Газет менеджерінің функциялары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 43 бет
Таңдаулыға:

Дипломдық жұмыс

Басылым жұмысын жоспарлау мен ұйымдастырудағы дәстүр сабақтастығы («Астана ақшамы» газетінің материалдары мысалында)

Мазмұны:

Кіріспе

1 Қазақ баспасөзінің қоғамға ықпалы

Мерзімді басылымдардың қызметі
Қоғамдық пікірдің қалыптасуы
Ұлт зиялыларының ерен еңбегі

2. Баспа жұмысының ерекшелігі

3. Жұмыстың әдіснамалық негіздері

4. Зерттеуге алатын тұстарым

5. Жаңалықтардың халыққа таратылуы

Негізгі бөлім:

1тарау. Басылымдағы жұмыстың ұйымдастырылуы

2тарау. Газет бөлімінің жоспарлануы

Қазақ баспасөзі қай уақытта болмасын өзінің ықпалын жоғалтпаған. Қазақ баспасөзінің тарихы ХІХ ғ. аяғында басталып, бүгінгі күнге дейін жеткендігі жəне тарихи дамудың əр кезеңдерінінен өткен отандық газет-журналдардың жалпы жағдайы туралы баяндалады. ХІХ ғ. аяғы - ХХ ғ. басында, кеңес кезеңінде жəне тəуелсіздік жылдарындағы Қазақстанда басып шығарылған газеттер мен журналдарға салыстырмалы талдау жасалды. Мерзімді басылымдарды зерттеу барысында қосымша дерек ретінде цензура мен цензура құжаттарының рөлі талданды.

Тарихи деректердің бір түрі мезгіл-мезгіл шығып тұратын ұзақ мерзімді басылымдар болып табылады. Оның атқаратын қызметтері - қоғамдық ой-пікірді ұйымдастыру, мемлекетке идеологиялық тұрғыдан ықпал ету, экономикалық, саяси жəне мəдени ахуал бойынша ақпарат беру, басқару жүйесінде кері байланыс орнату.

Мерзімді басылымдар үш түрге бөлінеді: газеттер, журналдар жəне ғылыми қауымдастықтың мерзімді басылымдары. Түрлерін белгілеуге байланысты қолданатын терминдер қазіргі кездегі өз атауларына сəйкес келеді. Мерзімді басылымдарды олардың атқаратын қызметтеріне қарай жіктеуге болады. Мерзімді басылымдардың негізгі мақсаты - қоғамдық пікірді қалыптастыру.

Мерзімді басылымдардың маңызды сипаты олардың бір мезгілде шығатын санына байланысты, əсіресе олардың қалыптасуының бастапқы жəне қоғамдық күйзеліс кезеңдерінде жарық көрген басылымдардың көп бөлігі ұзақ уақытқа жетпеді. Сондықтан жиі қолданатын мерзімді басылымдардың жалпы саны газет жəне журналдардың жағдайына тең болмады. Келесі бір мерзімді басылымдардың сипаты оның таралымына байланысты болуында. Аталған сипаттар бір-бірімен тікелей байланысты. Мерзімді басылымдардың жеке немесе ресми екендігін ескеру қажет жəне оны қаржыландыру көзін де нақты білген дұрыс.

Мерзімді басылымдарды дерек ретінде қолдануда цензура мəселесіне де ден қою керек. Цензура тек газеттер мен журналдарға ғана емес, барлық басылымдарға ықпал етеді. Бірақ мерзімді басылымдарды қарастыруға байланысты цензура тарихына қатысты үш жағдай өзіне назар аудартады. Біріншіден, басылымдардың публицистикамен байланысы цензураның назарында болады. Екіншіден, мерзімді басылымдардың мезгіл-мезгіл шығып тұруы, олардың таралуы, оларға жазылу жəне жеке сатылымға түсу бағасы қаржылай тəуелділікке əкелетіндіктен де қатаң цензураға бағынады. Үшіншіден, мерзімді басылымдардың өзіне тəн маңыздылығы олардың кумулятивті эффектіге ие болуы, цензуралық қызметке қатысты қажетті есепті жүргізуде қиындық келтіреді.

Міне, осыларды айта отырып, мерзімді басылымдардың маңызды құрамдас бөлігі болып отырған газет пен журналдардың тарихи дерек көзі ретіндегі қызметіне жеке тоқталғанды дұрыс деп есептедік.

Газеттердің пайда болуын қарастыратын болсақ, оның үш себебін бөліп көрсетуге болады: көбінесе экономикалық сұранысқа қызмет ете алады, қоғамдық топтардың қызығушылық танытқан көпшілік пікірін қалыптастырады жəне мемлекетік идеологияны жүргізеді. Сол себепті өткен ХХ ғ. басында мерзімді басылым ретінде газеттің негізгі қызметі түбегейлі айқындалды - қоғамдық пікірмен бөлісу жəне қоғамды жүйелеу бүгінгі күнге дейін сақталып отыр.

Мерзімді басылымдар тарихын, оның ішінде ұлттық баспасөз тарихын, бүгінгі күн талабына сай, ұлттық мүдде тұрғысынан қайта қарау, төл тарихымызды толықтыра түсері сөзсіз. Оларды тарихи дерек көзі ретінде пайдалану өткен ғасырлардағы қазақ тарихын тереңірек зерттеуге мүмкіндік беретіні анық. Өйткені бүгінгі отандық тарихтың жазба деректерінің бір тобын мерзімді басылымдар құрайды.

Расында, Қазақстан тарихына байланысты мол əрі тың деректер жинақталған газет-журналдар ХІХ ғ. бастап пайда болды. Сол себепті ХІХ ғ. аяғы - ХХ ғ. басында жарық көрген газет-журналдар өзінің маңыздылығы бойынша мұрағат қорларымен теңесе алады, яғни мерзімді басылымдарға жарияланған мəліметтер мен мұрағат қорларында сақталып келген деректердің құндылық деңгейі бірдей.

ХХ ғ. басында қаулап өсіп жетілген ұлттың зиялы тобының арасынан бөлініп шыққан шоғыры өз халқының келешегі мен алдағы даму бағдарын айқындауда үлкен еңбек сіңірді. Өкінішке орай, кейбір басылымдарда əр жылдары редакторлық қызмет атқарған адамдар жайлы материалдар өте аз немесе мүлдем кездеспейді. Айталық «Дала уалаятының газетінің» қазақ тілінде жарық көруіне себепші болған Ешмұхамед Аблайханов, Дінмұхамет Сұлтанғазин, Рахымжан Дүйсенбаев екенін көпшілік біле бермейді. Ешмұхамед Аблайханов туралы қандайда бір болмасын мағлұматтар жоқтың қасы. Ал Дінмұхамет Сұлтанғазин туралы шағын мəліметті «Творцы и свидетели истории Каркаралинска» деген монографияда жəне «Арыстары алаштың: тарихи очерктер» деген кітаптардан кездестіруге болады. Мұнда авторлар мұрағат құжаттарына сүйене отырып, Д. Сұлтанғазиннің ағартушы, ғалым адам ретінде қалыптасу жолдары туралы шағын бейнелерді қалпына келтіруге тырысқан. Ол Санкт-Петербург университетінің шығыстану жəне заң факультеттерін бітірген, өз заманында екі мамандық бойынша қос университеттік білім алған бірінші қазақ. Бірнеше тілде еркін сөйлеп, кітап жəне мерзімді басылымдарды сол тілдерде еркін оқыған білімді азамат болған. «Дала уалаятының газетінің» редакторы жəне осы газетте аудармашы болып жұмыс істеген ол, сонымен бірге бірқатар мақалалардың авторы да болды. «Кейінгінің қамын ойлап жазылған ақыл», «Бұрынғы замандағы қазақтардың билік қылуы» мақалалары арқылы қазақ елінде демократиялық институттары жетілген мемлекет құру үшін ел арасында білім мен ғылымды жан-жақты дамыту қажеттігін, сонда ғана қазақ халқы қанау мен ұлттық езгіге қарсы тұра алатындығын айтқан. Қазақтың билер сотындағы демократиялық принциптердің көшпелі қоғамның ұлттық ерекшеліктеріне сай келетіні жайлы өзінің ойларын заңгер ретінде «Дала уалаяты» газеті арқылы ұсынады. Ал Рақымжан Дүйсенбаев туралы айтып кетсек, ол 1917 ж. жарық көрген «Тіршілік» газетінің редакторы болған адам. Өкінішке орай, Р. Дүйсенбаевқа қатысты деректер мұрағат қорларында да өте жұтаң.

Қазақ баспасөзінің даму тарихы Қазан төңкерілісінен кейін дами түсті. Төңкеріліс жылдарынан кейінгі басылымдар да бұрынғысынша ресми жəне ресми емес бағытты ұстанып қалды. Ресми бағыт ұстанған басылымдардың бірі, Кирревкомның органы болған 1919 ж. шыққан «Ұшқын» жəне 1920 ж. шыққан «Известия Киргизского края» газеттері. Осы екі газеттен «Социалистік Қазақстан» мен «Ка- захстанская правда» газеттері бастау алып, бүгінгі тəуелсіз Қазақстанның республикалық басылым- дары - «Егемен Қазақстан» мен «Казахстанская правда» газеттері арқылы жалғасын тауып отыр.

Барлық газет-журналдар «Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!» деген ұран аясында жарық көрді. Сол себепті қазақ еңбекшілері мен жұмысшыларына, интеллигенция өкілдеріне кеңес өкіметінің нағыз халықтық өкімет екенін, оның жұмысшы-шаруа одағы жəне халықтар ынтымағы негізінде құрылғанын, пролетарлық интернационализм идеясын түсіндіруге арналған мақалалар көп болды.

Мерзімді басылымдардың барлығына тəн ортақ идеология - лениндік ұлт саясаты, социализм жəне коммунизм идеяларын насихаттау болды. Бұл дəстүр келесі онжылдықтарда да өз жалғасын тапты. 1940 жж. баспасөз соғыс уақытының талаптарына сай тəртіпке келтірілді. Соғыс жылдарындағы ең маңызды іс - Советинформбюросының құрылуы болды. Бұл үкіметтік орган майдандағы жəне тылдағы аса маңызды оқиғалар туралы хабармен газеттерді жəне радионы қамтамасыз етіп отырды. «Барлығы майдан үшін!», «Барлығы Жеңіс үшін!» деген ұран арқылы халықтың күш-жігерін жұмылдыруға шақырған, патриоттық рухтағы басылымдары арқылы газет-журналдар соғыс жағдайына бейімделді. Майдандық газеттер қазақ тілінде да жарық көрді. Олардың беттерінде соғыс барысында ерлік көрсеткен жерлестеріміз жайлы, майдан даласындағы жаңалықтар туралы жазылды. Осы жылдарғы Қазақстан баспасөзі туралы зерттеуші Х. Бекхожинның кітабында біршама жақсы жазылған.

Жұмысты жазудағы мақсатым баспа жұмысының ерекшелігі өте көп және өте қызықты болып табылады. Бұл сала қазіргі күнде өзінің актуалдылығын кішкене жоғалтқанымен мүлде құрып кетті деуге де болмайды. Сондықтан мен осы саланың ерекшелігі мен жұмыс барысын түсіндіруге тырысамын.

Бұл диплом жұмысымда мен газет жұмысының ұйымдастырылуы мен негіздеріне тоқталатын боламын. Оның ішінде Астана ақшамы газетін қарастыратын боламын.

Зерттеуге тоқталатын болсам, салыстырмалы түрде газеттің осы күнге дейін жарияланған материалдар мен қазіргі күндегі шыққан материалдарды қарастыратын болам. Яғни стильдік жағынан, көркемдік әдіс-тәсілдер, редакцияның жұмысы, тақырып қоюдың ерекшелігі сынды мәселелерді қамтитын боламын.

БАҚ-ның басты мақсаты халық пен биліктің арасындағы байланысты тең ұстау болып табылады, сондықтан да мен сіздерге сол баланстың қалай сақталатыны тұралы тоқталатын боламын.

Негізгі бөлім:

Басылым жұмысының ұйымдастырылуы

Электрондық масс-медиа тарапынан қатаң бәсекелестікке тап болған баспа бұқаралық ақпарат құралдары немесе мерзімді баспа басылымдары Бұқаралық коммуникацияның маңызды құралдарының бірі болып қала береді. Бұл БАҚ-тың осы түрінің басқаларға қарағанда бірқатар технологиялық және мазмұнды артықшылықтарына байланысты. Газет немесе журналды оқу теледидар, радио, компьютер сияқты техникалық құрылғыларды пайдалануды және электр желісі мен телефон байланысының болуын қажет етпейді. Баспасөзде жарияланған ақпарат оны жариялау процесінде ғана емес, кез келген уақытта қабылдануы мүмкін. Газет немесе журнал алаңының мөлшері және жайбарақат оқу процесі оқырманға жағдайды талдауға, адамның ұтымды бастамасына жүгінуге және сезімдер мен эмоцияларға жүгінуге мүмкіндік береді.

Баспа БАҚ-тың бұл қасиеттерін кәсіби қызметте қоғаммен байланыс мамандары ескеріп, қолдануы керек. Егер мерзімді баспа басылымын құру және оның жұмыс істеу принциптері, шығармашылық ұжым ішіндегі қарым-қатынас негіздері, оны басқарудың нақты тетіктері туралы түсінік болса, бұл міндет жеңілдетіледі.

Бұл тараудың міндеті-баспа БАҚ редакциясының қызметімен, оны өндіру технологиясының және баспа маркетингінің негіздерімен таныстыру.

1. Редакция өндірістік-шығармашылық құрылым ретінде

Кәсіби ортада өндіріс және шығармашылық құрылым ретінде редакция бүгінде екі негізгі мәнге ие. Біріншіден, заң түсіндіргендей, редакция дегеніміз-бүкіл мемлекеттік мекеме, біртұтас кәсіпорын, акционерлік қоғам, жауапкершілігі шектеулі серіктестік немесе басқа ұйымдық - құқықтық нысандағы кәсіпорын, оның негізгі қызметі бұқаралық ақпарат құралдарын (газеттер, журналдар, радио және теледидар бағдарламалары, интернет-басылымдар) басу және шығару. Екіншіден, компаниялардың ішінде редакция тікелей ақпараттық өнімді құрумен айналысатын, яғни шығармашылық қызметті жүзеге асыратын бөлім деп аталады.

Екі жағдайда да редакцияның қызметі екі жақты: бір жағынан, бұл белгілі бір өндірістік міндеттерді орындайтын және еңбек заңнамасы мен технологиялық тәртіптің талаптарына бағынатын жалдамалы жұмысшылар тобы, екінші жағынан - бірлескен шығармашылық қызметпен айналысатын адамдардың бірлестігі. Бұл БАҚ редакциялары мен адамның өндірістік және шығармашылық қызметін ұйымдастырудың басқа нысандары арасындағы айтарлықтай айырмашылық бар.

Тиісінше, БАҚ шығару жөніндегі компаниялардың қызметі экономикалық салаға қатысты заңнамамен ғана емес, сондай-ақ "бұқаралық ақпарат құралдары туралы" заңмен, атап айтқанда, журналистік қызметті қоғамдық борышты орындау ретінде түсіндірумен де реттеледі. Сондықтан, мұндай компаниялардың штатында жұмыс істейтін журналистерге қарапайым коммерциялық немесе өндірістік ұйымдардағы қызметкерлер жоқ белгілі бір құқықтар беріледі: мысалы, шығармашылық қызметкер өзінің еңбек тәртібін бұзу ретінде қабылданбауы керек деген сеніміне қайшы келетін материалды дайындаудан бас тартуы мүмкін.

Сондай-ақ, БАҚ редакцияларының тағы бір ерекшелігін ескеру қажет: "бұқаралық ақпарат құралдары туралы" Заңға сәйкес ол "кәсіби дербестік негізінде" әрекет етеді, яғни журналистік ұжымның шығармашылық қызметіне ешкімнің араласпау қағидаты. Бұл талап БАҚ шығаратын компанияның құрылтайшылары мен акционерлеріне де қатысты.

Әрбір редакция қаржылық мүмкіндіктер мен өндірістік қажеттілікке қарай өзінің ұйымдық құрылымын дербес айқындайды. Алайда, редакция қаншалықты бірегей болса да, ол барлық БАҚ үшін бірыңғай "шығармашылық конвейер"қағидаттарында қалыптасады.

Мерзімді баспасөз басылымының (баспа БАҚ) құрылымдық жағынан қазіргі редакциясы келесі бөлімшелерден тұрады:

1. Редакцияны қамтитындар:

- бас редактор;

- хатшылық;

- шығармашылық бөлімдер;

- шолушылар мен арнайы тілшілер;

- ақпараттық орталығы.

2. Басылым шығаруды қамтитын қызметтер:

- орналасу орталығы;

- корректорлық қызмет.

3. Коммерциялық қызмет (маркетинг қызметі) :

- коммерциялық немесе атқарушы директор;

- Жарнама қызметі;

- тарату қызметі;

- қаржылық қызметі;

- қоғаммен байланыс қызметі.

4. Әкімшілігін қамтитын:

- бас директор;

- бухгалтерия;

- кадрлар бөлімі.

Ұсынылған құрылым шартты, оның нақты мазмұны әр жағдайда өзгеруі мүмкін екенін есте ұстаған жөн, бірақ бүгінгі күні кез-келген БАҚ осы элементтердің барлығын немесе көпшілігін қамтиды.

Сондай-ақ, бұл құрылымның элементтері объективті сипатқа ие тұрақты жүйелік қақтығыста екендігіне назар аударған жөн (бұл қарама-қайшылықты Карел Чапек "газет қалай жасалады" эссесінде нақты сипаттаған, бүгінгі күнге дейін өзекті) .

Бұл қақтығыс редакцияның әр қызметінің алдында тұрған өндірістік міндеттердің айырмашылығынан туындайды. Сонымен, шығармашылық бөлімдер газет (журнал) алаңын журналистік мәтіндермен және суреттермен барынша толтыруға тырысады, өйткені бір жағынан, кейбір жағдайларда журналистік төлемнің мөлшері осыған байланысты, ал екінші жағынан, басылымға оқырманның қызығушылығы жарнама емес, шығармашылық деп санайды. Сонымен қатар, күнделікті басылымдардың газеттері нөмірді баспаханаға тапсырудың соңғы уақытына қызығушылық танытады, өйткені бұл күннің жаңалықтарын толығырақ бақылауға мүмкіндік береді.

Өз кезегінде, жарнама қызметі жарнама берушілерге аумақты барынша сатуға бағытталған, өйткені жарнама менеджерлерінің табысының негізгі бөлігін құрайтын комиссия мөлшері осыған байланысты. Жарнама қызметі көбінесе журналистік басылымдарға наразы, оның пікірінше, жарнама берушілердің басылымға деген көзқарасына теріс әсер етеді.

Басылымның тиражын абоненттерге және бөлшек сауда желісіне жеткізуге жауап беретін тарату қызметі, керісінше, нөмірді баспаханаға ертерек тапсырған кезде тиімдірек болады. Жанама түрде, ол сонымен қатар журналистік материалдардың көптігіне қызығушылық танытады, өйткені бұл тираж сатылымының артуына ықпал етеді.

Заңға сәйкес, редакцияны басқарады және бас редактордың БАҚ-ты жарыққа шығару туралы шешімі үшін түпкілікті жауапты болады. Алайда, қазіргі уақытта бұл терминнің мазмұны кейбір жағдайларда нақтылауды қажет ететінін есте ұстаған жөн.

Заң бұқаралық ақпарат құралдарын заңды тұлға құрмай-ақ шығаруға мүмкіндік берсе де, көптеген жағдайларда осы мақсат үшін белгілі бір компания құрылады немесе мемлекеттік кәсіпорын немесе мемлекеттік мекеме құрылады. Заңнама тұрғысынан мұндай компанияны қаржы-шаруашылық қызметке жауапты лауазымды тұлға басқарады, оның ішінде өнімді өндіру және өткізу, еңбек мәселелері, яғни директор. Егер кәдімгі коммерциялық компанияда оның құзыреті әр түрлі болып көрінбесе, онда бұқаралық ақпарат құралдарына Заңның рухына сәйкес оның күші тек қаржылық-экономикалық және еңбек мәселелерімен (соңғы жағдайда - ескертулермен) шектеледі. Өндіріс үшін, ол шығармашылық және әлеуметтік маңызды болғандықтан, тек Бас редактор жауап береді. Әрине, редакциялардың, дәлірек айтсақ, медиа-компаниялардың күнделікті қызметінде функциялардың мұндай бөлінуі көбінесе объективті де, субъективті де ішкі қайшылықтарды тудырады.

Кейбір жағдайларда іс жүзінде мұндай ұйымдардағы бас редактордың функцияларын (заңды немесе бейресми) бас директор орындайды, кейде бұл лауазымдар бір (бас директор - бас редактор) біріктіріледі, кейде бас редактордың орнына "бас редактор", "атқарушы редактор" және т. б. сияқты лауазым атаулары кездеседі.

Оның өкілеттіктеріне мыналар кіреді:

- БАҚ-ты жарыққа шығару туралы түпкілікті шешім қабылдау;

- басылымның шығармашылық тұжырымдамасы мен ақпараттық саясатын тұжырымдау және олардың іске асырылуын бақылау;

- редакцияға ұсынылған ар-намысты, қадір-қасиетті және іскерлік беделді қорғау туралы талап-арыздарды қарау кезінде редакцияның сотта ұсынуы;

- журналистерді және басқа да шығармашылық қызметкерлерді жұмысқа қабылдау,

- жалпы редакцияның жұмысын ұйымдастыру.

Бас редактордың басқа міндеттері бар, мысалы, өкілдік функциялар: әдетте, ол басылымның атынан әр түрлі кәсіби және корпоративті бірлестіктер мен қауымдастықтарға кіреді, билік органдарымен және шетелдік дипломаттармен байланысады, басылымның әртүрлі оқиғаларға көзқарасын түсіндіреді және айтады.

Бас редактордың тағайындалуы, әдетте, басылым акционерлерінің айрықша құзыреті болып табылады.

Газет нөмірін шығару процесін ұйымдастыру

Басылымды шығарудың редакциялық процесі бүгінде басып шығаруға дейінгі процесс немесе басып шығаруға дейінгі дайындық деп аталады. Оған мәтіндер мен иллюстрацияларды өңдеу және дайындау, макеттеу, беттеу, түзету, баспаханада басылымды тираждау үшін баспа нысаны жасалатын соңғы редакциялық өнімді (түпнұсқа-макет, пленка немесе электрондық нұсқа) алу кіреді. Редакцияларды компьютерлендіре отырып, оқу, өңдеу, оқу сатысында мәтіндердің қағаз тасымалдаушылары іс жүзінде жоғалып кетті. Барлық материалдарды өңдеу монитор экрандарында жүреді. Мәтіндер мен суреттер де орналасуға электронды түрде келеді. Қағазда болашақ газет соңғы кезеңде ғана пайда болады, бұл кезде басылған жолақтар принтерге басып шығару үшін шығарылады.

Газет мәтінін дайындау және жариялау күрделі көп сатылы процесс. Оған редакция мен баспахананың барлық қызметкерлері қатысады. Басылымды дайындау редакция бөлімінде қызметкердің жоспарланған тақырыпты таңдауымен басталады. Жиі таңдалған тақырып шығармашылық бөлімде бірге талқыланады. Бөлім меңгерушісі мен қызметкерлері оны газет бетінде қалай жақсы ұсыну керектігін, қай аспектілерді көбірек қамту керектігін, қай жанрда жазуды шешеді. Материалдың қандай болуы керектігі туралы белгілі бір идеяға ие бола отырып, журналист өмірлік құбылыстарды таңдауға, оларды талдауға, мәтін жазуға кіріседі. Дайындалған материалды бөлім басшысы бағалайды, қажет болған жағдайда пысықтайды. Соңғы нұсқа хатшылыққа келіп түседі. Хатшылықта мәтінмен жұмыс жасағаннан кейін оны бас редактордың орынбасары, Бас редактор қарайды, олар кейде түзетулер енгізеді. Әрі қарай, мәтін өзінің графикалық конфигурациясын алатын жолаққа қойылады. Салыстырылған жолақтарды пленкаға шығарады және баспаханаға жібереді, онда газетті шығару процесіне баспаханалық қызметкерлер, редакция қызметкерлерінің кезекші тобы енгізіледі.

Ірі редакцияларда күнделікті кезекші редакторлар басылымдарды редакциялаумен айналысады. Газет нөмірлерін қалыптастырумен жауапты хатшы айналысады. Содан кейін әр нөмірдің мазмұны барлық жолақтар дайын болған кезде редакциялық планерде талқыланады. Осыдан кейін барлық ұйымдастырушылық өкілеттіктер кезекші редакторға өтеді, ол шығарушы редактормен бірге шығармашылық бастамаға толық еркіндікке ие. Бас редактор, оның орынбасары, жауапты хатшы қажет болған жағдайда редакцияның саяси ұстанымы көрсетілген нөмірдің материалдарын түзете алады.

Газет шыққаннан кейін редакцияның жарияланым бойынша жұмысы аяқталмады: журналистер оқырмандардың қандай жауап беретінін, газет мүдделері қозғалатын ұйымдар мен мекемелердің реакциясын күтеді. Жарияланымдардың тиімділік, тиімділік дәрежесі туралы жеткілікті ақпарат алғаннан кейін олар өздерінің әрі қарайғы қызметін түзетеді. Сонымен қатар, белгілі бір нәтижелерге қол жеткізу үшін бір тақырып бойынша бірнеше рет сөйлеу керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.