Қазақ тілінен сабақтан тыс жұмыстарды жүргізу әдістемесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан республикасының Білім және ғылым министірлігі
А. Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университеті
Психология және педагогика факультеті
Мектепке дейінгі оқыту және бастауыш білім беру кафедрасы

Курстық жұмыс

Қазақ тілінен сабақтан тыс жұмыстарды жүргізу әдістемесі

5В010200 - Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі

Орындаған: Намазбай Ж.Қ
БОПмӘ 3-курс
Ғылыми жетекші:Кушмурзина Д. Х
аға оқытушы,п.ғ магистрі

Қостанай 2020ж

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. Қазақ тілінен сабақтан тыс жұмыстарды жүргізу әдістемесі ... ... ... ... ... ... . .4
1.1. Сыныптан тыс жұмыстардың формалары, әдістері және түрлері ... ... ... ...4
1.2. Қазақ тілі сабағынан тыс жұмыстарды ұйымдастыру принциптері ... ... ...7
2. Қазақ тілі сабақтан тыс жұмыстарды ұйымдастыру ерекшеліктері ... ... ... ...9
2.1. Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыс түрлері және оларды басқар ... ... ... ...9
2.2. Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардың тәрбиелік мәні ... ... ... ... ... ... 13
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..21

КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың өзектілігі: Мектептің міндетті оқу бағдарламасынан тыс әр түрлі тәрбиелік-білімдік мәні бар сабақтан тыс уақытында жүргізілетін жұмыстарды сыныптан тыс жұмыстар деп атайды. [1]
Оқушылармен жүргізілетін сыныптан тыс жұмыс - оқу-тәрбие жұмысының құрамды бөлігі болып табылады. Оның негізгі мақсаты - сабақ үстінде жүзеге асыратын тәрбие міндеттерін толықтыру және тереңдету, олардың қабілеттерін неғұрлым толық ашу, белгілі бір нәрсеге қызығушылығы мен ынтасын ояту, қоғамдық белсенділікті шыңдау, бос уақытын дұрыс ұйымдастыру.
Егер де, сыныптан тыс жұмысы оқу жұмысымен дұрыс ұштасатын болса, онда бүкіл тәрбие жұмысының жүйесін дұрыс ұйымдастыруға көмектеседі.
Қазіргі заман талабына сай, оқу үрдісі тереңдей келе, адамның өздігінен ойлау,оқу, әрекет ету процестері күрделене, өзгешелене түсуде. Заман талабына ілесу үшін, ең алдымен ойлаумен өзгелерден ерекшелену үшін тұлғаның қарқынды дамуы елеулі үлес атқарады .Тұлға болып қалыптасу мектеп бесік тәрбиесінен бастау алып, мектепте негізі қаланатынын білеміз. Білім беру жүйесінде тек оқу бағдарламасы бойынша ғана білім беріп қана қоймай, жан-жақты ой-өрісін қалыптастырып, шапшаң ойлап, лидерлік қасиетін қалыптастырып, логикасын, қиялын дамытуда сыныптан тыс жұмыстардың маңызы ерекше. Сол себепті,болашақ маман ретінде қазақ тілі мен әдебиеті пәнін оқытуды қызықты әрі ұтымды оқыту үшін, сыныптан тыс жұмыстарды орынды ұйымдастырып, қолдануды көздедім.Себебі, Ана тілді оқыту, оның келешегі болуы-ұлттың ұлт болып өмір сүруі деп білемін.
Курстық жұмыстың мақсаты - Қазақ тілінен сабақтан тыс жұмыстарды жүргізу.
Курстық жұмыстың міндеттер:
- Баланың өзіне қатысты жағымды қатынаты қалыптастыру, өзін-өзі бағалаудың әділдігін қамтамасыз ету.
- Ынтымақтастыққа, ұжымдық, өзара әрекет ету дағдысын қалыптастыру.
- Оқушыда әртүрлі көркемөнер әрекеттерінің түрімен тікелей танысу арқылы ондағы қажеттілікті арттыру.
- Оқушының дүниетанымының ккомпоненттері: адамгершілік, эмоционалдық, ерік-жігерін қалыптастыру.
- Баланың таным қызығушылығын дамыту.[1]
Жұмыстың әдістері: Педагогтардың сыныптан тыс жұмыс жүргізу арқылы жеке тұлғаны дамытудағы іс-тәжірибесімен танысып, құндылығын анықтау, оқушылармен әңгімелесу
Зерттеу пәні - Оқушы тұлғасын дамытудағы сыныптан тыс жұмыстар жүргізу.

1 Қазақ тілінен сабақтан тыс жұмыстарды жүргізу әдістемесі

1.1 Сыныптан тыс жұмыстардың формалары, әдістері және түрлері

Сабақтан айырмашылығы, қазақ тіліндегі сыныптан тыс жұмыс әр түрлі формалармен, әдістермен және типтермен сипатталады.

Сыныптан тыс жұмыстың келесі формалары ажыратылады: тілдік материалды ұсыну әдісі бойынша - ауызша және жазбаша; жиілігі бойынша - жүйелі (тұрақты) және эпизодтық (бір реттік); қатысушылар саны бойынша - жеке, топтық, бұқаралық.
Осы сыныптан тыс жұмыстың әрқайсысы бірнеше түрге ие, олар бір-бірінен дирижерлеу әдісімен, қолданылатын тілдік материалдың көлемімен, мектеп оқушыларының жұмысқа қатысу сипатымен ерекшеленеді.
Қазақ тілінен жүргізілетін сыныптан тыс жұмыста, әсіресе төменгі сыныптарда ауызша формалар басым болады, бұл ауызша сөйлеудің жеделдігімен және ең алдымен ауызша сөйлеуді дамыту міндетімен түсіндіріледі.
Қазақ тіліндегі сыныптан тыс жұмыстың жазбаша түрлеріне қабырға газеті, қазақ тілінің парақтары, стендтер жатады. Олардың барлығы бұқаралық сипатымен ерекшеленеді: көрнекті жерде ілулі, олар бүкіл мектепте оқушылардың меншігіне айналады. Қазақ тіліндегі сыныптан тыс жұмыстың барлық басқа түрлері ауызша түрде жүзеге асырылады. Студенттерді қамту тұрғысынан олар жеке, топтық және жаппай болуы мүмкін.
Сыныптан тыс жұмыстың жеке түрлеріне мыналар жатады; өлеңдер мен прозалық үзінділерді жаттау, рөлде жұмыс істеу (ертеңгілікке қойылымдар дайындағанда), тілдік материалды таңдау (бұл жұмыс негізінен жазбаша түрде жасалады), балалар кітаптарын, қазақ тіліндегі ертегілерді және басқаларын оқу. Жеке жұмыстың барлық осы түрлері топтық дайындық кезеңі болып табылады. сыныптан тыс жұмыстар.
Топтық жұмыс келесі жұмыс түрлерін қамтиды: қазақ тілі клубы, экскурсиялар (кітапханаға, табиғатқа, өндіріске және т.б.), викториналар және басқалары. Олардың ішінде қазақ тілін оқытудың бастапқы кезеңіндегі жұмыстың ең қолайлы түрі - үйірмеде жұмыс жасау.
Сыныптан тыс жұмыстардың жаппай түрлеріне мыналар жатады: қазақ тіліндегі таңертеңгілік қойылымдар, мерекелер (мысалы, ертегі мерекесі, балалар кітабы, поэзия мерекесі), көрмелер (мысалы, балалар кітаптарының көрмесі, ең жақсы дәптерлер көрмесі, балалар суреттері), байқаулар (мысалы, ең жақсы дәптерге, ең жақсы жазба жұмысы үшін, ең жақсы оқырман үшін), қазақ тіліндегі радиохабарлар, олимпиадалар, орыс тілі күндері, қуыршақ театры және басқалары.
Кейбір жұмыс түрлері жүйелі түрде, арнайы кесте бойынша, ал басқалары жылына бір-екі рет жүйелі түрде жүзеге асырылады. Мысалы, жүйелі түрде - екі аптада бір рет - қазақ тілі клубының сабақтары өткізіледі; жүйелі түрде - айына бір рет - қазақ тіліндегі парақтар мен қабырға газеті шығарылады; күнделікті немесе аптасына бір-екі рет мектеп радиосында қазақ тілінде хабарлар ұйымдастырылады. Сыныптан тыс жұмыстардың бұқаралық түрлері қазақ тілі ертеңгілігі, поэзия фестивалі (немесе басқа мерекелер), ең жақсы дәптерлер көрмесі, байқаулар әдетте кейде, жылына бір немесе екі рет өткізіледі.
Жоғарыда айтылғандардың барлығы және қазақ тіліндегі сыныптан тыс жұмыстардың басқа жеке, топтық және бұқаралық түрлері бір-бірімен тығыз байланысты. Сыныптан тыс жұмыстарды жоспарлау кезінде өткізілу жиілігін, сондай-ақ іс-шаралардың жекелеген түрлерін дайындау әдістемесін ескеру қажет. Оқушыларға шамадан тыс жүктеме туғызбайтын және сонымен бірге олардың мектепте оқытудың барлық кезеңінде қазақ тілін меңгеру бойынша жүйелі жұмысын қамтамасыз ететін етіп жұмыс жоспарлануы керек.
Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыс түрлері мен оларды басқару
Мектеп өмірінде кеңінен орын тапқан сыныптан тыс жұмыстын бір түрі - үйірме. Үйірмелер түрі: пән үйірмесі - әдебиет, тіл, тарих, математика, биология, т.б.; драмалық үйірме - көркем сөз үйірмесі, би, фото, радио үйірмелері. Бұларға мұғалімдер немесе ата-аналар арасынан мамандығы бар біреу жетекшілік етеді. Кейде үйірмелерді секция немесе клуб, кейде коғам деп те атайды. Айталық, Жас ақындар үйірмесі, әдебиетшілер клубы т.б.
Сыныптан тыс жұмыстын екінші бір тиімді түрі тақырыптық кештер мен ертеңгіліктер. Бұл жұмыс түрі оқушының танымдық мүмкіндігін кеңейтеді. Белгілі бір тақырыпқа арналып өткізіледі. Мысалы, Пушкин ертегілері, Абай және орыс ақындары. Оқушылардың адамгершілік қасиетін нығайтуда қоғамдық көзқарасқа сенімін арттыруда моральдық тақырыпқа кеш өткізудін дәл қазіргі қайта құру кезеңінде мәні артып тұр. Сол сияқты моральдық тақырыпқа арнап сұрақ - жауап кешін өткізу де өте қажет. Үлкен тәрбиелік үлгі ретінде ықпал ету үшін мектепке қонақ шақырудын немесе кездесу ұйымдастырудың мәні де зор. Кездесуде де айқын мақсат болу керек. Қонақ жай мереке күніне келе ме, жоқ мамандықтын мән-жайын айтуға келе ме? - деген сиякты күн ілгері тәрбиелік мақсаты анықталып отыру кажет. Мектеп өмірінде бұрыннан бар, ал қазіргі өмір бағыты бұрыңғыдан ерекше бір түрі - сайыстар, түрлі байқаулар мен олимпиада, турнирлер мен фестивальдар немесе тапшыр мен ептілердің, іскерлер мен шешендердін, ой тапқырлығы мен қимыл шапшандығын қоғамның болашағына үлес қосуға әзірленген кадрдын білімділігі мен іскерлік сапасын жақсарту міндетін іске асыру мақсатында ерекше тиімді. Сондықтан бұл жұмыстардын түрін кеңінен өрістеу - бүгінгі күннің тілегі.
Оқушының елін, жерін жете тануда, өз өлкесін білуде тиімді жұмыс түрі - туристік және өлкетану жұмысы. Қазіргі уақытта жастарға өзі шыққан тегін, тұп-тамырын жете білмеу, оны қадірлемеу сияқты айтып көбірек тағылып отырған жағдайда, ол қылықпын орнын толтыру мақсатында бұл жұмыстардың тиімді екені анық. Мұражайлар жұмысы арқылы, олардын тәрбиелік ролін арттыру үшін оңдағы экспозицияларды, мұражай мүліктерінің орындарын жиі өзгертіп, оларды толықтырып, жаңартып, кейде жеке тақырыптық көрме түрлеріне айналдырып, тарихи күндерге үндестіре өзгертіп отыру қажет. Қызықты етіп шығарған қабырға газеттерінін де тәрбиелік мәні зор.
Соңғы жылдарда мектеп өмірінін дәстүріне айналып, тиімді нәтиже беріп жүрген жұмыстың бір түрі - оқушылардың біліміне қоғамдық байқау жүргізу. Бұл байқау тоқсан ішінде бір рет жеке пәндерден жүргізіледі. Егер бұл байқауға арналған дайындық жұмысы ойланып жүргізілсе, үлкен тәрбиелік мәнге ие болады. Дайындық кезінде жақсы оқитын оқушылардан кеңесшілер тағайыңдалып, олар өздерінің жолдастарына көмектесуі тиіс. Оған қоса олар кабинеттер жабдықталуына, көрнекі құралдардың түгелденуіне жауапты болады, мұғаліммен бірлесе отырып, қоғамдық байқауға іліккен пәннен сұрақ әзірлеуге қатысады. Оқушылардың мұндай жұмыстарға қатысуы оқушының өзін-өзі бағалау өз тұсынан іс істеуге ұмтылысын арттырады. Соңғы жылдарда сыныптан тыс дене шыныктыру - спорттық жұмыстардын жүргізілуіне көңіл көп артуда. Мектеп тарапынан оқушыларды түгел қамту мақсатымен жаппай спорттық ойын түрлері көп ұйымдастырылуда.
Мектептен тыс тәрбие мекемелерінің ішінде тәрбие жұмысын жан-жақты, кешенді түрде жүргізіп, жалпы халықтық ағарту ісіне үлкен үлес қосып отырған Жастар сарайы. Мұнда тәрбиенін барлық саласына арналған үйірмелер жұмыс істейді. Сондықтан оларға ерекше көңіл бөлініп отыр. Қазіргі уақытта олардың ғылыми негізде жұмыс істеуін практикамен байланыстыруды мақсат етуді және жоспарлы жүргізілуді қамтамасыз ету үшін Жастар сарайларындағы үйірмелерге арналған бағдарламалар құрастырылып жарыққа шығуда. Сарайлар мен үйлердің қазіргі уақытта жастарға арналғаны да бой көрсете бастады. Бұлармен қатар клубтар бірлестігі, жеке секциялар түріндегі бірлестіктер де кұрылды.
Табиғаттағы тіршілікті жете білуде жас натуралистер станциялары, парктер мен алаңдар т.б. үлкен қызмет атқарады. Мектептен тыс мекемелердің бір түріне жазғы демалыс лагерінде жатқызуға болады. Бұл жұмыс мектеп штатына сыныптан және мектептен тыс жұмыс женіндегі директордын орынбасары кызметі енгізілгеннен соң белгілі дәрежеде жанданып 1966 жылы Жалпы білім беретін орта мектептін жұмысын одан әрі жаксарту шаралары туралы қауылдан соң мүмкін болды.[3]

1.2 Қазақ тілі сабағынан тыс жұмыстарды ұйымдастыру принциптері

Қазақ тіліндегі сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру принциптері Ұлттық мектепте қазақ тілінен тыс жұмыстарды ұйымдастыру, сонымен қатар сабақ құрастырудың негізі ғылыми сипаттың жалпы дидактикалық принциптеріне, оқытудағы қол жетімділікке, жүйелілік пен жүйелілікке, теория мен практиканың, сана мен белсенділіктің байланысы, көрнекілігі, сабақтастығы мен болашағы. Олармен бірге, бір жағынан, мазмұнын, екінші жағынан, қазақ тілінде сабақтан тыс жұмыс жүргізудің формаларын, түрлері мен әдістерін анықтайтын нақты әдістемелік қағидалар да бар.
Сыныптан тыс жұмыстар мен қазақ тілі сабақтары арасындағы байланыс принципі. Оның мәні сыныптан тыс жұмыстың негізі оқушылардың қазақ тілі сабақтарында алған білімдері болуы керек екендігінде. Осы білім негізінде мұғалім оқушылардың сөйлеу дағдыларын жетілдіреді. Қазақ тіліндегі сабақтар сияқты қазақ тілінен тыс жұмыстар да қазақ тілінің практикалық дағдыларын дамытуға көмектесуі керек. Ол үшін сыныптан тыс жұмыста сөйлеу практикасына қолайлы жағдай жасау керек.
Тілдік материалды ұсынудағы жүйелілік принципі. Бұл қағида алдыңғы принциппен тығыз байланыста жұмыс істейді: сыныптан тыс жұмыстардың мазмұны қазақ тілінің бағдарламасымен байланысты болуы керек. Оқу сағатынан кейін іске қосылған тілдік материалды берудің кезектілігі оның сыныпта оқылу кезегімен сәйкес келуі керек. Сыныптан тыс және сыныптан тыс жұмыстардың өзара байланысы тілдерді, материалдарды жүйелі түрде меңгеруді және сөйлеу дағдыларын дамытуды қамтамасыз етеді.
Оқушылардың жеке қызығушылықтары мен қабілеттерін ескеру принципі. Осы қағидаға сәйкес сыныптан тыс жұмыстың мазмұны ең алдымен студенттерді қызықтыратын болуы керек; тапсырмалар күшті және әлсіз оқушылардың қажеттіліктеріне сәйкес әр түрлі болуы керек. Сыныптан тыс жұмыстың сабақтан айырмашылығы, мазмұны мектеп оқушыларының жеке қызығушылықтары мен қажеттіліктерін ескере отырып анықталады. Мұндай жұмыс оқушылардың танымдық және сөйлеу әрекетін ынталандырады: әр оқушы өзіне ұнайтын және қабілетіне қарай тапсырма алады.
Сыныптан тыс жұмыстарға қызығушылықты оятудың және сақтаудың басты шарттарының бірі болып табылатын көңіл көтеру принципі. Ойын-сауыққа негізінен ойын-сауық грамматикасы материалдарын - ойындар, ойыншықтар, басқатырғыштар, жұмбақтар, сонымен қатар көрнекі құралдарды - суреттерді, суреттерді, слайдтарды және т.б. кеңінен тарту арқылы қол жеткізіледі. Алайда ойын-сауық тек ойын-сауықпен шектелмеуі керек. Көңіл көтеру - бұл оқушылардың интеллектуалды қажеттіліктерін қанағаттандыратын, олардың қызығушылығын дамытатын, бұл жасалынатын жұмысқа деген құштарлық. Бастауыш сынып оқушылары үшін практикалық маңызы бар нәрсенің бәрі көңіл көтереді, яғни орыс тілін іс жүзінде меңгеруге жетелейді.
Сыныптан тыс жұмыстардың формалары мен түрлерінің әртүрлілігі принципі. Сыныптан тыс жұмыстарға қызығушылық тек қана іс-әрекеттің мазмұнымен ғана емес, сонымен қатар олардың алуан түрлілігімен, олардың формалары мен түрлерінің сабақтан өзгеше болуымен, сонымен қатар сыныптардың тақырыптарын ерекше тұжырымдауымен, лингвистикалық және сөйлеу материалдарын ұсыну формаларымен қамтамасыз етіледі. Сыныптан тыс жұмыстың формалары мен түрлері неғұрлым алуан түрлі болса, соғұрлым оған деген қызығушылық тұрақты болады.
Сыныптан тыс жұмыстың жекелеген түрлерінің өзара байланысының принципі. Егер бұл принцип сақталса, әр оқиғаның өзіндік нақты орны болатын орыс тіліндегі сыныптан тыс жұмыстың жалпы жүйесі жасалады.
Еріктілік қағидасы. Мектеп оқушыларының сыныптан тыс жұмыстарға қатысуы міндетті емес, ерікті болуы керек. Бірақ студенттерде сабақтан кейін қазақ тілін өз еркімен оқуға деген ұмтылыс пайда болуы үшін сыныптан тыс жұмыстарды қызықты, сергек, қызықты етіп өткізу керек.
Бұқаралық сипат принципі. Қазақ тіліндегі сыныптан тыс жұмыстарға қатысу оқушылардың сөйлеу тілінің дамуына тиімді әсер ететіндігін, олардың қазақ тілін практикалық тұрғыдан игеру процесін жеделдететіндігін ескере отырып, оқушыларды сыныптан тыс жұмыстарға мүмкіндігінше көбірек қатыстырған жөн. Ол үшін мектеп оқушылары арасында олардың сыныптан тыс жұмыстарға қатысу мүмкіндігін кеңінен насихаттап, соңғыларының қазақ тілін практикалық тұрғыдан меңгерудегі артықшылықтарын түсіндіру қажет.
Бұл қазақ тіліндегі сыныптан тыс жұмысты ұйымдастырудың негізгі әдіснамалық қағидалары, оны сақтау осы жұмыстың сәттілігінің алғышарты болып табылады.

2 Қазақ тілі сабақтан тыс жұмыстарды ұйымдастыру ерекшеліктері

2.1 Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыс
түрлері және оларды басқар

"Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында" орта білім берудің мақсаты жылдам өзгеріп дүние жағдайларында алынған терең білімнің, кәсіби дағдылардың негізінде еркін бағдарлай білуге, өзін - өзі іске асыруға, өзін-өзі дамытуға және өз бетінше дұрыс, адамгершілік тұрғысынан жауапты шешімдер қабылдауға қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру деп көрсеткен.
Осындай күрделі мақсаттың жүзеге асуы білім берудің үздіксіздігін қамтамасыз ету жағдайына байланыстылығын да көрсетті. Республикада бұл міндеттердің шешу жолы білім берудің қосымша дамыту бағдарламаларында айқындалады. Сондай -ақ "ҚР тәлім тәрбие тұжырымдамасында" үздіксіз тәрбиенің негізі - ұлттық тәлім тәрбие деп қарастырады. Мұнда әрбір халықтың тәлім-тәрбиелік мұрасы- мәдениеттің құнды бөлігі немесе қазақ халқының педагогикалық ой -пікірлерін бүкіл оқу тәрбие жүйесінің тірегіне айналдыруды көздейді.
Осыған орай, мектепте оқушыларды тек сыныпта ғана тәрбиелеп және қалыптастырып қана қоймай, сыныптан тыс жұмыстарда да тәрбиелеу қажеттілігі маңызды болып отыр.
Оқушылармен сабақтан тыс жүргізілетін тәрбие жұмыстары сабақтан тыс немесе сыныптан тыс жұмыс деп аталады. Бұл мұғалім сабақ үстінде жүзеге асыратын тәрбие жұмысын толықтыра және тереңдете отырып, ең алдымен балалардың таланттары мен қабілеттерін неғұрлым толық ашудың, олардың бір нәрсеге қызығушылығы мен ынтасын оятудың құралы ретінде қызмет атқарады, ол оқушылардың бос уақытын ұйымдастырудың және олардың адамгершілік мінез құлыққа жаттығуын ұйымдастырудың формасы болып табылады[1].
Сыныптан тыс тәрбие жұмысы - тұлғаның әлеуметтік қалыптасуын қамтамасыз етуде оған жағдай туғызатын мұғалімдердің басшылығымен ұйымдастырылған және сабақтың мақсатымен өзара байланысты болып келетін тәрбие жұмысының дербес түрі.
Сыныптан тыс жұмыстардың мазмұны - оқушының теориялық білімін кеңейтіп, толықтыра түседі және оқушылардың жеке қабілетін дамыта түседі. Оқушылардың сыныптағы және сыныптан тыс әрекеттерінің кірігуі қоршаған орта туралы біртұтас түсінік қалыптастыруға, теория мен практика арасындағы байланысты қамтамасыз етуге, оқу-тәрбие үрдісін құруда және оқушы тұлғасын қалыптастыруда үйлесімдікке жетуге, мұғалімдер мен сынып жетекшілерінің педагогикалық шеберліктерін жетілдіруге, мұғалімдер мен оқушылар арасындағы ынтымақтастықтың дамуына ықпал етеді.
Қазіргі кезде оқыту мен тәрбие беру үдерісінде сабақтан басқа сыныптан тыс жұмыстардың орны ерекше. Білім мазмұнын әлемдік оқыту жүйесіне теңестіру, сонымен бірге қазақ халқының ұлттық ерекшелігін ескере оқытудың маңызы артуда [2].
Оқушылардың білімін дамыту жолдарының бірі ретінде сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру мәселелерін Р.Ж.Қоянбаев.,З.Абилова,К.Б.,
Бозжанова,Е.Омар, С.Нұрмағанбетов т.б. зерттеу еңбектерінде қарастырады.
Сыныптан тыс оқытуды ұйымдастырудың бірнеше формалары бар: Олар: оқу-саяхат, топ-серуен, үйірме, клуб жұмысы, ертеңгілік, ғылыми жұмыстар, іскерлік ойындар, диспуттар, байқау, көрмелер, олимпиадалар, пәндік апталықтар, онкүндіктер, айлықтар т.б. жатады.
Сабақтан тыс тәрбие жұмысының дамытушылық қызметінің маңызы ерекше. Ол белгілі бір әрекетке байланысты оқушьшардың психикалық процестерін, оқушыларды жеке-дара қабілеттерін дамытуды көздейді. Соған орай баланың жасырын қабілетін анықтау, бейімін, қызығушылығын дамытуды мақсат тұтады. Егерде оқушы бір нәрсге қызығушылығы болса, онда мұғалім сол сұрақка қатысты қосымша қызықты мағлұмат беріп, оқуға қосымша әдебиет ұсынып, оған жағдай туғызып, сонымен бірге оны қызығушылығын арттырады.
Қазіргі оқу үрдісінде жеке тұлғаны қалыптастырудағы үйірменің рөлі.
Сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардың кең тараған түрі - үйірме жұмысы. Мұны ұйымдастыру жүргізу үстінде мұғалімің шығармашылық дербестігі айқын көрінеді. Үйірме жұмысы алдымен кең тынысты шараларды жүзеге асыруға бағытталуы тиіс, сонда ғана ол оқушылардың ынта - ықыласын толық қанағаттандыра алады[4].
Үйірме жұмысын негізінен теориялық және практикалық бағытта жүргізуге болады.Үйірме жұмысын қамтуда оқушылардың ынта ықыласын ескеру маңызды мәселе.Мұғалім оқушылардың талаптар мен сұраныстарын қанағаттандыра отырып, үйірме мүшелерін ортақ іске жұмылдыруы тиіс. Үйірменің жетекшісі алынған тақырыбының үйретушілік және тәрбиелік маңызына ерекше мән бергені жөн.
Бастауыш мектеп балаларға белгілі бір білім беріп қана қоймай, оны жалпы дамыту, яғни сөйлеу, оқу, қоршаған орта жөнінде дұрыс көзқарас қалыптастыру, жағдайларды шынайы түрде бақылап, талдау жасауға үйрету, ойын дұрыс айтуға, салыстыра білуге, дәлелдеуге, сөйлеу мәдениетіне үйретеді. Баланы оқыта отырып, оны шығармашылық бағытта жан-жақты дамытады.
Оқушының бос уақытын тиімді ұйымдастыру, оған дұрыс бағыт беріп отыру-барша қауымның ортақ ісі. Оқушы жан-жақты болып өсу тек қана оның мектепте өткізген уақытымен шектелмейді. Бүгінгі таңда жаңа білімді адамды қалыптастыру барысында мектептің қызметі күннен-күнге ұлғая түсуде.
Сыныптан тыс жұмыстарда балалар жасампаздық немесе рөлдік ойындарға ерекше орын береді. Бұл жастағы балалардың ойын іс - әрекеті әрдайым жасампаз болады. Ойында балалар өздерін еліктіретін белгілі бір өнегеге ұқсап бағады. Сондықтан мұғалім балалар ойынына мұқият қарап, олардың орынды өнегеге еліктеуіне жәрдем етуі керек. Оқушылардың ойын іс - әрекетінің құндылығы оның барысында түрлі қиындықтарды жеңуінде, өз тәртібін басқаратынында, батыл, жігерлі және орнықты бола алатындай ойын ұйымдастырылса, ойын өмір мектебі, өз құрдастарының ұжымына еңбек және қарым-қатынас мектебі бола алады. Ойын ұйымшылдық сезімді бекітіп, баланың бастамасы мен өз бетіндігін бекітеді [3].
Сыныптан тыс жұмыстарды түрлі іс-әрекеттердің тәрбиелік мүмкіндіктерін пайдаланып, баланың қоғамдық мәнін мақсатты, жан-жақты және үйлесімді дамытады.Мектептегі сыныптан тыс тәрбие іс-әрекеттің мазмұнына, ұйымдастырылуына және әдістеріне қойылатын талаптарды бейнелейтін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.