Жалпы фразеологиялық тіркес - құрамы мен қолданылуы тұрақты болып келетін мағынасы ерікті сөздердің тіркесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Ғылым және білім министрлігі
Абылай хан атындағы Қазақ Халықаралық Қатынастар және Әлем Тәлдері Университеті
Факультет: Аударма ісі және Филология
Мамандық: Аудармашы
Тіл білімінің лингвотеориялық негіздері (жалпы тіл білімі, лингвистика ілімінің тарихы)
Реферат
№6 СӨЖ
СӨЖ тақырыбы: Фразеология.

Ізденуші: 106 топ Амирдинова Т.
Ғылыми жетекші: Ақыш Б.Ө

Алматы 2020
Фразеология
Фразеология ілімінің қалыптасу тарихы
Where are speakers of some languages take
great pains to exclude foreign words from their
lexicons, the English seems always to have welcomed
them.
Кей халықтар өз тіліндегі кірме сөздерден
арылу үшін бар күшін салса, ағылшын халқы
кіре сөздерді сөздік қорына ежелден кұшақ жая
енгізіп келеді.
Фразеология - грек тілінің phrasis сөйлемше және ұғым, білім деген сөздерінен алынған. Фразеология термині кең мағынада алғанда, белгілі бір тілдегі тұрақты сөз тіркестерінің барлық түрлерінің жиынтығы деген мағынамен қатар, тіл білімінің фразеологизмдерді зерттейтін саласы деген ұғымда да қолданылады.
Фразеология - құрылымы мен құрамы тұрақты, даяр қалпында қолданылатын бейнелі тұрақты тіркестердің қазіргі жай - күйін және тарихи қалыптасуын зерттейді. Фразеология жеке лингвистикалық пән ретінде ХХ ғасырдың 40 жылдары қалыптасты. Фразеология теориясының негізін қалаушы - швейцар - ғалымы Шарль Балли (Bally,1865 - 1974 ). Ол сөз тіркестерін ең алғаш ғылыми тұрғыдан жүйелеп, лингвистикаға `Phraseology'деген термин енгізген. 1909 жылы жазған Француз стилистикасы деген еңбегінде Ш.Балли тілдегі тіркестерді 1. еркін тіркестерді және 2. Фразеологиялық бірліктер деп екіге бөлген.
Ол фразеологиялық бірліктерді компоненттері өзіндік дербес мағынасынан айырылған, бәрі бірігіп тұтас бір - ақ мағына беретін тіркестер деп сипаттайды. Баллидың бұл тұжырымдары кейіннен лингвистикада фразеологиялық тұтастықтарды атап көрсетуге, фразеологизм мен сөздің ара жігін ажыратуға теориялық негіз болды.
Британ және әміркен лингвистикасында фразеология теориясын арнайы зерттеген еңбек аз. Бар еңбектердің өзінде фразеологиялық тіркес белгілерін анықтау принциптері, фразеологиялық тіркес пен сөздің ара қатынасы, фразеологизмдердің варианттылығы, фразеологияны зерттеу әдістері сияқты іргелі мәселелер қаралмайды. Бұл елдердің ғалымдары фразеологияның жеке пән ретінде орнығуы туралы да сөз қозғамады. Сондықтан да, ағылшын тілтанымында әлі күнге дейін ғылымның бұл саласында атау берілмеген. Фразеология деген терминнің не британ және әміркен лингвистикасында жолы болмады. Бұл елдерде фразеология мәселелері семантика мен грамматикаға байланысты еңбектерде қаралады және идиомдық сөздіктерде айтылады. Фразеология аумағына келгенде ағылшын тілді ғалымдардың көз қарастары әртүрлі. Бұл зерттеулер нысанының өте күрделі екендігіне және ағылшын тілінде ап - айқын еркін тіркестің - тұрақты тіркеске, тұрақты тіркестің еркін тіркеске айналып кете беру құбылысның жиілігін көрсетеді.
Бұл елдерде мақалдарды зерттеуге байланысты еңбектер біршама. Қазақ ғалымдарының мақалдарды фразеологияның нысанына жатқызу - жатқызбау жайындағы пікір сайысы жылдардан жылдарға ұласса, Ұлыбритания мен АҚШ та мақалдарды дәстүрлі түрде фольклордың құрамдас бөлігіне жатқызады.
Фразеология өз алдына бөлек лингвистикалық пән ретінде еліміздегі фразеологизмдерді құрылысына, мағыналық ерекшелігіне қарай жіктеп топтастырады және жасалу жолдарын, даму заңдылықтарын зерттейді. Тұрақты сөз тіркестерінің мәселелері қазіргі таңда тіл ғылымында актуалды проблемалардың бірі есебінде зерттеліп жүр. Өйткені фразеология - тіл мәдениетін арттырып, шеберлікке үйрететін сөз өнерінің асылы. Сонымен қатар ол бір тілден екінші бір тілге аудару техникасын жетілдіреді, социалистік дәуірде жаңа фразеологизмдердің қалыптасуы мен баю жолын аңғартады.
Қазақ топырағында фразеолгизмдердің теориялық және практикалық мәселелерін - Ә.Қайдаров, Ә.Болғанбаев, Ғ.Қалиев, С.Исабеков, Г.Смағұлова, С.Сәтенова зерттеуде; стильдік ерекшелігін - М.Серғалиев, Ғ.Құсимова, Г.Боранбаева, көркем шығармада қолданылуын - Х. Қожахметова, Б. Шалабай, М.Жәнібек, аударылуын - А.Алдашева, Ө.Айтбаев, Айтжанова зерттеп, фразеологизмдерді тақырыптық, мағыналық тұрғыдан топтастырумен - Р.Жайсақова, А.Елешева; шет тілі фразеологизмдерін топтастыру - Р.Жайсақова, А. Елешева, шет тілі фразеологизмдерін қазақ тілі фразеологизмдерімен салыстыра талдау мәселелерімен П.Дәулетова, М.Әбдіғалиева, М.Арғынғазина айналысып жүр. Фразеология негізінен философия, психилогия, тарих, этнографиямен тығыз байланысты. Қазіргі кезде фразеологизмдерді кең ұғымда түсінуді жақтаушылар фразеологияның зерттеу аясын кеңейтуді ұсынуда.
Лингвистикалық пәндер сөйлемді дұрыс құрып, қалай жазуды,тыныс белгілерін қоюды оқытып үйретеді. Ал тілдік тәсілдері өткір, нақтылы дәл және мәнерлі қолдану, жалпы тіл мәдениетін арттыру сияқты мәселелер стилистиканың үлесіне тиеді. Стилистика үшін фразеологизмдердің мәнерлеу тәсілі ретінде маңызы зор. Фразеология тұрақты тіркестердің эмоционалды - экспрессивті ерекшеліктеріне орай, олардың қолданылу аясында стильдік дәрежелену сатысын айқындап, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.