Сұлтанәлі Балғабаев пьесаларының қазақ театр өнерін дамытудағы рөлі
Айгерім Турганбаева
Сұлтанәлі Балғабаев шығармашылығындағы әйел бейнесі.
Мазмұны:
1. әйелдер бейнесі . проблема . Әйел бейнесі. Алғашқы кезең. Трансформацияға ұшырауы. Ерекшеліктері. Мақалалары.
1.1 Сұлтанәлі Балғабаев пьесаларының қазақ театр өнерін дамытудағы рөлі
1.2 Сұлтанәлі Балғабаев пьесаларының сахналық шешімдері
Бірінші тарау бойынша тұжырым
2. Қазіргі қазақ драматургиясындағы Сұлтанәлі Балғабаевтың көркемдік әлемі: жаңа заман, жаңарған қоғам, бүгінгі кейіпкер бейнесі
2.1. С.Балғабаевтың ең әдемі келіншек пьесасының экрандық көрінісінің ерекшеліктері.
2.2 С. Балғабаев драматургиясындағы қазақ әйел бейнесі және психологизм мәселелерінің сомдалуы.
Екінші тарау бойынша тұжырым
Қорытынды.
Тарих методологиясы. Объектінің оны тану, тақырыптың зерттелу деңгейіне байланысты зерттеу əдістері əр түрлі болып келеді: теориялық, эмпирикалық, жалпы, дара, салыстырмалы, қосалқы, көркемсуретті жəне т.б. Методология осы жəне басқа əдістердің жалпылама, əр түрлі болулары туралы ғана ілім болып табылмайды. Ғылыми жұмысты жүргізудің əдіс-тəсілдерінің көмегі арқылы анықталатын əдістің функциялары жəне оларды пайдалану методология үшін жеткіліксіз, өйткені олардың құрамынан ғылыми ақиқаттың жалпылама жетістігін қамтамасыз етуге бағытталған құрылымдық элементтер орын алмаған. Сонымен қатар əдістің өз бетінше əрекет етуі де относителді, себебі ол зерттеу жүргізілмесе, қолданылмайды.
Əдістің функциялары туралы келтірілген пікірлер мынадай қорытынды жасауға мүмкіндік береді: біріншіден, методология бүкіл танымдық процеске бағыт беруші əдіс ұғымынан əлдеқайда кең əрі ауқымды, өйткені ол дүниетанымның жалпы құбылыстарын бейнелейді, əдістің ғылыми қолданысын қамтамасыз етеді жəне ғылыми танымның барлық жүйесінде байланыстырушы рөл атқарады. Екіншіден, ғылымда да дүниетанымдық рөл атқарады.
Методология мен əдісті теңестіру əдіснаманы гносеология позициясына түсіріп, таным теориясындағы онтологиялық, аксиологиялық аспектлерді əлсіретеді.Тарих ғылымы методологиясының мəнін ашуға бағытталған осындай жалпы бағыт əдіс пен əдіснаманың субординациялық өзара қарым-қатынасын ашуға мүмкіндік береді. Осы турасында ғалымдар арасында егер методология танымдағы басты жол болса, əдістер осы жолмен қалай жүруді анықтап береді жəне методология талдаудың құралы, бірақ ол сол талдауды алмастырмайды деген қағида қалыптасқан.
Сахна қалай пайда болды?
Сахна -- мультимедиалық қосымша программалар әрекеті болатын ұсыну ортасында жоспарланған логикалық кеңістік.Театр ойын-сауықтары көрсетілетін орын. Қазіргі Сахна үлгісі драматургияның эволюциялық даму жолымен байланысты қалыптасты. Ол Ежелгі Грекия театрларында орхестра, эллинизм дәуірінде проскений, Ежелгі Рим театрында нросцениум деп аталды. Орта ғасырда қала мен деревнядағы ашық алаңдарда Сахна сияқты діни жанрларының тууымен байланысты Сахнаның алуан түрі (педжент, т.б.) дүниеге келді. 17 ғ-да Англия театрларында Шекспир сахнасы деп аталатын Сахна түрі пайда болды. Қайта өркендеу дәуірінде Италияда сахна төрін кеңейте түсетін нерспективалық планшеттер қолданылып, оған декорациялар орнатылды. 1539 ж. Виченцада (Италия) Сахнасы алдыңғы және артқы бөліктерге бөлінген театр ғимараты (арх. СахнаСерлио) түрғызды. Осы театр Сахнасы кейінен пайда болған қораб-сахнаның негізін құрады. Бертін келе: кулисалық жабдықтау, кулисалық машиналар, Пармадағы Фар- незе театры), айналмалы сахна сияқты дамыған Сахна түрлері туды. Қалыптасқан классик. Сахна түрі көрермендер залы жағы ашық тұйық қорап іспетті болып келеді. Сахнаның үлкен-кіші болуы сахна айнасының көлеміне байланысты. Сахна алаңы: ойын алаңы, авансцена, аръерсцена және екі қапталдағы кулисалардан тұрады. Сахнаның қаптал-қабырғаларына бірнеше қабатты жұмыс галереялары орнатылады да, оған Сахнаға жарық түсіретін электр техникасы, түрлі механизмдер және оларды басқару тетіктері қойылады. Бұл екі қапталдағы жұмыс галереяларына аспалы көпір арқылы қатынайды. Әдетте драма театрлары Сахнасының еденіне айналмалы шеңбер алаңдар жасалады. Қазіргі кездегі театрлардың көбінің Ссында сахна қалталары бар. Оған көтергіш механизмдер арқылы спектакль декорациялары қойылады. Бұл спектакльді үздіксіз жүргізуге мүмкіндік береді.
