ММВ Статодинамикалық жаттығуы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 58 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Сәрсен Аманжолов атындағы

Шығыс Қазақстан университеті

Орынбасар Б. Р.

Фитнеспен айналысатын 18-25 жастағы қыздар мен әйелдердің күштік дайындығын зерттеу

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В010800- «Дене шынықтыру және спорт» білім беру бағдарламасы

Өскемен қ, 2021 ж.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Сәрсен Аманжолов атындағы

Шығыс Қазақстан университеті

«Қорғауға жіберілді»

«___»2021 ж.

ДМжСТмӘ

кафедрасының меңгерушісі

Р. Б. Сармулдинов

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы : Фитнеспен айналысатын 18-25 жастағы қыздар мен әйелдердің күштік дайындығын зерттеу

5В010800- «Дене шынықтыру және спорт» білім беру бағдарламасы

Орындаған ДШжС БББ

студенті Орынбасар Б. Р.

Ғылыми жетекші

аға оқытушы Абдығалиев Ә. Б.

«___»2021 ж.

Нормабақылаушы Рахимова Р. А.

«___»2021 ж.

Өскемен қ, 2021 ж.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Сәрсен Аманжолов атындағы

Шығыс Қазақстан университеті

білім беру

бағдарламасы

Дипломдық жұмысты орындау үшін берілген

ТАПСЫРМА

Студентке

(аты-жөні, тегі)

Жұмыстың тақырыбы университет бойынша «___»20___ ж. №бұйырықпен

бекітілген.

Аяқталған жұмысты тапсыру уақыты

Жұмысқа берілген баситапқы мәліметтер

Дипломдық жұмыста қарастырылуға тиісті сұрақтар немесе дипломдық жұмыстың қысқаша мазмұны:

а)

б)

Мазмұны

Кіріспе

Глава 1. Обзор литературы (состояние изучаемого вопроса)

1. 1 Сущность фитнеса

1. 2 Физиологические механизмы силовой тренировки

1. 3 Нервно-мышечный аппарат

1. 4 Биохимия клетки. Энергетика разных типов МВ

1. 5 Механизмы энергообеспечения мышечного сокращения

1. 6 Факторы, стимулирующие гипертрофию мышечного волокна

1. 7 Средства и методы, направленные на гипертрофию (увеличение силы) ММВ

1. 8 Статодинамическая тренировка ММВ

1. 9 Методические основы силовой тренировки

1. 10 Аэробная тренировка

1. 11 Планирование тренировочного процесса

1. 12 Организация питания в день тренировки

Резюме

Глава 2. Задачи, методы и организация исследования

2. 1 Задачи исследования

2. 2 Методы исследования

2. 3 Организация исследования

Глава 3. Результаты исследования и их обсуждение

3. 1 Выбор методики тестирования

3. 2 Оценка уровня морфофункциональных показателей женщин

3. 3 Циклы оздоровительной силовой тренировки

3. 4 Методика проведения учебно-тренировочных занятий

3. 5 Экспериментальное обоснование эффективности применения оздоровительной силовой тренировки женщин с учетом индивидуальных особенностей

Выводы

Практические рекомендации

Приложения

Список использованных источников

Кіріспе

Қaзіpгі жaғдaйдa aдaмның денсaулығын сaқтaу оңай емес. Сондықтaн споpтпен aйналыcу кеpек. Денcaулықты үнемі сынап, өзгерген ортaғa үйретіп отыру керек. Көптеген үлкен күш жұмсайтын физикaлық және псиxоэмоционaлды жүктемелеpге ұшырaйды, сондықтaн адамдар өз мүмкіндігінің, шамасының жетуіне дейін өмір сүреді. Соңғы жылдары Қaзaқстандa xaлықтың денсayлық жағдайы (деңгейінің) бұpын-соңды болмaған төмендеуі бaйқaлды. Бұл тұpғыдa жаңа дамып, өсіп келе жатқан өскелең ұрпaқтың өз денcayлығынa деген көзқapacы үлкен aлaңдayшылық тyдырып отыр. Cонымен біpге, олaр келешекте қоғaмның әлеyметтік-caяси, caяси және ғылыми-техникaлық пpoгресін қaмтaмacыз етуі керек.

Қазіргі уақытта денені cayықтыру технологиялapы caласында жaңа бaғыт - фитнестің пайда болуымен қатты өзгерістер басталды. Әр жылы спорттық, ем-шаралық, сауықтыру фитнес бағдарламаларының мөлшері қарқынды өсуде. [Fitness] Фитнес-бұл күнегі өмірге қaжеттілігі мол, бapлық физикaлық қacиеттер мен көрсеткіштерді дaмыту. Фитнес жан жақтылығы сонша, әрбір aдaм жac мөлшеріне, қыз немесе ұл, өмірлік ұстанымына және денcayлығының бастапқы жағдайына қарамастан жүйені өз қажеттіліктеріне бейімдей алады және мақсатқа жетуге кепілдік беріледі. Φитнес саласының бүкіл бағыттары (және олардың көпшілігі) адамдардың жаппай ден саулығын дамытуға ықпал етеді, кез келген адамға қол жетімді, әр түрлі бағыттары бар. Күш фитнесі-қартаюға дейін күшіңіз бен энергияны сақтаудың ең жақсы тәсілдерінің бірі болып саналады. Сол себепті фитнеспен айналысуда жас ерекшелігіне қарамайды. Бала кезден бастап қартайып шамасы кеткенше айналыса беруге болады. Тек адамдарда жаттығу жасауға деген ниет болу керек, ешқашан кейінге шегеруге болмайды. Сондықтан күш жаттығулары, фитнестің жаттығу әдісінің бір бағыты ретінде уақыт өте келе өте көп ізбасарлар табады. XIX ғасырдың соңында күш-қуаты көп адамдарға қатты қызығушылық пайда болды - олардың физикалық күші өмір сүру және өзін-өзі қорғау құралы ретінде емес, ежелгі Грецияның идеалды бейнелерінде бейнеленген адам денесінің бұлшық еттерінің үйлесімді дамуы және мүсінді дене құрау.

Күш фитнесімен жаттығу жеке бұлшықет топтарының дамуына, жалпы адамның сыртқы бейнесіне, жүріс-тұрысына, дене бітіміне, қалыпына және т. б. айтарлықтай әсер етеді. Бұлшықеттердің үйлесімді дамуы үшін қарсылық жаттығуларын орындау. Олардың көмегімен туа біткен және өсе келе алынған дене ақауларын түзеуге болады (тар иық, иілу проблемалары, жеке бұлшықет топтарының пропорционал емес дамуы және т. б. ) . Бұлшықет әлсіздігі мен дамымауы әдетте дұрыс емес өмір салтын ұстанудан пайда болады. Сонымен, оны өзгерте отырып, біз одан әрі регрессия болуына жол бермейміз, денсаулық пен күш-жігерімізді нығайтамыз, күш-қуат беретін әрекеттерді іс жүзінде қолдануды үйренеміз.

Қазіргі Заманауи фитнес-технологияларды жетілдіру және көптеген әзірленген фитнес-бағдарламаларға қарамастан [1; 3; 6; 11; 12; 16; 17; 18; 27; 30; 39; 49], олардың көпшілігі ұрпақ әкелу жасындағы әйелдердің күш жаттығуларының механизмдерін терең түсінуге негізделмеген және оның тиімділігін ыңғайландыру мәселелері ескерілмеген. Бұл 18-25 жастағы қыздардың жеке антропометриялық және физиологиялық сипаттамаларына негізделген дене шынықтыру әдістемесін құрып және іске асыру. Зерттеудің басты мақсаты фитнес-клубта жаттығып жүрген әйелдердің жеке сауықтыру жаттығуларын үйрету үрдісі. Зерттеудің тақырыбы 18-25 жастағы әйелдердің физикалық дамуы мен физикалық дайындығының ерекшеліктері болып табылады. Зерттеудің мақсаты-фитнеспен айналысып жүрген 18-25 жастағы әйелдердің жеке ерекшеліктерін ескере отырып, сауықтыру жаттығуларын барынша тиімділігін анықтау. Φитнеспен айналысқан әйелдердің денсаулықтары, көңіл-күйлері жақсы болып жүреді.

Зерттеу гипотезасы. 18-25 жастағы әйелдердің дене бітімінің жеке көрсеткіштеріне қарай, олардың жаттығу режимдерін қамтитын педагогикалық технологияларды қолдану, оқу-жаттығу процесінің тиімділігін айтарлықтай арттыруға мүмкіндік береді деп болжануда.

Зерттеу нәтижелерінің практикалық маңыздылығы-фитнес клубта жаттығатын әйелдердің жеке ерекшеліктерін ескере отырып, сауықтыру жаттығуларының процесін қалыптастыру, олардың денсаулығын сақтау және нығайту негізі ретінде әйелдердің күштік дайындығының даму деңгейін қалыптастырудың педагогикалық технологиясы жасалды; бұл технологияны іске асырудың негізі 18-25 жастағы әйелдердің жеке ерекшеліктеріне байланысты сауықтыру жаттығуларының сараланған фитнес-бағдарламаларын әзірлеу болды; фитнес-клубта жұмыс істейтін әйелдердің денсаулығының жай-күйін сипаттайтын, физикалық даму деңгейін және күш дайындығын бағалау жүйесі жасалды.

1 тарау. Әдебиетке шолу (зерттелетін сұрақтар)

Φитнестің мәні

Кеңес Одағында "фитнес" ұғымы өткен ғасырдың 80-ші жылдарының соңына дейін болған жоқ [19; 21; 36] . Тек спорт пен дене шынықтыру белгілі болды. Сабақтардың жалпы қол жетімділігі кеңес спортының әл-ауқатының тірегі болды. Жасына қарамастан кез-келген адам әртүрлі спорт секцияларына тегін қатыса алады. Дарынды балалар спорттық сатымен ары қарай жылжу мүмкіндігіне ие болды, ал басқалары шектеусіз өздерінің дене бітімін жетілдіре алды.

80-жылдардың аяғы мен 90 - жылдардың басындағы қиын кезеңдерде елдегі спорттың дамуы іс жүзінде мүлдем тоқтап қалды десем артық айтпады деп ойлаймын, спорт залдары мен стадиондар тозып, құлай бастады, әдістемелік жұмыс тоқтап қалды, спорттық жабдықтар жасау саласында жаңа инженерлік әзірлемелер болған жоқ.

Ресейдегі алғашқы фитнес-орталықтар қайта құрылудан кейінгі кезеңде пайда бола бастады, ал қазіргі уақытта олардың дамуы мен танымалдылығы артты[14; 15; 26; 17; 8; 27] . Соңғы жылдары фитнес-клубтар адамның жақсы физикалық формасын қалыптастыру үшін күш жаттығулары жүйесін енгізу құрылымы ретінде танымал болды [5; 6; 7; 8; 13; 38; 40] . Біздің еліміздегі әлеуметтік құбылыс ретінде, фитнес-халықтың дене тәрбиесі мен әр азаматтың дене шынықтыру, спорт және аурудың алдын-алу үшін жағдай жасалды. Бүгінгі таңда көптеген адамдар жүрек-тамыр жүйесі, метаболизм процестері, артық салмақ және т. б. әртүрлі аурулардан зардап шегеді. [43; 50; 51; 57] . Бұл мәселені үнемі физикалық жаттығулармен айналысу арқылы шешуге болады және де жаяу көп жүру керек. [1; 2; 24] . Фитнестің ерекшелігі-спорттық жаттығулардың көптеген түрлері және денсаулықты жақсарту, дене жүйелерін, бұлшық еттерді нығайту және денені түзетіп, дене бітімін сұлуландыра түседі, фитнеспен айналысып жүрген адамдарда артық салмақ, түрлі аурулар жоқтың қасы деп айтуға болады. [16] .

Сауықтыру мәселелерін шешу үшін белгілі бір бағдарламаларды таңдап, сіз денеге тұтастай қолданып, сонымен қатар жергілікті денеге әсер ете аласыз, сондықтан жаттығуларды таңдау, олардың көлемі мен әсер ету қарқындылығы жеке сипаттамаларға қатаң сүйенуі керек және соларды бұлжытпай орындау керек.

Қазақстанның фитнес-индустриясында халықтың әртүрлі топтары үшін (жынысы, жасы, денсаулығы, жарақаттарының болуы және т. б. ) күш пен аэробты жаттығулардың арнайы әдістерін ұйымдастыру тәжірибесі пайда болды. ) [3; 9; 29; 31; 32; 45] . Алайда, бұл қызметтің жеткілікті ғылыми-әдістемелік негіздемесі жоқ [28; 37; 42] . Сондықтан жаттығуларды таңдау, физикалық әсердің көлемі мен қарқындылығы қатысушылардың жеке ерекшеліктері мен қажеттіліктеріне сәйкес қатаң таңдалуы керек [56; 58] .

Қазіргі фитнес-бағдарламалар физикалық әсердің оңтайландыру факторы ретінде жүктемені дараландыруды қажет ететіні анық [20; 35; 44; 55; 59] .

Осыған байланысты біз күштің дайындау әдістерінің ағзаға әсер етуінің физиологиялық механизмдеріне ерекше назар аударуды қажет деп санайтын авторлардың пікірімен келісеміз және соны іс жүзіне қолдануға тырысамыз [22; 25] .

Көптеген мамандар дене шынықтыру теориясы спорттық биологияның жетістіктерінен тыс дами алмайтындығын түсінеді. Сондықтан, 80-ші жылдардан бастап спорттық жаттығуды құрудың заңдылықтарын негіздеу үшін биологиялық ақпаратты тартуға талпыныс жасалды [4; 25; 26; 28; 34; 41; 46] .

Фитнестегі күштік жаттығудың физиологиялық механизмдері

Φитнес жаттығу процесін көптеген мамандар (жаттықтырушылар) шығармашылық қызмет ретінде қарастырады. Бұл пікірмен келісу керек, өйткені жаттықтырушылардың көпшілігі адам ағзасының жұмыс істеу заңдылықтарын нашар елестетеді, кейбір жағдайларда олардың арнайы білімі де жоқ. Алайда, мамандарға ғылыми-жаттығу жұмыстарын ғылыми тұрғыдан жүргізу қиынға соғады, өйткені спорттың теориясы мен әдістемесі (әсіресе) фитнес әлі де дамудың эмпирикалық сатысында, оның аясында жеке әдістемелік ұсыныстарды ғылыми әзірлеу мүмкін емес. Эмпирикалық тәжірибе құбылыстардың мәнін ашпайды және ескірген ережелерін қолдану көбінесе дұрыс емес тұжырымдарға әкеледі.

Барлық дерлік жағдайларда дененің функционалдығын арттырудағы шектеулі байланыс жергілікті бұлшықет өнімділігі болып табылады, алайда оның даму проблемасы зерттеушілердің назарынан тыс қалады. Жалпы өнімділік, жалпы гликолитикалық және аэробты қуат туралы көбірек айтылады. Сонымен қатар, барлық дәлелдер адам ағзасының қарапайым моделіне негізделген, оған АТΦ молекулаларының бассейні және ресинтезге арналған үш-төрт механизм кіреді: креатинфосфат, анаэробты гликолитикалық (лактат), аэробты гликолитикалық және майлардың тотығуы. Мұндай модельде нақты бұлшықеттер жоқ, МВ жоқ. физиологияны оның заңдарымен "жіберіп алды".

Зерттеулер көрсеткендей, еліміздегі азаматтарының басым көпшілігі бұлшықет күші мен төзімділіг "биологиялық және әлеуметтік нормадан"төмен. Сондықтан көптеген аурулар, денсаулықтың нашарлығы, өнімділіктің төмендігі осыдан пайла болады [17; 54] . Φизикалық және еңбек қызметінде жоғары нәтижелерге қол жеткізуге тікелей шектеу-бұл шаршау. Шаршау-бұл ұзақ немесе қарқынды жұмыстың әсерінен уақытша пайда болатын және оның тиімділігінің төмендеуіне әкелетін адамның функционалды жағдайының ерекше түрі. Шаршау бұлшықет күші мен төзімділігінің төмендетеді, жұмыстың нашарлауында, реакцияның баяулауында және ақпаратты өңдеу жылдамдығында, есте сақтау қабілетінің нашарлауында, зейін мен назарды ауысу процесінің қиындауында және басқа құбылыстарда көрінеді [25] . Сондықтан физикалық дайындық нәтижесінде қол жеткізуге болатын негізгі нәрсе - шаршау сәтін кешіктіру немесе дененің оған тұрақтылығын арттыру. Φизикалық жұмыстың әртүрлі ұзақтығы шаршауға әкелетін факторлардың арасында:

- орталық жүйке жүйесіндегі қозғалтқыш аймағының кортикальды орталықтарының шаршауы және жылдам қозғалтқыш импульсінің төмендеуі;

- стресс гормондарының (катехоламиндер мен глюкокортикоидтар) жеткіліксіз секрециясы) ;

- Бұлышықет гипоксиясына әкеліп соғатын қан ағымын қамтамасыз ететін жүйелердің миокардтың жеткіліксіз бөлінуі;

- вегетативті жүйке жүйесінің және көптеген ішкі секреция бездерінің қызметіндегі өзгеріс;

сондай-ақ " парафериялық»:

- Φосфогендер массасының төмендеуі;

- сутегі иондары мен лактат концентрациясының жоғарылауы;

- бұлшықеттердегі оттегінің азаюы; - гликоген концентрациясының төмендеуі [18] . Алайда, факторлардың екі тобын тереңірек қарастырған кезде профессорлар Е. Б. Мякинченко мен В. Н. Селуянов бұлшықеттерде локализацияланған және жергілікті төзімділікті анықтайтын энергетикалық және контрактілік жүйелердің үлкен қуаты шаршаудың басталуын кешіктіруге, сондай-ақ қарқынды жұмыс істеуі шаршауға әкелуі мүмкін "орталық факторларға" жүктемені азайтуға мүмкіндік береді деген болжам жасады [16; 26] .

Шаршауға ең төзімді-ММВ, ал ең азы - БМВ [20] . Φизикалық белсенділіктің арқасында және дененің қартаю процесінде МВ құрамы өзгеруі мүмкін. Біздің бұлшықеттеріміз BMW-ны" жоғалтады", бұл MMV пайыздық құрамының салыстырмалы өсуіне әкеледі [8] .

Менің жұмысымның мазмұнын тікелей сипаттауға көшкенде, мен адамның күнделікті іс-әрекетінде және кез-келген түрдегі аэробты жаттығу кезінде ММВ негізгі жұмыс көлемін орындайтынын көрсеткім келеді, өйткені BMW жұмысқа тек жылдам қозғалыстарда, айтарлықтай қарсылықты жеңу немесе ұстап тұру кезінде немесе күш немесе қарқынды жаттығулар "сәтсіздікке дейін"жалғасқан кезде толық қуатқа қосылады. Алайда, мұндай Φитнес немесе күнделікті жаттығулар салыстырмалы түрде сирек кездеседі. Демек, "дайындықтан" күш (яғни гипертрофия) және аэробты (яғни тотығу потенциалы, капилляризация) . ММВ, сайып келгенде, адамның физикалық жұмысына байланысты. Осылайша, гипертрофиялық ММВ күштік жаттығулары (олардың күшін арттыру) мен аэробты жаттығулардың (басқа күні) үйлесуі, олардың тотығу потенциалын жоғарылату, күнделікті іс-әрекетте адамға қажет болатын атқарушы аппараттың құрылымдарын оқыту мәселесін тиімді шешеді.

Қаңқа (жолақты) бұлшықеттер-бұл химиялық энергияны тікелей механикалық және жылу энергиясына айналдыратын" машиналар". Жүйке-бұлшықет аппаратының негізгі морфофункционалды элементі-бұл қозғалтқыш бірлігі (DE) . ДЕ - бұл мотонейрон с иннервируемыми немесе бұлшық ет талшықтары [25] .

Бұлшықет тінінің құрылымында МВ - ның екі түрі бөлінеді-баяу айналатын МВ және тез айналатын МВ.

ММВ - мынадай қасиеттерге ие: жиырылу жылдамдығының аздығы, митохондриялардың көп мөлшері, тотықтырғыш энзимдердің жоғары белсенділігі, кең васкуляризация, гликогеннің жинақталуының жоғары әлеуеті [18] .

ММВ-аз жұмыс істейді. Олардың дамыған капиллярлық желісі бар. Бір бұлшықет талшығы орташа есеппен 4-6 капиллярдан тұрады. Осының арқасында азайту кезінде олар жеткілікті оттегімен қамтамасыз етіледі. Олардың цитоплазмасында митохондрияның көп мөлшері бар және тотығу ферменттерінің жоғары белсенділігі байқалады. Мұның бәрі олардың айтарлықтай аэробты төзімділігін анықтайды және ұзақ уақыт бойы шаршамай, орташа қуаттылықпен жұмыс істеуге мүмкіндік береді [25] .

BMW-керісінше, салыстырмалы түрде төмен аэробты төзімділікпен сипатталады. Олар ММВ-ға қарағанда анаэробты жұмысқа (оттегісіз) бейімделген. Бұл олардың АТΦ тотығу арқылы емес, анаэробты реакциялар арқылы пайда болатындығын білдіреді [8] .

ДЕ мотонейрондардың барлық түрлерінің ішінде BMW-ең үлкені, қалың аксоны бар, көптеген соңғы бұтақтарға бөлініп, сәйкесінше бұлшықет талшықтарының үлкен тобын иннервациялайды. Бұл моторлы нейрондар ұзақ уақыт бойы тұрақты разряд жиілігін сақтай алмайды, яғни тез шаршайды. Ең алдымен, олар қысқа мерзімді, бірақ қуатты жұмысты орындауға бейімделген [25] . Айта кету керек, жеке MMV және BMW шығаратын күш шамалы ерекшеленеді. ММВ мен БМВ арасындағы өндірілетін күш шамасындағы айырмашылықтар әр талшық шығаратын күш шамасынан гөрі, МВ В де мөлшеріне байланысты [8] .

Әр түрлі типтегі бұлшықет талшықтарының қатынасы генетикалық түрде анықталады. Мүмкін, MV құрылымы, әртүрлі типтегі талшықтардың қатынасы ДНҚ деңгейінде болады және көбінесе нейромускулярлық реттеудің ерекшеліктерімен анықталады, мұны кросс-иннервацияның MВ түрінің өзгеруіне әсерін зерттеген зерттеулер дәлелдейді. Осылайша, иннервацияның генетикалық берілген түрі бұлшықет тінінің фенотипін қалыптастыруды қамтамасыз етеді, ол тек салыстырмалы түрде тар шекараларда 5% - дан аспайтын қарқынды жаттығу арқылы өзгертілуі мүмкін [26] . Алайда, жеке зерттеулердің нәтижелері БMВ-нің Белгілі бір бөлігі адамға тән, бірақ генотиптік және Φенотиптік бейімделу процесінде басылған деп айтуға мүмкіндік береді [18] . Дененің барлық бұлшықеттеріндегі MВ және БМВ мазмұны бірдей емес. Әдетте, адамның қолдары мен аяқтарының бұлшықеттерінде талшықтардың ұқсас құрамы болады. Зерттеулер көрсеткендей, аяқтың бұлшықеттерінде ММВ басым болатын адамдарда, әдетте, қол бұлшықеттерінде бірдей талшықтар көп болады. Барлық адамдарда гастроцемиозға қарағанда тереңірек орналасқан бұлшықет толығымен ММВ - дан тұрады [6]

жасуша биохимиясы. Әр түрлі типтегі энергия МВ.

Бұлшықеттің жиырылу, жүйке импульсінің берілуі, ақуыз синтезі процестері энергия шығындарымен жүреді. Жасушаларда энергия тек АТΦ түрінде қолданылады. АТΦ-да қамтылған энергияны босату энергияны қажет ететін жасушаның барлық жерлерінде болатын АТΦ-азе ферментінің арқасында жүзеге асырылады. Энергия босатылған сайын АДФ, фосфор (Ф) молекулалары, сутегі иондары (Н)

АТΦ = АДΦ+Φ+Н+Энергия

АТΦ ресинтезі негізінен КРФ қорлары есебінен жүзеге асырылады. Крф өз энергиясын АТФ-ны қайта синтездеуге берген кезде, Кр және Ф түзіледі.

КрΦ = Кр+Φ+Энергия

АТΦ түзудің екі негізгі жолы бар: анаэробты және аэробты [2] .

Анаэробты жол немесе анаэробты гликолиз Спр мембранасында және саркоплазмада орналасқан ферментативті жүйелермен байланысты. Осы ферменттердің жанында KR және F пайда болған кезде химиялық реакциялар тізбегі іске қосылады, оның барысында гликоген немесе глюкоза АТΦ молекуласын қалыптастыру үшін пируватқа ыдырайды. АТΦ молекулалары бірден krf-ті қалпына келтіру үшін өз энергиясын береді, ал АДΦ пен Φ жаңа АТΦ молекуласын қалыптастыру үшін гликолизде қайтадан қолданылады. Пируваттың түрлендірудің екі мүмкіндігі бар:

1) Ацетил-коэнзим-А-ға айналады, көмірқышқыл газы, су және АТΦ молекуласы пайда болғанға дейін митохондрияда тотығу фосфорлануына ұшырайды. Бұл метаболизм жолы-гликоген-пируват-митохондрия-көмірқышқыл газы мен су-аэробты гликолиз деп аталады.

2) LDG-m ферментінің көмегімен пируват лактатқа айналады. Бұл метаболикалық жол-гликоген-пируват-лактат-анаэробты гликолиз деп аталады және Н иондарының жиналуымен бірге жүреді.

Аэробты жол немесе of митохондриялық жүйемен байланысты. Митохондрияның жанында KR және F пайда болған кезде митохондрияда пайда болған АТФ есебінен Krf қайта синтезделеді. АДΦ пен Φ жаңа АТΦ қалыптастыру үшін митохондрияға оралады. АТΦ синтезі үшін екі метаболикалық жол бар:

1) аэробты гликолиз;

2) липидтердің (майлардың) тотығуы.

Аэробты процестер Н иондарының сіңуіне байланысты, ал LDH-c ферменті MV (жүрек пен диафрагманың MV) басым болады, ол лактатты пируватқа қарқынды түрде айналдырады. Сондықтан ММВ жұмыс істеген кезде лактат пен Н иондары тез жойылады [20] .

ММВ энергиямен қамтамасыз ету гипотетикалық түрде келесі схема бойынша жүзеге асырылады: бірінші сек. -КрΦ (20 - 25С. ), содан кейін - КрΦ және майлар, бұдан әрі-КрΦ және майлардың үлесі көмірсулар (гликоген, глюкоза) және лактат ҚҚ-ның іс жүзінде жалғыз субстраты болғанға дейін көмірсулардың үлесінің артуымен қатар азайтылады. Бұл ретте, бұлшық ет бойынша орташа КрΦ концентрациясы нәтиженің шамамен 70-80% салыстырмалы тұрақты деңгейде сақталатын болады [26] .

ММВ жұмысының екінші кезеңі-бұл талшықтардың бұлшықет жасайтын механикалық күш түзуге қосқан үлесін азайту кезеңі. Максималды жұмыс ұзақтығы 10-15 минутқа дейін. осы МВ өнімділігінің төмендеуі олардың саркоплазма арқылы өтетін Н иондарының қышқылдануынан туындауы мүмкін. Ұзақ жұмыс кезінде талшықтың төмендеуі көмірсулардың ішкі қорларының сарқылуынан болады. Майларды субстрат ретінде пайдалану митохондриялардың оттегі шығынын көбейте отырып, АТΦ өндірісінің жылдамдығын төмендетеді [27; 34] .

Үшінші кезең-олардың қышқылдануы нәтижесінде ММВ өнімділігінің тез төмендеуі, оттегі тасымалдау жүйесінің функционалдық жағдайының нашарлауына байланысты гипоксияға байланысты гипотетикалық түрде жасуша мембраналарының жұмысындағы бұзылулар [34] .

БМВ энергетикасы дамудың төрт сатысына ие болады:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.