Қоршаған орта ластануына моноторинг
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Жаратылыстану-математика факультеті
Жаратылыстану ғылымдарын оқыту кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Ластану жағдайында қоршаған ортаның жай-күйін бағалаудағы химиялық көрсеткіштердің артықшылықтары мен кемшіліктері
Орындаған:Басымбекова У.К.
Тобы:Х1-703
Қабылдаған:Кобегенова А.И.
Жоспары
Кіріспе
1.Токсикология ғылымы;
Негізгі бөлім:
1.Экотоксикологияның қоршаған ортадағы ШРК;
2.Қоршаған орта ластануына моноторинг;
Қорытынды
Токсикология-зиянды заттардың тірі организмдер мен экожүйелерге әсер етуінің ықтимал қауіптілігі туралы ғылым.
Токсикологияның негізгі міндеттері:
а) зиянды жартылай өнімдердің немесе жанама қосылыстардың мөлшерін азайтатын немесе болдырмайтын өндірісті осындай өзгерту бойынша ұсынымдарды негіздеуге мүмкіндік беретін технологиялық процестердің токсикологиялық сипаттамаларын орнату;
б) өндірістік үй-жайларды жоспарлауға, аппаратураға, санитариялық-техникалық жабдыққа (оның ішінде тазарту немесе шашырау) және қажет болған жағдайда жеке қорғаныш құралдарына қойылатын медициналық-техникалық талаптарды тұжырымдау болып табылады.
Мұның негізінде әртүрлі ортадағы зиянды заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясын (ШРК) белгілеу жатыр. Қоршаған ортаның ластануын бағалау критерийі осы ортадағы қоспалардың практикалық концентрациясын ШРК-мен салыстыру болып табылады. ШРК нормалары жаңа машиналар мен механизмдерді, технологиялық желілерді, өнеркәсіптік құрылыстар мен кәсіпорындарды жобалау және сараптау үшін, сондай-ақ желдеткіш, газ-шаң тұтқыш, Кондиционерлеу және басқа да тазарту жүйелерін, бақылаушы аспаптар мен сигнал беру жүйелерін есептеу үшін бастапқы база болып табылады. Әр түрлі ортадағы әртүрлі заттардың ШРК зияндылықтың шектеулі белгісі бойынша белгіленеді: санитарлық-токсикологиялық, жалпы санитарлық немесе органолептикалық.
Ауа ортасы үшін
Шрк(рз)-бұл жұмыс аймағының ауасындағы заттың шекті рұқсат етілген концентрациясы (мгм3). Бұл шоғырлану күнделікті (демалыс күндерінен басқа) 8 сағат шегінде немесе бүкіл жұмыс өтілі ішінде жұмыс күнінің басқа ұзақтығы кезінде (бірақ аптасына 41 сағаттан аспайтын) қазіргі заманғы зерттеу әдістерімен, жұмыс процесінде немесе қазіргі және болашақ ұрпақтың алыс мерзімдерінде анықталатын денсаулық жағдайында аурулар немесе ауытқулар тудырмауы тиіс. Жұмыс аймағы еден деңгейінен 2 м-ге дейінгі биіктіктегі кеңістік немесе жұмысшылардың тұрақты немесе уақытша болатын орындары бар алаң болып саналады.
Шрк(мр)-елді мекендер ауасындағы заттың шекті рұқсат етілген ең жоғары бір реттік шоғырлануы (мг м3). Бұл концентрация 20 минут ішінде деммен жұту кезінде адам ағзасында рефлекторлық (иіс сезімі, Жарық сезімталдығы және т.б.) реакциялар туғызбауы тиіс.
Шрк(сс)-елді мекендер ауасындағы заттардың рұқсат етілген шекті орташа тәуліктік шоғырлануы (мг м3). Бұл концентрация шексіз ұзақ деммен жұту кезінде адамға тікелей немесе жанама зиянды әсер етпеуі керек.
Ластаушы заттар адам ағзасына әсер ету дәрежесі бойынша қауіптіліктің келесі кластары бойынша бөлінеді:
I-өте қауіпті (Шжкрз 0,1 мг м3);
II-жоғары қауіпті (Шжкрз = 0,1 - 1,0 мг м3);
III-орташа қауіпті (Шжкрз = 1,0 - 10,0 мг м3);
IV-қауіптілігі аз (Шжкрз 10,0 мгм3).
Өндірістік - жайлардың ауасындағы зиянды заттардың концентрациясы Шркр - дан, өндірістік үй - жайларды желдету үшін ауада-0,3 Шркр-дан, елді мекендердің атмосфералық ауасында-Шркмр-дан, демалыс аймағында және курорттарда-0,8 Шркмр-дан аспауы тиіс.Шетелде, мысалы, АҚШ-та, шоғырланудың басқа көрінісі жиі қолданылады: млн. - 1 = 1 ластану көлемі 106 ластанған ауаның көлемі = 10-4% (көлемдік).
Концентрацияны қайта есептеу үшін арақатынас қолданылады
мұндағы М-ластаушы заттың молекулалық массасы;
24,5-көлемі литрде 1 моль газ 25°С және 760 мм
Су ортасы үшін
Шркв-шаруашылық-ауыз су және мәдени-тұрмыстық су пайдалану (мгл) су қоймасының суындағы заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы. Бұл концентрация өмір бойы адам ағзасына, сондай-ақ кейінгі ұрпақтың денсаулығына тікелей немесе жанама әсер етпеуі керек және суды пайдаланудың гигиеналық жағдайларын нашарлатпауы керек.
Шжквр-балық шаруашылығы мақсаттары үшін пайдаланылатын су айдынындағы заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы (мгл).
Интегралдық көрсеткіштер:
А) БПК - оттегіге биохимиялық қажеттілік (мг O2л), яғни 2, 5, 10, 20 тәулік сынаманы инкубациялау кезінде органикалық заттардың биохимиялық тотығу процестерінде (нитрификация процестерін қоспағанда) пайдаланылған ерітілген оттегінің кемуі (БПКп - 20 тәулік, БПК5-5 тәулік);
б) ХПК - бихромат әдісімен анықталған оттегіге химиялық қажеттілік, яғни 1 литр су (мг O2л) құрамындағы барлық тотықсыздандырғыштарды тотықтыру үшін қажетті тотықтырғыш мөлшеріне тең оттегінің мөлшері.
Топырақ үшін
Шркп - топырақтың егістік қабатындағы заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы (мгкг). Бұл концентрация топырақпен байланыста болатын ортаға, адам денсаулығына, сондай-ақ топырақтың өзін-өзі тазарту қабілетіне тікелей немесе жанама теріс әсер етпеуі керек.
Азық-түлік үшін
Шркпр (ДОК) - Тамақ өнімдеріндегі заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы (рұқсат етілген қалдық мөлшері) (мгкг).
Әр түрлі орталар үшін ШРК нормалары болмаған кезде уақытша гигиеналық норматив ВДК (аяқ киім) - заттың уақытша рұқсат етілген концентрациясы (әсердің шамамен қауіпсіз деңгейі) белгіленеді. Уақытша норматив белгілі бір мерзімге (2-3 жыл) белгіленеді, содан кейін қайта қаралады.
Әр түрлі заттар ағзаға ұқсас жағымсыз әсер етуі мүмкін (офсеттік баспада - фенол және ацетон; жоғары баспада - азот оксиді (IV) және формальдегид), яғни.теріс әсердің жиынтық әсеріне ие. Бұл жағдайда олардың шоғырлануы шартты қанағаттандыруы керек.
... жалғасы
Жаратылыстану-математика факультеті
Жаратылыстану ғылымдарын оқыту кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Ластану жағдайында қоршаған ортаның жай-күйін бағалаудағы химиялық көрсеткіштердің артықшылықтары мен кемшіліктері
Орындаған:Басымбекова У.К.
Тобы:Х1-703
Қабылдаған:Кобегенова А.И.
Жоспары
Кіріспе
1.Токсикология ғылымы;
Негізгі бөлім:
1.Экотоксикологияның қоршаған ортадағы ШРК;
2.Қоршаған орта ластануына моноторинг;
Қорытынды
Токсикология-зиянды заттардың тірі организмдер мен экожүйелерге әсер етуінің ықтимал қауіптілігі туралы ғылым.
Токсикологияның негізгі міндеттері:
а) зиянды жартылай өнімдердің немесе жанама қосылыстардың мөлшерін азайтатын немесе болдырмайтын өндірісті осындай өзгерту бойынша ұсынымдарды негіздеуге мүмкіндік беретін технологиялық процестердің токсикологиялық сипаттамаларын орнату;
б) өндірістік үй-жайларды жоспарлауға, аппаратураға, санитариялық-техникалық жабдыққа (оның ішінде тазарту немесе шашырау) және қажет болған жағдайда жеке қорғаныш құралдарына қойылатын медициналық-техникалық талаптарды тұжырымдау болып табылады.
Мұның негізінде әртүрлі ортадағы зиянды заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясын (ШРК) белгілеу жатыр. Қоршаған ортаның ластануын бағалау критерийі осы ортадағы қоспалардың практикалық концентрациясын ШРК-мен салыстыру болып табылады. ШРК нормалары жаңа машиналар мен механизмдерді, технологиялық желілерді, өнеркәсіптік құрылыстар мен кәсіпорындарды жобалау және сараптау үшін, сондай-ақ желдеткіш, газ-шаң тұтқыш, Кондиционерлеу және басқа да тазарту жүйелерін, бақылаушы аспаптар мен сигнал беру жүйелерін есептеу үшін бастапқы база болып табылады. Әр түрлі ортадағы әртүрлі заттардың ШРК зияндылықтың шектеулі белгісі бойынша белгіленеді: санитарлық-токсикологиялық, жалпы санитарлық немесе органолептикалық.
Ауа ортасы үшін
Шрк(рз)-бұл жұмыс аймағының ауасындағы заттың шекті рұқсат етілген концентрациясы (мгм3). Бұл шоғырлану күнделікті (демалыс күндерінен басқа) 8 сағат шегінде немесе бүкіл жұмыс өтілі ішінде жұмыс күнінің басқа ұзақтығы кезінде (бірақ аптасына 41 сағаттан аспайтын) қазіргі заманғы зерттеу әдістерімен, жұмыс процесінде немесе қазіргі және болашақ ұрпақтың алыс мерзімдерінде анықталатын денсаулық жағдайында аурулар немесе ауытқулар тудырмауы тиіс. Жұмыс аймағы еден деңгейінен 2 м-ге дейінгі биіктіктегі кеңістік немесе жұмысшылардың тұрақты немесе уақытша болатын орындары бар алаң болып саналады.
Шрк(мр)-елді мекендер ауасындағы заттың шекті рұқсат етілген ең жоғары бір реттік шоғырлануы (мг м3). Бұл концентрация 20 минут ішінде деммен жұту кезінде адам ағзасында рефлекторлық (иіс сезімі, Жарық сезімталдығы және т.б.) реакциялар туғызбауы тиіс.
Шрк(сс)-елді мекендер ауасындағы заттардың рұқсат етілген шекті орташа тәуліктік шоғырлануы (мг м3). Бұл концентрация шексіз ұзақ деммен жұту кезінде адамға тікелей немесе жанама зиянды әсер етпеуі керек.
Ластаушы заттар адам ағзасына әсер ету дәрежесі бойынша қауіптіліктің келесі кластары бойынша бөлінеді:
I-өте қауіпті (Шжкрз 0,1 мг м3);
II-жоғары қауіпті (Шжкрз = 0,1 - 1,0 мг м3);
III-орташа қауіпті (Шжкрз = 1,0 - 10,0 мг м3);
IV-қауіптілігі аз (Шжкрз 10,0 мгм3).
Өндірістік - жайлардың ауасындағы зиянды заттардың концентрациясы Шркр - дан, өндірістік үй - жайларды желдету үшін ауада-0,3 Шркр-дан, елді мекендердің атмосфералық ауасында-Шркмр-дан, демалыс аймағында және курорттарда-0,8 Шркмр-дан аспауы тиіс.Шетелде, мысалы, АҚШ-та, шоғырланудың басқа көрінісі жиі қолданылады: млн. - 1 = 1 ластану көлемі 106 ластанған ауаның көлемі = 10-4% (көлемдік).
Концентрацияны қайта есептеу үшін арақатынас қолданылады
мұндағы М-ластаушы заттың молекулалық массасы;
24,5-көлемі литрде 1 моль газ 25°С және 760 мм
Су ортасы үшін
Шркв-шаруашылық-ауыз су және мәдени-тұрмыстық су пайдалану (мгл) су қоймасының суындағы заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы. Бұл концентрация өмір бойы адам ағзасына, сондай-ақ кейінгі ұрпақтың денсаулығына тікелей немесе жанама әсер етпеуі керек және суды пайдаланудың гигиеналық жағдайларын нашарлатпауы керек.
Шжквр-балық шаруашылығы мақсаттары үшін пайдаланылатын су айдынындағы заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы (мгл).
Интегралдық көрсеткіштер:
А) БПК - оттегіге биохимиялық қажеттілік (мг O2л), яғни 2, 5, 10, 20 тәулік сынаманы инкубациялау кезінде органикалық заттардың биохимиялық тотығу процестерінде (нитрификация процестерін қоспағанда) пайдаланылған ерітілген оттегінің кемуі (БПКп - 20 тәулік, БПК5-5 тәулік);
б) ХПК - бихромат әдісімен анықталған оттегіге химиялық қажеттілік, яғни 1 литр су (мг O2л) құрамындағы барлық тотықсыздандырғыштарды тотықтыру үшін қажетті тотықтырғыш мөлшеріне тең оттегінің мөлшері.
Топырақ үшін
Шркп - топырақтың егістік қабатындағы заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы (мгкг). Бұл концентрация топырақпен байланыста болатын ортаға, адам денсаулығына, сондай-ақ топырақтың өзін-өзі тазарту қабілетіне тікелей немесе жанама теріс әсер етпеуі керек.
Азық-түлік үшін
Шркпр (ДОК) - Тамақ өнімдеріндегі заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясы (рұқсат етілген қалдық мөлшері) (мгкг).
Әр түрлі орталар үшін ШРК нормалары болмаған кезде уақытша гигиеналық норматив ВДК (аяқ киім) - заттың уақытша рұқсат етілген концентрациясы (әсердің шамамен қауіпсіз деңгейі) белгіленеді. Уақытша норматив белгілі бір мерзімге (2-3 жыл) белгіленеді, содан кейін қайта қаралады.
Әр түрлі заттар ағзаға ұқсас жағымсыз әсер етуі мүмкін (офсеттік баспада - фенол және ацетон; жоғары баспада - азот оксиді (IV) және формальдегид), яғни.теріс әсердің жиынтық әсеріне ие. Бұл жағдайда олардың шоғырлануы шартты қанағаттандыруы керек.
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz