Корпоративтік ақпараттық жүйелер
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
2.1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР мәні, мазмұны
2.2. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ .архитектурасы
2.3. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өңделетін қадамдар
2.4. ДАМУ ТАРИХЫ
2.5. КОРПОРАТИВТІК СТРАТЕГИЯ
2.6. КОРПОРАТИВТІК МӘДЕНИЕТ
2.7. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР эволюциясына әсер ететін негізгі факторлар
2.8. Тұтынушыларға сапалы түрде қызмет көрсету және Internet/ Internet.технологиясы
2.9. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР .дің класификациясы
2.10. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР.дің фунциональдылығы
2.11. Шетелдік кәсіпорынның КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР .ді қолдануы.
III. Қорытынды
Пайдаланған әдебиер
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
2.1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР мәні, мазмұны
2.2. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ .архитектурасы
2.3. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өңделетін қадамдар
2.4. ДАМУ ТАРИХЫ
2.5. КОРПОРАТИВТІК СТРАТЕГИЯ
2.6. КОРПОРАТИВТІК МӘДЕНИЕТ
2.7. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР эволюциясына әсер ететін негізгі факторлар
2.8. Тұтынушыларға сапалы түрде қызмет көрсету және Internet/ Internet.технологиясы
2.9. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР .дің класификациясы
2.10. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР.дің фунциональдылығы
2.11. Шетелдік кәсіпорынның КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР .ді қолдануы.
III. Қорытынды
Пайдаланған әдебиер
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Жүйелік талдау және басқару кафедра
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Корпоративтік ақпараттық
жүйелер
Орындаған: Қозбағаров Д.
АУ-12к
Тексерген: Карбозова А.Е.
Астана 2005
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР мәні, мазмұны
2. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ –архитектурасы
3. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өңделетін қадамдар
4. ДАМУ ТАРИХЫ
5. КОРПОРАТИВТІК СТРАТЕГИЯ
6. КОРПОРАТИВТІК МӘДЕНИЕТ
7. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР эволюциясына әсер ететін негізгі
факторлар
8. Тұтынушыларға сапалы түрде қызмет көрсету және Internet Internet-
технологиясы
9. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -дің класификациясы
10. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР-дің фунциональдылығы
11. Шетелдік кәсіпорынның КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -ді қолдануы.
III. Қорытынды
Пайдаланған әдебиер
Кіріспе
Курстық жұмыстың тақырыбы “Корпоративтік ақпараттық жүйелер” деп
аталады.
Жүйе дегеніміз не?
Жүйе ( грек.-systema-бөліктерден құралған) -өзара байланыс пен қарым-
қатынаста болатын элементтердің жиынтығы.
Ең алғашқы рет жүйе теориясын 1968 жылы австриялық биолог Людвиг фон
Берталанфи (1901-1972) жасады.
Ал ақпараттық жүйе – ретке келтірілген ұйымдастырылған құжаттар жиынтығы
және ақпараттық технологиялар, сонымен қатар есептеу техникасы мен
байланысты қолдану, ақпараттық процесстерді іске асыру болып табылады.
Ақпараттық жүйелер-функционарлық ақпараттық процесстерді құру үшін
енгізу, шығару, сақтау, өңдеуді қамтамасыз ететін жүйе болып табылады.
Ақпараттық жүйе жинау, сақтау және өңдеу үшін арналған.
Кәсіпорынды басқару,қазіргі заманға сай тілмен айтқанда,бизнесті
басқару өз кезегінде әр түрлі өзгеріске ұшырады.Бірақ түп нұсқасы өзгеріске
ұшыраған жоқ. Басқарушы сол мезеттегі оған мәлім мәліметтер бойынша шешім
қабылдайды,ал қарамағындағы бағынышты адамдар шешімді естігеннен бастап
орындайды.Тиімді басқару жүйесі негізінен мыналарға тәуелді:
-қаншалықты тез жұмыс тұрақтылығы есебі және жаңалықтар басқарушыға
жетеді;
-қаншалықты мәліметтер уақыттылы және дұрыс;
-қаншалықты тез жіне тиімді шешім орындаушыларға жетеді;
-қаншалықты басқарушы тарапынан орындаушылардың үстінен бақылау
жұмысы жүргізіледі.
Жаңағы айтылған тиімділіктерді қамтамасыз ету үшін әр түрлі уақытта әр
келкі техникалық құралдарды қолданды: тамтамдар мен хатшы көгершіндерден
суперкомпьютерге дейін,компьютерлік желінің интранет және интернет,ERP
жүйесі және әр түрлі жаңа үлгідегі тамтамдар.Бұл негізінен аз танымал және
өте бағалы заттарды түсіну үшін шығарылған.
Корпоративтік ақпараттық жүйенің құрылу мақсатыи тиімді өнімді
нәтижеге ұмтылған кәсіпорынды басқару.
Ең бастысы –корпоративтік ақпараттық жүйелер(КАЖ) жай ғана жүйе емес ,
ол өз алдына мақсат қоя алатын және оны жүзеге асыруға тырысатын
мамандардың қолында қуатты да тиімді қару болып табылады.Курстық жұмыстың
мазмұнын түсіну үшін мына сұрақтарға жауап бере білу керек:
-КАЖ не үшін қажет ?
-КАЖ-ң қандай түрлері бар ?
-олар неден құрылады ?
-жүзеге асыру жолдары ?
-оларды енгізгенде максималды тиімді болу үшін қандай жолдар таңдау?
II Негізгі бөлім
2.1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР
мәні, мазмұны
Ақпараттық технологиямен айналысатын мамандар өңдеу, енгізу, шығару
және пайдаланумен жұмыс істейді. Ақпараттық жүйелер үлкен түсінік болып
табылады, олар әдістерді анықтайды және құралдарды жасап шығарады.
Ақпараттық жүйелерді жинайды, тіркейді, жеткізеді, өңдейді, сақтайды және
ақпараттық жүйеде ақпаратты береді.
Осы анықтамаға сәйкес, ақпаратты технологиялар өзіне алгоритмдік
мәселелерді қамтиды, сонымен қатар ақпарат пен техникалық құрылғылар мен
бағдарламамен қамтамасыз етеді. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өзіне
тиісті техникалық және программалық құрылғыны ғана оқымайды, сонымен қоса
заттық облыс болып табылады.
Бұл сұраққа жауап беру әрбір кәсіпорын өзінін бизнесін тиімділік ету
фактысымен байланысты.Бұл дегеніміз кәсіпорын өзінін кірісі мен шығысын
басқара білу және бәсекеге қабілетті нарықта жоспарлай білу.
Осы заман нарығы бүкіл өнімнің сапасы халықаралық стандартқа сай келуін
талап етеді, дегенмен бұл тек қана нарыққа шығарылған соңғы өнімнің
сапасына ғана емес, өнімнің бүкіл өндірілу процессіне,яғни жеткізушінің
қалауынан бастап сервистік қызмет көрсетудің аяғына дейінгі процеске
тәуелді.
