Қашықтан технологияларды қолдану арқылы бағалау жүргізу бойынша ұсыныстар
Балалар мектеп жасына жеткенге дейін цифрлік ортаға тез бейімделіп, белгілі бір дағдыларды меңгереді, сәйкесінше, жалпы білім беруде бұл дағдыларды шоғырландырып, дамыту қажет. Электрондық сауаттылықтың жоғары деңгейін қамтамасыз ету үшін оқытудың нысандарын, әдістерін, технологияларын өзгерту, жалпы білім беру жүйесіне жаңа тәсілдерді енгізу қажет болады.
Соңғы уақытта жеке тапсырмалардан бастап тағайындалған құзыреттерді қалыптастыру үшін толық курстар мен модульдерге дейін ашық жалпы білім беру, жалпы дамудың онлайн-ресурстарын құру және пайдалану үдерісі белсенді түрде жүргізілуде. Онлайн курстардың бірыңғай платформасы студенттерге ақпараттық ағындарға жылдам бейімделуге, ақпаратты бағалауға, ерекше жағдайларда шешімдер қабылдауға, бір сөзбен айтқанда, ХХІ ғасырдағы дағдыларды игеруге мүмкіндік береді.
Талдаушылардың айтуынша, халық өмірінің әлеуметтік парадигмасын қайта цифрландыру, ол адамдардың ой өрісін кеңейтуге, жаңа білім алу мүмкіндігін ашады. Заманауи білім берудің негізгі бағыттарының бірі - желілік қызмет, әлеуметтік желілерді білім беру ресурстары ретінде пайдалану және шалғай шеберлік сабақтарын өткізу, тренингтер. Желілік технологияларды қолданумен цифрлы білім берудің типтік ерекшеліктері - бұл икемділік, ұтқырлық, өндіріс қабілеттілігі, диалогтық және интерактивтілік, медиа ағындарды қабылдауға бағдарлау. Осының барлығы сандық экономикадағы құзыреттілікті қалыптастыруға ықпал етеді. Дегенмен, осыған байланысты желілік мәдениет мәселесі туындайды.
Одан әрі білім беру жүйесін цифрландыруға кедергі болып отырған бірқатар түйткілдерді атап кетейік. Мысалы, білім беру ақпараттық жүйелерін мемлекеттік органдардың басқа да жүйелерімен интеграциялау бойынша жұмыстардың деңгейі төмен. Білім беру ұйымдарының жеткіліксіз жарақтандырылып, мектептерде, интернет желісіне қосылу жылдамдығының төмендігі маңызды мәселеге айналды. Сондай-ақ, білім беру жүйесін цифрландыруды қолдау бойынша бірыңғай оператордың жоқтығына қынжылыс білдірген ол ақпараттық коммуникациялық технология инфрақұрылымын қамтамасыз ету үшін бірыңғай техникалық талаптардың болмауы, кәсіби құзыреттілік деңгейінің төмендігін қаперге салды.
.
Ақпараттандыру жағдайында оқушылар меңгеруге тиісті білім, білік, дағдының көлемі күннен күнге артып, мазмұны өзгеріп отыр.
Сондықтан білім беруді жаңа сатыға көтеру үшін тек білім мазмұны мен оқыту әдістерін ғана емес, ақпараттық технологияларды кеңінен пайдалану арқылы оқытуды ұйымдастыру формаларын да жетілдіру керек. Мұның өзі мынадай оқу-тәрбие міндеттерін шешуге көмектеседі:
- оқу үрдісін дербестендіру. Мәселен, компьютер оқытуды нақты бір авторлық бағдарлама бойынша жүзеге асыруға мүмкіндік береді;
- нақты әрекетке негізделген кері байланысты қамтамасыз етеді. Мәселен, компьютер арқылы әрбір оқушы өзінің білімін бақылауға, тексеруге және бағалауға мүмкіндік алады;
- материалды меңгеру жылдамдығын арттыруға болады.
Компьютер ақпаратпен жұмыс істейді, нысандық жағдайлар жөніндегі мәліметтер модел ретінде оның сөздік, сандық "сипаттамасы" қаралады. Сондықтан да ақпараттық моделді күрделі жүйе ақпаратының көзі ретінде қарауға болады.
Информатиканы ерте жастан оқытудың мүмкіндігі мен мақсаткерлігі әлемдік эксперимент, зерттеу нәтижелерімен де нақтылана түседі. Осыны назарға алған В.Буциктің зерттеулерінде ерте жас кезеңіндегі оқушыларға компьютерлік сауаттың алғашқы элементтерін беріп қана қою жеткіліксіз, оларға компьютер негізінен бастауыш білім және түбірлі түсініктер, іс-әрекет әдіс-тәсілдері жөнінде нақты сауат беру жайы айтылады. Атап айтқанда, В.Буцик кіші мектеп жасындағыларға бастауыш компьютерлік сауат берудің мынадай әдістемесін ұсынады: бірінші және төртінші сынып аралығында сызбалық және мәтіндік редакторлардың көмектері арқылы орындалатын тапсырмаларды біртіндеп күрделендіріп беру, яғни, ақпаратты өңдеу (компьютер сурет салады, есептейді, жазады); ақпаратты сақтау (компьютер суретті, сандарды, мәтінді есте ұстайды); ақпаратты беру (адамнан компьютерге, компьютерден адамға) салаларынан компьютердің мүмкіндіктері жөнінде түсінік пен сауат қалыптастыру.
Қазір компьютер заманы, әрине, көпшіліктің үйінде бұл техника бар, әсіресе балалар оны өте тез үйренеді. Мектепте үйінде компьютер бар және жоқ баланың айырмашылығы кәдімгідей білінеді. Кішкентайынан компьютерде істеп, ойнап өскен баланың көңіл-күйі, ойлауы мен білім қабылдауы сергек екені бірден көрінеді. Ал басқа бала ауырлау қабылдайды, ойлау-сөйлеуі де баяулау.
Компьютермен өскен бала қатты білімдар болып кетпейді, тек білім алуға, яғни оқу-тәрбие процесіне ыңғайланды және оған дайын деген сөз. Оқу-білім алуға ең қажетті алғашқы бейімділіктер - сергек ойлау, ақыл-парасатпен әрекет істеу, ақпарат қабылдау, шыдамдылық пен сабырлылық - компьютер арқылы тез қалыптасады
Электрондық оқыту жүйесі ең алдымен оқытушы мен оқушыға үлкен еркіндік береді. Бұл екеуінің де тұлғалық мүмкіндіктерін жүзеге асыруына қолайлы. Тұлға болып қалыптасуына қолайлы. Тұлға деген өз-өзіне нақты мақсат қойып, өздігінен жүйелі әрекет ете алатын, өз тірлігіне өзі жауап бере алатын адам. Тұлға деген адами да, кәсіби де деңгейі өте жоғары, толыққанды өмір сүретін адам.
Электрондық оқыту оқу процесіне ешқандай шектеу қоймайды. Бұл процесс оқытушы мен оқушының кеңістіктегі орнына да, уақыттық мүмкіндіктеріне де, көңіл-күйіне де байланысты емес. Оқу барынша объективті құбылыс ретінде өтеді. Қазіргідей мұғалімнің оқушыларды қорғаштап, басқарып, жетектеп, ізін кесіп жүруі қажет емес. Олармен тек адам сияқты қарым-қатынас жасау керек. Бала сияқты емес, кәдімгі ақыл-есі бүтін адам сияқты құрметпен және тең сөйлесу керек. Оқу-тәрбие жауапкершілігін ең алдымен оқушының өзіне жүктеу керек. "Қалаған уақытыңда, қалаған жерден, қалағаныңша оқы, өз әрекеттеріңе өзің ғана жауап бер". Ал оқытушы бағыт-бағдар береді, қажет кезінде кеңес береді, қажет кезінде сүйеу болады. Күнделікті сенің өміріңді басқармайды, тірішілігіңе жөнсіз араласпайды. Өз мүмкіндіктеріңмен өмір сүр, ішкі мүмкіндіктеріңді және өз мінез-құлқыңды жүзеге асыр. Міне, осындай қағида.
.
Цифрландыру бүгінгі білім берудегі жаңа бағыт https:multiurok.rufilestsifrlan dyru-bugingi-bilim-berudegi-zhana-b agyt.html
Дегенмен, оқытудың барлық нысандарында қазіргі заманғы АКТ құралдарын пайдалану бірқатар теріс салдарларға әкелуі мүмкін, оның ішінде психологиялық-педагогикалық сипаттағы бірқатар теріс факторларды және АКТ құралдарының білім алушының физиологиялық жағдайы мен денсаулығына теріс әсер ету факторларының спектрін атап өтуге болады. Көбінесе АКТ құралдарын пайдалана отырып оқыту артықшылықтарының бірі оқытуды дараландыру деп саналады. Алайда, артықшылықтармен қатар мұнда жаппай дараландырумен байланысты үлкен кемшіліктер де бар. Индивидуализация оқу үрдісінде тапшы болып табылатын білім беру процесіне қатысушылардың -- педагог пен оқушылардың өзара жанды диалогтық қарым -- қатынасын үзеді. Сонымен қатар, оқу үрдісінде заманауи оқушы әртүрлі ақпараттың шамадан тыс ауқымына тап болады. Осының салдарынан ақпараттық шамадан тыс жүктеме басталады, бұл оқушының психикалық және физикалық денсаулығына қауіпті. Компьютермен ұзақ уақыт жұмыс істеу бала ағзасының көптеген функцияларына теріс әсер етеді: жоғары жүйке қызметі, эндокриндік және иммундық жүйелер, көздің көруі мен сүйек-бұлшықет аппараты. Компьютерді шамадан тыс қолдану теріс салдарларға әкеліп соғуы мүмкін. Мысалы, компьютер балалардың психикалық және интеллектуалдық дамуындағы ұзақ мерзімді бұзылулардың себебі болуы мүмкін, кейбір жадының жұмыс істеуін төмендетуі мүмкін, эмоциялық жетілмеушіліктің, жауапсыздықтың өсуіне ықпал етуі мүмкін; психикалық күйзеліс балаларда стресстік жағдай тудырады; виртуалды шындық табиғи қауіп сезімін жоғалтуға әкеледі. Осылайша, оқытудағы ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдануға педагогтарға белгіленген талаптарды қатаң сақтай отырып, шығармашылықпен қарау қажет.
1. Kundelik.kz электронды журналы
Kundelik.kz - бұл сынып журналы мен күнделік мүмкіндіктерін, сондай-ақ білім беру үдерісінің барлық қатысушылары арасындағы желілік ӛзара іс-қимыл құралдарымен электрондық құжат айналымын біріктіретін интернет-портал.
Күнделік журналы тегін және сайтты пайдалану үшін Kundelik.kz абоненттік тӛлем алынбайды.
Ата-анаға сайтта тегін мүмкіндік беріледі Kundelik.kz ӛз логині мен паролімен Балалар - Күнделік бӛлімінде ӛз баласының электрондық күнделігіне қол жеткізу, бағалар мен үй тапсырмасын білу. Мектептерден сайтты пайдалану үшін ешқандай тӛлем алынбайды.
Пайдаланушы деректерін қорғауға қатысты. Kundelik.kz сайты пайдаланушылардың барлық деректері Ұлттық ақпараттық технологиялар АҚ мемлекеттік ақпараттық жүйелер операторына тиесілі және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі ММ-не бекітілген Ақпараттық-есептеу ресурстарында Қазақстан Республикасының аумағында жабық қорғалған датаорталықта орналастырылады. Осы пайдаланушылар Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің қарамағында болады. Жүйеге кіру Kundelik.kz жабық, сырттан ешқандай деректер қол жетімді емес. Ішінде Kundelik.kz әлеуметтік желі бар. Бұл байланыс құралы, оның арқасында пайдаланушылар ӛзара жүйенің ішінде сӛйлесе алады. Бұл әлеуметтік желіде анонимді ӛз бетінше тіркеле алмайды. Әрбір пайдаланушы мектеп тіркейді.
Осылайша, Күнделік желісінде балаларға қауіп тӛндіретін анонимді тұлғалар пайда бола алмайды, мұндай пайдаланушы бірден анықталады және бұғатталады.
Сонымен қатар, әрбір пайдаланушы ӛз профилінің деректерін ешкімге кӛрсетпейтін параметрлерін таңдай алады. Бұл жасайды Kundelik.kz жасӛспірімдердің қарым-қатынасы үшін ең қауіпсіз білім беру ортасы.
Барлық дерлік елдер үшін қашықтан оқыту нысанына кӛшу пандемия жағдайында қажет болды. Қытайдың, Францияның, Ұлыбританияның, Латвияның, Эстонияның, Әзірбайжанның орта мектептері мұғалімдерінің сұхбаттарын талдау қашықтан оқытуды ұйымдастырудың ерекше ерекшеліктері мен жалпы сәттерді бӛліп кӛрсетуге мүмкіндік берді.
Францияда мектеп бағдарламалары мұғалімдерге сыныптағы оқытуды қашықтан ұйымдастыру формасына кӛшіруге мүмкіндік берді, ӛйткені оқу, жазу, жобалау кӛлеміне қойылатын талаптар әрқашан оқушының дербестігін, бастамашылдығын және шығармашылық жұмысын болжады. Бұл елдегі бастауыш білім берудің негізгі бағыттары - математика, табысты қарым-29
қатынас, француз тілінде дұрыс сӛйлеу және жазу және эстетикалық тәрбие. Сондықтан пандемия жағдайында бастауыш мектепте қашықтан оқыту кӛптеген жобалар мен шығармашылық жұмыстарды кӛздеді. Барлық лицейлердің қашықтан оқытуға ӛз кӛзқарастары болды, сондықтан қашықтан оқытудың форматы, режимі мен формалары да әртүрлі сипатқа ие болды. Алайда, барлық оқыту дербес ұйымдастыру дағдыларын дамытуға бағытталған.
Қытайда сабақтарды бейнежазбаға түсіруге қатаң тыйым салынып бақыланды, оқушының күн тәртібіне ерекше назар аударылды. Күн сайынғы кестесінде таңғы ас пен үзілістер болды. Сондай-ақ, Қытайда әрбір мектептің ӛз оқу күнтізбесі бар және кейбір мектептерде оқу жылы шілде айының ортасына дейін созылады.
Латвияда мектептер қашықтан оқытуды ұйымдастыру бостандығына ие болды.
Эстонияда бірнеше жыл бойы бір күн қашықтан оқыту тәжірибесі сыналған, яғни барлық мектептер аптасына бір рет қашықтан оқу мүмкіндігіне ие болды. Сәйкесінше, бұл елде қашықтан оқытуға кӛшу жеңіл және едәуір икемді ӛтті.
Әртҥрлі елдер мектептерінің зерделенген тәжірибесін жинақтай отырып, қашықтан оқыту форматы пандемия жағдайында халықтың ӛмір сүру қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі нақты шараларға байланысты екенін ескертеміз.
Қашықтан оқыту кезеңінде пәндер бойынша арнайы ұйымдастырылған телевизиялық сабақтар болған жоқ, тек қолда бар бейне ресурстарды толықтыру ретінде ғана жүзеге асырылды. Сонымен бірге, Қазақстандағыдай, кӛптеген елдерде мұғалімдерге күн тәртібін ұйымдастыру, сабақты жоспарлау, бағалау, тапсырмаларды таңдау және сабақ уақытын реттеу бойынша ұсыныстар берілді.
Мектеп сабақтарын ұйымдастыру және жоспарлау мәселелерінде, оқыту мен бағалау процесін жүзеге асыруда кӛп еркіндік берілді. Айырмашылықтар мектептің оқу бағдарламасын таңдауымен байланысты болды. Қашықтан оқыту пәндік міндеттерді жеңілдетуге бағытталған. Педагогтерге шығармашылық тапсырмаларды жоспарлау және ӛздігінен оқу, жазу дағдыларын дамыту, ақпарат кӛздерімен және рефлексия материалдарымен жұмыс жасау ұсынылды. Оқушыларға мұражайлардың виртуалды кӛрмелеріне, ғылыми зертханаларға, спектакльдерге, фильмдерге бару ұсынылды. Осылайша, нақты ӛмірмен байланысты жүзеге асырды.
Жоғарыда аталған елдердің педагогтері де танымал цифрлық платформалар арқылы оқушылармен байланыс орнатуға талпыныс жасады. Сонымен бірге педагогтердің пәндер бойынша сандық ресурстарды пайдалану құқығы болды.
Сонымен қатар, келесі ортақ мәселелер кӛрініс тапты: оқу бағдарламасын қашықтан игертуді жүзеге асыру, кері байланысты ұйымдастыру, бағалау, балалардың ынтасының болмауы және ӛзіндік жұмыс. Кӛптеген орта мектептерде интернет пен цифрлық платформалар бойынша қиындықтар туындады. Бұл мәселе техникалық қамтамасыз ету тұрғысынан да, 30
оқушылардың компьютерлік сауаттылығы тұрғысынан да, педагогтердің үйреншікті оқытуын ауыстырудан да кӛрініс тапты.
2019-2020 оқу жылының 4-ші тоқсанындағы қашықтан оқыту қорытындысы
Қашықтан оқытуды ұйымдастыру үшін нормативтік-қҧқықтық қҧжаттар қабылданды. Нақты:
1) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің Қашықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру ережесін бекіту туралы 2015 жылғы 20 наурыздағы № 137 бұйрығы;
2) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің COVID-19 коронавирустық инфекция пандемиясы кезеңінде оқу процесін қашықтан білім беру технологияларына кӛшіру кезінде білім сапасын қамтамасыз ету жӛніндегі қосымша шаралар туралы 2002 жылғы 08 сәуірдегі N 135 бұйрығы;
3) Білім беру ұйымдарында, пандемия кезеңінде COVID-19 коронавирустық инфекциясының таралуына жол бермеу жӛніндегі шараларды күшейту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 1 сәуірдегі № 123 бұйрығы (13.04.2020 ж. толықтыруларымен);
4) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 30 сәуірдегі №168 бұйрығына қосымшада, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 8 сәуірдегі № 135 Қашықтан оқыту жағдайында жиынтық жұмыстарды жүргізу жӛніндегі әдістемелік ұсынымдар бұйрығына 2-қосымша.
Қашықтан оқыту аясында тӛмендегідей әдістемелік ҧсыныстар әзірленді:
1. ТВ-сабақ тұжырымдамасы;
2. Үлгілік оқу бағдарламаларына сәйкес пәндер тізбесі, оқу жүктемесінің кӛлемі, оқу материалының мазмұны және ТВ-сабақтар мен бейне-сабақтарды әзірлеу бойынша ұсынымдар;
3. Байқау сабақтарын ӛткізу бойынша ұсыныстар;
4. Қашықтықтан ата-аналар жиналысы мен сынып сағаттарын ӛткізу бойынша ұсыныстар;
5. Қашықтан технологияларды қолдану арқылы бағалау жүргізу бойынша ұсыныстар;
6. ҚББ бойынша білім алушылар мен ата-аналарға арналған психологтың ұсыныстары;
7. Қашықтан оқытуды ұйымдастыру үшін сандық платформалар мен ресурстар тізімі және олармен жұмыс істеу бойынша нұсқаулықтар.
Қашықтан білім беру технологияларын (бұдан әрі - ҚБТ) пайдалана отырып, оқу процесін ұйымдастыру білім алушылардың МЖМБС-ға сәйкес оқу бағдарламаларын меңгеруі үшін жүзеге асырылады.
Қашықтан оқыту жүзеге асырылды:
EL ARNA, Balapan телеарналарындағы телесабақтар арқылы;
әртүрлі интернет-платформаларын қолдану арқылы;
тапсырмаларды Қазпошта арқылы немесе қолма-қол қағаз тасығышта беру арқылы.
Қашықтан білім беру технологияларын қолдана отырып, оқу процесін жоспарлау және ұйымдастыру кезінде оқыту жұмысының түрлері бойынша уақыт нормаларын білім беру ұйымы дербес икемдеп, жеке кесте құрды.
1. Телесабақтар EL ARNA (Радио Классик арнасында қосымша аудиосабақтар), Balapan (Қазақ радиосы арнасында қосымша аудиосабақтар) телеарналарында аптасына 5 күн 10 минуттан 1-11 (12) сыныптардың оқу пәндері бойынша ӛткізілді.
Телесабақ форматын пайдаланған кезде кері байланыс Kundelik.kz электронды журналы, Bilimal.kz, Mektep.edu.kz жүйелері арқылы жүзеге асырылды, электронды журнал болмаған жағдайда - педагогтің қалауы бойынша байланыстың қолжетімді түрлері арқылы жүргізілді (кері байланысты ұсыну мерзімділігін мұғалім ӛздігінен анықтайды).
2. Сабақтар интернет-платформа арқылы ӛткізілді. Сабақты жоспарлау кезінде педагог білім алушыларға ӛздігінен оқуға тапсырмалар оқулықтан оқу материалын орындау үшін ұсынды. Сонымен қатар, интернет-платформаларда орналастырылған сабақтар ұсынылды, қолжетімді сандық білім беру ресурстары қолданылды.
Сонымен қатар, ӛздігінен орындауға арналған оқу тапсырмасы электронды журналдар жүйесінде, интернет-платформалар, электрондық пошта, WhatsApp, Аitu-чат және басқа мессенджерлер арқылы ұсынылды.
Кері байланыс Kundelik.kz, Bilimal.kz, Mektep.edu.kz журналдары арқылы, электронды журналдар болмаған жағдайда - мұғалімнің қалауы бойынша байланыстың қолжетімді түрлері арқылы (кері байланысты ұсыну мерзімділігін мұғалім ӛздінен анықтайды) жүзеге асырылды.
3. Байланыс, интернет болмаған жағдайда оқу материалдары Қазпошта арқылы жіберілді және штаттық режимде оқыды. Алыс оқшауланған елдімекендерде орналасқан 5-тен 80-ге дейінгі балалар саны бар мектептерде санитарлық қауіпсіздіктің қатаң шараларын сақтай отырып (кварцтау, желдету, ауысымдылық және т.б.) штаттық режимде оқыту жүргізілді.
Ы. Алтынсарин атындағы Ҧлттық білім академиясы республикада қашықтан оқыту бойынша зерттеу жҥргізді. Зерттеу қорытындысын талдау мынаны кӛрсетті.
1. Білім алушылардың қашықтықтан оқытудың әртҥрлі қҧралдарын пайдалануы:
орыс тілінде оқытатын мектептердің мұғалімдері сандық оқу материалдарын кӛбірек пайдаланды;
Респонденттердің 22,2%-ы ӛз мұғалімінің сабағы арқылы видеобайланыс, телеабақтар режимінде қашықтан оқитындарын айтқан;
оқушылардың 49% - дан астамы қашықтан оқыту кезінде дербес оқуға тӛселді.
2. Зерттеу қорытындысы бойынша қашықтан оқыту тҥрінің артықшылықтары: 32
- тҧрғылықты жеріне қарамастан қол жетімді, ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқытуға мүмкіндік береді;
- жеке білім беру траекторияларын қҧруға мҥмкіндік береді. Мысалы, үлгерімі нашар оқушылар, педагогтердің пікірінше, оқу тапсырмаларын орындауға қызығушылықпен және жауапкершілікпен қарады;
- білім алушыларды ӛзіндік жҧмысқа ынталандырады;
- елдің географиялық ерекшеліктерін және ауыл мектептері үшін қашықтан оқытудың қолжетімділігін ескере отырып, оқытудың осындай нысанын қолдану ӛзекті болып табылады.
2. Зерттеу қорытындысы бойынша қашықтан оқыту нысанының қиындықтары:
- жаңартылған бағдарламалар бойынша педагогтердің пәндік білімдері мен жұмыс дағдыларының жеткіліксіздігі;
- мұғалімдердің қашықтан жұмыс істеуге дайын болмауы. Білім беру платформаларында жұмыс тәжірибесінің, желіде жұмыс істеу дағдыларының болмауы;
- жүйелі түрде интернет пен сандық платформалармен қиындықтар туындады.
Дәстүрлі емес жағдайларда оқытудың жаңа және ӛзекті ақпараттық-коммуникациялық технологияларын белсенді меңгерген, ӛзінің кәсіби қызметі үшін жағдайларды түбегейлі ӛзгертуге дайын болған педагогтердің басым кӛпшілігінің жақсы бейімделу қабілеті қалыптасқаны байқалды.
Субъективті және объективті сипаттағы қиындықтар қашықтан оқыту технологиясына техникалық және әдістемелік қолдауды күшейту; қашықтан білім беру процесін ұйымдастыру бойынша педагогтердің жүйелі курстық дайындығын қамтамасыз ету қажеттілігіне себепші болды.
Оқу бағдарламасы мазмұнының кӛлемін оңтайландыру, тақырыпты барынша ашу үшін тапсырмалар түрлерін таңдау, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар контекстінде қолда бар электрондық цифрлық ресурстарды бағалау мен қолдануды ұйымдастыру мәселелері біліктілікті арттыру курстарының мазмұнында ӛз орнын табуы тиіс.
Қиындықтар мен проблемаларға қарамастан, қашықтан оқыту оқытудың үздіксіздігін қамтамасыз ете отырып және білім беру мазмұнының тұтастығын сақтай отырып, жалпы білім беретін мектептерде білім беру процесін жалғастыруға мүмкіндік берді.
педагог бес еңбек қызметін жүзеге асырады: :
Оқытушылық: оқу ақпаратын таратады, ӛз бетімен оқуды үйретеді
Тәрбиелік: білім алушыларды әлеуметтік құндылықтар жүйесіне тартады
Әдістемелік: білім үдерісін әдістемелік қамтамасыз етуді жүзеге асырады
Зерттеушілік: білім мазмұнын меңгеру деңгейін зерделейді, білім ортасын зерттейді
Әлеуметтік - коммуникативтік: кәсіби қоғамдастықпен және білімнің барлық мүдделі тараптарымен ӛзара әрекеттесуді жүзеге асырады
Дескрипторлар дербестік пен жауапкершілікті және педагогтің атқаратын еңбек қызметінің күрделілігін ескереді:
1) іскерлік пен дағдылар кӛрсеткішінде дербестік дәрежесі кӛрсетілген;
2) тұлғалық және кәсіби құзыреттілік кӛрсеткішінде жауапкершілік дәрежесі кӛрсетілген; 35
3) білім кӛрсеткішінде педагог мамандығының кҥрделілік дәрежесі кӛрсетілген
Тҧлғалық және кәсіби қҧзыреттілік:
- білім алушының тұлғасына құрмет білдіреді және білім алушының білім жетістігіне ӛзінің оң үлесін қосады;
- оқыту үдерісінде әріптестерімен тілектестік қарым-қатынастың маңыздылығын түсінеді;
- мектептің педагогикалық қоғамдастық жағдайында жұмыс жасай алады;
- ӛз тәжірибесі бойынша кері байланыс жасай алады және ӛзгерістер енгізе алады;
- сындарлы пікірге және ұсынымдарға сай әрекет етеді;
- ӛзінің кәсіптік даму аспектілері бойынша түсінігі және үнемі жетілуге ұмтылысы бар;
- мектеп тәжірибесін зерттейді және бағалайды, ӛз және әріптестерінің тәжірибесін жетілдіру үшін зерттеу нәтижелерін және басқа да дәлелдік дереккӛздерді қолданады;
- педагогикалық зерттеудің әдіснамасын біледі;
- ӛз тәжірибесін талдай алады;
- тиімді мектеп тәжірибесіне жету мақсатында жоспарлау үдерісінің жауапкершілігін сезінеді;
- кәсіптік даму мақсатында әріптестерімен бірге қызмет жасайды;
- командада жұмыс жасауға қабілетті, тұлғалық және мәдениет айырмашылықтарын толеранттілікпен қабылдайды;
- мемлекеттік және де басқа да тілдерде табысты және оң іскерлік қарым-қатынас жасауға қабілет танытады.
Тӛтенше жағдай кезінде тәрбие жҧмысын ON-LINE - форматта ҧйымдастыру ҧсынылады.
1-контент. Онлайн - кӛрмелер:
- Оқуға кеңес береміз. Мектептің сайтында аудиокітаптар орналастыру, Формасы - талқылау нәтижесі бойынша кітаптың кез келген бетіне иллюстрация жасау, бұл кітапты оқуға арналған 3 себеп кеңесі және басқалар;
- Әлемдік мұра нысандары жас суретшілер кӛрмесі. Формасы: Қазақстанның үш нысанының суретін салу: Тамғалы петроглифтері, Х.А.Яссауи мавзолейі, Батыс Тянь-Шань табиғи нысаны. (Нысандар Қазақстанның 100 киелі жерлері тізімінен анықталады). Суреттерді мектептің инстаграм парақшасында жариялау.
2-контент. Виртуальнды экскурсиялар:
- Әлемдік онлайн-музейлервидеоспектакльдерб алеттеропералар: Эрмитаж, Ван Гогтың Амсердамдағы музейі, Ӛнер тарихы музейі, Уффици сандық мұрағаты, Лувр, мемлекеттік музей (Санкт-Петербург), Британ музейі, ресми YouTube каналындағы музей және экспозициялар бойынша виртуалды экскурсиялар, Прадо, 11 мыңнан астам шығармалардың суреттері, суретшілер бойынша ізденіс (алфавиттік кӛрсеткіштермен) және тақырыптық ізденіс, Метрополитен - музей, Нью-Йорк, Сальвадор Дали музейі, Metropolitan Opera, Вена операсы, Үлкен театр және басқалар. Форма: слайд-есеп, презентация және басқалар (сайт http:journal-shkolniku.ruvirtual -ekskursii.html);
- Отанымыз Қазақстанның Символдары бойынша: Маңғыстау қорымы - Сисем-Ата - батырлар пантеоны, Шопан-Ата жер асты мешіті, Бекет-ата мешіті, Ахмет Яссауи мавзолейі, Абайдың әдеби-мемориалдық мұражай үйі, Адай атаның қазақстандық мавзолейі және басқа да аймақтық қорықтар, тарихи жерлер, киелі жерлер және т.б. бойынша виртуалды турлар (kazmuseum.comruzaly.html, http:yqlasmusmuseum.kz http:www.gmirk.kz; https:qazexpocongress.kz 49
3-контент. Салауатты ӛмір салты (СӚС) бойынша онлайн-ағарту:
- Желілі қала, вайберде немесе басқа мессенджерде топ құру арқылы. СӚС насихаттау формалары - онлайн-викториналар, веб-квестер - Флэшмоб веб-квесті, Денсаулық күніне арналған веб-квест, Денсаулық қазынасын іздеу квест-ойыны, Дұрыс тамақтану квест-ойыны және басқалар.
4-контент. Кино әуесқойларына арналған кинозал:
- бағдарлама әдеби шығармалардың келесідей фильмографиясын қамтуы мүмкін: Біздің заманның батырлары, Сергей Есенин, Одиссей Язаон және аргонавтар, Р.Стивенсон Қазына аралы, Р. Стивенсон Қара жебе, Жюль Верн Он бес жасар капитан, А Линдгрен Ленебергиден келген Эмиль, ағайынды Гриммдердің ертегілері бойынша түсірілген фильмдер және басқалар (сайт https:gunfighterar.wixsite.commy site-1blank-5; https:www.film.ruarticlesot-mos kvy-do-berlina?page=show);
- қазақстандық режиссерлардың танымдық фильмдері (https:ru.wikipedia.orgwikiСпис ок фильмов студии Казахфильм);
5-контент. Сынып Қонағымен бір сағат онлайн - платформасы:
- танымал спортшылармен, қоғам қайраткерлерімен, кәсіпкерлермен, әртістермен, волонтерлармен, журналистермен, стилистермен тікелей эфирдегі кездесулер.
6-контент. VISION ӛзін-ӛзі басқару онлайн аумағы:
- мектеп ӛміріндегі оқиғалар туралы - білім алушылардың ӛздері ұсынатын түрлі сайыстар, конкурстар, жобалар, фотофлешмобтар, акциялар.
НАЗАР АУДАРЫҢЫЗ!
Ы. Алтынсарин атындағы ҦБА ғылыми қызметкерлері әзірлеген барлық әдістемелік материалдарды Академия сайтынан https:www.nao.kz Білім беруді ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету. Әдістемелік қҧралдар бӛлімінен табуға болады.
Карантиндік және шектеу іс-шаралары жағдайында балалардың қатысуымен мәдени - бҧқаралық және спорттық-бҧқаралық іс-шаралар тоқтатылады.
5-9 СЫНЫПТАРДА БІЛІМ БЕРУ ҮДЕРІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Негізгі орта білім берудің мақсаты - тұлғаның жалпы мәдениетін қалыптастыру, тұлғаны қоғам өміріне бейімдеу, кәсіпті, мамандықты, оның ішінде білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, саналы таңдау және меңгеру үшін негіз құру.
Негізгі орта білім берудің негізгі міндеттері білім алушылардың қалыптасуы мен дамуы болып табылады:
1. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
рухани-адамгершілік қасиеттер;
2. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ғылым негіздері бойынша базалық білім жүйесі;
3. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
дербес оқыту және жеке тұлғалық өзін-өзі дамыту дағдылары;
4. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқу, жобалау, зерттеу қызметін жүзеге асыру;
5. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сыни және шығармашылық ойлау;
6. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
өзін-өзі жетілдіру және әлеуметтанудағы өзара іс-қимыл
Негізгі орта білім берудің мазмұны мынадай бағдарларды ескере отырып айқындалады:
1. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
қазіргі қоғамның динамикалық сұраныстарына сәйкестігі;
2. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сыни, шығармашылық және позитивті ойлауды дамыту қажеттілігі;
3. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқу пәндерінің мазмұнын интеграциялауды күшейтудің орындылығы;
4. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
бастауыш білім беру мен негізгі орта білім беру деңгейлері арасында білім беру мазмұнының үздіксіздігі мен сабақтастығы қағидатының сақталуын қамтамасыз ету;
5. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
білім беру мазмұнының академиялық және практикалық бағыты арасындағы теңгерімді сақтау;
6. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқыту, тәрбиелеу және дамыту бірлігін қамтамасыз ету.
Негізгі орта білім беру деңгейінде оқу процесін ұйымдастыру оқыту мен тәрбиелеудің біртұтастығы қағидатын іске асыруға, оның ішінде білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып бағытталған. Оқытуды ұйымдастыру кезінде білім алушылардың жетекші қызметі ретінде білім алуға басым рөл беріледі.
Білім алушылардың оқу жүктемесінің ең жоғары көлеміне қойылатын талаптар:
54. Негізгі орта білім беру деңгейінде білім алушылардың апталық оқу жүктемесінің ең жоғары көлемі: 5 - сыныпта - 32 сағаттан, 6 - сыныпта - 33 сағаттан, 7-сыныпта-34 сағаттан, 8-сыныпта-36 сағаттан аспайды.
55. Инвариантты және вариативті компоненттерді құрайтын білім алушылардың оқу жүктемесінің жалпы көлемі, сондай-ақ сыныптар бойынша апталық және жылдық оқу жүктемесі ҮОЖ-мен белгіленеді.
Білуге міндетті!
* ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орта білім беру мазмұнының инвариантты компоненті типтік оқу жоспарларында, вариативті компонент - жұмыс оқу жоспарларында іске асырылады.
* ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Негізгі орта білім берудің типтік оқу бағдарламалары білім алушылардың ғылым жүйесінің базистік негіздерін меңгеруіне, оларда тұлғааралық және этносаралық қарым-қатынастың жоғары мәдениетін қалыптастыруға, тұлғаның өзін-өзі анықтауы мен кәсіби бағдарлануына бағытталған.
* ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Негізгі орта білім беру білім алушылардың ғылымның базистік негіздерін меңгеруін, олардың бойында жоғары рухани-адамгершілік мәдениет пен тұлғааралық және этносаралық қарым-қатынас мәдениетін дарытуды, жеке тұлғаның өзін-өзі анықтауы мен өзін-өзі тануын, функционалдық сауаттылықты қалыптастыруды, бейіналды дайындықты іске асыруды қамтамасыз етеді.
* ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5-8-сыныптарда Жол жүру ережелері оқу курсы сынып сағаттарының есебінен және сыныптан тыс уақытта сынып журналының жеке бетінде сабақ тақырыбы мен күні көрсетіле отырып, әр сыныпта 10 сағаттан жүргізіледі.
ТІЛ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТ БІЛІМ САЛАСЫ АЯСЫНДА КЕЛЕСІ ПӘНДЕР ОҚЫТЫЛАДЫ:
Қазақ тілі, Русский язык, Қазақ әдебиеті, Русская литература, Қазақ тілі мен әдебиеті, Русский язык и литература, Родной язык, ҰйғырӨзбекТәжік әдебиеті, Шет тілі.
Қазақ тілі (оқыту қазақ тілінде)
Қазақ тілі және Қазақ әдебиеті оқу пәндерін оқытуда оқу процесін ұйымдастырудағы ерекшеліктер
Жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы ұлттық және халықаралық тәжірибелердің ең үздік үлгілерін басшылыққа алып жасалған.
Дәл бүгінгі таңда жаһандану дәуірінің ұлттық құндылықтарға төндіріп тұрған қаупі үнемі қаперде болуы ескеріліп, бүкіл ұлттық құндылықтардың ұйытқысы қазақ тілін оқытуда басшылыққа алынған тенденциялар, оларды жүзеге асыру жолдары мен тірек қағидалары мыналар:
1. қазақ тілін оқытуды мемлекеттің даму стратегиясымен бірлікте қарау;
2. тілді оқытуды белгілі бір пәндік дағдыларға емес, білім алушының тұлғалық қабілеттерін дамытуға бағыттау;
3. тілдік білім мен біліктерді ХХІ ғасыр адамының бойында сөйлеу мәдениетін, ойлау мәдениетін және адамгершілік мәдениетті қатар дамытуға, қарым-қатынас мәдениетін бейімдеп, құзіреттіліктер қалыптастыруға бұру;
4. тілді ұлт болашағының мәдени иммунитетін қалыптастырудың тетігі ретінде оқыту. Тілге деген жауапкершілік пен патриотизмді тәрбиелеуге жаңа прагматикалық көзқарас тұрғысынан келу, тілді оқытудың құндылықтық бағдарын сабақ барысында күшейту.
Қазақ тілі пәнінің оқу бағдарламасы функционалдық-коммуникативтік бағытқа негізделіп құрастырылды. Ол оқушылардың тіл туралы түсініктерін тереңдетіп, ұлттық мәдениет пен әлемдік мәдениеттің маңыздылығы туралы түсініктерін кеңейтеді.
Негізгі орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламалары Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының (https:www.nao.kzБілім беруді оқу-әдістемелік қамтамасыз ету Оқу бағдарламалары сайтынан алуға болады. Негізгі орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламалары. Қазақ тілі).
Білім мазмұнын ұйымдастырудағы ерекшеліктер:
5-9-сыныптарда оқу процесі Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы ҚР Білім және ғылым министрі міндетін атқарушысының 2017 жылғы 25 қазандағы № 545 бұйрығымен (ҚР Әділет министрлігінде 2017 жылы 13 қарашада № 15982 тіркелген) бекітілген Негізгі орта білім беру деңгейінің Қазақ тілі пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасымен жүзеге асырылады.
Ұзақ мерзімді жоспар оқу бағдарламасының құрамына енгізілді және ұзақ мерзімді жоспарда әр сынып бойынша оқылатын шығармалар, тілдік дағдылар бойынша күтілетін нәтижелер оқу мақсаттары түрінде нақты көрсетілді.
Қазақ тілі пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 5-сынып - аптасына 3 сағат, оқу жылында - 102 сағат;
2) 6-сынып - аптасына 3 сағат, оқу жылында - 102 сағат;
3) 7-сынып - аптасына 3 сағат, оқу жылында - 102 сағат;
4) 8-сынып - аптасына 2 сағат, оқу жылында - 68 сағат;
5) 9-сынып - аптасына 2 сағат, оқу жылында - 68 сағат.
Қазақ тілі пәнін оқыту мақсаты - жалпы білім беретін негізгі мектептерде ана тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру және қазақ әдеби тілі нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға үйрету.
Қазақ тілі пәні бойынша жаңартылған мазмұндағы бағдарламаның қолданыстағы бағдарламадан ерекшелігі қазақ тілін функционалдық-коммуникативтік тұрғыдан оқытуға назар аударылып, төрт дағдыға негізделген:
1. тыңдалым және айтылым;
2. оқылым;
3. жазылым;
4. әдеби тіл нормаларын сақтау.
Тыңдалым және айтылым бөлімі оқушылардың төмендегі дағдыларды үйренуіне мүмкіндік береді:
- берілген ақпаратты түсіну;
- негізгі идеяны және түрлі жағдайлар тұрғысынан мәтіндегі көптеген көзқарастарды анықтау;
- тыңдалған материалға жауап беру;
- жасырын мәтінді анықтау, болжау;
- қоғамдық және іскерлік жағдайлардағы тіл мәдениетін түсіну және іске асыру;
- тыңдаушылардың назарын аудару үшін әдеби тәсілдерді пайдалану;
- тыңдалған материалды бағамдау;
- мультимедиа ресурстарын пайдалана отырып, сөйлеу және тыңдау.
Оқылым бойынша:
- жазбаша ақпаратты түсіну;
- мәтіннің негізгі идеясы мен құрылымын анықтау;
- мәтіндегі лексиканың ерекшеліктерін түсіну;
- сұрақтарды тұжырымдау және бағамдау;
- мәтіннің түрлері мен стилін анықтау;
- әртүрлі оқылым стратегияларын пайдалану;
- түрлі ақпарат көздерінен қажетті ақпаратты алу;
- мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау.
Жазылым бойынша:
- өз көзқарасын білдіре отырып мәтін жазу;
- тиісті стильді пайдалана отырып, алуан түрлі тақырып бойынша мәтін жазу;
- жоспар құру;
- өзіндік стильде мәтін құру;
- тыңдалым, оқылым және аудиовизуалды материалдар негізінде шығармашылық жұмыс жазу;
- түрлі жанрда мәтін құру;
- мәтіндерді салыстыру;
- мәтіндерді түзету және түрлендіру;
- оқырманның қызығушылығын оятып, сендіріп жазу;
- эссе жазу.
Әдеби тіл нормаларын сақтау бөлімі аясындағы бөлімшелер оқушылардың төмендегі дағдыларды үйренуіне мүмкіндік береді:
- орфографиялық норма;
- орфоэпиялық норма;
- лексикалық норма;
- грамматикалық норма;
- пунктуациялық норма.
Оқыту мақсаттары мұғалім мен білім алушыларға болашақ қадамдары туралы өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсететін 4 бөлімнен тұрады және олардың жүйесі бірізді, оңайдан қиынға қарай, шиыршық принципі сақталып жасалған.
Оқу мақсаттарымен жұмыс жүргізу жолдары:
оқу жоспарында көрсетілген оқыту мақсаттары оқушыларды, тыңдалым және айтылым, оқылым, жазылым әрекеттерін қамти отырып, коммуникативтік дағдыларын сенімді қалыптастыруға, сол негізде сыныпты аяқтағанда күтілетін нәтижеге қол жеткізуге бағытталған;
мұғалім сабақ жоспарын құруда лексикалық тақырыпты басшылыққа ала отырып, сынып деңгейіне, тақырып қажеттілігіне қарай бір академиялық сағатта бір немесе екі коммуникативтік әрекетті негіз етіп алады, ал басқа коммуникативтік әрекеттер жанама түрде қолданыла береді. (Мысалы, тыңдалым айтылым, оқылым жазылым);
әрбір әрекет бірнеше оқу мақсаттары арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Сабақ жоспарын құру барысында коммуникативтік әрекеттің барлық түрін бір деңгейде қатар алмаған дұрыс. Олардың бірі не екеуі негізгі болса, қалған екеуі жанама түрде дамытыла береді. Мұғалім орта мерзімді жоспарда ұсынылған лексикалық тақырыпқа бөлінген оқу мақсаттарының орын тәртібін сабақ түрі мен әдістерінің қажеттілігіне қарай өзгерте алады.
Бағдарлама оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруға, сыни тұрғыдан ойлау дағдысын дамытуға ықпал етеді.
Қазақ тілі пәнінің оқу бағдарламасында оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай қызықты болатын, өмірмен байланысты лексикалық тақырыптар ұсынылды. Мысалы, Ғарышты игеру, Қызыл кітапқа енген жануарлар, Энергия ресурстары , Туризм. Экотуризм, Театр, Заң бөлімдеріне қатысты лексикалық тақырыптар оқушының белсенді сөздік қорын байытуға, алған білімін күнделікті өмірде қолдана алуға, өз ойын ашық, еркін жеткізе білуге мүмкіндік береді.
Бағдарламада әртүрлі оқыту сатыларында өмірлік маңызды міндеттерді шешу үшін қажетті дағды мен қабілеттерді бірізді және кезеңдік дамыту жүреді.
Ақпаратты талдау, жалпылау, жіктеу, сондай-ақ әртүрлі жанрда және стильдерде мәтіндер жазу, жеке, іскерлік хат жазысуды жүргізу, түйіндеме, мақала, аннотация, тезис құрастыру, берілген тақырып бойынша эссе жазу дағдылары мен қабілеттерін жетілдіру тілді оқуды ынталандыруға септігін тигізеді.
Бағдарлама мазмұнына түрлі санаттағы мәтіндермен жұмыс істеу түрлері енгізілді. Мысалы, оқылымның Мәтіннің стильдік ерекшелігін тану оқу мақсатын жүзеге асыру үшін 5-сынып оқушылары ауызекі сөйлеу және жазба стильдегі мәтіндердің айырмашылықтарын таныса, одан жоғары сыныптарда әртүрлі стильдегі мәтіндердің тілдік құралдарын анықтайды. Оқу мақсаттарын жүйелі түрде жүзеге асырудың нәтижесінде оқушылардың мәтінді талдау дағдысы қалыптасады. Білім алушы табиғат пен қоршаған ортаны тануда, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесіп қалатын табиғи құбылыстардың сырын ашуда, ой бөлісуде, пікір алмасуда тілді құрал ретінде пайдаланып, грамматикалық заңдылықтар мен формаларды дұрыс қолдана білуге үйренеді. Білім алушылар грамматиканы дәстүрлі жаттанды әдіспен емес, өмірмен байланысты мәнмәтінде меңгереді. Ол оқу бағдарламасында сөйлеу әрекеті түрлері бөлімінен бөлек Әдеби тіл нормалары бөлімінде көрініс табады.
Грамматика бөлек қарастырылмай, лексикалық тақырыптар аясында әдеби тілдік норма арқылы функционалдық-коммуникативтік мәнмәтінде оқытуға бағытталған. Грамматикалық бірліктердің мәтінді құруға қатысуда қандай функционалдық мағыналық қызмет атқарғанын таныту міндеті жүктеледі.
Мәтінді оқыту кезеңдері:
Мәтіналды (тыңдалым, оқылымалды) тапсырма:
мәтін тақырыбын ашуға бағытталған тапсырмалар, ой шақыру, сөздерді алдын-ала үйрету, мәтін мазмұнын болжауға байланысты сұрақтар қою, т.б.
Мәтінмен жұмыс тапсырмалары:
әртүрлі оқылымтыңдалым дағдыларын дамытуға арналған тапсырмалар (сұрақтар). Алғашқы тапсырмалар жалпы мазмұнын түсінуге бағытталса, кейінгі жаттығулар нақты ақпаратты табуға арналуы тиіс.
Мәтіннен кейінгі тапсырма:
мәтінде көтерілген мәселеге, ақпараттарға байланысты талқылау сұрақтары. Мұндағы сұрақтар олар үйренген жаңа сөздерді, мәтінде кездестірген сөздерді қолдана отырып, жауап бере алатындай ұйымдастырылуы қажет. Сонымен қатар сұрақтар оқушылардың өмірлік тәжірибесімен де байланысып, өз көзқарастарын білдіруге мүмкіндік бере алатындай жасалуы керек.
Оқу нормативтері бойынша ұсынымдамалар
5-9-сыныптардағы оқу жылдамдығы
Оқу жылдамдығы - оқушы тұлғасының қалыптасуына әсер ететін маңызды факторлардың бірі болып табылады. Оқытудың екінші негізгі кезеңінде де оқушылардың оқу жылдамдығын қалыптастыру жалғасады: алайда 5-9-сыныптарда түсініп оқуға емес шапшаң оқу мен мәнерлеп оқуға басты назар аударылады.
