Сөйлеу әрекетінің құрылымының көрінісі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ПАВЛОДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Р ЕФ ЕР А Т
Пән: Ғылыми дискурстың теориясы мен практикасы
Тақырып:Ғылыми мәтін грамматикасының ерекшеліктері

Орындаған: Сагинаева Г. К. , ШТА -11
Жетекші: Кулахметова М.С.,
филол.ғыл.кандидаты, доцент

Павлодар, 2021ж.
Кіріспе
Тіл - қатынас құралы ғана емес, сонымен бірге белгілі бір ұлттардың мәдениеті мен ерекшеліктерінің көрінісі. В.Гумбольдт куәландырғандай, сөйлеу - бұл сыртқы құбылыстар қоғамымен қатар адамның ішкі қоғамы арасында орналасқан әлем. Ғылыми сөйлеудің немесе мәтіннің өзіне тән ерекшеліктері бар:
Мәтіндегі ойларды жеткізу үшін үшінші тұлға қолданылады, авторы жоқ. Көп тұжырымдар, авторлық және шығармашылық импровизация аз. Кейде сіз бірінші адаммен сөйлесе аласыз.
Терминдердің, мағыналардың, нақты өрнектердің көптігі, осы қасиеттің арқасында олар берік және беделді.
Ұзын сөйлемдерді қолдана отырып, бір сөйлемде әдетте шамамен 20 сөз болады. Алайда, ғылыми мәтінде бұл белгі 50-ге жетеді.
Ғылыми стильде клишелер, клерикализмдер және басқа да сөйлеу кезектері қолданылуы керек.
Мәтіндегі статика, атап айтқанда, оның эмоционалдығы мен статикасы, ырғақ пен интриганың болмауы.
Кіріспе сөздерді кеңінен қолдану. Ғылыми мәтінде олар статика жасайды, сөйлемдерге мән қосады.
Мәтін - сөзді сыртқа шығару (сөйлеу) үдерісінің, яғни тілді қолданудың жемісі. Ол тілді жүйелі қолданудан барып шыққан. Сөйлеу үдерісі сырт қарағанда ғана игерілмеген құбылыс сияқты, шындығында тіл жүйесі оған әсерін тигізіп отырады. Демек, мәтін - сөйлеу үдерісінің саналы түрде ұйымдасуының нәтижесі. Ол сөйлеу үдерісін ұйымдастырудың заңдылықтарына бағынады. Мәтін алайда, ауызша сөйлеудің қағазға түсірілген көшірмесі емес. Ауызша сөйлеу - игерілмеген, ұйымдаспаған, бір ізге түспеген құбылыс. Бұл жағынан ол мәтінге қарама-қарсы [3]
Жұмыстың өзектілігі соңғы кезде ғылыми мәтіндер мен жарияланымдардың көбеюіне, адамдардың көп білім алуына байланысты, демек бұл тақырып қоғамда әрқашан өзекті әрі сұранысқа ие болады.
Зерттеу нысаны - ғылыми мәтіндер және олардың грамматикалық компоненті.
Зерттеу пәні - диссертациялар, тезистер және ғылыми мәтіндердің түрлеріне кіретін басқа мәтіндер.
Зерттеудің мақсаты - ғылыми мәтінге тән белгілерді анықтау
Зерттеудің міндеттері:
1) мәтіннің синтаксистік және морфологиялық ерекшеліктерін анықтау;
2) құрылымдық және семантикалық талдауды зерттеу;
3) ғылыми мәтіннің ерекшелігін айқындау
Зерттеудің ғылыми жаңалығы - ағылшын және орыс тіліндегі ғылыми мәтіндерді салыстыру мүмкіндігі.
Зерттеудің практикалық маңыздылығы ғылыми мәтіндерді талдау және оларды белгілі бір тақырыптық топқа жіктеу принциптерін жасауда.
Жұмыстың әдістері мен тәсілдері: жұмыста келесі жұмыс әдістері қолданылды: іріктеу әдісі, модельдеу әдісі, статистикалық әдіс, лексика-семантикалық талдау, функционалды-стилистикалық талдау.

