Мүгедек баласы бар отбасы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. Отбасы мәселесінің теориялық негіздері
1.1 Отбасы жөнінде теориялық зерттеулер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2 Отбасымен әлеуметік жұмыс ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...8
2. Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік педагогикалық жұмыс әдістемесі
2.1 Отбасымен әлеуметтік педагогикалық жұмысты ұйымдастыру мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
2.2 Отбасымен әлеуметтік педагогикалық жұмыста қолданылатын әдістер..16
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22

Кіріспе

Отбасы - адам баласының түп қазығы, алтын ұясы. Себебі: адам баласы шыр етіп дүниеге келген күннен бастап, сол ортаның ыстық-суығына бейімделіп, ықпалына көніп, осында ер жетеді. Кәмілеттік жасқа толғаннан кейін де өзі отбасын құрып бөлек шықпағанша, туған ата-анасының қол астында, қамқорлығында болмақ. Демек, отбасы - негізгі қамқорлық мектебі.
Отбасы - некеге қарағанда күрделірек қарым-қатынастар жүйесі, ол тек жұбайларды ғана емес, сонымен қатар балаларды, туыстарды, жұбайларға жақын адамдарды біріктіреді. Отбасы - бұл әлеуметтік институт пен шағын әлеуметтік топ белгілерін иеленетін әлеуметтік жүйе. Отбасы әлеуметтік институт ретінде жұбайлардың, ата-аналардың, балалар мен басқа туыстардың өзара қарым-қатынастарын реттейтін әлеуметтік нормалардың, санкциялардың және мінез-құлық үлгілерінің жиынтығымен сипатталады. Отбасы - некеге немесе қандас туыстыққа негізделген шағын топ, оның мүшелері тұрмысының ортақтығымен, өзара моральдық жауапкершілікпен және өзара көмекпен байланысады.
Отбасы - адамдардың өзара әрекеттесулерінің ежелгі институты, бірегей құбылыс. Оның бірегейлігі бірнеше адамның ондаған жылдарға есептелетін ұзақ уақыт ішінде, яғни адам өмірінің көп бөлігінде өте тығыз өзара әрекеттесетіндігінде. Қарқынды өзара әрекетесудің, мұндай жүйесінде таластардың, дау-дамай мен дағдарыстардың пайда болмауы мүмкін емес.
Отбасы ұжымы - бұл тату-тәтті, бір-бірімен байланысты бір мақсаттағы, мүддесі мен көзқарасы біріккен адамдар тобы. Отбасы адамдардың біртұтас тату ұжымға бірігуі, ең алдымен ата - ана мүддесінің мәні мен мағынасына, әке мен шешенің бір-біріне, балаларына, олардың достарына, жолдастарына қалай қарайтындықтарына байланысты. Өз баласының тәрбиесін жеке өз ісің ғана емес, қоғам алдындағы азаматтық борышыңды орындау деп қарау керек. Бала өмірінің алғашқы күнінен бастап, ата-аналар өздерінің негізгі борыштарын атқаруға кіріседі, яғни олар тәрбиеші бола бастайды. Ата-ана бұл болашақ кішкене адамды дене күші мол және рухани және ақыл-ойы мен дене құрылысы, яғни тән жүйесі жағынан да жан-жақты даму дәрежесіне жеткізуі тиіс. Дұрыс тәрбиенің кілті - бүкіл отбасы өмір құрылысында. Баланың денесі мен рухани жақтан қалыптасуының негізі отбасы. Отбасы - бұл бірге тұратын жақын туыстары, әке-шешесі, ата-әжесі, балалары және тағы басқалар. Ата-аналардың қарым-қатынасын реттейтін ұлттық ойындар, қалжың түрлері, достық, туысқандық, құрдастық қарым-қатынастың деңгейлері (жеңгесі, қайнысы, нағашысы мен жиендері, жездесі мен балдыздары т.с.с.) тәрізді салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар, ырымдардың барлығы қазақтардың өзіндік дүниетанымның қалыптасуда, тәлім тәрбие берғиозшуде үлкен рөл атқарады. [1]
Соңғы жылдары Қазақстан Республикасында әлеуметтік педагогика мамандағы, сондай-ақ барлық пәндерінің арасынан отбасы туралы ғылым өзекті тақырып болып, отбасы, әйел, өскелең жастармен әлеуметтік жұмыс жүргізетін жаңа мамандық маманына талап күшейді.

Тақырыптың өзектілігі: Қазіргі таңда отбасындағы ажырасу, қиын бала, ұрыс-керіс сынды жайттар күннен-күнге артуына байланысты өзекті әрі ауқымды мәселеге айналып отыр. Осындай проблемалардың түйінін шешуде әлеуметтік жұмыстың алар орны ерекше. Сондықтан, отбасындағы проблемаларды шешуде әлеуметтік көмек көрсетуіміз керек.

Зерттеу мақсаты: Отбасыға жалпы анықтама бере отырып, алда туындайтын мәселелерге көрсетілетін әлеуметтік жұмыстың мәні мен мазмұнын ашу, отбасымен әлеуметтік жұмысты талдау, отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстың жетілдіру жолдарын көрсету.

Зерттеу міндеттері:
* отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстың мәнін айқындау;
* отбасымен әлеуметтік жұмыстың маңызын анықтау;
* қазіргі заман отбасында ата-ананың тәрбиелік ықпалының ерекшеліктерін
ашып көрсету;
* бала мен ата-ана қарым-қатынасының педагогикалық - психологиялық
тұстарына сипаттама беру;
* ата-ананың балаға тәрбиелік ықпалын арттырудың педагогкалық шарттарын
айқындау;
* жас отбасымен әлеуметтік жұмысты жетілдіру бағыттарын көрсету;

Зерттеудің ғылыми болжамы: Отбасымен күнделікті өмір жағдайында, қиын жағдаяттарда әлеуметтік қолдау көрсетіп, әлеуметтік жағынан толық қанды дамуына мүмкіншілік туғызу.

Зерттеу пәні:Әлеуметтік педагогтың отбасымен жұмысы

Зерттеу объектісі: толық емес отбасы

Зерттеу базасы: БҚО, Орал қаласы, №45 ЖОББМ

Зерттеу көздері: зертеу мәселесі бойынша әлеуметтік-педагогикалық, психологиялық, ғылыми-психологиялық-педагогикалық баспасөз материалдары, әлеуметтік-педагог-психологиялық озық тәжірибелері.

Зерттеу әдістері: Зерттеліп отыран мәселеге қатысты

Курстық жұмыстың құрылымы: кіріспеден, негізгі және практикалық бөлімнен, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен, қосымшадан тұрады.

1. Отбасы жөніндегі теориялық зерттеулер

1.1. Отбасымен әлеуметік жұмыс ерекшеліктері

Орыс тіліндегі семья сөзінің қазақша баламасы отбасы екендігі аян. Бұқаралық ақпарат құралдарында ғасырлар бойы тілімізде орныққан отбасы - ошақ қасы тіркесіндегі төмендету сипатында айтылған мағынасынан алыстай алмай, жанұя сөзімен ауыстырып қолданылса деген пікірлер жиі айтылып жүр. Жан мен ұя сөйлем ішінде, синонимді түрде семья сөзінің стильдік қызметін атқарғанымен, дәлме-дәл терминдік мағынасына дұрыс нұсқа бола алмайды. Сол сияқты үй-елмен ұғымдарының жиынтығынан тұратын үйелмен сөзі де жанұя сөзі іспетті баламалық рөл атқарады. Қазақстандағы отбасының да басқа елдер сияқты проблемалары біркелкі болып келеді. Бірақ, отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстар әр елде әр түрлі жүргізіледі. Біздің Қазақстандағы жағдай анау айтарлықтай күшті дамымаған. Яғни, отбасына көмек көрсету қатты дамымаған. Барлық елдердің отбасылық проблемалары ұқсас болғанымен, кейбір ұлттық ерекшеліктерге байланысты өзгеруі мүмкін.
Отбасының проблемаларына не жатады?
Оған: - Ажырасу, жұбайлардың келіспеушілігі
- Неке санының азаюы.
- Бала туудың төмендеуі.
- Әйелдердің күйеу тарапынан зардап шегуі, яғни, отбасындағы зорлық.
-Материалдық жетіспеушілік.
-Отбасындағы жұбайлардың түсініспеушілігі.
Бұл проблемаларға Қазақстан да душар болып отыр. Яғни, қоғам болған соң проблема болғаны бұл заңдылық. Бірақ, шектен шығармай реттеп отыру қажет. Сол мақсатта Қазақстан Республикасы Үкіметі, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі және басқа да қоғамдық ұйымдар, сонымен қоса Білім беру мекемелері, яғни мектептерде Әлеуметтік педагог жұмыс атқарады.Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстың субъектісі туралы айта отырып, бір жағдайды есте ұстауымыз қажет. Осындай қызметкерлердің арасында осы жұмысты тек ұйымдастырумен ғана айналысатындар және оларға тікелей көмек көрсететіндер бар. Оларды шартты түрде практиктер немесе практикалық әлеуметтік қызметкерлер деп атайды.[2]
Қазіргі отбасы өрістеудің күрделі кезеңін - дәстүрлі үлгіден жаңаға ауысу үдерісін бастан кешіріп отыр. Отбасы құрылымы, отбасы қызметі, билікжүйесі, отбасылық роль, жұбайлардың функциолнальды тәуелділігі, отбасындағы бала жағдайы өзгереді, ал бұл өз кезегінде әлемдегі отбасы түрінің өзгеруіне әкеледі.Қазіргі таңда елімізде некесіз туылған бала мөлшері 13,4%-тен 17,6%-ке дейін жоғарылады.
Бұған дәлел тіркелмеген некенің көбеюі.2014 жылдың мәліметтері бойынша Қазақстанда өздерін некеде тұрмыз деп санайтын еркектердің 8% және әйелдердің 9,5% некеге тіркелместен, бірге тұрып жатыр. Қазақстанның барлық ересек халқының арасындағы тіркелмеген некенің таралуы шамамен, 1993 жылғы АҚШ-ғыдай немесе 80-ші жылдардағы Ұлыбритания, Франция, Нидерландыдағыдай, сол кездегі Швеция, Норвегия мен Финляндиядан анағұрлым төмен, бірақ Италия, ГФР, Австия және Венгриядан жоғары болған. Бұларды мен не үшін айтып отырмын? Некесіз бала туу немесе заңсыз бала туу отбасылық тәртіп бұзу түрінің бірі ретінде бағаланады. Біріншіден, себебі, әке-күйеу қоғамда белгіленгендей ана мен балаға қатынасы жөніндегі өзінің негізгі қызметін орындай алмайды. Екіншіден, себебі, баланың заңсыз туылуына себеп болып есептелетін әлеуметтік бақылауға қатысты не әке, не шеше ретінде отбасы мүшесінің ролі атқарылмайды.Үшіншіден, қоғамда ата-ана қамқорынсыз қалған, ия болмаса жетім балалар саны көбейеді. Біздің қоғамда назар аударарлықтай тағы бір айта кететін жайт: Ажырасудың жоғары дәрежесі; Бүгінгі күндері ажырасу себептері ерлі-зайыптылардың өзара қарым-қатынасының шиеленісуінен қазіргі заманның стиліне және шапшаңдығына сәйкес келмейтін қазақстандық отбасының неке-отбасылық қатынасындағы көне дәстүр және әдет-ғұрып бүлінгенін білдіреді. Ажырасулар көп болған сайын, бала туу да аз. Көптеген әйелдер мен еркектер ажырасқаннан кейін біраз уақыт немесе өмір бойы жалғыз басты болып қалады. Осындай мәселелерді шешу кезінде отбасының мүшелері, бірінші кезекте балалар зиян шегетіндігін қашан да ұмытпаған жөн.Осыдан кейін елімізде жалғыз басты аналар саны да өседі. Жұмыссыздықтың өсуі жалғыз басты аналар үшін маңызды мәселе тудырды. Бүгінгі күндері жалғыз басты жұмыссыз аналар 52,1% құрайды. 30 және одан да жоғары жастағы жалғыз басты жұмыссыз аналардың пайызы 40,7. Кейде жалғыз басты аналарға, олардың 79,2% жоғарғы білімді болса да жалақысы ең төмен жұмыс орнын ұсынады. Жалғыз басты аналардың әлеуметтік қорғалмағандығы олардың балаларының нашақор, жезөкшелік, маскүнемдік пен қылмыскер жолына түсуіне мәжбүр етеді. Сонымен, қоғамның қолдауына айырылған балалы жалғыз басты ана осы қоғам үшін қауіп-қатер төндіретін топтарды құратын сияқты. Мемлекеттің отбасы саясатына қоғамның мүддесінде отбасының қызметін қамтамасыз ету мақсатында балалы отбасына белгілі әлеуметтік кепілдік беретін тәжірибелі шаралар жиынтығы кіреді. Олар экономикалық және әлеуметтік көмектің түрлері. Мемлекет тарапынан отбасы типтеріне байланысты берілетін көмектер:отбасына жәрдемақы беру;әйелдерге декреттік демалыты төлеу;әйелдерге екіқабаттығы мен бала туу кезінде медициналық көмек көрсету;нәрестенің және кіші жастағы баланың денсаулығын бақылау;ата-анаға демалыс беру;жарымжанды отбасына жеңілдік беру;салық жеңілдіктері, үй-жай сатып алуға немесе жалға алуға төменгі процентпен несие беру және басқалары кіреді.

