ЖАЛ ТҮСІНІГІ
Қазтұтынуодағы Қарағанды экономикалық университеті
Экономика, бизнес және құқық колледжі
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: Қаржылық есеп
Тақырыбы: Негізгі құралдарды жалдау есебі
Мамандығы: 0518000 Есеп және аудит
Орындаған: У-32қ тобының
күндізгі бөлім студенті
Сыздыкова Дильназ
Тексерген: С.Д.Джолдаспаева
Қарағанды 2020
Жоспары:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 ЖАЛ ТҮСІНІГІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 4
0.1 Жалға алу немесе беру түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
0.2 Жал түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2 НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫ ЖАЛДАУ ЕСЕБІ ... ... ... ... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
Бүгінде бухгалтерлік есеб басқару жүйесінде ең басты орындардың бірін алады. Ол кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттап және басқарушылық шешімді қабылдау үшін негіз бола отырып, тұтынуды, таратуды, айналысты және басқа да өндіріс процесін шынайы көрсетіп береді.
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп Стандарттарында және субъектілердің қаржылық шаруашылық қызметіндегі бухгалтерлік есеп шоттарының Бас есеп жоспарында бекітілген жалпы қағидалары мен ережелерінің негізінде құрылады және ол бүкіл алынған ақпараттарды пайдаланушылардың талабына, қызметтің құрылымына, ұйымның нысанына, айырықша ерекшелігіне есептің сәйкес келуін қамтамасыз етеді. Жалгерлік есеп осы стандарттың №7-ші "Жалгерлік есеп" деп аталатын бухгалтерлік есептің стандартымен ұйымдастырылып реттеледі. Азаматтық Кодекстің 540-бабына сәйкес мүлікті жалдау (аренда) шарты бойынша жалға беруші жалға алушыға мүлікті ақы төлеп уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндетті. Жалға алушы жалға алынған мүлікке осы Кодексте белгіленген жағдайлар мен тәртіп бойынша иелік етуге құқылы.
Лизинг прокат шарттары да, сондай-ақ мүлікті ақы төлеп уақытша иелену мен пайдалануға беруге байланысты шарттардың өзге түрлері де мүлік жалдау шарттарына жатады. Шаруашылық жасаушы субъект үшін өзінің қаржылық жағдайын және төлем қабілеттілігін бағалай келіп, өз меншігіне негізгі құралдарды, тауарлық материалдар қорларын сатып алғанша, басқа субъектілерден негізгі құралдар объектілерін уақытша пайдалануға, яғни жалға алған тиімді. Бүгінгі күнде еліміз нарықтық қатынасты толығымен өткен кезде жалға беруге салынған капиталдың мөлшері өсіп, жалпы кәсіпкерліктің жалға беру және жалға алу түрін қолдану көп кездеседі. Капиталды өсірудің бұл түрі тиімді де, аса шығынсыз болып саналады және бұл форма барлық әлемде қолданылуда. Ірі компаниялар ұшақ, компьютер немесе спутник жүйесін сатып алуға қаражат қарызданбай-ақ ол заттарды жалға алып, пайдалануды өте тиімді деп санайды.
Менің, жазып отырған курстық жұмысымның мақсаты - мүлікті жалға берудің бухгалтерлік есебі мен аудиті туралы мәліметті толық ашу. Жоғарыда көрсетілген мәселелер тақырыпты таңдаудың түрткісі болды. Курстық жұмыста бухгалтерлік есептің негізгі мақсаты мен жүйесінің түрлері сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілердің есебі, саясаты және мүліктерді жалға беру немесе алу есебі қарастырылады.
1 ЖАЛ ТҮСІНІГІ
1.1 ЖАЛҒА АЛУ НЕМЕСЕ БЕРУ ТҮСІНІГІ
Жалгерлік келісім шарт жасауда арқау ететін басты заң актісі болып Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі болып табылады. Әрекет етуші жалгерлік келісім-шартын қарастырмас бұрын, сол сияқты жаңа жалгерлік келісім-шартын жасауға кіріспей тұрып, бізге қандайда болсын жалгерлік келісім-шартын жасауда қолданылатын басты негіздерді анықтайтн ҚР Азаматтық кодексінің 540-564 баптарын жан - жақты оқып білуіміз қажет.Алайда ҚР Азаматтық кодексінің арнайы спецификалық күшімен жалгерлік келісім - шартының келесі түрлері қарастырылған.
лизинг (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 29- шы тараудың 2-ші тармағының 565-572 бабаптары):
- кәсіпорынды жалға алу (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 29-шы тарау -3-ші тармақтың 573-580 баптары):
- ғимараттарды жалға алу (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 29-шы тарау -5-ші тармақтың 585-594 баптары):
- прокат (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 29-шы тарау -6-шы тармақтың 595-600 баптары).
- 540-564 баптардағы жалпы негіздерді және жалгерліктің жеке түрлері бойынша негіздерді қарастырғанда , Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 29-шы тараудың 2-6 тармағында аталып көрсетілген арнайы нормалар жалпы нормалар алдында бір қадамалда тұратынын есте сақтаған жөн. Жалгерлік келісім - шарттың жазбаша, сол сияқты ауызша қалыптарда жасалу мүмкіндігін біз білмейміз. Кез келген бухгалтер өз іс-әрекетінде сәйкесінше құжаттармен расталмағандықтан барлығына тиянақтылық танытуы қажет. Ол жалгерлік келісім - шарты қатынасында да дұрыс болып табылады,өйткені мұндай келісім - шарттың ауызша нысаны, жалгерлік келісім - шарты жеке тұлғалар арасында бір жылдан артық емес мерзімге, және де жалға беру заты көлік құралдары, ғимараттар кәсіп орындардан басқасы болғанда қолданылады.
Жазбаша түрде жалгерлік келесі түрде жасалады.
- тараптардың бірі болып заңды тұлға табылатын келісім - шарт (жалға беру мерзімі мен затына қарамастан бір жылдан артық мерзімге жасалынатын келісім - шарттың заты мен тараптарына қарамастан);
-көлік құралдары, ғимараттар, кәсіпорындарды жалға берумен прокат келісім - шарты (мерзімі және мәмленің тараптарының кім екеніне қарамастан);
- лизинг шарты. Сонымен барлық заңды тұлғалар, жалгерлік келісім - шартын, қандай мерзімге, қандай мүлікке қатысты және қандай тараптармен жасасатынына қарамастан, оны жазбаша түрде рәсімдеулері қажет.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодекісінің 394 бабына назар аударыңыз, келісім-шарттың жазбаша нысаны сақталған деп саналады егер келісім-шартты жасасу туралы ұсыныс Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодекісінің 369 бабында көзделген негіздерде жасалынған. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодекісінің 3-ші тармағында, 369- шы бабы бойынша, егер заңдарда басқаша қарастырылмаса және офертада басқаша көрсетілмесе, оферта алған тұлғаның бекітілген акцеп бойынша мерзімінде, келісім- шарт талаптарын орындау (тауарларды тиеу, қызмет ұсыну, жұмыс орындауға сәйкес соманы төлеу тағы сол сияқты) акцепт болып саналады.
Азаматтық заң нормаларына сәйкес оферта деп бір немесе бірнеше тұлғаларға жасалынған келісім-шарт жасасу туралы ұсыныс, егер ол жеткілікті оның және оны қабылдаған жағдайда акцеп ұсыныс жасаған тұлғаның пиғылдарын білдіретін болса, өзін осыған байланысты санайды.
Егер келісім-шарттың маңызды талаптары көрсетілген немесе оны анықтау тәртібі көрсетілген болса, ұсыныс жеткілікті түрде анықталынған . Жалға алушы мекеме жалға беруші мекемеге 2003 жылдың қыркүйегі бойы көлік құралдарын жалға беру келісім-шарт жасасу туралы ұсыныс (оферта) жіберді (келісім-шартта көлік құралдарының сипаты, мерзімі және жал ақысы мөлшері көрсетілген). Жалға беруші мекемесі жасалған ұсынысты қабылдап және қыркүйек бойы жалға беруші мекемесі, төлем құжатында көлік құралдарының жал ақысы шотына деп көрсетіп, ақша соммасын аударады. Бұл жағдайда төлем жүргізім бастаған сәттен бастап көлік құралдарын жалға алу туралы келісім-шарт жазбаша қалыпта жасалынған. Көп жағдайда жалға алу келісім-шарты "классикалық " түрде жасалынады, өйткені бұл жалгер мен жалға беруші арасындағы қатынасты реттеуші негізгі құжат.
Қандай келісім-шарт болсын мәміленің заңды сипатын көрсететін келісім-шарт атынан тұратын преамбуладан басталады, жалгерлік шарты бойынша серіктес болған тараптар көрсетіледі. Содан кейін шартқа қол қойылған мерзім мен орны көрсетіледі. Преамбуладан кейін тарауларға топтастырылған бабтарының мазмұны орын алады
Мазмұны бойынша орналасу реті әртүрлі болуы мүмкін. Шарт баптары аса мәнділігіне байланысты орналасулы қажет. Бұл жағдайда алдымен, тараптардың бірі келісім-шарт талаптарын сақтамаған кезде, шарттың тоқтатылуын талап ете алатын мән жайлардағы баптар орналасады. Екінші деңгейдегі талаптар, яғни олар сақталмағанмен келісім-шарт тоқтатылмайтын тұстары орын алады. Кейбір жағдайларда баптар келісімшарт талаптарының орындалуы маңызды орын алады.
Ғимараттарды жалға беру шартында келесі бөлімдер болуы мүмкін:
келісім-шарт заты;
тараптардың құқықтары мен міндеттері;
төлем ставкалары және есептесу тәртіптері;
келісім-шарттың әрекеттік мерзімі;
келісім-шартты бұзу және өзгерту тәртібі;
жалға алған мүлікті қайтару тәртібі;
тараптардың жауапкершілігі (айыптық және басқа санкциялар );
даулардың шешілу тәртібі;
белгісіз күштердің әсері (форс-мажор);
қосымша талаптар.
Келісім - шарттың қорытынды бөліміндегі шарттың неше данада жасалғаны және олардың талаптар арасында бөлінуі көрсетіледі. Ары қарай әр кезде тараптардың банктік реквизиттері және зандық мекен жайлары көрсетіліп, өкілетті тұлғалардың қолдары және ұйым мөрі қойылады. Аталған элементтерсіз келісім-шарт жарамыз деп танылады.
Жалгер және жалға беруші заңды тұлғалар мен қатар жеке тұлғалар да (жеке кәсіпкер ретінде тіркелген және тіркелмеген) бола алады. Заңмен келісім-шартқа қатысушыларға келесі басты талаптар қойылады: жеке тұлға шартқа қатысушы әрекет қабілеттілегі болуы керек, ал заңды тұлға шартқа қатысушысы құқық қабілеттілігі болуы керек.
Әрекет қабілеттілік - бұл азаматтың өз әрікетімен азаматтық құқықтарын жүзеге асыра алуы, өзіне азаматтық міндеттер жасап оны орындай алуы (азаматтық әрекет қабілеттілік). Ол толығымен кә-мемлекеттік жасқа келгенде (он сегіз жасқа жеткенде) пайда болады және мемлекет тарапынан арнайы санкциялануға жатпайды.
Құқық қабілеттілік - бұл азаматтың құқықтарға ие болу және азаматтық міндеттерді орындау қабіліттілігі. Мемлекеттік кәсіпорындарды қоспағанда, коммерциялық ұйымдар заңда және құрылтай құжаттарына шектеу қойылмаған азаматтық құқыққа ие болып, азаматтық міндеттерін жүзіге асыра алады. Заң актілерінде қарастырылған кейбір жағдайларда, белгілі бір қызмет түрімен айналысатын заңды тұлғалар үшін, басқа қызмет түрімен айналысуға шекетеу қойуы мүмкін.
Заңды тұлғаның құқық қабілеттілігі оны құрғанда пайда болады , ол таратылған кезде тоқтатылады. Заңды тұлғаның әрекет ету саласы бойынша құқық қабілетілігі оған лицензия алған күніннен туындайды, лицензияны қайтарып алғанда, құқықты өткенде заң актілерінде көрсетілген негіздерде жарамсыз деп танылғанда тоқтатылады.
Егер жалгерлік келісім-шартты құқық қабіліетілігі жоқ занды тұлғамен (мысалы, заңды тулғаларды тіркеу тәртібі бұзылса) жасалса, онда ол жарамсыз деп танылады.
Мүлікті жалға беру құқығы оның меншік иесінен сонымен бірге, меншік иесі және заң өкілеттендірген тұлғаларға беріледі.
... жалғасы
Экономика, бизнес және құқық колледжі
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: Қаржылық есеп
Тақырыбы: Негізгі құралдарды жалдау есебі
Мамандығы: 0518000 Есеп және аудит
Орындаған: У-32қ тобының
күндізгі бөлім студенті
Сыздыкова Дильназ
Тексерген: С.Д.Джолдаспаева
Қарағанды 2020
Жоспары:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 ЖАЛ ТҮСІНІГІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 4
0.1 Жалға алу немесе беру түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
0.2 Жал түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2 НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫ ЖАЛДАУ ЕСЕБІ ... ... ... ... ... ... ... ... .
КІРІСПЕ
Бүгінде бухгалтерлік есеб басқару жүйесінде ең басты орындардың бірін алады. Ол кәсіпорынның қаржылық жағдайын сипаттап және басқарушылық шешімді қабылдау үшін негіз бола отырып, тұтынуды, таратуды, айналысты және басқа да өндіріс процесін шынайы көрсетіп береді.
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп Стандарттарында және субъектілердің қаржылық шаруашылық қызметіндегі бухгалтерлік есеп шоттарының Бас есеп жоспарында бекітілген жалпы қағидалары мен ережелерінің негізінде құрылады және ол бүкіл алынған ақпараттарды пайдаланушылардың талабына, қызметтің құрылымына, ұйымның нысанына, айырықша ерекшелігіне есептің сәйкес келуін қамтамасыз етеді. Жалгерлік есеп осы стандарттың №7-ші "Жалгерлік есеп" деп аталатын бухгалтерлік есептің стандартымен ұйымдастырылып реттеледі. Азаматтық Кодекстің 540-бабына сәйкес мүлікті жалдау (аренда) шарты бойынша жалға беруші жалға алушыға мүлікті ақы төлеп уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндетті. Жалға алушы жалға алынған мүлікке осы Кодексте белгіленген жағдайлар мен тәртіп бойынша иелік етуге құқылы.
Лизинг прокат шарттары да, сондай-ақ мүлікті ақы төлеп уақытша иелену мен пайдалануға беруге байланысты шарттардың өзге түрлері де мүлік жалдау шарттарына жатады. Шаруашылық жасаушы субъект үшін өзінің қаржылық жағдайын және төлем қабілеттілігін бағалай келіп, өз меншігіне негізгі құралдарды, тауарлық материалдар қорларын сатып алғанша, басқа субъектілерден негізгі құралдар объектілерін уақытша пайдалануға, яғни жалға алған тиімді. Бүгінгі күнде еліміз нарықтық қатынасты толығымен өткен кезде жалға беруге салынған капиталдың мөлшері өсіп, жалпы кәсіпкерліктің жалға беру және жалға алу түрін қолдану көп кездеседі. Капиталды өсірудің бұл түрі тиімді де, аса шығынсыз болып саналады және бұл форма барлық әлемде қолданылуда. Ірі компаниялар ұшақ, компьютер немесе спутник жүйесін сатып алуға қаражат қарызданбай-ақ ол заттарды жалға алып, пайдалануды өте тиімді деп санайды.
Менің, жазып отырған курстық жұмысымның мақсаты - мүлікті жалға берудің бухгалтерлік есебі мен аудиті туралы мәліметті толық ашу. Жоғарыда көрсетілген мәселелер тақырыпты таңдаудың түрткісі болды. Курстық жұмыста бухгалтерлік есептің негізгі мақсаты мен жүйесінің түрлері сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілердің есебі, саясаты және мүліктерді жалға беру немесе алу есебі қарастырылады.
1 ЖАЛ ТҮСІНІГІ
1.1 ЖАЛҒА АЛУ НЕМЕСЕ БЕРУ ТҮСІНІГІ
Жалгерлік келісім шарт жасауда арқау ететін басты заң актісі болып Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі болып табылады. Әрекет етуші жалгерлік келісім-шартын қарастырмас бұрын, сол сияқты жаңа жалгерлік келісім-шартын жасауға кіріспей тұрып, бізге қандайда болсын жалгерлік келісім-шартын жасауда қолданылатын басты негіздерді анықтайтн ҚР Азаматтық кодексінің 540-564 баптарын жан - жақты оқып білуіміз қажет.Алайда ҚР Азаматтық кодексінің арнайы спецификалық күшімен жалгерлік келісім - шартының келесі түрлері қарастырылған.
лизинг (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 29- шы тараудың 2-ші тармағының 565-572 бабаптары):
- кәсіпорынды жалға алу (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 29-шы тарау -3-ші тармақтың 573-580 баптары):
- ғимараттарды жалға алу (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 29-шы тарау -5-ші тармақтың 585-594 баптары):
- прокат (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 29-шы тарау -6-шы тармақтың 595-600 баптары).
- 540-564 баптардағы жалпы негіздерді және жалгерліктің жеке түрлері бойынша негіздерді қарастырғанда , Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 29-шы тараудың 2-6 тармағында аталып көрсетілген арнайы нормалар жалпы нормалар алдында бір қадамалда тұратынын есте сақтаған жөн. Жалгерлік келісім - шарттың жазбаша, сол сияқты ауызша қалыптарда жасалу мүмкіндігін біз білмейміз. Кез келген бухгалтер өз іс-әрекетінде сәйкесінше құжаттармен расталмағандықтан барлығына тиянақтылық танытуы қажет. Ол жалгерлік келісім - шарты қатынасында да дұрыс болып табылады,өйткені мұндай келісім - шарттың ауызша нысаны, жалгерлік келісім - шарты жеке тұлғалар арасында бір жылдан артық емес мерзімге, және де жалға беру заты көлік құралдары, ғимараттар кәсіп орындардан басқасы болғанда қолданылады.
Жазбаша түрде жалгерлік келесі түрде жасалады.
- тараптардың бірі болып заңды тұлға табылатын келісім - шарт (жалға беру мерзімі мен затына қарамастан бір жылдан артық мерзімге жасалынатын келісім - шарттың заты мен тараптарына қарамастан);
-көлік құралдары, ғимараттар, кәсіпорындарды жалға берумен прокат келісім - шарты (мерзімі және мәмленің тараптарының кім екеніне қарамастан);
- лизинг шарты. Сонымен барлық заңды тұлғалар, жалгерлік келісім - шартын, қандай мерзімге, қандай мүлікке қатысты және қандай тараптармен жасасатынына қарамастан, оны жазбаша түрде рәсімдеулері қажет.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодекісінің 394 бабына назар аударыңыз, келісім-шарттың жазбаша нысаны сақталған деп саналады егер келісім-шартты жасасу туралы ұсыныс Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодекісінің 369 бабында көзделген негіздерде жасалынған. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодекісінің 3-ші тармағында, 369- шы бабы бойынша, егер заңдарда басқаша қарастырылмаса және офертада басқаша көрсетілмесе, оферта алған тұлғаның бекітілген акцеп бойынша мерзімінде, келісім- шарт талаптарын орындау (тауарларды тиеу, қызмет ұсыну, жұмыс орындауға сәйкес соманы төлеу тағы сол сияқты) акцепт болып саналады.
Азаматтық заң нормаларына сәйкес оферта деп бір немесе бірнеше тұлғаларға жасалынған келісім-шарт жасасу туралы ұсыныс, егер ол жеткілікті оның және оны қабылдаған жағдайда акцеп ұсыныс жасаған тұлғаның пиғылдарын білдіретін болса, өзін осыған байланысты санайды.
Егер келісім-шарттың маңызды талаптары көрсетілген немесе оны анықтау тәртібі көрсетілген болса, ұсыныс жеткілікті түрде анықталынған . Жалға алушы мекеме жалға беруші мекемеге 2003 жылдың қыркүйегі бойы көлік құралдарын жалға беру келісім-шарт жасасу туралы ұсыныс (оферта) жіберді (келісім-шартта көлік құралдарының сипаты, мерзімі және жал ақысы мөлшері көрсетілген). Жалға беруші мекемесі жасалған ұсынысты қабылдап және қыркүйек бойы жалға беруші мекемесі, төлем құжатында көлік құралдарының жал ақысы шотына деп көрсетіп, ақша соммасын аударады. Бұл жағдайда төлем жүргізім бастаған сәттен бастап көлік құралдарын жалға алу туралы келісім-шарт жазбаша қалыпта жасалынған. Көп жағдайда жалға алу келісім-шарты "классикалық " түрде жасалынады, өйткені бұл жалгер мен жалға беруші арасындағы қатынасты реттеуші негізгі құжат.
Қандай келісім-шарт болсын мәміленің заңды сипатын көрсететін келісім-шарт атынан тұратын преамбуладан басталады, жалгерлік шарты бойынша серіктес болған тараптар көрсетіледі. Содан кейін шартқа қол қойылған мерзім мен орны көрсетіледі. Преамбуладан кейін тарауларға топтастырылған бабтарының мазмұны орын алады
Мазмұны бойынша орналасу реті әртүрлі болуы мүмкін. Шарт баптары аса мәнділігіне байланысты орналасулы қажет. Бұл жағдайда алдымен, тараптардың бірі келісім-шарт талаптарын сақтамаған кезде, шарттың тоқтатылуын талап ете алатын мән жайлардағы баптар орналасады. Екінші деңгейдегі талаптар, яғни олар сақталмағанмен келісім-шарт тоқтатылмайтын тұстары орын алады. Кейбір жағдайларда баптар келісімшарт талаптарының орындалуы маңызды орын алады.
Ғимараттарды жалға беру шартында келесі бөлімдер болуы мүмкін:
келісім-шарт заты;
тараптардың құқықтары мен міндеттері;
төлем ставкалары және есептесу тәртіптері;
келісім-шарттың әрекеттік мерзімі;
келісім-шартты бұзу және өзгерту тәртібі;
жалға алған мүлікті қайтару тәртібі;
тараптардың жауапкершілігі (айыптық және басқа санкциялар );
даулардың шешілу тәртібі;
белгісіз күштердің әсері (форс-мажор);
қосымша талаптар.
Келісім - шарттың қорытынды бөліміндегі шарттың неше данада жасалғаны және олардың талаптар арасында бөлінуі көрсетіледі. Ары қарай әр кезде тараптардың банктік реквизиттері және зандық мекен жайлары көрсетіліп, өкілетті тұлғалардың қолдары және ұйым мөрі қойылады. Аталған элементтерсіз келісім-шарт жарамыз деп танылады.
Жалгер және жалға беруші заңды тұлғалар мен қатар жеке тұлғалар да (жеке кәсіпкер ретінде тіркелген және тіркелмеген) бола алады. Заңмен келісім-шартқа қатысушыларға келесі басты талаптар қойылады: жеке тұлға шартқа қатысушы әрекет қабілеттілегі болуы керек, ал заңды тұлға шартқа қатысушысы құқық қабілеттілігі болуы керек.
Әрекет қабілеттілік - бұл азаматтың өз әрікетімен азаматтық құқықтарын жүзеге асыра алуы, өзіне азаматтық міндеттер жасап оны орындай алуы (азаматтық әрекет қабілеттілік). Ол толығымен кә-мемлекеттік жасқа келгенде (он сегіз жасқа жеткенде) пайда болады және мемлекет тарапынан арнайы санкциялануға жатпайды.
Құқық қабілеттілік - бұл азаматтың құқықтарға ие болу және азаматтық міндеттерді орындау қабіліттілігі. Мемлекеттік кәсіпорындарды қоспағанда, коммерциялық ұйымдар заңда және құрылтай құжаттарына шектеу қойылмаған азаматтық құқыққа ие болып, азаматтық міндеттерін жүзіге асыра алады. Заң актілерінде қарастырылған кейбір жағдайларда, белгілі бір қызмет түрімен айналысатын заңды тұлғалар үшін, басқа қызмет түрімен айналысуға шекетеу қойуы мүмкін.
Заңды тұлғаның құқық қабілеттілігі оны құрғанда пайда болады , ол таратылған кезде тоқтатылады. Заңды тұлғаның әрекет ету саласы бойынша құқық қабілетілігі оған лицензия алған күніннен туындайды, лицензияны қайтарып алғанда, құқықты өткенде заң актілерінде көрсетілген негіздерде жарамсыз деп танылғанда тоқтатылады.
Егер жалгерлік келісім-шартты құқық қабіліетілігі жоқ занды тұлғамен (мысалы, заңды тулғаларды тіркеу тәртібі бұзылса) жасалса, онда ол жарамсыз деп танылады.
Мүлікті жалға беру құқығы оның меншік иесінен сонымен бірге, меншік иесі және заң өкілеттендірген тұлғаларға беріледі.
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz