Балалар - жасөспірімдер туризмінің XIX ғасырдағы даму тарихы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Халықаралық туризм және спорт университеті

Балалар - жастар туризмі және оның дамуы жағдайы

Реферат

6В11101- Туризм және қонақжайлылық индустриясын ұйымдастыру

Орындаған: Молдалы А.Д
Қабылдаған: Жолманова Н.Ж

Түркістан 2020
Мазмұны
I.Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 2
II.Негізігі бөлім
2.1 Балалар мен жасөспірімдер туризмінің қалыптасу кезеңдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... . 3
2.2 Балалар-жасөспірімдер туризмінің XIX ғасырдағы даму тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... . 6 2.3Қазақстандағы балалар мен жасөспірімдер туризмінің тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
III.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19 IV.Пайдаланылған әдебиет ... ... ... ... ... ... ... . 20
Кіріспе
Туризм - әлем экономикасындағы жоғары табысты салаларының бірі. Қазақстан - туристік нарықта өзіндік орны бар ел. Қазақстанда осы заманғы инфрақұрылым салаларының , соның ішінде туризмге де үлкен мән беріледі. Туризм бүтіндей ел аймақтарының экономикасының дамуына үлкен әсер етеді. Туризм саласында шаруашылық субъектілердің жұмыс жасауы жол көлік, халықаралық сауда, коммуналдық-тұрмыстық, мәдениет, медициналық қызмет салаларымен тығыз байланысты. Қазақстанда танымдық, сауықтыру, этнографиялық, экологиялық, орнитологиялық, балалар және жасөспірімдер туризміне қызмет ете алатын жағдайда.
Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемелекеттік бағдарламасында балалар мен жасөспірімдер туризмі - ішкі туризмді дамытудың және туристік мәдениетті тәрбиелеудің негізін қалаушы факторлардың бірі делініп, оған көп көңіл бөлінген. Бұл бағдарлама бойынша балалар және жасөспірімдер туризмі басқа туризм түрлеріне қарағанда тәрбиелік мәні жоғары, педагогикалық тәрбиелік жұмыстарда орны ерекше.
Бала жастан туризмнiң әр түрiмен айналысу азаматтық сезiмге, туристiк мәдениетке және қонақжайлылыққа тәрбиелеуге мүмкiндiк бередi, iске асыру кезiнде туризм экономиканың пәрмендi секторы ретiнде табиғат пен қоғам үшiн ең төмен салдарлар әкеле отырып, мемлекеттiң тұрақты дамуын қамтамасыз етуге ықпал ететiн болады.
Балалар мен жасөспiрiмдер туризмi туризмнiң белсендi түрi бола отырып: - өскелең ұрпақты табиғатпен байланыстыру арқылы оны салауатты өмiр салтына баулуға, жiгер мен руханилыққа тәрбиелеуге;
туған өлкенi iс-жүзiнде тануға, қоршаған ортамен, тарих және мәдениетескерткiштерiмен танысуға ықпал етедi.
Балалар мен жасөспiрiмдер (мектеп жасындағы) туризмiн дамытуды мектептiк бiлiм беру жүйесiндегi он жылдықта жойылған мектептен тыс балалар мен жасөспiрiмдер мекемелерiн қалпына келтiру, көптеген пәндер бойынша оқу бағдарламаларын уақыт талабына сәйкес жаңарту арқылы кешендi түрде жүргiзу қажет:
оқу бағдарламаларының тақырыптық жоспарларына туристiк техникамен дайындық, Қазақстанның тарихи объектiлерiн, бiрегей табиғи ескерткiштерi бiлiмдерiн, жердi бағдарлау және карта бойынша бағдарлау дағдыларын қалыптастыру жөнiнде сабақтар енгiзу арқылы туристiк бiлiмнiң жалпы бiлiм беру деңгейiн жетiлдiру;
балалар мен жасөспiрiмдердiң мектептен тыс туристiк мекемелерiнiңжелiсiн: балалар мен жасөспiрiмдер туризмi станцияларын республикалық буыннан аудандық буынға дейiн, туристiк клубтарды, балаларға арналған туристiк базаларды қалыпқа келтiру және кеңейту.
2.1 Балалар мен жасөспірімдер туризмінің қалыптасу кезеңдері
Балалар-жасөспірімдер туризмі мен өлкетану жаңа уақыттың (өмірдің) әлеуметтік құбылысы сияқты өнеркәсіп революциясының бел баласы (детище), Батыс Еуропада буржуазиялық қатынастың пайда болуы өсіп келе жатқан ұрпақтың тәрбиесіне жаңа талаптар тудырды. Тарих сахнасына Қайта өркендеу дәірінде құрылымның жан-жақты дамыған тұлғасы шықты. Ең бірінші туристік жорықтарды тәрбиелік және білім беру мақсатында пайдалануға әрекет жасаған Ойын үйінде(в Доме игр) ұйымы болды - мектепте, 1425 жылы Мантуедегі (Солтүстік Италия) Витторино да Фельтре. Сол жердің тәрбиеленушілері Альпі тау бөктеріне бір күндік және көп күндік жорыққа шықты. Туристік жорықтарды физикалық тұрғыдан тәрбие беру мен білім беру мақсатында пайдалануды қолданған белсенділер мыналар: И. Меркуриалис, Э. Роттердамский, Х.Л. Вивес, Т. Мор, Ф. Рабле, М. Монтель.
XVII ғасырдың аяғы, XVIII ғасырдың басында Англия, Франция, Германия, Австрия, Швейцария және тағы басқа елдердің мектептерінде мұғалімдер жеке пәндерді оқытуда жаяу серуендеу мен өңірлерге баруды қолданды. Мұндай саяхаттың қарапайым түрлері экскурсия деген атқа ие болды. Сонымен қатар оқушының зерттеу қабілетін дамыту қажеттілігін көптеген танымал педагогтар мойындады. Я.А. Коменский, Ж-Ж. Руссо, И.Г. Пестолоцци, А.Дистервег өз жұмыстарында білім беру процесінде көрнекілік, зерттеу әдістерінің маңыздылығын бірнеше ретсызып көрсетті. Жаңа типтес мектептерде - қатысушылар алқасына аптасына бір рет рекреациялық (бос күн), негізінен танымдық мақсатта серуендеуге және жорыққа шығуға мүмкіндік берген. Я.А. Коменский көпшілік орта мектептердің программасын өңдей, жетілдіре отырып ұсынды: ...оқу жылы соңында екі немесе үш жыл саяхаттауға қалады.
Ресейде саяхатқа деген қызығушылық өлкетанумен тығыз байланысты болып шықты. Бұрынғы ауылдар, қалалар және облыстар мәліметтері жергілікті және жалпы орыстар шежіресіне енді. XVII ғасырдың соңында С.У. Ремизов орысша ең бірінші этнографиялық және археологиялық атлас жасады.
Балалар-жасөспірімдер туризмінің XVIII-ғасырдағы дамуы
Ең алғашқы өлкетанулық зерттеулер XVIII-ғасырдың құрылу дәуіріне жатады және де 13 ақпан 1718 жылғы I-Петрдің жарлығымен байланысты, онда барлық қызықты табылған жаңалықтар мен олжаларды патшаға баяндау, соларды тапқандарды - марапаттау жайында бұйрық берілген. Сонымен қатар кім де кім патшаның көңілінен шығатындай қандай да көне заттарды тапса, нақты айтатын болсақ: бұрын-соңды көрмеген тастар, адамның немесе малдың, балықтың немесе құстың сүйектері, сонымен бірге қандай да тастағы, темірдегі немесе мыстағы ескі жазулар, не болмаса таңқаларлық, бұрын көрмеген мылтық, ыдыс-аяқ немесе тағы басқа сол сияқты заттар алып келуге тиіс болды.
Халықтың көп бөлігін өлкетанулық зерттеулерге жұмылдырып, көңілін аударуға белсенді атсалысқан В.И. Татищев болды. Ол 1734 жылы Ресей бойынша 92 сұрақтан тұратын, ал 1737 жылы Ресейдің ежелгі замандағы тарихына жеке аумақтары бойынша мәліметтер жинау туралы 198 сұрақтан тұратын анкетасын таратты.
М.В. Ломоносов 1760 жылы Академиялық анкетаны жан-жаққа таратып, жауабын ғылым Академиясына жіберуін өтінді. Ал өзі кіші жастағы шаруа балаларын белгісіз кен орындарын, қымбат металл мен тастарды іздеу жұмыстарына тартуға тырысты.
Шынында халық ғалымдары арасынан қызықты жұмыстар пайда бола бастады. Ресей мемлекетінің әр түрлі провинциялары бойынша саяхаттың күнделік жазбалары И.И. Лепехина (1780-1790 жж.); Двинскхалқының тарихи бастамасы (1785ж.); Холмогор қаласының тарихи кескіні (1790ж.); Архангельск қаласының қысқаша тарихы (1792ж.) В.В. Крестинина; Киелі Русьтегі қайыршылар (1862ж.); Ресейдегі тәртіпсіздік тарихы мен орыс халқы тарихының байланысы (1868ж.) И.Г. Прыжкова.
Практика, әлемді тану негізі, қайта құру ой өзегі сияқты бір қоршаған шындық болды, XVIII- XIX ғасырларда Ресейде білім саласында жүргізілгендей. Дәл осы бағытты Н.И. Новиков, Ф.И. Янкович, А.Н. Радищев белсенді дамытты.
Солардың қызметінің арқасында қоғамдық педагогикалық ортада зерттеу саласындағы экскурсиялық әдіс сияқты белгілі көлемдегі жақтаушылар пайда болды. Н.И. Новиков Балаларды тәрбиелеу және ақыл-кеңес беру атты мақаласында: өздері көріп, естіп, сезе алатындарын кітаптан немесе ауызша оқуға балаларды мәжбүрлемеңдер- деп жазған. Осындай педагогикалық ойлар 1786 жылы Ресей империясының халықтық училище жарғысында, сонымен қатар 1804 жылы Оқу орындары мен университетке қатысты мекеменің жарғысында, сонымен қатар сол кездегі құжаттар қатарынан көрініс тапты.
1782 жылы халықтық училищеде бекітілген бағдарламалар бойынша мұғалімдер әр түрлі өлкетанулық мағлұматтар жинау және қолдану, маңызды жергілікті оқиғаларды жазуға бұйырды. Осылай Ресей мемлекетінің тарихында уақыт өте келе анық зерттелген ескерткіштер болды.
XIX ғасырда Батыс Еуропа елдері, сонымен қатар Ресейде көрнекілік ойлар (идеялар) мектептерде үлкен атқа ие болды, осы ойлар балалардың шығармашылық қабілетінің дамуы, сонымен қатар оқудың табысты болуының кепілі болды.
Ең бірінші жоспарға білімнің ой прагматизациясы, оның тәрбиелік қолданылу мүмкіндігі алға қойылды. Неміс тілінен аударылған 1913 жылы басылып шығарылған Мектептегі шығармашылық жұмыс атты Ф.Гансберг кітабында ...Барлық білім осы заманға және келешекке, біздің өмірімізге, адамзаттың дамуына қолданылуы мүмкін болғандықтан мағынаға ие бола алады деп тіке айтылған. Қолдану - бұл барлық білімде сыналатын тас, ол биология және әлеуметтану деп аталады. Білімнің қолданылуы - бұл өз жағынан индустриялы-буржуазиялық қоғам құрылуының әлеуметтік тапсырысы болды.
Ресейде осы сияқты идеялардың өзіне жол ашуы жай болған жоқ, ол сөзсіз, XIX ғасырдағы оның тарихи даму жағдайымен байланысты. Жер аударуда болған, Ялутордағы қыздар мектебінде сабақ берген желтоқсаншы И.Д. Якушкин оқушылардың әр түрлі зерттеу жұмыстарының формаларын практикада қолданған бірінші адамдардың бірі. Ол балалармен экскурсиялық жұмыс пен туризмді ұйымдастырушылардың және энтузиасттардың бірі. Ол көбінесе жазғы жорықтар мен экскурсияларды қоршаған табиғатты зерттеу мақсатында тәжірибеден өткізді.
Отандық педагогикаға XIXғасырдың аяғы, әсіресе XX ғасырдың басында туристік - экскурсиялық бағыттағы зерттеу жұмыстарына жоғары көңіл бөліне бастады. Осындай педагогикалық жұмыс түрлеріне қоғамның, педагогтардың және оқушылардың өзінің қызығушылығы бірікті.Ғылыми - практикалық білім көзқарасы тұрғысынан экскурсияның нәтижелілігін дәлелдеуде К.Д. Ушинский, А.Я. Гред, П.Ф. Каптеревтердің еңбегі аз емес.
Өлкетанулық зерттеулерді теориялық тұрғыдан дәлелдеген К.Д. Ушинский Балалармен тоғай мен алаңда өткізілген бір күн... мектеп қабырғасында өткізілген көп аптаға татиды деп сендірді ол. Отанды басқару - танымал, орыс тілі мен география методисті Д.Д. Семенов бұл білім саласын осылай анықтады. Географияны оқыту өңір географиясынан, өздері отырған сыныптың планын оқыи біліп, зерттеуден басталады. А.Я. Гред жаратылыстануды оқыту практикасынан экскурсияны оқу (үйрену) әдісі ретінде енгізді. Ол мұғалімнің міндеті оқушыны зерттеушінің орнына қою деп есептеді. Бірақ балалар өздері тікелей бақылай алмағандарын немесе басынан өткізбеген жайттарды зерттей алмайды.
Орыстардың дене шынықтыруының негізін қалаушы П.Ф. Лесгафт ересектер мен балаларға серуендеуді, экскурсияны және жорықтарды сауығу және шынығу әдісі ретінде қолдануларына табанды кеңес берді. Ол өлкетанулық тәсілді пайдалана отырып былай деп жазды: Жалпы мектепте оқытылатын пәндер міндетті түрде өмірмен байланысты болу қажет, бұл қаншалықты мүмкін болса, соншалықты әрқашан өмірден көргенге сүйену қажет. Н.Ф. Бунаков және В.П. Вахтеров оқу (үйрену) кезінде өлкетанулық білімін кең көлемде қолдану методикасын өңдеді.
П.Ф. Каптерев 1885 жылғы Дидактикалық очерктер атты жұмысында былай деп жазды: ... Күмәнсіз, Жер шарын айналу саяхаты оқыту-тәрбие беру түрінде білім беру ортақ қажетті элемент болатын уақыт келеді,... педагог мүмкіндігінше әр білім саласындағы негізгі ұсыныстар мен мағлұматтар толық көрнекі жолмен алынуының қамын ойлау қажет, әйтпесе білім негізділігі мен тұрақтылығының жетіспеушілігі болады. Жалпы туристік іс әрекет Ресей мектептері мен мектептен тыс мекемелерде жан жақты талдаудан өтіп педагогика мен психоглогия саласындағы негізгі зерттеулерге байланысты баспасөз беттерінде және ғылыми журналдарда жарық көре бастады.
2.2 Балалар-жасөспірімдер туризмінің XIX ғасырдағы даму тарихы
Бірінші жаппай үйрену экскурсиялары 1892 жылы одессиялық арнайы оқу орнының оқушыларына Қырымдық таулы клубымен өткізілді. XX ғасырдың басында кейбір есептеулер бойынша экскурсиялық жұмыстар жүргізген 100ге жуық ұйым болды. Осы кезеңде Ресейдің барлық жерінде үлкен көлемде ерікті қоғам құрыла бастады, олардың басты мақсаты - туған өлкелерін тану және зерттеу, тану-білім беру экскурсияларын және елдің әр түрлі түкпірлеріне ғылыми саяхаттар ұйымдастыру болды. Сонымен қатар экскурсияға қатысушылар табиғаттың сұлулығын және тарихи-мәдени ескерткіштерді сырттай тамашалап ғана қоймай, практикалық бақылаулар өткізді, тәжірибелер жасады, олардың нәтижелері оқу орындарының баспа басылымдарында белгіленіп, жарияланды.
Осы кезеңде құрылған қоғамның ең танымалы және өзі жайында жақсы жағынан есте қалғандар мыналар деп айтуға болады: Тбилисидегі Кавказдық альпілік клуб, Одессадағы таулы Қырымдық-Кавказдық клуб, таулы Владикавкздық клуб, Кезеңде құрылған қоғамның ең танымалы және өзі жайында жақсы жағынан есте қалғандар мыналар деп айтуға болады соналары : Тбилисидегі Кавказдық альпілік клуб , Одессадағы таулы Қырымдық - Кавказдық клуб , таулы Владикавкздық клуб , Мәскеулік сауаттылар қоғамы , Тверлік оқушылардың мектептен тыс даму қоғамы. Курсктегі арнайы оқу орнында құрылған қатысушылардың экскурсияларына жәрдем көрсету қоғамы, Л.А. Римск - Корсаков атындағы Тверлік әйелдер гимназиясындағы қатысушылардың саяхатын ұйымдастыру қоғамы, Ярославтық ерлер гимназиясындағы физико-математикалық үйірме, СанктПетербургтегі Тенищев училищесіндегі ғылыми қоғам және т.б. Бұл қоғамдардың бағыттары әр түрлі болды.
XIX ғасырдың аяғына қарай ұстаздық қызметті туристік-экскурсиялық қызметке қарай көңіл аударту үшін көп нәрсе жасалды. Ел бойынша көп күндік маршруттар белгіленді: екеуі Қырымға, үшеуі Солтүстік бойынша, алтауы Кавказ бойынша және біреуі Орал бойынша. Бұл аудандар бүгінгі таңда да балалар туризмінде танымал аудандар. Таяуда Пятигорскте 1907 жылы Р.Р. Лецингермен Оқушылар баспанасы құрылды, тек 1909 жылы 119 топ өтті.
Оқушылардың мұндай белсенді жұмыстары өкіметтің елеуісіз қалған жоқ. Сонымен Халыққа Білім беру Министрлігі 1910 жылы оқу бағдарламасына экскурсияны сауықтыру-зерттеу қызметінің бір түрі ретінде қосуды ұсынды. Жол қызметі министрлігі 1899 жылы жазғы маусым кезінде барлық темір жолдарға жалпы жеңілдік тарифін енгізді. Бұл тариф бойынша 50 шақырым қашықтыққа дейін төменгі оқу орындарындағы оқушыларға және тәрбиешілерге жеке вагондардағы 3-класстық тариф бойынша тегін жүруге құқық берілді. Кейінірек жеңілдік тарифі үлкен қашықтықтағы оқушылар топ серуені үшін билет бағасын 75%-ға жеңілдетті. Ал 1906 жылдан бастап жеңілдіктер 50%-ға қысқартылды, соған қарамастан сол бойынша СанктПетербургтан Кавказға дейін баруға болатын еді. XX ғасырдың басында арнайы туристік-экскурсиялық журналдар басылып шыға бастады: СанктПетербургте Русский турист, Мәскеуде Экскурсионный вестник, Одессада Записки Крымского-Кавказского Горного клуба. Бұл басылымдардың беттерінде әрбір қоғам өз тәжірибелерімен алмасуға атсалысты.
1899 жылы Русский турист журналының бетінде тағы да Мектептегі саяхаттар мен серуен құру туралы арнайы мақала басылып шықты. Мұнда Ресей мектептеріндегі экскурсия өткізу жайындағы тәжірибелер айтылды.
XX ғасырдың басында алғашқылардың бірі болып алыс экскурсияға шығудың тәрбиелік, білімділік маңызы жайында айтқан И.М. Гревс болды. Табиғаттағы экскурсияның ең бастысы, ең ерекшелілігінің бірі - адамның дүниемен(әлеммен) тікелей қарам-қатынасы оған белсенді саяхат жасауыдеп жзды. Сонымен қатар, Саяхат-бұл мәдениетті дамытудағы ұлы күштердің бірі. 1903 жылы Санкт-Петербургте Образовательные прогулки по России(Ресей бойынша серуен құру) атты кітап басылып шықты. 1910 жылы революцияға дейінгі Ресейде белгілі болған Табиғат ғылымдарының әдіскерлері Б.Е. Райков пен Г.И. Бочтың басшылығымен Мектеп экскурсиясы, оның маңызы және ұйымдастырылуы атты кітабы шықты. 1921 жылы Н.К. Крупскаяның ұсынуымен қайта басылып шығарылды.
Балалар мен жасөспірімдер туризмінің революция кезеңінде және Кеңес үкіметі кезеңіндегі дамуы.
Туристік-өлкетанулық қызмет 1918 жылдан 1928 жылға дейінгі кезеңдерде мектептен тыс мекемелерде шоғырланды және көп күндік экскурсия түрінде (6-10 күн) өткізілді, ол түнемелі жорықтар деп аталды.
Оның басты тақырыбы жаратылыстану тарихының тәртібі, ауыл шаруашылық еңбек және қолөнерлік кәсіпшілікті зерттеу болды. Ескеретін жәйт, 1918 жылы-ақ Халыққа Білім беру Комитетінде мектеп экскурсиясының арнайы бюросы ұйымдастырылды. Халық комитеті А.А. Луначарскийдің тапсыруымен профессор И.И. Полянский 1919 жылы мамыр айында оқушылар мен мұғалімдердің бірлескен еңбек мектебінің экскурсиялық-зерттеу жұмыстары үшін 6 экскурсиялық станция ұйымдастырды. Туризм мен өлкетанудың ұйымдастыру-әдістемелік жағы сол кездегі Экскурсионный вестник журналының бірінші нөмірінде И.М. Гревс, Н.П. Анциферова, Б.Е. Райкова, А.А. Яхонтова, Н.К. Крупский еңбектерімен анықталды: Экскурсияны мектеп курсында қажетті фактор ету жаңа уақыттың міндеті еді. Крупская экскурсия мән-мағынасын былай анықтады: Экскурсия зор мағынаға тек жақсылап дайындалған кезде ғана ие бола алады. Өмірді бақылауды үйреніп және одан мүмкіндігінше барлығын алуға тырысуымыз қажет.
20-шы жылдардың соңында экскурсия мен туризмнің біріккен қоғамымен жарияланады. Бүкілодақтың зерттеу жорығы Бесжылдық станоктар шикізатына(За сырьем для станков пятилетки) деп аталады, ол жорыққа көптеген жас туристер тобы қатысты. Жорықтың пайдасы бар деп бірден баға берген академик А.Е. Ферсман былай деп жазды: Біз туризмнен тек ғылыми ашылулар маңайындағы жұмыстарға ғана емес, сонымен қатар үлкен шаруашылық мағынаны жаулап алуға көштік.
30-шы жылдары туристік жорықтар мен экскурсиялар оқытушылар тәжірибесінде маңызды орын алды. А.С. Макаренконың ұжымдық жорықтарда тәрбие беру мақсатында қолданған қызықты тәжірибесін пайдалану.
Көрнекі педагог жорықтарды оқу және еңбек жылдарында жеткен жетістіктері үшін ынталандыру сыйлық ретінде қолданды. Коммунадағы туристік жұмысқа тәжірибелік талдау жасай отырып Ф.Э. Дзержинский мен Макаренко жазғы экскурсиялар мен жорықтарды жылсайын өз тәрбиеленушілеріне ұйымдастыру бұл жастарға білім беру мен дамытуда ең жақсы әдіс деп саналды.
Соғыстан бұрынғы жылдары бірқатар шаралар балалар арасында туристікөлкетанулық жұмыстарды нығайту мүмкіндігін туғызды. 1932жылы РСФСР Халыққа Білім беру Орталығының алқалары: Балалар арасындағы жоғарғы сатыдағы экскурсиялық-туристік жұмыстарды өлкелік, облыстық, аудандық бөлімдерінің халін біліп берудегі балалармен бірігіп коммунистік ұйыммен барлық шараларды қалаларда, жұмыс және маңызды колхоздық аудандарда экскурсиялық-туристік станциялар мен солардың базаларында әдістемелік жұмыстарды өткізу қаулысын қабылдады.1937 жылы Бүкілресейлік пионерлер мен оқушыларға минералды шикізатқа жорық ұйымдастырылғандығы жарияланды.
1940 жылы РСФСР Халыққа Білім беру Орталығы Балалар туризмі туралы бұйрық шығарды. Мектептерде жас туристер клубтары құрылды.
Балалар туризмі мен экскурсиялары - халық комиссары, ағартушы Потемкин Халыққа Білім беру Орталығының алқасында бұл қатысушылардың барлығы жұмылдырылған оқыту-тәрбие беру жұмысының бір түрі деп жариялады. Туризм мен экскурсияның ең басты міндеті жалпы білім беру және өз ұйымдастырылуында болашақ жауынгердің дайындығы мен физикалық шынығуының элементін ала жүрді. 1940 жылда жорықтарға қатысуға 261 мың оқушы жұмылдырылды. 1941 жылдың басында Бүкілодақтық пионерлер мен оқушылар азамат соғысы болған жерлер мен кішкене өзендерді зерттеу экспедициясы жарияланды.
Ұлы Отан соғысы жылдарында оқушылардың туристік-өлкетанулық қызметтері майдан мен тылға көмектесу бағытында болды. Балалар жабайы өсетін пайдалы өсімдіктерді жинап, Ұлы Отан соғысына қатысқан батырлардың өмірбаяндарын жазып, майдангерлер мен мүгедектердің жанұяларына көмектесті.
Соғыстан кейінгі және 50-жылдың басында балалар туризмі жаппай көпшілік туризмі болды. Майданға қатысқан көптеген оқытушылар шайқас болған жерлерге жорықтар ұйымдастырып, балаларға біздің халқымыздың атақ, абыройын, ерлігін таныстырды. Дәл осы кезде көптеген мұғалімдер туризмді оқыту мен тәрбие берудегі нәтижелі әдіс-тәсіл ретінде қолданды. В.А. Сухомлинский былай деп жазды: Табиғатпен әсерлі (эмоционалды) сырласпай нағыз рухани тәрбие алу мүмкін емес. Оның балалармен сансыз орманға, өзенге, далаға серуендері адамгершілік сабақтарының танымдық мінез-құлқы болды. 40-шы жылдардың соңы 50-ші жылдың басында практикаға қалалардың, облыстардың, ал кейініріек - Бүкіл ресейлік және Бүкіл Одақтық жас туристер слеті енгізілді.
1958 жылы 24 желтоқсанда СССР Жоғарғы Кеңесі Мектептің өмірмен байланысын нығайту туралы заңын қабылдады. Жаңа оқу жоспарлары, бағдарламалары бекітілді, онда экскурсиялардың мағынасына, табиғатты бақылауда мектеп сабақтарын оқытуда өлкетанудың жақын келуі маңызды рөл атқаратындығы жайлы көрсетілген.
Қымбатты әкелер даңқы атты Бүкіл Одақтық жорық 60-шы жылдардың ортасында өз бастауын алды. 1965 жылы 19 қыркүйекте Брест батырларқамалында революциялық, еңбек және жауынгерлік даңқты орындарда бірінші Бүкіл Одақтық жорыққа қатысушылар слеті өтті. Жорыққа 3 миллионнан аса адамдар қатысты. Жорық кезінде қаза тапқандарға ескерткіштер салынды, жерленгендердің орындары ретке келтірілді, зиратта көмілгендердің аттары орнатылды. Жорық 11 кезеңнен тұрды. Бүкіл Одақтық слеттер Мәскеуде, Ленинградта, Киевте, Ульяновскте, Волгоградта, Ивановта, Минскте, Ереванда өткізілді, ал 12-ші (және соңғы) слет басқа атаумен өтті.
70-ші жылдары пионерлер мен оқушылардың Бүкіл Одақтық экспедициясын өткізу тәжірибесі жалғасын тапты. Менің Отаным СССР(Моя Родина СССР) атты Бүкіл Одақтық экспедиция жарияланды. Экспедиция Кеңес Одағының құрылғанына 50 жыл және пионерлер мен комсомолдың В.И. Ленин атын иеленгеніне 50 жыл толуына арналған. Ең басты мақсат кеңестік халық дәстүрлерінде революцияшыл, жауынгерлік және еңбекшіл оқушыларды біздің көп ұлтты елімізде достық және туыстық үлгіде тәрбиелеу, мектептерде әрбір сыныпта экспедициялық отряд құруға ұсыныс жасады. Есептеу нәтижелері сыныптардың 20%-нан көбінде: мұндай отрядтарды құра алғандығын көрсетті. Мықты экспедициялық отрядттардың слеттері, мәслихаттар, өлкетанулық материалдардың көрмелері өткізілді, мұражайлар құрылды, ардагерлермен жұмыстар жүргізілді.
Отызыншы-елуінші жылдардың басында балалар туристік-экскурсиялық станциялары құрылады, олар туристік, өлкетанулық және экскурсиялық жұмыстардың нұсқаулы-әдістемелік және ұйымдастырылған орталықтары болды. Олардың үйірмелерінде оқушылар туристік-өлкетанулық қызметтегі зерттеу әдісін кең көлемде дамытуға мүмкіндік алды. Жас туристер станцияларының үйірмелері мен пионерлер үйінің жұмыстарын талдай отырып С. Истомин былай деп жазды: Мектеп туризміндегі іздеу-зерттеу жұмыстарының түрлері мен әдістерінің көп қырлығы сонша, әр жастағы мектеп оқушыларының қызығушылығын қанағаттандыра алады. 1992 жылы Ресей Федерациясында Менің Отаным - СССР(Моя Родина-СССР) экспедициясының орнына туристік-өлкетанулық қозғалыстың Атамекен бағдарламасы жүзеге асырылады.
2.3 Қазақстандағы балалар мен жасөспірімдер туризмінің тарихы.
Қазақстандағы балалар мен жасөспірімдер туризмінің тарихы сонау кеңестік өкіметтің алғашқы декреттерінен бастау алып, олардың орындалуы үшін тұңғыш мектептен тыс мекемелер ашылған болатын. 1918 жылдың желтоқсанында елдегі күйзелістерге, ашаршылыққа, жалғасып жатқан азамат ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.