ЖАЛҒЫЗДЫҚ ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰБЫЛЫС РЕТІНДЕ



Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:   
Дипломдық жұмыстың жетекшісі__________________________ _(Т.А.Ж)
(қолы)

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті

Жалғыздық және оның әлеуметтік-психологиялық проблемалары

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В090500-әлеуметтік жұмыс

Алматы 2021

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті

Қорғауға жіберілді
_____________ Кафедра меңгерушісіБағдарлама көшбасшысы
_________________ (Т.А.Ж)
______________ 20__ж

Жалғыздық және оның әлеуметтік-психологиялық проблемалары

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В090500-әлеуметтік жұмыс

Орындаған: Чолпанбаева Б.Н

Ғылыми жетекшісі: Жайшыбекова К.

Алматы 2021
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 ЖАЛҒЫЗДЫҚ ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰБЫЛЫС РЕТІНДЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қазіргі әлеуметтік ғылымдардағы жалғыздық типологиясының мәселесі ... ... ... .
Жалғыздық феноменінің түрлері, әлеуметтік-психологиялық факторлары мен аспектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жас санатына қарай жалғыздықты сезінудің деңгейлері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
ЖАЛҒЫЗДЫҚТЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ФАКТОРЛАРЫ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Жалғыздықты жеңудің әлеуметтік-психологиялық шарттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Жалғызбасты адамдарғы әлеуметтік көмек пен күтілетін нәтижесі ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

КІРІСПЕ

Жалғыздық - бұл әлеуметтік-психологиялық құбылыс, адамдармен тығылтаяң, ұнамды эмоционалды байланыстың болмауымен, әлеуметтік оқшауланудың мәжбүрлі немесе психологиялық себебінің нәтижесі барысында оларды құртып алу қорқынышымен байланысты қауметтің эмоционалды жағдайы.Бұл тұжырымдама аясында қос түрлі құбылыс ерекшеленеді - оң (даралылық) тағы дұрыс емес ( оқшауырақ) даралылық.

Жалғыздық қарапайым адамдарды ғана қызықтырып қоймайды. Ғасырлар бойы философтар, теологтар, ғалымдар және жазушылар бұл мәселені зерттеді ( және солай етуді жалғастыруда). Психология салыстырмалы түрде қысқа ғылым болса, әр салада жалғыздыққа байланысты тұжырымдамалар, теориялар, зерттеулер бар.

Жалғыздық - бұл көптеген мағыналары, интерпретациясы бар сөз. Кейде ол экзистенциалды ой саналарды жинақтайтын ұжымдық термин болып табылады (босаңсылық, коммуникалдылықтан айырылу, иеліктен кету). Сонымен, американдық философия тарихшысы және мәдениеттанушысы Бен Миюскович жалғыздық, оқшаулану сынды сөздердің мағыналарының бір-бірінен айырмашылығын анықтауға тырысу бекер, өйткені бұл ұғымдар жалғыздықтан қорқу деген мағынаны береді. Шын мәнінде, өзін-өі қабылдау мен өзін-өзі бағалаудың жағымсыз құбылыстары, жиі жалғыздық себетінің бір түріне айналады.

Гуманитарлық ғылымдар мен зерттеушілердің - әлеуметтанушылардың, әлеуметтік психологтардың әрі антропологтардың ұстанымдарындағы белгілі бір айырмашылықтарға қарамастан, бұл салада жұмыс істейтін әзіргі заманғы мамандардың көбісі келісетін жалғыздыққа қатысты үш негізгі тезисті бөліп көрсетуге болады.
Жалғыздық - әлеуметтік байланыстардың, қарым-қатынастың болмауынан кеңейе түсті.
Жалғыздық - бұл объективті әлеуметтік оқшауланумен бірдей емес ішкі, субъективті тәжірбие. (Мысалы, адам көпшілікте жалғыздықты сезінуі мүмкін немесе, керісінше, қоғамнан физикалық оқшаулану жағдайында жалғыз болмауы мүмкін.)
Жалғыздық психиканың стресстік жағдайымен бірге жүреді және адам жағымды не қалаған деп санамайды.
Жалғыздық анықтамаларының бірінші тобы бұл құбылыстың танымдық аспектілерін тұжырымдайды, оны басқа адаммен немесе басқа адамдармен қарым-қатынастың толық еместігін білетін адамның өзін-өзі бағалауы мен өзін-өзі тану процесіне айналдырады. Бұл күтуді алып тастау, басқа, тығыз қарым-қатынастарды құру мүмкіндігіне қатысты үміт жоғалту туралы емес, жақсы және терең қарым-қатынасқа деген үміт туралы. Бұл тұрғыда жалғыздық жақсы және әлі орындалмаған немесе жоғалған, бірақ, негізінен қалпына келтіруге деген ұмтылыстың өнімді сипатына ие болады. Ұқсас танымдық көзқарасты қазіргі американдық зерттеушілер, негізінен әлеуметтік психологтар: Хелена Лопата, Джеймс Фландерс, Уильям Садлер мен Том Джонсон, Энн Пепло және Даниель Перелман бөліседі және дамытады.
Когнитивті-феномонологиялық көзқарас тұлғааралық қатынастарды қабылдау мен бағалаудың танымдық сәтін және олардың жетіспеушілігін субъектінің өзі көрсетеді. Бұл ретте, таным қолма-қол ақша тапшылығы жай-күйінің байланыстар болып орталық сәт туындаған. Адам өзінің жалғыздығын біледі, өзін жалғыз деп таниды. Бұл өзін-өзі сипаттау, атап айтқанда, сауалнамалар мен эмпирикалық зерттеулер жүргізуге негіз болады.
Д.Перелман мен Э.Пепло: жалғыздық-бұл адамның әлеуметтік байланыстары торында осы байланыстардың сандық немесе сапалық тапшылығы болған кезде пайда болатын жағымсыз тәжірбие.
В.Садлер және Т.Джонсон: жалғыздық-бұл өзін-өзі танудың белгілі бір формасын білдіретін және адамның ішкі әлемінің қарым-қатынасы мен байланысының негізгі нақты желісінің бөлінуін көрсететін күрделі және өткір сезімді тудыратын тәжірбие.
Жалғыздық басқаша айтқанда әлеуметтік қарым-қатынасқа деген мұқтаждық - бұл анықтамалар тобының табиғатпен, басқа адамдармен шынайы жарасымды және рухани-жақын қарым-қатынас құру қажеттілігін ерекше атап өтеді. Бұл идеалдан кез-келген ауытқуды жеке индивид өмірдің психологиялық тағы моральдық сапасын жою санатында қабылдайды, әйткенмен мұның себептерін анықтау қиынға соқпайды. Бір нәрсе - бұл әйгілі өрнек, адамда пайда болатын мазасыздықты білдіреді ол көбінесе жалғыздықтан тұрады.
Жалғыздық жайлы анықтамалар, олардың түрлері жайлы айтып өттім. Ал енді осы жалғыздықтың себебі неде? Адам жалғыздықты өзі таңдайды ма, әлде оған қоғам мұқтаждық еткізеді ме?Бұл жалғыздықты таңдау дегенді білдіре ме? Кейде солай болады, Бірақ көп жағдайда бұл таңдау көптеген факторларға қатысты. Жалғыздықтың себептері негізінен тұрмыстық немесе психологиялық, әлеуметтік, мәдени және ситуациалық факторлар да маңызды рөл атқарады.
Қорқыныш, өзін-өзі бағалаудың төмендігі, кемшілік, депрессия, мазасыздық, ұялшақтық - бұл маңызды психологиялық себептерінің бірнешеуі. Травматикалық тәжірбие, сенімді достардың болмауы, кінә мен ұят сезімі, достар мен отбасы тарапынан шамадан тыс сын, жақын досының немесе жұбайының, немесе отбасы мүшесінің қайтыс болуы, адамдарды жалғыздықты таңдауға және шетте қалуға итермелеуі мүмкін.
Жалқылық физикалық бөлінуден я болмаса жалғыз қамалудан ғана туындамайды. Айталық, проблема бар тұтқындарға тіке ықпал етпеді. Керісінше, кейбір жандар достары болса да, басқа адамдармен сөйлессе де, белсенді әлеуметтік өмір сүрсе де өзін жалғыз сезінеді.
Отбасы тарапынан, кәсібін таңдауда, әлеуметтік ортаға араласу сынды қысымдар салдарынан да жалғыздықты сезінуге болады. Өйткені, көп жағдайда адамдар мұндай қарым-қатынсатарды мағынасыз әрі жасанды деп санайды. Сонымен, көріп отырғанымыздай отбасылық қатынастар да негізгі рөлді атқарады. Көбінесе нашар отбасынан шыққандар, жартылай отбасында өмір сүретіндер, ата-аналары көп жанжалдасатындар, сау отбасыларынан шыққандарға қарағанда өздерін жалғыз сезінеді.

Зерттеу жұмысының өзектілігі: Жалғыздық-бұл әлеуметтік оқшауланудың жәненемесе әлеуметтік оқшауланудың мәжбүрлі немесе психологиялық себептері нәтижесінде адамдармен жақын және жағымды эмоционалды қарым-қатынастың болмауымен сипатталатын әлеуметтік-психологиялық құбылыс. Жалғыздықты түсінуге келгенде көптеген адамдардың пікірлері бөлініп кетеді. Шын мәнінде адамдар өздерін жалғыз сезініп қана қоймайды, олар басқа адамдармен байланысты қиындататын сондай ақыл-оймен өмір сүреді. Сондықтан да осы мәселеніің зерттеу әлі де болса өзекті деп ойлаймын.
Жалғыздық үлкен қалаларда жиі кездеседі, онда түрлі адамдармен қарым-қатынас шолақ мезгілді болып табылады, ұзақ мерзімді әрі нанымды қарым-қатынас орнатуға уақыт жетіспейді. Жалғыздықты өзіне жөнді жолдас таба алмайтын жастар, яғни жас жігіт пен қыздар, немесе достарынан да, туыстарынан да айырылған және жас ұрпақпен тіл табыса алмайтын қария жан сезінуі мүмкін. Жеке тұлғаның қазіргі кезде жалғыздықты сезінуі жиі кездеседі, олар жаңа байланыстарға, жаңа таныстарға үйренулері қиынға соғады. Ерекше жағдайларда дарарылық депрессияға алып келуі ықтимал.

Жалғыздыққа әсер ететін сандаған психологиялық факторлар баршылық. Мәселен, өзін-өзі төмен бағалауы, бұл сынға тап болмау үшін бөтен адамдармен қарым-қатынастан қашық болуға әкеледі. Ол өз кезегінде қатаң шеңбер құрай отырып, өзін-өзі бағалуды одан ары төмендетеді. Жөнді емес қарым-қатынас әдеттері жалғыздыққа әсер етеді. Нашар дамыған қарым-қатынас әдеттері, төмен әлеуметтенуі, адамдармен әңгіме құрудың сәтсіздігінен қорқуы я психикалық тәуелділігі бар жандар көбіне жалғыздыққа ұмтылады, әсіресе олар өзге адамдармен уақытылы жұмыс жасамаса.
Зерттеу нысаны: жалғыздық сезімі
Зерттеудің мақсаты: Жалғыздық және оның әлеуметтік-психологиялық проблемаларын анықтау.
Зерттеу міндеттері:
1. Әлеуметтік-психологиялық проблема ретінде жалғыздық сезіміне теориялық талдау.
2. Жалғыздыққа әлеуметтік жағынан да, психологиялық жағынан да анықтама беру.
3. Жас санатына байланысты жалғыздықты сезінуді қарастыру.
4. Жалғыздық проблемасын жеңу жайлы айту.
Зерттеудің теоретикалық және тәжірбиелік негізі:
Жалғыздық феноменін түрлеріне, әлеуметтік-психологиялық факторларына теориялық талдау жасалынады;
Жалғыздық сезімін жас санатына қарай сезіну деңгейлерін анықтауға бағытталған зерттеу жүргізіледі. , әлеуметтік-психологиялық факторлары
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Бітіру жұмысы кіріспе, теориялық бөлім,қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Қазіргі әлеуметтік ғылымдардағы жалғыздық типологиясының мәселесі

Адам баласы тарихында адамзат жалғыздық тақырыбына алаңдап келеді. Сонымен қатар жалғыздық сезімі - бұл сандаған көлеңкелері бар, бізде сезім, ой, сондай-ақ эмоциялар тудыратын күрделі әрі жан-жақты тәжірбие.
Ғалымдардың, қоғамның, әлеуметтік жұмыс мамандарының назарын аудартатын көптеген әлеуметтік мәселер баршылық, олардың бірі қазіргі қоғам көрінісіндегі әртүрлі формалары бар жалғыздық құбылысы. Оның салмағы - үзбей өсіп келе жатқан үрдісі. Бүгінгі күні жалғыздық, оның бар формалары мен көріністеріндегі, сандаған жасы мен жыныстық тағы әлеуметтік топтардың өкілдеріне тән. Үйленбеген, ажырасқан, жесір қалған жандар, жалғыз басты зейнеткерлер, әлеуметтік жетімдер, қадағалаусыз қалған және панасыз қалған балалар әрі жасөспірімдер. Жалғыздық, көбіне адамның оны топқа қоспауы әлеуметтік оқшаулануы, адамдармен не болмаса әлеуметтік топтармен байланыстың болмауы сынды күйімен анықтауға болады.
Жалғыздықты индивид пен қоршаған орта арасындағы қатынастардың көрсеткіші болып табылатын әлеуметтік әл-ауқаттың басты элементі ретінде санауға болады.
Жалғыздық ұғымының мәнін келісті ұғу үшін үш тәсілді қарастырып көрейік: философиялық, психологиялық және социологиялық.

Философиялық тәсіл
Ежелгі грек философтары жалғыздықты өліммен қатар мағынада санаған. Олардың ойынша адам ұжымнан бөлінгендігін жеңе алмады.
Орта ғасыр грек философиясының айтуы бойынша адам Құдаймен бірлікті табу үшін адамдармен бірліктен бас тартқан.
Жаңа заман философиясы. Жоғарыда сипатталған идеялар уақыт өте келе өзгерді. Ортағасырлық қашу сезімінен айырмашылығы, түпкі мақсат енді Құдаймен бірлік емес. Қазіргі философтардың пікірінше, тұлға шынайы әлемнен, онда тұратын адамдардан, өзімен және ішкі жеке тұлғасымен кездесу үшін қашады. Және де өз қажеттіліктерімен, тілектерімен танысу үшін.

Психологиялық тәсіл
Психологиялық тәсілдің бірден-бір ерекшелігі - жалғыздық адамның ауыр тәжірбиесі болып саналады. Психологиялық көзқарасты күшейтетін әрі шешуге тырысатын сұрақтар: Жалғыз адам өзін қалай сезінеді? Неліктен ол адамға ауыр тиеді? Оны жеңудің қандай жолдары бар?
Бұл сұрақтарға жауап: жалғыздық - бұл кездесу орны. Яғни өзін және өзінің шекараларын түсіну. Бастапқыдан бұл адамның бір екендігі туралы идея, өйткені ол басқа адамнан денесімен бөлінген. Дәл осы тәндік адамды адамнан бөліп тұрған тосқауыл сынды.
Психологиялық тәсілдің екінші маңызды ерекшелігі, жалғыздықты басқалармен шынайы кездесудің кеңістігі ретінде қарастыру. Әдебиет талдаулары көрсеткендей, жалғыздық өзге адамдармен және сыртқы әлеммен адал, терең әрі тиімді қарым-қатынас орнату жолындағы кезең ретінде қарастырылады. Жалғыздықтың зардабын шеккен, осы ауырлықпен өмір сүруді үйренген адам жетілген, әрі мықты адам болып саналады.
Социологиялық тәсіл
XIX ғасырдың басында пайда болғандықтан, жалғыздықты социологиялық тәсіл тарапынан түсінуді бұл уақыттан бұрынырақ қарастыра алмаймыз. Осы уақытқа дейін жалғыздықты өліммен теңестірді, адам туыстарының көмегінсіз өз бетінше өмір сүре алмайды деп сенген.
Әлеуметтанудың ұстанымдары мен әдістерінен жалғыздықты қарастыру азаматтық-ғылыми қоғамның қалыптасуы кезінде мүмкін болады.
Осылайша, жалғыздықты әлеуметтану оқшаулау процесі, бір адам мен оның әлеуметтік тобы (басқа адамдар) арасындағы өзара әрекеттесудің болмауы деп түсінеді. Сипатталған тәсілде көбінесе саналы және ерікті әлеуметтік оқшаулау қарастырылады. Жалғыздық жалпы әлеуметтік құбылыс ретінде әлеуметтанушылардың пікірінше, өсіп келе жатқан танымал индивидуализмнің мәдениетінен алады. Жеке адамның қоғамдық ұжымнан гөрі біріншілігі. Саналы жалғыздық, ерікті әлеуметтік оқшаулану бүгінде жиі кездесетін құбылыстардың біріне айналуда. Олар үшін мәдени және ұлттық айырмашылықтар жоқ. Жапонияда пайда болған, бірақ бүкіл әлемде кең таралған хикимори құбылысын қарастырып көрейік. (Хиккимори - жеке өмірде болу, немесе хикки - бұл әлеуметтік өмірден бас тартатын және көбінесе әртүрлі жеке және әлеуметтік факторлардың әсерінен әлеуметтік оқшаулану мен жалғыздыққа ұмтылатын адамдарға арналған жапон термині. Мұндай адамдар көбінесе жұмыс істемейді және туыстарының асырауында тұрады.) Зерттеушілер мұны жеке адам табысты, білімді, қаржылық тұрғыдан қамтамасыз етілген және сыртқы келбеті бойынша тартымды болу қажеттілігін талап ететін жоғары әлеуметтік талаптарды жеңе алмайтындығымен түсіндіреді. Адам өте үлкен қысымға ұшырайды және осымен күресу үшін компьютерлік ойындар әлеміне енеді. Мұның салдары - екінші виртуалды әлем нәтижесінде әлеуметтік байланыстарды неғұрлым қарқынды шектеу, демекғ, олардың жойылуы, әлеуметтік қарым-қатынас мүмкіндіктерін жоғалту және жаңа байланыстарды құруды тоқтату.
Сонымен, жалғыздықты әлеуметтік-мәдени құбылыс ретінде түсінудің 3 тәсілін ескере отырып, кейбір тұжырымдар жасауға болады. Жалғыздық феноменін түсінудің жалпы белгілерін анықтау, сонымен қатар оған анықтама беру.
Бүгінгі таңда жалғыздық - бұл этномәдени шекаралары жоқ әлеуметтік-мәдени құбылыс, яғни әмбебап құбылыс десек те болады. Құбылыстың кең таралуын,бүкіләлемдік интернет желісі арқылы жүзеге асатындығынмен түсіндіруге болады.
Осы шолулар көрсеткендей, жалғыздық адамның басқалардан саналы түрде оқшаулануы, әлеуметтік байланыстарды қысқарту, тіпті әлеуметтік қашудың бір түрі ретінде қарастырады. Бұл жағдайда жалғыздық деген қажеттілік. Ал жалғыздыққа деген қажеттілік - кем дегенде иеліктен шығару, қашу, басқалардын оқшаулану, әлеуметтік байланыстарға қажеттіліктің болмауы, өзімен және айналасындағы әлеммен тығыз қарым-қатынас жасау қажеттілігі.
Социологиялық және психологиялық ғылымдар аясында зерттеушілер жалғыздықтың түрлері мен формаларын типологияландыруға әрекет жасады. Мысалы, У.Садлер мен Т.Джонсон адам бірден қандай да бір деңгейде немесе барлық деңгейде жалғыз болатын, жалғыздықтың келесі төрт түрін ажыратады. Олар:
Ғарыштық (адамның табиғатпен және әлеммен байланысы);
Мәдени (мәдени мұрамен байланысты жоғалту, ұрпақтар арасындағы алшақтық);
Әлеуметтік (шатасуға және депрессияға әкелетін маңызды топтың істен шығуы);
Тұлғааралық ( қалыптсақан қатынастарға қанағаттанбау).
Жалғыздықтың ғарыштық түрінде тепе-теңдік терең деңгейде сезіледі. Жалғыздықтың бұл түрін адамның физикалық оқшаулануын қарапайым жою арқылы жеңуге болмайды, ол адам психикасының тереңдігіне әсер етеді және жеке әлемнің бұзылуына әкеледі.
Ғарыштық өлшеу өзін-өзі қабылдаудың кем дегенде үш түрлі формаларымен ажыратылады:
Өзін табиғатпен және ғаламмен байланыстыратын тұтас шындық ретінде түсіну;
Өмірдің мистикалық, жұмбақ аспектілеріне қатысу;
Адам өз тағдырының бірегейлілігіне сенімі.
Адам мен табиғат арасындағы қарым-қатынасқа байланысты жалғыздық сезімі тек жеке адамдарға ғана емес, сонымен бірге адамдардың үлкен топтарына да жатқызуға болады. Ол сонымен қатар экологиямен және адам мен табиғат арасындағы қатынастарды қалпына келтіру бойынша жұмыспен айналысатын адамдарда кездеседі. Тірі ресурстарды белсенді іздеу және табиғи құбылыстарға жақын болу көбінесе осы типтегі жалғыздықпен байланысты.
Ғарыштық жалғыздық табиғаттың барлығына емес, тек оның бір бөлігіне ғана қатысты болуы мүмкін. Мысалы көбісі отбасын және достарынан алыста болса, кейюір адамдар туған жерінен алыстаса оны сағынуы мүмкін. Яғни осы табиғатпен байланысты жалғыздық.
Ғарыштық жалғыздықтың тағы бір нұсқасы болып табылатын болмыспен немесе құдаймен байланысты жоғалту сезімі кейбір философиялық және діни әдебиеттерде сипатталады. Әр түрлі философиялық және шығыс діни әдебиеттерінде адам жердегі шындықтың тұзағына түскен жалғыз жан немесе осы нақты әлемде жоқ шынайы жұмаққа асыққан қажы ретінде түсініледі. Батыс пен Шығыстың мистикалық теологиясында адамның негізгі мәселесі жалғыздықтан құтылу үшін жалғыз адамнан жалғыз адамға ұшу делінген болатын.

Мәдени жалғыздық жалпы қабылданғандағамен сипатталады. Мәдениет индивидтің ішкі әлеміне тиімсіз болып келеді. Жалғыздықтың бұл түрі тез әлеуметтік өзгерістер болатын қоғамдарға тән. Онда қалыптасқан мәдени дәстүрлердің негіздері бұзылады және ұрпақ аралық бұзылу құбылыстары болады.
Жалғыздықтың мәдени өлшемінің жарқын мысалы Хэндлинның Отверженных (1951) атты туындысында көрсетілген. Оның шығармасында иммигранттардың тәжірбиесі сипатталады. XIX ғасырда иммиграция толқыны кезінде Америка Құрама Штаттарына көптеген иммигранттар жақын туыстары, достары мен туған қалалары мен ауылдарының таныстары кіретін топтарға көшкен. Әр адам үшін маңызды, олар өздеріне жылы көзбен қарайтын адамдармен қоршалды, солай бола тұра олар жалғыз болды. Көбінесе иммигранттар этникалық коммуналарды құрды, осылайша олар жалғыздықтың бұл түріне ішінара қарсы тұра алуы керек еді. Бірақ мұндай топтардың ішінде де бастапқыда олардың өмірінің бір бөлігі болған мәдени мұрадан бөлінулері туралы айтты. Олар үйренген нәрселердің көпшілігі жоғалды, иеліктен шығу, алшақтық сезімінде болды. Иеліктен шығару негізінен иммигранттардың жаңа отанына деген күрделі көзқарасын білдіреді, олар өз әлемінің мұрагерлік бөлігін құрайтын негізгі идеяларды, нормаларды, нанымдарды, ұстанымдар мен құндылықтарды қайта табуға тырысады. Мәдени иеліктен шығару мәдени өлшемде жалғыздықтың шешілмеуінің бөлігі немесе салдары болуы мүмкін.
Отбасылар және де басқа да әлеуметтік институттарда пайда болатын жалғыздықтың ұрпақ алшақтығы деп аталатын модельі бар. Мұндағы мәдени айырмашылықтар кейде әлеуметтік және тұлғааралық байланыстарды бұзады.
Әлеуметтік жалғыздықты әлеуметтік оқшауланудың неғұрлым нәзік формасы ретінде елестетуге болады. Яғни адамдар өздері үшін өте маңызды деп санайтын топтың мүшесі болу құқығынан айырылуды көтере алмайды, топтың қоспауы да бұған себепкер. Жалғыздықтың әлеуметтік өлшемінде, көп авторлардың айтуы бойынша, адам өзін жер аударылғандай, топпен бағаланбағанын, топтан шығарылғанын, тасталынғанын сезінеді.
Әлеуметтік дегеніміз қарым-қатынас құрылымын құрайтын ұйымдасқан қатынастардың құрылысы, оның аясында индивид пен топ өзара әрекеттеседі. Жалғыздықтың әлеуметтік өлшемін зерттеу кезінде әлеуметтік ұғымы негізінен қоғамға емес, қоғамның жеке топтарына қолданылады. Жалғыздықтың бұл түрі кең танымал. Әсіресе оқшаулау, шығару сынды әлеуметтік формалары. Сондай-ақ адамға жақын, маңызды топтан шығару әлеуметтік оқшаулау, кейде тіпті қабылдамау мағынасында қолданылады. Ғарыштық және мәдени жалғыздықта адам байланысты жоғалтып алды дейтін болсақ, әлеуметтік жалғыздықта оны итеру, тастап кету, шығарып жіберу, жақындатпау сынды сезімдерді бастан кешіреді. Ол өзін қоғамнан қуылған, бөтен, артық және жалғыз деп санайды. Мысалы адамды жұмыстан шығарып жіберсе, топтан шығарылса, оқу орнына, өзіне ұнаған ұйірме немесе жұмысқа қабылданбаса, немесе оның сырт келбеті, терісінің түсіқоғамда теріс қабылданатындықтан, одан қашатын болса.
Әлеуметтік жалғыздықтың пайда болуына ықпал ететін жалпы факторлардың тізімінен басқа, қазіргі қоғамда жалғыздықтың осы түрінің өсуін түсіндіруге көмектесетін басқа да факторлар бар. Олардың ішіндегі ең маңыздылары-қоғамның өсуімен бірге қоғамның бөлінуінің күшеюі, ұтқырлықтың жоғары деңгейі, дәстүрлі әлеуметтік шекаралардың белгісіздігі, дәстүрлі топтың құлдырауы және өз орнын талап ететін топтың өмір сүру мерзімінің қысқаруы, әлеуметтік жағдайға деген күтілімнің жоғары деңгейі және жеке адамның көзқарасын елемеу: жалпы мониторинг қазіргі адамның өзінің әлеуметтік ортасының жай-күйіне көп көңіл бөлетіндігін көрсетеді . Әлеуметтік мәртебе туралы алаңдап, күдікке кезіккенде, әлеуметтік сәйкестілік пен басқа адамдармен күнделікті кездесулердің құндылығы туралы алаңдаушылық артады.
Тұлғааралық жалғыздық маңызды адаммен тұрақты қарым-қатынасты жоғалтумен байланысты. Жалғыздықтың бұл түрі басқа адамдармен қарым-қатынас жасай алмауынан, олармен сенімді байланыс орната алмауына алып келеді.
Егерде адам жалғыздықтың барлық төрт түрінің ұиылысына түссе, ол адам бақытсыз - оның тағыдры әлеуметтік байланыстар мен ішкі ыдыраудан тұрады.
Жалғыздық күйі әрдайым жеке мәселе ретінде қабылданбады. Бастапқыда бұл адамның қоғамнан толық физикалық оқшаулануы, өзін-өзі жетілдіру ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Әлеуметтік проблема ретінде жалғыздық құбылысы
Жасөспірім жасындағы жалғыздық мәселесі
ФАРИЗА ОҢҒАРСЫНОВА ПОЭЗИЯСЫНДАҒЫ ЖАЛҒЫЗДЫҚ САРЫНЫ
Жанат Әскербекқызы поэзиясындағы Көк концепциясы
Қарт және егде жастағы адамдардың әлеуметтік мәселелері
Жансүгіров поэзиясындағы тілдік бірліктердің қатысымдық және танымдық мәні, мазмұны
Жалғыздық феномені
Ақберен Елгезек өлеңдеріндегі жалғыздық ұғымы
Жәркен Бөдешұлының Жалғыз поэмасы
Қарт адамдардың әлеуметтік мәселелері
Пәндер