Әлсіз қышқыл мен әлсіз негіздің тұзы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

“Сәфи Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті”

РЕФЕРАТ

Тақырыбы:”Тұздар гидролизі”

Жоспар

Тұздар гидролизі.
Тұздар гидролизінің түрлері мен мысалдар.
Гидролизге әсер ететін факторлар.
Гидролиз процесінің адам өміріндегі және тіршілігіндегі маңызы.

Орындаған:Лес Заңғар

1. Тұздар гидролизі.

Гидролиз дегеніміз - ерітіндідегі тұз иондар мен су иондары арасындағы алмасу реакциясы.

Алмасу реакциясы кезінде түзілген тұздың қасиеті туралы айту үшін, оның құрамына қандай негіздер мен қышқылдар кіретінін білу керек.

Тұздардың гидролизі - тұздың құрамындағы иондары мен су молекулаларының арасында жүретін, нәтижесінде әлсіз электролит молекуласы не иондары түзілетін реакциялар.

2. Тұздар гидролизінің түрлері мен мысалдар.

Тұздар табиғатына қарай 4 типке жіктеледі:

І - тип: Күшті негіз бен күшті қышқылдың тұзы. ( NaCl, KNO3, BaSO4 т. б )

ІІ - тип: Күшті негіз бен әлсіз қышқылдың тұзы. ( Na2CO3, K2S, BaSO3, т. б )

ІІІ - тип: Күшті қышқыл мен әлсіз негіздің тұзы. ( AlCl3, ZnSO4, Cu(NO3) 2 т. б )

ІҮ - тип: Әлсіз қышқыл мен әлсіз негіздің тұзы. ( AlPO4, ZnCO3, FeS т. б)

Құрамында әлсіз негіз, әлсіз қышқылдың иондары бар тұздар, яғни ІІ, ІІІ, ІҮ - типтегі тұздар гидролизденеді. Ал І - типтегі тұздар гидролизге ұшырамайды. Тұздар гидролизі - қайтымды процесс.

Натрий карбонатының гидролизін қарастырайық. Бұл қосылыс тұздар класына жатады және ериді, демек, күшті электролит, демек ол сулы ерітіндіде диссоциацияға ұшырайды:

Na2CO3 ↔︎ 2Na+ + CO32

Гидролиз реакциясы температураға және ерітінді концентрациясына тәуелді, яғни гидролиз жақсы жүру үшін температура жоғары, ал ерітінді концентрациясы аз болуы керек.

1) . Гидролиз мүмкін емес.

Күшті негіз мен күшті қышқылдан (KBr, NaCl, NaNO3) түзілген тұз гидролизге ұшырамайды, өйткені бұл жағдайда әлсіз электролит түзілмейді. Осындай ерітінділердің рН = 7. Ортаның реакциясы бейтарап болып қалады.

2) . Катионмен гидролиз (тек катион сумен әрекеттеседі)

Әлсіз негіз мен күшті қышқыл (FeCl2, NH4Cl, Al2 (SO4) 3, MgSO4) түзген тұзда катион гидролизге ұшырайды:

FeCl2 + HOH <=> Fe (OH) Cl + HCl

Fe2 + + 2Cl- + H + + OH- <=> FeOH + + 2Cl- + H +

Гидролиз нәтижесінде әлсіз электролит, Н + ион және басқа иондар түзіледі.

рН ерітіндісі <7 (ерітінді қышқыл болады) .

3) . Анион гидролизі (тек анион сумен әрекеттеседі)

Күшті негіз мен әлсіз қышқылдан түзілген тұз (KClO, K2SiO3, Na2CO3, CH3COONa) анионмен гидролизге ұшырайды, нәтижесінде әлсіз электролит, OH- гидроксид ионы және басқа иондар түзіледі.

K2SiO3 + HOH <=> KHSiO3 + KOH

2K + + SiO32- + H + + OH - <=> HSiO3- + 2K + + OH-

Мұндай ерітінділердің рН> 7 құрайды (ерітінді сілтілі болады) .

4) . Бірлескен гидролиз (катион да, анион да сумен әрекеттеседі)

Әлсіз негіз мен әлсіз қышқылдан түзілген тұз (CH3COONH4, (NH4) 2CO3, Al2S3) катионмен де, анионмен де гидролизденеді. Нәтижесінде нашар диссоциацияланатын негіз және қышқыл түзіледі. Мұндай тұздардың ерітінділерінің рН мәні қышқыл мен негіздің салыстырмалы беріктігіне байланысты. Қышқыл мен негіз күшінің өлшемі - сәйкес реагенттің диссоциация константасы.

Осы ерітінділердің ортасының реакциясы бейтарап, аз қышқыл немесе сәл сілтілі болуы мүмкін:

Al2S3 + 6H2O => 2Al (OH) 3 ↓ + 3H2S ↑Гидролиз - бұл қайтымды процесс.

Егер реакция нәтижесінде ерімейтін негіз және немесе ұшқыш қышқыл пайда болса, гидролиз қайтымсыз болады.

Тұздардың гидролизіне теңдеулер құрған кезде гидролиздің әлсіз ионмен жүретінін, ал ортаның түрі тұздың құрамына кіретін күшті ионмен анықталатынын ескеру қажет.

3. Гидролизге әсер ететін факторлар.

Тұз гидролизі қайтымды реакция болып табылады және ондағы тепе-теңдікті Ле Шателье принципі арқылы ауыстыруға болады. Гидролизді ерітіндіні сұйылту, қыздыру (гидролиз - эндотермиялық процесс) және кез-келген гидролиз өнімін байланыстыру (жою) арқылы күшейтуге болады.

Гидролиз реакциясын гидролиз өнімдерінің концентрациясын жоғарылату арқылы болдырмауға болады. Бұған, әдетте, әлсіз негіз мен күшті қышқыл тұзының ерітіндісін қышқылдандыру немесе күшті негіз бен әлсіз қышқыл тұзының ерітіндісін негіздеу арқылы қол жеткізіледі. Мысалы, зығыр содасының сілтілі жуу ерітіндісін белсенді ету үшін оны қыздырамыз - натрий карбонатының гидролиз дәрежесі жоғарылайды.

1) Температура. Гидролиз реакциясы эндотермиялық болғандықтан, температураның жоғарылауы жүйеде тепе-теңдікті оңға жылжытады, ал гидролиз дәрежесі жоғарылайды.

2) Гидролиз өнімдерінің концентрациясы. Гидролиз - бұл қайтымды процесс. Ле Шателье принципіне сәйкес сутегі иондарының концентрациясының жоғарылауы тепе-теңдіктің солға жылжуына әкеледі. Гидролиз дәрежесі төмендейді. Концентрациясының жоғарылауы да әсер етеді.

3) Сұйылту. Ле Шателье принципіне сәйкес сұйылтылған кезде тепе-теңдік осы реакция жүрісіне қарай оңға ығысады, гидролиз дәрежесі жоғарылайды.

4) Басқа заттардың қоспалары. Тепе-теңдік күйіне реакцияға қатысушылардың бірімен реакцияға түсе алатын заттардың қосылуы әсер етеді.

Егер гидролиз нәтижесінде сутегі иондары пайда болса (катион бойынша гидролиз) :

Me n + + H-OH MeOH (n-1) + + H +

балансты оңға ауыстыра алады:

құрамында сутегі иондарымен әрекеттесетін гидроксид иондары бар натрий гидроксиді (NaOH) ерітіндісін қосу;

күшті негіз бен әлсіз қышқылдан түзілген тұздың ерітіндісін қосу арқылы (мысалы, натрий сульфитінің ерітіндісі Na2SO3)

Нәтижесінде сутегі иондарының концентрациясы төмендейді, Ле Шателье принципі бойынша жүйеде тепе-теңдік оңға ығысады, ал гидролиз дәрежесі жоғарылайды.