1 Ғылыми мәтін грамматикасының ерекшеліктері
Ғылыми мәтіндердің ерекшелігі және оларды жіктеу принциптері
Мәтін - өзіндік ерекшеліктерге, заңдылықтарға ие аса күрделі семантикалық-құрылымдық жүйе. Мәтін арқылы барлық тілдік бірліктер іске қосылатындықтан, ол ерекше күрделі тілдік таңбаға жатады. Соған орай мәтінді талдау мен мәтінді тану, оның түзілімі мен құрылымын саралау, мәтінжасам барысындағы тілдік бірліктердің қызметін анықтау бүгінгі таңда өзекті мәселеге айналып отыр.
Ғылыми тілдің негізгі принциптері - ықшамдылық, дерексіздік, дәлдік болып табылады. Бұлар ойлаудың ғылыми типіне және мәтінді оны қабылдаушымен байланысына тән белгілер. Ғылыми мәтін авторы әрқашан өзі тақырып етіп алып отырған мәселені, яғни сөйлеу тақырыбын толық баяндап шығуға ұмтылады, алайда осы орайда авторлардың үддеден шығуы әр түрлі болып келеді. Ғылыми мәтінде рационалды бағыт үстем тұрады, ол өзінің кең көлемділігімен, талдап қорытушылығымен, логикалық құрылымымен ерекшеленеді.
Ғылыми мәтінде сөз желісі логикалық жүйеге бағынады, өзара бірімен бірі байланысты арнаулы ақпараттар баяндалады, сөз сипаттау түрінде болып, дәлдікке ерекше мән берілді. Мұның өзі ғылыми мәтіннің мамандандырылған ақпарат беруқабылдау жағынан өзге де коммуникацияның түрінен (көркем дискурс, публицистикалық дискурстан) ерекше екенін көрсетеді [3,12].
Бірінші жақтық тұлға бейтараптанады, баяндауыш көбіне ырықсыз етіс тұлғасында болады: жасалды, көрсетілді, анықталды, айқындалды т.б. Бұлай болу себебі, ғылыми мәтіндегі сөз нақты ситуациядағы сөзден, я болмаса жалпы тілдік мағынасынан дерексіздену арқылы өзгешеленуге тырысады. Құбылыстың, заңдылықтың объективтілігін көрсету, өзінің ой-пікірін субъективті етіп көрсету үшін автор ғылыми мәтінде өзін-өзі шеттету тәсілін жоғарыда айтылған тілдік-прагматикалық құралдардың көмегімен жүзеге асырады. Сондай-ақ деп айтуға болады, деп бағаланады, осылай деуге негіз бар т.б. тәрізді тілдік құралдар автордың "тасада тұруының" өзін салғырт субъект ретінде көрсетуінің ғылыми дискурс прагматикасына тән тәсілдердің бірі [3,14].
Тілдің қалыптасуы мен дамуы адамның өмірінің әлеуметтік жағдайларымен үздіксіз байланысты. Мектептер, қоғам, ғылым, университеттер және білімді насихаттау қажеттілігі ғылыми стильдің дамуына, оның тәуелділігі мен танысуына әсер етті. Адамдар күрделі ойларды айтуға үйренді, оларды мәтін арқылы жеткізуді үйренді. Ғылыми білімнің өзі, ойлау психологиясы және таза ғылыми шығармашылық, қарым-қатынас жағдайындағы пәндік-объектілік қатынастар, танымдық қызметтің онтологиялық, аксиологиялық және әдіснамалық жақтарын қолдану. Сонымен қатар, осы факторлардың зерттелуі және есепке алынуы ғылыми мәтіндердің ерекшелігінен гөрі тереңірек анықтауға мүмкіндік берді. Семантикалық құрылымдарға келетін болсақ, олардың компоненттері өте нақты және өзіндік механизмдерге ие. [1] Ғылыми мәтіндердің өзіндік құрылымы, мағыналық типтің функционалдық ауқымы бар, ол ой қорытуды, сипаттауды, гипотезаға, жазбаша ғылыми сөйлеуге бағдарланған жаңа терминдер мен категорияларды белгілеуді қамтиды. Ғылыми циклдегі мәтіндер: психология, ғылым туралы ғылым және басқа ғылымдар стильдік және мәтіндік ерекшеліктерді түсіндіруге көмектеседі. Мәтіннің жалпы қабылданған және бірыңғай анықтамасы жоқ, сондықтан объектінің мәнін бір көзқараспен түсіндіру қиын. Жалпы мәтіннің үш жалпы тұжырымдамалық түсіндірмесі бар:
● мәтін - тілдік жүйенің ең жоғарғы деңгейі;
● мәтін - сөйлеу бірлігі ретінде қызмет ететін, сөйлемнің кезектілігін көрсететін қосымша;
● Мәтін - бұл мағыналық толықтығы бар хабарлама бірлігі.
Ғылыми мәтіннің стилистикасы функционалды және ол стилистикалық типологияны зерттейді, сонымен қатар мәтіннің мазмұнын талдайды. Сондай-ақ ол автордың мағынасын, бүкіл Шеманың мәтінін білдіре алады, егер материалдық орта болса, онда көптеген ғасырлар бойы өмір сүре алады. Компоненттердің бастапқы мағынасын тек кешенді талдау арқылы түсінуге болады:
1. Сөйлеу әрекетінің құрылымының көрінісі;
2. Сөйлеудің коммуникативті аспектілері;
3. Сөйлеу компоненттерінің арнайы ұйымдастырылуы мен жүйелілігі.
Қарым-қатынас тұрғысынан тұтастық мәтін элементтері хабарламаға және жалпы ұғымды білдіруге, бір мақсат пен дизайнның болуына бағынышты болуымен байланысты. Аннотациядан бастап, қорытынды мен қорытындымен аяқтай отырып, өз мәтінімізді құрамыз. Ғылыми стилистикаға арналған мәтіннің мағыналық құрылымы иерархиялық мазмұнға, бетіндегі айқын экспрессивтілікке және мәтіндегі нақты құрылымдардың басымдығына ие. Негізгі экстралингвистикалық стиль жасаушы компоненттердің кешені функционалды стильдің негізгі факторлары үшін әмбебап бірліктерді құрайды. Ғылыми мәтін гносеологиялық, когнитивті және коммуникативті сипаттамалардан басқа, мазмұн компоненттері арқылы мағыналық құрылымдардың болуын көрсетеді.

Бірінші блок - ғылыми қызметке тән жалпы қасиеттерді сипаттау. Мұнда бірліктер экстралингвистикалық фактордың тереңдігін түсінуге мүмкіндік беретін ойлауға арналған бағыттаушы функцияны орындайды. Сонымен ойлаудың жалпы қасиеті анықталады.
Мұның бәрі ғылыми мәтіндер стилінің терең ерекшеліктерін анықтайды. Бұл деңгей абстракцияның өте жоғары дәрежесінің мағынасын білдіреді. Екінші баған ғылыми мәтіннің мағыналық құрылымын анықтайды. Бұрын айтылғандай, танымның өнімі ретіндегі білім құрылымы, оның шығармашылық компоненті және тұжырымдамалық іс-әрекет туралы тұжырымдамасы, мұның бәрі ғылыми мәтіннің композициялық-семантикалық және архитектуралық жағында көрініс табуы мүмкін, яғни. оның беткі деңгейінде.

Мәтіндегі экспрессивтілік деңгейі - оның функционалдық және семантикалық жағында - негізгі экстролингвистикалық фактілер (қоғамдық сананың сәйкес формасымен қызмет түрі)
Қарым-қатынастың белгілі бір саласы үшін маңызы бар коммуникативті факторлармен бірліктегі эпистемалық факторлар деңгейі

Нақты шығарманың айқын мазмұнының деңгейі (авторлық тұжырымдама)

Үшінші деңгейге келетін болсақ, ол денотатикалық негізде корреляциялық, авторлық тұжырымдаманы коммуникативті бағдарламалар иерархиясының түрінде жүзеге асыру аспектісімен толықтырылған. Мүмкін, дәлірек айтсақ, оны мазмұндық-семантикалық деп атауға болар еді, өйткені бұл шығарманың мәтіндегі тақырыбын (ішкі тақырыпты және т.б.) түсіндірумен байланысты; осылайша, ол неғұрлым нақты болып көрінеді (алдыңғы екіге қарағанда абстракцияның төменгі деңгейіне сәйкес келеді, әсіресе бірінші).

Белгілі болғандай, ғылыми мәтіннің композициялық-мағыналық құрылымы шығарманың жанрына, ғылым саласына, автордың коммуникативті және прагматикалық қатынастарына байланысты өзгеріп отырады. Ғылыми мәтіннің композициялық-семантикалық құрылысы түрлеріндегі ең жалпы айырмашылық шығарма жанрына байланысты. Осыған байланысты композицияның екі нұсқасы туралы айтуға болады - моноцентристік және полицентрлік. Моноцентрлік композиция дегеніміз - бір мәселені шешу кезінде танымдық іс-әрекет кезеңдерінің мәтініндегі дәйекті көрінісі. Мұндай мәтіндер, әдетте, аз көлеммен және нақты сызықтық құрылымымен ерекшеленеді. Полицентрлік композициясы бар жұмыстар кеңейтілген мазмұнымен ерекшеленеді: орталық мәселе оларда мәтінді тарауларға, бөлімдерге, абзацтарға және т.б. бөлуді анықтайтын өзара байланысты бірнеше мәселелерге бөлінеді. Барлық монографиялардың полицентрлік құрамы бар екенін ескеріңіз. Жіктеуге әр түрлі тәсілдер бар. Олардың негізінде ғылыми мәтіннің композициялық-семантикалық құрылымының варианттарының келесі негізгі түрлері бойынша жіктелуін ұсынуға болады. Мәтін - бұл қайталанбас құрылым, адамның тұрақты ойы, біздің күнделікті өмірімізді жеңілдететін нәрсе. Қазіргі уақытта баспа мәтіні ауызекі сөйлеуді алмастыратын біздің өміріміздің 60% құрайды. Оның үстіне мәтін тек сөздердің жиынтығы емес, ол идеяның біртұтастығын, негізгі идеясын және осы ойдың толықтығын қамтитын құрылымдық компонент. Барлығы мәтінді 4 түрге бөлеміз:
Ресми және іскерлік. Негізінен белгілі бір сөздік қоры бар құжаттамада қолданылады.
Публицистикалық. Мәтіндер бұқаралық ақпарат құралдарында қолданылады, басты мақсат - назар аудару, жарқыраған тақырыптарды пайдалану, ерекше тіршілікпен, бояумен ерекшеленеді, стиль әрдайым тақырыптан бастап өзгертілуі мүмкін.
Көркем. Мұндай мәтін авторға және ол жұмыс істейтін жанрға байланысты әр түрлі болуы мүмкін.
● Ғылыми. Мүмкін, мәтіннің күрделі түрлерінің бірі, өйткені ол тек сипаттау элементтерін ғана емес, сонымен қатар күрделі синтаксистік және лексикалық ұйымдастыруды да қамтиды, мұндай мәтіндерде көптеген терминдер, күрделі құрылымдар және кейде формулалар кездеседі. Оның үстіне бұл мәтіндердің лексикалық және грамматикалық ерекшеліктері бар, бұл әсіресе арнайы әдебиеттерді аудару кезінде байқалады.
Ғылыми мәтін өзінің күрделілігімен ерекшеленеді, тек дұрыс терминологияны таңдап қана қоймай, сонымен бірге айқындық пен бірмағыналы ұсынуды қамтамасыз ететін адекватты эквиваленттерді ұсыну қажет. Ағылшын мәтіндерін орыс тілімен салыстыра отырып, барлығының қиындықтары бар деген қорытынды жасауға болады. Мысалы, ағылшын тілінде зат есімнің жағдайларының болмауына байланысты етістіктің пассивті түрлену белгілері бар. Олар тікелей және жанама объектілерді де қамтиды. [2] Орыс тілінде тікелей зат дегеніміз - зат есім немесе септік жалғауындағы есімдік. Ал етістіктің белсенді түрін енжарға айналдыру тікелей объект субъектіге айналғанда ғана мүмкін болады. Сонымен қатар, көбінесе орыс ғылыми мәтіндерінде есімдік жоқ, барлық іс-әрекеттер сөйлемді шексіз жеке етіп, үшінші көптік етістіктің түрінде беріледі. Абстракция тілге де тән: Жоғарыда келтірілген тәжірибе көрсетіп отырғандай, Бұл қазірдің өзінде дәлелденген ..., Бұл орын алады .... Орыс тілінің ғылыми стилінде тек етістіктің берілген ланцасы қолданылады. Етістің бірінші формасы онша кең таралмаған, бірақ қолданған кезде қайтадан көпшедегі бірінші адамды табуға болады. Номинативті жүйе бірінші орынды зат есімдер, екінші орынды - сын есімдер, үшінші орынды - етістіктер алатындығын көрсетеді. Зат есімнің ерекшелігі - олар көпше түрде қолданыла алады және заттарды, маркаларды, заттарды белгілеу үшін қолданылады. Мысалы, майлар, майлар, босату агенттері, құмдар және т.б.
Мәтіндегі әр сөйлем қатаң логикалық тәртіпте салынуы керек. Бұл, ереже бойынша, монологтық сөйлеу және тип, сондықтан оны жүйелеу керек. Ғылыми мәтіндердегі сұрақтар есепті және оны одан әрі шешуді есептеу үшін қолданылады. Экспрессивтілікті көрсететін лепті сөйлемдерге келетін болсақ, олар ғылыми мәтінге тән емес, оларды қолдану орынсыз. Диссертацияларда магистрлік диссертациялар, құрмалас сөйлемдер, жоғары ақпараттық мазмұнды білдіре алады. Олар көбінесе бірнеше предикативті құрылымдардан тұруы мүмкін. Жиі сөйлемдер қатысымдық тіркестермен, кіріспе құрылымдармен және т.б. Мұндай шолу олардың толықтығы мен маңыздылығын арттырады, элементтердің байланысы да маңызды рөл атқарады. Ғылыми тұжырымның дәйектілігі мен дұрыстығына байланысты себептік одақтар мен логикалық байланыстар кеңінен қолданылады: демек, ол содан кейін, осылайша, көрсетілгендей және т.б. Сондай-ақ модаль сөздермен және инфинитивтермен, -o аяқталатын предикативті үстеулермен, тұлғасыз етістіктермен немесе жеке тұлғалық мағынасыз тұлғасыз сөйлемдер қолданылады. Мысалы: нені білуге қызығушылық таныту, оны атап өту қызықты. Бұлыңғыр жеке сөйлемдерді қолдану да тән. Тілдің экспрессивтік құралдары, атап айтқанда, эмоционалды-бояулы лексика, бейнелі құралдар ғылыми стильге тән емес. Бірақ синтаксистік зерттеулер көрсеткендей, экспрессивтілікке мәтіндегі әр түрлі сөздердің орнын қолдану арқылы қол жеткізуге болады. [3] Жалпы, эмоциялар мен бағалауды бейнелеуде басқа мәтіндердегідей лексикалық-грамматикалық тәсілдер қолданылады. Ғылыми мәтіндерді басқа типтерден ерекшелейтін басқа сипаттамалардың қатарына келесі жайттарды жатқызуға болады: синтаксистік құрылымдардың күрделілігі, лексикалық және синтаксистік компоненттер, автордың прагматикалық мақсаттары мен ниеті, эмоционалды құрылымдардың шектеулі қолданылуы, тұжырымдардың объективтілігінің таралуы, жеке тұлғаның сөйлеу тәсілінің тіркесімі, шартты белгілерді, формулаларды, кестелерді қолдану. А.Л.Пумпянский атап өткендей, ең тән белгілер:
1) күрделі синтаксистік конструкциялар күрделі бағыныңқылы сөйлемдерде беріледі;
2) сөйлемнің синтаксистік құрылымының күрделенуі қатысушылық және инфинитивтік конструкцияларды қолдану салдарынан болуы мүмкін;
3) белсенді грамматикалық конструкциялардың басымдығы;
4) синтаксистік және лексикалық штамптарды, мәтіннің келісімділігін қамтамасыз ететін баяндау логикасын жасайтын арнайы тұрақты тіркестерді қолдану.
1.2 Мәтіннің морфологиялық ерекшеліктері
Морфология - орыс тілінің өте консервативті және статикалық бөлігі, ол синтаксис пен сөздікке қарағанда әлдеқайда қатал. Дәл осы морфологияның көмегімен біз категориялардың стильдік дифференциациясын орнатамыз, ол грамматикалық усуста көрінеді. Синтаксистік қатынастарды түсіну морфологиясыз мүмкін емес. Функционалды стиль лексико-фразеологиялық және синтаксистік компоненттердің жалпылығына негізделген, сонымен қатар іріктеудің, морфологиялық категорияларды қолданудың белгілі бір принциптеріне негізделген. Жауапты талап ететін ең конструктивті сұрақ - ғылыми мәтінге қандай морфологиялық белгілер жататындығы. Оның үстіне, талдау кезінде ғылыми мәтіндегі сөздер мен формалардың, тіркестердің, сөйлемдердің ішкі категорияларын ескеру қажет, сонымен қатар олардың таңдамалы, тұрақтылықпен және айқын терминологиямен сипатталатындығын түсіну қажет.
Ғылыми мәтін үш топқа бөлінеді:
1 топ
Шағын нысандар. Оған конспектілер, конспектілер, қысқаша шолулар, рефераттар, мақалалардың реператтары, қысқа энциклопедиялық мақалалар және басқа да әртүрлі хабарламалар кіреді.

топ

Орташа формалар. Олардың ішінде мақалалардың 3 түрі бар.Мамандандырылған мақалалар, жалпы теориялық мақалалар, шолу мақалалары. Сонымен қатар, баяндамалар, рецензиялар, пікірлер, энциклопедиялық мақалалар, жеке дәрістер, мерейтойлық мақалалар.

3 топ
Үлкен формалар. Оларға оқу құралдары, анықтамалықтар, арнайы сөздіктер, оқулықтар, курстар, дәрістер, жалпы қорытындылар, монографиялар, ұжымдық монографиялар жатады.

Терминологияны қолдану, сөйлеу мен ойдың үйлесімділігі, әрине, көркемдікпен ерекшеленеді. Ғылыми мәтінде жалғаулықтар да, одағай сөздер де, есімдіктер де қолданылады, зат есімдер, сын есімдер мен тіркестер жиі қолданылады. Көркем мәтінде көптік жалғауы жоқ көптеген зат есімдер оларды ғылыми-техникалық тұрғыдан табады. Сонымен қатар сөздердің жаңалығы, жаңа халықаралық терминдер бар, Интернетте жаңа ғылыми терминдердің пайда болуына ықпал ететін Илон Маскқа қатысты жақында жүргізілген зерттеулерді алыңыз. Тонау кезінде сфераның тарлығын, мамандардың аз саны қолданатын терминдердің қолданылуын түсіну керек.[4]
Бірінші кезекте қолдану зат есім болып табылады, бірақ етістікті атап өткен жөн. Бұрын айтылғандай, қазіргі форма жиі қолданылады, М.Кожинаның айтуы бойынша - 69% осы формадағы етістіктерді пайдаланады, бірақ білім бойынша өткен шақ 23%, ал болашақ тек 8% құрайды. Қазіргі шақ етістіктері әрекеттерді емес, тұрақты белгілерді көрсетеді. 3-жақтың жекеше және көпше түрінің индикативті көңіл-күйі де басым, 1-жақтың көпше түрі жиі кездеседі. Сонымен, ғылыми мәтінде таза морфология, сөздер мен формалар, барлық функционалдық сипаттамалардың селективтілігі бар екендігі түсінікті. Сол жерде әрдайым синтаксистік және стилистикалық ережелер қолданылады, барлық стандарттар мен ережелер сақталады. Сондықтан ғылыми мәтін таза терминдерден және түсініксіз сөздер жиынтығынан алыс, бұл ғылымды түсінуге көмектесетін және ақпаратты түсінуге ықпал ететін бейнелі мәтін.
Тәжірибелік бөлім
Ғылыми мәтіндердің синтаксистік ерекшеліктері
Синтаксис - бұл сөздің қызметін және сөйлемдердегі сөздер мен сөз тіркестерінің дұрыс қолданылуын тексеретін грамматика бөлімі. Стильдік ерекшеліктері. пішіндер мен пішіндер сөйлеу кезінде өзгеруі мүмкін. Мысалы, көркем шығармаларда бұған үлкен көңіл бөлінеді. Мәтін мазмұнында біз қолданыстағы заңдылықты байқай аламыз, атап айтқанда мәтіннің синтаксистік синонимдік нұсқалары жиі қолданылады. Яғни синоним сөздер көбінесе мәнді етіп, оны мақсатына бағыттай отырып, сөзді алмастыра алады. Алайда біз бейтарап синтаксистік бірліктерге бірден үлкен назар аударамыз, өйткені олар ғылыми мәтіндерде қолданылады.
Мұнда ережені сақтау маңызды: сөйлемдегі сөздердің реті = байланыстың белгілі түрлері = терминологияны дұрыс қолдану.
Синонимдік синтаксистік бірліктердің ерекшеліктері сөздің мағыналық бояуына, таралуына, қолданылу жиілігіне байланысты, ғылыми бағыттағы синонимдер көркемдік колоритке қарағанда жиі қолданылады. Мәтіннің дәл мағынасына, логикалық бағыты мен тұтастығына дәл дұрыс таңдалған синонимдер әсер етуі мүмкін.
Себебі кез-келген мәтінде тек барлық компоненттер арасында ғана емес, сонымен қатар бөліктер арасында да тығыз байланыс болуы керек. Сіз биология туралы бір параграф жаза алмайсыз, ал екіншісі Вьетнам теоремасына сәйкес, яғни барлығы құрылымдалған болуы керек. Монографияны немесе басқа ғылыми мәтінді мағынасын түсінбей қарастыру - инені пішеннен іздегенмен бірдей. Ия, ғылыми мәтінде ережелер, фреймдер бар, бірақ бұл ғылыми мәтін тек теоремалар мен кестелерден тұрады дегенді білдірмейді. [5] Жаңа білімдерді алу процесі, оның үстіне ғылыми мәтіннің құрылымын түсіну жалпы адамның имиджіне айтарлықтай әсер етеді. Ғылыми стильді жасайтын ережелер мен нормаларды толығымен игергенде ғылыми стильді дамыту деп атауға болады. Мысал ретінде мен ғылыми мәтіннің ассоциациялық құрылымдарын ұсынғым келеді.
Ұзақ уақыт бойы ассоциативті механизмдердің адам санасында маңызды орын алатындығын байқауға болады. Ассоциациялар кез-келген тілдің мәдениетін, оның ішкі компонентін түсінуге көмектеседі, сонымен қатар әлем картинасының тұжырымдамалық және идеологиялық ерекшеліктеріне әкеледі. Көптеген зерттеулер барысында ассоциативті сөздік тікелей және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.