыптасудағы мақсат -міндеттерін, ұстанымдарын, ерекшеліктерін анықтау;

Құрылымы: курстық жұмыс кіріспе, қорытынды, екі тaрaудaн тұрaды. Жұмыс соңындa әдебиет тізімі берілген.

1. Жaзудың шығу тaрихы
Адам білімді негізінен жазбаша тіл арқылы, жазбаша тілді оқу арқылы алады. Адамзаттың ежелгі дәуірінен бастап біздің дәуірімізге дейін ғасырлар бойы ғылым мен техника, әдебиет пен өнер саласында құрылған барлық мәдени байлық ұрпақтан-ұрпаққа, сондай - ақ жеткізу-сөйлеу жазбасы. Көптеген біздің уақытымызда көп нәрсе жасалды және біздің уақытымызда жасалды біз рухани мәдениетті ұрпақтан-ұрпаққа береміз - бұл жазбаша тіл. Дыбыстық тіл жазбамен белгіленеді. Жазу-бұл сөз, адамның қағаз парағына жазылған әріптік таңбалар жүйесі. Жазу (жазбаша тіл) - кеңістік пен уақытқа тәуелді емес адамдардың өмір сүру саласында сөйлесуге мүмкіндік беретін құрал. Ауызша тіл кейін пайда болған, жазудың шығуына байланыстыбелгілі. Жазу өте ерте кезеңдерде жасалды, мыңдаған жылдар бойы өзгерді және дамыды келеді. Мыңжылдықтар бойы жазудың дамуымен, оның принциптер де өзгерді. Жазусыз мәдениеттің атын елестету мүмкін емес. Көрнекті жазушы Леонид Леонов әріптың маңыздылығы туралы былай деді: "адамдар тегін баласы негізде жылғы пайдакүнемдік жағдайды гүлдеді в прошлые времена жаңалықтардың ішінде жазба өте үлкен рөл атқарады. Әліппе туған күнді адамның өзін-өзі тану дәуірі деп санау осыдан басып шығару машинасының пайда болуына тікелей жол ашты. Адам өзінің қазіргі биіктігіне дәл кітап арқылы баспалдақпен олар көтерілгендей көтерілді"
Жазу тарихы өте ерте басталды. Көркем жазу әдісі - жазу тарихымен тікелей байланысты. Ежелгі заманнан бері адамдар өз ойларын келесі ұрпаққа жеткізді жеткізу үшін были написаны на камне, металда, ағаш, беттерінде, саз. Содан кейін папирус, пергамент, матаға, қағазға боялған. Жазу қаруы да өзгерді. Олар қамыс, қылшық, қаз қауырсын, болаттан жасалған қалам, шарлы қалам болды. Болат қалам ол басында пайда болғанына қарамастан, оны XIX ғасырдың екінші жартысында қолдану іске асырыла бастады. Ал Қаз қауырсыны әріпқа сұлулық береді, және арзан және ыңғайлы деген ойлар XIX ғасырдың соңына дейін жетті. Қаріп күрделі әріп Петр I кезінде жеңілдетілді. арнайы пәнге кірді. Көркем жазудағы ең маңызды нәрсе - тез және әдемі жазу болып табылады. ХХ ғасырдың басында әріптың қаріпін жеңілдету туралы тағы да әңгіме көтерілді.
Қазіргі уақытта біз жазбаша сөйлеуді жазбаша түрде үйренеміз әріптік сөз тіркесі арқылы біз түсінеміз. Бірақ жазу тарихына көз жүгіртсек, біз әріптердің таңбалануы кейінірек пайда болатынын көреміз. Әлемде барлығы бүкіл халық дерлік жазудың үш негізгі кезеңінен өткендігі байқалды. Бірінші - пиктографиялық немесе графикалық жазу, екіншісі-идеографиялық жазу немесе символдық (символдық) әріп; үшінші-әріптік немесе дыбыстық әріп. Ал Қ. Аханов әріп жүйесіндегі нышандар-бұл тұтас хабарлама немесе жеке сөздің, буынның немесе дыбыстың белгілеріне байланысты келесі түрлер бөлінеді бөледі:
1) пиктографиялық жазу;
2) идеографиялық жазу;
3) буындарды жазу;
4) әріптік немесе дыбыстық әріп.
Пиктографиялық жазу - бұл кескінге негізделген әріп. Сондықтан оны кейде сурет жазуы деп атайды В.А. Белов. Пиктографиялық жазудың таңбалары пиктограммалар деп аталады. Зерттеушілер жазудың бұл түрі неолит дәуірінде пайда болған деп санайды. Мұнда хабарлануы керек оқиғаға қатысты заттардың суреті салынған. Айтыңызшы, " үш күн қашықтықта Аю осы жерден шығады" үшін аю бейнесі және үш сызық белгісі. Сурет салу абстрактілі ұғымдарды жеткізуге арналған басқа заттардың бейнесі мысалы, бақыт, олжа-Тасбақа, махаббат-бір-бірімен байланысқан екі жүрек, Достық-екі қол, соғыс пияз Жарық үлгісімен белгіленген. Пиктографиялық жазу өте жабайы әріп оның кең мазмұнды ойды жеткізуге мүмкіндігі болмады. Идеографиялық немесе логографиялық жазу. Пиктографиядан идеографияға көшу өте баяу болды. Идеографиялық жазу-жеке сөздер, морфемаларды сурет немесе шартты белгілер арқылы белгілеңіз. Онда әр сөздің тұрақты графикалық символы, әр таңбаның тиісті мағынасы бар болады. Рәміздер идеографической жазулар атауларымен идеограммами. Лингвистикалық әдебиеттерде пиктограмманың синкретикалық емлесі немесе сурет-синкретикалық жазу, ал идеография-логографиялық жазу атауында кездеседі. Логограммалар сөздерді білдіретін таңбалар ретінде екі түрге бөлуге болады. Оның түрлерінің бірі-иероглифтік жазу. Кезде ерте адамдар тастарға, ағаштарға және т.б. заттарға жаза бастады. Уақыт әр түрлі дамиды жұмсақ материалдар: папирус, қағаз, қалам, қалам. Өте ерте адамдар өз ойларын, суретін на камне. Бұл әріп бұл қалыптасу тарихының алғашқы кезеңі болды. Сонымен, бес жүз мың жыл бұрын жер бетінде өмір сүрген мысырлық перғауын Наршер өзінің жеңістерін тасқа бейнелеген пайда алғысы келеді. Алайда бұл жеткіліксіз болды. Қазіргі уақытта әріп түрі - иероглиф пайда болды. Иероглиф сөзі "қасиетті символ"дегенді білдіреді.
Буындарды жазу. Жазуды дамыту барысында буындық әріп пайда болды. Буындық жазу жүйесінде таңба буынды білдіреді. Символдар фонетикалық мағынасы бойынша буындық жазу үш түрге бөлінеді. Бұл не бірінші түрге ассиро-Вавилон, Элам, урарт, сына жазуы, май жазуы жатады лигатуралық дыбыстық Корей жазуы, екінші типке кипр, крит-микен жатады және жапон буынды жазулары. Үшінші түрге Үнді жазуының әртүрлі түрлері кіреді жүйелер жатады. Буындық таңбалар, ең алдымен, бір буынды сөздер идеографиялық логограммалар негізінде.
Дыбыс жазба (әріп жазба) - тілдің дыбыстарын қамтитын дамып келе жатқан жазу түрі, фонемалардың әріптік таңбасы бар жазу жүйесі. Оның таза түрінде консонантты жазба II мың жылдың екінші жартысында пайда болады, вокализацияланған- б. з. д. І мыңжылдықтың дыбыс жазбасы алдымен пайда болды. Жазу жүйелерінің ішіндегі ең қолайлысы-әріптік әріп жазу.

1.1. Жaзуғa үйретудің әдістемесі тaрихы
З.Ерғалиұлының "Қазақ әліппесі" атты 1910 жылы шыққан жалпылама оқылымы уағыздау емес, жаңа оқытуды насиәріптау үшін жазылған. Бұл құрылымның ерекшелігі автор әріпты белгілі жоспармен жеке сабақтарға бөлді. Бір бетте 4 сабақтың жоспары көрсетілген. Қазақ оқулықтарында дыбыстық Әліппе жүйедегі алғашқы оқулық - К. Сергалиннің "орыс тілі" "Әліппе" кітабы болды. Мұнда дыбыс әріпті үйрету, буын күнделікті сөйлеу тәжірибеге байланысты болды. Сол сияқты тағы бір оқулық - А.Байділдиннің "жаңа әліппесі". Мұнда алдымен а, т, н әріптері, содан кейін сәйкесінше р, о, к әріптері өтуі керек еді.
Бұл алфавитке тән нәрсе - оқу-жазуды үйрену оқушыларға таныс, оңай басталды. Мысалы: жылқы, ата-ана, атан, тана, атан және т. б. 1929 жылы латын әліпбиі қабылданғаннан кейін ана тіліндегі оқулықтар өндіріс біршама дамыды. Солардың бірі - Ғ. Мүсірепов пен Ә. Байділдин.
1929 жылы шыққан"Қызыл Армия әліппесі". Мұнда алдымен А және ш әріптері содан кейін осы әріптерден тұратын атау, ата, атта, тат буыны. Бір ерекшелігі, мұнда әр сабақта бір бөлек дыбыс бар, тек таңбалар ғана емес, сонымен қатар сөздерді құрайтын екі немесе бірнеше дыбыстық таңбалар бар. Жоғарыда аталған алфавиттердің жалпы кемшілігі - буын түрлердің ауырлығын және дыбыстардың орналасуын ескермеңіз шешілділігі принципті болды. Сонымен, А. Байділдиннің" Әліппесінде" а, т, н, р, о, К, Д, ж, л, М әріптерінің реті. А. Байділдиннің" оғаш әскер әліппесінде " а, т, б, л, с, н, ж, у, д, о, г келеді. Мұнда оқытылатын күнделікті сөздерге қатысты әріптерге назар аударыңыз меніңше, екіге бөлінді. Ғ. Мүсірепов (1930), Ө. Тұрманжанов және Ш. Сарыбаева (1931), Б. Майлин (1931), А. Әлібаева (1934) т. бұл әдіс қайтадан күшейе бастағанын көруге болады. Бұл алфавиттер естіледі орын тәртібі түбегейлі шешілмегенімен, бірқатар авторлар дидактикалық тұрғыдан мен не айтқыңыз келетінін білмеймін.
Қазақстанда жаппай міндетті мектепке дейінгі білім беру 1930 жылдың тамыз айында 1930-31 оқу жылында 8-11 жастағы балаларға міндетті мектепке дейінгі оқытуға арналған жаңа оқу бағдарламалары мен әдістемелік құралдар білмеймін, - деп жауап берді ол. Осы кезде белгілі лингвист-ғалым, әдіскер Қ. Жұбанов мектепке дейінгі мектепке арналған Тіл және әдебиет пәндері бойынша оқу бағдарламалар мен оқулықтар (оқулық" Әліппе") және С. Жиенбаев, С. Кеңесбаев, л. и. Воскресенская, з. т. Позднухов басқа пәндер бойынша оқулықтар жасады. Мектепке дейінгі мектепте тіл үйрену мәселелері. әдебиет секторының қызметкерлері А. Сәдуақасов, с. Жиенбаев және т. б. айналысты. "Мектепке дейінгі мектепке арналған қазақ тілінен әдістемелік құрал, "Сауаттылықты оқыту әдістемесі" және С. Жиенбаевтың еңбектері "Мектепке дейінгі мектепте кітапты оқыту әдістемесі", " қазақ тілін оқыту әдістемесі шықты. Дыбыстық жүйені Теориялық оқыту әдістері материалдардың теориялық негіздері мен заңдары, оларды практика мұқтажы үшін орындауға жіберу В.А. Беляев. Мұғалім зерттеп, өзіндік белгілері бар сол немесе өзге де тілдік тақырыптар материалдың мазмұны мен көлеміне және әрбір жүргізілетін сабақтың құрылымына сәйкес тақырыпты оқыту жүйесін белгілейді. Бұл мектеп бағдарламасының көлеміне, сондай-ақ әр сыныптағы оқушылар санына негізделеді ойлаудың дәрежесі мен жас ерекшеліктері анықталады. Теориялық мұғалім материалды өзі ұсынбай, оған студенттерді тарту, іс жүзінде олар өздерін іздейді. Жататын материалдарды оның ерекшеліктері мен заңдылықтарын талдай отырып, игереді, ең алдымен, тақырыптың ішкі қасиеттерін өзара саралау қажет және дидактикалық мысалдарды тапқан жөн. Ұқсас әдістемелік жұмыс жүйенің зерттелетін материалдарының ғылыми жағын саралауға және түсінуге көмектесу мол. Оқушыларды өзіндік жұмысқа тарту-дыбыс жүйенің Теориялық оқыту әдістерін іске асырудағы негізгі мақсат. Бұл дыбыстық жүйеге байланысты жазылған әдебиеттермен жұмыс жұмыста пайдалы болады. Сонымен, дыбыстық жүйені Теориялық оқыту әдістер негізінен мыналарды қамтиды: әңгіме, хабарлама, тәжірибе, түсіндіру оқулықты қолдану әдістері. Теориялық білім жүйесінің дыбысы және мұғалім мен оқушының практикалық қарым-қатынас дағдылары мұғалім оқушының өзі іздеген кезде өзін қашан түсіндіреді әдістердің бірі-сөйлесу әдісі. Бұл теориялық материалдар практикалық түрде қолданылады жұмыстармен үйлесу негізінде. Кейде мұны жасауға болады оқушының айтуынша, сұрақ-жауап әдісіне қарап түсіндіруге болады.
Әңгімелесу әдісімен дыбыстық жүйені меңгеру бойынша сабақ өткізу кезінде, оқушылардың белсенділігі артады, тілдің өзіндік белгілерін дәлелдей алады ол стилистикалық тұрғыдан дұрыс тұжырымға қызығушылық танытады құрылысқа бейімделеді өз пікірінен қорытынды жасауға үйренеді. 1955 жылы институтта "мектепке дейінгі білім беру әдістемесі" бөлімі ашылды. Бұл жылдар Р. Амирова " мектепке дейінгі мектептегі сауатты оқу және жазу әдістемесі, Г. Бегалиева "сауатты оқыту әдістемесі", "Иллюстрированный словарь", " бірінші сыныптағы сурет арқылы сөйлеуді дамыту", Ф. Мұсабекова " оқыту әдістемесі, Қ. Бозжанованың "сыныптан тыс оқу кітабы", Ж. Қаржаспаевтың, қ. Бозжанованың А. Сыздықовтың "әріп және көркем әріп", "арифметика сабағын жоспарлау", Р. Амирова және К. Бозжанова "мектепке дейінгі мектепте қазақ тілін оқыту - мен білмеймін, - деді ол. Сияқты дағдыларды қалыптастыру мақсатында сабақты әңгімелесу әдісімен өту кезінде оған келесі талаптар қойылады:
а) түсіндірілген нысандар әдеби тіл тұрғысынан өте ыңғайлы, яғни мұғалімнің тілі өте жақсы
б) түсіндірілген әңгімеде ой нақты, толық болуы керек
б) әңгімеге оқушының өзін тарту. Осылайша, мұғалім оқушылардың сөйлеу мазмұны, жауаптардың логикалық жағы грамматикалық-стилистикалық жағынан қарастырады. Оқушылар жауап бергенде, сөздер анық, өздерін еркін түсінеді, білу, айту. Тақырыпқа байланысты сұрақтар ешқашан ауыр болған емес, қалай болғанда да, әр түрлі сұрақтар оқушыларға ойлануға кедергі болмады дәреженің жоғарылауына ықпал етеді. Келесі мұғалімдердің оқушыларына жауап беру кезінде мұндай логикалық және психологиялық процестерге назар аудару керек: бірінші - берілген сұрақтағы негізгі ойға, яғни қанша тілдік құбылыс, екіншісі-оқушының өз ойын білдіре алғанын ескере отырып, сол сұраққа жауап беру қажет отыруға. Белгілі ғалым Т. Сабыров сабақ кезінде қолданған әдістерден әңгіме әдісін қолдану ерекше ерекшеленеді "" әңгіме дидактикалық материалдар әдістеме бойынша сабақ өткізуде үлкен маңызға ие". Сондықтан мұғалім тілдік материалды түсіндіру үшін қажетті сөйлемдер мен сөз тіркестерін қолданады күн сайын көбірек практикалық болады дағдыларды жүйелі түрде қолданған жөн. Дыбыстық жүйедегі оқушыларға берілген теориялық білімді игеруде әңгіме әдісінің құрылымы да үлкен рөл атқарады жұмыс істейді. Жүргізілген тәжірибелер мен әдістемелік эксперименттік жұмыстар қорытындысы бойынша, оның ішінде мынадай құрылымдық элементтерде оқушылардың тілдік материалдарын бақылау.
Мұғалім таңдаған материалдар бойынша оқушылар фактілерге қарайды. Түсіндірілген тақырыпқа сәйкес көрнекі құралдар мен иллюстрациялар дидактикалық мысалдар тақтаға ілінеді. Оны дауыстап оқиды. 2) оқушылардың сұрақтар негізінде тілдік материалды меңгеруі. Бұл көбінесе сөйлеудің диалогтық түрінде жүзеге асырылады. Өтетін тақырыптарға сәйкес мұғалім оқушыларға сұрақтар қояды, ал оқушылар жауап береді қайтарады. Сонымен, жауап күту үшін оған жауап беру үшін бір сұрақ туындайды мағынада, айтылған сөйлемдер арқылы. Оқушылардың өзін-өзі іздеу үшін сұрақтар қойып, оларға жауап береді.
Мұндай жағдайда мұғалім қойылған сұрақтың анықтығына көз жеткізуі керек, бұл бәрі оқушы, олардың жауаптарының дұрыстығы, қойылған сұраққа толық жауап берілуін қамтамасыз ету үшін көп уақыт қажет емес керек. Ж. Адамбаева материалдың өзіне тән ерекшеліктері, ішкі өзін-өзі сұрақ-жауап процесінде оқушылардың түсінуіне, білім дәрежесіне, жасына байланысты және сынып ерекшеліктеріне сәйкес. Тақырыптар олардың сипаттамаларына байланысты ережелер мен анықтамалар шығарылады.
Әңгімелесу барысында оқушыларға ережелерді және анықтамалар меңгеріледі. 3) тақырып бойынша практикалық жұмыс дағдыларды жүргізу. Материалдар, онда мұғалімдер, олар күн сайын өмір-бұл өмір үшін қаншалықты пайдалы. Т. Сабыровтың көрсеткен келесі жолы - қазақ тіліндегі дыбыс жүйені оқытуда жиі қолданылатын әдістердің бірі. Дыбыстық жүйеден теориялық жүйеге білім мен практикалық дағдыларды берудегі тілдік материалдың жалпы заңдылығы оның ішкі ерекшеліктері нақты мысалдармен хабарланады.
Сабақ барысында ақпараттандыру әдісімен екі конструктивті әдіс қолданылады. Біріншісі-тақырыптың өзіндік ерекшелігі белгілер сұрақтар арқылы игерілмейді, екіншісі-студенттер қорытынды жасайды, пікір, яғни анықтама мен ереже өздері тұра алмайды, бірақ мұғалімнің өзі айтады.
Белгілі бір тақырыпқа байланысты анықтамалар мен ережелерді айтқаннан кейін, оқушылар тақырыбына арналған көрнекі құралдар мен түрлі дидактикалық мысалдар кең түсінік арқылы. Оқушыларды ақпараттандыру тәсілі бірінші жалпы пікірден бастап, жеке жібереді шығару. Дыбыстық жүйеге сәйкес берілген анықтамаларға, ережелерге сәйкес және осы тақырыпқа байланысты өткізілген практикалық дағдыларға оқушылардың белсенді қатысуымен ғана өткен тақырыпты саналы түрде зерттеу түсініп, меңгеріп алады, оларға толық. Қазіргі кезеңде мектепке дейінгі сыныптарда білім беру сапасын арттыруға арналған ғалымдар: М. Ералиева, с. Дүйсебаев, П. Жаманқұлованың жұмыстарын атап өтуге болады.

2. Жaзуғa үйретудің мaқсaты мен міндеттері
Мектептегі оқу процесі сауаттылықтан басталатыны белгілі. Сауаттылық жұмысының негізгі мақсаты-балаға әріп көрсету, оқуға және жазуға үйрету. Сауаттылық-өте жауапты және күрделі жұмыс. Шынында да, сауаттылықты оқыту кезеңінде студенттер дыбысты әріптермен белгілеуді үйреніп қана қоймай, каллиграфиялық талаптарға сәйкес жазуды да үйренуі керек. Демек, сауаттылықтың міндеті-әріп жазуды үйрету емес, оның әр элементін дұрыс сақтау, дәптерге дұрыс жазу, бірақ оңға біркелкі көлбеу жазу, жазуды үйрету. Осы талаптарды орындау негізінде оқушы көркем жазу дағдыларын қалыптастырады. Әріптік белгілерді әдемі, көркем түрде сурет салуды үйрету мақсатында көркем жазуды пәндік оқытуда жүргізілетін жұмыс оқушының жақсы қасиеттерін қалыптастыруға ықпал етуі керек. Баланың мектепке алғашқы түскен күнінен бастап жазған әріпына жеткіліксіз назар аудару көбінесе оның өз ісіне нашар қарайтындығына, жауапкершілікті сезінбеуіне әкеледі. Таза, әдемі жазуды талап ету оқушының әдемілік сезімін оятады, оның мінез-құлқын тәрбиелейді, жауапкершілікті, ұқыптылықты, дәлдікті үйретеді. Бірақ бұл үрдіс баяу қалыптасады. Мұндай мақсатқа жету көптеген талаптардың орындалуымен тікелей байланысты. Баланы мектепте оқыту кезінде жазу дағдыларын үйрету және қалыптастыру оның өміріндегі ең күрделі процестердің бірі болып табылады. Себебі, оқу мен оқудан басқа, бала осы ойынның жазбаша ойлауына және жазбаша берілуіне қаражат салады. Жалпы білім беретін мектептің оқу бағдарламасында (1997) "мектепке дейінгі мектепте қазақ тілін оқытудың негізгі мақсаты-оқушыларды оқуға, сауатты жазуға және сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін (тыңдалым, оқылым, айтылым, жазылым) меңгеруге үйрету... мектепке дейінгі мектептегі жазу сабағының мақсаты - баланың жазбаша сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.
Жазу дағдысының психологиялық негізі - ми жарты шарларының анализаторларының бір-бірімен күрделі байланысы, 2 сигнал жүйесінің конвергенциясы және бір арнаға бағытталуы. Жазу тілі визуалды түрде қабылданады, қолмен жүзеге асырылады. Ауызша сөйлеу есту-кинестетикалық жүйке байланыстары арқылы өтеді. Ауызша сөйлеу кезеңінде ойды толық жеткізу үшін интонация, мимика, ырғақ сияқты әртүрлі заттарды қолдануға болады, ал олардың біреуін жазбаша сөйлеуде ойды жеткізу үшін қолдануға болмайды. Керісінше, ойды жазбаша түрде жеткізу үшін дұрыс сөздерді сұрыптап, оларды әртүрлі грамматикалық формаларға бөліп, дәйекті түрде жазу керек. Бұл ретте жазбаша жұмыс орфографиялық, стильдік, графикалық ережелерді қатар есепке алуды талап етеді. Бұл талаптардың орындалуы әр оқушының оны қалай игеретініне байланысты болады, содан кейін ғана ол нәтиже бере алады. Бұл нәтиженің мәні бастапқы жаттығуда жатыр. Сондықтан мектеп табалдырығын алғаш аттаған балаларды сауаттылыққа үйретудің негізгі мақсаты - әріптерді графикалық түрде дұрыс, анық, таза және тез жазу. Негізгі мақсатқа жету, сөзсіз, мұғалімнің алдында тұрған бірнеше міндеттерді жүзеге асырумен байланысты. Міндеттері: - жазу кезінде дұрыс отыру, қаламды дұрыс ұстау, дәптерді дұрыс орналастыру ережелерін үйрету; - әріптік элементтерді саналы түрде қабылдауға, көлбеу жазуға, дәйекті жазуға жаттығу; - әріптік элементтерді талдау дағдыларын қалыптастыру; - графикалық қателікпен жұмыс істеуге жаттығу; - тез жазуды үйрену. Көркем жазуды үйренудің тәрбиелік мәні зор, өйткені әдемі жазу оқушыға сұлулық сезімін оятады, мінез-құлықты тәрбиелейді, еңбекқорлықты оятады, ұқыптылық пен дәлдікке үйретеді.
Әріптік белгілерді әдемі, көркем түрде сурет салуды үйрету мақсатында көркем жазуды пәндік оқытуда жүргізілетін жұмыс оқушының жақсы қасиеттерін қалыптастыруға ықпал етуі керек. Оқушының көркем әріпын қалыптастыру кезінде мұғалім келесі үш нәрсені басшылыққа алуы керек: біріншісі - әріптерді мәнерлеп жазуға және элементтерден әріптер құрастыруға үйрету, екіншісі - графикалық дұрыс жазу дағдыларын қалыптастыру, үшіншісі - ұқыптылықты, жазбаша жұмысқа мұқият болуды үйрету. Мемлекеттік білім беру стандартында тілді оқыту кезінде А қағидаты басшылыққа алынады. Байтұрсынов: мектепке дейінгі мектепте бағдарламаға сәйкес жоғарыда аталған білім, білік, дағдыны қалыптастырған оқушылар сауатты жазуды оқыту процесінде графикалық қарым-қатынас жасай алады. Осының арқасында ол тек жазып қана қоймай, сөйлеу және танымдық қабілеттерін жетілдіре алады. Таза жазу дағдысының алғашқы басталуы әріп бөлігінің дұрыс жазылуымен қалыптасады. Әдетте, мұғалім оқушыға әдемі, сауатты жазуға ғана емес, сонымен қатар оқушының бүгілместен, басын түсірмей, денесін түзетпестен дұрыс шеберлікке көп көңіл бөледі.
Сондай-ақ мектепке дейінгі оқушыларына мынадай талаптар қойылады:
1) әріптерді дұрыс жазу, дәптердің көлденең сызығынан ауытқымау;
2) әріптер элементтерін жазу кезінде бір әріптің оңға, екіншісіне солға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.