Осыған байланысты, әлеуметтік жұмыстың жетістігі клиенттердің өз өмірінің жағымды өзгерістеріне қызығуын жоғарылату тікелей байланысты. Бұл өзіндік сана мен тәуелсіздік дәрежесімен, олардың қиын жағдайы мен мәселелерін шешудің әлеуметтік мүмкіндіктерін түсінумен анықталады. Олардың әлеуметтік қызметкерден көмек сұрап, өтініш жасауы соңғысының әлеуметтік қызмет көрсетуінің әртүрлілігі мен сапасына, кәсіптік дайындығына, әлеуметтік сұранымға тез ықпал етуіне, нақты жағдайды шешу кезіндегі қоғам адамгершілігінің кең болашағын көріп, білуіне байланысты. [3]

1.2 Отбасымен әлеуметтік жұмысерекшеліктері

Отбасы әлеуметтік жұмыстардың маңызды салаларының бірі әрі негізгі объектісі болып табылады.
Отбасы объектісін жеке адамға алмастыруға бейімділік зерттеу жүргізуге ғана емес сұрыптау жасап, мәліметтерді және т.б. өңдеуге негіз болады. Әлеуметтік жұмыс, әлеуметтік қамқорлық, көмек, психотерапия, яғни медикаландыру неке мен отбасына байланысты ұлғайып отыр. Индустриялық қоғамда пайда болған әлеуметтік жұмыс адами қатынастарды ең алдымен өндірісте қалпына келтіру мақсатында, отбасылық өндіріс сатысында экономика тән болған осы қатынастардың жойылып кеткен адами сапаларын қалпына келтіруге бағытталды.
Отбасы қоғамдағы негізгі әлеуметтік институттардың бірі болып табылады. Ол әрқашанда қоғам назарында болады. Қазіргі уақытта кейбір ғалымдардың айтуынша, отбасы дағдарыстан өтуде. Оның жаңа үлгісі пайда болды. Отбасылық қарым-қатынас өзгеруде. Әсіресе, отбасындағы өзгерістердің көпшілігі - экономикалық жағынан дамыған Батыс елдерінде. Ресей мен Қазақстанның нарыққа өтуі некелесу мен бала тууға қатты әсер етті. Ажырасулар көбейіп, ол да отбасындағы туып көбеюшілікті азайтты. Отбасы адамды қорғайды, сондықтан да оны нығайту керек. Отбасы жасы толмаған балаларға және қарт адамдарға қамқорлық етеді, өмірдің қиын жағдайларында көмек көрсетеді, ауырған кезде қолдайды. Отбасы мүшелері бір-біріне көмек етеді. Отбасы сүйіспеншілік сезіммен бірігеді.
Отбасының бірнеше түрлері болады:
* Отбасының нуклеаралық түрі көп. Онда ата-анасы мен балалар немесе баласыз жұбайлар.
* Кең отбасында ата-анасы мен балаларға тағы басқа туысқандары қосылады, мысалы ата-анасы мен әжесі.
* Толық емес отбасы бір ата-анадан баладан тұрады, мысалы жалғыз басты ана.
* Мүгедектер отбасы.
* Мүгедек баласы бар отбасы.
* Балалы студенттер отбасы.
* Девианттық отбасы.
* Жүмыссыздар отбасы. [4]
Отбасының типтері және әлеуметтік мәртебесі (статус). Қазіргі заман отбасының көптеген шешімін күтіп тұрған мәселерінің ішінен әлеуметтік-педагогикалық қызметтерге тиесілі - күйзеліске ұшыраған отбасы мүшелерінің қоғамдық өмірге бейімделуіне көмектесу. Бейімделудің ең басты көрсеткіші отбасының әлеуметтік мәртебесі, әсіресе оның материалдық қал-жағдайы, құрылымы, мүшелерінің жеке ерекшеліктері, рухани құндылықтары, көзқарасы болып табылады. Осыған орай әлеуметтік педагог отбасының құрылымына байланысты оның мынадай белгілерін білуі тиіс:
* Толық, не толық емес отбасы;
* Күн көру үшін уақтылы құрылған жалған отбасы;
* Отбасы мүшелерінің жас ерекшеліктері - жастар, ересектер, қарттар;
* Қаншасыншы рет құрылған отбасы (мысалы, алғашқы не екінші,
үшінші рет құрылған);
* Балаларының санына қарай - көп балалы, жалғыз балалы отбасы;
* Отбасында ұрпақ жалғасына қарай - бір не бірнеше буыннан құралған,
Мысалы, жас отбасы мен әке-шешесі, ата, әжесі, қайын бикесі, қайын сіңілісі, қайын ағасы т.б. тұрады.
Бұлардан басқа әлеуметтендіру жұмысын ұйымдастыруда отбасының материалдық ахуалы, психологиялық жағдайы, тұрмыс-тіршілік шарты, мүшелерінің атқаратын міндеті - әкелік, балалық міндеттері, әр адамның жеке және жас ерекшеліктері де маңызды. Міне, осылардың барлығы отбасының мәртебесін құрайды. Ғалымдардың зерттеулеріне сүйенсек, отбасының мынадай төрт түрлі мәртебесі бар: әлеуметтік-экономикалық, әлеуметтік-психологиялық, әлеуметтік-мәдени, және ситуативтік. [5]
Әлеуметтік педагог әртүрлі типтегі отбасыларға назар аударуы керек. Өзара қарым-қатынастары жақсы отбасылар болса, енді бір отбасы мүшелерінің арасында түсініспеушіліктің салдарынан ұрыс-жанжал туып жатыр. Негізгі әлеуметтік жұмыс осы соңғы жағдайдағы отбасы мүшелеріне бағытталуы керек.
Туысқандық, неке, отбасы ұғымдарын бөлу қажет. Олар бірдей емес. Неке өз кезегінде моногамия (жалғыз некелі) және полигамия (көп некелі) деп бөлінеді. Полигамия полиандрия және полигиния болып бөлінеді. Полиандрияда бір әйелдің бірнеше күйеуі болады. Бұл әйелдер жетіспейтін қоғамда орын алған жай. Полигиния дгеніміз - бір еркектің көп әйелі болуы, мысалы мұсылмандарда. Дүниежүзінің түпкір-түпкірінде отбсы формасының әр түрлілігі сақталады.
Отбасымен әлеуметтік жұмыс істеу технологиясы. Әр түрлі отбасына әлеуметтік жұмыстың түрлі технологиясы қолданылады. Отбасымен жұмыс істейтін әлеуметтік жұмыстың мақсаты - отбасын сақтауға және нығайтуға көмектесу, балаларды тәрбиелеуге, адамдарға материалдық көмек пен саналы түрде адамгершілікті үйрету.
Отбасындағы материалдық жағдай, көбінесе мемлекеттің экономикалық және әлеуметтік саясатына байланысты болады. Қазіргі уақытта мемлекеттің балалары бар отбасына көрсететін көмегінің ең негізгі төрт түрі белгілі:
* Балаларға ақылай жәрдемдесу. Қазақстанда 2002 жылдан бастап, туылған балаға ақы беріледі.
* Салық төлеу, дәрігерлік, тұрғын үй жәрдемақысына жеңілдіктері беріледі.
* Отбасына тегін дәрі, киім-кешек, балалар азығы беріледі.
* Отбасына тегін әлеуметтік қызмет ету, яғни, психологиялық, педагогикалық және заң жүзінде көмек көрсету.
Басты ұран Адам адамға дос, жолдас және аға болған қоғамдық жүйеден бас тарту, өмірде тұтынушылық қатынас пен шоғырлану жүйесіне өтуде, қоғамның эгоистік, өзін-өзі оқшаулау, азғындану, рухсыздық, жалғыздық, отбасының ажырасу қаупі - кедей азаматтардың қауіп-қатері көбейді. Кедейшілік жағдайында қоршаған адамдардың назар аудармауы жанға батып, өзін-өзі өлтіруге дейінгі күйзеліске ұшыратады. [6]
Отбасының ішкі қатынастары өз күн көрісі мен толық жарамды азаматтарбилеу үшін үлкен жауапкершілікті өз бетінше реттейді.
Жаңа жағдайға қойылған қазіргі отбасы кейбір өзгерістерді бастан кешеді. Отбасы әлеуметтік институт ретінде өзінің өзіндік қызметін жоғалта отырып, қоғамдағы өз көзқарасын жоғалтады. Сыртқы факторлардан өзге кез келген отбасы, табиғи өмір жолынан өткен кезде сол жолда туындаған мәселермен ұшырасады. Отбасы мүшелері өз тобын тұтастық ретінде сақтауға қабілетсіз болған жағдайда, отбасы әлеуметтік жұмыстардың объектісі болады.
Әлеуметтік жұмыс объектісі болып табылатын отбасы түрлерін төмендегі шарт бойынша бөлуге болады. Біріншіден, отбасы әр түрлі мәселелерді шешуде өз әлеуеті бойынша сараланады:
1. Отбасының әр мүшесі басқа мүшелерімен тілдеседі және өзінің сезімі мен тілектері туралы еркін сөйлеседі. Мұндай отбасыларында барлық мәселе бірге талқыланады, бұл әр отбасына қолайлы барынша ұтқыр шешім қабылдауға мүмкіндік береді.
2. Отбасы мүшелері арасында тілдесуі қиын отбасылар. Мұндай отбасыларында көбінесе табиғи бір-біріне деген үйірсектік бәсеңдейді. Осының нәтижесінде отбасының тұтастығы мен мызғымастығына қауіп туғызатын, даулар мен тартыстар пайда болады.
Осы екі топтың екеуі де әлеуметтік жұмыстың обьектісі болатындығы түсінікті. Алайда, отбасылық бірінші жағдай, отбасы өмірінің табиғи жағдайына байланысты күйзеліске аз душар болады. Осындай отбасылар әлеуметтік көмекті көпшілігінде сыртқы факторлардан (жазатайым жағдай, қатты науқастану және т.б. пайда болатын жағдайларда қажет етеді. Екінші түрдегі отбастарының мәселелерді өз бетінше шешу әлеуеті өте аз. Сондықтан олар әлеуметтік қолдау көрсетуді барынша қажет етеді.
Ажырасу тұқым өсушіліктің төмендеуіне әкеп соғады. Профессор Шелягтың айтуынша, осындай отбасының балалары әлеуметтік қорғауды талап етеді. Біріншіден, ата-аналардың ажырасуы немесе әкелердің жоқтығы балаларына үлкен соққы болып тиеді. Іштей тынып жүрген, яғни жасырын қайғы- қасіреттен белгілі бір шара, девиантты қылық жасауы мүмкін. Ал екіншіден, кейбір аналар өздерінің балаларын өзгелерден кем болмасын деп, материалдық жағынан да қамтамасыздырамын деп, көп жұмыс істейді де, баласымен сөйлесуге, оған ақыл айтып, оны тәрбиелеуге уақыты болмайды. Үшіншіден, кейбір жалғыз басты аналар өзінің көрген қиыншылықтарына баласын кінәләп, сол үшін баласына жаман қарап, оны жек көреді.
Бала туудың төмендеуіне ажырасулар мен бедеулік әсерін тигізеді. Әйелдердің бедеулікке ұшырауына бірден-бір себеп бала алдырту (аборт), түсік тастау. Қазақстанда үш екіқабат әйелдің біреуі ғана туады. Белсенді репродуктивті (бала тууға жарамды) жаста (18-48 жас) Қазақстандағы әр әйелге орташа есеппен екі жарым аборт келеді. Сақтану құралдарынан ақысыз тарату нәтижесінде Алматыда 2013 жылы аборт саны 24249-ға дейін кеміген. Аборттың салдарынан келесі бала туу кезінде түсік тастау, түрлі аурулар, жатырдан тыс бала біту немесе бедеулікке ұрынуы мүмкін. [7]
Егер бір әйелден бала тууы үшін емделіп, азап шегіп жүрсе, керісінше кейбіреулер туылғаннан бас тартып, балалар үйіне тастап кетіп, қоқыс салатын жәшіктерге, вокзалға қалдырып кетіп жүр. Ондай аналардың ауруханаға келіп, қалдырып кеткен баларын алуы өте сирек жағдай. 1917 жылдары төңкеріске дейін қазақтар арасында тастанды балалар және жетім балалар болмаған. Панасыз немесе жетім балаларды туған-туысқандары немесе перзент сүюге зар болып жүрген ерлі-зайыптылар жиі асырап, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.