Қазақстанның геология саласының дамуы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

$\\10.24.29.221\Desktops\Ibrayeva_a.hbsh\Desktop\44618_html_m5bd2ed93.jpg$

Семей қаласындағы

физика-математика бағытындағы

Назарбаев Зияткерлік мектебі

Қазіргі әлемдегі Қазақстан

Курстық жұмыс

Тақырыптың бағыты: Қазақстанның геология саласының дамуы

Тақырып: Қазақстандық геология ғылымының дамуы ел экономикасына қаншалықты әсер етеді?

Орындаған: _Жунусова Жамиля___

(аты-жөні, қолы)

Жетекші: Аманғожин Ж. М.

(аты-жөні, қолы)

Ішкі модератор

(аты-жөні, қолы)

Семей, 2020

Мазмұны

I. Кіріспе . . . 1

1. 1 Зерттеу гипотезасы . . . 1

1. 2 Зерттеудің өзектілігі . . . 1

1. 3 Зерттеудің мақсаты . . . 1

1. 4 Зерттеудің міндеттері . . . 1

1. 5 Зерттеудің негізгі сұрақтары . . . 1

1. 6 Зерттеу нысаны . . . 1

1. 8 Зерттеу жұмысының құрылымы . . . 2

II. Негізгі бөлім . . . 2

2. 1 Теориялық бөлім . . . 2

2. 1. 1. Қазақстанның геология саласының дамуы қазіргі таңда қандай деңгейде? . . . 2

2. 1. 2. Қазақстандағы геологияны жетілдіру қандай әлеуетке ие? . . . 2

2. 1. 3. Қазақстанда геология саласын жаңғыртудағы мәселелердің пайда болуының басты себептері неде? . . . 3

2. 2 Практикалық бөлім . . . 4

2. 2. 1. Сауалнама жүргізу нәтижесі . . . 4

2. 2. 2. Сұхбат алу нәтижесі . . . 5

III. Қорытынды . . .

3. 1 Зерттеу нәтижелері . . .

3. 2 Зерттеудің практикалық маңызы . . .

3. 3 Рефлексия . . .

Пайдаланылған әдебиеттер . . .

I. Кіріспе

Зерттеудің өзектілігі:

Қазақстан өзінің тәуелсіздігін алған уақыттан бері ел экономикасының көп бөлігі геология саласы мен шикізат өндірісінің дамуының арқасында жетілдіріліп келе жатыр. Еліміздің жалпы ішкі өнімінің 17% тек мұнай өндірісіне жатады, ал елімізде одан басқа қаншама тау жыныстарының өндірісімен айналысу жүріп жатыр. Үлкен шикізатқа ие бола отырып, біз әрқашан олардың пайда болуы туралы ойламаймыз және көбінесе бұл байлықты әдеттегідей қабылдаймыз. Алайда, пайдалы қазбалар мен рудалар сарқылатын ресурстарға жатады, сондықстан да еліміз жер қыртысын зерттеуге алып, жаңадан кең орындарын ашуға тиісті. Геологиялық сала мемлекеттік басқару органдарының, әртүрлі меншік нысанындағы өндірістік және ғылыми ұйымдардың жиынтығы ретінде жер қойнауын озық зерттеуді және елдің минералдық-шикізат базасын толықтыруды қамтамасыз етуге тиіс.

Менің бұл тақырыпты таңдау себебім- өзімнің келешек мамандығымды геология саласымен тығыз байланыстырғым келеді. Мені қатты аландататыны- соңғы кезде бұл салада тек өндіріс жұмыстары атқарылады, ал басқа мәселелерге, әсіресе жаңа табиғи ресурстар көздеріне мән берілмейді. Еліміздің тұрақты экономикалық дамуы жартылай геология саласына тәуелді болып табылады, сондықтан тұрақты түрде жаңа өзгерістер еңгізу маңызды. Осындай өзіндік пайымдауға сүйеніп, Қазақстандағы геология саласының дамуы ел экономикасына қаншалықты әсер ететіндігін зерттеуді бастадым.

1. 2 Зерттеудің мақсаты:

Қазақстандағы геология ғылымының дамуы ел экономикасына қаншалықты әсер ететіндігін зерттеп, талдау жасау.

1. 3 Зерттеудің міндеттері:

Қазақстандағы геология саласын дамыту мақсатында атқарылған жобалардың қаншалықты тиімді болғандықтарын, сонымен қатар олардың елдің экономикалық аһуалына қалай әсер еткендіктерін анықтау.
Геология саласының зерттеуімен айналысатын ғалымдар мен арнайы ҚР Геология комитетінің мүшелерінен қажетті ақпарат жинау.
Зерттеудің негізгі мақсаты бойынша жұмыс жасау.

1. 4 Зерттеудің негізгі сұрақтары:

Қазақстанның геология саласының дамуы қазіргі таңда қандай деңгейде?
Қазақстандағы геологияны жетілдіру қандай әлеуетке ие?
Қазақстанда геология саласын жаңғыртудағы мәселелердің пайда болуының басты себептері неде?

1. 5 Зерттеу нысаны:

Мен бұл жобаны зерттеу барысында Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Геология комитеті мен жеке зерттеулермен айналысатын ғалымдарды нысан ретінде таңдап алдым.

1. 6 Зерттеу әдістері:

Ғаламтор дереккөздерін және кітап деректерін жинақтау, талдау және сараптау, сауалнама жүргізу, сұхбат алу секілді т. б. әдістер.

1. 7 Зерттеу жұмысының құрылымы:

Зерттеу жұмысы кіріспеден, негізгі және қорытынды бөлімнен, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Негізгі бөлімнің өзі үш бөлімге бөлінген.

II. Негізгі бөлім

2. 1 Теориялық бөлім 2. 1. 1. Қазақстанның геология саласының дамуы қазіргі таңда қандай деңгейде?

Қазіргі кезде, өкінішке орай, елдің пайдалы қазбалардың көптеген түрлері бойынша өнеркәсіптік қорлармен қамтамасыз етілуінің төмендеуі байқалады, тіпті олардың кейбіреулері бойынша мыс, полиметалл, марганец, КСС және т. б. тапшылық байқалады. Минералдық-шикізат ресурстарының орнын толтыру Қазақстанның геологиялық саласының жай-күйіне және геологиялық барлау жұмыстарының дамуына байланысты. Бүгінгі таңда геологиялық зерттеулерді ғылыми қолдауға өте шектеулі қаражат бөлінеді, оған жаңа пайдалы қазбалар кен орындарын анықтау перспективаларын бағалау бойынша жалпылау жұмыстарын бүкіл ел көлемінде жүргізу қиынға соқты. Ғылыми-зерттеу институттарының жоғары білікті қызметкерлері жаңа жағдайларда өмір сүру проблемасына тап болды және көбінесе кен орындарын іздеу мен барлаудың жекелеген операциялары бойынша қарапайым жобалар жасаумен айналысатын орта деңгейдегі қолөнершілерге айналды. Жер қойнауын пайдаланушыларға геофизикалық және бұрғылау қызметтерін көрсететін өндірістік ұйымдар қиын жағдайға тап болды. Жеткілікті тапсырыстардың болмауына байланысты көптеген отандық сервистік компаниялар тоқырауда, ал кейбіреулері банкротқа ұшырады. КСРО ыдырағаннан кейін бірыңғай геологиялық қызметтің бытыраңқылығы геологиялық барлаудағы істің жай-күйіне тек теріс әсер етті деп айтуға болады. 2019 жылғы 17 маусымда геологиялық барлауды және жалпы геологияның басқа да салаларын дамытуды көздейтін Қазақстан Республикасы экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі заңнамалық деңгейде ашылды. 2020 жылы барлау мен өндіруге жаңа инвестициялар үшін бәсекелестік одан сайын күшейе түсті. IHS Markit зерттеу және талдау компаниясының болжамдары бойынша барлау мен өндіруге күрделі салымдар 2021 жылы 25% -60% - ға төмендейді, бірақ сонымен бірге 2022-2023 жылдан кейін бұл нарық баяу қалпына келе бастайды. Министрлік жетекшісі Мағзұм Мырзағалиев атап өткендей, бұл дағдарыс тереңдей түсуде, мұнай мен басқа да энергия ресурстарына ғана емес, жалпы тұтынудың төмендеуі байқалады. Мұндай жағдайда, әрине, адамдардың қысқаруы мен жұмыссыздықтың алдын алу үшін қолдау қажет. Бұл тұрғыда геологиялық барлаудың 2021-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы әзірленіп жатқан сала үшін ұзақ мерзімді перспективаға арналған драйвер болуы тиіс. Онда көрсетілген көрсеткіштерге қол жеткізу-елдің болашақта экономикалық қауіпсіздігінің кепілі. Сонымен қатар, оны жүзеге асыру адамдарды жұмыспен және, тиісінше, табыспен қамтамасыз етеді.

2. 1. 2. Қазақстандағы геологияны жетілдіру қандай әлеуетке ие?

Республиканың экономикалық әлеуеті, болашақ ұрпақтың әл-ауқаты көп жағдайда минералдық-шикізат ресурстарының жай-күйіне байланысты болады. Пайдалы қазбалардың негізгі түрлерінің жалпы құны мемлекеттік баланста табылады және 3 трлн. доллардан асады. Біздің республикамыз жыл сайын 100% - ға дейін уран, 90% - дан астам мыс, қорғасын және мырыш; 80% - ға дейін мұнай, темір кені өнімдері, ферроқорытпалар; 60% - дан астам марганец; 40% - ға дейін көмір, газ және хром экспорттайды. ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің вице-министрі Санжар Жаркешовтың мәліметінше, геологиялық зерттеулер нәтижесінде республиканың барлық өңірлерінде пайдалы қазбаларды анықтауға арналған перспективалы объектілер анықталды. "2, 3 мың тонна Алтын, 33 миллион тонна мыс, 35, 6 миллион тонна полиметалл, 500 мың тонна сирек металдар: қалайы, вольфрам, сондай - ақ литий және сирек жер элементтерінің ресурстары бағаланды", - деді Санжар Жаркешов ОКҚ брифингінде. Ол Қазақстанда жаңа кен орындарын ашу үшін жоғары әлеует байқалатынын атап өтті. "Қазіргі уақытта елдегі көмірсутектердің расталған қоры шамамен 4, 4 миллиард тоннаны құрайды. Яғни, бүгінгі күнге дейін Қашаған, Теңіз, Қарашығанақ және басқа да кен орындарын есептегенде, біз айсбергтің ұшын ғана көрдік, Қазақстанның әлеуеті әлі ашылған жоқ", - деп қорытты Санжар Жаркешов.

Геологиялық зерттеудің негізгі нысандарының бірі - минералдар, олардың ассоциациялары мен кендері болып табылады. Кендерден пайдалы компоненттерді алу технологиясын жасау үшін осы пайдалы қазбалардың негіздерін егжей-тегжейлі зерттеуге назар аудару қажет. Бұл қазіргі уақытта қолда бар ресурстарды игерудің басты проблемаларының бірі болып табылатын минералды шикізатты өңдеудің жоғары тиімді технологияларын құру үшін маңызды болып табылатын рудалардың құрылымын, олардың материалдық құрамының ерекшеліктерін, химизмді және қайта құруды егжей-тегжейлі зерттеу қажет. Кәсіби геологтар елдің геологиялық ағзасына жаңа өмір дем беруі керек, өйткені олар тек кәсіби сауатты, ең жоғары сенімділік пен тиімділікпен, қажетті пайдалы қазбаларды барлауға арналған перспективалы объектілер түрінде нақты нәтижелері бар жер қойнауын алдын-ала геологиялық зерттеуді қамтамасыз ету үшін не және қалай жасау керектігін шеше алады, геологиялық зерттеулер мен геологиялық барлауды толыққанды ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету үшін салада қандай инфрақұрылым мен жаңа технологиялар қажет, бұл үшін қандай кадрлар қажеттігін толықтай қадағалай алады.

2. 1. 3. Қазақстанда геология саласын жаңғыртудағы мәселелердің пайда болуының басты себептері неде?

Қазақстанның жер қойнауының минералдық ресурстары, мінсіз, бәсекелік артықшылық, және де елдің орнықты дамуының негізі болып есептеледі. Алайда, тәжірибе көрсеткендей, бұл тезис адами капиталдың жоғары сапасымен және ресурстарды басқарудың тиімділігімен ғана жұмыс істейді. Қазіргі уақытта геология саласының мынадай өзекті проблемалары бар: өндірілетін пайдалы қазбалар көлемінен қорлардың өсімі көлемінің артуы; жобалау-сметалық құжаттаманы жасау және бір оператордың геологиялық зерттеулер жүргізу мүмкіндігінің болмауы; ғылыми-қолданбалы зерттеулер жүргізу бөлігінде геологиялық инфрақұрылымның, қазіргі заманғы зертханалық базаның, тас материалды сақтау қоймаларының болмауы. Сала кәсіпорындарының геологиялық барлау жұмыстарының бүкіл циклін жүргізу үшін техника мен жабдықтар импортына тәуелділігі де проблемалардың бірі болып табылады. Шешуді талап ететін тағы бір мәселе жер қойнауын озық геологиялық зерттеудің төмен деңгейіне қатысты.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.