Қаңқа бұлшық еттер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қарағанды медицина университеті

Реферат
Кафедра: Негізгі анатомиямен физиология
Тақырыбы: Қаңқа және біріңғай салалы бұлшықет физиологиясы

Орындады: Фармация 1-001 топ. Болгабекова Мадина Н.
Тексерді: Шайкина Саягүл Нұрмахановна

Қарағанды 2021 ж
Жоспары:
1. Кіріспе
2. Қаңқа бұлшық еттер
2.1 Қаңқа бұлшық еттерінің физиологиялық ерекшеліктері
3. Біріңғай салалы бұлшық еттер
3.1 Біріңғай салалы бұлшық еттердің физиолигялық ерекшеліктері
4. Синапс
5. Қорытынды

1.Кіріспе
Бұлшық еттер адам денесінің тірек қимыл аппаратының негізгі бөлімі. Бұлшық еттеің басты жмысының бірі ол жиырылғыштық қасиеті. Жалпы бұлшық ет жұмысы жйке жүйесімен реттеледі. Егер бұлшық еттер жиырылған кезде дене, бір орыннан екінші орынға ауысса динамикалық, ал егер бұлшық ет жиырылғанда, дене қозғалыссыз қалса-статикалық жұмыс деп атайды. Бұлшық еттер пішініне қарай әр түрлі қызмет атқарады. Оларың күші көлденең қимасына яғни ет талшықтарының санына олардың қалыңдығына байланысты өтеді. Жалпы айтақанда бұлшық ет адам денесінің басты қимылға алып келетін апппараты. Сонымен қатар ол организмде қорғаныштық және өткізгіштік қызметтерді де атқарады. Адам денесінде 600 ден астам бұлшық ет түрлері кездеседі. Оны түрі мен атқаратын қызметіне байланысты бірнеше топтарға бөлуге болады. Адам денесіндегі бұлшық еттер 3 топқа бөлінеді: 1)біріңғай салалы және 2)көлденең жолақты (қаңқа) 3) жүрек бұлшық етінен тұрады. Олардың пішініне сәйкес бұлшықеттер келесідей болуы мүмкін:
- Фузиформды немесе ұзартылған- тар ұштары және кеңірек орталықтары бар.
- Unpenniform: олар қауырсынның ортасына ұқсайды, яғни талшықтар өздері шыққан сіңірдің бір жағына перпендикуляр. - Бипенниформалар: олар пішіні жағынан қауырсынға ұқсас, өйткені олардың талшықтары олардың шығу тегінің екі жағында перпендикулярлы түрде шығады.
- Көп формалы: бұл бұлшық еттердің талшықтары әртүрлі сіңірлерден пайда болады; Бұл бұлшық еттерде өте күрделі ұйым бар, мысалы, дельта тәрізді бұлшықет, ол иықта кездеседі.
- Ені: олардың барлық диаметрлері бірдей немесе аз мөлшерде.
- Жоспарлар: бұл бұлшықеттер желдеткіш тәрізді болып келеді. Бұл үлкен жіңішке бұлшықет сияқты өте жұқа және кең бұлшықеттер.
- ҚысқаОлар қысқа ұзындықтағы бұлшықеттер және созылу қабілеті аз. Жақсы мысал - бет бұлшықеттері.
- Бицепс: бұл бұлшықеттер, олар бір аяғында сүйекке сіңірді қосады, ал екіншісінде бұлшықеттің екі бөлігіне бөлінеді, олардың әрқайсысы оны сіңірге қосады; Сол сияқты, трицепс және квадрицептер бар, олардың екі сегменттерінің орнына үш-төртеу болады, олардың әрқайсысы ұштарында сіңірмен қосылады.
- Дигастрия: Олар бір сіңірге біріктірілген екі бұлшықет шоғырынан тұрады.
- Полигастрий: олардың бір ұшында сүйекке бірдей сіңір қосылған екіден көп бұлшықет шоғыры бар. Бұл бұлшықеттердің мысалы ретінде іштің тік бұлшық етін айтуға болады.
2. Қаңқа бұлшық еттері
Қаңқа бұлшық еттері жұп және тақ болып сүйектерге жабысып тұрады. Қаңқа бұлшық еттері бірнеше қабат болып жатады. Әрбір бұлшық еттің ортасын-денесі, ал екі шетін сіңірі дейді. Бұлшық ет құрамының 75-і су және 25-і тығыз заттан (белок, май, көмірсу, тұздардан) тұрады. Бұлшық ет майда миофибриялардан (ет талшықтары ) түзілген. Олар ядродан және сыртын қаптап жатқан сарколемма деген қапшықшасы болады. Миофибриялар бірігіп, жеке жиырыла алатын бұлшық ет бөліктерін құрайды. Олардың әрқайсысы дәнекер тканінен тұратын кілегей қабықшасымен қапталған. Қаңқа еттері мүше ретінде көлденең-жолақты ет талшықтары бірігіп, олар дәнекер ұлпа қабықшасымен қапталған, оны эндомизия дейді. Егер олардың бірнешесі бірігіп жуандау будалар құраса ,оларды онда перимизия дейді, ал жалпы бұлшық ет тығыз қабықшамен қапталса-эпимизия немесе фасция дейді. Бұлшық еттердің түсі оның жұмысына қарай қызыл және боз ( ақшыл-қызғылт) болады. Егер бұлшық ет көп қызмет ететін болса қанның көп келу нәтижесінде күрең қызыл, ал аз жұмыс істесе ашықтау келеді. Бұлшық еттіңтүсі жасқа қарай өзгереді. Мысалы: жаңа туған нәрестеде ашық қызыл болады. Өйткені ересек болған сайын, қимылдау жұмысының артуы мен күрделенуіне байланысты қызыл бола бастайды. Бұлшық еттер негізінде сіңір арқылы сүйекке жабысады бірақ кейбір бұлшық еттер екінші ұшымен теріге, сіңірге, бұлшық етке, шеміршекке бекуі мүмкін. Көлденең-жолақты бұлшық еттердің қызметтері: 1) қозғалыс (динамикалық және статикалық); 2) тыныс алуды қамтамасыз ету; 3) мимикалық; 4) рецепторлық; 5) қор жинағыш; 6) жылу реттегіш.
2.1 Қаңқа бұлшық еттерінің физиологиясы
Қаңқа бұлшық еттерінің физиологиялық қасиеттері:
1) қозғыштық (жүйке талшықтарынан төмен);
2) өткізгіштік (төмен, шамамен 10-13 мс);
3) рефракторлық (жүйке талшықтарына қарағанда көп уақыт аралығын алады);
4) лабильділік (функционалдық қозғалғыштығы шамамен 250 имп.с);
5) жиырлғыштық (қысқару қасиеті);
6) серпімділік (созылу қасиеті).
Қаңқа бұлшық еттерінің құрылымды-қызметтік бірлігі көпядролы бұлшықет талшығы болып табылады (1 сурет). Бұл талшықтар шоқтарға біріге отырып бұлшық етті құрайды. Жиырылу бұлшық еттің арнайы қасиеті болып табылады. Бұлшықеттік жиырылуы бұлшық еттің қысқаруынан және (немесе) оның механикалық кернеуді дамытуынан байқалады. Стимуляция жағдайларына және бұлшық еттің қызметтік жағдайына байланысты жеке, біріккен (тетаникалық) жиырылу немесе бұлшық еттің контрактурасы пайда болуы мүмкін.

1 сурет.Қаңқа бұлшық еті көлденең жолақты бұлшықет талшықтарынан тұрады. Бұлшықет талшықтарының айтарлықтай көлемін миофибриллалар алып жатыр. Бір-біріне параллельді миофибриллаларда ашық және қара дискілердің орналасуы сәйкес келеді, ол көлденең сызықтың пайда болуына әкеледі. Миофибриллалардың құрылымдық бірлігі - саркомер, ол жуан (миозин) және жіңішке (актин) жіпшелерден құралған. Саркомердегі жіңішке және жуан жіпшелердің орналасуы сол жақта және сол жақтың төменгі жағында көрсетілген. G‑актин -- глобулярлы, F‑актин -- фибриллярлы актин.
Қозу құбылысы бұлшықет жиырылуын алдын алады, оның электрографикалық көрінісі биопотенциал болып табылады. Өзінің даму уақытысымен биопотенциал бұлшықет жиырылуының латентті кезеңімен сәйкес келеді. Бұлшық еттің жеке жиырылуының амплитудасы жиырылған миофибриллалардың санына тәуелді. Бүтін бір бұлшық етті құрайтын жеке талшықтар топтарының қозғыштығы әртүрлі, осыған орай тоқтың бастама күші тек ең қозғыш бұлшықет талшықтарының жиырылуына алып келеді. Мұндай жиырылудың амплитудасы минимальды. Тітіркендіріштің күші жоғарылаған кезде қозу процесіне біртіндеп қозғыштығы төмен бұлшықет талшықтары қосыла бастайды, жиырылу амплитудасы жинақталады да, бұлшық етте қозу процесімен қамтылмаған талшықтар қалмағанынша өсе береді. Бұл жағдайда жиырылудың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.