5-сыныпта бастауыш сыныптардағыдай оқу жылдамдығын тексеруді бақылап отыру қажет. Бақылау мақсаты тез, жылдам оқу емес түсініп оқу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Соңғы уақытта жеке тапсырмалардан бастап тағайындалған құзыреттерді қалыптастыру үшін толық курстар мен модульдерге дейін ашық жалпы білім беру, жалпы дамудың онлайн-ресурстарын құру және пайдалану үдерісі белсенді түрде жүргізілуде. Онлайн курстардың бірыңғай платформасы студенттерге ақпараттық ағындарға жылдам бейімделуге, ақпаратты бағалауға, ерекше жағдайларда шешімдер қабылдауға, бір сөзбен айтқанда, ХХІ ғасырдағы дағдыларды игеруге мүмкіндік береді.
Талдаушылардың айтуынша, халық өмірінің әлеуметтік парадигмасын қайта цифрландыру, ол адамдардың ой өрісін кеңейтуге, жаңа білім алу мүмкіндігін ашады. Заманауи білім берудің негізгі бағыттарының бірі - желілік қызмет, әлеуметтік желілерді білім беру ресурстары ретінде пайдалану және шалғай шеберлік сабақтарын өткізу, тренингтер. Желілік технологияларды қолданумен цифрлы білім берудің типтік ерекшеліктері - бұл икемділік, ұтқырлық, өндіріс қабілеттілігі, диалогтық және интерактивтілік, медиа ағындарды қабылдауға бағдарлау. Осының барлығы сандық экономикадағы құзыреттілікті қалыптастыруға ықпал етеді. Дегенмен, осыған байланысты желілік мәдениет мәселесі туындайды.
Одан әрі білім беру жүйесін цифрландыруға кедергі болып отырған бірқатар түйткілдерді атап кетейік. Мысалы, білім беру ақпараттық жүйелерін мемлекеттік органдардың басқа да жүйелерімен интеграциялау бойынша жұмыстардың деңгейі төмен. Білім беру ұйымдарының жеткіліксіз жарақтандырылып, мектептерде, интернет желісіне қосылу жылдамдығының төмендігі маңызды мәселеге айналды. Сондай-ақ, білім беру жүйесін цифрландыруды қолдау бойынша бірыңғай оператордың жоқтығына қынжылыс білдірген ол ақпараттық коммуникациялық технология инфрақұрылымын қамтамасыз ету үшін бірыңғай техникалық талаптардың болмауы, кәсіби құзыреттілік деңгейінің төмендігін қаперге салды.
.
Ақпараттандыру жағдайында оқушылар меңгеруге тиісті білім, білік, дағдының көлемі күннен күнге артып, мазмұны өзгеріп отыр.
Сондықтан білім беруді жаңа сатыға көтеру үшін тек білім мазмұны мен оқыту әдістерін ғана емес, ақпараттық технологияларды кеңінен пайдалану арқылы оқытуды ұйымдастыру формаларын да жетілдіру керек. Мұның өзі мынадай оқу-тәрбие міндеттерін шешуге көмектеседі:
- оқу үрдісін дербестендіру. Мәселен, компьютер оқытуды нақты бір авторлық бағдарлама бойынша жүзеге асыруға мүмкіндік береді;
- нақты әрекетке негізделген кері байланысты қамтамасыз етеді. Мәселен, компьютер арқылы әрбір оқушы өзінің білімін бақылауға, тексеруге және бағалауға мүмкіндік алады;
- материалды меңгеру жылдамдығын арттыруға болады.
Компьютер ақпаратпен жұмыс істейді, нысандық жағдайлар жөніндегі мәліметтер модел ретінде оның сөздік, сандық "сипаттамасы" қаралады. Сондықтан да ақпараттық моделді күрделі жүйе ақпаратының көзі ретінде қарауға болады.
Информатиканы ерте жастан оқытудың мүмкіндігі мен мақсаткерлігі әлемдік эксперимент, зерттеу нәтижелерімен де нақтылана түседі. Осыны назарға алған В.Буциктің зерттеулерінде ерте жас кезеңіндегі оқушыларға компьютерлік сауаттың алғашқы элементтерін беріп қана қою жеткіліксіз, оларға компьютер негізінен бастауыш білім және түбірлі түсініктер, іс-әрекет әдіс-тәсілдері жөнінде нақты сауат беру жайы айтылады. Атап айтқанда, В.Буцик кіші мектеп жасындағыларға бастауыш компьютерлік сауат берудің мынадай әдістемесін ұсынады: бірінші және төртінші сынып аралығында сызбалық және мәтіндік редакторлардың көмектері арқылы орындалатын тапсырмаларды біртіндеп күрделендіріп беру, яғни, ақпаратты өңдеу (компьютер сурет салады, есептейді, жазады); ақпаратты сақтау (компьютер суретті, сандарды, мәтінді есте ұстайды); ақпаратты беру (адамнан компьютерге, компьютерден адамға) салаларынан компьютердің мүмкіндіктері жөнінде түсінік пен сауат қалыптастыру.
Қазір компьютер заманы, әрине, көпшіліктің үйінде бұл техника бар, әсіресе балалар оны өте тез үйренеді. Мектепте үйінде компьютер бар және жоқ баланың айырмашылығы кәдімгідей білінеді. Кішкентайынан компьютерде істеп, ойнап өскен баланың көңіл-күйі, ойлауы мен білім қабылдауы сергек екені бірден көрінеді. Ал басқа бала ауырлау қабылдайды, ойлау-сөйлеуі де баяулау.
Компьютермен өскен бала қатты білімдар болып кетпейді, тек білім алуға, яғни оқу-тәрбие процесіне ыңғайланды және оған дайын деген сөз. Оқу-білім алуға ең қажетті алғашқы бейімділіктер - сергек ойлау, ақыл-парасатпен әрекет істеу, ақпарат қабылдау, шыдамдылық пен сабырлылық - компьютер арқылы тез қалыптасады
Электрондық оқыту жүйесі ең алдымен оқытушы мен оқушыға үлкен еркіндік береді. Бұл екеуінің де тұлғалық мүмкіндіктерін жүзеге асыруына қолайлы. Тұлға болып қалыптасуына қолайлы. Тұлға деген өз-өзіне нақты мақсат қойып, өздігінен жүйелі әрекет ете алатын, өз тірлігіне өзі жауап бере алатын адам. Тұлға деген адами да, кәсіби де деңгейі өте жоғары, толыққанды өмір сүретін адам.
Электрондық оқыту оқу процесіне ешқандай шектеу қоймайды. Бұл процесс оқытушы мен оқушының кеңістіктегі орнына да, уақыттық мүмкіндіктеріне де, көңіл-күйіне де байланысты емес. Оқу барынша объективті құбылыс ретінде өтеді. Қазіргідей мұғалімнің оқушыларды қорғаштап, басқарып, жетектеп, ізін кесіп жүруі қажет емес. Олармен тек адам сияқты қарым-қатынас жасау керек. Бала сияқты емес, кәдімгі ақыл-есі бүтін адам сияқты құрметпен және тең сөйлесу керек. Оқу-тәрбие жауапкершілігін ең алдымен оқушының өзіне жүктеу керек. "Қалаған уақытыңда, қалаған жерден, қалағаныңша оқы, өз әрекеттеріңе өзің ғана жауап бер". Ал оқытушы бағыт-бағдар береді, қажет кезінде кеңес береді, қажет кезінде сүйеу болады. Күнделікті сенің өміріңді басқармайды, тірішілігіңе жөнсіз араласпайды. Өз мүмкіндіктеріңмен өмір сүр, ішкі мүмкіндіктеріңді және өз мінез-құлқыңды жүзеге асыр. Міне, осындай қағида.
.
Цифрландыру бүгінгі білім берудегі жаңа бағыт https:multiurok.rufilestsifrlan dyru-bugingi-bilim-berudegi-zhana-b agyt.html
Дегенмен, оқытудың барлық нысандарында қазіргі заманғы АКТ құралдарын пайдалану бірқатар теріс салдарларға әкелуі мүмкін, оның ішінде психологиялық-педагогикалық сипаттағы бірқатар теріс факторларды және АКТ құралдарының білім алушының физиологиялық жағдайы мен денсаулығына теріс әсер ету факторларының спектрін атап өтуге болады. Көбінесе АКТ құралдарын пайдалана отырып оқыту артықшылықтарының бірі оқытуды дараландыру деп саналады. Алайда, артықшылықтармен қатар мұнда жаппай дараландырумен байланысты үлкен кемшіліктер де бар. Индивидуализация оқу үрдісінде тапшы болып табылатын білім беру процесіне қатысушылардың -- педагог пен оқушылардың өзара жанды диалогтық қарым -- қатынасын үзеді. Сонымен қатар, оқу үрдісінде заманауи оқушы әртүрлі ақпараттың шамадан тыс ауқымына тап болады. Осының салдарынан ақпараттық шамадан тыс жүктеме басталады, бұл оқушының психикалық және физикалық денсаулығына қауіпті. Компьютермен ұзақ уақыт жұмыс істеу бала ағзасының көптеген функцияларына теріс әсер етеді: жоғары жүйке қызметі, эндокриндік және иммундық жүйелер, көздің көруі мен сүйек-бұлшықет аппараты. Компьютерді шамадан тыс қолдану теріс салдарларға әкеліп соғуы мүмкін. Мысалы, компьютер балалардың психикалық және интеллектуалдық дамуындағы ұзақ мерзімді бұзылулардың себебі болуы мүмкін, кейбір жадының жұмыс істеуін төмендетуі мүмкін, эмоциялық жетілмеушіліктің, жауапсыздықтың өсуіне ықпал етуі мүмкін; психикалық күйзеліс балаларда стресстік жағдай тудырады; виртуалды шындық табиғи қауіп сезімін жоғалтуға әкеледі. Осылайша, оқытудағы ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдануға педагогтарға белгіленген талаптарды қатаң сақтай отырып, шығармашылықпен қарау қажет.
1. Kundelik.kz электронды журналы
Kundelik.kz - бұл сынып журналы мен күнделік мүмкіндіктерін, сондай-ақ білім беру үдерісінің барлық қатысушылары арасындағы желілік ӛзара іс-қимыл құралдарымен электрондық құжат айналымын біріктіретін интернет-портал.
Күнделік журналы тегін және сайтты пайдалану үшін Kundelik.kz абоненттік тӛлем алынбайды.
Ата-анаға сайтта тегін мүмкіндік беріледі Kundelik.kz ӛз логині мен паролімен Балалар - Күнделік бӛлімінде ӛз баласының электрондық күнделігіне қол жеткізу, бағалар мен үй тапсырмасын білу. Мектептерден сайтты пайдалану үшін ешқандай тӛлем алынбайды.
Пайдаланушы деректерін қорғауға қатысты. Kundelik.kz сайты пайдаланушылардың барлық деректері Ұлттық ақпараттық технологиялар АҚ мемлекеттік ақпараттық жүйелер операторына тиесілі және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі ММ-не бекітілген Ақпараттық-есептеу ресурстарында Қазақстан Республикасының аумағында жабық қорғалған датаорталықта орналастырылады. Осы пайдаланушылар Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің қарамағында болады. Жүйеге кіру Kundelik.kz жабық, сырттан ешқандай деректер қол жетімді емес. Ішінде Kundelik.kz әлеуметтік желі бар. Бұл байланыс құралы, оның арқасында пайдаланушылар ӛзара жүйенің ішінде сӛйлесе алады. Бұл әлеуметтік желіде анонимді ӛз бетінше тіркеле алмайды. Әрбір пайдаланушы мектеп тіркейді.
Осылайша, Күнделік желісінде балаларға қауіп тӛндіретін анонимді тұлғалар пайда бола алмайды, мұндай пайдаланушы бірден анықталады және бұғатталады.
Сонымен қатар, әрбір пайдаланушы ӛз профилінің деректерін ешкімге кӛрсетпейтін параметрлерін таңдай алады. Бұл жасайды Kundelik.kz жасӛспірімдердің қарым-қатынасы үшін ең қауіпсіз білім беру ортасы.
Барлық дерлік елдер үшін қашықтан оқыту нысанына кӛшу пандемия жағдайында қажет болды. Қытайдың, Францияның, Ұлыбританияның, Латвияның, Эстонияның, Әзірбайжанның орта мектептері мұғалімдерінің сұхбаттарын талдау қашықтан оқытуды ұйымдастырудың ерекше ерекшеліктері мен жалпы сәттерді бӛліп кӛрсетуге мүмкіндік берді.
Францияда мектеп бағдарламалары мұғалімдерге сыныптағы оқытуды қашықтан ұйымдастыру формасына кӛшіруге мүмкіндік берді, ӛйткені оқу, жазу, жобалау кӛлеміне қойылатын талаптар әрқашан оқушының дербестігін, бастамашылдығын және шығармашылық жұмысын болжады. Бұл елдегі бастауыш білім берудің негізгі бағыттары - математика, табысты қарым-29
қатынас, француз тілінде дұрыс сӛйлеу және жазу және эстетикалық тәрбие. Сондықтан пандемия жағдайында бастауыш мектепте қашықтан оқыту кӛптеген жобалар мен шығармашылық жұмыстарды кӛздеді. Барлық лицейлердің қашықтан оқытуға ӛз кӛзқарастары болды, сондықтан қашықтан оқытудың форматы, режимі мен формалары да әртүрлі сипатқа ие болды. Алайда, барлық оқыту дербес ұйымдастыру дағдыларын дамытуға бағытталған.
Қытайда сабақтарды бейнежазбаға түсіруге қатаң тыйым салынып бақыланды, оқушының күн тәртібіне ерекше назар аударылды. Күн сайынғы кестесінде таңғы ас пен үзілістер болды. Сондай-ақ, Қытайда әрбір мектептің ӛз оқу күнтізбесі бар және кейбір мектептерде оқу жылы шілде айының ортасына дейін созылады.
Латвияда мектептер қашықтан оқытуды ұйымдастыру бостандығына ие болды.
Эстонияда бірнеше жыл бойы бір күн қашықтан оқыту тәжірибесі сыналған, яғни барлық мектептер аптасына бір рет қашықтан оқу мүмкіндігіне ие болды. Сәйкесінше, бұл елде қашықтан оқытуға кӛшу жеңіл және едәуір икемді ӛтті.
Әртҥрлі елдер мектептерінің зерделенген тәжірибесін жинақтай отырып, қашықтан оқыту форматы пандемия жағдайында халықтың ӛмір сүру қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі нақты шараларға байланысты екенін ескертеміз.
Қашықтан оқыту кезеңінде пәндер бойынша арнайы ұйымдастырылған телевизиялық сабақтар болған жоқ, тек қолда бар бейне ресурстарды толықтыру ретінде ғана жүзеге асырылды. Сонымен бірге, Қазақстандағыдай, кӛптеген елдерде мұғалімдерге күн тәртібін ұйымдастыру, сабақты жоспарлау, бағалау, тапсырмаларды таңдау және сабақ уақытын реттеу бойынша ұсыныстар берілді.
Мектеп сабақтарын ұйымдастыру және жоспарлау мәселелерінде, оқыту мен бағалау процесін жүзеге асыруда кӛп еркіндік берілді. Айырмашылықтар мектептің оқу бағдарламасын таңдауымен байланысты болды. Қашықтан оқыту пәндік міндеттерді жеңілдетуге бағытталған. Педагогтерге шығармашылық тапсырмаларды жоспарлау және ӛздігінен оқу, жазу дағдыларын дамыту, ақпарат кӛздерімен және рефлексия материалдарымен жұмыс жасау ұсынылды. Оқушыларға мұражайлардың виртуалды кӛрмелеріне, ғылыми зертханаларға, спектакльдерге, фильмдерге бару ұсынылды. Осылайша, нақты ӛмірмен байланысты жүзеге асырды.
Жоғарыда аталған елдердің педагогтері де танымал цифрлық платформалар арқылы оқушылармен байланыс орнатуға талпыныс жасады. Сонымен бірге педагогтердің пәндер бойынша сандық ресурстарды пайдалану құқығы болды.
Сонымен қатар, келесі ортақ мәселелер кӛрініс тапты: оқу бағдарламасын қашықтан игертуді жүзеге асыру, кері байланысты ұйымдастыру, бағалау, балалардың ынтасының болмауы және ӛзіндік жұмыс. Кӛптеген орта мектептерде интернет пен цифрлық платформалар бойынша қиындықтар туындады. Бұл мәселе техникалық қамтамасыз ету тұрғысынан да, 30
оқушылардың компьютерлік сауаттылығы тұрғысынан да, педагогтердің үйреншікті оқытуын ауыстырудан да кӛрініс тапты.
2019-2020 оқу жылының 4-ші тоқсанындағы қашықтан оқыту қорытындысы
Қашықтан оқытуды ұйымдастыру үшін нормативтік-қҧқықтық қҧжаттар қабылданды. Нақты:
1) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің Қашықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру ережесін бекіту туралы 2015 жылғы 20 наурыздағы № 137 бұйрығы;
2) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің COVID-19 коронавирустық инфекция пандемиясы кезеңінде оқу процесін қашықтан білім беру технологияларына кӛшіру кезінде білім сапасын қамтамасыз ету жӛніндегі қосымша шаралар туралы 2002 жылғы 08 сәуірдегі N 135 бұйрығы;
3) Білім беру ұйымдарында, пандемия кезеңінде COVID-19 коронавирустық инфекциясының таралуына жол бермеу жӛніндегі шараларды күшейту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 1 сәуірдегі № 123 бұйрығы (13.04.2020 ж. толықтыруларымен);
4) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 30 сәуірдегі №168 бұйрығына қосымшада, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 8 сәуірдегі № 135 Қашықтан оқыту жағдайында жиынтық жұмыстарды жүргізу жӛніндегі әдістемелік ұсынымдар бұйрығына 2-қосымша.
Қашықтан оқыту аясында тӛмендегідей әдістемелік ҧсыныстар әзірленді:
1. ТВ-сабақ тұжырымдамасы;
2. Үлгілік оқу бағдарламаларына сәйкес пәндер тізбесі, оқу жүктемесінің кӛлемі, оқу материалының мазмұны және ТВ-сабақтар мен бейне-сабақтарды әзірлеу бойынша ұсынымдар;
3. Байқау сабақтарын ӛткізу бойынша ұсыныстар;
4. Қашықтықтан ата-аналар жиналысы мен сынып сағаттарын ӛткізу бойынша ұсыныстар;
5. Қашықтан технологияларды қолдану арқылы бағалау жүргізу бойынша ұсыныстар;
6. ҚББ бойынша білім алушылар мен ата-аналарға арналған психологтың ұсыныстары;
7. Қашықтан оқытуды ұйымдастыру үшін сандық платформалар мен ресурстар тізімі және олармен жұмыс істеу бойынша нұсқаулықтар.
Қашықтан білім беру технологияларын (бұдан әрі - ҚБТ) пайдалана отырып, оқу процесін ұйымдастыру білім алушылардың МЖМБС-ға сәйкес оқу бағдарламаларын меңгеруі үшін жүзеге асырылады.
Қашықтан оқыту жүзеге асырылды:
EL ARNA, Balapan телеарналарындағы телесабақтар арқылы;
әртүрлі интернет-платформаларын қолдану арқылы;
тапсырмаларды Қазпошта арқылы немесе қолма-қол қағаз тасығышта беру арқылы.
Қашықтан білім беру технологияларын қолдана отырып, оқу процесін жоспарлау және ұйымдастыру кезінде оқыту жұмысының түрлері бойынша уақыт нормаларын білім беру ұйымы дербес икемдеп, жеке кесте құрды.
1. Телесабақтар EL ARNA (Радио Классик арнасында қосымша аудиосабақтар), Balapan (Қазақ радиосы арнасында қосымша аудиосабақтар) телеарналарында аптасына 5 күн 10 минуттан 1-11 (12) сыныптардың оқу пәндері бойынша ӛткізілді.
Телесабақ форматын пайдаланған кезде кері байланыс Kundelik.kz электронды журналы, Bilimal.kz, Mektep.edu.kz жүйелері арқылы жүзеге асырылды, электронды журнал болмаған жағдайда - педагогтің қалауы бойынша байланыстың қолжетімді түрлері арқылы жүргізілді (кері байланысты ұсыну мерзімділігін мұғалім ӛздігінен анықтайды).
2. Сабақтар интернет-платформа арқылы ӛткізілді. Сабақты жоспарлау кезінде педагог білім алушыларға ӛздігінен оқуға тапсырмалар оқулықтан оқу материалын орындау үшін ұсынды. Сонымен қатар, интернет-платформаларда орналастырылған сабақтар ұсынылды, қолжетімді сандық білім беру ресурстары қолданылды.
Сонымен қатар, ӛздігінен орындауға арналған оқу тапсырмасы электронды журналдар жүйесінде, интернет-платформалар, электрондық пошта, WhatsApp, Аitu-чат және басқа мессенджерлер арқылы ұсынылды.
Кері байланыс Kundelik.kz, Bilimal.kz, Mektep.edu.kz журналдары арқылы, электронды журналдар болмаған жағдайда - мұғалімнің қалауы бойынша байланыстың қолжетімді түрлері арқылы (кері байланысты ұсыну мерзімділігін мұғалім ӛздінен анықтайды) жүзеге асырылды.
3. Байланыс, интернет болмаған жағдайда оқу материалдары Қазпошта арқылы жіберілді және штаттық режимде оқыды. Алыс оқшауланған елдімекендерде орналасқан 5-тен 80-ге дейінгі балалар саны бар мектептерде санитарлық қауіпсіздіктің қатаң шараларын сақтай отырып (кварцтау, желдету, ауысымдылық және т.б.) штаттық режимде оқыту жүргізілді.
Ы. Алтынсарин атындағы Ҧлттық білім академиясы республикада қашықтан оқыту бойынша зерттеу жҥргізді. Зерттеу қорытындысын талдау мынаны кӛрсетті.
1. Білім алушылардың қашықтықтан оқытудың әртҥрлі қҧралдарын пайдалануы:
орыс тілінде оқытатын мектептердің мұғалімдері сандық оқу материалдарын кӛбірек пайдаланды;
Респонденттердің 22,2%-ы ӛз мұғалімінің сабағы арқылы видеобайланыс, телеабақтар режимінде қашықтан оқитындарын айтқан;
оқушылардың 49% - дан астамы қашықтан оқыту кезінде дербес оқуға тӛселді.
2. Зерттеу қорытындысы бойынша қашықтан оқыту тҥрінің артықшылықтары: 32
- тҧрғылықты жеріне қарамастан қол жетімді, ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқытуға мүмкіндік береді;
- жеке білім беру траекторияларын қҧруға мҥмкіндік береді. Мысалы, үлгерімі нашар оқушылар, педагогтердің пікірінше, оқу тапсырмаларын орындауға қызығушылықпен және жауапкершілікпен қарады;
- білім алушыларды ӛзіндік жҧмысқа ынталандырады;
- елдің географиялық ерекшеліктерін және ауыл мектептері үшін қашықтан оқытудың қолжетімділігін ескере отырып, оқытудың осындай нысанын қолдану ӛзекті болып табылады.
2. Зерттеу қорытындысы бойынша қашықтан оқыту нысанының қиындықтары:
- жаңартылған бағдарламалар бойынша педагогтердің пәндік білімдері мен жұмыс дағдыларының жеткіліксіздігі;
- мұғалімдердің қашықтан жұмыс істеуге дайын болмауы. Білім беру платформаларында жұмыс тәжірибесінің, желіде жұмыс істеу дағдыларының болмауы;
- жүйелі түрде интернет пен сандық платформалармен қиындықтар туындады.
Дәстүрлі емес жағдайларда оқытудың жаңа және ӛзекті ақпараттық-коммуникациялық технологияларын белсенді меңгерген, ӛзінің кәсіби қызметі үшін жағдайларды түбегейлі ӛзгертуге дайын болған педагогтердің басым кӛпшілігінің жақсы бейімделу қабілеті қалыптасқаны байқалды.
Субъективті және объективті сипаттағы қиындықтар қашықтан оқыту технологиясына техникалық және әдістемелік қолдауды күшейту; қашықтан білім беру процесін ұйымдастыру бойынша педагогтердің жүйелі курстық дайындығын қамтамасыз ету қажеттілігіне себепші болды.
Оқу бағдарламасы мазмұнының кӛлемін оңтайландыру, тақырыпты барынша ашу үшін тапсырмалар түрлерін таңдау, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар контекстінде қолда бар электрондық цифрлық ресурстарды бағалау мен қолдануды ұйымдастыру мәселелері біліктілікті арттыру курстарының мазмұнында ӛз орнын табуы тиіс.
Қиындықтар мен проблемаларға қарамастан, қашықтан оқыту оқытудың үздіксіздігін қамтамасыз ете отырып және білім беру мазмұнының тұтастығын сақтай отырып, жалпы білім беретін мектептерде білім беру процесін жалғастыруға мүмкіндік берді.
педагог бес еңбек қызметін жүзеге асырады: :
Оқытушылық: оқу ақпаратын таратады, ӛз бетімен оқуды үйретеді
Тәрбиелік: білім алушыларды әлеуметтік құндылықтар жүйесіне тартады
Әдістемелік: білім үдерісін әдістемелік қамтамасыз етуді жүзеге асырады
Зерттеушілік: білім мазмұнын меңгеру деңгейін зерделейді, білім ортасын зерттейді
Әлеуметтік - коммуникативтік: кәсіби қоғамдастықпен және білімнің барлық мүдделі тараптарымен ӛзара әрекеттесуді жүзеге асырады
Дескрипторлар дербестік пен жауапкершілікті және педагогтің атқаратын еңбек қызметінің күрделілігін ескереді:
1) іскерлік пен дағдылар кӛрсеткішінде дербестік дәрежесі кӛрсетілген;
2) тұлғалық және кәсіби құзыреттілік кӛрсеткішінде жауапкершілік дәрежесі кӛрсетілген; 35
3) білім кӛрсеткішінде педагог мамандығының кҥрделілік дәрежесі кӛрсетілген
Тҧлғалық және кәсіби қҧзыреттілік:
- білім алушының тұлғасына құрмет білдіреді және білім алушының білім жетістігіне ӛзінің оң үлесін қосады;
- оқыту үдерісінде әріптестерімен тілектестік қарым-қатынастың маңыздылығын түсінеді;
- мектептің педагогикалық қоғамдастық жағдайында жұмыс жасай алады;
- ӛз тәжірибесі бойынша кері байланыс жасай алады және ӛзгерістер енгізе алады;
- сындарлы пікірге және ұсынымдарға сай әрекет етеді;
- ӛзінің кәсіптік даму аспектілері бойынша түсінігі және үнемі жетілуге ұмтылысы бар;
- мектеп тәжірибесін зерттейді және бағалайды, ӛз және әріптестерінің тәжірибесін жетілдіру үшін зерттеу нәтижелерін және басқа да дәлелдік дереккӛздерді қолданады;
- педагогикалық зерттеудің әдіснамасын біледі;
- ӛз тәжірибесін талдай алады;
- тиімді мектеп тәжірибесіне жету мақсатында жоспарлау үдерісінің жауапкершілігін сезінеді;
- кәсіптік даму мақсатында әріптестерімен бірге қызмет жасайды;
- командада жұмыс жасауға қабілетті, тұлғалық және мәдениет айырмашылықтарын толеранттілікпен қабылдайды;
- мемлекеттік және де басқа да тілдерде табысты және оң іскерлік қарым-қатынас жасауға қабілет танытады.
Тӛтенше жағдай кезінде тәрбие жҧмысын ON-LINE - форматта ҧйымдастыру ҧсынылады.
1-контент. Онлайн - кӛрмелер:
- Оқуға кеңес береміз. Мектептің сайтында аудиокітаптар орналастыру, Формасы - талқылау нәтижесі бойынша кітаптың кез келген бетіне иллюстрация жасау, бұл кітапты оқуға арналған 3 себеп кеңесі және басқалар;
- Әлемдік мұра нысандары жас суретшілер кӛрмесі. Формасы: Қазақстанның үш нысанының суретін салу: Тамғалы петроглифтері, Х.А.Яссауи мавзолейі, Батыс Тянь-Шань табиғи нысаны. (Нысандар Қазақстанның 100 киелі жерлері тізімінен анықталады). Суреттерді мектептің инстаграм парақшасында жариялау.
2-контент. Виртуальнды экскурсиялар:
- Әлемдік онлайн-музейлервидеоспектакльдерб алеттеропералар: Эрмитаж, Ван Гогтың Амсердамдағы музейі, Ӛнер тарихы музейі, Уффици сандық мұрағаты, Лувр, мемлекеттік музей (Санкт-Петербург), Британ музейі, ресми YouTube каналындағы музей және экспозициялар бойынша виртуалды экскурсиялар, Прадо, 11 мыңнан астам шығармалардың суреттері, суретшілер бойынша ізденіс (алфавиттік кӛрсеткіштермен) және тақырыптық ізденіс, Метрополитен - музей, Нью-Йорк, Сальвадор Дали музейі, Metropolitan Opera, Вена операсы, Үлкен театр және басқалар. Форма: слайд-есеп, презентация және басқалар (сайт http:journal-shkolniku.ruvirtual -ekskursii.html);
- Отанымыз Қазақстанның Символдары бойынша: Маңғыстау қорымы - Сисем-Ата - батырлар пантеоны, Шопан-Ата жер асты мешіті, Бекет-ата мешіті, Ахмет Яссауи мавзолейі, Абайдың әдеби-мемориалдық мұражай үйі, Адай атаның қазақстандық мавзолейі және басқа да аймақтық қорықтар, тарихи жерлер, киелі жерлер және т.б. бойынша виртуалды турлар (kazmuseum.comruzaly.html, http:yqlasmusmuseum.kz http:www.gmirk.kz; https:qazexpocongress.kz 49
3-контент. Салауатты ӛмір салты (СӚС) бойынша онлайн-ағарту:
- Желілі қала, вайберде немесе басқа мессенджерде топ құру арқылы. СӚС насихаттау формалары - онлайн-викториналар, веб-квестер - Флэшмоб веб-квесті, Денсаулық күніне арналған веб-квест, Денсаулық қазынасын іздеу квест-ойыны, Дұрыс тамақтану квест-ойыны және басқалар.
4-контент. Кино әуесқойларына арналған кинозал:
- бағдарлама әдеби шығармалардың келесідей фильмографиясын қамтуы мүмкін: Біздің заманның батырлары, Сергей Есенин, Одиссей Язаон және аргонавтар, Р.Стивенсон Қазына аралы, Р. Стивенсон Қара жебе, Жюль Верн Он бес жасар капитан, А Линдгрен Ленебергиден келген Эмиль, ағайынды Гриммдердің ертегілері бойынша түсірілген фильмдер және басқалар (сайт https:gunfighterar.wixsite.commy site-1blank-5; https:www.film.ruarticlesot-mos kvy-do-berlina?page=show);
- қазақстандық режиссерлардың танымдық фильмдері (https:ru.wikipedia.orgwikiСпис ок фильмов студии Казахфильм);
5-контент. Сынып Қонағымен бір сағат онлайн - платформасы:
- танымал спортшылармен, қоғам қайраткерлерімен, кәсіпкерлермен, әртістермен, волонтерлармен, журналистермен, стилистермен тікелей эфирдегі кездесулер.
6-контент. VISION ӛзін-ӛзі басқару онлайн аумағы:
- мектеп ӛміріндегі оқиғалар туралы - білім алушылардың ӛздері ұсынатын түрлі сайыстар, конкурстар, жобалар, фотофлешмобтар, акциялар.
НАЗАР АУДАРЫҢЫЗ!
Ы. Алтынсарин атындағы ҦБА ғылыми қызметкерлері әзірлеген барлық әдістемелік материалдарды Академия сайтынан https:www.nao.kz Білім беруді ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету. Әдістемелік қҧралдар бӛлімінен табуға болады.
Карантиндік және шектеу іс-шаралары жағдайында балалардың қатысуымен мәдени - бҧқаралық және спорттық-бҧқаралық іс-шаралар тоқтатылады.
5-9 СЫНЫПТАРДА БІЛІМ БЕРУ ҮДЕРІСІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Негізгі орта білім берудің мақсаты - тұлғаның жалпы мәдениетін қалыптастыру, тұлғаны қоғам өміріне бейімдеу, кәсіпті, мамандықты, оның ішінде білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, саналы таңдау және меңгеру үшін негіз құру.
Негізгі орта білім берудің негізгі міндеттері білім алушылардың қалыптасуы мен дамуы болып табылады:
1. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
рухани-адамгершілік қасиеттер;
2. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ғылым негіздері бойынша базалық білім жүйесі;
3. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
дербес оқыту және жеке тұлғалық өзін-өзі дамыту дағдылары;
4. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқу, жобалау, зерттеу қызметін жүзеге асыру;
5. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сыни және шығармашылық ойлау;
6. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
өзін-өзі жетілдіру және әлеуметтанудағы өзара іс-қимыл
Негізгі орта білім берудің мазмұны мынадай бағдарларды ескере отырып айқындалады:
1. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
қазіргі қоғамның динамикалық сұраныстарына сәйкестігі;
2. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сыни, шығармашылық және позитивті ойлауды дамыту қажеттілігі;
3. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқу пәндерінің мазмұнын интеграциялауды күшейтудің орындылығы;
4. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
бастауыш білім беру мен негізгі орта білім беру деңгейлері арасында білім беру мазмұнының үздіксіздігі мен сабақтастығы қағидатының сақталуын қамтамасыз ету;
5. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
білім беру мазмұнының академиялық және практикалық бағыты арасындағы теңгерімді сақтау;
6. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқыту, тәрбиелеу және дамыту бірлігін қамтамасыз ету.
Негізгі орта білім беру деңгейінде оқу процесін ұйымдастыру оқыту мен тәрбиелеудің біртұтастығы қағидатын іске асыруға, оның ішінде білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып бағытталған. Оқытуды ұйымдастыру кезінде білім алушылардың жетекші қызметі ретінде білім алуға басым рөл беріледі.
Білім алушылардың оқу жүктемесінің ең жоғары көлеміне қойылатын талаптар:
54. Негізгі орта білім беру деңгейінде білім алушылардың апталық оқу жүктемесінің ең жоғары көлемі: 5 - сыныпта - 32 сағаттан, 6 - сыныпта - 33 сағаттан, 7-сыныпта-34 сағаттан, 8-сыныпта-36 сағаттан аспайды.
55. Инвариантты және вариативті компоненттерді құрайтын білім алушылардың оқу жүктемесінің жалпы көлемі, сондай-ақ сыныптар бойынша апталық және жылдық оқу жүктемесі ҮОЖ-мен белгіленеді.
Білуге міндетті!
* ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орта білім беру мазмұнының инвариантты компоненті типтік оқу жоспарларында, вариативті компонент - жұмыс оқу жоспарларында іске асырылады.
* ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Негізгі орта білім берудің типтік оқу бағдарламалары білім алушылардың ғылым жүйесінің базистік негіздерін меңгеруіне, оларда тұлғааралық және этносаралық қарым-қатынастың жоғары мәдениетін қалыптастыруға, тұлғаның өзін-өзі анықтауы мен кәсіби бағдарлануына бағытталған.
* ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Негізгі орта білім беру білім алушылардың ғылымның базистік негіздерін меңгеруін, олардың бойында жоғары рухани-адамгершілік мәдениет пен тұлғааралық және этносаралық қарым-қатынас мәдениетін дарытуды, жеке тұлғаның өзін-өзі анықтауы мен өзін-өзі тануын, функционалдық сауаттылықты қалыптастыруды, бейіналды дайындықты іске асыруды қамтамасыз етеді.
* ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5-8-сыныптарда Жол жүру ережелері оқу курсы сынып сағаттарының есебінен және сыныптан тыс уақытта сынып журналының жеке бетінде сабақ тақырыбы мен күні көрсетіле отырып, әр сыныпта 10 сағаттан жүргізіледі.
ТІЛ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТ БІЛІМ САЛАСЫ АЯСЫНДА КЕЛЕСІ ПӘНДЕР ОҚЫТЫЛАДЫ:
Қазақ тілі, Русский язык, Қазақ әдебиеті, Русская литература, Қазақ тілі мен әдебиеті, Русский язык и литература, Родной язык, ҰйғырӨзбекТәжік әдебиеті, Шет тілі.
Қазақ тілі (оқыту қазақ тілінде)
Қазақ тілі және Қазақ әдебиеті оқу пәндерін оқытуда оқу процесін ұйымдастырудағы ерекшеліктер
Жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы ұлттық және халықаралық тәжірибелердің ең үздік үлгілерін басшылыққа алып жасалған.
Дәл бүгінгі таңда жаһандану дәуірінің ұлттық құндылықтарға төндіріп тұрған қаупі үнемі қаперде болуы ескеріліп, бүкіл ұлттық құндылықтардың ұйытқысы қазақ тілін оқытуда басшылыққа алынған тенденциялар, оларды жүзеге асыру жолдары мен тірек қағидалары мыналар:
1. қазақ тілін оқытуды мемлекеттің даму стратегиясымен бірлікте қарау;
2. тілді оқытуды белгілі бір пәндік дағдыларға емес, білім алушының тұлғалық қабілеттерін дамытуға бағыттау;
3. тілдік білім мен біліктерді ХХІ ғасыр адамының бойында сөйлеу мәдениетін, ойлау мәдениетін және адамгершілік мәдениетті қатар дамытуға, қарым-қатынас мәдениетін бейімдеп, құзіреттіліктер қалыптастыруға бұру;
4. тілді ұлт болашағының мәдени иммунитетін қалыптастырудың тетігі ретінде оқыту. Тілге деген жауапкершілік пен патриотизмді тәрбиелеуге жаңа прагматикалық көзқарас тұрғысынан келу, тілді оқытудың құндылықтық бағдарын сабақ барысында күшейту.
Қазақ тілі пәнінің оқу бағдарламасы функционалдық-коммуникативтік бағытқа негізделіп құрастырылды. Ол оқушылардың тіл туралы түсініктерін тереңдетіп, ұлттық мәдениет пен әлемдік мәдениеттің маңыздылығы туралы түсініктерін кеңейтеді.
Негізгі орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламалары Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының (https:www.nao.kzБілім беруді оқу-әдістемелік қамтамасыз ету Оқу бағдарламалары сайтынан алуға болады. Негізгі орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламалары. Қазақ тілі).
Білім мазмұнын ұйымдастырудағы ерекшеліктер:
5-9-сыныптарда оқу процесі Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы ҚР Білім және ғылым министрі міндетін атқарушысының 2017 жылғы 25 қазандағы № 545 бұйрығымен (ҚР Әділет министрлігінде 2017 жылы 13 қарашада № 15982 тіркелген) бекітілген Негізгі орта білім беру деңгейінің Қазақ тілі пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасымен жүзеге асырылады.
Ұзақ мерзімді жоспар оқу бағдарламасының құрамына енгізілді және ұзақ мерзімді жоспарда әр сынып бойынша оқылатын шығармалар, тілдік дағдылар бойынша күтілетін нәтижелер оқу мақсаттары түрінде нақты көрсетілді.
Қазақ тілі пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 5-сынып - аптасына 3 сағат, оқу жылында - 102 сағат;
2) 6-сынып - аптасына 3 сағат, оқу жылында - 102 сағат;
3) 7-сынып - аптасына 3 сағат, оқу жылында - 102 сағат;
4) 8-сынып - аптасына 2 сағат, оқу жылында - 68 сағат;
5) 9-сынып - аптасына 2 сағат, оқу жылында - 68 сағат.
Қазақ тілі пәнін оқыту мақсаты - жалпы білім беретін негізгі мектептерде ана тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру және қазақ әдеби тілі нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға үйрету.
Қазақ тілі пәні бойынша жаңартылған мазмұндағы бағдарламаның қолданыстағы бағдарламадан ерекшелігі қазақ тілін функционалдық-коммуникативтік тұрғыдан оқытуға назар аударылып, төрт дағдыға негізделген:
1. тыңдалым және айтылым;
2. оқылым;
3. жазылым;
4. әдеби тіл нормаларын сақтау.
Тыңдалым және айтылым бөлімі оқушылардың төмендегі дағдыларды үйренуіне мүмкіндік береді:
- берілген ақпаратты түсіну;
- негізгі идеяны және түрлі жағдайлар тұрғысынан мәтіндегі көптеген көзқарастарды анықтау;
- тыңдалған материалға жауап беру;
- жасырын мәтінді анықтау, болжау;
- қоғамдық және іскерлік жағдайлардағы тіл мәдениетін түсіну және іске асыру;
- тыңдаушылардың назарын аудару үшін әдеби тәсілдерді пайдалану;
- тыңдалған материалды бағамдау;
- мультимедиа ресурстарын пайдалана отырып, сөйлеу және тыңдау.
Оқылым бойынша:
- жазбаша ақпаратты түсіну;
- мәтіннің негізгі идеясы мен құрылымын анықтау;
- мәтіндегі лексиканың ерекшеліктерін түсіну;
- сұрақтарды тұжырымдау және бағамдау;
- мәтіннің түрлері мен стилін анықтау;
- әртүрлі оқылым стратегияларын пайдалану;
- түрлі ақпарат көздерінен қажетті ақпаратты алу;
- мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау.
Жазылым бойынша:
- өз көзқарасын білдіре отырып мәтін жазу;
- тиісті стильді пайдалана отырып, алуан түрлі тақырып бойынша мәтін жазу;
- жоспар құру;
- өзіндік стильде мәтін құру;
- тыңдалым, оқылым және аудиовизуалды материалдар негізінде шығармашылық жұмыс жазу;
- түрлі жанрда мәтін құру;
- мәтіндерді салыстыру;
- мәтіндерді түзету және түрлендіру;
- оқырманның қызығушылығын оятып, сендіріп жазу;
- эссе жазу.
Әдеби тіл нормаларын сақтау бөлімі аясындағы бөлімшелер оқушылардың төмендегі дағдыларды үйренуіне мүмкіндік береді:
- орфографиялық норма;
- орфоэпиялық норма;
- лексикалық норма;
- грамматикалық норма;
- пунктуациялық норма.
Оқыту мақсаттары мұғалім мен білім алушыларға болашақ қадамдары туралы өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсететін 4 бөлімнен тұрады және олардың жүйесі бірізді, оңайдан қиынға қарай, шиыршық принципі сақталып жасалған.
Оқу мақсаттарымен жұмыс жүргізу жолдары:
оқу жоспарында көрсетілген оқыту мақсаттары оқушыларды, тыңдалым және айтылым, оқылым, жазылым әрекеттерін қамти отырып, коммуникативтік дағдыларын сенімді қалыптастыруға, сол негізде сыныпты аяқтағанда күтілетін нәтижеге қол жеткізуге бағытталған;
мұғалім сабақ жоспарын құруда лексикалық тақырыпты басшылыққа ала отырып, сынып деңгейіне, тақырып қажеттілігіне қарай бір академиялық сағатта бір немесе екі коммуникативтік әрекетті негіз етіп алады, ал басқа коммуникативтік әрекеттер жанама түрде қолданыла береді. (Мысалы, тыңдалым айтылым, оқылым жазылым);
әрбір әрекет бірнеше оқу мақсаттары арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Сабақ жоспарын құру барысында коммуникативтік әрекеттің барлық түрін бір деңгейде қатар алмаған дұрыс. Олардың бірі не екеуі негізгі болса, қалған екеуі жанама түрде дамытыла береді. Мұғалім орта мерзімді жоспарда ұсынылған лексикалық тақырыпқа бөлінген оқу мақсаттарының орын тәртібін сабақ түрі мен әдістерінің қажеттілігіне қарай өзгерте алады.
Бағдарлама оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруға, сыни тұрғыдан ойлау дағдысын дамытуға ықпал етеді.
Қазақ тілі пәнінің оқу бағдарламасында оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай қызықты болатын, өмірмен байланысты лексикалық тақырыптар ұсынылды. Мысалы, Ғарышты игеру, Қызыл кітапқа енген жануарлар, Энергия ресурстары , Туризм. Экотуризм, Театр, Заң бөлімдеріне қатысты лексикалық тақырыптар оқушының белсенді сөздік қорын байытуға, алған білімін күнделікті өмірде қолдана алуға, өз ойын ашық, еркін жеткізе білуге мүмкіндік береді.
Бағдарламада әртүрлі оқыту сатыларында өмірлік маңызды міндеттерді шешу үшін қажетті дағды мен қабілеттерді бірізді және кезеңдік дамыту жүреді.
Ақпаратты талдау, жалпылау, жіктеу, сондай-ақ әртүрлі жанрда және стильдерде мәтіндер жазу, жеке, іскерлік хат жазысуды жүргізу, түйіндеме, мақала, аннотация, тезис құрастыру, берілген тақырып бойынша эссе жазу дағдылары мен қабілеттерін жетілдіру тілді оқуды ынталандыруға септігін тигізеді.
Бағдарлама мазмұнына түрлі санаттағы мәтіндермен жұмыс істеу түрлері енгізілді. Мысалы, оқылымның Мәтіннің стильдік ерекшелігін тану оқу мақсатын жүзеге асыру үшін 5-сынып оқушылары ауызекі сөйлеу және жазба стильдегі мәтіндердің айырмашылықтарын таныса, одан жоғары сыныптарда әртүрлі стильдегі мәтіндердің тілдік құралдарын анықтайды. Оқу мақсаттарын жүйелі түрде жүзеге асырудың нәтижесінде оқушылардың мәтінді талдау дағдысы қалыптасады. Білім алушы табиғат пен қоршаған ортаны тануда, күнделікті тұрмыс-тіршілікте кездесіп қалатын табиғи құбылыстардың сырын ашуда, ой бөлісуде, пікір алмасуда тілді құрал ретінде пайдаланып, грамматикалық заңдылықтар мен формаларды дұрыс қолдана білуге үйренеді. Білім алушылар грамматиканы дәстүрлі жаттанды әдіспен емес, өмірмен байланысты мәнмәтінде меңгереді. Ол оқу бағдарламасында сөйлеу әрекеті түрлері бөлімінен бөлек Әдеби тіл нормалары бөлімінде көрініс табады.
Грамматика бөлек қарастырылмай, лексикалық тақырыптар аясында әдеби тілдік норма арқылы функционалдық-коммуникативтік мәнмәтінде оқытуға бағытталған. Грамматикалық бірліктердің мәтінді құруға қатысуда қандай функционалдық мағыналық қызмет атқарғанын таныту міндеті жүктеледі.
Мәтінді оқыту кезеңдері:
Мәтіналды (тыңдалым, оқылымалды) тапсырма:
мәтін тақырыбын ашуға бағытталған тапсырмалар, ой шақыру, сөздерді алдын-ала үйрету, мәтін мазмұнын болжауға байланысты сұрақтар қою, т.б.
Мәтінмен жұмыс тапсырмалары:
әртүрлі оқылымтыңдалым дағдыларын дамытуға арналған тапсырмалар (сұрақтар). Алғашқы тапсырмалар жалпы мазмұнын түсінуге бағытталса, кейінгі жаттығулар нақты ақпаратты табуға арналуы тиіс.
Мәтіннен кейінгі тапсырма:
мәтінде көтерілген мәселеге, ақпараттарға байланысты талқылау сұрақтары. Мұндағы сұрақтар олар үйренген жаңа сөздерді, мәтінде кездестірген сөздерді қолдана отырып, жауап бере алатындай ұйымдастырылуы қажет. Сонымен қатар сұрақтар оқушылардың өмірлік тәжірибесімен де байланысып, өз көзқарастарын білдіруге мүмкіндік бере алатындай жасалуы керек.
Оқу нормативтері бойынша ұсынымдамалар
5-9-сыныптардағы оқу жылдамдығы
Оқу жылдамдығы - оқушы тұлғасының қалыптасуына әсер ететін маңызды факторлардың бірі болып табылады. Оқытудың екінші негізгі кезеңінде де оқушылардың оқу жылдамдығын қалыптастыру жалғасады: алайда 5-9-сыныптарда түсініп оқуға емес шапшаң оқу мен мәнерлеп оқуға басты назар аударылады.
5-сыныпта бастауыш сыныптардағыдай оқу жылдамдығын тексеруді бақылап отыру қажет. Бақылау мақсаты тез, жылдам оқу емес түсініп оқу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz