Гегельдің пікірінше абъсолюттік рухтың соңғы формасы философия

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғамы

Ғ. Ж. Дәукеев атыындағы АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ

Описание: Описание: https://im0-tub-kz.yandex.net/i?id=a5e0c4996471653904781aa1a6c7d1d1-l&n=13

«Әлеуметтік пәндер» кафедрасы

№1 Семестрлік жұмыс

«Этика және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет негіздері» пәні

Тақырыбы : Қайта өрлеу және Жаңа заман этикасы

Мамандығы : 6B06102- Ақпараттық жүйелер

Орындаған: Қуанышбеков Азамат Тобы: ИСк20-2

Тексерген: Тәңірбергенова. Р

«» 2020ж (бағасы) (қолы)

Алматы 2020

Жоспары
1. Кіріспе
2. Қайта Өрлеу дәуіріндегі гуманиз идеалдарын жариялау.

3. Ұлы гуманисттердің ілімдері: Дж. Пико дела Мирандола, Ф. Петрарка, Л. Вала. Т. Гоббс, Б. Спинозаның этикалық ілімдері.
4. Гегельдің этика-философиялық көзқарасы.
5. Қортынды

Кіріспе

Қайта өрлеу деген сөз, бір замандағы, яғни б. з. д. V ғ шарықтаған грек философиясы, мәдениетті, өнері, әдебиетті 1500 ж бойы қыспақта болып, енді жаңадан жаңғырып оралуын білдіреді. «Ренессанс» - «Қайта өркендеу», жандану, жандандыру, қайта даму, қайта туу.
Қайта өркендеу деп Батыс және Орталық Еуропадағы мәдениеттің XIV-XVI ғ даму кезеңін айтады. Бұл кездегі ойшылар шіркеу догмалары мен Орта ғасырлардағы адам тағдырының Құдай ырықына тәуелді екендігі туралы түсінікке күмәндік білдірді. Адамды әлем мәселелерінің ортасына қойып, олар оның өзін ғана емес, сонымен бірге іс- әрекеттерінің де мәнін жоғарғы көтерді. Адамға және оның тағдырына, шығармашылық бастамасына тұрақты көңіл аударғаны үшін оларды «гуманистер» деп атады. Гуманизм қайта өркендеу дәуірінде дін мен феодализм құрсауынан адам баласын босатып, еркіндікке жетелеуді мақсат еткен әлеуметтік қозғалыс.
Қайта өрлеу дәуірінің негізгі сипаты оның адамға бағытталуы болды. Ежелгі антикалық философтар дүние ортасына күш-қуат берген, рух, жігер туғызатын Космосты, ортағасырда Құдайды қойса, Қайта өрлеу дәуірінде Адам қойылды. Сондықтан, қайта өрлеудің ерекшелігі антропоцентризм. Енді зерттеудің орталық мәселесі - Құдай емес, адам болды. Адамның әлемдегі орны, оның бостандығы, тағдыры Леонардо да Винчи, Микеланджело, Эразм Роттердамский, Николло Макиавелли, Томас Мор, Мишель де Монтень секілді ойшылдарды толғандырды.

Қайта өрлеу дәуірінің өтпелі сипатына байланысты осы тарихи кезеңнің хронологиялық шеңберін белгілеу өте қиын. Егер сипаттарға негізделсе (гуманизм, антропоцентризм, христиан дәстүрінің модификациясы, антикалық жаңғыру), онда хронология мынадай болады: Проторенессанс (XIII - XIV ғғ. соңы), ерте жаңғыру (XV ғ. соңы - XVI ғ. алғашқы үш онжылдықтар), кейінірек жаңғыру (XVI ғ. ортасы мен екінші жартысы) .

Әртүрлі елдерде Қайта өрлеу өнерін дамытудың хронологиялық шекаралары толық сәйкес келмейді. Тарихи жағдайларға байланысты Еуропаның солтүстік елдерінде қайта өркендеу итальянмен салыстырғанда кеш келеді. Дегенмен, осы дәуірдің өнері, жеке формалардың әр түрлілігі кезінде, аса маңызды жалпы сипатқа ие - шындықты шынайы бейнелеуге ұмтылу. Өткен жүзжылдықта Қайта өрлеу дәуірінің алғашқы тарихшысы Якоб Буркхард «адамзат әлемінің ашылуы» деп анықтады.

Возрождение «термині (Ренессанс) XVI ғасырда пайда болды. Сонымен қатар Джордано Вазари-суретші және итальяндық өнердің бірінші тарихнамасы, әйгілі «өмір сүрудің» авторы, ең танымал кескіндемешілер, ваятельдер мен сәулетшілер (1550 г) Италияның өнерінің «қайта жаңғыруы» туралы жазған. Бұл ұғым ортағасырлық дәуірдің классикалық мәдениеттің жарқын өркениетінің өлімінен кейінгі өшпес варварлығы мен надандық кезеңі болып табылатын

сол кезде кеңінен таралған тарихи тұжырымдаманың негізінде пайда болды. Сол кездегі тарихшылар антикалық әлемде бір кездері гүлденген өнер жаңа өмірге алғаш рет қайта жаңғырды деп ойлады. Егер батысеуропалық орта ғасырларды зерттеу үшін ең көрнекті ел Франция болса, Қайта өрлеу дәуірінде мұндай ел Италия бола алады. Сонымен бірге, Италиядағы «Возрождение» термині бастапқы мағынаға ие болды - антикалық мәдениет дәстүрлерінің қайта жаңғыруы, ал қалған елдерде жаңғыру гуманизм қалыптасуымен және жеке тұлғаның өзіндік санасының өсуімен белгіленген бейбіт бастауды күшейту жағына готикалық мәдениеттің тікелей жалғасы ретінде дамыды.

Қайта өрлеу эстетикасы бұл дәуірде қоғамдық өмірдің барлық салаларында: экономикада, идеологияда, мәдениетте, ғылым мен философияда жасалатын орасан зор төңкеріспен байланысты. Осы уақытқа қала мәдениетінің өркендеуі, Ұлы географиялық ашылулар, адамның ой-өрісін кеңейтіп, Қолөнерден мануфактураға көшу жатады.

Өндірістік күштердің революциялық дамуы, өндірісті тартып алған феодалдық сословиелік және цехтық қатынастардың ыдырауы жеке тұлғаның босауына алып келеді, оның еркін және әмбебап дамуына жағдай жасайды. Мұның бәрі дүниетанымның сипатына әсер етпейтіні сөзсіз.

Қайта өрлеу дәуірінде Орта ғасырлық көзқарастар жүйесінің түбегейлі сыну процесі және жаңа, гуманистік идеологияның қалыптасуы орын алады.

Гуманистік ой адамды ғаламның орталығына қояды, адам тұлғасының шектелмеген даму мүмкіндіктері туралы айтады. Ренессанстың философиялық және эстетикалық санасына терең зерттелген адам тұлғасының қадір-қасиетінің идеясы. Сол уақыттың көрнекті суретшілері оның оптимизмін және ынтасын шатастырды.

Осыдан, Қайта өрлеу қайраткерлерінің жан-жақты және жан-жақты мінез-құлқын бейнелейтін тұлғаның толық дамуы. «Бұл болды, - деп жазды Ф. Энгельс, - сол уақытқа дейін адамзат өмір сүрген барлық дәуірден ең озық төңкеріс, Титандарға мұқтаж және титандарды ой күші, құмарлығы мен сипаты, көпжақты және ғылым бойынша тудырған дәуір.

Бұл кезеңде реалистік дүниетанымның қалыптасуының күрделі процесі жүріп жатыр, антикалық әлемнің табиғатына, дініне, көркем мұрасына жаңа көзқарас қалыптасады. Әрине, Қайта өрлеу мәдениеті діни дүниетанымды түбегейлі еңсереді және дінмен бұзады деп санауға қате болар еді: дінге теріс көзқарас дінге деген қызығушылықты қайта жандандырумен және әртүрлі мистикалық идеялармен жиі ұштасады. Сонымен қатар, Ренессанс дәуірінде мәдениет пен өнерде зайырлы бастаудың күшеюі, секуляризация және тіпті дінді эстетизациялау жүріп жатыр.

Қайта Өркендеу дәуірі шамамен алғанда ХІV-ХVII -ғасырлар аралғын қамтиды. Бұл кезең мәдениеттің барлық саласында керемет жетісті терге қол жеткізілген, прогрессивті төңкеріс жасалған кезең. Осы дәу философиясы да өзінен кейінгі философиялық жүйелердің негізін қалған,

әлемдік философия тарихындағы маңызды кезең болып есептеледі.

Қалыптасу жағдайлары:
1) Европаның алдыңғы қатарлы елдерінде капиталистік қатынастардың негіздері қаланды. Ауыл шаруашылығынан - өнеркәсіпті дамыту ауыл-селодан - қалаға көшу кезеңі басталды;
2) Ұлттық мемелекеттер мен абсолюттік монархия қалыптасты;
3) Жаңа тап - буржуазия пайда болды;
4) Терең әлеуметтік конфликтілер: Германияда Шаруалар соғысы Фраиция мен Нидерландыда діни және буржуазиялық соғыстар жүрді
Осы әлеуметтік-тарихи жағдайлардың бәрі жаңа көзқараст қажеттілігін туғызды. Бұл кезең Орта ғасыр кезеңі мен антикалық мәдниеттің жалғасы, әсіресе, антикалық мәдениетті қайта Өркендету, қалпына келтіру болды. Дәуірдің Қайта Өркендеу деп аталуы да сондықтан.

Қайта Өркендеу Дәуірінің дамуы үш кезеңнен тұрады: 1) гуманистік немесе антропоцентристік - ХІV-ғ. ортасынан XV- ғасырдың ортасына дейін; 2) онтологиялық мәселелер шешілген неоплатонизм кезеңі - ХV-ғ ортасынан ХVІ-ғ. бірінші үштігіне дейін; 3) натурфилософиялық кезең - ХVІ-ғ. екінші жартысынан бастап ХVІ-ғ. басына дейін. Бұл жіктеудіш салыстырмалы екендігін ескерткен дұрыс.

Ерекшеліктері:

1) Қайта Өркендеу философиясында да басты орынға Құдай ие, бірақ философиялық талдау объектісі - Адам, ол космостық болмыстың негізгі звеносы. Орта ғасыр философиясы адамды күнәһар, құдайдың құлы ретінде карастырса, Өркендеу философиясы адамды жоғары көтерді, оның еркіндігін дәріптеуге ұмтылды;

2) Өркендеу философиясы жаратылыстану саласындағы жетістіктермен, географиялық жаңалықтармен, медицина, математика, табиғат туралы ғылымдармен тығыз байланысты дамыды.

Осы бағытты әрі қарай дамытуға үлес қосқан Колюччо Салюта (1331 -1406) болды. Ол өз шығармаларында Италия қалаларының қоғамдық өмірін суреттеді, феодалдық қоғамға қарсы тұрған қала еркінді мадақтады. Осы позициясы арқылы оның адам еркіндігін қолдаған көзқарасы керінеді. Тұлға еркіндігі мәселесі оның мәдениет тілі мәселес түсіндіруінен де айқын байқалады. Дүние, құдай, адам туралы, ілімді, ада гершіліктік құндылықтар дүниесін гуманистер схоластикалық философ категориялары арқылы емес, антика мифологиясын, поэзия тілін қолда арқылы жеткізуге тырысты.

Салютатидің ойынша: өз ойын жеткізу құқығы адамның өзіне беру керек. Бұрынғы тіл түсініксіз және жат. Философиялық мәтіндерді, әсіресе Аристотельдің шығармаларын қайта аударып, тазарту қажет. Филологиялық және тарихи комментарий-түсіндірмелер тек мәтіндердің объективтік мазмұнын ашуға мүмкіндік береді.
Ортағасырлық ойлаудан Ренессансқа өту кезеңі ‘ Николай Кузанский (Кузанец, 1401-1464) - оның философиясына ортағасырлық ойлау мен гуманизмнің бірлігі байқалады, себебі ол католик шіркеуінің қызметкері және гуманистер үйірмесінің мүшесі болды.

Гегель философиясы неміс идеализімінің шарықтауының соңғы сатысы деуге болады. Әрине, Гегельдің өзі айтқанындай бұнымен жалпы таным процесі аяқталады десек, ол ақылсыз күлкі болар еді. Қалай дегенде де Гегель бүкіл адамзат мойындаған 18 - 19ғ класикалық неміс философиясының ұлы өкілі болды, және алға қарай болып қана бермек. Гегель класикалық неміс философиясының дәстүрді бағыттарын ілгері дамыта отырып ұғымдар диалектісіне көбірек көңіл бөледі, оған дейін диалектика бір жүйеге түспеген еді, өзіне дейінгі неміс философиясының және өз заманының жаратылыстану ғылымдарын

жетістіктерін таразыға сала отырып Гегель өзінің диалектикалық тәсілін жан - жақты негіздейді. Философияның негізгі міселесін Гегель объективтік идиолизм тұрғысынан шешеді. Оны сендіруінше дүниенің түп негізі объективтік рух. Гегельдің пікірінше абъсолюттік рухтың соңғы формасы философия. Ол философияны рухтың өзін - өзі тану процесс ретінде қарастырған. Бірақ Гегель асқан керегенділікпен философиялық ілімдердің үздіксіз даму үстінде болатындығын ешқандай фйлософиялық жүйенің іс - түссіз жоғалып кетпегендігін философиялық ақиқаттың тарихи даму барысында қалып басатынын пайымдай алды. Алайда философия тарихын Гегель объективтік идеолизмнің мүддесіне орай және оның негізгі қағыдаларының тұрғысынан сарапқа салды. Ол субъективті идеализмнің метафизикалық материализмді Юм және Канттың агностипцзйдің қатал санаға қалай дегенде Гегельдің ұлы философ екендігі ақиқат. Гегель философиясының жүйесі мынадай үш бөлімнен тұрады: а) логика; б) табиғат философиясы; в) рух философиясы (феноменология) . Гегель философиясының басты мәселесі - әлемдік рух, абсолюттік идеяның бүкіл дүниені жаратқаны айтылады. Бұл пікірді Гегель "Логика ғылымы”деген еңбегінде жан - жақты баяндаған. Гегель өз философиясының бастамасы етіп

абсолют идеясын алды. Абсолют - құдай барлық заттарда бар, бірақ тек таза ақыл-ойда ғана өзіне-өзі тең болады. Абсолюттік идея - нағыз шындық, болмыс және барлық материалдық денелердің түпнегізі және мәні. Оның негізгі атрибуттарының бірі - әмбебап жалпылық. Ол тұрақты және мәңгі. Абсолюттік идеяға әрекетшілдік тән, себебі ол - таза ақыл-ой, ақыл-ой әрекетшіл болмаса өмір сүре алмайды. Осы қасиетінің арқасында ол жай ақыл-ой болып қалмайды, материалдық денелерге айналады. Бұл процесс төменде көрсетілгендей жүзеге асады. Рух өзінен табиғат туралы таза ойын босатып, заттандырады және сол заттандырылған табиғаттың өзінде өзінің басқа болмысы ретінде сақталады. Сөйтіп, ол өзінің шын болмыс қалпынан басқа болмыс қалпына көшіп, өзінің диалектикалық мәнін көрсетеді. Таза ақыл-ой дамуының диалектикасы табиғаттың, қоғамның, адамның ойлау қабілетінің жалпы заңы болып табылады. Осындан келіп Гегель табиғаттың, қоғамның, адам ақыл-ойының әр-түрлі даму кезеңі абсолюттік идеяның әр түрлі даму сатысына саяды деген тұжырым жасайды. Даму процесі, Гегельдің пікірінше, белгілі бір кестемен жүзеге асады: тезис (нақтылану), интитезис (нақтылауды теріске шығару) және синтез (терістеуді терістеу) . Айталық материалық

денелердің пайда болуы тезис болса, олардың
күйреуі - антитезис, ал күйреп бара жатқан денелердің өзінің кейбір элементтерін сақтай отырып, басқа бір материалдық денелерге айналуы - синтез болады. Табиғат пен қоғамның дамуының қайнар көзі - абсолюттік идеяның өзіндік дамуы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.