Стресстің эмоционалды көріністері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Академик Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті

Курстық жұмыс
Тақырыбы: " Стресс адамның денсаулығына және психикасына қандай зақым әкеледі"

Дайындаған: Каиров Алмаз
Тобы:Пс-21
Қабылдаған:Бурленова.С.О

Қарағанды-2021

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Стресстің себептері ,түсінігі және механизмдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.1Стресстің тірі ағзаға физиологиялық тұрғыда әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ..
1.2Психикалық стресстің негізгі белгілері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...16
2.Стресстің имундық жүйеге зақымы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... 21
2.1Стресстік жағдайларды жеңу бойынша ұсыныстар ... ... ... ... ... ... .. ... ... 25
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...28
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29

Кіріспе
Қазіргі заманда стресс біздің күнделікті өмірімізде жиі орын алып тұрады.Стресс адамның мінез-құлығына ,еңбек өнімділігіне ,денсаулығына және т.б закым әкеледі.
Стресс әрбір адамның өмірінде кездеседі ,өйткені заман талабына сай күнделікті өмірде стресстік жағдайсыз бір күн де өтпейді.Бүгінде динамикалық қоғам көпшілігіміз үшін стрессті тудырады. Біздің көпшілігіміз үлкен және сұр қалаларда тұрады, сонымен қатар жұмыс жүктемесі рөл атқарады,осыған қоса өмірлік жолда тұрақсыздық бар.Көбінесе аса күшті стресс туғызатын, бұл адамның жақынының өлімі болады.
Стресс адамның денсаулығына тура немесе жанама ретінде әсер етуі мүмкін.Яғни әр түрлі аурулардың себебі болатыны айқын.Сонымен стрестің әсері ауыр эмоция ,депрессия мен мазасыздықты әкелуі мүмкін .Адамдардың стрестік жағдайларға әсері ылғи бірдей емес, ол әр түрлі формаларда жүреді.Кейбіреулерінде стресс психикалық немесе физиологиялық проблема туғызса , ал басқалары болса сол стресстік жағдайда ешқандай қиындық көрмейді және оны қызықты деп есептейді.

Стресс бұл өмірде жиі кездесетін құбылыс. Біз оны күнделікті өмірде бастан кешкеннен ол ажырамас бөлігіміз болып табылады.Елеусіз стрестен адам құтыла алмайды және ол зақым әкелмейді.Ал шамадан тыс стресс тұлғаға зақым әкелетіні айқын.

Стресс физиологиясы мен биохимиясын білу психологтардың осы ауруды емдеудегі құзыреттілігін де, мүмкіндіктерін де шектемейді, олардың араласуын мағыналы, жеткілікті және табиғи түрде тиімді етеді.

1.Стресстің себептері ,түсінігі және механизмдері
Стресс, соның салдарынан миллиондаған адамдар зардап шегеді - әлсіздік, ұйқының бұзылуы, шаршау, жалғыздық пен бас тарту сезімі, мазасыздық, өзіндік эмоционалды күйзелісті анықтау, агрессивтілік, түнгі қорқыныш, балалардағы энурез, алкоголизм және нашақорлық, суицид сияқты зардаптар әкеледі.

Стресс ұғымының алғашқы рет ғылыми пайда болуы бұл 1936жылы Ганс Селье мақаласымен байланысты .Мақала тек 74жолдан тұрды және Синдром, вызываемый разными повреждающими агентами деп аталды.Дәл осы мақала стресс ұғымының бастамасы деп саналады.Кейінірек американдық Уолтер Кэннон өзінің "күресу немесе қашу деген жұмысында стресс терминін физиология мен психологияда енгізді.
Стресс дегеніміз-төтенше немесе патологиялық ынталандырулардың әсерінен пайда болатын және дененің спецификалық емес бейімделу механизмдерінің кернеуіне әкелетін жағдай.
Соңғы онжылдықта стресс ғылымның әртүрлі салалары: биология, медицина, психология және әлеуметтану зерттеулерінің өзекті тақырыбы болып табылады.

1.1Стресстің тірі ағзаға физиологиялық тұрғыда әсері
Психогенетикалық зерттеулерге сәйкес, адамдардың белгілі бір ортадағы факторларға реакциясы 30-40% ата -- аналардан алынған гендермен анықталады, ал 60-70% тәрбиеге, өмірлік тәжірибеге, жаттығуларға, дағдыларға, дамыған шартты рефлекстерге және т.б. байланысты.
Ганс Селье биологиялық реакциялардың жалпы заңдылықтарын іздей бастады, нәтижесінде әртүрлі әсерлерге жауап ретінде адам мен жануарлар ағзасындағы биохимиялық өзгерістердің бірыңғай, спецификалық емес компонентін тапты. Ол былай деп жазды:
"Клиенттер мен қызметкерлердің үнемі қысымын бастан кешіретін кәсіпкер, спортшының жеңіске деген құштарлығы, күйеуі әйелінің рак ауруынан баяу және ауыр түрде өліп жатқанын байқауы -- олардың бәрі күйзеліске ұшырайды. Олардың проблемалары әр кімде әртүрлі, бірақ медициналық зерттеулер дененің стереотиптік, бірдей биохимиялық өзгерістерге жауап беретіндігін көрсетті.
Бұл автордың еңбектері пайда болғанға дейін дененің суыққа және жылуға реакциясы, қозғалысы және ұзақ иммобилизациясы диаметрлі түрде қарама-қарсы деп есептелген, бірақ Г.Селье барлық жағдайларда бүйрек үсті безінің қабығы дененің кез-келген стреске бейімделуіне көмектесетін бірдей "антистрес-сорные" гормондарын шығаратынын дәлелдей алды.
Яғни Ганс Селье өзінің Дистрессіз стресс кітабында физикалық факторларды , химиялық және органикалық реакцияларды физиологиялық реакциялармен қарастырды .
1. Барлық биологиялық организмдерде ішкі тепе-теңдікті сақтаудың туа біткен механизмдері бар. Ішкі тепе-теңдікті сақтау гомеостаз процестерімен қамтамасыз етіледі. Гомеостазды сақтау ағзаның өмірлік мақсаты болып есептеледі.
2. Стрессорлар , яғни күшті сыртқы ынталандыру,ішкі тепе-теңдікті бұзады. Дене кез-келген стреске, жағымды немесе жағымсыз, спецификалық емес физиологиялық қозумен әсер етеді. Бұл реакция қорғанысқа бейімделу болып табылады.
3.Стресстің дамуы мен оған бейімделу бір неше сатыдан тұрады. Әр кезеңге өту уақыты ағзаның төзімділік деңгейіне, стресстің қарқындылығы мен ұзақтығына байланысты болады.
4. Денеде стресстің алдын - алу және тоқтату үшін бейімделу мүмкіндіктерінің шектеулі резервтері бар-олардың сарқылуы ауру мен өлімге әкелуі мүмкін.
Г.Селье өзінің зерттеулерін жинақтап ,стресстің даму кезеңін үшке бөлген.Ол оны жалпы бейімделу синдромы деп атады.

Ол әртүрлі зақымдайтын әсерлерге жауап ретінде ағзаның спецификалық емес реакция құбылысын бейімделу синдромы немесе стресс деп атады.
Бұл спецификалық емес синдром біртұтас процесс ретінде дамитын бірқатар Функционалды және морфологиялық өзгерістерден тұрады. Г. Селье бұл процестің үш кезеңін анықтады:
Бірінші кезеңде дене ортаны бұзатын факторға тап болады және оған бейімделуге тырысады. Стрессордың алғашқы пайда болған кезде көрінеді және мазасыздық(тревога) кезеңі деп аталады.Осы кезеннің аяғында көпшілікте жұмыс қабілеттілігінің артуы көрінеді екен.

Екінші кезеңде жаңа жағдайларға бейімделу жүреді.Екінші кезеңде тепе теңдіктен шыққан барлық параметрлер тұрақтана бастайды.
Бірақ егер стресс ұзақ уақыт бойы жұмыс істесе, гормоналды ресурстардың сарқылуы (үшінші кезең) және бейімделу жүйелерінің бұзылуы орын алады, нәтижесінде процесс патологиялық сипатқа ие болады және жеке адамның ауруы немесе өлімімен аяқталуы мүмкін. (1.12) не ред

Ашулануға, дұшпандыққа, цинизмге, ашуланшақтыққа бейім адамдар күйзеліске көбірек ұшырайды, ал әзіл сезімі бар ашық, мейірімді адамдар, керісінше, тағдырдың құбылыстарына төзімді. Гарвардтың 300 түлегі қатысқан зерттеу көрсеткендей, әзілді сезімі бар адамдар стрессті оңай жеңіп, ұзақ өмір сүреді. Батыс әдебиетінде жеке тұлғаның екі түрінің болуы туралы гипотеза кең таралған, олардың біреуі (А) екіншісіне қарағанда жүрек-тамыр ауруларына бейім . "А" түріне инфарктқа бейім адамдар жатады. Олар қайтымсыз энергия, ыстық мінез, менмендік, дәлдік, көп нәрсені істеуге деген ұмтылыс және шыдамсыздық сияқты қасиеттермен сипатталады. Мұндай адамдар тез шешім қабылдайды. "В" түріне инфарктқа төзімді адамдар жатады. Олар сабырлы, ақкөңіл, мансапқа ұмтылмайды, сирек шыдамсыздық танытады, ақылға қонымды және демалыс пен ойын-сауыққа көбірек уақыт бөледі.

Барша адамдар стресстік жүктемелерге өзгеше қарайды.Кейбіреулерінде стресске реакция белсенді болады, олар стресстен кейін қызметінің тиімділігі артады ,мысалға бұл арыстанда кездеседі.Ал керісіңше басқаларда реакция пассивті болады ,яғни олардың қызметінің тиімділігі мүлде төмендейді,бұған қоянды жатқызамыыз.Осыған байланысты стресстің нәтижесінде пайда болатын ден саулыққа зақымдар тура реакцияның сипатына байланысты.Клиникалық матриалдарды жалпылау стресске әкелетін әсердің үлкен спектірін көрсеттті,яғни адамдарда негізінен гипертониялық, язвалы аурулар және тамыр патологияның әртүрлі көріністерін тудырады(инфаркт,инсульт,стенокар,ж үрек аритмиясы, нефросклероз және т,б.).Адамның ашулану сезімін бастаын адамдарда әртүрлі психосаматикалық белгілері қалыптасатыны дәлелденген.Сонымен қоса осы ауруларды туғызады бұл ревматикалық артрит, есекжем, псориаз, асқазан жарасы, мигрень, гипертония бірақ аурудың басты алғышарты болып есептелмейді.

Қатты, күшті эмоциалардың негізгі физиологиялық өзгерістері көбінесе күтпеген жағдайларда ,шамадан тыс энеогияның қамтамасыз етуімен байланысты.Алайда тұлғаның стресске деген психологиялық көзқарасы және оның жеке позициясы сияқты белгілер де маңызды рөл атқарады.Сонымен дәрігерлердің назар аударғаны бұл ,белгілі бір эмоциялардың басым болуы белгілі бір аурулармен байланысты .Яғни бауырға ашуланшық, жүрекке көбінесе қорқыныш,ал асқазанға зақым апатия ,депресиия әсер етеді.
Психологтар мен психиатрлар адамның соматикалық аурулары мен оның жеке ерекшеліктері, сонымен қатар ол өмір сүретін және жұмыс істейтін психологиялық климат арасындағы байланысты орнатты. Егер адам ұжымда өзінің нақты мүмкіндіктеріне сәйкес келмейтін орын алуға тырысса, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.