Координаталар өсімшелерінің ширектегі таңбалары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Коммерциялық емес акционерлік қоғам
Қарағанды техникалық университеті

Маркшейдерлік іс және геодезия кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пән атауы: Геодезия
Нұсқа: 1

Қабылдаған: аға оқытушы
Капасова А.З.
______________ _____________________
(баға) (қолы) (күні)

Комиссия мүшелері:
Кадылбекова Х.М.
_______________________
(қолы) (күні)
Жумадилова Д.К.
_______________________
(қолы) (күні)

Орындаған: Айтбай Д.Қ.
МД-20-2

Қарағанды 2020
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі
Қарағанды техникалық университеті

Факультет Тау-кен Бекітемін
Кафедра МІ және Г Каф. мең. ______________
(қолы)
__________________20__ж.

КУРСТЫҚ ЖҰМЫСҚА ТАПСЫРМА

Пәні:Геодезия
___________________________________ ___________________________

Студент Айтбай Диас Қалдыбекұлы _______________________________
Тақырыбы Жергілікті жер бедерін горизонтальдармен бейнелеу.
Теодолиттің құрылысы, оларды тексеру және түзету. Геометриялық нивелирлеу.
Тура және кері геодезиялық есептер.
Теодолиттік жүріс төбелерінің координаталарын есептеу және жоспар құру.
Нивелирлеу журналдарын өңдеу. Бойлық және көлденең профильдерді құру.

Бастапқы мәліметтер ___________________________________ ___________
___________________________________ ___________________________________ ___________________________ ___________________________________ ___________________________ _______________________________________

Тапсырма берілді 17_______________қыркүйек______ ____________2020ж.

Жетекші_________Капасова А.З.___________________қолы________ ______

Студент_________ Айтбай Диас____________________қолы_______ _______

ҚАРАҒАНДЫ
ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

АНЫҚТАМА

ҚарМТУ МД-20-2 тобының студенті Айтбай Диас Қалдыбекұлының Геодезия пәні бойынша курстық жобаның салыстырмалы талдауын жүргізді.
Барлық мәліметтер Антиплагиат жүйесінің технологиясына сәйкес алынды.
Толық ақпарат алу үшін сарапшымен толық талдау жүргізілуі тиіс. Мәтіннің бірегейлігі - %

МІ және Г кафедрасының меңгерушісі Хмырова Е.Н.

Кіріспе
Зертханалық сабақтар тізімі
І. Тура және кері геодезиялық есептер
ІІ. Теодолиттік жүріс төбелерінің координаталарын есептеу және жоспарын құру
ІІІ. Нивелирлеу журналдарын өңдеу. Бойлық және көлденең профильдерді құру

Практикалық сабақтар тізімі
І. Жергілікті жер бедерін горизонтальдармен бейнелеу
ІІ. Теодолиттің құрылысы, оларды тексеру және түзету. Теодолитпен көлденең және тік бұрыштарды өлшеу
ІІІ. Нивелирлер құрылысы, оларды тексеру және түзету. Геометриялық нивелирлеу

Кіріспе
І. №1 зертханалық жұмыс. Тура және кері геодезиялық есептер
Геодезиялық және маркшейдерлік жұмыстарда пункттер координаталары, олардың арақашықтықтары мен дирекциондық бұрыштары тікелей немесе кері геодезиялық есептерді шешу арқылы анықталады.
Тура геодезиялық есеп. Егер координаталары белгілі А пунктінен, екінші В пунктіне дейінгі арақашықтық d және дирекциондық бұрыш аАВ белгілі болса, онда В пунктінің координаталарын табуға болады. Координаталардың бір пунктте осылайша берілуін тура геодезиялық есеп деп атайды. АВ полигонның бір қабырғасы, оның жазықтағы проекциясы d, ал дирекциондық бұрышы АВ делік (1-сурет).
Бастапқы А нүктесінің (ХА, УА) координаталары белгілі де, шарт бойынша В-нүктесінен (ХА, УА) координаталарын (Хв, Ув) анықтау керек. 1-сурет бойынша:
(1)
мұндағы Δх пен Δу - координата өсімшесі деп аталады. Тік бұрышты үшбұрыш АВС - дан Δх -пен Δу былайша анықталады:
∆X = dcosr
∆Y = dsinr (2)
Тексеру:
Координаталар өсімшелері Δх пен Δу-тің таңбалары соs мен sin -ға байланысты оң және теріс болып келеді. Дирекциондық бұрыш -ның әртүрлі мағынасына сәйкес Δх пен Δу таңбаларының өзгеруі 1-кестеде көрсетілген

1-Сурет(Тура геодезиялық есеп)
1-кесте-Координаталар өсімшелерінің ширектегі таңбалары

Координаталар өсімшелері

Ширектер

І-СШ
ІІ-ОШ
ІІІ-ОБ
IV-СБ,
Δх
+
-
-
+
Δу
+
+
-
-

Анықталған өсімшелер Δх пен Δу арқылы екінші В пунктінің координаталары есептелінеді:
ХВ=ХА+Δх,
YВ=YА+Δу.
Координаталардың бастапқы пункттен екінші пунктке осылайша берілуін тура геодезиялық есеп деп атайды.
Тура геодезиялық есептерді шешу:
Берілгені:
XA=13833,37 YA=82202,39 αAB=46°53'04" dAB=58,23

Табу керек:
∆X = dcosr
∆Y = dsinr XB=XA+∆X YB=YA+∆Y
Шешуі:
∆X = 58,23cos x 46˚53'04'' = 39,79
∆Y = 58,23sin x 46˚53'04'' = 42,52

XB=13833,37+39,79=13873,16
YB=82202,39+42,52=82244,91

Жауабы: ХВ=13873,16 YB=82244,91

Кері геодезиялық есеп. Координаталары белгілі екі пункт 1 және 2 арқылы 1-2 түзуінің дирекциондық бұрышы 1-2 және ұзындығы d1-2 анықтау керек болған жағдайда, кері геодезиялық есеп деп аталатын тәсіл қолданылады.
X1,Y1,X2,Y2 - 1 және 2 пункттерінің координаталары.
2-суретте координаталар өсімшелері былайша анықталады

ΔХ=Х2 - Х1,
Δу=У2 - У1.
Ал таблицалық бұрыш (румб) 1-2-1 үшбұрышынан анықталады:

2-сурет- Кері геодезиялық есеп

Дирекциялық бұрыш пен координаталар өсімшелері бойынша түзудің жазықтықтағы проекциясы есептелінеді

d=ΔКері геодезиялық есеп шешу!

Берілгені:
XA= 13833,37 YA=82202,39 XB=10803,54 YB=83285,43

Табу керек:
α=? d=?

Шешуі:
ΔХ=Х2 - Х1 Δу=У2 - У1

tgr =Δ

d=ΔΔХ =
Δу =

ΔX, Δу II ширек, себебі өсімше таңбалары ΔX -, ΔУ + болғандықтан

оңт.шығыста (ОШ) жатыр.

tgr =ΔR=19˚40'18''
II ширекте жатқандықтан 90˚= α2 = 180˚ ОШ r2=180˚-α2 α = 180˚ -
-19˚40'18''=160˚19'42''

d=ΔЖауабы: α=160°19'42'' d=3217,63

Бақылау сұрақтары:

1. Жер бетінде орналасқан заттарды, сызықтарды бағдарлау дегеніміз - олардың меридианнан бастап есептелген бағытын анықтау. Бағдарлау кезінде негізгі тұрақты бағыт болып географиялық, магниттік меридиан, сондай-ақ осьтік меридиан Х-осі немесе оған параллель сызықтар да алынады. Жергілікті жердегі заттарды компас не буссоль арқылы бағдарлауға болады.

2. Меридианның солтүстік басынан бір затқа қарай сағат тілінің бағытымен есептелген жергілікті немесе картадағы горизонталь бұрышты азимут деп атайды, ал азимут арабшадан аударғанда бағытты білдіреді.

3. Берілген бір нүктеде меридианды астрономия тәсілімен тапсақ, онда меридиан негізгі (географиялық), ал магнит стрелкасы арқылы тапсақ, магниттік меридиан болып аталады.
4. Дирекциондық бұрыш ( ) деп осьтік меридианның солтүстік жағынан сағат тілінің бағытымен бағдарланғыш сызыққа дейінгі горизонталь бұрышты айтады. Дирекциондық бұрыштар азимуттар сияқты 0° - тан 360°-қа дейін өзгереді.

5. Сызықтарды бағдарлау және өлшеу нәтижелерін өңдеу кезінде румб деп аталатын сүйір бұрыш пайдаланылады. Шамасы 0° - тан 90° - қа дейін өзгеретін осьтік меридианның солтүстік не оңтүстік жағынан екі жаққа қарай бір нақты сызыққа дейін есептелетін сүйір бұрышты румб дейді.

6. Меридиандардың жақындасу бұрышы - меридиан мен осьтік меридиан (х) немесе оған параллель сызық арасындағы бұрыш. Бұл бұрыштың мәні әр нүктенің О - дік меридианнан қашықтауына байланысты ауытқып отырады.

7. Әр нүктенің магниттік меридианы оның географиялық негізгі меридианына сәйкес келмейді, олардың арасындағы бұрыш магнит стрелкасының бұрылу бұрышы (δ) деп аталады. Егер стрелканың солтүстік ұшы негізгі меридианнан шығысқа қарай бұрылса, шығыстық бұрылу оң (+), батыстық бұрылу бұрышы болса, онда батыстық бұрылу теріс (-) болып келеді.

8. Тура геодезиялық есеп - бастапқы нүктенің координаталары, одан келесі нүктеге қарайғы бағыттың дирекциондық бұрышы және нүктелердің арақашықтығы белгілі болғанда екінші нүктенің координаталарын анықтау есебі.

9. Координаталары белгілі екі пункттің дирекциондық бұрышы α мен арақашықтығын d анықтау керек. Осы есепті кері геодезиялық есеп деп атайды.

ІІ.№2 зертханалық жұмыс. Теодолиттік жүріс төбелерінің координаталарын есептеу және жоспар құру
Теодолит аспабымен орындалатын горизонталь не контурлық түсірісті теодолиттік түсіріс деп айтады. Теодолитпен көлбеу және горизонталь бұрыштарды өлшейді.
Теодолит түсірісі арқылы рельефі көрсетілмеген жердің планы алынады. Теодолиттік түсіріс дала және өңдеу жұмыстарынан құралады. Дала өлшеулрінде мына жұмыстар орындалады: теодолиттік жүрісті жерге салу, теодолитттік жүрістің төбелерін салу, теодолиттік жүрістің төбелерін геодезиялы тірек пункттерімен байланыстыру, ситуацияны түсіру. Өңдеу жұмыстарының мазмұны: теодолиттік жүрістің төбелерін координаттарын есептеу және теодолиттік түсірістің планын салу.
Теодолиттік жүрістер деп тұйықталған не тұйықталмаған сынық сызықтар жүйесінен тұратын полигондарды айтады. Теодолиттік жүрістердің бірнеше түрлері бар:

1) Тұйықталмаған жүрістің басы мен аяғы геодезиялық пункттерге жанасады.
2) Тұйық жүріс (полигон) геодезиялық негізгі пунктке байланыстырылған тұйықталған көпбұрыш.

3) Бір жағы байланыстырылған аспалы жүрісте сынық сызықтардың бір жағы тірек пунктіне жанасып, екінші жағы бос болып келеді. Теодолиттік жүріс түрлері түсірілетін жер бетінің өзгешелігіне байланысты. Қажет болған жағдайда полигонның ішіне диагональдық жүрістер де жүргізіледі.
Теодолиттік жүрістерде горизонталь бұрыштар Т15, ТЗО, 2ТЗО, т.б. теодолиттер тәсілімен толық есеп алу тәсілімен (КП және КЛ) өлшенеді.
Теодолиттік жүрістегі арақашықтықтар 20 м-лік өлшеуіш лента немесе рулеткамен тура және кері бағытта өлшенеді; өлшеудің екі нәтижесін және олардың орта мәнін арнайы дайындалған журналға жазады. Әрбір қабырғаның екі рет өлшенген ұзындығының арасындағы айырмашылығы 1-разрядты жүрістерде ұзындық 1:2000-нан, ал 2-разрядты жүрістерде 1:1000-нан аспауы керек.
Теодолиттік жүріс нүктелерінің (пункттерінің) координаталарын мемлекеттік бір жүйеде анықтау және өлшеу нәтижелерін тексеру үшін, оларды геодезиялық тірек пункттерімен байланыстыру қажет.
Тұйық теодолиттік жүрістерде байланыстыру кезінде полигонға тек бір-ақ тірек пункті кіргізілсе жеткілікті. Бұл жағдайда бастапқы қабысу бұрышы өлшенеді.
Егерде теодолиттік жүріс геодезиялық тірек торы пункттерінен қашықта орналасса, онда қосымша теодолиттік жүрістер не геодезиялық тура және кері қиылыстырулар арқылы байланыстырылады.
Теодолиттік түсірістегі камеральдық жұмыстар есептеулер мен сызу жұмыстарынан тұрады. Есептеулер нәтижесінде пункттердің координаталары анықталып, ал графикалық жұмыстар арқылы белгіленген масштабта теодолиттік түсірістің планы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.