Экранизациялану.
Экранизациялану - бұл басқа өнер түрінің, көбінесе әдебиеттің туындыларын кино арқылы түсіндіру. Әдеби шығармалар өзінің пайда болуының алғашқы күндерінен бастап киноның экрандық бейнелерінің негізі болды. Сонымен, алғашқы бейімделулердің бірі - Свифт, Дефо, Гетенің шығармаларын экранға ауыстырған көркем кинематографияның негізін қалаушылардың - Джордж Мелиестің, Викторин Яссенің, Луи Фельладенің жұмыстары.
Фильмді бейімдеудің негізгі проблемасы - әдеби немесе басқа бастапқы дереккөздердің таза иллюстрациясы, оны сөзбе-сөз оқу және үлкен көркемдік тәуелсіздікке жету арасындағы қайшылық. Түсірілім кезінде режиссер екінші реттік сюжеттерден, детальдардан және эпизодтық кейіпкерлерден бас тарта алады, немесе керісінше, сценарийге өзіндік шығармада болмаған, бірақ режиссердің пікірінше шығарманың негізгі идеясын жақсы жеткізетін эпизодтарды енгізе алады. кино арқылы. Мысалы, М.А.Булгаковтың Иттің жүрегі әңгімесінің фильмдік бейімдеуінде, Шариковтың ғылыми дәріс кезінде би билеген көрінісін режиссер В.Бортко таныстырды . Фильмге бейімделу идеясы түпнұсқа туындымен полемикалануы мүмкін, мысалы Матайдың Ізгі хабары және Христостың соңғы азғыруы сияқты христиандық мәтіндерді интерпретациялау.
Балғабаев Сұлтанәлі Базарбайұлы - белгілі жазушы-драматург және қоғам қайраткері, профессор. Ол 1946 жылы Қызылорда облысы Шиелі ауданындағы Сұлутөбе ауылдық округіне қарасты 1-май ауылында дүниеге келген. 1971 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін бітіріп, Білім және еңбек, Мәдениет және тұрмыс журналдарында, Жалын баспасында, Қазақстан Жазушылар одағында қызмет істеген. Он жылға жуық Ғ. Мүсірепов атындағы Қазақ Мемлекеттік академиялық балалар мен жасөспірімдер театрында әдебиет бөлімінің меңгерушісі болған. 1992 жылдан бастап ширек ғасыр Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы Төралқа төрағасының орынбасары қызметін атқарған. 2002 жылдан шетел қазақтарына арналған Алтын бесік журналын шығарған. 2008 жылдан бері Т. Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының профессоры, кинотеледраматургия мамандығы бойынша курс жетекшісі. 1980 жылдан Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. Жазушылардың кейінгі төрт Құрылтайында Одақтың басқарма мүшесі болып сайланған. Қазір Қазақстан Жазушылар Одағының хатшысы, Драматургия кеңесінің төрағасы. Қазақстан Театр қайраткерлер одағы мен Қазақ ПЕН-клубының және Қазақстан авторлар қоғамының басқарма мүшесі. Нұр Отан партиясы жанындағы мәдениет пен өнерді дамыту мәселелері жөніндегі Мирас қоғамдық кеңесі мен Мәдениет және спорт министрлігінің театр өнері жөніндегі көркемдік кеңесінің мүшесі.
Алғашқы өлеңдері Көктем тынысы атты жас ақындар жинағына енген. 1977 жылы Жалын баспасынан Тұңғыш атты өлеңдер жинағы жарық көрді. Содан бері ... жалғасы
Сұлтанәлі Балғабаев шығармашылығындағы әйел бейнесі.
Мазмұны:
1. әйелдер бейнесі . проблема . Әйел бейнесі. Алғашқы кезең. Трансформацияға ұшырауы. Ерекшеліктері. Мақалалары.
1.1 Сұлтанәлі Балғабаев пьесаларының қазақ театр өнерін дамытудағы рөлі
1.2 Сұлтанәлі Балғабаев пьесаларының сахналық шешімдері
Бірінші тарау бойынша тұжырым
2. Қазіргі қазақ драматургиясындағы Сұлтанәлі Балғабаевтың көркемдік әлемі: жаңа заман, жаңарған қоғам, бүгінгі кейіпкер бейнесі
2.1. С.Балғабаевтың ең әдемі келіншек пьесасының экрандық көрінісінің ерекшеліктері.
2.2 С. Балғабаев драматургиясындағы қазақ әйел бейнесі және психологизм мәселелерінің сомдалуы.
Екінші тарау бойынша тұжырым
Қорытынды.
Тарих методологиясы. Объектінің оны тану, тақырыптың зерттелу деңгейіне байланысты зерттеу əдістері əр түрлі болып келеді: теориялық, эмпирикалық, жалпы, дара, салыстырмалы, қосалқы, көркемсуретті жəне т.б. Методология осы жəне басқа əдістердің жалпылама, əр түрлі болулары туралы ғана ілім болып табылмайды. Ғылыми жұмысты жүргізудің əдіс-тəсілдерінің көмегі арқылы анықталатын əдістің функциялары жəне оларды пайдалану методология үшін жеткіліксіз, өйткені олардың құрамынан ғылыми ақиқаттың жалпылама жетістігін қамтамасыз етуге бағытталған құрылымдық элементтер орын алмаған. Сонымен қатар əдістің өз бетінше əрекет етуі де относителді, себебі ол зерттеу жүргізілмесе, қолданылмайды.
Əдістің функциялары туралы келтірілген пікірлер мынадай қорытынды жасауға мүмкіндік береді: біріншіден, методология бүкіл танымдық процеске бағыт беруші əдіс ұғымынан əлдеқайда кең əрі ауқымды, өйткені ол дүниетанымның жалпы құбылыстарын бейнелейді, əдістің ғылыми қолданысын қамтамасыз етеді жəне ғылыми танымның барлық жүйесінде байланыстырушы рөл атқарады. Екіншіден, ғылымда да дүниетанымдық рөл атқарады.
Методология мен əдісті теңестіру əдіснаманы гносеология позициясына түсіріп, таным теориясындағы онтологиялық, аксиологиялық аспектлерді əлсіретеді.Тарих ғылымы методологиясының мəнін ашуға бағытталған осындай жалпы бағыт əдіс пен əдіснаманың субординациялық өзара қарым-қатынасын ашуға мүмкіндік береді. Осы турасында ғалымдар арасында егер методология танымдағы басты жол болса, əдістер осы жолмен қалай жүруді анықтап береді жəне методология талдаудың құралы, бірақ ол сол талдауды алмастырмайды деген қағида қалыптасқан.
Сахна қалай пайда болды?
Сахна -- мультимедиалық қосымша программалар әрекеті болатын ұсыну ортасында жоспарланған логикалық кеңістік.Театр ойын-сауықтары көрсетілетін орын. Қазіргі Сахна үлгісі драматургияның эволюциялық даму жолымен байланысты қалыптасты. Ол Ежелгі Грекия театрларында орхестра, эллинизм дәуірінде проскений, Ежелгі Рим театрында нросцениум деп аталды. Орта ғасырда қала мен деревнядағы ашық алаңдарда Сахна сияқты діни жанрларының тууымен байланысты Сахнаның алуан түрі (педжент, т.б.) дүниеге келді. 17 ғ-да Англия театрларында Шекспир сахнасы деп аталатын Сахна түрі пайда болды. Қайта өркендеу дәуірінде Италияда сахна төрін кеңейте түсетін нерспективалық планшеттер қолданылып, оған декорациялар орнатылды. 1539 ж. Виченцада (Италия) Сахнасы алдыңғы және артқы бөліктерге бөлінген театр ғимараты (арх. СахнаСерлио) түрғызды. Осы театр Сахнасы кейінен пайда болған қораб-сахнаның негізін құрады. Бертін келе: кулисалық жабдықтау, кулисалық машиналар, Пармадағы Фар- незе театры), айналмалы сахна сияқты дамыған Сахна түрлері туды. Қалыптасқан классик. Сахна түрі көрермендер залы жағы ашық тұйық қорап іспетті болып келеді. Сахнаның үлкен-кіші болуы сахна айнасының көлеміне байланысты. Сахна алаңы: ойын алаңы, авансцена, аръерсцена және екі қапталдағы кулисалардан тұрады. Сахнаның қаптал-қабырғаларына бірнеше қабатты жұмыс галереялары орнатылады да, оған Сахнаға жарық түсіретін электр техникасы, түрлі механизмдер және оларды басқару тетіктері қойылады. Бұл екі қапталдағы жұмыс галереяларына аспалы көпір арқылы қатынайды. Әдетте драма театрлары Сахнасының еденіне айналмалы шеңбер алаңдар жасалады. Қазіргі кездегі театрлардың көбінің Ссында сахна қалталары бар. Оған көтергіш механизмдер арқылы спектакль декорациялары қойылады. Бұл спектакльді үздіксіз жүргізуге мүмкіндік береді.
Экранизациялану.
Экранизациялану - бұл басқа өнер түрінің, көбінесе әдебиеттің туындыларын кино арқылы түсіндіру. Әдеби шығармалар өзінің пайда болуының алғашқы күндерінен бастап киноның экрандық бейнелерінің негізі болды. Сонымен, алғашқы бейімделулердің бірі - Свифт, Дефо, Гетенің шығармаларын экранға ауыстырған көркем кинематографияның негізін қалаушылардың - Джордж Мелиестің, Викторин Яссенің, Луи Фельладенің жұмыстары.
Фильмді бейімдеудің негізгі проблемасы - әдеби немесе басқа бастапқы дереккөздердің таза иллюстрациясы, оны сөзбе-сөз оқу және үлкен көркемдік тәуелсіздікке жету арасындағы қайшылық. Түсірілім кезінде режиссер екінші реттік сюжеттерден, детальдардан және эпизодтық кейіпкерлерден бас тарта алады, немесе керісінше, сценарийге өзіндік шығармада болмаған, бірақ режиссердің пікірінше шығарманың негізгі идеясын жақсы жеткізетін эпизодтарды енгізе алады. кино арқылы. Мысалы, М.А.Булгаковтың Иттің жүрегі әңгімесінің фильмдік бейімдеуінде, Шариковтың ғылыми дәріс кезінде би билеген көрінісін режиссер В.Бортко таныстырды . Фильмге бейімделу идеясы түпнұсқа туындымен полемикалануы мүмкін, мысалы Матайдың Ізгі хабары және Христостың соңғы азғыруы сияқты христиандық мәтіндерді интерпретациялау.
Балғабаев Сұлтанәлі Базарбайұлы - белгілі жазушы-драматург және қоғам қайраткері, профессор. Ол 1946 жылы Қызылорда облысы Шиелі ауданындағы Сұлутөбе ауылдық округіне қарасты 1-май ауылында дүниеге келген. 1971 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетін бітіріп, Білім және еңбек, Мәдениет және тұрмыс журналдарында, Жалын баспасында, Қазақстан Жазушылар одағында қызмет істеген. Он жылға жуық Ғ. Мүсірепов атындағы Қазақ Мемлекеттік академиялық балалар мен жасөспірімдер театрында әдебиет бөлімінің меңгерушісі болған. 1992 жылдан бастап ширек ғасыр Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы Төралқа төрағасының орынбасары қызметін атқарған. 2002 жылдан шетел қазақтарына арналған Алтын бесік журналын шығарған. 2008 жылдан бері Т. Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының профессоры, кинотеледраматургия мамандығы бойынша курс жетекшісі. 1980 жылдан Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. Жазушылардың кейінгі төрт Құрылтайында Одақтың басқарма мүшесі болып сайланған. Қазір Қазақстан Жазушылар Одағының хатшысы, Драматургия кеңесінің төрағасы. Қазақстан Театр қайраткерлер одағы мен Қазақ ПЕН-клубының және Қазақстан авторлар қоғамының басқарма мүшесі. Нұр Отан партиясы жанындағы мәдениет пен өнерді дамыту мәселелері жөніндегі Мирас қоғамдық кеңесі мен Мәдениет және спорт министрлігінің театр өнері жөніндегі көркемдік кеңесінің мүшесі.
Алғашқы өлеңдері Көктем тынысы атты жас ақындар жинағына енген. 1977 жылы Жалын баспасынан Тұңғыш атты өлеңдер жинағы жарық көрді. Содан бері ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz