Арнайы білім беру жүйесін регламенттейтін құжаттар

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
Педагогика факультеті
Дефектология кафедрасы

Курстық жұмыс
Пән: Арнайы психология
Тақырыбы: Қазақстан Республикасындағы арнайы білім берудің нормативтік-құқықтық негіздері

Дайындаған:
ДФ-21 тобының студенті Болатова А.Қ.
Қабылдаған:
Дефектология кафедрасының доценті, доктор (PhD)Рымханова
А.Р.

Қарағанды, 2020
Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
І Арнайы білім беру жүйесінің жалпы сипаттамасы
1.1 Арнайы білім беру жүйесінің ғылыми негізделуі мен мақсаты ... ... ... ... ...5
1.2 Арнайы білім беру жүйесінің әлеуметтік-мәдени тұрғыдан қалыптасуы...7
ІІ ҚР арнайы білім беру жүйесінің нормативтік-құқықтық базасы
2.1 Мүмкіндігі шектеулі оқушылардың құқығын сақтаудағы халықаралық нормативтік құжаттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
2.2 Арнайы білім беру жүйесін регламенттейтін құжаттар ... ... ... ... ... ... ... ...15
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22

Кіріспе

Тұлғаның қалыптасуы мен дамуындағы қызметтің анықтаушы рөлі жалпыға белгілі. Арнайы педагогикадағы іс-әрекет принципі психологиядағы жетекші іс-әрекет ұғымына сүйенеді. Заттық-практикалық қызметі бойынша арнайы білім беру жүйесінде спецификалық қамтамасыз ету құралы компенсаторлық баланың даму кез келген ауытқулар дамыту (құрал-түзету және өтемақы бұзылған психикалық функцияларды), пропедевтикасы қажетті элементтерінің білім және еңбек қызметі болып табылады. Қарапайым баланы сөзбен үйретуге болатын нәрсе, ерекше білім беру қажеттілігі бар бала үшін педагогпен арнайы ұйымдастырылған және бағытталатын өз қызметі барысында ғана қолжетімді болады.
Дамуында ауытқулары бар балаларда қалыпты дамып келе жатқан балада бар тәжірибе, тиісті тұрмыстық түсініктер, ұғымдар мен практикалық біліктер сияқты құрылымдар жоқ немесе жеткілікті дамымаған. Оларда жалпы білім беретін заттарды игеру үшін қажетті және жеткілікті түсінік қоры жоқ. Арнайы педагогика, психиканың іс-әрекеттік детерминациясы туралы психологиялық теорияны іске асыра отырып және тіл, ойлау және коммуникацияны дамытумен білім беру бірлігі принципін басшылыққа ала отырып, білім беру процесін көрнекі негізде ұйымдастырады.
Көптеген ғылыми зерттеулермен баланың жоғары психикалық функциялары: қабылдау, сөйлеу және қарым-қатынас, ойлау, есте сақтау, эмоциялар, мотивация - ерекше білім беру қажеттілігі бар балалармен жұмыс жасауда қуатты түзету-орнын толтырушы педагогикалық құрал болып табылатын пәндік-тәжірибелік қызмет табысты дамитыны дәлелденді. Арнайы білім беруде педагогтың жетекшілігімен ұжымдық пәндік-практикалық қызмет (жұптар, бригадалардың жұмысы және т.б.) таралған, ол дәлелді сөйлеу қарым-қатынасы үшін табиғи жағдай (орта) жасайды, осындай қарым-қатынас қажеттілігін үнемі жаңғыртады. Қарым-қатынас, өз кезегінде, дами отырып, тілді оның барлық функционалдық құрамдастарында, ойлау операцияларында, қарым-қатынас пен әлеуметтік өзара әрекеттестіктің түрлі жағдайларын меңгеруге ықпал етеді.
Балалар қолданатын заттар қызметтің тұрақты уәждемесін жасайды және балалардың қоршаған пәндік әлем туралы, осы заттардың тағайындалуы және олармен іс-қимыл жасау тәсілдері туралы жетіспейтін білім көзі болып табылады. Пәндік-практикалық іс-әрекет баланың салауатты күші мен мүмкіндіктерін сақтауға сүйене отырып, жоғары психикалық функциялардың, бірінші кезекте тіл мен ойлаудың сенсомоторлы негізін дамытуға, өмірлік, практикалық (іс-әрекет) тәжірибенің жеткіліксіздігін өтеуге, жағдаяттық-іс-әрекет және қарым-қатынастың басқа да түрлерінің дағдыларын дамыту үшін табиғи жағдай жасауға, оқу процесінде қарым-қатынас пен іс-әрекеттің тұрақты уәждемесін қамтамасыз етуге, әлеуметтік өзара іс-қимыл дағдыларын меңгеруге мүмкіндік береді. Білім беруге әрекет ету принципі ерекше білім беру қажеттілігі бар балалардың кез келген санатына қолданылады және арнайы түзету сабақтарын өткізу кезінде ғана емес, жеке іске асырылуынан орын табады. Ол жалпы білім беретін пәндер бойынша сабақтарда да, әрине, тәрбие процесінде де жүзеге асырылады.
Курстық жұмыстың мақсаты - арнайы білім берудің нормативтк-құқықтық базасын зерттеу.
Курстық жұмыстың нысаны - Қазақстан Республикасының арнайы білім беру жүйесі.
Курстық жұмыстың пәні - Қазақстан Республикасының арнайы білім беру жүйесінің тетіктері.
Курстық жұмыстың міндеттері:
oo арнайы білім беру жүйесіне сипаттама беру;
oo ҚР арнайы білім беру жүйесінің нормативтік-құқықтық базасын зерттеу;
oo еліміздегі инклюзивті білім беру тұжырымдамасы мен мәселелерін қарастыру.
Курстық жұмыс кіріспе, екі негізгі бөлім, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І Арнайы білім беру жүйесінің жалпы сипаттамасы

0.1 Арнайы білім беру жүйесінің ғылыми негізделуі мен мақсаты

Арнайы педагогика - бұл дене және психикалық дамуында ауытқушылығы бар адамдардың арнайы (ерекше) білім берудің теориясы мен практикасы, олар үшін қазіргі мәдениетпен анықталатын, жалпы педагогикалық әдістер мен құралдардың көмегімен білім беру қиын немесе мүмкін емес. Арнайы педагогика атауы жалпы құраушы халықаралық педагогикалық термин ретінде қолданылады, өйткені әлемдік білім беру жүйесінің қазіргі заманғы гуманистік бағдарларымен түсіндіріледі: әдептілік, кемсітетін адамның жапсырмасының болмауы. Еуропалық елдерге қарағанда АҚШ-та арнайы педагогика ұғымы жалпы қабылданған нормадан ерекшеленетін барлық балалардың, соның ішінде дарынды балалардың білім беру мәселелерін қамтиды.
Алайда мамандардың көпшілігі (соның ішінде Батыс Еуропаның мамандары) арнайы педагогика, арнайы білім беру деп тек сол немесе өзге де бұзылыстар, психофизикалық дамудың жеткіліксіздігі бар адамдардың білім беру саласын түсінеді. Шынында да, дарынды балалар педагогикасы - бұл белгілі бір санаттағы балаларға тек шектеулі кезеңде ғана педагогикалық көмек көрсетуге есептелген педагогиканың тар саласы. Одан әрі дарынды баланың мәселесі кәсіби, шебер, ғалым және т. б. тұлғаның қалыптасу мәселесіне айналады [5].
Арнайы педагогика өмір сүру мүмкіндігі шектеулі адамның барлық өмірлік циклін қамтиды, онда білім беру мәселелерінің спектрі дарынды адамға қарағанда өлшемсіз кең. Арнайы педагогика педагогиканың құрамдас бөлігі болғандықтан, ол жалпы педагогикалық терминдердің көпшілігін пайдаланады. Сонымен қатар, арнайы педагогика өзінің ғылыми пән ретіндегі ерекшелігін бейнелейтін өзінің ұғымдық аппараты мен терминологиясына ие. Коррекциялық педагогика термині шетелдік мамандар арасында жалпыға белгілі және кеңінен қолданылатын болып табылмайды.
Бұл педагогикалық дефинициямен бір жағдайда бұрын болған дефектология ұғымын алмастырады немесе оған барабар термин ретінде қолданады. Басқа жағдайларда түзету педагогикасы арнайы ғылыми білім саласын ғана емес, сонымен қатар психиканың дамуында және мінез-құлқында ауытқушылықтары бар балалар мен жасөспірімдерді білім беру мен тәрбиелеудің мәні мен заңдылықтары туралы психологиялық-педагогикалық білім негіздерін да қамтиды.
Арнайы педагогиканың объектісі әлеуметтік-мәдени, педагогикалық феномен ретінде ерекше білім беру қажеттілігі бар тұлғаларға арнайы білім беру болып табылады [9].
Арнаулы білім беру жүйесінде көрсетілетін зерделеу және педагогикалық көмек субъектісі осының салдарынан ерекше білім беру қажеттілігі бар денсаулық және өмір сүру мүмкіндігі шектеулі адам болып табылады.
Арнайы педагогика пәні - арнайы білім берудің теориясы мен практикасы, оған тіршілік әрекетінің шектеулі мүмкіндіктері бар адамның дамуы мен білім беру ерекшеліктерін, оның жеке тұлға ретінде қалыптасуы мен әлеуметтенуінің ерекшеліктерін зерделеу, сондай-ақ бұл білімді дене немесе психикалық кемшіліктерді түзетуді қамтамасыз ететін ең жақсы жолдарды, құралдарды, жағдайларды табу, бұзылған ағза органдары мен жүйелерінің қызметін өтеу және мұндай адамның қоғамға әлеуметтік бейімделуі мен кірігуі және оған барынша тәуелсіз өмір сүру мүмкіндігін қамтамасыз ету [23].
Егер соқыр немесе саңырау бала қалыпты дамумен бірдей болса, онда ақауы бар балалар осы басқа тәсілмен, басқа жолмен, басқа жолмен, басқа құралдармен жетеді, және педагог үшін ол баланы тудыруы тиіс жолдың өзіндік ерекшелігін білу аса маңызды, - деп жазды Л. С. Выготский [10],
Жалпы педагогикамен біртұтас түпкі мақсаты - дамып келе жатқан адамның әлеуметтенуі мен өзін-өзі жүзеге асыруына қол жеткізу, арнайы педагогика осы мақсатта өмір сүру мүмкіндігі шектеулі адам үшін маңызды мағынаны атап көрсетеді: олардың әлеуметтендірудің Жжоғары сапасы және өзін-өзі жүзеге асыру үшін алғышарттар ретінде барынша мүмкін дербестік пен тәуелсіз өмірге қол жеткізу.
Арнайы педагогика мақсатқа ие, оған қол жеткізбей-ақ мүмкіндігі шектеулі адамның әлеуметтенуі де, өзін-өзі дамытуы да мүмкін емес. Жалпы деңгейдегі мақсаттардың қатарына мыналар жатады: жетіспеушілікті түзету, оны педагогикалық құралдармен өтеу; абилитация (сәби және ерте жасқа қатысты) және оңалту, бірінші кезекте әлеуметтік және жеке оңалту.
Арнайы педагогиканың осы мақсаттарына қол жеткізу оқыту мен тәрбиелеудің, жалпы білім берудің нақты мақсаттарына қол жеткізгенде, яғни түзету мен кемшіліктің орнын толтырудың оң нәтижелері байқалғанда мүмкін болады. Мысалы, көру қабілеті бұзылған адамдар үшін - бұл оқу мен жазудың, кеңістікте бағдарланудың арнайы құралдарын меңгеру; естімейтін адамдар үшін-сөйлеушінің ерінінен оқу бойынша ауызша сөйлеуді қабылдау және қалған естуді пайдалану дағдыларын меңгеру және т. б. [19].
Ерекше нақты мақсаттарға жеке оңалту компоненттері да жатқызуға болады - өз қадір-қасиетінің сезімін тәрбиелеу, құнсыздықтың сезімін жеңу, маргиналды немесе жоғары өзін-өзі бағалау, әлеуметтік мінез-құлықтың барабар нысандарын қалыптастыру және т.б.
Аталған мақсаттарға жету үшін арнайы педагогика міндеттердің тұтас жүйесін шешеді:
oo өмір тіршілігінің шектеулі мүмкіндіктері жағдайында тұлғаның педагогикалық даму заңдылықтарын зерттейді;
oo тәртіп бұзушылық құрылымына және әлеуметтік-тұлғалық жағдайларға сәйкес нақты бұзылған нақты адамның түзету және орнын толтыру мүмкіндіктерін анықтайды;
oo денсаулық және өмір сүру мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың педагогикалық жіктелуін анықтайды және негіздейді;
oo арнайы білім беру заңдылықтарын, мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың қазіргі педагогикалық білім беру жүйесін зерттейді, жаңа педагогикалық жүйелердің пайда болуы мен дамуын болжайды;
oo білім беру мазмұнының ғылыми негіздерін, принциптерін, әдістерін, технологияларын, арнайы білім берудің ұйымдастырушылық шарттарын әзірлейді;
oo мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға білім берудің түзету - педагогикалық, өтемдік және оңалту бағдарламаларын әзірлейді және іске асырады;
oo әлеуметтік және орта бейімделу, абилитация және оңалту, адамның өмірлік циклінің әртүрлі сатыларында мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды біріктіру процестерін зерттейді және жүзеге асырады;
oo еңбекке қабілеті шектеулі адамдарды кәсіптік бағдарлау, кәсіптік кеңес беру, кәсіптік даярлау, әлеуметтік - еңбекке бейімдеу бағдарламаларын әзірлейді және іске асырады;
oo өмір сүру мүмкіндігі шектеулі және жалпыға бірдей қабылданған әлеуметтік-мәдени стандарт шеңберінен шығатын адамдарға қатысты барлық мәселелер бойынша әлеуметтік педагогикамен өзара іс-қимыл жасайды.;
oo педагогикалық құралдар мен даму бұзылуының алдын алу механизмдерін зерттейді, әзірлейді және іске асырады;
oo жалпы педагогикамен бірге білім беру мен әлеуметтік-мәдени саладағы интеграцияның тұжырымдамасын әзірлейді және іске асырады, денсаулығы мен өмір сүру мүмкіндігі шектеулі балалары бар ата-аналарды психологиялық-педагогикалық даярлауды жүзеге асырады [17].

1.2 Арнайы білім беру жүйесінің әлеуметтік-мәдени тұрғыдан қалыптасуы

Барлық тарихи кезеңдерде арнайы оқыту жүйесінің дамуы мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық жағдайымен, қоғамның құндылықтары мен кемтар балаларға қатысты мемлекет саясатымен, білім беру жүйесіндегі заңдылықтармен, ғалымының даму деңгейімен, әлемдік арнайы білім беру тәжіребесіне лайық жүреді.
Арнайы білім беру жүйесінің бір кезеңнен екінші кезеңге өтуі және сапалы кұрылып, қалыптасуы әлеуметтік көрінісімен анықталады.
Антикалық дәуерден бастап бүгінгі күнге дейінгі кемтар тұлғалардың дамуың зерттеу жұмыстары дамудың бес деңгейін ажыратуға мүмкіндік берді. Бұл кезеңдерді ажыратудың негізгі көрсеткіші ретінде Н.Н Малофеев қоғамның кемтар тұлғаларға деген көзқарасы, көрсетілген көмектің дәрежелерімен бекіткен.
Антика заманынан орта ғасырларға дейін қоғам мен мемлекеттің даму барысында дамуында ауытқулары бар тұлғаларға деген қарым-қатынас өте төмен дәрежеде болды. Ол кезде олардың азамат есебіне алмай, статустарын құлдардың статусымен тең қойды.
Алғашқы болып қоғамнан шектелгендерге қайырымдылық танытқан шіркеу қорғаушылары болды. Шіркеулер хоспис, баспаналар мен жетімханалар пайда болды.
Мәліметтер бойына ол кездегі өзіне тамақ тауып жеуге мүмкіншілігі жоқтұлғалар, егер өз өлімімен өлмесе, ру басылары күшпен өлтіріп отырған екен. Туа біткен ақыл-ойы кем немесе дене кемістігі бар тұлғаларды азаматтық өлім күтіп тұрды [10].
Ежелгі Грециядағы балаларды өлтіру туралы мәліметтер ерте жастағы күрделі деңгейдегі кейіп-кеспірсіз балаларға қатысты болған және де өлтіруге негізінен дене кемістігі бар балалар ұшыраған. Спартада осындай балаларды өлтіру ІҮ-Ү ғасырларды қамтиды және олар бұл істерін экономикалық жағдайына тәуелді болған. Бұндай құбылыс Римде де өз орнын алған. Оны ежелгі Рим философы Сенеканың (б.д.д. 6 - б.д.д. 65ж.) сөзінен байқауға болады. Біз өмірге әлсіз және кейіп-кеспірсіз болып туылған балаларды өлтіріп, суға тұншықтырамыз, бұны біз ызалықтан немесе қолайсыздықтан емес, санамыздың жетекшілігімен істейміз, жарамсыз бен сауды ажырату үшін деп жазған [20].
Ал ежелгі грек елінің ұлы философы Аристотель адам бойындағы бұзылғандықты, ашуланшақтықты, топастықты - жаман қылықтардың қалыптасуына әкелетін жетіспеушілік - деп тұжырымдады.
Адамзат тұлғасына деген жаңа мұрат, құндылықтар мен көзқарастар адам өмірінің мәні туралы түсініктерді христиан дініне сеңушілер алып келді. Олар діни сезімталдық пен жан ашу қаситетін енгізді. Қайырымдылық көрсету әркімнің өз еркінде ғана емес, ол әрбір христианның міндеті болып жарияланды. Шіркеулерде ашылған пана үйлер кемтарларға жағымды қатынастың басталу болды. Келесі бес жүзжылдықта Батыс Еуропа мемлекеттерінде алғашқы қайырымдылық мекемелері мен ауруханалар құрылды. Ең алғаш рет соқырларға және соғысқа қатысу салдарынан көрмей қалған тұлғаларға арнайы пана ашылды.
Бұл жүйенің бастапқы қалыптасуы қала билігінің, монархтың жауапкершілігіне айналды. Осы мәселе мемлекет міндетінің нысаны бола берді.
Сөйтіп, Еуропа елдері өркениеті дамуында кемістігі бар тұлғаларды басынудан, оларды өлтіруге тыйым салынған уақытқа дейін, өте ұзақ, азапты жолдан өтті.
Ресей елінде зиялы мекемелердің ұйымдастырылуы, яғни кемтарлаға әлеуметтік көмек көрсету туралы мемлекет саясатынын зандылықтары, көбінесе, Батыс Еуропа тәжірибесінің нәтижесімен танысудан бас алған.
XII ғ. мен ХҮІІІ ғ. аралығында Батыс Еуропа мемлекеттерінде кемтар тұлғаларға арналған зиялы мекемелер мен үйлер (мемлекеттік және жекеменшік) жүйесі құрылды. Реннесанс мәдениеті (қайта өрлеу дәуірі -ХІҮ-ХҮІІ ғ.ғ.) мен Ұлы Реформация (Ұлы шіркеу төңкерілісі- ХҮІ ғ. екінші жартысы - ХҮІІ ғ. ортасы) ақыл-ойы мен дене кемістігі бар тұлғаларға деген мемлекет пен қоғам қатынасын күрт өзгертті. Реннесанс данышпандарынан туған гуманистік және орталандыру туралы ой-пікірлері еуропалықтардың санасына еніп, адам және адам өмірінің мәні туралы түсініктердін өзгертті, мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың дәрежесіне деген көзқарастын өзгеруіне әсер етті. Христиан дінінің тағы бір бағытын тудырған реформация қайырымдылықтың жаңа үлгілерін дүниеге әкелді [11].
Орта ғасырлар кезеңінде батыс европалық шіркеулерде кереңдікті және басқа да кемістіктерді ата-аналарының кінәлары үшін жіберілген деген. Олар мен қарым-қатынаска түсе алмағандықтан, оларды есі дұрыс емес сиқыршылар деп ойлаған. Инквизиция жағы олардың іздерінен қалмаған.
Біраз уақыттар өте келе дамуында ауытқуы бар тұлғаларға деген немқұрайлық біртіндеп жойыла бастады. Оларға деген жанашырлық пайда болып, мұндай адамдарды тәрбиелеуге болатыны жайлы да көзқарастар қалыптасты. Мысалға, Ян Амос Коменский (1592-1670) өзінің Ұлы дидактика атты еңбегінде былай деп жазған: Кімде-кім осындай ақылсыз адамдарға табиғи ақылсыздығынан құтылу үшін тәрбие беру екендігіне күмән келтіре алады. Ары қарай: Кім жаратылысынан өзі баяу және ашуланшақ болса, сол адам өзіне көмекті көп қажет етеді, өйткені өз бойындағы пайдасыз ақылсыздық пен жындылықтан құтылу үшін. Ян Амос Коменский бұл сөздерінен аномалді балаларға білім беру мүмкін екеніне кәміл сенгенін көреміз. Осылайша мүмкіндігі шектеулі тұлғалар қоғамға артылған жүк болмас үшін оларды оқыту, тәрбиелеу мәселелері қарастырыла бастады.
XII ғасырдан XVII ғасырларда Батыс Еуропа елдерінде кемтар балалар мен ересектерге деген көзқарас алдыңғы ғасырларға қарағанда айтарлықтай жақсарды. Бірақ бұл процесс баяу және күрделі жолмен дамыды. Қайта өрлеу ойшылдарынан (Ренессанс дәуірінің ойшылдары) туындаған гуманизм идеялары европалықтардың саналарына ене отырып, олардың адам жайлы және оның өмірі жайлы ой-пікірлердің өзгеруіне, мүмкіндігі шектеулі адамдардың статустарына деген көзқарастардың өзгеруіне әкелді.
Дамуында ауытқуы бар адамдарды азаматтық тұрғыда ақтауға ғана емес, сонымен қатар олардың кейбіреулерін оқытуға тырысу жағдайлары да жасалды.
Алғашында әр түрлі кемістігі бар балаларды жеке-дара оқыту тәжірибесі, арнайы оқу мекемелерін өзіне қарай тартқан жоқ. Саңырау және соқырлар жеке-дара оқытудың алғашқы талпыныстары, олардың іс-әрекетке жарамды екенін занды түрде дәлелдегісі келген, ауқатты семьядағы ата-аналар тарапынан қолдау тапты. Міне, осындай қолдау 1578 жылы Испанияда, 1648 жылы Англияда, 1670 жылы Францияда іске асырыла бастады [16].
Ағарту дәуірінде дамуында кемістігі бар тұлғаларды оқытуға алғашқы қадам жасалды. Алғашында түрлі мемлекетерден жинақталған балаларды жеке дара оқыту тәжірибесі арнайы оқу мекемелерін ұйымдастыру қажеттігін тудырмады.
Бұл кезеңнің басында кереңдер мен соқырлар үшін арнайы мекемелер ашылып, соңында Батыс еуропа мемлекеттерінде жылпығы бірдей міндетті білім беру туралы, кейіннен сенсорикалық кемісіктері бар және ақыл-ойы кемтар балаларға таралған, заңды актілер қабылданды. Үшінші кезең кемтар балаларға деген көзқарас пен қатынастардың өзгеріп, олардың құқықтарына назар аударылуымен ерекшеленеді. Ең маңызыдысы кемтар тұлғалардың білім алуға құқықтары қарастырылады, кейін занды түрде бірқатар мемлекеттерде бекітіледі.
1817 ж. - Дания - кереңдерді міндетті түрде оқыту туралы акт;
1873 жыл- Саксония- соқыр, керең және ақыл-ойы кемтар балаларды оқытудың міндеттілігі туралы Заң қабылдады.
1881 ж. - Норвегия -саңырауларды оқытудың міндеттілігі туралы Заң.
1882 ж. - Норвегия- ақыл-ойы кемтар балаларды оқыту туралы Заң.
1884 ж. - Пруссия -көмекші сыныптардан жағымсыз жанұядан шыққан балаларды шығару туралы өкім.
1887 ж. - Швеция - кедей және ақыл-ойы кемтар балаларға бастауыш білім туралы Заң.
1889 ж. - Швеция - саңырау балаларға 8 жылдық білім беру туралы Заң.
1892 ж. - Пруссия- көмекші мектептер санын кеңейтудің қажеттілігі
туралы Заң.
1893 ж. - Англия - соқыр, керең балаларға бастауыш білім туралы Заң.
1896 ж. - Швеция - соқыр балаларды мінтетті түрде оқыту туралы Заң.
1899 ж. - Англия- ақыл-ойы кемтар балаларды оқыту туралы Заң.
1900 ж. - Пруссия- саңырау, соқыр және ақыл-ойы кемтар балаларды
оқытудың міндеттілігі туралы Заң.
1914 ж. -Бельгия- көмекші мектептерді ұйымдастыру туралы Заң.
1920 ж. Нидерланды- ақыл-ойы кемтар, соқыр, саңырау және нашар естийтін балаларға білім беру туралы қағида [12].
Ақыл ойы кемтар балаларға арналған көмекші мектептер пен сыныптардың үдемелі дамуы жалпыға міндетті бірдей бастауыш білім беру туралы Заңның енуімен тікелей байланысты. Мемлекет барлық балаларды оқыта отырып, аталмыш мерзімде білім стандартын меңгере алмайтын балаларға арналған білім жүйесін құруға мәжбүр болды.
Сенсорикалық кемістігі бар тұлғалардың азаматтық құқығын және мәртебесін тану ғана, керең-мылқау балаларға (Париж, 1770 ж.) және соқыр балаларға (1774 ж.) арналған алғашқы мемлекеттік арнайы мектептердің пайда болуына мүмкіндік берді. Дамуында кемістігі бар тұлғалардың тағдырына қоғам көзқарасының өзгеруін Ұлы француз төңкерісі еңгізді. Бұл психиатрияның күрт дамуына жағдай жасады. Ф. Пиннель, Ж,Эскироль, Ж, Итар дәрігерлер кемтар балаларды оқыту тәжірибесін емханаларда бастаған.
Ағылшын тифлопедагогы Г.Армитедж (1824-1894) өзі қайырымдылық ұжымының мүшесі бола тұра, көрмейтіндердің жанұясын аралап ата-аналары мен көрмейтін оқушыларға өмірлік қиындықтарды жеңу туралы ақыл-кеңестерін айтқан [12].
1892 жылы Лондон мен Лейчестер қалаларында ақыл-ойы кем балалар үшін алғашқы мектептер ашылды. Келесі он жылдықта Англияда ақыл-ойы кем балаларды күштеп жабық мекемелерде емдеуге мүмкіндігі шектеулі тұлғалардың жанашырлары қарсы шығып, олардың қамқорлығы мен құқықтарын заңды түрде қорғауға ат салысты. Қоғамдық инициатива, 1913 жылы ағылшын парламентіне ақыл-ойы кем тұлғаларды қамтамасыз ету туралы заң қабылдануына әкелді.
XX ғ. басында есту мен көруінде ауытқуы бар және ақыл- ойы кемтар балаларға арналған арнайы білім беру жүйесін нақтылы рәсімдеу уақыты болды.
Барлық Еуропа елдерінде арнайы білім беру жүйесі дамуының жалпы белгілері:
- жалпыға бірдей бастауыш білім беру туралы Заңның қабылдануы;
- кемтар балалардың білім алуға құқығын белгілеу;
- арнайы оқыту жүйесінің қызметің реттейтін шағын нормативті-құқықтық базасын құрылуы;
- арнайы мектептерді қаржыландырудың бастауы мен принциптерін анықтау;
- мемлекеттік емес ұйымдарды (қайырымдылық қорлар мен ассоциациялар) қаржыландыру;
- барлық аймақтағы балаларды арнайы біліммен қамту [13].
XX ғ. басынан бастап 70 жылдар аралығанда Батыс еуропа мемлекеттері керең, соқыр және ақыл-ойы кемтар балаларға арнайы білім берудің қажеттілігін түсінуден кемтар балалардың барлығын оқыту қажеттілігін танитындай дәрежеге жетті. Бұл кезең жалпыға бірдей міндетті бастауыш білім беру туралы заңның қабылдануы мен күшіне енуі уақытымен анықталады. Бірақ, барлық бастамалар мен жобалар бірінші дүниежізілік соғыстын басталуына байланысты еуропа аймақтарында бір мезгілде қирады. Бірінші дүниежізілік соғыстын аяқталуымен екінші дүниежізілік соғыстың басталу аралығындағы қыска уақытта арнайы білім беру саласындағы белсенділік біршама төмендеді.
Батыс еуропа философиясының гуманистік тенденциясындағы көмек, фашистік идеологиямен басылып қалады. Соғыс жылдарында мүмкіндігі шектеулі тұлғаларды жоспарлы түрде жарамсыз, адам емес, төменгі сапалы адамдар деп санап, оларды қоғамда өмір сүру құқығынан айырады. Әрине осының салдарынан Еуропа елдеріндегі әлеуметтік-педагогикалық көмек беру ондаған жылдар бойы жалғасын таппай дамусыз қала берді.
Екінші дүниежізілік соғыс пен концлагерь қиындықтарын басынан өткізген өркениетті мемлекеттер адамдар арасындағы айырмашылыққа, олардың ерекшелігіне ерекше көзбен қарады.
Бұл дүниетанымдық түсініктер мен заңдар барлық азаматтардың білім алуға құқын, оларға медициналық қызмет көрсетілген, зейнетақымен қамтамасыз ету, кемтарларға көмек көрсету, жұмыссыздарға төлем ақы төлеу т.б. түсініктерді анықтап, оларды бір жүйеге біріктірді.
Дәл осы кезде Еуропа қоғамының алдында, өз азаматтарынын жеке құқыктарын жеке тұлғалық деңгейге көтеру, әрбір адамға жеке қарым-қатынас негізін құру мәселесі тұрды, ал қазірде ол Европа мемлекетінің заманға сай әлеуметтік-педагогикалық негізін құрайды.
Міне осындай шараларды қолданудың арқасында бүкіл дүние жүзі елдеріне өте қажет және маңызды ұйым құрылды, ол Біріккен Ұлттар Ұйымы (1945ж). Оның негізгі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.