Шарт жасасу кезеңдері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

ҚР БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
Тарих, экономика және құқық факультеті
Құқықтық пәндер кафедрасы

Курстық жұмыс
Тақырыбы: Азаматтық-құқықтық шарттың жасасу тәртібі

Орындаған: Жаскайратова М.К.
Тексерген: з.ғ.м., оқытушы Өтеуова А.К.

Орал, 2021
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-4
I бөлім Азаматтық-құқықтық шарт ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1. Жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2. Шарт түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
II бөлім Азаматтық-құқықтық шарттың жасалу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1. Шарт жасасу кезеңдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2. ҚР шарт жасасу тәртібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Кіріспе
Жалпы, азаматтық құқық Қазақстан Республикасының құқық салаларының бірі болып табылады. Сондықтан ол күнделікті өмірмен, сонымен қатар азаматтар, заңды тұлғалар және мемлекетпен тығыз байланысты болады. Азаматтық құқық пәнін тауар-ақша қатынастары және өзге де мүліктік қатынастар, сондай-ақ мүліктік қатынастармен байланысты мүліктік емес жеке қатынастар құрайды. Негізі, азаматтық құқықпен реттелетін қоғамдық қатынастар болып мүліктік қатынастар саналады. Материалдық игіліктермен (мүлік,ақша,құнды қағаз,қызмет көрсету және т.б.) байланысты қатынастар мүліктік қатынастар деп аталады. Мысал ретінде, сату -- сатып алу, жалға беру, мұраға қалдыруды жатқызуға болады. Азаматтық-құқықтық шарт әрекетінің аясы күрделі мәселелердің бірі болып саналады. Кез-келген жеке құқықтық саланың бәрінде шарт жасалса, ол азаматтық-құқықтық шарт болып табылады. Шарт дегеніміз - бұл тараптардың келісімі. Әр келісім тараптардың тең болуын алға тартады, себебі теңсіздік орын алған жерде келісім емес, билік пен бағыныштылық орын алады.
Азаматтық-құқықтық шарттар азаматтық құқықтық қатынастарда ерекше мәнге ие. Өйткені, азаматтық айналымға қатысушылардың құқықтық мәртебесі өзара теңдігіне негізделеді десек, шарттар болса осы теңдікті жүзеге асырудағы басты құрал деуге болады. Шарттар әртүрлі азаматтық құқықтық қатынастардың орын алуына негіз болып табылады және тұлғалардың құқықтары мен міндеттері осы шарт негізінде пайда болады. Соған байланысты, азаматтық-құқықтық шарттардың ұғымын, түрлерін және жасасу тәртіптері секілді сұрақтарды ашып қараудың маңызы үлкен.
Тақырыптың өзектілігі деп шарттардың біздің қоғамымыздағы ауыстырылмас байланыс құралына айналуын айтуға болады. Себебі, біздің елімізде шағын, орта және үлкен кәсіпкерліктің қалыптасуы мен дамуы осы саладағы субъектілер арасында тығыз байланыс орнатуға мәжбүрлейді. Біріншіден, субъектілердің құқықтық жағдайын белгілеуде шарттардың алатын орны зор, екіншіден, шарт азаматтық-құқықтық қатынастарды тудыратын заңдық факт болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты: Азаматтық-құқықтық шарттың үғымына, жасасу тәртібіне түсінік беру.
Курстық жұмыстың міндеттері:
* рАзаматтық-құқықтық шарттың жалпы сипаттамасын беру;
* Шарттың жасасу тәртібін анықтау.
Курстық жұмыстың құрылымы: Менің жұмысым мынандай бөлімдерден: кіріспе, екі бөлімнен және қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

I бөлім Азаматтық-құқықтық шарт
1.1. Жалпы сипаттама
Жалпы, шарт дегеніміз - екі немесе одан да көп адамның азаматтық құқықтар мен міндеттердің белгілеу, өзгерту немесе тоқтату туралы келісім болып табылады. Оның негізгі міндеті болып заң саласында тұлғалардың әрекетін реттеу саналады. Ең бастысы, шарттарды бір жақты немесе көпжақты мәмілелерден ажырата білу керек. Өйткені, бір жақты мәміле шарт болып табылмайды, оны жасау үшін тараптардың келісімі қажет емес, тек бір жақтың ерік білдіруі жеткілікті. Ал, шарт жасасу үшін Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 148-бабының 3-тармағына сәйкес екі не одан да көп тараптардың келісілген ерік білдіруі қажет. Шарттардан әртүрлі қатынастар, оның ішінде міндеттемелік, заттық, авторлық қатынастар пайда болуы мүмкін. Шартқа отырудағы өзіндік талаптар бар. Олар:
1. Шартқа отыруда тараптар ерікті болуы қажет;
2. Шарттың тараптары болып кез келген, ең бастысы әрекет қабілетті адам болуы қажет;
3. Тараптар шарт жағдайларын анықтап алуы қажет.
Негізі, тараптар шарттың ережелерін өз еріктері бойынша белгілейді. Шарттың пәні болып әртүрлі жағдайлар табылады. Мысалы, сату, айырбастау, қызмет көрсету, жұмыс атқару және т.б. Әрбір шарт тараптарға айқын болуы керек, сондықтан да ол түсіндіруді қажет етеді. Шарттың нысаны ауызша да, жазбаша да болуы мүмкін.
Шарттың еркіндігі шарт жасасудың маңызды факторы болып табылады. Оған:
* шартқа отыруға күштеп итермелеуге жол бермеу;
* жасасатын шарттың түрін таңдау;
* тараптардың өз еркімен шартқа кез келген жағдайларды енгізе алуы жатады.
Сонымен қатар, шарт еркіндігі қағидасы бойынша тараптардың заңда көзделген не көзделмеген, азаматтық заңнаманың қағидаларына қайшы келмейтін кез келген шартты жасасуға құқығы бар. Және де, шарттар көбінесе екі жақты жасалады, алайда, кей уақыттарда көп жақты шарттар да кездесуі мүмкін. Бұл жерде шарт жасасуға екіден көп тараптар қатысады.
Шарт талаптары тараптардың қалауы бойынша анықталады. Тек қана болу қажет басты талап - олар заңға қайшы келмеуі керек, өйткені оның нормаларында азаматтық айналымға қатысушылар үшін шарттардың формасына, оны мемлекеттік тіркеуге және міндетті шарттарға қатысты көптеген талаптар бар. Шарт бостандығының барлық осы көріністері айналымға қатысушыларға өздерінің мүліктік және экономикалық тәуелсіздігін жүзеге асыру, тауарлар, жұмыстар мен қызметтер нарығының басқа қатысушыларымен тең бәсекелесуі үшін қажет.
Азаматтық-құқықтық шарттың функциясы белгілі бір бағытталған іс-әрекеттің түрлері болып табылады және келісімшарт мақсатында белгіленген және құқықтық қатынастарда жүзеге асырылатын белгілі бір мақсаттарға жетуге бағытталған. Құқықтық әдебиеттерде кез-келген азаматтық-құқықтық шартта кездесетін бірқатар жалпы функциялар деп аталады:
1) Регламенттік. Белгілі бір шарттарды көздейтін келісім тараптардың мінез-құлқына қажетті заң талаптарын анықтауға және бекітуге, қатысушылар қойған мақсаттарға қол жеткізуді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
2) Үйлестіру. Оның болуы шарттық құқықтың жалпы қағидасымен - тараптардың теңдігімен алдын-ала анықталған. Осы принципке негізделген бұл функция қатысушыларға тек заң негізінде ғана емес, өз мақсаттарын басшылыққа алуға, белгілі бір шарттарды алға қоюға, сонымен бірге шарттың келісімділігі туралы сөйлесуге мүмкіндік беретін келісімге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Және де осылармен қоса, мақсаттарға қол жеткізудегі сәйкестік туралы айтуға мүмкіндік береді.
3) Реттеуші. Бұл функция құқықтар мен міндеттер келісімі нәтижесінде пайда болған кезде де, қол жеткізілген қатынастар жүзеге асырылған кезде мінез-құлық деңгейінде де жүзеге асырылады. Бұл функция болмаған жағдайда, ешқандай келісімшарт болмайды. Осы функцияны іске асыруды егжей-тегжейлі қарау нақты шартты жасасу және орындау тәртібін ашуды білдіреді.
4) Қауіпсіздік функциясы шарт талаптарының тиісті орындалуын қамтамасыз етуге ғана емес, сонымен қатар осы құқықтық қатынастарға қатысушылардың құқықтарын қорғаудың белгілі бір кепілдігін білдіреді. Осы тұрғыдан алғанда, шарт талаптарын сақтау белгілі бір құқықтардың берілуіне және белгілі бір міндеттемелердің орындалуына кепілдік беруі керек, сондай-ақ қатысушылардың келісім-шартпен кепілдендірілген субъективті құқықтарын қорғауға әкеп соқтыруы керек. Шарттық қатынастар заңда белгіленген қорғау және жауапкершілік қағидатын жүзеге асырудың заңда белгіленген механизмін толық көлемде сақтайды. Қауіпсіздік функциясын жүзеге асыру арқылы шартта заңда көзделген құралдар қолданылады.
Нарықтық экономикаға негізделген қоғамда келісімшарттар өте маңызды рөл атқарады. Шарттың көмегімен балама айырбастау қамтамасыз етіледі, келісімшарт бойынша контрагенттердің іс-әрекеттерінің экономикалық негіздемесіне қол жеткізіледі, бұл сайып келгенде қоғамның экономикалық жағдайына әсер етеді. Тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға назар аудара отырып, тұтынушылық сұраныстың сұраныстарын тез ескере отырып, олар қоғамның сатып алу қозғалысын, оның экономикалық прогресін қамтамасыз ететін бәсекелестікке жағдай жасайды.
Қазіргі заманғы азаматтық-құқықтық шарт мынадай міндеттерді орындайды::
* серіктестер арасында пайда болған экономикалық қатынастарға заңды күш береді;
* нарықтағы тауарларға, жұмыстарға, қызметтерге қажеттілікті көрсету құралы ретінде қызмет етеді;
* контрагент шарт талаптарын орындамаған немесе тиісінше орындамаған кезде кәсіпкерді экономикалық қорғау тәсілдерін көздейді;
* серіктестердің өз міндеттемелерін орындауға ынталандыратын бір-біріне құқықтық және экономикалық ықпал ету құралы болып табылады.
Келісімшарт кезінде әр тараптан, әдетте, өзара қанағаттандыру қажет. Шарттың тараптары жеке және заңды тұлғалар, соның ішінде әртүрлі мемлекеттік-құқықтық құрылымдар (халықаралық ұйымдар, мемлекет және т.б.) бола алады.
Азаматтық-құқықтық шарттар мазмұны бойынша:
* Мүліктік: мүлікті беруге бағытталған келісімшарттар (сатып алу-сату, қайырымдылық, айырбастау, жеткізу);
* жұмысты орындауға арналған келісімшарттар (еңбек шарты);
* қызмет көрсету шарттары (сақтандыру, тасымалдау, сақтау және т.б.) болып бөлінеді.
Шарттар өтеулі және өтеусіз болуы мүмкін. Өз міндеттемелерін орындағаны үшін оның тараптарының кем дегенде біреуі төлем немесе басқа өтемақы алуы тиіс кез-келген келісімшарт өтеулі болады (мысалы, сатып алу-сату шарты). Өтеусіз шартқа сәйкес, тараптардың біреуі екінші тарапқа одан өтемақы алмай-ақ қандай да бір міндетті атқару міндеттеледі (мысалы, сыйға тарту шарты).
Шарттың бір жағында адамдардың көп болуы мүмкін, яғни бір жағынан бірнеше адамдар, екінші жағынан бір адамдар немесе бірнеше адамдар арасында келісім жасасу.
Шарт бірнеше тілде жасалуы мүмкін. Әдетте, мұндай жағдайларда наразылық білдірген кезде, тиісті сотта іс жүргізу жүргізіліп жатқан келісімшарттың тілі, егер келісімшарттың өзінде кез-келген тілдік нұсқаның басымдығы белгіленбесе, қолданыста болады.
Көп жағдайда заң бір құжат түрінде келісім жасауды талап етпейді. Көптеген мәмілелер жасау үшін тараптар арасындағы хат-хабар жеткілікті. Алайда, бір құжат түріндегі келісім кең таралған, өйткені оны сотта дәлелдеу ретінде тараптар арасында дау туындаған жағдайда қолдану ыңғайлы.
Сонымен қатар, кейбір жағдайларда ауызша келісім де болуы мүмкін. Мысалы, нарықта жеміс-жидек сатып алғанда, келісімшарттың ауызша нысаны орынды және жеткілікті болып табылады. Бірақ та, неғұрлым күрделі және ұзақ мерзімді қатынастар үшін, әсіресе келісімшарт мөлшері айтарлықтай үлкен болған кезде, келісімшартты жазбаша түрде жасау міндетті болып табылады.
Жалпы, шарттар мынадай түрлерге бөлінеді:
1. Алдын ала, Негізгі және қосымша шарттар. Негіздемелік шарт. Опциондық шарт.
Алдын ала шарт -- болашақта негізгі шарт жасасу туралы тараптардың келісімін білдіреді (шарт жасасу алдындағы келіссөздердің нәтижесі болып табылады).
Негізгі шарт тараптардың құқықтары мен міндеттерін тікелей тудырады. Келісім құқықтық салдарға әкеледі.
Қосымша шарттар негізгі шартты орындау үшін жасалады және оның мәнімен тығыз байланысты.
Негіздемелік шарт - тараптардың Міндеттемелік өзара қарым-қатынастарының жалпы талаптарын айқындайтын шарт, оларды Тараптар жекелеген шарттар жасасу, тараптардың біріне өтінім беру арқылы немесе негіздемелік шарт негізінде не оны орындау үшін өзгеше түрде нақтылауы және нақтылауы мүмкін.
Опциондық шарт - бұл негізгі келісімшартта болуы керек қосымша келісімшарт.
2. Аталған және аталмаған шарт
Аталған шарт -- Азаматтық Кодексте тікелей көрсетілген шарт (мысалы: сатып алу-сату шарты), аталмаған -- Азаматтық Кодексте тікелей сілтеме жасалмаған шарт (мысалы: аутсорсинг шарты).
3. Нақты және консенсуалды шарт
Нақты келісім -- шарт жасасу үшін тек тараптардың келісімі ғана емес, сонымен бірге шарттың мәнін беру қажет (мысалы: қарыз шарты), консенсуалдық келісім - заңнамада аталған немесе маңызды деп анықталған шарттың барлық талаптарын тараптардың келісуі жеткілікті (мысалы: сатып алу-сату шарты). Нақты келісім -- шарт затты берген сәттен бастап, консенсуалды шарт тараптар қол қойған сәттен бастап келісілген болып саналады.
4. Екі жақты және көпжақты
Екі жақты -- екі тарап қатысушы болған жағдайда, ал, көпжақты шартта екіден көп қатысушы болуы мүмкін, мысалы, лизинг шарты (үш жақты: сатушы-лизинг беруші-сатып алушы).
Шартқа тікелей қатысушылардың пайдасына жасалған шарт және үшінші тұлғалардың пайдасына жасалған шарт.
Шартқа қатысушылардың пайдасына жасалған шарт - шарттың орындалуын талап ету құқығы шартта көрсетілген тараптарға ғана тиесілі. Үшінші тұлғалардың пайдасына жасалған шарт - шарттың орындалуы шарттың тарапы болып табылмайтын, шартта көрсетілген тұлғаның пайдасына жүргізіледі.
5. Өзара
Өзара шарттар -- екі тараптың құқықтары мен міндеттері бір-біріне өзара туындайтын жерде. Оларға кәсіпкерлік қызметте жасалған шарттардың басым көпшілігі жатады.
6. Жария шарт
Жария шарт - барлық ниет білдірушілермен бірдей шарттарда жасалуы тиіс шарт. Тараптардың бірі міндетті түрде кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын тұлға болып табылады (мысалы, дүкеннен сатып алу-сату).
7. Өзара келісілген шарттар және қосылу шарттары.
Өзара келісілген шарттар - қатысушылары құқықтары мен міндеттерін өзара келіскен шарттар. Қосылу шарты - шарттың талаптарын тараптардың біреуі ғана анықтайды (мысалы: байланыс қызметтерін ұсыну туралы шарт).
8. Еркін және міндетті шарттар.
Жасалуы түгелдей тараптардың қалауына байланысты шарт еркін шарт деп аталады. Міндетті шартты жасау тараптардың біреуі үшін міндетті болып табылады.
1.2. Шарт түрлері
Негізі шарттардың көптеген түрлері бар. Солардың ең бастапқыларына қысқаша тоқталып кетсем:
1. Сатып алу - сату шарты.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 406-бабына сәйкес, сатып алу-сату шарты бойынша бiр тарап мүлiктi екiншi тараптың меншiгiне, шаруашылық жүргiзуiне немесе жедел басқаруына беруге мiндеттенедi, ал сатып алушы бұл мүлiктi қабылдауға және ол үшiн белгiлi бiр ақша сомасын төлеуге мiндеттенедi. Сатып алу-сату шартында тараптар болып сатушы және сатып алушы болып табылады. Азаматтық айналымға қатысушылар ретінде: азаматтар, кәсіпорындар, мекемелер және ұйымдар тараптар бола алады. Енді, осы шартты сипаттайтын болсақ:
* Сатып алу-сату консенсуалды келісім болып табылады. Ол тараптар барлық маңызды шарттар бойынша келісімге келген сәттен бастап жасалған болып саналады. Ал, шарттың күшіне ену сәті тауарды сатып алушыға берумен байланысты емес. Шартты жасасу және орындалуының уақыт бойынша сәйкес келуі бұл ережені өзгертпейді.
* Сатып алу-сату шарты - ақылы шарт болып табылады. Тауарды беру оның сатып алу бағасының құнын талап етеді.
2. Бөлшектеп сатып алу-сату шарты
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 445-бабына сәйкес, тауар сату жөніндегі кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын сатушы бөлшектеп сатып алу-сату шарты бойынша сатып алушыға кәсiпкерлiк қызметке байланысты емес, әдетте жеке өзiне, отбасында, үйiнде немесе өзге де пайдалануға арналған тауарларды беруге мiндеттенедi. Бөлшек сауда шартының нысаны, әдетте, ауызша болады. Бөлшек сауда-саттық шарты сатушы қолма-қол ақшаны немесе сату туралы түбіртекті немесе сатып алушыға тауардың төлемін растайтын басқа құжатты берген сәттен бастап тиісті нысанда жасалған болып саналады. Келісімшарт бойынша сатушы тек кәсіпкер - тауарларды сататын кәсіпорын, мекеме немесе азамат бола алады. Сатып алушы әдетте азамат болып табылады.
3. Тауар жеткiзiлiмiнiң шарты
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 458-бабына сәйкес, кәсiпкер болып табылатын сатушы сатып алушыға өзі өндіретін немесе сатып алатын тауарларды кәсіпкерлік қызметке немесе жеке өзіне, отбасына, үй ішіне және сол сияқты өзге де пайдалануға байланысты емес өзге мақсаттарға пайдалану үшін келісілген мерзімде немесе мерзімдерде беруге міндеттенеді. Ол өнімді өндіруге, өңдеуге және сатуға мамандандырылған өндірістік және сауда ұйымдарының қызметінде белсенді қолданылады. Тауар жеткізілімі шартының нысаны жазбаша. Шартты жасасу, өзгерту, бұзу немесе оның қолданылу мерзімін ұзарту тараптар қол қоятын келісіммен не хаттар, факстар, жеделхаттар, телефонограммалар, телетайпограммалар, радиограммалар алмасу арқылы рәсімделеді. Жеткізу шартының тараптары кәсіпкерлік қызмет субъектілері болып табылады. Өнім беруші тарапынан тауар жеткізілімі шартына ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан кез келген коммерциялық заңды тұлғалар, сондай-ақ жеке де, ұжымдық та заңды тұлға құрмаған кәсіпкерлер қатысады. Азаматтық айналымнан алынбаған заттар тауар жеткізілімі шартының нысанасы болып табылады.
4. Келiсiм-шарт жасасу шарты
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 478-бабына сәйкес, келiсiм-шарт жасасу шарты бойынша ауыл шаруашылық өнiмiн өндiрушi өзi өсiрген ауыл шаруашылық өнiмiн - ұқсату немесе сату үшiн осындай өнiмдi сатып алуды жүзеге асыратын дайындаушы-тұлғаға беруге мiндеттенедi. Бұл шарттың пәні болып ауыл шаруашылық өндірісінің әр өнімі табылады. Және де келісім-шарт жасасу шарты жазбаша нысанда жасалады.
5. Энергиямен жабдықтау шарты
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 482-бабына сәйкес, энергиямен жабдықтау шарты бойынша энергиямен жабдықтаушы ұйым тұтынушыға жалғанған желi арқылы энергия беруге мiндеттенедi, ал абонент алынған энергия үшiн ақы төлеуге, сондай-ақ оны тұтынудың шартта көзделген режимiн сақтауға, өзiнiң қарауындағы энергетика желiлерiн пайдалану қауіпсіздігін және энергияны тұтынуға байланысты пайдаланылатын аспаптар мен жабдықтардың ақаусыздығын қамтамасыз етуге мiндеттенедi. Кәсіпкерлік қызмет субъектілері арасындағы энергиямен жабдықтау шарты жай жазбаша нысанда жасалуға тиіс. Энергиямен жабдықтау шартының тараптары жеке және заңды тұлғалар болуы мүмкін. Сатып алу-сату шартының заты электр немесе жылу энергиясы болып табылады.
6. Кәсіпорынды сату шарты
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 493-бабына сәйкес, кәсiпорынды сату шарты бойынша сатушы тұтас алғанда кәсiпорынды мүлiктiк кешен ретiнде сатып алушының меншiгiне беруге мiндеттенедi. Бұл шарт жазбаша нысанда жасалады. Кәсіпорынды сатып сату шартының тараптары болып, сатушы және сатып алушы келеді. Оларға азаматтық-құқықтық қатынастардың кез келген субъектілері - жеке және заңды тұлғалар жатады.
7. Айырбас шарты
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 501-бабына сәйкес, айырбас шарты бойынша тараптардың әрқайсысы шаруашылық жүргiзудi, оралымды басқаруды басқа тараптың меншiгiне бiр тауарды екiншiсiне айырбасқа беруге мiндеттенедi. Айырбас шартының тараптары болып азаматтар, заңды тұлғалар болады. Бұл шарттың ерекшеліктері:
* Бұл шарттың тараптары бір мезгілде сатушы мен сатып алушы бола алуы;
* Әр тарап, ақша емес, тауар алуы болып табылады.
8. Сыйға тарту шарты
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 506-бабына сәйкес, сыйға тарту шарты бойынша бiр тарап басқа тараптың меншiгiне затты не өзiне немесе үшiншi тұлғаға мүлiктiк құқықты тегiн бередi немесе беруге мiндеттенедi не оны үшiншi тұлғаның алдындағы мүлiктiк мiндеттен босатады немесе босатуға мiндеттенедi. Бұл шарт ауызша нысанда жасалуы мүмкін. Сыйға тарту келісімінің пәні енді тек заттар ғана емес, сонымен қатар меншік құқығы болып табылады. Нақты сыйға тарту затын көрсетпей-ақ, өзінің барлық мүлкін сыйға тартуға уәде беру жарамсыз болады.
9. Рента шарты
Рента шарты бойынша бiр тарап екiншi тараптың меншiгiне мүлiк бередi, ал рента төлеушi алған мүлiкке айырбас ретiнде рента алушыға белгiлi бiр ақша сомасы түрiнде немесе оны ұстау үшiн өзге де нысанда қаражат беру түрiнде мезгiл-мезгiл рента төлеп отыруға мiндеттенедi. Рента шарты нотариатта куәландырылуға жатады. Рента шарты-мүлікті иеліктен шығаруға бағытталған шарттардың бірі. Мүлік рента төлеушінің меншігіне өтеді және сонымен бірге мүліктің кездейсоқ жойылу қаупі мен оны ұстау ауыртпалығы оған өтеді. Осылайша, рента шартының мазмұнында меншік құқығын беруге, яғни сатып алу - сату (айырбастау), сыйға тартуға бағытталған басқа шарттармен ортақ нәрсе бар деп айта аламыз. Рента шартының ерекшелігі-мүлік ақыға және оны төлемей сатылуы мүмкін.
10. Өмiр бойы асырауда ұстау шарты
Өмiр бойы асырауда ұстау шарты бойынша рента алушы азамат өзiне тиесiлi қозғалмайтын мүлiктi сол азаматты және ол көрсеткен үшiншi бiр адамды өмiр бойы асырауда ұстауды жүзеге асыруға мiндеттенген рента төлеушiнiң меншiгiне бередi. Өмір бойы асыраумен қамтамасыз етілетіндер болып азаматтар ғана саналады. Өмір бойы асырауда үстау шарты әдетте күн көру үшін өздерінің қаражаттары жоқ, етіспейтін, қария, еңбекке қабілетсіз адамдармен жасалады. Өмір бойы ұстаушы да азаматтық азық- түлікпен, тұрғын үймен, киім- кешекпен, егер керек болған жағдайда, денсаулығына қарап және тағы басқалармен қамтамасыз етуге міндеттенеді. Өмір бойы асырауда үстау шартының нысанасы болып козғалмайтын мүлік, яғни асырау түлемдері жасалуы үшін берілетін мүлік - тұрғын үй, пәтер, жер аумақтары және басқалары жатады.
11. Мүлiктік жалдау шарты
Мүлiктік жалдау шарты бойынша жалға берушi жалға алушыға мүлiктi ақы төлеп уақытша иеленуге және пайдалануға беруге мiндеттенедi. Бiр жылдан астам мерзiмге жасалған, ал егер тараптардың бiреуi заңды тұлға болса, мерзiмiне қарамай-ақ, мүлiктік жалдау шарты жазбаша түрде жасалуға тиiс. Бұл шарт шартта белгiленген мерзiмге жасалады. жалға алушы жалға берушiден өз қалауы бойынша:
1) мүлiктiң кемшiлiктерiн тегiн жоюды;
2) жалдау ақысын соған мөлшерлес азайтуды;
3) жалға берушiге бұл туралы алдын ала хабарлай отырып, сол кемшiлiктердi жою жолында өзi жасаған шығындар сомасын мүлiктi пайдаланғаны үшiн төленетiн төлемнен ұстап қалуды;
4) шартты мерзiмiнен бұрын бұзуды талап етуге құқылы.
12. Лизинг шарты
Лизинг шарты бойынша лизинг берушi лизинг алушы көрсеткен мүлiктi сатушыдан меншiгiне сатып алуға және лизинг алушыға осы мүлiктi ақы төлеп уақытша иеленуге және пайдалануға беруге мiндеттенедi. Yйлер, ғимараттар, машиналар, жабдықтар, құрал-саймандар, көлiк құралдары, жер учаскелерi және кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг нысанасы бола алады. Бұл шартта мынадай талаптар болуға тиіс:
* мүлiктi сатушының атауы;
* лизинг алушыға мүлiктi берудiң талаптары мен мерзiмi;
* төлемдердiң мөлшерi мен мерзiмдiлiгi;
* шарт мерзiмi;
* ауыртпалықтардың бар-жоғы.
13. Кәсіпорынды жалдау шарты
Кәсiпорынды жалдау шарты бойынша жалға берушi жалға алушыға кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруы үшiн кәсiпорынды ақы төлеп уақытша иеленуге және кәсiпорынды толығымен бiртұтас мүлiк кешенi ретiнде пайдалануға, оның iшiнде құқық иесiнiң фирмалық атауына және коммерциялық белгiсiне, қорғалатын коммерциялық ақпаратқа құқығын, шартта көзделген басқа да айрықша құқықтағы объектiлердi - тауар белгiсiн, қызмет көрсету белгiсiн және т.б. беруге мiндеттенедi. Бұл шарт заңға сәйкес жазбаша нысанда жасалады. Кәсіпорынды, жалдау шартының тараптары болып азаматтық-құқықтың әртүрлі субъектілері -- жеке және заңды тұлғалар бола алады. Көбінесе мұндай катынастарға кәсіпкерлік қызметтің субъектілері кіреді Мүлікті сенімгерлікпен басқарушы немесе оралымды басқару немесе шаруашылық жүргізу құқығымен мүлікке ие болатын заңды тұлғалар мүліктің меншік иесі келісімімен кәсіпорынды жалға беруші бола алады. Жалдау шарты тоқтатылған жағдайда кәсіпорын тұтастай мүлік кешені ретінде ережелерді сақтай отырып жалға берушіге қайтарылуға тиіс.
14. Үйдi немесе ғимаратты жалдау шарты
Үйдi немесе ғимаратты жалдау шарты бойынша жалға берушi үйдi немесе ғимаратты жалға алушының уақытша иеленуiне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.