Осы уақытта бүкіләлемдік комплекс стандарты сапалы кәсіпорын жүйесі
түрінде таралуда.Жүйені іске қосқан ISO (International Standards
Organization),ал толық аты
ISOTC 176.Бұл комплексті стандарттың жалпы атауы ISO 9000.ISO 9000 1
суретте көрсетілген:
ИСО
9000
8402
9000-1
9000-2
9004-1
9004-5
10011
10012
10013
БҰЙЫМ
ШИКІЗАТ
ҚЫЗМЕТ
ИНТЕЛЕКТУАЛДЫ
ӨНІМ
ИСО 9001,9002,
9003
ИСО 9004-3
ИСО 9004-2
ИСО 9004-2
немесе
9001+9000-3
Сурет 1. Стандарт ИСО 9000-ң отбасылық структурасы
Сапалы кәсіпорын жүйесін енгізу және қалыпта ұстау үшін отбасылық
стандарт ИСО 9000 прагламалық өнімді қолдануды болжау арқылы 3-ке бөледі:
1.Кәсіпорынды басқарудың комплексті жүйесі
2.Электронды құжат айналымы жүйесі
3.Өнімдер арқылы мекеменің функцияналдық моделін құру
Бұл дегеніміз кәсіпорында сапалы ИСО 9000 жүйесінің болуы мен қатар
корпоративтік ақпараттық жүйенің болуын талап етеді. Яғни үлкен көлемдегі
мағұлматтарды басқару корпаративтік ақпаратты жүйесіз өте қиын.
ИСО 9000 сапалы жүйесі және корпаративтік ақпаратты жүйелерді
кәсіпорынға енгізу өзара тығыз байланысты. Осы арқылы корпаративтік
ақпаратты жүйелерге анықтама береміз:
КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ - бұл кәсіпорын бөліктерінің ақпараттық
желі жиынтығы және олар ортақ құжат айналымына бірігеді де, әр жүйе
кәсіпорын шешімдерінің басқару есептерін атқарады.
2.2 Корпоративтік ақпараттық жүйелердің архитектурасы
Корпаративтік ақпараттық жүйенің архитектурасы мынадай деңгейлерден
құрылған:
1.Ақпаратты-логикалық деңгей.
Бұл деңгей өз-өзін мәліметтердің ағымы және ақпараттың шығу
ортасы,пайдалану аясы және модификациясы реттінде көрсеттеді.Модел
түрінде көрсетілуі мүмкін.Негізі мәліметтердің базалық құрылым,жүйелік
келісім және ұйымдастыру ережесі арқылы құрылады. Құрылу мақсаты
қолданбалы программалық жүйені қамтамасыз ету.
2.Қолданбалы деңгей.
Өзін қолданбалы программа және программалық комплекстер арқылы
функционалданған ақпаратты-логикалық моделдер түрінде көрсеттеді.Бұл
құжат айналымы жүйесі,бақылау жүйесі,жоспарлау желісі жүйесі,АСУ ТП,
САПР,бугалтерлік жүйелер,офистік пакеттер,қаржы бақылау жүйелері,
кадрлар құрамы және т.с.с.
3.Жүйелік деңгей.
Операциялық жүйелер және желілік құрал-жабдықтар.
4.Аппараттық деңгей.
Есептеуіш техникалық құрал-жабдықтар.
5.Трансопрттық деңгей
Активті және пассивті желілік құрылғы,желілік хаттама және
технология.
2.3 Даму тарихы
Корпаративтік ақпаратты жүйесі өзінің даму тарихында әр түрлі
сатылардан өтті. 2-ші суретте корпаративтік ақпаратты жүйенің периодты
даму функциясының және әрбір периодтың сәйкес сызбасы келтірілген.
Айтып кететін жайт,жүйе өзіне өте ертедегі жүйе түрлерін
енгізеді.Бұл дегеніміз,жүйенің барлық түрлері дәл қазіргі уақытта
өмір сүреді.
рор
спорор
оиолот
ССсророрнпропропрпорпсссрпрпрпрпр
Нпнп 2.4 Корпоративтік ақпараттық жүйелер өңделетін қадамдар
Программалық Жабдықтау (ПРОГРАММАЛЫҚ ЖАБДЫҚТАУ) жүйелік өңдеудің ең
бірінші қадамдарының бірі классикалық өмірлік цикл болып табылады.
Көбінесе каскадтық өмірлік циклді көбінесе КАСКАДТЫҚ немесе ВОДОПАДТЫҚ
модель дейді.Қадамдарды бірінен соңы бірі келуі, сонымен бірге келесі
иерархиялық төменгі қадамға өту үшін алдыңғы қадамды толығымен бітіріп қана
келесі қадамға өтеміз және өткен қадамдарға қайта оралуға болмайды.
Сурет. Программалық жабдықтауда классикалық өмірлік циклдің өңделуі.
Осы негізгі қадамдарға қысқаша тоқталып кетейін. Өңдеу жүйелік
тегістеуден басталып,
-анализдеу;
-проектілеу;
-іске асыру (кодирование);
-тестілеу;
-шығару (сопровождение),
Жүйелік анализ компьютерлік жүйедегі әрбір элементтің орнын және
олардың бір-бірімен қатынасын анықтайды.
Анализдік талап талаптарды анықтаудан басталады және осы жүйелік
элементте талаптарының орнын анықтайды.
Бағдарламамен қамтамасыз етудің шешу жолдары осы қадамда басталады.
Проекті жоспарлауда мыналар анықталады:
• проекттік жұмыстың көлемі;
• проекттік жұмыстың қауіп-қатері (риск);
• кезекті еңбек шығындары;
• жұмыс есебі қалыптасады;
• жұмыстың план-графигі қалыптасады;
Программаның элементіне анализдік талап жатады, оны анықтайды және
детальдайды:
-программалық жабдықтау функциясы;
-программалық жабдықтау мінездемесі;
-программалық жабдықтау интерфейсі;
Барлық анықтамалар анализ спецификасында анықталады.
Проектілеу:
-программалық жабдықтау архитектурасын;
-программалық жабдықтау модульдық құрылысын (структура);
-программалық жабдықтау алгоритмдік құрылысын;
-Мәліметтер құрылысын;
-Кіру және шығу интерфейсін көрсетеді.
Іске асыру (кодирование), программалық тіл текстіне проектілеудің
нәтижесін жіберуден тұрады.
Тестілеу- бұл функциялардың кемшіліктерін тауып программаны іске
асырады, логика мен формада программа өнімін шығарады.
Шығару (сопровождение)- ол өзгертулерді программалық жабдықтау-ға
енгізеді. Өзгерту міндеттері:
-қателерді өзгерту;
-программалық жабдықтау-ды сыртқы өзгертулерге үйрету;
-Тапсырыс берушінің талабы бойынша программалық жабдықтау-ды жетілдіру;
программалық жабдықтау-ды шығару үшін оның өмірлік цикліндегі әрбір
алдыңғы қадамды қайта қолдану болып табылады. Яғни бар программаға жүйелік
анализ, жүйелік талап, проектілеуді
орындаймыз, бірақ жаңа программаны өңдемейміз.
Әрбір қадам құжаттың толық комплектісін шығару арқылы аяқталады және
оның өңдеу үшін басқа шығарушылар осы программаны жалғастыратындай болу
керек.
Классикалық өмірлік циклінің артықшылықтары:
• проектінің барлық қадамдарының жоспары мен уақытша графигін алуға
болады;
Классикалық өмірлік циклінің кемшіліктері:
• көбісі жағдайларда проектілердің стндартты қадамдар тізбегінен жиі
ауытқуы;
• программалық жабдықтау-ға деген талап циклдің дәл құрастырылу
негізінде жасалады, ал проектінің басында тапсырыс берушінің
талаптары бөлшектеп беріледі;
• проекттінің қорытындысын тапсырыс беруші жұмыс аяқталғанда ғана
ала алады;
2.5 Корпоративті стратегия
Кәсіпорынның тез уақыт ішінде дамуы корпоративті стратегиясына
тікелей байланысты.Корпоративті стратегияны дұрыс анықтап қана жылдам
даму
жолына түсуге болады.
Стратегия келесілерден бағыт-бағдарын алады:
мүліктің өндірілу қабылетінін сақталуынан;
кәсіптік қызметтің әлеуметтік факторынан;
белгілі бір жеке қызметтің саласына жақындығынан.
Бірінші стратегия пассивті, ал қалған екеуі активті(бірақ әр
түрлі).Екіншісі басқаларына қарағанда өте тиімді, өйткені ол бағыт-
бағдарын коммерциялық жағынан қарағанда жобалардың максимальды
тиімділігіне бұрады. Ал үшіншісі көбірек консервативті және азырақ
коммерциялық жағынан сезімтал.
Стратегияны құрған кезде кәсіпорынның жалпы бағытын анықтап алу
керек.Бірінші кезекте өндірілу өнімін және оның қозғалыс арнасын
жіктеп алу және сонымен бірге стратегияның шоғырланушы күші
тұрақты бәсекелестік артықшылығын көрсете білуі керек. Стратегияны
құрудағы негізгі бағалау жолдарын көрсетейік:
1. Бар стратегияны қалыптастыру.
2. Тұтынушы өнімінін себептерін анықтау(физиологиялық өмір сүруі,
сән, престиж, дәстүр, жеке талғам, т.б.)
3. Дербес басыңқы себептері(өндіруші жұмыс күші, жұмыс престижі,
жұмысқа деген қызығушылық).
4. Потенциалды сыртқы инвесторлардың басыңқы себептерін
анықтау(максималды табыс;кәсіпорынды басқаруды өз қолына алу);
5. Макроэкономикалық тенденцияның бағасы(инфляцияны ьеңестіру, салық
төлеу режимі,құқықтық режим);
6. Нарықта өткізу жағдайы мен шикізатты пайдаланудың келесі параметрлері
арқылы анықтау:
- тауар және тұтынушылар тобының дифференциалды деңгейі;
- нарықтың тұрақтылығы(өнімнің өмірлік циклі);
- коммерциялық тәуекелдің деңгейі(күтпеген өзгерістер әсерінен капиталды
жоғалту);
- басқа өндірушілердің және тауарлардың бәсекелес күші;
- жеткізушілердің экономикалық тәуелділік деңгейі;
- тұтынушылардан экономикалық тәуелділік деңгейі.
7. Саясаттың ұсынысқа деген басты принциптерін формулалау;
8. Кадрлық саясаттың басты принциптерін формулалау;
9. 3-5 жылдар ішіндегі құрылымдық өзгерістердің бағытына баға беру;
10. Қолданыстағы технологияны келесі параметрлер арқылы бағалау:
- құрал-саймандардың мамандану деңгейі(әмбебаптық, кәсіптік);
- жұмыс заттарының қозғалыс типі;
- қозғалыстың қайтарымды немесе қайтарымсыз параллелдік деңгейі;
- өндірістік функциядағы қызметкерлердің сипатын және оларды сәйкестендіру
тәсілдері( стандартталған және әлсіз орталықтанған,орталықтанбаған басқару)
11. Басқару стилін бағалау міндеттемелерін беру және бақылау;
12. Капитал қалып-күйін және инвестициялық тартымдылығын бағалау;
13. Қалыптасқан стратегияда өмір сүруін бағалау.
Корпаративті стратегияны ойлап табу-ішкі және сыртқы факторлардың
кездейсоқ әсерінен құрылған кәсіпорынды басқарудан белгілі бір
критерийлерге сүйене отырып нақты нәтижелерге жетуді мақсат тұтатын және
тепе-тең басқарулы қолданысқа көшуге мүмкіндік туғызады. Бұлай деп
отырғанымыздың себебі: бизнес-жоспарды және кәсіпорынды басқарудың жүйесін
ойлап табу қажет.Корпаративті стратегия қызметкерлердің мақсатын, бағасын
және мінез-құлқын, принципін анықтауға бағытталған. Ол кәсіпорынның дамуына
және бизнестік мақсатына жетуіндегі басты себепкер.
2.6 Корпаративтік мәдениет
Корпаративті мәдениетті құрудағы басты принцип- ол корпаративті
мәдениет басқару жүйесінің барлық элементіне сәйкес келуі. Бұл принцип
практикада мынаны білдіреді-стратегияны,структураны және басқару жүйесінің
кейбір элементіне өзгерту енгізу және қайта құру кезінде міндетті түрде сол
мәдениетті, өзгертулер енгізудің іске асуын бағалау. Басқару жүйесіне
қарағанда мәдениет өз табиғатында инерттілі. Өзгеріс енгізгенде ол қалған
түрлендірудің озуы тиіс, дегенмен , нәтижелер бірден көрінбейді.
Мәдениетке өзгертулер енгізу және оны күшейту үшін келесі шараларды
орындаймыз:
• басқару стилін өзгерту( қызметкерлердің өз-өзіне жауапкершілігін
қалыптастыру; басқарушылардың шешімін қызметкерлердің қабылдауын
қамтамасыз ету; жұмыстың соңғы нәтижесін нақты бақылау жүргізу);
• сыйақы жүйесін өзгерту( жеке жетістіктерге және жұмыс нәтижесіне
негізделген сыйақы; тұрақты окладтардан сыйақы жүйесіне көшу);
• оқыту( тренингтер , семинарлар, программалық адаптация өткізу және жұмыс
орнында оқыту; нәтижесі ретінде жаңа құндылық және стандарттар тәртібін
орнату);
• жаңа кадрлік саясат( корпаративті принципті және құндылықты бөлетін
қызметкерлерді таңдау; қауіпті жағдайда оларды сақтай алатын қызметкерлер
тобын таңдау; кәсіпорынға жетіспейтін құндылықтарды тасушы және оларды
басқа қызметкерлерге бере алатын басты позициялы адамдар таңдау;
кәсіпорынның жұмысы бойынша әр түрлі сұрақтарға жауап беретін позициялды
ескі басқарушылардың орнын ауыстыру);
• жұмысшы тобына назар аудару( жұмыс орындарын қоғамдық ортаны жаңа
техникамен қамтамасыз ету; асхананы жөндеу; қатал жұмысшы тобын құру);
• ішкі PR жүйесін құру( Public Relations- қоғаммен байланыс орнату)-
бұрынғы тарихты, символдарды, аңыздарды, мифтерді және дәстүрді жаңаша
түсіндіру; жалпы жиналыс, ақпараттық тақта, компьютерлік желі;
қызметкерлердің басқару жүйесін деңгейшелерге бөліп қарастыру.
2.7 КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР эволюциясына әсер ететін негізгі
факторлар
Қазіргі уақытта, көп басшылар кәсіпорында КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ
ЖҮЙЕЛЕР - дың қолданыуының қажетті екенін, бизнесті басқарудың қазіргі
жағдайда тиімді түрі екенін түсінуде.
Бұл материалда ақпараттық жүйелердің дамуының кейінгі тенденциялары
көрсетілген. Басында қолданылатын терминологияны анықтап алу керек.
КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР –ды біз арнайы программалық қамтамасыз
етумен есептеуіш аппарат негізінің жтынтығы деп атаймыз. КОРПОРАТИВТІК
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР - ға әсер ететін негізгі үш фактор бар:
1.Кәсіпорынды басқару әдістемесін дамыту.
Кәсіпорынды басқару теориясы оқып үйренудің өте жалпылама пәні, бұл
әлемдік экономикадағы өзгеріп отыратын жағдайларға байланысты. Бәсеке
деңгейінің өсуіне байланысты компания басшылары әр уақытта нарықта сақталып
қалу жолын және өзінің ісінің рентабельділігін ұстап қалу жолдарын іздейді.
Мұндай әдістерге –диверсификация, детентралицация және сапаны бақылау
сияқты жатады. Қазіргі ақпараттық жүйе менеджменттегі теория мен
практикадағы халықтарға сай болуы тиіс.
2.Ортақ мүмкіндіктерді және компьютерлік жүйелердің өнімділігін арттыру.
Компьютерлік жүйелердің, желілік технологиялардың дамуы,
құжаттарды тасымалдау жүйелердің өнімділігі мен қуатын
арттырудағы процесс КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР –
дың өнімділігі мен функционнальдылығын әр уақытта үлкейтуге
мүмкіндік береді.
3.КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР элементтерінің программалық және
техникалық сатылу жолдарының дамуы.
“Темір-терсектің” дамуымен 10 жыл қатарынан КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ
ЖҮЙЕЛЕР -дың программалық-техникалық дамуының универсалды және оңай
жолдарын әр дайым іздестіруде. Біріншіден, программалауға ортақ (жалпы)
бағыт: 90-жылдардың басында объектілі-бағдарлық программалауды шегеріп
тастады, қазіргі кезде объектілі модельдердің құрастырулының әдістері
әрдайым жаңартылып отыруда. Екіншіден, желілік технологиялардың дамуымен,
локальды бухгалтерлік жүйелер клиент-серверлік реализациялауға орын береді.
Сонымен бірге, Internet желісінің дамуына байланысты кетірілген
бөлімдерімен жұмыс істеудің кең мүмкіндіктері ашылуда және электронды
коммерцияның кең перспективалары жиылып жатыр. Internet- технологиялардың
қолданылуымен кәсіпорындарда айтарлықтай мүмкіндіктері ашылды.
Экономикалық программалық қамтамасыз етудің өндірушілерінің әлемдік
нарықтағы жалпы жағдайына анализ жасалуына қарағанда мынадай қорытындыға
келуге болады: негізгі тенденция Internet Internet-технология қолдануға
біртіндеп көшу болып табылады. Осы индустриядағы барлық алыптар: SAP(http:
www. mysap. com), People Soft (http:www.people Soft.com),Baan
(http:www. Baan .com ), өздерінің программалық комплекстерінің Intrеnet-
ның шығуын 2000 жылы жариялады.
Жоғарыда айтылған тенденция XML (Extensible Markup Language)
концепциясының дамуымен байланысты. Ұқсастығы болғанымен XML HTML
тілінің келесі дамуы емес. XML көмегімен құжаттардың көмегімен құжаттардың
қиындығы құрылуын XML-объект ретінде жақсы бейнелейді. КОРПОРАТИВТІК
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР-ға келсек, мұндай объектілер ролін универсалды
объектілер ойнайды.
2.8 Тұтынушыларға сапалы түрде қызмет көрсету және Internet Internet-
технологиясы.
Ең алдымен Internet Internet-технологияны КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ
ЖҮЙЕЛЕР -ды құру базисі ретінде пайдаланудың ашатын ең маңызды, әрі қызықты
мүмкіндіктеріне тоқталғанды жөн санаймын. Кейінгі кезде бизнесті басқару
ісінің ең дамыған бағыты болып CRM (Customer Relationship Management)
концепциясы саналады. Бұл бірінші кезекте қазіргі таңдағы сапалық басқару
саласындағы бәсекелестік күресінің неғұрлым белсенді дамуымен байланысты.
Сондай-ақ “сапа” сөзінің астарында белгілі бір өнім түрін шығару сапасы
ғана емес, тұтынушыларға көрсетілетін қызметтің сапасын қадағалау, бүкіл
өмір ұзақтығы бойындағы қызмет көрсетудің кепілдігі мен посткепілділігі
тұтынушылар қалауы негізінде құрылымға өзгеріс енгізу т.б. кіреді. Қазіргі
мезетте CRM түсінігінің шекаралары аморорты және құрылымданған күрделі
концепция. Ақпараттық жүйелер жұмыс істейтін көп мәліметтердің
компаниялардың операциялық қызметімен тығыз байланыстылығы КОРПОРАТИВТІК
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР шеңберінде осы стратегияны жүзеге асырудағы негізгі
проблема болып табылады.
Internet желiсiндегi компанияның толық функциональды виртуальды
түрде таныстыру.
КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -ды құрастыру кезіндегі Internet
технологиясын қолдану тағы бір қызықты мүмкіндікті ашады. Оның көмегімен
сіздің компанияныңыз Интернетте өзінің толық функциональды виртуальды
таныстыруды құра алады.
Әлемдегі көп компанияларда Интернет арқылы тапсырыстар сервисін
енгізу бар. Сондай бір сервисті Cismo Systems компаниясы ұсынды.
Виртуальды таныстыру деп біз компанияның өнімін жеткізуші, тұтынушы,
дистрибуторларды ақпараттық қамту спектрі деп түсінеміз. Осылай, барлық
өмірлік циклдегі заттардың толық кері байланыс функциясы орындалады.
Мұндай таныстырудың негізгі қасиетін мысал арқылы түсіндірейік:
-Тапсырысты басқару.
Өнімнің дистрибуторлары мен тұтынушылары Интернет арқылы тікелей
тапсырысын бере алады. Бүл кезде тапсырыс енгізілгеннен және
куәландырылғаннан кейін КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -дың құжаты
болады және одан кейін өңделеді. Тапсырыс жасаушы кез келген уақытта
тапсырыстың орындалу қадамдарын қадағалай алады.
Материал мен шикізаттың жеткізушілері кез келген КОРПОРАТИВТІК
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -ды жабдықтамалардың жеткізілу уақыты туралы хабарлай
алады. Солай КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өндіріс жоспарын өзгертіп
үлгеріп, қорда тұрған жабдықтамаларды өндіріске енгізе алады.
-бүкіл өмірлік цикл бойында өнімді қолдау.
Виртуальды таныстыру сервері арқылы өнімнің тұтынушылары өнім туралы
техникалық және ақпараттық қолдауын таба алады, тапсырыстарды кепілді
толтыра отырып, өзінің ұсынысын және ескертулерін енгізіп, дискуссияларға
қатыса алады. Одан басқа электронды почта және online арқылы тұтынушыларды
қолдау байланысы ұйымдастырылған. Дискуссиялардың материалды және ұсыныс
негізінен талдау жасалып жаңа өнімді шығару мен оның технологиясын өзгерту
туралы шешімге келуге болады.
-Жеткізулер байланысын қадағалау және желілі бөлумен тығыз қатынас
орнату.
Бәсекелестік күрес бірден бір іскерлі әдісі шығындарды азайту арқылы
өнімнің бағасын түсіру. Бірақ сіздердің фирмаларыңыз шығынды азайта ... жалғасы
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Жүйелік талдау және басқару кафедра
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Корпоративтік ақпараттық
жүйелер
Орындаған: Қозбағаров Д.
АУ-12к
Тексерген: Карбозова А.Е.
Астана 2005
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР мәні, мазмұны
2. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ –архитектурасы
3. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өңделетін қадамдар
4. ДАМУ ТАРИХЫ
5. КОРПОРАТИВТІК СТРАТЕГИЯ
6. КОРПОРАТИВТІК МӘДЕНИЕТ
7. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР эволюциясына әсер ететін негізгі
факторлар
8. Тұтынушыларға сапалы түрде қызмет көрсету және Internet Internet-
технологиясы
9. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -дің класификациясы
10. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР-дің фунциональдылығы
11. Шетелдік кәсіпорынның КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -ді қолдануы.
III. Қорытынды
Пайдаланған әдебиер
Кіріспе
Курстық жұмыстың тақырыбы “Корпоративтік ақпараттық жүйелер” деп
аталады.
Жүйе дегеніміз не?
Жүйе ( грек.-systema-бөліктерден құралған) -өзара байланыс пен қарым-
қатынаста болатын элементтердің жиынтығы.
Ең алғашқы рет жүйе теориясын 1968 жылы австриялық биолог Людвиг фон
Берталанфи (1901-1972) жасады.
Ал ақпараттық жүйе – ретке келтірілген ұйымдастырылған құжаттар жиынтығы
және ақпараттық технологиялар, сонымен қатар есептеу техникасы мен
байланысты қолдану, ақпараттық процесстерді іске асыру болып табылады.
Ақпараттық жүйелер-функционарлық ақпараттық процесстерді құру үшін
енгізу, шығару, сақтау, өңдеуді қамтамасыз ететін жүйе болып табылады.
Ақпараттық жүйе жинау, сақтау және өңдеу үшін арналған.
Кәсіпорынды басқару,қазіргі заманға сай тілмен айтқанда,бизнесті
басқару өз кезегінде әр түрлі өзгеріске ұшырады.Бірақ түп нұсқасы өзгеріске
ұшыраған жоқ. Басқарушы сол мезеттегі оған мәлім мәліметтер бойынша шешім
қабылдайды,ал қарамағындағы бағынышты адамдар шешімді естігеннен бастап
орындайды.Тиімді басқару жүйесі негізінен мыналарға тәуелді:
-қаншалықты тез жұмыс тұрақтылығы есебі және жаңалықтар басқарушыға
жетеді;
-қаншалықты мәліметтер уақыттылы және дұрыс;
-қаншалықты тез жіне тиімді шешім орындаушыларға жетеді;
-қаншалықты басқарушы тарапынан орындаушылардың үстінен бақылау
жұмысы жүргізіледі.
Жаңағы айтылған тиімділіктерді қамтамасыз ету үшін әр түрлі уақытта әр
келкі техникалық құралдарды қолданды: тамтамдар мен хатшы көгершіндерден
суперкомпьютерге дейін,компьютерлік желінің интранет және интернет,ERP
жүйесі және әр түрлі жаңа үлгідегі тамтамдар.Бұл негізінен аз танымал және
өте бағалы заттарды түсіну үшін шығарылған.
Корпоративтік ақпараттық жүйенің құрылу мақсатыи тиімді өнімді
нәтижеге ұмтылған кәсіпорынды басқару.
Ең бастысы –корпоративтік ақпараттық жүйелер(КАЖ) жай ғана жүйе емес ,
ол өз алдына мақсат қоя алатын және оны жүзеге асыруға тырысатын
мамандардың қолында қуатты да тиімді қару болып табылады.Курстық жұмыстың
мазмұнын түсіну үшін мына сұрақтарға жауап бере білу керек:
-КАЖ не үшін қажет ?
-КАЖ-ң қандай түрлері бар ?
-олар неден құрылады ?
-жүзеге асыру жолдары ?
-оларды енгізгенде максималды тиімді болу үшін қандай жолдар таңдау?
II Негізгі бөлім
2.1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР
мәні, мазмұны
Ақпараттық технологиямен айналысатын мамандар өңдеу, енгізу, шығару
және пайдаланумен жұмыс істейді. Ақпараттық жүйелер үлкен түсінік болып
табылады, олар әдістерді анықтайды және құралдарды жасап шығарады.
Ақпараттық жүйелерді жинайды, тіркейді, жеткізеді, өңдейді, сақтайды және
ақпараттық жүйеде ақпаратты береді.
Осы анықтамаға сәйкес, ақпаратты технологиялар өзіне алгоритмдік
мәселелерді қамтиды, сонымен қатар ақпарат пен техникалық құрылғылар мен
бағдарламамен қамтамасыз етеді. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өзіне
тиісті техникалық және программалық құрылғыны ғана оқымайды, сонымен қоса
заттық облыс болып табылады.
Бұл сұраққа жауап беру әрбір кәсіпорын өзінін бизнесін тиімділік ету
фактысымен байланысты.Бұл дегеніміз кәсіпорын өзінін кірісі мен шығысын
басқара білу және бәсекеге қабілетті нарықта жоспарлай білу.
Осы заман нарығы бүкіл өнімнің сапасы халықаралық стандартқа сай келуін
талап етеді, дегенмен бұл тек қана нарыққа шығарылған соңғы өнімнің
сапасына ғана емес, өнімнің бүкіл өндірілу процессіне,яғни жеткізушінің
қалауынан бастап сервистік қызмет көрсетудің аяғына дейінгі процеске
тәуелді.
Осы уақытта бүкіләлемдік комплекс стандарты сапалы кәсіпорын жүйесі
түрінде таралуда.Жүйені іске қосқан ISO (International Standards
Organization),ал толық аты
ISOTC 176.Бұл комплексті стандарттың жалпы атауы ISO 9000.ISO 9000 1
суретте көрсетілген:
ИСО
9000
8402
9000-1
9000-2
9004-1
9004-5
10011
10012
10013
БҰЙЫМ
ШИКІЗАТ
ҚЫЗМЕТ
ИНТЕЛЕКТУАЛДЫ
ӨНІМ
ИСО 9001,9002,
9003
ИСО 9004-3
ИСО 9004-2
ИСО 9004-2
немесе
9001+9000-3
Сурет 1. Стандарт ИСО 9000-ң отбасылық структурасы
Сапалы кәсіпорын жүйесін енгізу және қалыпта ұстау үшін отбасылық
стандарт ИСО 9000 прагламалық өнімді қолдануды болжау арқылы 3-ке бөледі:
1.Кәсіпорынды басқарудың комплексті жүйесі
2.Электронды құжат айналымы жүйесі
3.Өнімдер арқылы мекеменің функцияналдық моделін құру
Бұл дегеніміз кәсіпорында сапалы ИСО 9000 жүйесінің болуы мен қатар
корпоративтік ақпараттық жүйенің болуын талап етеді. Яғни үлкен көлемдегі
мағұлматтарды басқару корпаративтік ақпаратты жүйесіз өте қиын.
ИСО 9000 сапалы жүйесі және корпаративтік ақпаратты жүйелерді
кәсіпорынға енгізу өзара тығыз байланысты. Осы арқылы корпаративтік
ақпаратты жүйелерге анықтама береміз:
КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ - бұл кәсіпорын бөліктерінің ақпараттық
желі жиынтығы және олар ортақ құжат айналымына бірігеді де, әр жүйе
кәсіпорын шешімдерінің басқару есептерін атқарады.
2.2 Корпоративтік ақпараттық жүйелердің архитектурасы
Корпаративтік ақпараттық жүйенің архитектурасы мынадай деңгейлерден
құрылған:
1.Ақпаратты-логикалық деңгей.
Бұл деңгей өз-өзін мәліметтердің ағымы және ақпараттың шығу
ортасы,пайдалану аясы және модификациясы реттінде көрсеттеді.Модел
түрінде көрсетілуі мүмкін.Негізі мәліметтердің базалық құрылым,жүйелік
келісім және ұйымдастыру ережесі арқылы құрылады. Құрылу мақсаты
қолданбалы программалық жүйені қамтамасыз ету.
2.Қолданбалы деңгей.
Өзін қолданбалы программа және программалық комплекстер арқылы
функционалданған ақпаратты-логикалық моделдер түрінде көрсеттеді.Бұл
құжат айналымы жүйесі,бақылау жүйесі,жоспарлау желісі жүйесі,АСУ ТП,
САПР,бугалтерлік жүйелер,офистік пакеттер,қаржы бақылау жүйелері,
кадрлар құрамы және т.с.с.
3.Жүйелік деңгей.
Операциялық жүйелер және желілік құрал-жабдықтар.
4.Аппараттық деңгей.
Есептеуіш техникалық құрал-жабдықтар.
5.Трансопрттық деңгей
Активті және пассивті желілік құрылғы,желілік хаттама және
технология.
2.3 Даму тарихы
Корпаративтік ақпаратты жүйесі өзінің даму тарихында әр түрлі
сатылардан өтті. 2-ші суретте корпаративтік ақпаратты жүйенің периодты
даму функциясының және әрбір периодтың сәйкес сызбасы келтірілген.
Айтып кететін жайт,жүйе өзіне өте ертедегі жүйе түрлерін
енгізеді.Бұл дегеніміз,жүйенің барлық түрлері дәл қазіргі уақытта
өмір сүреді.
рор
спорор
оиолот
ССсророрнпропропрпорпсссрпрпрпрпр
Нпнп 2.4 Корпоративтік ақпараттық жүйелер өңделетін қадамдар
Программалық Жабдықтау (ПРОГРАММАЛЫҚ ЖАБДЫҚТАУ) жүйелік өңдеудің ең
бірінші қадамдарының бірі классикалық өмірлік цикл болып табылады.
Көбінесе каскадтық өмірлік циклді көбінесе КАСКАДТЫҚ немесе ВОДОПАДТЫҚ
модель дейді.Қадамдарды бірінен соңы бірі келуі, сонымен бірге келесі
иерархиялық төменгі қадамға өту үшін алдыңғы қадамды толығымен бітіріп қана
келесі қадамға өтеміз және өткен қадамдарға қайта оралуға болмайды.
Сурет. Программалық жабдықтауда классикалық өмірлік циклдің өңделуі.
Осы негізгі қадамдарға қысқаша тоқталып кетейін. Өңдеу жүйелік
тегістеуден басталып,
-анализдеу;
-проектілеу;
-іске асыру (кодирование);
-тестілеу;
-шығару (сопровождение),
Жүйелік анализ компьютерлік жүйедегі әрбір элементтің орнын және
олардың бір-бірімен қатынасын анықтайды.
Анализдік талап талаптарды анықтаудан басталады және осы жүйелік
элементте талаптарының орнын анықтайды.
Бағдарламамен қамтамасыз етудің шешу жолдары осы қадамда басталады.
Проекті жоспарлауда мыналар анықталады:
• проекттік жұмыстың көлемі;
• проекттік жұмыстың қауіп-қатері (риск);
• кезекті еңбек шығындары;
• жұмыс есебі қалыптасады;
• жұмыстың план-графигі қалыптасады;
Программаның элементіне анализдік талап жатады, оны анықтайды және
детальдайды:
-программалық жабдықтау функциясы;
-программалық жабдықтау мінездемесі;
-программалық жабдықтау интерфейсі;
Барлық анықтамалар анализ спецификасында анықталады.
Проектілеу:
-программалық жабдықтау архитектурасын;
-программалық жабдықтау модульдық құрылысын (структура);
-программалық жабдықтау алгоритмдік құрылысын;
-Мәліметтер құрылысын;
-Кіру және шығу интерфейсін көрсетеді.
Іске асыру (кодирование), программалық тіл текстіне проектілеудің
нәтижесін жіберуден тұрады.
Тестілеу- бұл функциялардың кемшіліктерін тауып программаны іске
асырады, логика мен формада программа өнімін шығарады.
Шығару (сопровождение)- ол өзгертулерді программалық жабдықтау-ға
енгізеді. Өзгерту міндеттері:
-қателерді өзгерту;
-программалық жабдықтау-ды сыртқы өзгертулерге үйрету;
-Тапсырыс берушінің талабы бойынша программалық жабдықтау-ды жетілдіру;
программалық жабдықтау-ды шығару үшін оның өмірлік цикліндегі әрбір
алдыңғы қадамды қайта қолдану болып табылады. Яғни бар программаға жүйелік
анализ, жүйелік талап, проектілеуді
орындаймыз, бірақ жаңа программаны өңдемейміз.
Әрбір қадам құжаттың толық комплектісін шығару арқылы аяқталады және
оның өңдеу үшін басқа шығарушылар осы программаны жалғастыратындай болу
керек.
Классикалық өмірлік циклінің артықшылықтары:
• проектінің барлық қадамдарының жоспары мен уақытша графигін алуға
болады;
Классикалық өмірлік циклінің кемшіліктері:
• көбісі жағдайларда проектілердің стндартты қадамдар тізбегінен жиі
ауытқуы;
• программалық жабдықтау-ға деген талап циклдің дәл құрастырылу
негізінде жасалады, ал проектінің басында тапсырыс берушінің
талаптары бөлшектеп беріледі;
• проекттінің қорытындысын тапсырыс беруші жұмыс аяқталғанда ғана
ала алады;
2.5 Корпоративті стратегия
Кәсіпорынның тез уақыт ішінде дамуы корпоративті стратегиясына
тікелей байланысты.Корпоративті стратегияны дұрыс анықтап қана жылдам
даму
жолына түсуге болады.
Стратегия келесілерден бағыт-бағдарын алады:
мүліктің өндірілу қабылетінін сақталуынан;
кәсіптік қызметтің әлеуметтік факторынан;
белгілі бір жеке қызметтің саласына жақындығынан.
Бірінші стратегия пассивті, ал қалған екеуі активті(бірақ әр
түрлі).Екіншісі басқаларына қарағанда өте тиімді, өйткені ол бағыт-
бағдарын коммерциялық жағынан қарағанда жобалардың максимальды
тиімділігіне бұрады. Ал үшіншісі көбірек консервативті және азырақ
коммерциялық жағынан сезімтал.
Стратегияны құрған кезде кәсіпорынның жалпы бағытын анықтап алу
керек.Бірінші кезекте өндірілу өнімін және оның қозғалыс арнасын
жіктеп алу және сонымен бірге стратегияның шоғырланушы күші
тұрақты бәсекелестік артықшылығын көрсете білуі керек. Стратегияны
құрудағы негізгі бағалау жолдарын көрсетейік:
1. Бар стратегияны қалыптастыру.
2. Тұтынушы өнімінін себептерін анықтау(физиологиялық өмір сүруі,
сән, престиж, дәстүр, жеке талғам, т.б.)
3. Дербес басыңқы себептері(өндіруші жұмыс күші, жұмыс престижі,
жұмысқа деген қызығушылық).
4. Потенциалды сыртқы инвесторлардың басыңқы себептерін
анықтау(максималды табыс;кәсіпорынды басқаруды өз қолына алу);
5. Макроэкономикалық тенденцияның бағасы(инфляцияны ьеңестіру, салық
төлеу режимі,құқықтық режим);
6. Нарықта өткізу жағдайы мен шикізатты пайдаланудың келесі параметрлері
арқылы анықтау:
- тауар және тұтынушылар тобының дифференциалды деңгейі;
- нарықтың тұрақтылығы(өнімнің өмірлік циклі);
- коммерциялық тәуекелдің деңгейі(күтпеген өзгерістер әсерінен капиталды
жоғалту);
- басқа өндірушілердің және тауарлардың бәсекелес күші;
- жеткізушілердің экономикалық тәуелділік деңгейі;
- тұтынушылардан экономикалық тәуелділік деңгейі.
7. Саясаттың ұсынысқа деген басты принциптерін формулалау;
8. Кадрлық саясаттың басты принциптерін формулалау;
9. 3-5 жылдар ішіндегі құрылымдық өзгерістердің бағытына баға беру;
10. Қолданыстағы технологияны келесі параметрлер арқылы бағалау:
- құрал-саймандардың мамандану деңгейі(әмбебаптық, кәсіптік);
- жұмыс заттарының қозғалыс типі;
- қозғалыстың қайтарымды немесе қайтарымсыз параллелдік деңгейі;
- өндірістік функциядағы қызметкерлердің сипатын және оларды сәйкестендіру
тәсілдері( стандартталған және әлсіз орталықтанған,орталықтанбаған басқару)
11. Басқару стилін бағалау міндеттемелерін беру және бақылау;
12. Капитал қалып-күйін және инвестициялық тартымдылығын бағалау;
13. Қалыптасқан стратегияда өмір сүруін бағалау.
Корпаративті стратегияны ойлап табу-ішкі және сыртқы факторлардың
кездейсоқ әсерінен құрылған кәсіпорынды басқарудан белгілі бір
критерийлерге сүйене отырып нақты нәтижелерге жетуді мақсат тұтатын және
тепе-тең басқарулы қолданысқа көшуге мүмкіндік туғызады. Бұлай деп
отырғанымыздың себебі: бизнес-жоспарды және кәсіпорынды басқарудың жүйесін
ойлап табу қажет.Корпаративті стратегия қызметкерлердің мақсатын, бағасын
және мінез-құлқын, принципін анықтауға бағытталған. Ол кәсіпорынның дамуына
және бизнестік мақсатына жетуіндегі басты себепкер.
2.6 Корпаративтік мәдениет
Корпаративті мәдениетті құрудағы басты принцип- ол корпаративті
мәдениет басқару жүйесінің барлық элементіне сәйкес келуі. Бұл принцип
практикада мынаны білдіреді-стратегияны,структураны және басқару жүйесінің
кейбір элементіне өзгерту енгізу және қайта құру кезінде міндетті түрде сол
мәдениетті, өзгертулер енгізудің іске асуын бағалау. Басқару жүйесіне
қарағанда мәдениет өз табиғатында инерттілі. Өзгеріс енгізгенде ол қалған
түрлендірудің озуы тиіс, дегенмен , нәтижелер бірден көрінбейді.
Мәдениетке өзгертулер енгізу және оны күшейту үшін келесі шараларды
орындаймыз:
• басқару стилін өзгерту( қызметкерлердің өз-өзіне жауапкершілігін
қалыптастыру; басқарушылардың шешімін қызметкерлердің қабылдауын
қамтамасыз ету; жұмыстың соңғы нәтижесін нақты бақылау жүргізу);
• сыйақы жүйесін өзгерту( жеке жетістіктерге және жұмыс нәтижесіне
негізделген сыйақы; тұрақты окладтардан сыйақы жүйесіне көшу);
• оқыту( тренингтер , семинарлар, программалық адаптация өткізу және жұмыс
орнында оқыту; нәтижесі ретінде жаңа құндылық және стандарттар тәртібін
орнату);
• жаңа кадрлік саясат( корпаративті принципті және құндылықты бөлетін
қызметкерлерді таңдау; қауіпті жағдайда оларды сақтай алатын қызметкерлер
тобын таңдау; кәсіпорынға жетіспейтін құндылықтарды тасушы және оларды
басқа қызметкерлерге бере алатын басты позициялы адамдар таңдау;
кәсіпорынның жұмысы бойынша әр түрлі сұрақтарға жауап беретін позициялды
ескі басқарушылардың орнын ауыстыру);
• жұмысшы тобына назар аудару( жұмыс орындарын қоғамдық ортаны жаңа
техникамен қамтамасыз ету; асхананы жөндеу; қатал жұмысшы тобын құру);
• ішкі PR жүйесін құру( Public Relations- қоғаммен байланыс орнату)-
бұрынғы тарихты, символдарды, аңыздарды, мифтерді және дәстүрді жаңаша
түсіндіру; жалпы жиналыс, ақпараттық тақта, компьютерлік желі;
қызметкерлердің басқару жүйесін деңгейшелерге бөліп қарастыру.
2.7 КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР эволюциясына әсер ететін негізгі
факторлар
Қазіргі уақытта, көп басшылар кәсіпорында КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ
ЖҮЙЕЛЕР - дың қолданыуының қажетті екенін, бизнесті басқарудың қазіргі
жағдайда тиімді түрі екенін түсінуде.
Бұл материалда ақпараттық жүйелердің дамуының кейінгі тенденциялары
көрсетілген. Басында қолданылатын терминологияны анықтап алу керек.
КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР –ды біз арнайы программалық қамтамасыз
етумен есептеуіш аппарат негізінің жтынтығы деп атаймыз. КОРПОРАТИВТІК
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР - ға әсер ететін негізгі үш фактор бар:
1.Кәсіпорынды басқару әдістемесін дамыту.
Кәсіпорынды басқару теориясы оқып үйренудің өте жалпылама пәні, бұл
әлемдік экономикадағы өзгеріп отыратын жағдайларға байланысты. Бәсеке
деңгейінің өсуіне байланысты компания басшылары әр уақытта нарықта сақталып
қалу жолын және өзінің ісінің рентабельділігін ұстап қалу жолдарын іздейді.
Мұндай әдістерге –диверсификация, детентралицация және сапаны бақылау
сияқты жатады. Қазіргі ақпараттық жүйе менеджменттегі теория мен
практикадағы халықтарға сай болуы тиіс.
2.Ортақ мүмкіндіктерді және компьютерлік жүйелердің өнімділігін арттыру.
Компьютерлік жүйелердің, желілік технологиялардың дамуы,
құжаттарды тасымалдау жүйелердің өнімділігі мен қуатын
арттырудағы процесс КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР –
дың өнімділігі мен функционнальдылығын әр уақытта үлкейтуге
мүмкіндік береді.
3.КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР элементтерінің программалық және
техникалық сатылу жолдарының дамуы.
“Темір-терсектің” дамуымен 10 жыл қатарынан КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ
ЖҮЙЕЛЕР -дың программалық-техникалық дамуының универсалды және оңай
жолдарын әр дайым іздестіруде. Біріншіден, программалауға ортақ (жалпы)
бағыт: 90-жылдардың басында объектілі-бағдарлық программалауды шегеріп
тастады, қазіргі кезде объектілі модельдердің құрастырулының әдістері
әрдайым жаңартылып отыруда. Екіншіден, желілік технологиялардың дамуымен,
локальды бухгалтерлік жүйелер клиент-серверлік реализациялауға орын береді.
Сонымен бірге, Internet желісінің дамуына байланысты кетірілген
бөлімдерімен жұмыс істеудің кең мүмкіндіктері ашылуда және электронды
коммерцияның кең перспективалары жиылып жатыр. Internet- технологиялардың
қолданылуымен кәсіпорындарда айтарлықтай мүмкіндіктері ашылды.
Экономикалық программалық қамтамасыз етудің өндірушілерінің әлемдік
нарықтағы жалпы жағдайына анализ жасалуына қарағанда мынадай қорытындыға
келуге болады: негізгі тенденция Internet Internet-технология қолдануға
біртіндеп көшу болып табылады. Осы индустриядағы барлық алыптар: SAP(http:
www. mysap. com), People Soft (http:www.people Soft.com),Baan
(http:www. Baan .com ), өздерінің программалық комплекстерінің Intrеnet-
ның шығуын 2000 жылы жариялады.
Жоғарыда айтылған тенденция XML (Extensible Markup Language)
концепциясының дамуымен байланысты. Ұқсастығы болғанымен XML HTML
тілінің келесі дамуы емес. XML көмегімен құжаттардың көмегімен құжаттардың
қиындығы құрылуын XML-объект ретінде жақсы бейнелейді. КОРПОРАТИВТІК
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР-ға келсек, мұндай объектілер ролін универсалды
объектілер ойнайды.
2.8 Тұтынушыларға сапалы түрде қызмет көрсету және Internet Internet-
технологиясы.
Ең алдымен Internet Internet-технологияны КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ
ЖҮЙЕЛЕР -ды құру базисі ретінде пайдаланудың ашатын ең маңызды, әрі қызықты
мүмкіндіктеріне тоқталғанды жөн санаймын. Кейінгі кезде бизнесті басқару
ісінің ең дамыған бағыты болып CRM (Customer Relationship Management)
концепциясы саналады. Бұл бірінші кезекте қазіргі таңдағы сапалық басқару
саласындағы бәсекелестік күресінің неғұрлым белсенді дамуымен байланысты.
Сондай-ақ “сапа” сөзінің астарында белгілі бір өнім түрін шығару сапасы
ғана емес, тұтынушыларға көрсетілетін қызметтің сапасын қадағалау, бүкіл
өмір ұзақтығы бойындағы қызмет көрсетудің кепілдігі мен посткепілділігі
тұтынушылар қалауы негізінде құрылымға өзгеріс енгізу т.б. кіреді. Қазіргі
мезетте CRM түсінігінің шекаралары аморорты және құрылымданған күрделі
концепция. Ақпараттық жүйелер жұмыс істейтін көп мәліметтердің
компаниялардың операциялық қызметімен тығыз байланыстылығы КОРПОРАТИВТІК
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР шеңберінде осы стратегияны жүзеге асырудағы негізгі
проблема болып табылады.
Internet желiсiндегi компанияның толық функциональды виртуальды
түрде таныстыру.
КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -ды құрастыру кезіндегі Internet
технологиясын қолдану тағы бір қызықты мүмкіндікті ашады. Оның көмегімен
сіздің компанияныңыз Интернетте өзінің толық функциональды виртуальды
таныстыруды құра алады.
Әлемдегі көп компанияларда Интернет арқылы тапсырыстар сервисін
енгізу бар. Сондай бір сервисті Cismo Systems компаниясы ұсынды.
Виртуальды таныстыру деп біз компанияның өнімін жеткізуші, тұтынушы,
дистрибуторларды ақпараттық қамту спектрі деп түсінеміз. Осылай, барлық
өмірлік циклдегі заттардың толық кері байланыс функциясы орындалады.
Мұндай таныстырудың негізгі қасиетін мысал арқылы түсіндірейік:
-Тапсырысты басқару.
Өнімнің дистрибуторлары мен тұтынушылары Интернет арқылы тікелей
тапсырысын бере алады. Бүл кезде тапсырыс енгізілгеннен және
куәландырылғаннан кейін КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -дың құжаты
болады және одан кейін өңделеді. Тапсырыс жасаушы кез келген уақытта
тапсырыстың орындалу қадамдарын қадағалай алады.
Материал мен шикізаттың жеткізушілері кез келген КОРПОРАТИВТІК
АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -ды жабдықтамалардың жеткізілу уақыты туралы хабарлай
алады. Солай КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өндіріс жоспарын өзгертіп
үлгеріп, қорда тұрған жабдықтамаларды өндіріске енгізе алады.
-бүкіл өмірлік цикл бойында өнімді қолдау.
Виртуальды таныстыру сервері арқылы өнімнің тұтынушылары өнім туралы
техникалық және ақпараттық қолдауын таба алады, тапсырыстарды кепілді
толтыра отырып, өзінің ұсынысын және ескертулерін енгізіп, дискуссияларға
қатыса алады. Одан басқа электронды почта және online арқылы тұтынушыларды
қолдау байланысы ұйымдастырылған. Дискуссиялардың материалды және ұсыныс
негізінен талдау жасалып жаңа өнімді шығару мен оның технологиясын өзгерту
туралы шешімге келуге болады.
-Жеткізулер байланысын қадағалау және желілі бөлумен тығыз қатынас
орнату.
Бәсекелестік күрес бірден бір іскерлі әдісі шығындарды азайту арқылы
өнімнің бағасын түсіру. Бірақ сіздердің фирмаларыңыз шығынды азайта ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz