Қазақстандағы қазіргі таңдағы музейлер

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тасмахамбет Наргиза Махамбетқызы , әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, тарих, археология және этнология факультетінің 3-курс студенті

Қазақстандағы қазіргі таңдағы музейлер

Түйін: Баяндамада Қазақстандағы қазіргі таңдағы музейлер туралы баяндалып, қазақ даласындағы қазіргі таңдағы музейлер орны туралы жаңа сипаттама берілген. Сондай-ақ, қазіргі таңдағы музейлер тарихы мен музейлердің даму үрдісі ұсынылған. Сонымен қатар, қазіргі музейлердің даму қарқыны мен қазіргі музейлер туралы тың ақпарат берілген.

Кілт сөздер: Қазақстандағы қазіргі таңдағы музейлер, Музей ісі және ескерткіштерді қорғау, Әзірет-Сұлтан мемлекеттік тарихи-мәдени қорық музейі.

Кіріспе

Баяндаманың жалпы сипаттамасы. Зерттеу жұмысында Қазақстандағы қазіргі таңдағы музейлер туралы баяндалып, қазақ даласындағы қазіргі таңдағы музейлер орны туралы жаңа сипаттама беріліп, айқындалады.

Баяндаманың өзектілігі. Қазақстандағы қазіргі таңдағы музейлерінің бірі - "Әзірет Сұлтан" мемлекеттік тарихи-мәдени қорық музейі. Музей, 1089 жылдың 28 тамызында "Республикалық Ахмет Ясауи сәулет кешен музейі" ашылып, Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің №265 қаулысы бойынша 1978 жылы құрылған "Әзірет Сұлтан" мемлекеттік тарихи-мәдени қорық музейі болып қайта құрылған болатын. 1978 жылдан бастап жұмыс істеп келе жатқан "Әзірет Сұлтан" тарихи-мәдени қорық музейінің құрамында сегіз музей жұмыс атқарады. Күн сайын көптеген адамдар саны Қожа Ахмет Ясауи кесенесіне зиярат ете келіп, көне тарихымыздың куәсі болып табылатын жәдігерлермен танысып, мәдени-рухани өсіп отыратыны белгілі. Сегіз музейде өздерінің тақырыбына сай экспозиция залдары бойынша жан-жақты зерттелген материалдар көрсетуге қойылған.

1990 жылдар Қазақстан музейлерінің тарихында музейтанушылардың ойымен Г. Ш. Файзуллина екі түрлі жағдайды көрсетті.

біріншісі - музейдің қаржы жағдайын көрсететін күрделі экономикалық ахуал жылдары,
екіншісі - музейлердің жаңа үрдістерінің пайда болуы және тәжірибе жинау жылдары.

1991-2005 жылдар аралығында Қазақстан музейлерінде интерактивтік және виртуальдік әдістерге қызығушылық арта түсіп, авторлық балалар музейлері, үкіметтік емес ұйымдардың пайда болуы, ерекше бағалы топтамаларға рұқсат ету арқылы музей мәртебесін көтеруге ұмтылумен ерекшеленді. Сонымен қатар, елімізде соңғы жылдары көне қоныстар мен калашық орындарында қорық-музейлер ашуға және тарих пен мәдениет ескерткіштерін, археологиялық жерлерді, туристік жолмен пайдалану, музей ісі мәселелеріне ерекше көңіл бөліне бастады.

Елімізде 2002 жылдары маманданған музей журналдары шығарыла бастады. Ол журнал «Қазақстан музейлері» деп аталды, алғашқы саны 2002 жылы желтоқсанда жарық көрген болатын. 18 мамыр - Халықаралық музей күні, музей қызметкерлері үшін, мамандар үшін келушілерге музей әлемін жаңа қырынан көрсетудің мүмкіндігін береді. Ұлыстың ұлы күні Наурыз мейрамы музей үшін ежелден келе жатқан ата дәстүрін насихаттаудың бір көрінісі. Бұл күні бүлдіршіндер үшін, төменгі сынып оқушыларына, Қыдыр Ата, Алдар Көсе, Жиренше, Тазша бала ертегілердегі батырлар болып киінген музей қызметкерлері құнды жәдігерлермен таныстырып, музейге келген баланың ерекше бір ертегілер әлеміне кіріп, өз елінің жыр, ертегілеріндегі кейіпкерлермен кездесуіне жағдай жасайды. Мұны музей педагогикасындағы ойын әдісі десек, бұл әдістің арнайы экскурсияларды жүргізуде орны ерекше.

Баяндаманың зерттелу деңгейі. Әзірет-Сұлтан мемлекеттік тарихи-мәдени қорық музейі-тарихи архитектуралық кешен. Ақын, ислам дінінің көрнекті жаршысы, «Түркістан пірі» атанған ғұлама Қожа Ахмет Ясауи (Әзірет Сұлтан) құрметіне арнап Әмір Темір кезінде салдырған кесене негізінде Түркістан қаласында 1991 жылы ашылған. Бүкіл түркі жұртының, мұсылман қауымының қадір тұтатын киелі орны. Қожа Аҳмет Ясауи кесенесі - Қазақстандағы бүкіл әлемдік мұралар тізіміне (ЮНЕСКО) алынған тарихи ескерткіш.

Қорық музей Түркістан қаласында көне Жібек Жолы бойында орналасқан. Қорық музейдің құрамында 100-ден астам тарихи-мәдени және археологиялық ескерткіш бар. Осы аймақта 8 тарихи ескерткіш музейлендіріліп, халыққа өз қызметін көрсетіп жатыр. Күн сайын көптеген адамдар саны Қожа Ахмет Ясауи кесенесіне зиярат ете келіп, көне тарихымыздың заттай куәсі болып табылатын құнды жәдігерлермен танысып, мәдени-рухани өсіп отыратыны белгілі. Аталған сегіз музейде өздерінің тақырыбына сай экспозиция залдары бойынша жан-жакты зерттелген материалдар көрсетуге қойылған.

Келушілер "Қылует" жер асты мешітін, "Жұма мешіт", "Шығыс моншасы" сегіз бөлімнен тұратын "Түркістан тарихы", "Археология және этнография" музейінің экспозициясы көріп, таныса алады. Музей қорында жиырма мыңнан астам экспонат бар. Жалпы қорда құнды экспонаттар берілген экспозиция тақырыбына сай қорық-музей көрсетуге қойылған. Еліміздің, жалпы қазақ тарихында ерекше орын алған тарихи тұлғалардың бірі - Есім хан кесенесін, Рәбия Сұлтан Бегім кесенесін, Ашық аспан астындағы музей, т. б. тарихи құнды архитектуралық, археологиялық ескерткіштер музейге келушілердің өткен ата-баба тарихымен танысып, рухани құндылықтарды көзбен көріп кетуіне мүмкіндік береді.

Музей заттары арқылы, тарихи, археологиялық деректер негізінде құрылған XVIII-XIX ғасырлар аралығы Түркістан көшесінің көрінісін бейнелеген ашық аспан астындағы музей келушілердің өзгеше бір әлемді сезініп, сол кезеңнің тұрмыс-тіршілігімен танысуына көмектеседі. Музей экспозициясы музейге келуші аудиторияны адамгершілік, рухани дамуына ықпал етуші қызмет етеді. Музей ЮНЕСКО жанындағы ИКОМ Халықаралық музейлер комитетінің мүшесі, дүниежүзілік музейлер каталогына кірген.

Баяндаманың деректік негізі. Музейдің экспозициялық залдары келушілердің көп бөлігі Түркістан жерінің әсем табиғатымен, ежелгі тарихы және қазіргі күн жетістіктерімен таныстырады. Түркістан жерінің бүкіл тарихы осы музейлерде баяндалады. Өлкетану музейінде балалар, оқушылар, студенттер туған табиғатымыздағы түрлі аң-құстар, тарихи жәдігерлер, қолөнер бұйымдары, тарихи құндылықтармен жіті таныса алады. Музей қызметкерінің айтуынша, қорында қырық жылға жуық уақыт бойы қордаланған аса құнды экспонаттары бар музей жұмысы бұдан былай да өзгеше жандана түспек. Музей алғашқы күндерінен бастап өз қызметін өзіндік ерекше бағыт бойынша атқарады.

Баяндаманың теориялық және қолданыстық маңызы . Еліміздегі музей ісі, оның дамуы, келетін адамдарға беретін білім, тәрбиелік, ағарту бағытындағы жұмыстары ерекше. Қазіргі кезде Қазақстан музейлері әлемдік музейлер тәжірибесінен өткен, бәріне ортақ музей қызметінің негізін басшылыққа алып жұмыс жүргізуде.

Қазіргі кезде тәуелсіз елімізде 100-ден астам, 200-ге жуық музейлер өз жұмысын атқарады. Елімізде музей мамандарын дайындайтын оқу орындарында студенттерді музей мамандарын «Музей ісі және ескерткіштерді қорғау» мамандығы бойынша дәріс алып еліміздің музейлерінде жемісті еңбек етуде. Қазақстан музейлерінің даму тарихы әр өлке, облыстағы музейлердің құрылуымен, қорларының жинақталуымен, ағарту, насихат жұмыстарының дамуымен бірге жүрді.

Қорытынды

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.