Этикалық ізгіліктер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Ғұмарбек Дәукеев атындағы Алматы энергетика және
байланыс университеті коммерциялық емес акционерлік қоғамы.
Ғарыш инженериясы және телекоммуникация институты
Әлеуметтік пәндер кафедрасы

СӨЖ

1-ші семестрлік жұмыс

Тақырыбы: Этиканың мәні мен пайда болуы
Орындаған: Ғарифолла Әсем
Тобы: ИУТЭк 20-1
Тексерген: Танирбергенова Р.К

Алматы 2020
Мазмұны

Кіріспе 3
Этика түсінігі мен түрлері 4
Этиканың қағидалары мен қызметтері 6 Этиканың шығуы туралы теориялар 8
Қорытынды 11
Пайдаланылған әдебиеттер 12

Кіріспе

Этика (грек. ethos - дағды, әдет-ғұрып) - зерттеу нысаны мораль, адамның мінез-құлқы болып табылатын ежелгі теориялық пәндердің бірі. Термин және айрықша зерттеу пәні ретінде өз бастауын Аристотель еңбектерінен алады. " Этизм" термині Аристотельдің ар-ождан мәселесіне арналған үш шығармасының ("Никомах этикасы", "Евдем этикасы", "Үлкен этика") атауына кірген. Аристотель Этизм жайлы сөз қозғағанда негізгі үш мәселеге тоқталып, этик. теория, этик. кітаптар, этик. іс-тәжірибе туралы айтады. О баста грек тіліндегі Этизмның латын тіліндегі баламасы ретінде мораль қолданылса, кейіннен білім беру дәстүрінде Этизм - ілім мәнінде, мораль - оның пәні ретінде қарастырылды. Әдетте, Этизмлық ой-толғамдар адамдардың мінез-құлықтары мен салт-дәстүрлерінің әралуан екендігін баяндаудан басталады. Сократ әр-түрлі мінез-құлықтарды бағалап, саралау үшін парасатқа жүгіну керек деп білді. Платон адам жан-жақты ұйымдастырылған мемлекетте өмір сүріп, оның басшылығын дана-философтар атқарғанда ғана рухани және мінез-құлық кемелдігіне жете алады деп білді. Парасат иесі ретінде өз мүмкіндіктерін жүзеге асырған адам, өз өмірінің жоғ. мақсатын айқындап, мемлекеттің негізі болып табылатын саясатқа, экономикаға Э-лық нормалармен жетекшілік жасайды. Этизм ұғымы жайлы Д.Юмның "Адамның табиғаты" туралы трактатында жан-жақты айтылады. Қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымында Этизм ұғымының баламасы ретінде ар-ождан ұғымы қолданылып, негізгі тақырып ретінде ұсынылған.
Этиканың құрылымы. Этика үш бөліктен тұрады:
теориялық этика;
нормативті этика;
эмпириялық этика.
Теориялық этика -- этиканың негізгі үғымдарын, оның зерттеу пөнін, ғылым ретінде даму тарихын зерттейді.
Нормативті этика -- негізгі этикалық категорияларды: мейірімділік пен катыгездік, ізгілік пен жауыздык, ар-үждан, үят, абырой, парыз және т.б. қарастырады.
Эмпириялық этика -- белгілі бір кезеңдердегі адамзат үйымдарының накты адамгершілік келбеті туралы түсінік береді.

Этика түсінігі мен түрлері

Шынында да, әдепті адам мінез-құлқы мен адамдар арасындағы қарым-қатынас мәселелері қызықтырады. Аристотель этиканың басты міндеті адам қарым-қатынасын олардың ең жетілдірілген түрінде зерттеу деп санайды. Қоғамдық адам, қарым-қатынас жасаушы адам мінез-құлқын талдайтын практикалық өмір философиясыретінде әрекет ете бастады.
Этика -- философиялық ілім, оның мәні мораль (адамгершілік), ал орталық мәселе-Жақсылық пен жамандық. Этика генезисті, мәнін, мораль ерекшелігін зерттейді; оның қоғам өміріндегі орны мен рөлін ашады, адам тіршілігін адамгершілік реттеу механизмдерін, адамгершілік прогрестің өлшемдерін анықтайды. Ол қоғам мен жеке тұлғаның адамгершілік санасының құрылымын қарастырады, жақсылық пен жамандық, еркіндік пен жауапкершілік, борыш пен ар-ождан, абырой мен қадір-қасиет, бақыт пен өмірдің мәні сияқты санаттардың мазмұны мен мағынасын талдайды. Осылайша этика әрбір адамның дұрыс өмір стратегиясы мен тактикасын әзірлеуі үшін адамдар мен бағдар арасындағы қарым-қатынастың жоғары сапасын қамтамасыз ететін адамгершілік және әділ қатынастардың оңтайлы моделін жасаудың негізіне айналады.
Этика рулық-тайпалық құрылыстың ыдырауы және ерте құл иеленудің қалыптасуы басталған дәуірде қалыптасты.
Бастапқыда ғалымдар қалыптасқан әдет-ғұрыптар мен әдет-ғұрыптарды сипаттаумен айналысты. Философия арнасында адамның мінез-құлқының табиғатын, мінез-құлықты анықтайтын негізгі тетіктерді ұғынуға талпыныстар пайда болады. Бұл кезең предэтика деп аталды.
Этиканың екінші бөлімі ғылымның пайда болуымен бірге қалыптасты. Этика практикалық материалды жинақтап, жеке, ерекше, ерекше этикалық жүйелердің пайда болуын, дамуын, негізгі механизмдерін ұғына бастады. Мұнда кіреді:
:: Кәсіби этиканы түсіну;
:: Тұйық идеологизацияланған жүйелер этикасы;
:: Жас топтарының, діни топтардың және т. б. этикасы.

Этиканың үшінші бөлімі-ғылыммен өткен жолды ұғыну және этикалық ілімдердің тарихы.
Төртінші бөлім-моральдық болжамның бөлімі. Ғылымның тууынан бастап ғалымдар ұмтылуға тиісті идеалдар беруге тырысты.
Алайда, алдымен бұл бөлім ғылымда маңызды орын алған жоқ. Ол жаңа уақытта, әсіресе ХХ ғасырда ерекше рөл атқара бастады. Бұл әлеуметтік ауыртпалықтың күшеюіне және әлеуметтік процестердің динамикасының өзгеруіне байланысты болды. Бұл жағдайда адам өркениетті өзгерістерге үлгере алмайды. Соның салдарынан-адамгершілік процестерге әсер ету тетіктері, қазіргі әлемде мораль қалыптастырудың реттелуі айтарлықтай кеңеюде.

Этика басқа ғылымдардың арасында маңызды орын алады және философиямен және оның онтология, гносеология, аксиология, праксиология сияқты салаларымен тікелей байланысты.
Этика көптеген мәселелерді зерттеумен айналысады: өмір сенсін анықтау, адамның өмір сүру табиғатын жеке тұлға ретінде, моральдың мәні, құрылымы мен функциялары, жақсылық тиесілі сөзсіз құндылықтардың мәні.
Сондай-ақ этика адам қатынастарының практикалық үлгілерін және оларды жүзеге асыру құралдарын қарастырады және жасайды және белгілі бір ұсыныстар ұсынады.
Этика ғылым ретінде өмір мен әлемде адам үшін құндылыққа ие екенін зерттейді, өйткені этикалық мінез-құлық этикалық құндылықтарды жүзеге асырудан тұрады. Этика бағалаушы сананы оятуға ықпал етеді. Мәні тәрбие арқылы ашылатын этикалық құндылықтар, этикалық сезім, базисі бейсаналы жүзеге асырылатын өмірлік құндылықтарды (өмірге ерік, тағамға қажеттілік, жыныстық қажеттілік және т.б.) құрайтын жүйені құрайды

Сонымен, өзінің мәні бойынша этика философияның практикалық бөлігі болып табылады, праксиологиямен органикалық байланыста болады, ол өз кезегінде адамның бейбітшілікке белсенді, әрекет етуші, практикалық қатынасын, мүмкіндіктерін, оның қызметінің әдістері мен шекараларын, соның ішінде еркіндік пен қажеттілік проблемасын және оның шешілуінің түрлі тәсілдерін -- фатализм (адамның шығармашылық емес күшінен басым болуы); волютаризм (еркіндіктің түп негізі және шындықты жасаушы ретінде жария етуі), фатализм мен волюнтаризмнің жиектілігі бар тұжырымдамаларды зерттейді.

Сонымен қатар, ол адам болмысын зерттеумен айналысатын эстетика және басқа да ғылымдармен тікелей байланысты, бірақ моральді зерттеуді тек этика үйлестіре алады.

Этиканың қағидалары мен қызметтері

Этика - мораль және адамгершілік туралы ғылым. Этика терминін философияға алғаш енгізген адамзаттың Ұлы ұстаздарының бірі - Аристотель.
Этика деп - этикалық ізгіліктерді зерттейтін ғылымды айтқан. Ол бойынша адам бойындағы ізгіліктер екі негізгі түрден тұрады:
1. Этикалық ізгіліктер.
2. Дианоэтикалық ізгіліктер.
Этикалық ізгіліктер адамның мінез-құлқына, күш-қуатына байланысты болады. Олар мыналар: жомарттық, батылдық, шыншылдық.
Дианоэтикалық ізгіліктер адамның ақыл парасатына байланысты дүниелер. Олар мыналар болып есептеледі: Ақыл мен парасат.
Этиканың негізгі зерттейтін пәні Мораль болып табылады. Ол адамзатпен бірге бірігіп этиканы құрайды.
Адамгершілік - адамгершілік құлық жеке адамның қоғамда өмір сүре алатын басқалармен қарым - қатынаста болатын қабілеті. Ол адамдардың ішкі дүниесінің көрінісі.
Ал мораль өзінің мәні жағынан жеке тұлғамен қауымның адам мен азаматтың арасындағы ізгілік ережелерінің жиынтығы.
Этикет адам мен қоғам мәдениетінің құрамдас бөлігі болып табылатын адамдардың ішкі қатынастарының пайда болу процесін реттейтін өзін - өзі ұстау ережелерінің жиынтығы.
Этикет адамның сыртқы келбетінің элементі ретінде ішкі мәнімен сәйкес бола бермейді, бала күнінен дипломатиялық қатынастардың даналығын сіңіріп өскен адам өнегесіз, адамгершіліксіз, менменшіл болып қалуы мүмкін. Бірақта осындай адамның мәдениетті, тәрбиелі болуы екіталай. Өзге адамдарға деген шынайы силастықтың сыртқы көрінісінде, адамның өзіндік абыройына, көмекке әзірлігі, қолдаушылық сияқты мінез - құлықтық мазмұнға ие болғанда өзін - өзі ұстаудың сыртқы нысаны шынайы мәдениеттің элементі мен көрсеткіші болып табылады.
Адамның өзін - өзі ұстауында сыртқы және ішкі бірлігі екі жарым мың жыл бұрын мінез - құлықтың алтын ережесінде, Басқалардың өзіңе қандай қарым - қатынаста болсын десең, басқаларға да сондай қарым - қатынаста бол дегенді білдіреді. Біз бұл қағиданы Конфуцидің ілімінде, ежелгі индия эпосы Махабхараттан және Библиядан да кездестіреміз. Өзіндік абыройын сезіну адамның өзін - өзі бағалауын бекітетін этиканың негізі болып табылады. Адамдарға қатысты әдептілік, шынайылылық, табиғилық, ілтипаттылық (этиканың маңызды кредосы) қарым - қатынастағы мәнерлілік пен жалғандылықты айыптайтын этиканың маңызды кредосы.
Көбінесе қазіргі заманғы этиканың мінез - құлықтық шарттастығы жақсы мәнер мен өзін - өзі ұстау ережелерін зеріккен мырзалар немесе әлеуметтік топтардың назымен қалыптасқан жоқ, ал адамдардың объективті қажеттіліктерін реттеп, жоғарылатудың күшімен, өзін - өзі құрметтеуге, басқа адамдардың қадірлеуі мен тануы, қарым - қатынас пен бауырмалдылықты әлеуметтік қамсыздандырып, оларды жылы және адами ету болып табылады. Әсіресе, бізге бұл қажеттілік қазір қоғамымызды менмендік пен бөлектенушілік меңзегенде аса қажет, ал альтруизм ұғымы келмеске кеткен сияқты.
Қазіргі заманғы жеке әлеуметтік топтардың кәсіби ерекшеліктері мен қоғамның кейбір өмірлік қызметінің аясындағы кәсібилік сияқты өмірлік жағдайлардың ерекшеліктерімен айқындалатын этикеттің әртүрлі нысандары. Сондықтан, бүгінгі күні этикетті кәсіби, қызметтік, ғылыми, медициналық, дипломатиялық және т.б. түрлерге бөледі.
Аристотель Этикасында Құбатөбел, немесе Алтын орта ұстанымы ізгіліктерді анықтаушы маңызға ие болды. Өйткені Аристотельдің айтуынша екі шеткі күйлердің ортасын таба білгенде ғана адам ізгілікке жетеді - деген екен. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.