Мұңай газдылығы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі Қарағанды техникалық университеті

Кафедра: ПҚКОҚ

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Мұнай және газ геологиясы пәні бойынша

Тақырыбы: Батыс-Тепловск кен орнының геологиялық құрылымы

Жетекшісі:
_________________ аға оқытушы Байкенжина А.Ж. (баға) (аты-жөні)
_________________________
(қолы) (күні)

Комиссия мүшелері: Орындаған: __________________
Сұлтанбек Ә.С. (қолы, аты-жөні) (аты-жөні)
_____________________ Тобы: НД-19-2 (қолы, аты-жөні)

Қарағанды 2020
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Қарағанды техникалық университеті
Мамандығы: Мұнай-газ ісі
Пайдалы қазбалар кен орындарын қазу кафедрасы курстық жұмысты орындау үшін ТАПСЫРМА
Студент: Сұлтанбек Ә.С.
Ғылыми жетекші: Байкенжина А.Б.
Жұмыстың тақырыбы: Батыс-Тепловск кен орнының геологиялық құрылымы
9 қыркүйек 2020 ж. университет бұйрығымен тағайындалған.
Аяқталған жұмыстың тапсыру мерзімі: 02.12.2020ж.
Жұмыстың бастапқы деректері:
Елімізде көптеген ірі мұнай және газ кен орындары бар. Солардың бірі - Батыс-Тепловск кен орны. Батыс-Тепловск кен орны Қазақстан Республикасындағы, сонымен қатар бұрынғы КСРО-дағы ең ірі мұнай кен орны болып табылады, кен орны 1899 жылы ашылып, өндірістік игеруге 1993 ж. енгізілді. Батыс Қазақстан облысы Бәйтерек ауданында, Орал қаласынан солтүстік-батысқа қарай 95 км жерде орналасқан.
Курстық жұмыстың өңдеуге қажетті сұрақтар тізімі немесе курстық жұмыстың қысқаша мазмұны: Геологиялық әдебиет және ғаламтор желісі

Жоспар
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2. Батыс-Тепловск туралы мағлұматтар ... ... ...5
3. Кен орынның геологиялық құрылымының сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
4. Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
5. Тектоника ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...12
6. Мұңай газдылығы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..14
7. Кен орнының игеру жүйесі ... ... ... ... ... ... .16
8. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... 18
9. Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ...19

1. Кіріспе
Қазақстанда мұнай көп уақыттан бері өндіріледі және пайдаланылады, дегенмен мұнай кен орындарын қарқынды игеру XIX ғасырдың аяғы XX ғасырдың басынан басталған. 1899 жылдың 13 қарашасында Қарашұңғылда 40 м тереңдіктен №7 ұңғымадан жеңіл мұнайдың бірінші фонтаны атқылағаны белгілі. Сол күннен Қазақстан Республикасында мұнай өнеркәсібінің дамуы басталады. 1911 жылы Доссор кен орны Қазақстанда бірінші болып өңдірістік игеруге енгізілді. Республикадағы мұнай өндіру өнеркәсібі соғысқа дейінгі жылдары қарқынды дамыды. Жаңадан өнеркәсіп объектілері және жаңа мұнай кен орындары ашылды (Байшұнас, Ескене, Шұбар Құдық, Сағыз, Жақсымай). Гурьевте мұнай жабдықтарын шығаратын механикалық зауыт салынды, орталық ғылыми зертхана құрылды. Ұзындығы 847 шақырым Каспий-Орск мұнай құбыры мен ҚандыағашГурьев темір жолы іске қосылды. Құлсары кәсіпшілігіне нұсқа сыртынан су айдау және компрессорсыз газ айдау әдістері енгізілді.
XX ғасырдың 60-жылдарының ортасына дейін республикада мұнай өндіру баяу дамыды. Орта жылдық өнім өндіру 1,5 млн тоннадан аспады. Жалғыз мұнай ауданы Ембі бассейні болды. Манғышлақ түбегінде 50-жылдардың соңында терең барлау ұңғыларын бұрғылау жұмыстары жүргізіле бастады, соның нәтижесінде Өзен және Жетібай ірі кен орындары ашылды. 1961 жылы Жетібай кен орнынан бірінші фонтанды ұңғымадан мұнай алынды. Аз уақыт ішінде жаңа кен орындарды игеру басталды. МанғышлақМақат темір жолы салынды. "Мангышлакнефть" кәсіпшілік бірлестігі құрылды, 1965 жылдан бері осы жердегі ашық кен орындарды игеру басталды. Өзен кен орнындағы ең негізгі құрылымдар мұнай құбырлары мен қабат қысымын ұстауға арналған су айдау құрылымдары, Өзен-Жетібай-ГурьевСамара мұнай құбырының бірінші тізбегінің ұзындығы 712 шақырым ӨзенГурьев бөлігі 1969 жылы іске қосылды. Бұл мұнай құбыры парафинді мұнайды алыс арақашықтықтарға тасымалдау мәселесінің бір беткей жаңа шешімі болды. Бозащы түбегіндегі жаңа мұнайлы аймақтарды игеру өнім өндірудің өсуін қамтамасыз етті. Қаражанбас және Қаламқас кен орындары пайдалануға енгізілді. Олардың ерекшелігі өнімді қабаттың терең жатпауы, мұнайының меншікті салмағы және құрамындағы ванадий үлесінің жоғары болуында.
Келесі 10 жылдықтағы Манғышлақ және Каспий маңы ойпатындағы пайдалануға берілген кен орындар: Тенге, Тасболат, Шығыс Жетібай, Қаражанбас, Мартыши, Қамысты және т.б. 1975 жылы республикада мұнай өндіру 23,9 млн тоннаға жетті және 1970 жылымен салыстырғанда 1,8 есеге өсті. 1976 жылы Теңіз құрылы- 4 мындағы тұзасты шөгінділерінің өнеркәсіптік мұнайлылығы анықталды және 1979 жылы осы кен орны игеруге енгізілді, бұл кен орны мұнай қоры жағынан дүниежүзіндегі ең ірілерінің бірі болып саналады. Келесі жылдар ішінде Каспий маңы ойпатындағы Жаңажол, Қарашығанақ аймақтарынан тұзасты шөгінділердегі мұнай-газды кен орындар ашылды. 1981-1992 аралығында республикадағы мұнай өндіру жоғары қарқынмен дамыды. 1981 дылғы мұнай өндіру 19,1 млн тоннадан 1992 жылы 25,8 млн тоннаға жетті. Маңызды оқиғалардың бірі Арысқұм майысуындағы Құмкөл ірі мұнайгаз кен орнының ашылуы және Каспий маңы ойпатындағы ірі мұнайгазоконденсатты Жаңажол, Қарашығанақ кен орындарының ашылуы болды. Осы кен орындарының ашылуы Қазақстанның мұнай-газ саласындағы шикізат базасын ұлғайтып, оны ірі өнеркәсіптік орталықтар қатарынан ерекшелердің қатарына ығыстырды.
Қазақстан Республикасының экономикасы үшін мұнай-газ өнеркәсібінің орны бөлек және өте маңызды болып табылады. Дүниежүзінде жылдан жылға көмірсутектерді тұтыну өсіп келеді, өз кезегінде Қазақстанда мұнай өндіру жыл сайын өсуде; жақын арада мұнай өндіру мөлшерін 100 млн. тоннаға жеткізу міндеті тұр. Мұнай-газ саласында мыңдаған адамдар жұмыс істеп, өз үлестерін қосуда. Сонымен қатар, салаға ірі жетекші шетелдік компаниялар инвестицияларын тартуда. Келтірілген маңызды проблеманы шешу салаға заманауи мамандарды дайындауды, оларды технологиялық және техникалық жетістіктермен таныстыру, өндіріске еңгізуді талап етеді.

2. Батыс-Тепловск туралы жалпы мағлұматтар
Батыс Теплов мұнай-газконденсат кен орны -- Батыс Қазақстан облысы Бәйтерек ауданында, Орал қаласынан солтүстік-батысқа қарай 95 км жерде орналасқан. Батыс-Теплов кең орны 1993 жылы ашылды.
1973 жылдың өзінде аса ірі табыс келді, Батыс Тепловская 5 ұңғымасында газконденсат бұрқағы алынды. Бұл ашылу барлау жұмыстарының таңдалған стратегиясының дұрыстығына сенімді Оралдық геологтардың жоғары кәсіби мектебінің ендігі пайда болғанын дәлелдеді. Бұл Тепловско - Токарев тобы кен орындары: Шығыс Гремяченск, Тепловск, Цыганов, Токарев, Ульянов көмірсутектер кен орындары қатарының ашылуымен расталды. Осы алаңдардағы жұмыстармен қатар КС шоғыры болуына геологтар сенімді басқа перспективті бағыттарда да жұмыстар жүргізіледі.
Газ құрамындағы конденсаттың мөлшері шамалы (46 гм ). Кен орнындағы мұнай шоғырының қалындығы 10-15 м. Газ жабындысындағы конденсаттың орташа мөлшері 206 гм . Шоғыр қабаты батыстан шығысқа қарай тереңдей береді (2776 м-ден 2870 м- ге дейін). Коллекторы кеуекті, кеуекті-жарықшақты. Орташа кеуектілігі 5,5-10,5%-ке дейін өзгереді. Орташа өткізгіштігі 17 фм , ең көбі 1000 фм . Кен орнындағы бастапқы қабат қысымы орташа есеппен 32-32.7 Мпа, орташа температурасы 78- 83°С. Газдың дебиті сынақ кезінде тәулігіне 13,5 мың м -ден 520 мың м3-ді көрсетті, конденсаты 3-тен 260 м3, мұнайы 40- тан 235 м3. Газдағы мұнайдың мөлшері 80-95%. Басқа компоненттерден: күкіртті сутегі 1,36- 0,29%, азот 1,32-2,57%, көміртек 2,73-0,69%, меркаптандар 0,014-0,02%. Конденсатта күкірт пен парафиннің мөлшері шамалы (0,2-0,5 және 0,3- 1,1%), тығыздығы 755-797 кгм\ шайырлылығы 2-11%, 200°С температурадағы буланатын фракцияның мөлшері 60-90%. Мұнайдың тығыздығы 840-852 кгм. Мұнай күкіртті (0,51-2,0%), парафині жоғары (1,51-6,0%), шайырлы (4,9-28%), 200°С да қайнап, буланатын фракцияның мөлшері 30-45%, 300°С-та 57-65%. Мұнайда орта есеппен 206 м3м3 ерітілген газ бар. Газдың құрамында күкіртті сутек 0,12%, азот 1,11%, бутан 2,03%. Кен орны өндіріске біршама дайындалған. Одан әрі барлануда.
Аумақ бедері оңтүстігінде өзен, сайлар және құрғақ аңғарлар кесіп өтетін және солтүстігінде 100 және одан аса метр биіктікті құрайтын толқынды жондары бар (Үлкен Сырт сілемінің суайрығы) ойпат жазықтан тұрады.
Батыс Қазақстан облысы аумағының басым бөлігі Каспий маңы ойпатының солтүстігінде орналасқан. Жер бедері, негізінен, құмды алқаптар мен сор ойпаңдар алмасып жатқан жазық болып келеді. Бұл өңірдің абсолюттік биіктік 10 -- 25 м-ден аспайды. Солтүстігіндегі қырат бөлігі (абсолюттік биіктігі 45 -- 65 м) Сырт қырқасы арқылы Орал үстіртіне ұласады. Жалпы Сырттың осы тұстағы ең биік жері 259 м (Ешкі тауы). Орал үстіртінің облыс жеріндегі бөлігі -- құрғақ арналармен тілімденген жонды-белесті өңір. Оның абсолюттік биіктігі 110 -- 260 м, ең биік жері -- Ақтау (Бортау) тауы (263 м). Солтүстік бөлігі далалық белдемде, қалған жері шөлейт және шөл белдемдерде жатыр. Облыс жерінің 15%-ін құмды алқап алады. Қиыр солтүстік, Сырт суайрықтарында қара, Сырт және Орал үстіртінің қыратты бөліктерінде қызыл қоңыр, өзен аңғарларында шалғынды сортаң, шөгінді (құмдақ-сазды) топырақ түрлері тараған. Облыстың оңтүстік бөлігін құмды алқаптар (Нарын, Көкөзенқұм, Аққұм, Қарағандықұм, т.б.) алып жатыр.

Сурет 1.1 - Кен орнының орналысуы

3. Кен орынның геологиялық құрылымының сипаттамасы
Ауданның ауа-райы құрғақ, жоғары континентальды және жылдық пен тәуліктік температуралардың болуымен, аса төмен ылғалдықпен сипатталады. Қожай метеостанциясының мәліметтеріне сүйенсек, қыстағы температура минимумы - 40 градусқа жетсе, ал жаздағы температура максимумы +40 градусқа жетеді. Ең суық қаңтар мен ақпан айлары болса,ал ең ыстық шілде айы болып табылады.
СМЖ-ның жоғарғы жағдайы батыс қанатта және оңтүстік периклиналда (-2630 - 2640 м - де ), ал төменгі жағдайы шығыс қанатта және солтүстік периклиналда (-2640 - 2650 м - де) байқалады. Бірақ 182,154,383 ұңғымалары жататын Б, В мен В1 жиынтықтардың қабаттарында тығыз бөліп тұратын қабатшалар болмағандықтан, олар ортақ қалың қабатты құрайды. Бұл тағы да анықталған жиынтықтардың тұтастығын дәлелдей түседі. Газ мұнайлы жапсар 4,5,10,16,17,18,19,22 мен 26 ұңғымаларды сынау кезінде қабылданды, сонымен қатар - 2560 м тереңдіктен газ, ал одан төменгі тереңдіктен мұнай алынды.
Барлаулық бұрғылаудың мәліметтері бойынша, төменгі тас көмір кезеңінен, төрттік кезеңіне дейін зерттеу жүргізіліп,соның негізінде стратегиялық - аймақтық бірізділік жасалды. Осы аудандағы ең кәрі қабаттар болып, барлау ұңғыларымен ашылған төменгі карбондағы визей ярусы саналады. Гжел ярусының,касимов ярусының және жоғарғы мәскеу ярустық бөліміндегі қалың қабаттарды (қалыңдығы 386-717 м), кәдімгідей жоғарғы карбонаттың қабаттарын - КТ-1 қабаттары деп атауға болады. Визей ярусының, серпухов ярусының және төменгі мәскеу ярустық бөліміндегі,төменгі волихир ярустық бөліміндегі аса қалың қабаттарды (қалыңдығы 509 - 930 м), кәдімгідей төменгі карбонаттың қабаттарын - КТ - 2 қабаттары деп атауға болады. Берілген аудандағы мұнай газ белгілері негізінен осы карбонатты қалыңдықтарда (КТ - 1 мен КТ - 2) шоғырланған.
Топырақтың қату тереңдігі 1,5-1,8 м-ді құрайды. Ортажылдық, атмосфералық жауын - шашын мөлшері үлкен емес және жылына 140 - 200 мм-ге жетеді.
Барлық анықталған өнімді жиынтықтар өзара гидродинамикалық жүйемен біріктірілген, практикалық жүзінде - 2560 м абсолютті белгіде, ортақ газ мұнайлы байланысы бар, бір қабатты - массивті газ мұнайлы шоғырды келтіреді және СМЖ ауданы бойынша - 2630-2650 м абсолютті белгілерде өзгереді.
Стратиграфиялық жиынтығы өзінің негізгі қима бөлігінде, мәскеу ярусындағы кашир горизонтының жыныстарынан құралады, ал Д жиынтығында мәскеу ярусындағы верестік горизонтының сонымен қатар башкир, серпухов (протвинский, стешевский, тарусский горизонттары) пен визей (веневский, окский горизонттары) ярустарының жыныстары шөгеді.
3-блоктағы ГМЖ-ның газ мұнайлы шоғырында, 36-шы ұңғыманы сынағаннан кейін алынған нәтижелері мен газды каротаж мәліметтері бойынша, -3385 метр абсолютті белгісінде жүргізілген перфорацияның нәтижесінде мұнай мен газдың ағыны алынды. 14-ші ұңғымада, -3399 метр тереңдікте мұнай алынды,ал 36-шы мен 45-ші ұңғымаларда, -3371 метр тереңдікте құрамында конденсаты бар газ алынды.Су мұнайлы жапсар - 3603 метр абсолютті белгісінен (шоғырдың батыс бөлігіндегі 43 - ші ұңғыма бойынша), - 3573 метр абсолютті белгісіне дейінгі (блоктың оңтүстік - шығысындағы В6 ұңғымасынан осы белгіге дейін сусыз мұнай алынды) аралықты қамтиды. 72 ұңғыманың тұщы сулы бөлігінде, қабаттың мұнайлы бөлігі - 3589 м белгіге дейін орныққан, ал солтүстік периклиналдағы 73-ші ұңғымадан, - 3597 м белгісінен су алынды.
6 - шы және 14 - ші ұңғымалардың, - 2637 м мен - 2631м абсолютті белгілерінде қабат суы алынды, бұл алынған геофизикалық мәліметтердің дұрыс екенін көрсетеді. Шығыс периклинал ауданында және солтүстік күмбездің оңтүстіктегі 11 - ші мен 5 - ші ұңғымаларының,- 2645 м мен - 2644 м абсолютты белгілері сусыз мұнай берді. ПГИС - тің мәліметтері бойынша мұнайға қанығушылық бөлігінің табаны - 2651 м абсолютті белгісінде байқалады

4. Стратиграфия
Кен орнының ашылған және зерттелген шөгінді жыныстар қимасының қабаттары таскөмір жүйесінен (төменгі, ортаңғы және жоғарғы бөлім), пермь (төменгі, жоғарғы бөлім), триас, юра, бор және де төрттік қабаттың (антропо- гендік) жүйелерінен құралған.

Сурет 1.2 - Халықаралық Стратиграфикалық диаграмма
Триастық жүйе. Ұңғылармен 18, 28, 33, 63, 66, 71, 73, 92; НВО-2708 метр тереңдікте кезектесіп құмтастармен, алевро қабатшалары бар алевролиттермен; саз балшықтар мен аргиллиттермен көрсетілген жоғарғы триастың шөгінділері ашылған. Құмтастар тығыз, сұр ұсақ, түйірлі, саз балшықты алевролитті. Құмтастардың құрамы кварцтық едәуір қоспасы бар кварцты-полевошпаттық, мускавит және эффузивті жыныстардан құралған. Құмтастар мен алевролиттер негізінен базальтті және қуысты типті сазды-карбонаттық, сонымен қатар саз балшықты-хлораттық цементпен цементтеліп кеткен. Аргиллиттер күкірт-сұрлы, алевролитті; каолилит гидроқабатшалы. Тік жарықшақтар кальцитпен көрсетілген. Ашылған қалыңдығы 253 метр. Жоғарғы триастың ашылған бөлігінде (92 ұңғы) екі бума байқалады. Аргиллиттер мен аргиллит тектес құмтастары бар сазбалшықтар басым төменгі (2973-2875); жоғарғы (2875-2630) керісінше аргиллиттер мен саз балшықтарға қарағанда құмтастық басымдылығымен сипатталады.
Кен орнында юра жүйесінің шөгінділері барлық үш бөлімдермен көрсетілген; орта, жоғарғы және төменгі: бір-бірінің арасындағы, сол сияқты ярустардың арасындағы шек ара қазіргі уақытта аяғына дейін толық орнықталмаған және әрі қарай нақтылауды, айқындауды қажет етеді. Юраның жалпы қалыңдығы орташа алғанда 1300 метрді құрайды.
Төменгі юраның қимасы құм тастардың, алевриттердің, саз балшықтардың және аргиллиттердің кезектелік келуімен сипатталған және де құм тасты қабатшалар аудан бойынша ұсталмаған және аргиллиттердің, саздардың және сазды алевролиттердің ірі линзаларымен орын ауыстырады. Төменгі юралық құмтастар сұр, ашық-сұр, ұсақ-орташа-сирек-ірі түйіршекті, нашар іріктелген бұрыштар айырмашылықтармен көрсетілген. Құмтастар мен алевролиттердің иілімді материал кварцпен, далалық шпатпен эффузив және мусковитпен көрсетілген. Саз балшық пен аргиллиттер гидрослюдалы-каолилитті, сұр, қалың-сұр, құмайтты және көмірлі затпен байытылған. Қазіргі уақытта А.А. Цатуровтың микроскопиялық анализінің негізінде төменгі юралық қимасында төменгі юра ярустарының төменгі және жоғарғы бөліктеріне тән екі кешен бөлініп көрсетілген. Сәйкес кешендер Солтүстік Кавказдық төменгі юралық шөгінділеріне (71 және 92 ұңғылары) өте ұқсас. Төменгі юралық шөгінділердің жалпы қалыңдығы 100-120 метрді құрайды.
Ортаңғы юра бөлімі аалендік, байостық және баттық ярустармен көрсетілген. Жалпы қалыңдығы 745-835 метрді құрайды.
Аалендік ярустық шөгінділері негізінен сазды-алевролитті және аргиллитті жыныстардың бағынышты линзалары бар қиыршық тасты қалыңдықпен көрсетілген. Құмтастар орташа, ұсақ-орташа және ірі түйіршікті ерекшеліктерден тұрады, олар төменгі қалыңдықтарда гравелиттер мен ұсақ галечникті конгломераттарға жиі көшеді. Қима бойынша жоғары қарай иілмелі материал жұқаланады және доминацияланатын орнын ұсақ түйіршікті құмтастар алады. Конгломераттар ұсақ, көмірлі, кварц, кремнидің нашар жұмырланған үгінділерімен, эффузивпен және сирек болса да галькамен көрсетілген. Әлсіз карбонатты, тығыз, бір шама байтылған, өсімдік қалдықтарымен көмірленетін және жеке жағдайда олар дербес көмірлі қабатшаларды түзеді. Ярустық жалпы қалыңдығы 165-200 метрді құрайды. Барлығы құрамында ХІІІ және ХІІ өнімді горизонттары бар.
Байостық жыныстар қалыңдығы аудан бойынша ұсталмаған саз балшықтардың, құмтастардың және алевролиттердің бір қалыпсыз кезектесіп келуімен көрсетілген. Қиманың төменгі жақ бөлігі құмайытты алевролиттік жыныстар бағынышты линза тектес қабатшалары бар едәуір саз балшық. Жоғарғы жақ бөлігінде құмтасты кешендер басым. Барлық қима бойынша құмайтты-сазды жыныстар шашырақты, көмірленген өсімдік қалдықтарымен байытылған, олар қиманың төменгі жақ бөлігінде айтарлықтай мөлшерде қабатшаларды түзеді. Ярустық негізінде құйылу орнықтырылған. Құмтастар сұр, сарылау-сұр, бұрыл, ұсақ түйіршікті және сазды-алевролитті, полимикті, нашар жұмырланған. Құмтастардың және алевролиттердің иілмелі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.