Қазақстандағы урбанизация мәселесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Факультеті Философия және Саясаттану
Кафедрасы Саясаттану және Саяси технологиялар

СӨЖ
Тақырыбы: Қазақстандағы урбанизация мәселесі (мақала)

Орындаған:Жолаушыбай А.Е
Тексерген: Абдигалиева Г.К

Алматы 2021ж
Қазақстандағы урбанизация мәселесі
Аңдатпа. Мақалада Қазақстанның урбанизация мәселесі бойынша ішкі көші-қон үрдісінің еңбек нарығы мен халықтың өмір сүру деңгейіне ықпалы қарастырылған. Қала тұрғындары санының өзгеруі талқыланып, мигранттар ағымы мен еңбек нарығы және рецепиент-қалалардағы өмір сүру деңгейінің негізгі көрсеткіштері арасындағы өзара байланыс нақтыланған.
Түйінді сөздер: урбанизация, ішкі көші-қон, жұмыссыздық, өзін-өзі жұмыспен қамтыған тұрғындар, халықтың өмір сүру деңгейі.
Аннотация. В статье рассматривается влияние процесса внутренней миграции Казахстана на рынок труда и уровень жизни населения по вопросам урбанизации. Анализируются процессы изменения численности городского населения, выявляются взаимосвязи между притоком мигрантов и состоянием рынка труда, а также ключевыми показателями уровня жизни в городах-реципиентах.
Ключевые слова: урбанизация, внутренняя миграция, безработица, самозанятое население, уровень жизни населения.
Abstract. The article examines the impact of the internal migration process in Kazakhstan on the labor market and the standard of living of the population on the issues of urbanization. The article analyzes the processes of changes in the urban population, identifies the relationship between the influx of migrants and the state of the labor market, as well as key indicators of the standard of living in recipient cities.
Key words: urbanization, internal migration, unemployment, self-employed population, living standards.
Кіріспе
Урбaнизация - қaлaлaрдың, қaлa хaлқының өсуінің, олaрдың қоғaм дaмуындaғы рөлінің aртуы және ірі қaлaлaрғa, бaсқa дa халыққa тән белгілердің, ерекшіліктердің, өмір сaлтының тaрaлуының әлеуметтік процесі.
Урбaндaлу - лaтынның urbs - қaлa сөзінен шыққaн. Негізінен қaлa хaлқы сaнының өсуін aйтaды.
Урбaнизaция процесі мынaлaрғa бaйлaнысты:
- aуылдық елді мекендердің қaлaғa aйнaлуы;
- aуқымды қaлa мaңы aймaқтaрының қaлыптaстыруы;
- aуылдық жерден (провинциядaн) қaлaлaрғa мигрaцияның aртуынaн.
2050 жылға қарай Жер шарындағы халықтың үштен екісі қалаларда өмір сүреді. Қазір күн сайын шаһарларға 180 мыңдай адам көшіп жатыр. Дамыған мемлекеттерде қалалықтардың саны жылма-жыл 60 млн адамға көбеюде. Мұндай деректі БҰҰ Дүниежүзілік банктің болжамына сәйкес келтірді. Осы ретте адами капиталды дамыту индексі бойынша Қазақстан 200-ге жуық елдің арасында 50-орынға тұрақтаған-ды.
Кез келген мемлекеттің әлеу - меттік-экономикалық дамуы қал - а - лардың өркендеуімен тікелей байланысты. Бұл ежелден қа - лыптасқан аксиома. Ал осы - ған әсер ететін бірден-бір фактор - урбандалу процесі. Қа - зір әлем халқының 3 млрд-тан аст - амы қалаларда өмір сүруде. Алайда мына нәрсені ескеру қажет. Бұл үрдіс тек тиімді басқару мен дұрыс жобалаудың нәти - жесінде ғана тұрақты даму мақсат - тарына қол жеткізуге көмек - теседі. Ал стихиялық сипат - тағы урбанизацияның теріс әсері жетерлік. Мәселен, қазір көпте - ген қалалық аймақтар ауыл - дық елді мекендердің құлдырау есебінен өсіп келеді. Яғни, тұрмысы нашарлаған ауыл халқының қаладан жұмыс із - - деуіне тура келеді. Бұл қала ин - фра - құ - рылымына әжептәуір сал - мақ түсірсе керек. Демек, гео - мет - риялық тепе-теңдік сақталуы тиіс.
Қазақстанда 1990-2018 жылдар аралығында адамның даму индексі айтарлықтай өсті. Нақты айтқанда, өмір сүру ұзақтығының көрсеткіші өсіп, жан басына шаққандағы табыс 61,8 пайызға жоғарылады. Бұл әжеп - тәуір жетістік. Десе де мұны - мен тоқтап қалмай, әрі қарай жылжу қажет. Қазір қалалық ортада әлеу - - мет - тік теңсіздік мәселесі өзекті про - б - - лемаға айналды. Мысалы, ірі қа - ла - - ларда инфрақұрылымы жақ - сы да - мыған ауқаттылар тұратын аудан - - дар кедей аудандармен іргелес орналасқан. Қазақстанның жағ - да - йын - да және жаһандық дең - гейде урба - низацияның бере - тін мүм - кін - діктері көп. Қала - лар эконо - ми - ка - лық өсудің, иннова - ция - ның, жұмыспен қамтудың катализато - ры - на айналуы тиіс. Заманауи инфра - құры - лым, цифр - лы технологиялар, білім беру жүйесі өркендеуге жол ашады.
Негізгі бөлім
Қазіргі таңда ауылдық тұрғындардың шамадан тыс қалалық мекенге көшу себебі нарықтық қоғамның қақтығысына байланысты әртүрлі мәселелерге алып келіп отыр. Яғни бұл тұрғындардың әлеуметтік экономикалық жағдайының біршама салыстырмалы деңгейін көрсетеді. Елбасымыз Н.Назарбаевтың Қазақстан жолы -2050 Бір мақсат, Бір мүдде, Бір болашақ атты халқына жолдауында Қазақстан халқының урбанизация деңгейін жаһандық үрдісіне орай қалалық тұрғындар үлесі барлық халықтың қазіргі 55%-нан 70%-дай деңгейге дейін өсетінің көрсетті. Қазақстанның қалалары мен елді мекендерін сапалы жолдар мен көліктің барлық түрінің жүрдек бағыттары байланыстыратын болады. Озық және бәсекеге қабілетті ұлттық білім беру жүйесін құру аяқталады. Қазақстан әлемде адамдар үшін қауіпсіз және тұруға жайлы елдің біріне айналуға тиіс - деп насихаттаған болатын.
Урбанизация - адамзатты таратып орналасудағы қалалардың рөлі мен ара салмағына байланысты қалалық өмір салтын орнату сипатындағы тарихи процесс болып табылады. Бұл әлеуметтік стратификациялық қоғамда жаңа түрлену, экономикалық таптардың деңгейі анықталуда. Бұл өз кезегінде, Қазақстандағы бірден бір маңызды әлеуметтік теңсіздік параметр ретінде байқала бастады. 2014 жылғы 1 шілдесінде еліміздегі халық саны 17 264,6 мың адамды құрады, соның ішінде қалалықтар - 9 508,4 мың немесе 55,1%, ауылдықтар - 7 756,2 мың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.