Ресейлік Transaero әуе тасымалдау компаниясы

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

«Қорғауға жіберілді»

«Рекреациялық география және туризм»

кафедрасының меңгерушісі

т. ғ. к., доцент

Артемьев А. М.

«Туризм индустриясын дамытудағы әуе көлігінің атқаратын рөлі»

тақырыбында

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Мамандығы 5В090200 - «Туризм»

Орындаған

Ғылыми жетекшісі

Норма бақылаушы

Алматы 2020

«БЕКІТЕМІН»

Рекреациялық география және туризм

кафедрасының меңгерушісі А. М. Артемьев

әл-Фараби атындағы ҚазҰУ рекреациялық география және туризм кафедрасының 4-курс студенті Досымжанқызы Жаклиннің «Туризм индустриясын дамытудағы әуе көлігінің атқаратын рөлі» атты дипломдық жұмысына

ТАПСЫРМА

Тапсырма алған

Ғылыми жетекші

РЕФЕРАТ

Дипломдық жұмыс көлемі 72 бет. Жұмыста 16 сурет, 14 кесте және 45 әдебиет көздері пайдаланылды.

Қолданылған кілт сөздер: азаматтық авиация, авиатасымалдаушы, low-cost, point-to-point, hub and-spoke, альянс, ырықтандыру, әлемдік экономика, жалпы ішкі өнім, орындалған жолаушылар километрі, корреляция, жаһандану, жолаушылар тасымалы, авиакомпания, тариф, интенсив-схема, авиациялық хаб.

Жұмыстың мақсаты: халықаралық және қазақстандық әуе көлігі нарығының замануи қызметін, даму перспективалары мен мәселесін, негізгі тенденцияларын сараптау арқылы рөлін анықтау.

Жұмыстың міндеті: әуе көлігінің даму тарихын, қазіргі жағдайын, негізгі мәселелері мен тенденцияларын анықтау арқылы әуе қызметін туристік салада жетілдіру жолдарына ұсыныс жасау.

Жұмыста келесідей зерттеу әдістері пайдаланылды: қажетті ақпараттарды әртүрлі көздерден жинау, сараптау, әдеби көздерді талдау, сонымен қатар статистикалық әдіс, жүйелеу және SWOT талдау.

Жұмыстың практикалық қолданысы: зерттеу барысында алынған қорытынды бойынша әуе қызметін жетілдіруге қатысты ұсыныстар туристік саланың практикалық қызметінде қолданысқа ие бола алады.

Алынған нәтиже: авиакомпанияларға арнайы туристік тарифтер мен жеңілдіктер жүйесін, маркетингтік стратегиясында туристік инсентив-схемаларды әзірлеуге, туристік кластерлер орталықтарына әуе тасымалдарын субсидиялау бойынша ұсыныс жасалып, инновациялық ұйымдық ортаға негізделген туристік авиациялық операторды басқарудағы үш жақты ресурс алмасу моделі жасалды.

РЕФЕРАТ

Объем дипломный работы 72 страниц. В работе использовались 16 рисунков, 14 таблиц и 45 источников литературы.

Использованные ключевые слова: Гражданская авиация, авиаперевозчик, low-cost, point-to-point, huband-spoke, альянсы, либерализация, мировая экономика, валовый внутренней продукт, количество выполненных пассажирокилометров, корреляция, глобализация, пассажирские перевозки, авиакомпания, тарифы, интенсив-схема, авиационный хаб.

Цель работы: путем анализа современного состояния, проблем и перспективу развития, а так же основных тенденций, определить роль международного и казахстанского рынка воздушного транспорта.

Задача работы: внести предложения по совершенствованию авиаперевозки в туристской отрасли путем анализа истории, современного состояния, основных проблем и тенденций развития воздушного транспорта.

В работе использовались следующие методы исследования: сбор необходимой информации из различных источников, анализ литературных источников, а также статистический метод, систематизация и SWOT анализ.

Практическая значимость работы: полученные в ходе исследования выводы и предложения по совершенствованию воздушной деятельности могут быть использованы в практической деятельности туристской отрасли.

Полученный результат: авиакомпаниям предложено разработать систему специальных туристских тарифов и скидок, туристские инсентив-схемы в маркетинговой стратегии, субсидирование авиаперевозок в центры туристских кластеров, так же предложена модель трёхстороннего обмена ресурсами в управлении туристского авиационного оператора, которая основана на инновационной организационной среде.

ABSTRACT

The thesis contains 72 pages. In the paper 16 figures, 14 tables and 45 sources of literature were used.

Key words: сivil aviation, air carrier, airplanes, low-cost, point-to-point, hub-and-spoke, alliances, liberalization, world economy, gross domestic product, number of passenger kilometers completed, correlation, globalization, passenger transportation, fares, intensive scheme, aviation hub.

The aim of the paper: by analyzing the current state, problems and prospects of development, as well as the main trends, determine the role of the international and Kazakh air transport service.

Objective: make proposals to improve air transportation in the tourism industry by analyzing the history, current state, main problems and trends in the development of air transport.

The following research methods were used in the work: collection of necessary information from various sources, analysis of literature sources, as well as statistical method, systematization and SWOT analysis.

Practical significance of the work: the research findings and suggestions for improving air activities can be used in the practical activities of the tourism industry.

The result: airlines are offered to develop a system of special tourist fares and discounts, tourist incentive schemes in the marketing strategy, subsidizing air transportation to the centers of tourist clusters, as well as a model of three-way exchange of resources in the management of a tourist aviation operator, which is based on an innovative organizational environment.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Бүгінгі таңда әлемді ұшақтарсыз, атап айтқанда азаматтық авияциясыз елестету қиын. Соңғы 70 жылда азаматтық авиация нарығы белсенді дамып, жоғары деңгейге жетті. Әуе көлігі айқын себептер бойынша алыс қашықтықты еңсеру үшін қолданылатын ең танымал көлік түріне айналды. Авиакөлік жолаушыларының ең көп үлесін туристер құрайды - 60%-дан астам, маусымдық кезеңде жекелеген бағыттар бойынша 90%-ға дейін жетеді. Алайда, оның даму жолы ұзақ және көпшілігінде бүкіл әлемде болып жатқан нақты тарихи оқиғаларға байланысты болды [1] .

1950-1960 жж. аралығында авиатасымалдарға баға 3, 5 есеге қысқарды, бұл бүкіл әлемде жолаушылар ағынының қарқынды өсуіне алып келді. Осы кезеңде азаматтық авиация теміржол, автомобиль көлігі мен теңіз жолаушылар тасымалын айналып өтіп, көліктік қызмет көрсету нарығының сенімді көшбасшысы болды.

Көлік қызметтері - туризмдегі қызметтердің негізгі түрлерінің бірі. Оларға тур бағасының құрылымындағы негізгі үлес тиесілі. Саяхаттың ұзақтығы, қашықтығына байланысты бұл үлес (көп жағдайда) 20%-дан 60%-ға дейін ауытқиды. Әртүрлі көлік түрлерін туристік ұйымдар саяхат кезінде туристерді тасымалдау үшін пайдаланады [2] .

Көлік қызметтерінің жалпы құрылымындағы негізгі үлес авиациялық көлікке тиесілі. Әсіресе алыс қашықтыққа саяхаттайтын туристердің ең көп саны авиация қызметтерін пайдаланады. Бұл жағдайда, ұшақ жеке тұлғалар көлігі деп атауға болады. Курортты, іскерлік, ойын-сауық, танымдық мақсаттармен саяхаттайтын туристердің неғұрлым жаппай ағындарын жеке туристер құрайды. Және олар көбінесе авиациялық көлікті пайдаланады.

Дамыған елдерде азаматтық авиация ұзақ уақыт бойы монополияланып, мемлекет ішкі әуе желілеріндегі тарифтік саясатты реттеуге, көптеген авиакомпаниялар әуе тасымалына тең баға жағдайында ұшақтың бортында да, одан тыс жерлерде де рейстердің санын арттыру және сервистік қызмет көрсетуді жақсарту есебінен бәсекелесуге тырысты. Нарықты ырықтандыруда авиатасымалдардың моделдері, бастапқыда «Point-to-point» жүйесі, кейін «Hub-and-spoke», «Low-cost» жүйесі дамыды.

Әуе көлігі әлемдік шаруашылықтың неғұрлым тез және серпінді дамып келе жатқан салаларының бірі болып табылады және жыл сайын жалпы әлемдік көлік жүйесінде неғұрлым берік позицияны алады. Қазір әлемде 1300-ден астам әуе компаниясы бар. Жылына орта есеппен алғанда авиарейстерде 1, 5 млрд-қа жуық адам тасымалданады. Халықаралық әуе қатынастары қазір 470-тен астам тасымалдаушыны қамтамасыз етеді, олардың 250-ге жуығы халықаралық тұрақты әуе рейстерін жасайды. Халықаралық әуе қатынастарына қызмет көрсетуге әлемнің 1 мыңнан астам әуежайы қатысады, олардың 650-ге жуығы халықаралық тұрақты авиатасымалдарға қызмет көрсетеді. Әлемнің ең ірі авиакомпаниялары болып америкалық "Delta Air lines", "Pan Amerikan", "United", француздық "Air France", неміс "Lufthansa", британдық "British Airways" және т. б. болып саналады [1] .

Туризмдегі сұраныс көлік индустриясының тез дамуын ынталандырды. Мұндағы маңызды рольді көлік индустриясындағы соңғы 10 жылдағы ғылыми-техникалық жетістер ойнады. Жартысынан аз халықаралық саяхаттар жер жолдары арқылы жүзеге асады. Әуе көлігінің ролі жылдан жылға өсе береді.

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Халықаралық туристік ұйымның дерегіне сай халықаралық туристік тасымалдың 58% әуе көлігіне тиесілі. Әуе көлігінің туризмнің дамуына тигізетін әсері зор. Жалпы өндірістік революциядан кейін әуе тасымалдау тәсілдерінің дамыған түрінің пайда болуы, оның дамуы және саяхатта қолданылуы, туризмнің әдістері мен тәсілдерін өзгертті. Бұл туризмнің дамуына үлкен серпіліс берді және туристік құрылымның кірісіне, әсіресе трансұлттық тасымалдау және туризмнің көпшілік түрінің дамуына, саяхаттар географиясының және туристік ағымдардың, құрылымының өзгеруіне әкеп соқты.

Жұмыстың мақсаты: Халықаралық және қазақстандық әуе көлігі нарығының замануи қызметін, даму перспективалары мен мәселесін, негізгі тенденцияларын сараптау арқылы рөлін анықтау.

Қойылған мақсатты жүзеге асыру үшін келесідей міндеттер қойылды:

• Әуе көлігінің даму тарихын талдау;
• Әуе нарығының қазіргі жағдайын талдау;
• Негізгі мәселелері мен тенденцияларын анықтау арқылы Қазақстандағы әуе нарығының даму перспективаларын анықтау;
• Қазақстандық әуе нарығына SWOT талдау жасау.
• Әуе көлігінің туризмді дамытудағы орнын анықтай отырып, жетілдіру жолдарына ұсыныс жасау.

Зерттеу объектісі: әуе тасымалы индустриясының туризмдегі рөлі.

Дипломдық жұмысты әзірлеуде келесідей әдістер пайдаланылды: қажетті ақпараттарды әртүрлі көздерден жинау, сараптау, әдеби көздерді талдау, сонымен қатар статистикалық әдіс, жүйелеу және SWOT талдау.

,

1 Әуе көлігінің халықаралық туризмдегі мәні мен маңызы

1. 1 Азаматтық авиацияның даму тарихы

Адамның қолынан жасалған бірінші ұшу құралы қытай ауа жыланы болды (б. з. д VІ ғ) . Бірақ ол құс сияқты ұша алмады, ол тек қана бір орында байланып тұруға тәуелді болды. Уақыт өте келе адамды көтеру үшін, ауа жыландары едәуір үлкен болды. Өкінішке орай аспанға көтерілген адамның есімі әлі күнге дейін белгісіз, өйткені қытайлықтар бұл тәжірибилерді қылмыскерлер мен тұтқындарға өткізді [2] .

Химия және физика ғылымдарының XVII ғасырда дамуы атмосфералық ауаның құрамын және оның қайнағанда тығыздығының кішіреюін табуына мүмкіндік берді. Бұл қасиетті тұңғыш португал имамы Бартоломео де Гусман пратикада қолданған болатын. Ол кішігірім қағаз қабыршағын ойластырды да, оның астына қабыршақты ысытатын, жанар материалы бар кесені іліп қойды. 1709 жылдың 8-інші тамызында португал имамы Бартоломео де Гусман португал патшасына өзінің тәжірибе нәтижесін көрсетті. Әлемдегі тұңғыш әуе шарымен бірнеше ұшулар жасалды. Бірақ құрылыстың істелінбеуі және инквизийліктер жағынан қудалау қаупі арғы тәжірибелерді тоқтатуға мәжбүр еткен болатын.

Адамның алғаш аспанға ұшуы 1783 жылдың 15-інші қазанында жүзеге асырылды. Пилотсыз үш мәрте ұшулардан кейін 1783 жылдың жаз айында парижан Пилатр де Розье 26 метр биіктікке самғап, ауада 4 минут 30 секунд болды. Бірақ бұл уақытта шар байланып тұрды.

Дүниежүзіндегі алғашқы нағыз пилоттық ұшу 1783 жылы, 21 қарашада өткізілді. «Де Розье және маркиз д`Арланд Ла Мюетт» қамалындағы монгольфьере бағында 450 метр биіктікке көтеріліп, 9 километр қашықтықты ұшып өтіп, Бутте-о-Калле кентіне қондырылды. Алғашқы аспанда ұшу 25 минутқа созылды.

1784 жылдан бастап Еуропада баллономания басталды. Монгольфьерлер мен шарльерлердің жаңа түрлері бүкіл Еуропаны жайлап, пайда бола бастады. Бұл түрлер арқылы ұшулар алдындағы ұшуларға қарағанда әлдеқайда ұзағырақ және әлдеқайда алысқа ұшырылды. 1785 жылы француз ауа кезушісі Жан-Пьер Бланшар американдық Джон Джеффрисонмен бірге Англиядан Францияға дейін, алғаш рет Ла-Маншты кезіп өтті. Бірақ осындай үздік көрсеткіш болса да, бұл әуе саяхаттау амалы бола алмады. Шарлар ұшқанымен, олар саяхаттаушылардың қалаған жерлеріне бара алмады, тек қана желдің соққан жеріне ғана ұшты. XIX ғасырда адамдар шармен тек спорадикалық түрде қолданды. Оған қарамастан, жаңа жетістіктер, мысалы Сен-Луистен (Миссури) Хендерсонға (Нью-Йорк) дейін 1800 шақырым алыс сапары жасалды. Оны Уайс, Ла Монтэн және Гейджердің экипажы 1859 жылдың 2 шілдесінде орындады. Сонымен қатар биіктікке ұшудың үздік көрсеткіштері белгіленді. Сол ғасырдың ең үлкен жетістігі ретінде неміс ғалымы Берсонның «Рhoenix» баллонында 1894 жылғы 4желтоқсанда 9155 метр қашықтыққа аспанға көтерілу болды.

1804 жылы планердің бірінші моделі жасақталды. Бүкіл Еуропа баллономанияға көңіл бөлсе, бұл кезде ағылшын Джордж Кейли әуе кеңістігіне көтерілудің басқа жолдарын ойлап таба бастады. Ол үлкен құстардың аспандағы самғауын бақылап, қозғалмалы қанатты ұшу құралын ойлап табуға болатынын анықтаған. Кейлидің бірінші планері 18 - 27 метрге ғана көтерілсе де, аппараттың қанаты едәуір көтерілу күшін құрды [3] .

Әлемдегі алғашқы әуекомпания «Эйрил Стим Каридж Компани» 1843 жылы, 24 сәуірде Ұлыбританияда құрылды. Бірақ бұл соқыр тәуекел ғана болды, өйткені ұшу құралдары болған жоқ. Тек Уильям Хенсонның Кейли планерлеріне ұқсас, істелінбеген бу двигательдері мен ұшақ жобасы болды. Бұл машина ауаға көтеріле алмаушы еді. Британдық үкіметтің үлестіріп берген ақшасын құртып, ұшақты жасамай, Хенсон 1847 жылы АҚШ-қа қашты [2] .

1850 - 1860 жылдары бірнеше онметрлік қысқа ұшуларды жасайтын, одан сайын жаңа планеристер пайда болды. Планерлердің өзерінің құрылыс одан сайын жақсара берді. Бір мезгілде ықшам бу двигательдері пайда бола бастады. Бұл француз теңізшісі Феликс дю Тампльге бірінші ұшақты құрасытруға мүмкіндік берді. Бірақ бу двигателінің аз қуаты 4 л. с және апараттың үлкен салмағы 260 кг, оған жерден ұшып кетуге мүмкіндік берген жоқ. Сонымен XIX ғасырдың соңына дейін бу двигателі бар жарамды ұшақтарды жарата алған жоқ. Бірақ 1858 жылдан бастап резеңке моторлы кішігірім ұшақ модельдері ұша бастады.

Іштен тұтанатын двигателмен бірінші дирижабль неміс Карл Вёлфертпен 1888 жылы 12 тамызда жасалды. Аппаратта бірцилиндрлі автомобильдік Daimler 2 ат күшіне шағылған тежегіш күші орнатылған.

XIX ғасырдың соңғы онжылдықтарында планерлер одан сайын жеңіл және берік бола бастады. Көптеген елдерден планеристер одан сайын алыс қашықтыққа басқарылатын ұшулар жасады.

Іштен тұтанатын жаңа двигатель бұрынғыларға қарағанда, одан сайын жеңіл және берік болды, бұл авиаторларға жаңа үміт берді. Бірінші болып жаңа қозғауышты өзінің Австро-Венгрияда тұратын неміс Вильгельм Кресс қолданды. Оның сұранысы бойынша 30 ат күшіне шағылған тежегіш күші бар двигатель Daimler фирмасы құрастырды. 1901 жылы 3 қазанда Кресс Тулнербахер көлінің үстінен көтерілуге тырысты, бірақ көтеріле бастағанда апатқа ұшырады.

Американдықтар Уилбур мен Орвилл Райттар 1902-1903 жылдары өзіндік құрылысы бар қозғауышпен (12 ат күшіне шағылған тежегіш күші) Flyer ұшағын құрастырады. 14 желтоқсанда басталған Китти-Хок кентінің құм төбелерінен, Орвилл Райт ұзақтығы 3, 5 секунд және қашықтығы 32 метрге созылған алғаш тіркелеген ұшуын жасады. Жақын арада оның жетістіктері одан сайын жақсарды 1904 жылы Flyer-2 4 километр қашықтыққа, Flyer-3 1905 жылы дерлік 35 километрге, ұшу ұзақтығы жарты сағатқа дейін созылды. Райт ағайындылардың аппараты ұшуларды жүйелі жасауға мүмкіндік берді, содан 1903 жыл 14 желтоқсан авиацияның басталу дәуірі болып табылады [4] .

1906 жылы 23 қазанда бразилиандық Альберто Сантос-Дюмон өзінің құрастырған Santos-Dumont - 14 bis атты аппаратымен Европаның Париж қаласында қашықтығы 60 метрге жалғасқан бірінші ұшуын жасады. 1907 жылы 28 ақпанда европалықтардан бірінші болып Шарль Вуазен «Voisin Delegrange-1» ұшағымен ауаға көтерілді.

Әлемдегі алғашқы жолаушысы бар ұшуды Уилбур Райт өзінің жаңа Wright-A ұшағында Чарльз Фернас деген кісімен 1908 жылы 14 мамырда жасаған. Китти-Хокта бұл ұшу 29 секундқа жалғасса да, Фернасқа әлемдегі алғашқы жолушы болу жеткізілді.

1908 жылы 30 қазанда Анри Фарман «Voisin-Farman-1 bis» ұшағымен Шалона қаласынан Реймс қаласына дейін (қашықтығы 27, 3 км, ұзақтығы 20 минут) бірінші болып қала арасында ұшқан. 1908 жылдың соңғы күнінде Уилбур Райт алғашқы рет ұшақ үшін қашықтығы 100-километрлік тосқауылды жеңді. Бұл еуропалық гастрольдерінің бірі Камп д`Овор (Франция) қаласында болған. Райттың ұшағы 2 сағат 20 минут 23 секунд аралығында тұйық маршрутта ұшқан.

В 1909 жылы Шеллбич на острове Шеппи (Великобритания) аралында бірінші Шеллбич атты аэропорт салынған. Оның ұшу алаңы, ұшаққа арналған тұрақ және қызмет ету жүйесі бар. Бұл ермек ойынның бастамашысы болып Британдық аэроклуб және Shorts Brothers фирмасы болды, 1909 жылы 25 шілдеде ұшақ алғаш рет Ла-Маншты кезді. Ла-Маншты ауадан ауыр аппаратпен кезуі, осындай ауа шарының кезуінен анағұрлым беделді күн болды. Бұл жалпы авиацияның дамуына және жеке әуе транспортының дамуына үлкен серпіліс берді.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс