Авторлық құқық объектілері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
ТАРАЗСКИЙ РЕГИОНАЛЬНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМ. М.Х. ДУЛАТИ

"Бекітемін" Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары "___" _____2021 ж

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Авторлық құқық және авторлық құқықтық қатынастар
Мамандығы:
Біліктілігі:
Орындаған: Өмірбек Ә. Ә.
Жетекшісі: Нургазина Г. М.

Тараз 2021 жыл
ЖОСПАР
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6 I АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ ЕРЕЖЕЛЕРІ
1.1. Авторлық құқық ұғымы және оның мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2. Авторлық құқықтық қатынастар ұғымы және авторлық қатынастардың құқықтық реттелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
II. АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ СУБЪЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ОБЪЕКТІЛЕРІНЕ СИПАТТАМА
2.1. Авторлық құқық субьектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 13
2.2. Авторлық құқық объектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...20

Кіріспе
Курстық жұмыстың құрылымы
Курстық жұмыс кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер және қорытынды бөлімдер тізімінен тұрады. Негізгі бөлім үш бөлімнен тұратын бірінші бөлімнен және үш бөлімнен тұратын екінші бөлімнен тұрады. Курстық жұмыстың жалпы көлемі-25 бет.
Зерттеудің міндеті
Қазіргі өмір міндеттерден тұрады. Олардың шешімдерінің дұрыс жолы ғана емес, сонымен бірге түпнұсқа болуы керек, әйтпесе адамзат дамуының тұрақты процесі туралы айту мүмкін емес. Сондықтан біздің өміріміздегі соңғы орын шығармашылық емес. Әдебиеттің, ғылымның және өнердің дамуының маңызды шарттарының бірі-шығармашылық туындыларды жасаушылардың және оларды заңды түрде пайдаланатын адамдардың белгілі бір азаматтық құқықтарды мойындауы, сондай-ақ оларды сенімді түрде қорғауды қамтамасыз ету. Алайда, бүгінде авторлық құқық және авторлық құқықтық қатынастар жиі бұзылады тағы да ол күшейтілген қорғауды қажет етеді. Бұл курстық жұмыста мен авторлық және онымен байланысты құқықтық қатынастар туралы зерттеп, зерделеп, саралайтын боламын.
Курстық жұмыстың мақсаты
Курстық жұмыстың мақсаты - авторлық және авторлық құқықтық қатынастардың негізгі ерекшеліктерін қарастыру, сонымен қатар оларды қорғаудың нақты тәсілдерін зерттеу. Мен таңдаған тақырып, менің ойымша, ең өзекті, себебі авторлық құқықтар және авторлық құқықтық қатынастарын қорғауда ұзақ мерзімді ғылыми және де практикалық маңыздары бар ең күрделі азаматтык проблемалардың бірі ретінде қарау шарт.
Және де жұмыстың мақсаты авторллық құқықтың негізгі ережелерін зерттеу болып табылады. Осыған байланысты мынадай міндеттер қойылды:
авторлық құқықтың қалыптасу процесін қысқаша зерделеу;
авторлық құқық ұғымын, функциялары мен көздерін айқындау;
авторлық құқық субъектілері мен объектілерін сипаттау;
авторлық құқықтың мазмұнын анықтау;
авторлық және сабақтас құқықтардың қолданылу аясын анықтау.
Зерттеу объектісі
Зерттеу объектісі авторлық құқық саласындағы азаматтық-құқықтық қатынастар болып табылады.

Авторлық құқық - бұл автордың ( құқық иеленушінің) қолданыстағы заңнамамен бекітілгені тағы ла туындыны пайдалануда, сонымен қатар авторлардың жеке өзіне тиесілі емес яғни, мүліктік емес құқығын іске асыруға бағытталып отырған құқықтық өкілеттіктерінің жиынтығы.
Қазақстанда, әлемнің барлық түрлі елдеріндегідей, авторлық құқықтық туындылардың мақсаттары мен қадір-қасиетіне, сонымен қатар, мұны білдіру тәсіліне қарамай, шығармашылық қызметтердің жетістігі ретінде танылатын табылатын ғылым, әдебиет пен өнер туындылары қолданылып жатады. Басқаша айтқанда, жеке тұлғаның авторлық құқықтарын қорғау мақсатында курстық жұмыстың мақсаты, оның мазмұндары мен қадір-қасиеті маңызды болып табылмайды.
Тағайындау дегеніміз - шығарманы құру мақсаттары және оны пайдаланудың болашақ тәсілі (оқыту, пайда табу мақсатында іске асыру, жеке себептер); мазмұны мен артықшылықтары - оның жағымды сипаттағы әртүрлі ерекшеліктері. Заңмен әйгілі автордың, классиктердің тағы да балалардың, жас және де жаңадан шыққан автордың туындылары бірдей дәрежеде қорғалып жатады. Кең танымал авторлық құқықтық объектілерінен (әдебиеттік, музыкалы, аудиовизуалды, фотографиялық (және де соған ұстайтын туындылар) туындылар, ЭЕМ-ге арналған түрлі бағдарлама сіз үшін , кескіндемелер, мүсіндер, графикалар мен дизайн және т.б. туындылар) авторлық құқықтық объектісіне туындылары (түрлі аударма, өңдеулер, аннотация, реферат, көптеген шолу тағы да көптеген ғылымдар, әдебиеттер мен өнер туындысынан басқа өңдеулері) тағы әртүрлі шығармашылық құрама туындылар (оның ішінде әртүрлі жинақтары (энциклопедия және антология т.б.) жатады). Шығармашылық іс-әрекеттің нәтижесі ретінде жұмыс өзіндік және жаңалық белгілеріне ие болуды қамтиды. Әрбір жаңа ән немесе кітап бұрын тыңдаушыға немесе оқырманға белгілі болмауы керек, басқа шығарманы дәл қайталамауы керек. Бұл өзіндік ерекшелік. Заңнама талаптарына сәйкес шығарманы білдірудің әртүрлі тәсілдері мен формалары маңызды емес. Бірақ мұндай өрнектің өзі орын алуы керек, яғни жұмыс объективті түрде көрсетілуі керек. Бұл жұмыстың тек шығармашылық дизайн түрінде ғана емес, автордың ойлары мен басында ғана емес, одан бөлек болуы дегенді білдіреді. Өзге адамдардың (автордың өзінен басқа) туындымен танысуға әлеуетті мүмкіндігі болуға тиіс. Онымен бірге, авторлық құқықтық идеяға, әдіс-тәсілдерге, процеске, жүйелерге, әдістерге, тұжырымдамаларға, принципке, ашылуларға, көптеген факттерге қолданыла бермейді, алайда осы объектілерді, мысалы, Патенттік құқық арқылы қорғауға кедергі келтірмейді. Авторлық құқықтары жария болған көптеген туындыға да, қандай да бір объективтік нысандарда: жазбаша, ауызша, дыбыс әйтпесе бейнежазбада (мысалы, механика, магнитті, цифрлы, оптикалы), бейнеде (мысалы, суреттер, нобайлар, суреттер, жоспарлар , сызбалар, кинолар, теле, көптеген бейнелер мен фотокадрлар) әйтпесе барлық қандай да бір білдіру нысандарында бар жарияланбай қалған туындыға да қолданылып жатады.
Адамдардың шығармашылық күш-жігерімен құрылған барлық нысандар қоғам үшін құнды, онымен қоса қоғамдық тану және құқықтық қорғауларды талап етеді.

I АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ ЕРЕЖЕЛЕРІ.
1.1. Авторлық құқық ұғымы және оның мазмұны .
Авторлық құқықтар зияткерлі меншіктік құқықтарының құрамдас бөлігі ретінде саналады. Авторлық құқықтар тікелей авторлық құқықтарды, сонымен қатар авторлық құқықтық қатынастарды қамтиды . Құқықтың бұл саласы кең тағы да ұзақ тарихқа ие-ХХ ғасырдың басынан қарай авторлық құқықтық мәселелері белсенді зерттеліп, талқыланды.
Қазақстан Республикасының Заңы " ғылым, әдеби мен өнер туындыларына авторлық құқықтық оның жасалу фактілеріне қатысты пайда болады. Авторлық құқықтың туындауы мен іске асуы үшін туындыларды тіркеу, туындыларды басқа да арнайы ресімдеу әйтпесе кез келген формальдылықты сақтап қалу талап етілмейді".
Алайда , авторлық дәлелдерді қамтамасыз ету мен зияткерлі меншіктік қорғауды іске асыру үшін кейбір мемлекетті және мемлекетті емес ұйымдарды Зияткерлі меншіктік тіркеуді іске асырады.
Осы N 6-1 Заңының 6-баптарының 2-тармақтарында авторлық құқықты кез келген объективтік нысандарда бар жарияланған, осы секілді жарияланбай қалған туындыға да қолданылатынын көрсетеді. Авторлардың туындылар дайындау мен қолдану кезіндегі негізгі мәселесі өздерінің авторлық құқығын қамтамасыздандыру не болмаса қорғау туралы мәселе. Мүлікті авторлық құқықты ұжымдық басқарулардың мәні және мақсаттары авторлық қоғамдардың құрылуы және қызметінің негізі ретінде саналады .
Авторлық құқық - авторлардың (құқық иеленушілердің ) қолданыстағы заңнамамен бекітілген тағы да туындыларды қолдануға, сонымен қатар авторлардың жеке мүліктік емес құқығын іске асыруға бағытталған құқықты өкілеттіктерінің жиынтығы. Қазіргі уақытта, Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 978 баптарына сай, авторлы құқық болып мына төмендегілер саналады:
1) туындыларды барлық әр түрлі нысандарда тағы да әр түрлі әдіс-тәсілдерімен қолдануға айрықша құқықтар.
2) туындыларды қолданған сәтте кезде авторлар үшінші тұлғаларға мынадай іс-әрекетті іске асырылуға келісімін беруге не болмаса оны шектеуге құқылы:
а) туындыны жаңғырту;
б) шығарманы қоғамдық ортада көрсете білу;
в) туындыларды көпшіліктің алдарында орындауға;
г) туындыларды көптеген эфирлерге беруге;
д) туындыларды аудару;
е) туындыларды қайтадан дайындау , аранжировка істеу не болмаса басқашалау етіп өңдеп шығару;
ж) заңнамалық актіге қарама-қарсы қайшы келмейтін басқа да іс-әрекеттерді ңске асыруға құқығы бар.
Авторлық құқықтың пайда болуы туындыны жасау фактісімен тікелей байланысты. Бұл ретте әртүрлі арнайы ресімдеу не болмаса тіркеулер талап етілмейді. Жұмыс нақты жасалған сәттен бастап бар болып саналады. Бірақ, егер авторлар авторлық қоғамға кіргісі келсе, олар келісімшарт жасасуға талап ететін болады.
Автордың туындыны ҚР-да пайдалануға айрықша құқықтары:
- қайта шығару құқығы;
- тарату құқығы;
- импорт құқығы;
- көпшілікке көрсету құқығы;
- көпшілік алдында орындау құқығы;
- эфирге беру құқығы;
- кабель бойынша жалпы жұрттың назарына хабарлау құқығы;
- қайта өңдеу құқығы.
Автордың құқығы мүліктік және де жеке мүліктік емес құқықтар деп екі жиынтықтардан тұрады. ("авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы"Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес).
Бірлескен авторлық құқықтар авторлардың әрқайсысына тиесілі болып келеді

I АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ ЕРЕЖЕЛЕРІ
1.2. Авторлық құқықтық қатынастар ұғымы және авторлық қатынастардың құқықтық реттелуі.
Қоғам дамуының қазіргі кезеңінде авторлық құқық саласында қалыптасқан құқықтық қатынастарды реттеу мәселесі бүкіл әлемде маңызды бола түсуде.
Авторлық құқықтық қатынастар ҚР Азаматтық кодексі және авторлық құқықпен сабақтас құқықтар мен басқа да заңдардың актілерімен, егерде оларда көзделіп тұрған жағдайда басқа да актілерімен реттеп отырады.
Қазақстан Республикасында авторлық Қазақстан Республикасының Конституциясымен, Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 971-984 баптарымен, Қазақстан Республикасының 1996 жылғы 10 маусымдағы N 6-I Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы Заңымен (бұдан әрі - Заң), 1942 жылғы 6 қыркүйектен Дүниежүзілік (Женева) авторлық құқықтар туралы Конвенция нормаларымен (Қазақстан оны бұрынғы КСРО-ның халықаралық міндеттемелерін және келісім-шарттарын заңды мұрагері ретінде таныған болатын), 1996 жылы 20- желтоқсаннан бастап авторлық құқық пен орындаулар және фонограмма бойынша Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымдарының Женевадағы Келісім-шарттың ережесімен және көптеген Қазақстан Республикасының нормативті құқықтық актісімен реттелініп жатады.
ҚР авторлық құқық салаларындағы заңнамалары негізгі мақсаттарына және міндеттеріне жетулеріне бағытталынған.
Біріншіден, авторлық құқық ғылым, әдебиет және өнер туындыларды жасау бойынша қызметтерін ынталандыру керек. Бұл авторлық құқық шығармашылықтармен мен еңбек пен айналысуына жағдайын жасауға мүмкіншіліктер тудырады.
Нәтижелі шығармашылық жетістіктерін қорғауын, құқық жағынан тануларын тағы да автордың соңына сол тұлғалармен орындаған туындыларын пайдалануларына құқықтық бекітулер және табысты түрде қол жеткізуін қамтамасыздандыру отырады.
Екіншіден, авторлық құқық қоғамдық ортаның мүдделеріне туындының көп пайдалануына жағдайын жасайды.
ҚР Азаматтық кодексі 3-тармағында 963-бап, зияткерлік меншік ережесіне тиісті және де Авторлық құқық тарауларына өз қолданыстарын тарататын, авторлардың құқықтары ажырамайды және де олар берілмейді, және тек осы шығармашылық еңбектермен зияткерлік шығармашылық қызметімен нәтижені жасаған тұлғаға тиесілі болуға мүмкін екенін анықтайды.
Авторлық құқық көптеген идеяға, қағидаға, принципке, әдіс-тәсілдерге, бірнеше жүйеге, процесстеріне және факттерге өз ықпалын таратпайды. Егер туынды екі немесе бірнеше жеке тұлғалардың бірлескен шығармашылық еңбекпен жасалған болса, бұлар өзара бірдей дәрежедегі автор болып саналады және бірдей құқықтары бар. Бірдей дәрежедегі авторлардың әр қайсысы өз еркі бойынша онымен дайындалған туындылардың дербес мағыналары бар бөлігін пайдалануға құқығы бар. Бірдей дәрежедегі авторларға туындыларды толық түрде пайдалану құқығы бірлесе жатады. Заңды тұлғалалардың соңдарынан авторлық құқық мойындалмайды, олар заңнамамен көзделген, не болмаса авторлық келісім-шарттардың негізінде туындыны пайдалануға алған сәтте тек авторлық құқықтық иеленушілер секілді бола алады.
Бұл авторлық құқықтардың пайда болулары тағы да оны әрі қарай дамыту,
Жетілдіру үшін бұл туындыларды тіркеу, әзге де арнайы ресімдеу не болмаса әр түрлі шарттардың іске асулары ең негізі талаптар емес.
Авторлық құқықты пайдалану барысына келетін болсақ, ол авторлардың бүткіл өмір бойына және де авторлар қайтыс болған соң елу жыл бойына күшін сақтайды.
Авторлардың өздерінің құқықтарын, сол автордың атының құқығын және сол адамның құқығын қорғауға шекара мүлдем қойылып жатпайды.
Кез келген барлық туындыларға туындыға авторлық құқықтардың қолдану уақыттарының бітіп қалуы, ол авторлардың қоғамдық игіліктерге айналып жатқандығын білдіреді.
Біздің Республикамыздың қарамағында қорғауға алынбаған туынды да қоғамдық игіліктерге айналған болып есептеледі. Ал қоғамдық игіліктерге айналған туындыны барлық әр адам авторлық сыйақыны төлем жасамай-ақ ерікті түрде пайдалана алады. Мұндай жағдайларда авторлық құқықтар автордың атының құқықтары мен абыройын қорғау құқықтары сақталуға тиіс.
Және де осы авторлық құқықтардың нысанын қоалынуқ, музыка салаларында, бұқаралық ақпарат құралында, кітап шығару ісінде кең етек жатқандығы өтірік емес. Сондықтан да авторлық құқық дегеніміз - ол жай сөздер емес, және де бір жалғаннан жансыз дүние емес, мұндай түсінік жоқ, бұл авторлық құқық барлық өнер саласына жаны құштар адамдардың , ғалым және әнер тапқыштардың ең үлкен жемістері, өзінің еңбектерінің нәтижелі жетістігі болып табылады .
Авторлық құқық - өнер мен әдебиетті, ғылымды өмірінің айнасы ретінде көретін адамдарлың өмірді әрі қарай жалғастырып, дамуына керекті табыс көздері мен болуымен қатар, оның адами бейнесін , рухани жан дүниесінің айрықша білдіретіндігінен бұл қасиетті ұғымның тамыры тереңде жатыр және де аясы да өте үлкен . Қандайда бір меншіктің түрлері болмасын, санаткерлік меншікпен теңестірілмейді. Себебі, бұл қаншама мезгілдер, уақыттар өтіп жатса да тозбайтын, оңайлықпен ескіре қоймайтын мұра, халықтың рухани байлығы.
Сондықтан да бұны әрдайым қолдап, қолпаштап, жұмыла қорғау - барлығымыздың ең басты құндылықты борышымыз, міндетіміз болып қалады!

II. АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ СУБЪЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ОБЪЕКТІЛЕРІНЕ СИПАТТАМА
2.1. Авторлық құқық субьектілері
Ғылым, әдебиет немесе өнер туындыларының авторлары, сондай-ақ олардың құқықтық мирасқорлары, жұмыс берушілер және заң немесе шарт бойынша авторлық құқықтарды иемденетін басқа да адамдар авторлық құқықтың субъектілері бола алады. Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде бекітілген негізгі принциптердің бірі - бұл авторда шығармашылық еңбекпен құрылған зияткерлік қызметтің нәтижесіне айрықша құқық пайда болатындығы туралы ереже. Аталған құқық басқа адамдарға автордан тек шарт бойынша немесе заңда белгіленген өзге де негіздер бойынша ауыса алады.
Автор - шығармашылық еңбегімен шығарма жасаған азамат. Мұндай нәтижені жасауға жеке шығармашылық үлес қоспаған Азаматтар зияткерлік қызмет нәтижесінің авторлары ретінде танылмайды.
Адамды тиісті жұмыстың авторы деп тану үшін оның жасы да, құқықтық қабілеті де маңызды емес екенін атап өткен жөн. Авторлық құқықтың субъектілері қабілетсіз адамдар болуы мүмкін. Бірақ егер олар белгіленген тәртіппен қабілетсіз деп танылса (немесе қабілеті шектеулі болып тұрса), онда қамқоршылар өздері жасаған жұмыстарға қатысты барлық мәмілелерді жасайды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.