Шағын жинақталған бастауыш мектепте оқытудың басты ерекшелігі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 38 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ- түрік университеті

Наралы Нұрай

Шағын жинақталған бастауыш мектепте оқушылардың дүниетану пәнінен өз бетінше жұмысын ұйымдастыру

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В010200- « Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы

Түркістан 2021

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ- түрік университеті

Қызметте қолдану үшін (қажет кезінде)

«Қорғауға жіберілді»

кафедра меңгерушісі

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Шағын жинақталған бастауыш мектепте оқушылардың дүниетану пәнінен өз бетінше жұмысын ұйымдастыру

5В010200- « Бастауышта оқыту педагогикасы мен әдістемесі» мамандығы

Орындаған Наралы Н. Е.

Ғылыми жетекшісі

п. ғ. к., доцент м. а. Токкулова Г.

Түркістан 2021

ШАҒЫН ЖИНАҚТАЛҒАН БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ДҮНИЕТАНУ ПӘНІНЕН ӨЗ БЕТІНШЕ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ

Жоспар

КІРІСПЕ

I Дүниетану пәнінің теориясы мен практикасындағы дербестікті дамыту проблемасының жай күйі

1. 1 Педагогикалық әдебиеттегі дербестік мәселесін шешу

1. 2 Дүниетануды оқыту әдістемесінде өзіндік жұмыстарды пайдалану проблемасының жай-күйін талдау

1. 3 Кіші жастағы оқушылардың психологиялық-педагогикалық сипаттамасы және дүниетану сабақтарында өзіндік жұмыстарды қолдану мүмкіндігі

II Өзіндік жұмысты жүзеге асыру әдістемесі және оның дүниетануды оқытудың тиімділігін арттырудағы рөлі

2. 1 Өзіндік жұмыс және оның дүниетану пәнін оқытуда оқушылардың білімін қалыптастырудағы рөлі

2. 2 Өзіндік жұмысты ұйымдастыру әдістемесі- дүниетану пәні бойынша дербестікті дамыту және білімді арттыру жолдарының бірі ретінде

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Кіріспе

Мектеп- әлеуметтік мәселелердің ішіндегі ең маңыздысы. Ауыл мектебінің жағдайы- ұлттық, халықтық, мемлекеттікдеңгейдегі мәселе екендігі елге аян.

Жалпыға бірдей міндетті орта білім беру жүйесіне көшу ісін жүзеге асыруда бүкіл арнаулы білім беретін мектептердің оқу сапасын онан әрі жақсарту, оқушылардың сауаттылығын арттыру мақсаты және мұғалім қауымына оқыту барысында ізденушілікті күшейту міндеттері жүктелді. Бұл салада әсіресе ауыл мектептерінің оқу-тәрбие жұмысын жақсарту, оқушылардың білім деңгейін көтеру назарда тұрған негізгі мәселелердің бірі болатын. Ауыл мектептерінің оқу-тәрбие жұмысында жедел шешімді керек ететін проблемалар жеткілікті. Соның бірі- шағын жинақталған мектептердегі бастауыш сыныптың оқу ісімен байланысты туындады.

Бүгінгі таңда республикадағы ауыл мектебіне тән ерекшелік оның шағын жинақталуы. Еліміздегі әлеуметтік-эканомикалық жағдай, қала халқының күрт өсуі, миграция балалардың өмірге келуінің тұрақты болмауы, елді мекендердің қайта түрленуі шағын жинақталған мектептердің өсуіне алып келді.

Шағын жинақталған мектептің өзіндік қиындықтары бар, олар оқушылардың аздығына және әлеуметтік ортаға байланысты, бұл ауылдық баланың даму процесіне әрдайым оң әсер етпейді. Мынадай факторлар үлкен алаңдаушылық тудырады:

Ауылдағы мектептердің төмен ақпараттық қоры;
Арнайы әдебиеттің болмауы;
Бастауыш шағын жинақталған мектепті басқару бойынша ғылыми-әдістемелік ұсынымдардың жеткіліксіздігі;
Білім сапасының мен ауыл балаларының жалпы дамуы тұрақты деңгейде болмауы;
Ауыл тұрғындарының білім және мәдениет деңгейінің төмендігі;
Шағын жинақты бастауыш мектептердің әдістемелік орталықтардан алыстығы;
Білім беруді басқарудың муниципалды органдары мен бастауыш шағын жинақталған мектептердің басқаруды жетілдіру, білім беру сапасын бақылау және т. б. мәселелер бойынша өзара әрекеттесу формаларының болмауы. Алайда, қиындықтарға қарамастан, шағын жинақталған мектептегі оқу-тәрбие жұмысының ерекшелігіне байланысты барлық мүмкіндіктерді оңтайлы пайдалана отырып, педагогикалық процесті ұйымдастырудың жаңа, неғұрлым тиімді құралдарын (оқыту мен тәрбиелеудің нысандары, әдістері, тәсілдері) табуға болады және табу қажет. Сыныптағы оқушылардың аздығы күнделікті практикалық іс-әрекетте білуге және ұтымды пайдалануға болатын бірқатар артықшылықтарға ие. Шағын жинақталған мектеп жағдайында мұғалімге:
Оқушыларға олардың темпераменті мен жүйке жүйесінің түрін, даму ерекшеліктерін, бейімділігі мен қызығушылықтарын, білім мен дағды деңгейін ескере отырып, жеке көзқараспен қарау;
Оқытудағы тұлғаға бағытталған тәсіл, онда жеке қарым-қатынас оқыту мен тәрбиелеудің мақсаты мен құралы, оқушының ішкі жағдайын түсіну ретінде әрекет етеді. Оқушы мен мұғалім бір-бірін тыңдайды;
Оқушылардың оқу іс-әрекетінің тәжірибелік бағыты ( ауылшаруашылық нысандарына экскурсиялар, тәжірибелік жұмыстарға қатысу және т. б. ) ;
Қоғамдық маңызы бар іс-әрекет, жолдастарымен, ересектермен және мұғалімдермен қарым-қатынас процесінде кіші жастағы оқушыларға адамгершілік, патриоттық тәрбие беру. Шағын жинақталған бастауыш мектепте оқытудың басты ерекшелігі:

Мотивациялық аспект және оқытудың өзіндік сипаты ( оқушы өзі оқиды, мұғалім оған көмектеседі) ;
Оқушының белсенді ұстанымы: ол білім алып қана қоймай, білім алу тәсілдеріне де үйренеді;
Мұғалімнің оқушымен жеке қарым-қатынасын арттыру;
Оқу процесін ұйымдастыру үшін жағдай жасау ( жоспарлау, мектеп және үй тапсырмаларының көлемін мөлшерлеу, жұмыс және демалыс ырғағын реттеу) ;
Пәндік білімді, іскерлікті дағдыларды неғұрлым берік меңгеру;
Жалпыға бірдей ынтымақтастық, өзара жолдастық көмек, үлкендердің кішілерді оқытуға қатысуы;
Оқушыларды оқу процесін бақылауға, есепке алуға және басқаруға тарту. Осылайша ұйымдастырылған оқу процесі қабілетті оқушыларды тежемеуге, олардың оқу қарқынын жеделдетуге, ынтымақтастықты кеңейтуге, әртүрлі жастағы балалардың табиғи қарым-қатынасын кеңейтуге мүмкіндік береді. Шағын жинақты мектептің өзіндік ерекшеліктерін тиімді пайдалану- бүгінгі таңда кәсіби мәдениеті, білімділігі, басқа пікір қабылдауға дайындығы, айналасындағылар үшін, әсіресе, ол әрдайым назарда болатын ауылда жоғары адамгершілік мінез-құлықтың үлгісі болу қабілетімен ерекшеленетін мұғалімнің басты міндеті. Қазақстанда барлық мектептердің үштен бірінен көбі- шағын жинақты, яғни қатарлас сыныптарсыз және оқушылар саны аз мектептер. Әлеуметтанушы Камилла Ковязинаның айтуынша, елдің жекелеген аймақтарындағы халықтың тығыздығының төмендігін ескере отырып, мұндай мектептердің болуы сөзсіз. Қазақстанда барлығы 2833 шағын жинақты мектеп бар. Ақмола облысы Қазақстандағы шағын жинақты мектептер саны бойынша көш бастап тұр. 2019-2020 жылдардағы деректерге сүйенсек Ақмола облысында 372, Солтүстік Қазақстан облысында 367, Шығыс Қазақстан облысында 347, Қостанай облысында 336, Алматы облысында 231, Қарағанды облысында 225, Батыс Қазақстан облысында 223, Павлодар облысында 216, Ақтөбе облысында 199, Түркістан облысында 138, Жамбыл облысында 123, Атырау облысында 25, Қызылорда облысында 20, Маңғыстау облысында 11 шағын жинақты мектеп барАлғашқы президентіміз Н. Ә. Назарбаев қазіргі таңдағы қазақ жеріндегі оқу- ағарту ісі тек бір мекеменің міндетімен шектеліп қойылмауы тиіс. Ұлт болашағын қамтамасыз ету - әрбір азаматтың парызы мен борышы. Демек, ұлтымыздың рухани жаңаруы, бүкіл халықтың айқын айтқан іргелі тұжырымдамасы бәріміздің ойымыздан шығады. Осы жоғары айтылған жағдайларға байланысты дипломдық жұмыстың тақырыбын “Шағын жинақталған бастауыш мектепте оқушылардың дүниетану пәнінен өз бетінше жұмысын ұйымдастыру” етіп алдым. Зерттеу мақсаты:Теориялық тұрғыдан тәжірибелік- эксперименттік жұмыс арқылы шағын жинақталған мектептегі дүниетану сабақтарында оқушылардың өзіндік қызметін қалыптастыратын жағдайларды тексеру. Зерттеу тақырыбы бойынша психологиялық- педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерді зерттеу келесі гипотезаны ұсынуға мүмкіндік берді: егер сіз шағын мектепте дүниетану сабақтарындажүйелі түрде әр түрлі тәуелсіз жұмыстар жүргізсеңіз, бұл оқушылардың дербестігін дамытуға әсер етеді: мұғалімнің тікелей қатысуынсыз сыныпта және сыныптан тыс сабақтарда немесе үйде жеке немесе ұжымдық түрде әр түрлі өзіндік жұмыстарды орындау, бірақ оның міндеттері бойынша, сондай-ақ белгілі бір мақсаттар қоя білу және өз күштерімен оларға қол жеткізу. Зерттеу міндеттері:Зерттеудің мақсаты мен гипотезасына сәйкес келесі міндеттер анықталды:

Зерттеу мәселесі бойынша ғылыми және әдістемелік әдебиеттерді талдау.
Жаратылыстануды оқыту әдістемесінде өзіндік жұмыстарды қолдану мәселесін зерттеу.
Дүниетану пәні бойынша тәуелсіз жұмыстар жүргізу кезінде бастауыш сынып оқушыларының ерекшеліктерін анықтау.
“Дүниетану” сабақтарына арналған дербес жұмыстардың даму кешенінің тиімділігін экспериментальды түрде тексеру.
Оқытудың бастапқы кезеңінде оқушылардың дүниетану пәні бойынша өзіндік жұмысын ұйымдастыру бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірлеу. Зерттеу нысаны:Шағын жинақты мектепте оқушылардың дүниетану пәнін оқу процесіЗерттеу пәні:Шағын жинақталған мектепте дүниетану сабақтарында өз бетінше жұмыстар жүргізу кезінде дербестікті дамытуЗерттеу әдістері:Қойылған міндеттерді шешу және гипотезаны тексеру үшін келесі зерттеу әдістері қолданылды:- Бақылау, оқушылар мен мұғаліммен сұхбаттасу, оқушылардың іс- әрекетінің өнімдерін талдау; - Салыстыру, құжаттаманы зерттеу; - Гипотезаны тексеру мақсатында педагогикалық экспериментті ұйымдастыру және өткізу; - Зерттеу мәселесі бойынша педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерді теориялық талдау. Зерттеудің теориялық- әдіснамалық негізі:А. А. Вахрушев, Д. Д. Данилов, Г. Н. Аквилева, Н. Ф. Виноградова, З. А. Клепинин, Н. М. Верзилин, И. Д. Зверев және басқалардың еңбектерінде дүниетану пәнінде өзіндік жұмыстарды оқудың теориясы мен әдістемесінің әдістемелік және ғылыми зерттеулері қарастырылады. Бастауыш сынып жасындағы оқушылардың дүниетану пәні бойынша өзіндік жұмыстарды жүргізудегі ерекшеліктері А. В. Мудрик, Р. С. Немов, Е. А. Постникова, Г. Ф. Гавриличева және басқалардың еңбектерінде сипатталған.

I тарау Дүниетану пәнінің теориясы мен практикасындағы дербестікті дамыту проблемасының жай күйі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.