Мұнай өткізгіш құбырлар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . . 1

2. Газ құбырлары мен газ жабдығына қойылатын талаптар .

3. Газ құбырларының ғимараттар мен құрылыстарда қолданылуы . . .

4. Қорытынды

5. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . .

Кіріспе

Бүгінгі таңда дүниежүзілік мұнай және газ кәсіпшілігінде континенталді қайраңда мұнай және газ ресурстарын меңгерудің аса күрделі және маңызды мәселелері тұр. Бұл мәселенің маңыздылығы энергияның көзіне деген қызығушылық өсіп келе жатқан дүниежүзілік сұранысқа байланысты болып отыр, ол ең алдымен жанар-жағармай және химиялық шикі заттарға деген сұраныс. Теңіз қайраңында көмірсутектердің қорларын меңгеру жақын арадағы он жылдықта бүкіләлемдік энергетикалық қажеттіліктерді қамтамасыз етуде өте маңызды рөл атқарады. Теңіз мұнай-газ кен орындарының өзіндік спецификалық шарттары - кең көлемдегі аса ерекше: кен орынды игерудің принциптік сызбасын таңдаудан бастап, өндірілетін өнімнің көлемін есептеуді орындағанға дейін және оның физикалық-химиялық қасиеттерін, гидрометрологиялық шарттардың қаталдығын, олардың жағажайдан алыстығын, теңіздің тереңдігін, жағажайлық инфраструктурасының игерілу дәрежесін, өндірілген өнімнің бағытталуы және т. б факторларға байланысты кешенді сұрақтарға жауап беруді талап етеді. Меңгерудің технологиялық сызбанұсқасы үшін геологиялық-техникалық жобалаудың, шоғырдың пішіні мен өлшемі туралы аса сенімді мағлұматтардың жаңа әдістері қажет болады; сонымен қатар бұрғылау темпі қондырғы объектілерін енгізу реттілігімен есепке алынады. Дүниежүзілік мұхиттың жалпы көлемі барлық ғаламшарымыздың төрттен үш бөлігін алып жатқаны белгілі, оның ішінде шамамен 10%-ы материкті еңіске тиесілі, ол континентальді қайраң деп аталады. Дүниежүзілік мұхит акваториясының шөгінді жынысты бассейндерінің ауданы шамамен алғанда, 55 млн км2 құрайды. Онда мұнай мен газдың 2500 кен орнындары ашылған, мұнда өндірілетін мұнай қорның көлемі 130 млрд. т және газ қорның көлемі 70 трлн м3 . Қазақстан басқа мемлекеттермен салыстырғанда, континенталді қайраңның аздаған ғана бөлігін қамтиды. Мұнда Әлемдік мұхитқа қарайтын көмірсутектердің дүниежүзілік қорның бір ғана бөлігі болжаланған. Мұның барлығы көптеген мемлекеттер мен компаниялардың күшінің арқасында қолжетімді болды, онда құрамы бойынша теңіздің жаңа мұнай кәсіпшілігі қалыптастыруда. Ол өзінің мәні бойынша ғарыштыққа дес бермейтін, тиімді кәсіпшілік түріне айналды. АҚШта тек 1% ғана жұмыс істеп тұрған теңіз ұңғымалары пайдаланылады, алайда олар барлық өндіріліп жатқан мұнай мен газ өнімінің 13%-ын құрайды. Дегенмен, теңіз ұңғымаларын бұрғылауға кететін шығындар әртүрлі акваторияларда айтарлықтай өзгешеленеді. Мысалы, Солтүстік теңізінің оңтүстік бөлігіндегі бір ұңғыманың құны 2, 5 млн. американдық доллар болса, ал солтүстік бөлігінде - шамамен алғанда 5 млн. доллар. ХХ ғасырдың екінші жартысында жалпы техникалық прогрестің әсерінен айтарлықтай сапалы дамыған меңгерудің жаңа 4 техникасы мен технологиясы, мұхиттар мен теңіздердің акваторияларындағы мұнай мен газды өндіретін және тасымалдау құралдары пайда болды. Жаңадан тұрақты (стационарлы), өздігінен көтерілетін, жартылай батпалы жүктемелі платформалардың және бұрғылау кемелерінің конструкциясы қалыптасты.

Сонымен қатар теңізде мұнай-газ кен орындарын меңгеруді күрделендіретін барлық шарттары - ғылыми-техникалық үдеріске, жаңа материалдарды игеруге тез ықпал етеді. Осы кезеңнің ішінде жұмыс істеп тұрған әртүрлі жүзбелі бұрғылау қондырғылардың жалпы саны 200 бірлікке жетті. Дүниежүзілік мұхиттың ең терең аймақтарында кернді алуға арналған ұңғымалар теңізде 2000 м тереңдікте бұрғыланған. Жағадан қашық бұрғыланған ұңғымалардың саны бүгінгі таңда 70 мыңға жетеді. Қазір жылына 3, 5-4 мың ұңғыма бұрғыланады. Орташа пайдаланушы платформалар 300 м тереңдікте орнатылған. Қазіргі таңда Каспий, Жерорта, Солтүстік теңіздерінің, Мексика және Парсы шығанағының, Суэцк каналының қайраңы кен орындарын меңгеруде айтарлықтай тәжірибе жинақталды. Соңғы он жыл ішінде Анголаның, Қытайдың, Үндістанның, Вьетнамның, Нигерияның, Аустралияның және т. б. теңізді кен орындарын меңгеру қарқынды түрде дамып келе жатыр. Техникалық құрал-жабдықтар мен технологиялардың әрі қарай өте қарқынды дамуы мұнай мен газды өндіру мен іздеу-барлау жұмыстарын континентальді қайраңның аса терең суларында жүргізуге мүмкіндік берді. Дүниежүзілік мұхиттың, сонымен қатар мұз болып қатып жатқан акваториялардың тереңдіктерін әрі қарай меңгеру ғылыми және техникалық қатынаста дамыған елдерге ғана тән, себебі ол үлкен капиталдық салымдарды қажет етеді. Осындай шаралардың сәттілігі тек қана бірнеше мемлекет бірігіп орындаса ғана пайда береді (мысалы, Ұлыбритания, Норвегия, Дания Солтүстік теңіздің ресурстарын ірі американдық компаниялардың көмегімен игеруде; Вьетнам оңтүстік қайраңды бұрынғы КСРО, содан кейін Ресейдің көмегімен меңгеруде) . Біздің елде өткен ғасырдың 90-шы жылдарының басында республикадағы мұнай мен газдың дайындалған қорлар көлемін ұлғайта алатын ірі кен орындарын ашуды Каспий теңізінің қайраңы айдынын игеру есебінен ғана жүзеге асыру мүмкін екені анық болды. Бұрынғы Кеңес кезеңінде теңіздің осы аумағында екі рет геофизикалық зерттеулер жүргізілді. Теңіз су деңгейінің түсуіне байланысты оның беті қысқарғанда, теңіз суынан босатылған кеңістікте де іздеубарлау және егжей-тегжей геофизикалық жұмыстары орындалды. Теңіздің суы таяз аумағының едәуір бөлігінде жерүсті геофизикалық зерттеулері жүргізілді. Осы зерттеулердің қорытындыларын кешенді интерпретациялау арқылы қазіргі Қашаған, Центральная, Құрманғазы, Оңтүстік Жамбай құрылымдар тобының контурларына сәйкес келетін ірі құрылымдар белгіленді. Олар ХХ ғасырдың 80-ші жылдарының аяғында «Қазгеофизика» бірлестігінде салынған 2П шағылдыратын бет бойынша Каспий маңы ойпаңының жиынтық құрылымдық картасында бірінші рет көрсетілді. 1993 жылы осы карталар CGG француз компаниясымен бірлесіп, жете әзірленді және Атлас түрінде шығарылды. Атласқа 5 түсіндірме жазбада аталған құрылымдардың үлкен перспективалары болжамаланды. Карталардың атласын сол кездегі ҚР Геология министрлігі мақұлдады, одан кейін ол таратылып, шетелдік мұнай компанияларына, оның ішінде Қазақстанда жұмыс істеуге ниет білдірген «Қазақстанкаспийшельф» ААҚ-қа да берілді. 1988-1989 жылдары осы материалдар бұрынғы КСРО-ның Мемлекеттік жоспарында қаралды және бүкіл аудан КСРО-ның стратегиялық резервтерінің аймағына жатқызылды. 1992 жылдың желтоқсанында Қазақстан Каспийде іздеу-барлау жұмыстарын бастау ниеті туралы бүкіл әлемге жариялады. Осы жылдың екінші жартысында қазақстандық мамандар тобы «Каспий теңізінің қазақстандық бөлігін игерудің мемлекеттік бағдарламасын» әзірледі. Каспийдің су айдынындағы мұнай-газ кен орындарын геологиялық-геофизикалық зерттеу және игеру жөніндегі бағдарламаны іске асыру үшін ҚР Үкіметінің 1993 жылғы 13 ақпандағы №97 қаулысымен «Қазақстанкаспийшельф» мемлекеттік компаниясы құрылды. 1993 жылдың 3 желтоқсанында ҚР Үкіметі SHELL (Голландия), STATOIL (Норвегия), MOBIL (АҚШ), BP (Англия), TOTAL (Франция), AGIP (Италия) шетелдік компанияларымен операторы «Қазақстанкаспийшельф» МК, ал консорциумның директоры Ж. Н. Марабаев болған халықаралық консорциумды құру туралы халықаралық келісімге қол қойды. 1994-1996 жылдары кемінде 100 тыс. км2 алаңындағы су айдынында сейсмикалық, экологиялық, инфрақұрылымдық және басқа да зерттеулер жүргізілді. Сейсмикалық жұмыстармен Каспийдің қазақстандық секторының аймақтық құрылымы зерттелді, өте көп локалдық тұтқыштар, оның ішінде Қашаған, Құрманғазы, Қаламқас-теңіз және басқалары анықталды, олардың үлкен бөлігі іздеуде бұрғылауды орнату үшін нақтыланды. 1997 жылы Қазақстанның Үкіметі ОКИОК консорциумымен өнімді бөлу туралы келісімге (ӨБК) қол қойды және 1999 жылы іздеу бұрғылау басталды. 2000 жылдың шілдесінде Консорциум Шығыс Қашағандағы №1 ұңғымада мұнайдың табылғаны туралы жариялады. Ұңғымадан алғашқы алынған мұнайы бар капсуланы қолында ұстап тұрып, Елбасы, Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Бүгін Қазақстан халқы үшін бақытты күн. Қашағанда мұнайдың ашылуы - біздің тәуелсіздігіміз, болашақта гүлденуіміз, халқымыздың өмірін жақсарту үшін үлкен көмек. Қазақстандықтардың үміттері ақталды» деді. Шығыс Қашағаннан кейін Батыс Қашаған, Қаламқас-теңіз, Қайраң, Ақтоты мен Оңтүстік-Батыс Қашаған, ал ресейлік секторда Широтное және Хвалынское кен орнындары ашылды. Ашылған Қашаған кен орны республикадағы мұнай қорын 35%-ға өсіруге мүмкіндік берді. Қазір Қашағанда мұнай өндіру және Каспийдің бірқатар басқа да кен орындарында өндіруге дайындық және барлау жұмыстары жүргізіліп жатыр

Газ және мұнай кен орындарынан қазып шығарған табиғи газдарды жер астында немесе жер бетінде салынған құбырлармен мыңдаған километр ара қашықтыққа тасымалдайды. Кен орнынан елді мекендерге дейін газ тасымалдайтын магистраль құбыры мынадай құрылымдар кешенінен турады: тармақты газ құбыры, газды айдайтын компрессор станциясы (КС) және газ тарартатын станция (ГТС) . Өзара 120-150 км ара қашықтықта орналасқан және де елді мекенге газ кіргізетін жерде бас құрылым болып саналатын компрессор станциялары газ тарататын станцияға (ГТС) 5 МПа -ға дейін қысыммен газ беруді қамтамасыз етеді. Газ тарататын станцияда газ сүзгіден және қысымды реттеуіштен өтеді және газға одарант қосылады. Газ тарататын станциядан газ тарататын тораптарға берілетін газдың қысымы көбінесе 1, 2 МПа-дан аспайды. Елді мекендерде газ тұтыну жыл бойы бірқалыпты болмайды. Газды қысқы мерзімге қарағанда жазғы мерзімде аздау пайдаланады. Кен орнынан беріліп жатқан артық газды қысқы мерзімде пайдалану үшін оны сақтау керек болады. Маусымның бірқалыпсыздығын теңестіру үшін газды жер астындағы қоймаларда жинайды.

Ауыл шаруашылығы өнеркәсібінің немесе елді мекеннің территориясы арқылы слынған газ тарататын құбырлар арқылы газ тұтынушыларға беріледі. Жұмысшы қысымға байланысты газ тарататын торабтар «Газбен жабдықтау» деген құрылыс нормаларына сәйкес мына түрлерге бөлінеді:

- 1 категориялы жоғары қысымды- 0, 6-1, 2 МПа;

- 2 категориялы жоғары қысымды- 0, 3- 0, 6 МПа;

- орташа қысымды- 0, 005- 0, 3 МПа;

- төменгі қысымды- 0, 005 МПа-ға дейін.

Төменгі қысымды газ құбырларын тұрғын үйлерді, қоғамдық ғимараттарды және коммуналбды тұрмыстық өнеркәсіптерді қосады. Газ тораптарындағы қысым сатыларына байланысты газбен жабдықтау жүйесі екі сатылы, үш сатылы және көп сатылы болып бөлінеді. Кішігірім елді мекендерде екі сатылы, алүлкен елді мекендерде үш сатылы газбен жабдықтау жүйелерін қолданаады. Елді мекеннің үш сатылы схемасы жоғары, орташа және төменгі қысымды газ құбырларынан турады. Елді мекеннің үш сатылы газбен жабдықтау схемасы мына негізгі элементтерден турады:

- магистраль газ құбыры;

- газ тарататын станция;

- жоғары қысымды газ құбыры;

- орташа қысымды реттеуіш пункт;

- орташа қысымды газ құбыры;

- төменгі қысымды газ реттеуіш пункт;

- төменгі қысымды газ құбыры.

Бұл схема бойынша газбен жабдықтау көзінен транзитпен жоғары қысымды құбырлардан ГТС-ға және газгольдер станциясына беріледі, онан қысымды төмендеткеннен кейін орташа қысымды тарататын тораптарға түседі, онан кейін газ реттеуіш пункт (ГРП) арқылы төменгі қысымды тораптарға беріледі. Елді мекеннің көшелік газ таратататын тораптарынан аулалық газ құбыры арқылы газ тұтынушыларға беріледі. Сыртқы газ тарататын құбырларды болат құбырлардан салады, оларды өзара дәнекерлеп жалғастырады. Газ тарататын құбырдан ашып-жабатын құрылғыға дейінгі участокты газ кіргізетін құбыр деп атайды.

Тұтынушыларға газ беру үшін ғимараттардың ішінде ішкі газ құбыры орнатылады. Ішкі газ құбыры мына элементтерден турады:

- газ кіргізетін құбыр;

- тік құбыр;

- ішкі газ тарататын құбырлар;

- этаждағы газ тарататын құбырлар;

- тығынды кран;

- газ құралдары;

- газ есептегіш.

Газ кіргізетін құбырды баспалдақта, асханада немесе коридорда орнатады. Газ кіргізетін құбырға тығынды кран немесе ысырма қойылады.

Газ құбырларын үйдің ішінде ашық етіп салады және оларды болат құбырлардан дәнекерлеп құрастырады. Тек қана арматурамен, газ құралдарымен және реттеуішпен қосылған жерлерінде резбамен немесе фланецпен жалғастырады. Әрбір газ құралының алдына кран қойылады. Газ құбырларын адам жүретін жерлерде еденнен құбырдың астына дейін 2, 2 м кем емес биіктікте салады.

Газдың қауіпті және токсикалық қасиеттеріне байланысты газ құралдары қойылған бөлмелерге айрықша талаптар қойылады. Тұрғын үйлерде газ плиталарын форточкалы терезесі және желдеткіш каналы бар биіктігі 2, 2 м кем емес асханада орнатады. ҚНжЕ сәйкес 4 комфорлы газ плитасы үшін асхананың минималь көлемі 15 м ³ , ал 2 комфорлы плита үшін 8 м ³ болуыкерек. Газ су жылытқыштарын және басқа газ құралдарын желдеткіш каналға каңылтырдан жасалынған құбырмен немесе созылмалы гофрамен жалғастырады. Жалғастыратын құбырдың горизонталь бөлігінің жалпы ұзындығы жаңадан салынған үйлерде 3 м аспауы керек.

Елді мекеннің газбен жабдықтау жүйесіне газ тарататын тораптардан басқа да элементтері кіреді: магистраль тораптарда -газ тарататын станциялар, газ реттеуіш пункттер және қондырғылар, байланыс жүйесі, автоматика және телемеханика. Газ реттеуіш пункттер мен қондырғылар газдың қысымын төмендетуге және оны белгілі деңгейде устап туруға қызмет етеді. Газ реттеуіш пункттерді газдың қысымын төмендетіп газ тарататын тораптарға газ беруге, ал газ реттеуіш қондырғыларды жеке тұтынушыларға газ беруге орнатады.

Газ реттеуіш пункте мынадай арматуралар мен жабдықтар орнатылады:

- ысырма;

- сүзгі;

- сақтық клапаны;

- қысымды реттеуіш;

- айналма құбыр.

Жоғары немесе орташа қысымды газ жабатын ысырмадан кейін сүзгіден өтеді Бұнда шаңнан және механикалық қоспалардан тазартылады. Сүзгіден өткеннен кейін газ сақтық клапаны арқылы қысымды реттеуішке түседі. Қысымды реттеуіште шаз керекті қысымға дейін төмендетіледі. Ремонт кезінде тұтынушыларға үздіксіз газ беру үшін технологиялық сызықта айналма газ құбыры қарастырылады. Айналма құбырды байпас деп атайды. Ысымаларды жапқаннан кейін газ айналма құбыр арқылы газ тарататын торапқа беріледі. Бұндай жағдайда ысырманы жабыңқырай отырып газдың қысымын төмендетеді.

Газ құбырларының өз ерекшеліктері мен стандарттары бар. Газ құбырларын пайдалану үрдісі қатал климаттық жағдайлармен үйлеседі, сығымдалған ауаның тұрақты жүктемесі туралы айтпауға да болады. Халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін құбырлардың осы түріне ерекше талаптар қойылады.

Газ құбырына арналған құбырлар кәдімгі және күшейтілген болып бөлінеді. Күшейтілген құбырлар магистральдарда пайдаланылады, ондағы қысым 10 кг/см 2-ден аспайды.

Газ құбырлары металлдан немесе пластмассадан өндіріледі. Өз кезегінде болат құбырлар пісірілген және жіксіз болып, пластмассалық - полиэтилендік және винилпластты болып бөлінеді. Сирек жағдайларда газ құбырларын дайындау үшін алюминий мен асбестті цементтік ерітінді қолданылады.

Газ құбырларының осы типі құрамында көміртек төмен мөлшерде болатын болаттан дайындалады. Құбырлар жеңіл пісірілу үшін болаттың құрамындағы көміртек 0, 27 %-дан аспау керек. Газбен қамту жүйелері үшін Құбырларды қолдану жөніндегі нұсқаулық бар. Соған сәйкес болаттан жасалған құбырлар таңдалу керек. Жіксіз болат құбырлардың барлық периметрі бойынша өзгермейтін механикалық сипаттамалары бар. Газ құбырларының құрылысы кезінде қолданылатын электр пісірілетін тік жікті құбырлардың ағып кетпейтіндігі және қалдықты майысуы міндетті түрде сынаудан өткізіледі. Сынаулар қысым астында жүргізіледі. Қысымның шамасы құбырдың белгілі мақсаттарға арналғандығымен анықталады.

Жерасты газ құбырларын пісіру біріктіреді. Бұл жағдайда бұрандалы қосылысқа және арматураны қолдануға жол берілмейді. Құдықтарда ернемектер қолданылуы мүмкін.

Мұнай құбырларына арналған сұрыптама бұрғылау, шегендік және сорғылау-сығымдау құбырларынан тұрады.

Бұрғылайтын мұнай құбырлары айналымды бұрғылау жабдығынан мұнай таситын қабатқа сіңетін жоңғыштарға тікелей беріледі. Үлкен жүктемелер жіксіз берік құбырларды пайдаланумен түсіндіріледі. Пісірілген құлыптармен бірге шығарылады. Бұйымның параметрлері:

сыртқы диаметрі 60, 3-139, 7 мм құрайды;

қабырғаның қалыңдығы - 7, 0-10, 5 мм;

максималды ұзындығы 12, 5 м құрайды.

Құбырлардың сапасына қойылатын талаптар МЕМСТ Р 50278-92, техникалық шарттар 39. 0147016-63, басқа регламенттерде баяндалды.

Шеген құбырлар топырақ жыныстары ығысқан кезде бұрғылау құралының бұзылуына жол бермей, ұңғымалардың қабырғаларын ұстап тұру (шегендеу) үшін қызмет етеді.

Дайындау материалы - орташа көміртекті немесе төмен қосындалған болат. Мынадай параметрлері бар жіксіз құбырларды пайдалану қарастырылды:

диаметрі - 114 - 508 мм;

станоктың қабырғасы 5 - 16 мм құрайды;

ұзындығы - 9, 5 - 13 метр.

Бұйымның сапасы МЕМСТ 632-80 талаптарына, техникалық шарттарға 14-3Р-76-2004, 39. 0147016-63 және басқа шарттарға сәйкес келеді.

Сорғылау-сығымдау мұнай құбыры ұңғымаға батырылады және мұнай-май-су эмульсиясын сыртқа береді. Ұзындығы 11, 5 метрге дейінгі мұнай құбыры жалғастырғыштарды немесе бұрандалы қосылысты пайдалану арқылы өзара байланысады. Бұл үшін құбырдың бір ұшының сыртқы бұрандасы. ал екінші ұшының ішкі бұрандасы бар.

Құбырлардың параметрлері:

диаметрі - 26, 7 - 114, 3 мм;

қабырғаның қалыңдығы - 5 - 7 мм.

Құбырлардың сапасына қойылатын талаптар МЕМСТ 633-80, техникалық шарттар 14-161-198-2004, МЕМСТ Р 52203-204 нормативтік құжаттарында баяндалған.

Мұнай өткізгіш құбырлар

Мұнай құбырларына арналған магистральдық құбырларды пісірілген және тегіс тартылған ретінде пайдалануға болады. Бұйымның ерекшелігі болып оның 508-ден 1420 мм-ге дейінгі маңызды диаметрі, табылады, құбырлардағы жұмыс ортасы шамамен 12, 5 МПа қысымы астында тұр.

Пісіруші тасымалдаушы құбыр болат табақтардан мыналарды қолдана отырып, дайындалады:

жиілігі жоғары тоқтармен байланыстық пісіру - тіке жікті құбыр;

электр доғалық пісіру - шиыршық жікті немесетіке жікті құбыр.

Магистральдық типті мұнай құбырлары ішінен тоттанудан қорғауды талап етпейді, себебі темір мұнаймен тотықпайды. Сыртынан мұнай құбыры битумдық мастикамен жабылады. Мұнай құбырына арналған ерекше құбырлар болып Ресейдің солтүстік аймақтарында пайдалануға, сондай-ақ су астына өткізуге арналған құбырлар табылады.

Мұнай құбырларының сапасын регламенттейтін негізгі құжат - МЕМСТ 20295-85. Үлкен арақашықтықта жалғастырғыш және бұрандалы қосылыс кезінде мұнайдың жылыстауына жол бермеу үшін мұнай тасымалдағыш құбырлары дөңгелек пісіру арқылы байланыстырылады.

Технологиялық мұнай құбырлары

БӨАжА және арматура ойып орнатылған, тіреуіштер мен аспаларда монтаждалған мұнай құбырларынан тұратын құрылғылардың жиынтығы - бұл кәсіпорынның аумағындағы технологиялық мұнай құбыры. Технологиялық мұнай құбырларынығ негізгі атқарымдары - қабылдау, өідеуге тасымалдау және тұтынушыға жөнелту.

Осы тасымалдау жүйелері әртүрлі жұмыс сұйықтарын (шикізатты, жартылай фабрикаттарды, мұнайдың технологиялық өңдеудің аралық немесе кесімді өнімдерін) жіберу үшін қызмет етеді.

2. Газ құбырлары мен газ жабдығына қойылатын талаптар

"Газбен жабдықтау жүйелерінің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламенті

1. Қолданылу саласы

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.