Ауыспалы егістік алқабының кестесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе
Төлқұжат

1
Негізгі бөлім

1.1
Қазығұрт ауыл округі жайлы қысқаша мәлімет

1.2
Қазығұрт ауданының жер бедері және топырағы

1.3
Қазығұрт ауданының гидрологиясы мен табиғи клиамттық жағдайы

1.4
2
Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігі туралы мәлімет
Технологиялық бөлім

2.1
Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігі ауыспалы
егістігінің алқаптарын орналастыру

3
Еңбек қауіпсіздігі және экологиясы

4
Экономикалық есептеулер

4.1
Жерге орналастыру жұмысын бағалау

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Дипломдық жұмыстың өзектілігі - Ауылшаруашылық жерлерін ұтымды пайдалану және қорғау, егістік жерлердің дағдарысын еңсеру, халық шаруашылығының тұрақты дамуы қазіргі уақыттағы ең өзекті мәселелер болып табылады. Жұмыстың бүгінгі таңдағы өзектілігі маңызды мәселелердің бірі - жер ресурстарын ұтымды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау, яғни қазіргі және болашақ ұрпақ үшін табиғи ресурстарды қорғау және тиімді пайдалану үшін барлық қажетті шаралар қабылдануда.
Диплом жұмысының ғылыми жаңалығы - Қазақстан Республикасының жер заңнамасы жерге орналастыруды жер қатынастарын реттеуге, жерді тиімді пайдалану мен қорғауды ұйымдастыруға бағытталған шаралар жүйесі ретінде сипаттайды. Өндірістің, әсіресе ауылшаруашылық өндірістің жоғары тиімділігін қамтамасыз ету, кез-келген салада жермен байланысты еңбек өнімділігін арттыру - жерге орналастыру.
Диплом жұмысының тәжірибелік маңыздылығы - Жерді бағалау нәтижелері практикада нақты мәселелерді шешеді, жерді тиімді пайдалануды талдайды және жоспарлайды; жерді пайдаланудың оңтайлы көлемін анықтау, ауыспалы егістік аймақтарды ұйымдастыру, егістік жерлерді орналастыру; жер төлемдерін реттеу, жерді пайдалану мен қорғауды бақылау, жерді бұрынғы пайдаланушыдан алып қою және қайта бөлу, төтенше жағдайлар кезінде шығындарды өтеу және т.б. үлкен практикалық маңызы бар.
Жұмыста қарастырып отырған ғылыми мәселенің қазіргі жағдайын бағалау - Бүгінгі күнде жерді бағалаудың қажеттілігі жер қатынастарының өзгеруіне байланысты, жерді және жерді пайдалану құқықтығын сату - сатып алу мүмкіншілігінің пайда болуына байланысты, өсуде.Ауылшаруашылық жерлерді тиімді пайдалануды ұйымдастыру негізінде жерді экономикалық бағалау, жалпы мемлекеттік жер кадастрының құрам бөлігі ретінде, жатады.Жер учаскелері әртүрлі сапалы болғандықтан, олардың әрқайсысына еңгізілген бірдей көлемдегі еңбек әртүрлі өндірістік нәтиже береді. Бұл жағдай ауылшаруашылық мекемесінің шаруашылық жүргізу көсеткіштеріне әсерін тигізеді. Содықтан жер - кез келген өндіріс құралы сияқты - өзінің өндірістік қабілетіне қарай бағалануға тиіс.Жұмыстың орындалуы үшін Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде кездесетін топырақ түрлері мен картограммасын құру,топырақты бониттеттеу жұмыстарының әдістемесін қарастыру,ауылшаруашылық жерлерді экономикалық бағалау. Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің егістік танаптарын қалыптастыру кезінде топырақтың құнарлығын, агротехникалық және динамикалық жағдайлары,егістік танаптары шамамен тең сапалы болуы тиіс.
Диплом жұмысының мазмұны - ауыл шаруашылығы өндірісінің жоғары тиімділігін қамтамасыз етудің тиімді жолдарының бірі шабындық алқаптары,суармалы егістік,жайылым және босалқы жерлерін дұрыс жолға қою қазіргі заманның өте өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
Диплом жұмысының мақсаты - Қазығұрт ауданының ауылшаруашылық жерлерін тиімді пайдалану мәселелері - бұл еңбектің жоғарғы әлеуметтік-экономикалық тиімділігі мен экологиялық тұрғыдан қауіпсіз қоршаған ортаны қамтамасыз ету мақсатымен жер заңдарын жүзеге асыруға, жер қатынастарын реттеуге, жерде әртүрлі шаруашылық жүргізу формаларының дамуына қолайлы жағдайлар жасауға, жерді аса маңызды табиғи ресурс және өндіріс құралы ретінде ұтымды пайдалануға және қорғауға бағытталған шаралар жүйесі.
Диплом жұмысының міндеті - Ауыл шаруашылығы өндірісіндегі жерлердің әрбір учаскесінің толық, ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз ете алатын аумақтық ұйымдастыру формаларын құру, ресурстар мен уақытты үнемдеу мақсатында машина - трактор паркін, өнімді пайдалану және еңбекті ғылыми түрде ұйымдастыру үшін қолайлы жағдайлар жасау болып табылады.

1.Негізгі бөлім

1.1 Қазығұрт ауданы туралы мәліметтер

Қазығұрт ауданы - Түркістан облысының оңтүстік-шығысында орналасқан әкімшілік бөлім. Жер көлемі 4,1 мың км2. Халқы 100,8 мың адам. Ауданның 61 елді мекені 12 ауылдық округке біріктірілген. Ауданның орталығы - Қазығұрт ауылы. Табиғаты - аймақтың көп бөлігі теңіз деңгейінен 800-1200 м биіктікте орналасқан. Шығысында - Қаржантаудың биік таулары (2000-2800м), Өгем (3000-3600м), ортасында оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай - Қазығұрт жотасы (800-1700м). Батыс, солтүстік-батыс бөлігі - қырқарлы жазығы.
Жер қойнауынан минералды су, ақ құм, қиыршық тастар және құрылыс материалдары зерттелді алынды. Климаты континенталды, қысы жұмсақ, қаңтардағы орташа температура 22-25 ° С. Жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері 300-400 мм, тауларда 500-700 мм. Келес, Өгем, Қаржансай, Мұғалысай және т.б. өзендер ағып жатыр. Тауларда және өзендерде - раушан жамбас, долана, түйнек, жабайы алма, арша, шырша және т.б. өседі. Жануарларға қасқыр, түлкі, таубек, қоян, сарай және т.б. жатады.

1.2 Қазығұрт ауданының жер бедері және топырағы

Топырақ топырақ түзуші фактор ретінде жылу, жарық, жер үсті және жер асты суларын реттеуге үлкен әсер етеді. Ол әртүрлі жерлерде әртүрлі болғандықтан, жылу мен жарық әртүрлі жолмен түседі. Бұл жағдай жер үсті және жер асты суларына да қатысты: геоморфологиялық түріне байланысты ферма аумағы өзгермелі тау бөктері мен жартасты жазықтарға жатады.
Теңіз деңгейімен салыстырғанда тау бөктері 761,2 - 916,3 м, жартасты жазықтар - 630,7 - 761,2 м аралығында, таулы жерлер шығыстан батысқа қарай созылып жатыр. Олардың тереңдігі 10 м-ден асады, территторияда құзды жерлер мен бөлінген терең сайлар кездеседі. Құзды жерлер шығыстан - батысқа қарай созылған.Топырақ құрушы жыныс ретінде шаруа қожалығының территориясында лессті құмдауыт.
Лессті құмдауыттарға шаңды бөлшектер тән, оның құрамында көп молшерде кальций карбонаты кездеседі. Олардан қоб сұр тоырақ құралып, жер бедерінің әр түрлігіне қарай түрліше болады.Лессті құмдауыттар тез бірігеді және тез шайылып кетеді. Сол себепті лессті құмдауытты жердегі топырақтар су эрозиясына тез ұшырайды.

1.3 Қазығұрт ауданының гидрологиясы мен гидрографиясы

Топырақ құрушы процесске жер бетіндегі сулар мен грунт сулар үлкенәсер етеді. Олар топырақтың қандай түрге бөлінуін айқындайды.Шаруа қожалыққа жақын орналақан өзендер: Келес, Ащықарабаусай, Шарбұлақ Газалкент каналы.Шаруа қожалығының территориясының маңынан ағып өтетін ұсақ өзендер бұлақтан бастау алады.Ауыл шаруашылық мәдениетін Ащықарабаусай, Шарбұлақ және Газалкент каналдарымен суарады. Келес өзені негізінен тұрмыстық жағдай мен малдарды суаруға қолданылады.Грунт суы 10 м аса иереңдікте жатыр, ол топыраққа ешқандай кері әсерін тигізбейді. Бұл жерде топырақтың автоаморфты түрі кең таралған.Жазықтықтағы жерлердегі грунт суы 3 - 6 м тереңдікте. Онда топырақтың жартылай гидроаморфты түрі кең таралған.

1.4 Қазығұрт ауданының ауыл шаруашылығы және өнеркәсібі

2017 жылдың 1-жарты жылдығының қорытындысы бойынша ауданда тұтас алғанда ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемі жоспардағы 4408,2 млн. теңгенің орнына ағымдағы бағамен есептегенде 4465,5 млн.теңгені құрады, бұл 2006 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 586,0 млн теңгеге артып отыр. Орта мерзімдік даму жоспары 104,3 пайызға орындалды. Нақты көлем индексі 2006 жылдың тиісті мерзімімен салыстырғанда 106,8 пайызды құрады.
Аудан дихандары 159 мың гектар егістік жердің 122788 гектарына шитті мақта, 4834 гектарға дәнді дақылдар, 5092 гектарға бау-бақша өнімдері (көкөніс, бақша, картоп,) 860 гектарға жеміс-жидек, 566,2 гектарға жүзім, 5830 гектарға азықтық дақылдар егіп, бүгінгі таңға 1400 тонна бидай, 29000 тонна көкөніс, 37500 тонна бақша өнімдері өндіріліп алынды. Есепті кезеңде биылғы көктемгі дала жұмыстарына арзандатылған минералды тыңайтқыштар тікелей шаруа қожалықтарына жеткізіліп таратылды. Сондай-ақ, егілген дақылдардың құрылымына қарай жұмсалған жанар-жағар майға 616,6 млн. теңгенің көлемінде субсидия бөлініп отыр.
Ауданда мал саны артып келеді ағымдағы жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша, ауданда заңды және жеке тұлғалардың иелігінде 89,1 мың. бас ірі қара мал, оның ішінде 33,4 мың бас сиыр, 203,3 мың. бас қой-ешкі, 9683 бас жылқы, 1435 бас түйе, 108,0 мың. бас құс бар. Өткен жылдың тиісті деңгейімен салыстырғанда ірі-қара мал 2312 басқа, қой-ешкі 29989 басқа, жылқы 463 басқа, түйе 3 басқа, құс 398 басқа өсті.
Аудандағы 37 өнеркәсіп орындары 2007 жылдың 1-жарты жылдығында 4 млрд 267 млн. теңгенің өнімдері өндіріліп, орта мерзімдік даму жоспары 101,6% орындалды.
Ал, заттай өнімге шағар болсақ, 2019 жылдың тиісті мерзімінің деңгейіне қарағанда мақта талшығы - 644 тоннаға, мақта майы-78 тоннаға аз өндірілді. Нақты көлем индексі өткен жылдың тиісті мерзімімен саластырғанда 79,4%-ті құрап отыр.Соңғы 3 жылда өнеркәсіп өнімдері көлеміндегі мақта тазалау зауыттарының үлес салмағы жылдан жылға бәсендеп 67% дейін, ал шағын кәсіпкерлердің үлесі керісінше ұлғайып 33% дейін жетті.

1.5 Қазығұрт ауданның өсімдігі

Өсімдік жамылғысы мен топырақ жамылғысы өзара байланысты, себебі өсімдік жамылғысы топырақ түзетін биологиялық фактор болып табылады.
Топырақ құрамындағы пайдалы заттармен (N, P, K) және ылғалмен өсімдіктердің өсуіне жағдай жасайды. Ал өсімдіктер өз кезегінде топырақты гумуспен және басқа да топыраққа қажетті заттармен байытып, оның құрылымын және су-физикалық қасиеттерін жақсартады.
Өсімдік жамылғысысының негізін жусан мен жантақ құрайды. Суармалы егіс жерлерінде жүгері, жоңышқа, бақша дақылдары және мақта өсіріледі. Арамшөптерден дала шырмауығы, алабота (көкпек), қамыс тағы басқалары өседі. Төбешік жерлерде кәдімгі тұзды топырақ кездеседі. Бұл топырақ түрлерінде тек галофитті өсімдіктер өседі. Галофитті өсімдіктердің негізін сирек итсигек бұталары, ажрек, жыңғыл және т.б. құрайды.
Өнімділік 0,2-1,0 цга құрайды (құрғақ масса).
Сырдария өзенінің жайылымында өсімдік жамылғысы қамыспен, ажрекпен ши бұталарымен және шеңгелмен сипатталады.
Территорияда кездесетін өсімдік түрлері: гребенщик, ажрек, ежовник, кей жерлерде дәнді өсімдіктер, солянка, мия, жантақ, итсигек, жыңғыл және т.б. Әлсіз бекітілген төбешік құмдарда бұталы-эфемерлі-аралса шөп түрлері өседі. Мұнда жүзгін бұталары кездеседі. Шөптесін өсімдіктерден жусан, ебелек және т.б. эфемерлер кездеседі. Бұл жайылымдардың өнімділігі 1,5-2,0цга дейін (құрғақ масса) жетеді.

1.6 Қазығұрт ауданының топырағы мен жер бедері

Жер бедері - негізгі топырақ құраушы факторға жатады. Жылу мен жауын-шашынның бөлінуі де жер бедеріне байланысты.
Негізгі учаске Сырдария өзенінің жайылмасында және жайылмадан жоғары террассада орналасқан.
Қазіргі аңғар шетінде жайылмалар жеке учаске болып кездеседі, мұнда аллювиалды-құмды топырақ түрі кең тараған. Оның өзен суынан биіктігі 1,5-2 м. Аңғарда қиыршық құмды тұнба төселген. Топырақ түзуші жыныстар, топырақ құру процесінің факторы ретінде топырақтың физикалық және химиялық қасиеттеріне және топырақ процестерінің жылдамдығы мен белсенділігіне үлкен ықпалын тигізеді.
Негізгі учаске территориясындағы топырақ түзуші жыныстар төртінші период жыныстарына жатқызылады және ормандық балшық көрсетіледі, ал Арыс өзенінің жайылмасында аллювиалды шөгінділері көрсетілген. Онда тұздану дәрежесі және механикалық құрамы әртүрлі шалғынды сұр топырақ және аллювиалды топырақ түзілген.Учаскедегі негізгі топырақ түзуші жыныстары ескі аллювилі және эолдық шөгінділер жатады. Ескі аллювилі шөгінділерде тұздану дәрежесі және механикалық құрамы әртүрлі шалғынды сұр топырақтар, ал эолды шөгінділерде әлсіз бекітілген төбешік құмдар түзілген.
Жайылмадан жоғары терраса Сырдария өзені суынан 4,0-6,0 м-ге дейінгі биіктікте және өзенге шамалы еңіс жазықтықта жатыр. Мұнда тұздалу дәрежесі және механикалық құрамы әртүрлі шалғынды сұр және тұзды топырақ кеңінен таралған. Ежелгі алллювиалды жазықтарда тұздану дәрежесі және механикалық құрамы әртүрлі шалғынды сұр топырақ, тұзды және шалғынды тұзды топырақ түрлері түзілген. Өзендер кеуіп кеткен жерлерде сор тұзды топырақ түзілген.

1.7 Қазығұрт ауданының жер бетіндегі және жер астындағы сулар

Жер бетіндегі және жер астындағы сулартопырақ түзу процесінің бағытын (аморфтілік және гидроморфтілік) анықтап, топырақ түзу процестеріне үлкен ықпал етеді.
Учаскенің гидрографиялық жүйесі жақсы дамымаған, Достық каналымен жасалынған суару үшін қолданылады. Каналдан су насос құрылғыларымен Достық каналы арқылы жіберіледі. Сулары тұщы. Грунт сулары 3-6м тереңдікте орналасқан, минералды тік және көлденең дренаждар жоқ жерде олар жер бетіне шығып, топырақты тұздайды.Бүгін, Сырдария өзендерінде сел болғанда көл суларының деңгейі көтеріледі де учаске территориясын шаяды. Жоғары минералданған көл сулары топырақты тұздандырып, көптеген кішкене көлшіктер құрады. Қарақоңыр ауылдық округінің шығыс бөлігінде грунт суларының деңгейі 3-6 метрге дейін төмендейді. Ол топырақты орта деңгейден қатты тұздануға дейін апарады, ал шілдеде көлшіктер кеуіп, олардың орнында сор топырақ түрі түзіледі.

2 Технологиялық бөлім

2.1 Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің суармалы жерлерінің құнарлығын арттыру және трансформациялау

Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің суармалы жерлерінің құнарлығын арттыру және трансформациялау міндеті - топырақтың құнарлығын қалпына келтіру үшін территориялық жағдай жасау және осының негізінде ауыл шаруашылылығында жалпы өнімді жоғарлату, сонымен қатар техника мен еңбек қорын тиімді пайдалану болып табылады.
Ауылшаруашылық кәсіпорындарда ауыспалы егісті жүргізу, игеру және жетілдіру жөнінде үлкен тәжірибе бар. Мысалы, ауыспалы егістер тұрақты игерілген шаруашылықтарда дәнді дақылдардың өнімділігі, ауыспалы егістер игерілмеген шаруашылықтармен салыстырғанда 3 - 4 тонна жоғары болады.
Сондықтан нарықтық қатынастардың дамуына, ауылшаруашылық кәсіпорындардың реформалануына, жер пайдаланушылықтардың қоныстануындағы өзгерістеріне байланысты, бұрынғы қалыптасқан ауыспалы егістерді түзетуге, кейде тіпті оларды қайтадан жасауға тура келеді. Қайтадан құрылған шаруашылықтық агроқұрылымдарда бұл мәселені толығымен шешу қажет.
Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігі ауыспалы егіс жүйесін жобалады, ол жоғарыда көрсетілген міндеттерді шешуді қамтамасыз етеді: ауыспалы егістің түрін, түрін, санын, ауыспалы егістің мөлшерін, олардың аумақта орналасуын, дамуын анықтайды. бу және ауыспалы егіс.Ауыспалы егіс жүйесі төмендегідей бірқатар өзара байланысты жүйені қамтитын егіншіліктің басты звеносы болып табылады: топырақты өңдеу, тыңайтқыш, тұқым өсіру шаруашылығы, танап қорғайтын орман белдеуі, жерді мелиорациялау және т.б. Ол келесідей талаптарды қанағаттандыруы тиіс: а) нарық сұранысын қанағаттандыратын көлемде өсімдік шаруашылығының жалпы және товарлы өнімін өндіруді; б) әрбір жер учаскесін оның табиғи қасиеттерін, ауылшаруашылық дақылдарының биологиялық ерекшеліктерін, олардың шығымдылығын және экологиялық тұрақтылығын ескере отырып пайдалануды; в) топырақ эрозиясымен және басқа табиғаттың кері құбылыстарымен күресу жөніндегі шараларды жүзеге асыруды; г) жұмысшы күшін, ауылшаруашылық техникасын, транспорт және басқа механизмдерді толық, тиімді пайдалану үшін жағдай жасауды.
Жүйенің барлық элементтерін жобалауға және мәселені кешенді шешуге ғылыми негізделген әдістерді қолдану арқылы қол жеткізуге болады.
Ауыспалы егістің түріне әртүрлі өндірістік мақсаттарға арналған ауыспалы егістердің негізгі үш тобы кіреді. Олар: егістік, мал азығы, арнайы.
Далалық ауыспалы егіске бөлінген массивтің 50% -дан астамы ауыспалы егіс.. Далалық ауыспалы егістер әр түрлі болуы мүмкін: сүрі- дәнді дақылды,сүрі- дәнді - отамалы, дәнді - отамалы, сонымен қатар, қант қызылшалық, мақталық және т.б.
Азықтық дақылдардың 50% -дан астамына себілген. Олар келесі түрлерге жатады: ферма, лагерь және шабындық - жайылым.
Жоғары қоректік жағдайларды немесе оларды өсіруге жоғары талаптарды қажет ететін дақылдар арнайы ауыспалы егістерде егіледі. Аралас ауыспалы егісті (көкөніс және жемшөп, жемшөп алқаптары және т.б.) жүргізуге де болады.
Далалық және мал азықтық ауыспалы егістер топырақты қорғай алады. Олар бұл түрге көпжылдық шөптерді біржылдық дақылдар отырғызғанда және басқа да эрозияға қарсы шараларда қосылады. Топырақты қорғау үшін пішен мен жайылым ауыспалы егістігі қарастырылады.
Ауыспалы егістердің типін және түрін анықтауға төмендегідей жағдайлар әсерін тигізеді:
шаруашылықтың және бөлімшенің мамандандырылуы;
малды ұстау және азықтандыру типі;
мал басының топтастырылуы;
ауылшаруашылық алаптарының құрылымы және олардың сапасы;
негізгі және қосымша, сонымен қатар, мерзімдік шаруашылық орталықтарының (жазғы лагерьлер, бордақылау орындары және т.б.) орналасуы;
эрозияға ұшыраған және эрозиялық қауіпті жерлердің болуы;
жыртылған жер массивтерінің территорияда орналасуы, олардың конфигурациясы.
Қазіргі уақытта жүргізілген реформаның сипаты, бұрыннан сақталған және жаңа құрлымдардың өлшемдері, сонымен қатар егіншілікті басқару жүйесі мен еңбектің ұйымдастырылуы үлкен әсерін тигізіп отыр.
Жүйенің барлық элементтерін жобалауға және мәселені кешенді шешуге ғылыми негізделген әдістемені қолдану арқылы қол жеткізуге болады.
Жоғарыда айтылған мәселелерді ескере отырып, Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің егістік алқаптарының көлемін өндіріс көлеміне байланысты I және II нұсқалар бойынша бағалауға болады. 1 және 2 кестелерде серіктестіктің тең аумақтарға бөлінген жер учаскелерін дамыту кестелері көрсетілген.

1 кесте- Ауыспалы егістік алқабының кестесі
№
Танаптың атауы
Игерілу мақсаты
Танаптардың жер көлемі
Игерілу жылдары
1
2
3
4
5
1

Егістік алқабы
Күздік бидай
30 га
2019-2020

Жоңышқа
20 га
2020-2021

Барлығы:
-
50 га
-
2 кесте-Ауыспалы егістік алқабының кестесі
№
Танаптың атауы
Игерілу мақсаты
Танаптардың жер көлемі
Игерілу жылдары
1
2
3
4
5
1
2
Егістік алқабы
Күздік бидай
30 га
2019-2020

Жоңышқа
20 га
2020-2021

Барлығы:
-
50 га
-

2.2 Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ауыспалы егістігінің алқаптарын орналастыру

Алқаптарды ұйымдастыру мен олардың ішкі ішкі құрылысына кіреді. Бірінші мақсаттағы шаурашылық жетекші субъектінің алдын-ала тағайындалған мақсаттарды жүзеге асыруға жағдайайлы жағдай жасау, сондай-ақ оларды азайту үшін максимум пайда алу.
Алаптарды ұйымдастыру және орналастыру кезінде трансформациялау келесі бағыттарда жасалады:
oo ауыл шаруашылығында пайдаланылмаған, бірақ ауыл шаруашылық алаптарына жарамды жерлер есебінен ауданды ұлғайту,
oo инсенсивтігі төмен алаптардан интесивтілігі жоғары алап түрлеріне ауыстыру;
oo жердің аудандық және сапалық есебін кадастрлық класификацияға келтіру;
oo кіші контурларды жою, агрегаттардың өнімділігін жоғарлату үшін конфигурацияны жақсарту;
oo табиғат қорғау шараларын жүзеге асыру және тағы басқалар.
Жыртылған жер ретінде қолдануға тармайтындықтан егістік жерлер қатарынан шығарылуы тиіс жер учаскілері анықталады.
Сонымен қатар азықтық алаптардан, яғни жайылымдар мен шабындықтардан егістікке жарамды жер учаскілері анықталады, сол жерлер арқылы егістік жерлер қатарынан шығарылған жерлердің орнын толықтыруға болады.Аталған жұмыстар арқылы ауыл шауашылық алаптарының жарамдылық категориясы, топырақ сапасы (балл бонитеті), конфигурациясы, негізгі алаптар массивіне қатысты орналасуы, азықтық және егістік алаптарын қолдану ұсыныстары бойынша дұрыс пайдаланылмайтын учаскілерін анықтайды Ауылшаруашылық алқаптарының жарамдылық категориялары мен жақсартуға қажет шаралары бойынша сапалық сипаттамаларынан кейін кен орнының жобалық аймағы анықталады. Өріс ретінде пайдаланудың дұрыстығы (өріске айналу) топырақты тегістеу деректерімен расталды. Ауылшаруашылық жерлерінің жарамдылығы көрсетілген.
Таза кіріс мөлшерін анықтау және капиталдандыру коэффициентін анықтау ауылшаруашылық жерлерінің ақшалай құнымен есептеледі. Сонымен қатар, орталық елді мекенді олардың бөлімшелерімен және мал өсіретін фермалармен, дала лагерлерімен, сақтау және қайта өңдеу пункттерімен, басқа ауылшаруашылық объектілерімен байланыстыратын жолдар, сондай-ақ жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарымен қоғамдық көліктерді қамтамасыз ету ішкі жолдар болып табылады.
Несібелі жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ішкі жолдарына өндірістік бөлімшелерді, сарайларды, шаруа қожалықтарын және басқа елді мекендерді ауылшаруашылық аудандарымен және жеке қосалқы шаруашылықтармен, дала лагерлерімен, жайылым лагерлерімен байланыстыратын жолдар жатады. Қазығұрт ауданының ауылшаруашылық жерлерінің құрамы мен арақатынасы 3-кестеде көрсетілген.

3- кесте Ауылшаруашылық алқаптарының өндірілетін өнім алқаптардың құрамы мен қатынасы
№
Алқап түрі
Көлемі, га
Пайызы

жер пайдаланудың жалпы көлемі, %
аш алқаптар көлемі, %
1
Егістік
1368,4
30,9
33,5
2
Көп жылдық ағаштар
11
0,2
0,3
3
Тыңайған жерлер
396,6
9,0
9,6
4
Шабындық
130
2,9
3,2
5
Жайылым
2183
49,4
53,4
6
Аш алқаптарының барлығы
4089
-
100
7
Басқа жерлер
332
7,5
-
8
Барлық жер көлемі
8510
100
200

Егістік көлемін келешекте тыңайған жерді егістікке трансформациялау есебінен көбейтуге болады. Яғни шаруашылықта 396,6 гектар суармалы жерді пайдалану мүмкіншілігі бар. Егістік көлемдерінің көбейту қорларына тыңайған жерлер; ауыспалы егістік құрамына қосуға арналған, мәдени - техникалық жағдаймен қолайлы жем - шөп алқаптарының майда, бірақ құнарлы учаскелері; мелиорациялау барысында құрғатылған топырақты және өте ылғалданған учаскелер; бұрынғы ауыл шаруашылық алқаптардың орман өскен және бұталанған жер массивтері алынады. Ауыл шаруашылығы алқаптарының алдын-ала жоспарланған құрамының өзгерістері 4 кестеде көрсетілген.

4 кесте - Ауыл шаруашылық алқаптардың алдын-ала жоспарланған құрамы
№
Алқап түрлері
Көлемі, га
Өзгеріс
Алқаптың келешектегі көлем, га

+
-

1
Егістік
1368,4
396,6

1765
2
Көп жылдық ағаштар
11

11
3
Тыңайған жерлер
396,6

396,6

4
Шабындық
130

130
5
Жайылым
2183

2183
6
Аш алқаптарының барлығы жер көлемі
4089

4089

Қазіргі уақытта шаруашылық табиғи және экономикалық жағдайларына толығымен сәйкес келетін күріш өндірісімен маманданған. Шаруашылықтың мамандануы егіс көлемінің құрылымын анықтайды.
Келесі 5 кестеде жобаны жасау жылына және келешектегі жобалық екі нұсқада егістікті пайдалану құрылымы келтірілген.

5 кесте - Егістің пайдаланылуы мен құрылуы
№
Аш дақылдың аты
Жоба жасалатын кезеңі
Келешекте

І вариант
ІІ вариант

га
%
га
%
га
%
1
Күріш
656,2
47,9
699,8
39,6
824,6
46,7
2
Бидай
123,6
9,0
108,85
6,2
109,72
6,2
3
Дәндік жүгері
61,8
4,5
131,4
7,4
76,4
4,3
4
Сүрлемдік жүгері
34,2
2,5
194,4
11,0
179,25
10,1
5
Жоңышқа
432,6
31,6
544,25
30,8
548,62
31,1
6
Көкөніс
-

19,8
1,1
26,6
1,5
7
Бақша
60
4,5
66,5
3,8
-
-
8
Барлығы
1368,4
100
1765
100
1765
100

Келесі кестеде ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігі көрсетіледі. Кестеде көрсетілгендей негізгі дақылдардың өнімділігі төмен. Мұның негізгі себептері: суару режимінің сақталмауы, топыраққа органикалық және минералды тыңайтқыштарды жеткіліксіз мөлшерде енгізу, агротехникалық шараларды жүргізу мерзімін сақтамау. Бұл шаралар қоршаған орта экологиясын бұзбай, алқаптарды ұтымды пайдалануды және дақылдар өнімділігін арттыруды 6 кестеде қарастырылған.

6 кесте - Ауыл шаруашылық дақылдарының өнімділігі
№
Аш дақылдың атауы
Өнімділігі, цга

Жоба жасалатын кезеңде
Келешекте
1
Күріш
35
36
2
Бидай
9
10
3
Дәндік жүгері
20
21
4
Сүрлемдік жүгері
30
30
5
1 жылдық жоңышқа
18
20
6
2 жылдық жоңышқа
67
70
7
3 жылдық жоңышқа
78
90
8
Көкөніс
-
130
9
Бақша
125
127
10
Барлығы
382
534

Шаруашылықта есепті жыл мерзімі бойынша үлестен тиген отыз бас мүйізді ірі қара, оның ішінде он жеті бас сиыр және бес бас жылқы бар болса, келешекте бұл мал басын жобаланатын ауыспалы егістіктер құрамындағы дақылдар өнімінен дайындалатын азықтардың көлеміне көбейтіп, мал басын және соған сәйкес мал өнімдерін арттыру көзделеді. Мал шаруашылығы саласының дамуы бойынша шаруашылықтағы мал басының өсу өнімділігі 2.9 кестеде келтірілген.

7 кесте - Мал өнімділігінің көрсеткіштері
№
Көрсеткіш
Өлшем бірлігі
Өнімділік, ц

Жоба жасалатын кезеңде
Келешекте
1
Мүйізді ірі қара,оның ішінде
бас
30
150

о. і. сиырлар
бас
17
85

Бұзаулар
бас
12
60

Бұқалар
бас
1
5
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.