Бұзылған жерлерді қалпына келтіру туралы жалпы мағұлмат
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Сәтпаев университеті
Қ. Тұрысов атындағы Геология, Мұнай және Тау - кен ісі институты
Тау - кен ісі кафедрасы
Тельман Тұмарым Мәуленқызы
Хромтау кен орнындағы бульдозерлық үйінділерді рекультивациялау
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
5В070700 - Тау - кен ісі мамандығы
Алматы 2021
АҢДАТПА
Қалыптасқан бульдозер үйінділерінің горизонталь және көлбеу беттерін қалпына келтірудің технологиялық сызбаларын талдау. Жаңадан қоймалапжатқан бульдозер үйінділерінің бетін қалпына келтірудің технологиялық сызбаларын талдау. Хромтау кен орнының рекультивация мақсаттары үшін таужыныстарының жарамдылығын ескере отырып, бульдозер үйіндісінің бетін қалпына келтірудің ұтымды технологиялық схемасын негіздеу.
АННОТАЦИЯ
Анализ технологических схем восстановления горизонтальной и откосной поверхностей уже сформированных бульдозерных отвалов. Анализ технологических схем рекультивации поверхностей вновь формируемых бульдозерных отвалов. Обоснование для условий месторождения Хромтау рациональной технологической схемы восстановления поверхности бульдозерного отвала, с учетом пригодности горных пород для целей рекультивации.
ANNOTATION
Analysis of technological schemes for restoring horizontal and sloping surfaces of already formed bulldozer dumps. Analysis of technological schemes for recultivation of surfaces of newly formed bulldozer dumps. Justification for the conditions of the Khromtau Deposit of a rational technological scheme for restoring the surface of a bulldozer dump, taking into account the suitability of rocks for reclamation purposes.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 Хромтау кенорнының орналасқан ауданы мен тау кен ,геологиялық сипаттамасы туралы мәлімет
Кенорны туралы мәлімет
Кенорнының геологиясы
Кенорнының қорлары
Ашық тау - кен бөлімі
Ашық тау кен жұмыстарының кезеңдері
Карьер алаңын жобалау
Тау - кен жыныстарының физика - техникалық сипаттамалары
Игеру жүйесінің элементтері мен параметрлері және жіктелуі
Ашық тау - кен жұмыстарын кешенді механикаландырудың құрылымдары
Жатыстары горизонталь және көлбеу кен шоғырларын игеру технологиясы
Жатыстарын еңкіш және күрт құлама кен шоғырларын игеру технологиясы
Тау жыныстарын скрепермен, бульдозермен және жүк тиеуішпен қазу
3 Хромтау кен орнындағы бульдозерлық үйінділерді рекультивациялау
3.1 Рекультивацияның негізгі ұғымдары және кезеңдері
3.2 Бұзылған жерлерді қалпына келтіру туралы жалпы мағұлмат
3.3 Үйінділеу (бульдозерлік) технологиясы
3.4 Бульдозерлік үйінділерді сұрыптап қалыптастыру технологиясы
КІРІСПЕ
Бүгінгі күнде кенді ашық әдіспен игерген кездегі басты кемшіліктердің біріне жер бетінің едәуір көлемде бұзылуы жатады . Сондықтан , бұзылған жерді қалпына келтіру және оны халық шаруашылығында кайта пайдалану мәселері жер ресурстарын қорғау проблемасымен тығыз байланысты : пайдалы қазбалар өндірісінің өсу салдарынан қоршаған ортаның экологиялық тепе - теңдігі бұзылады , ауыл шаруашылық жерлері жарамсыз болып қалады , ормандарға нұқсан келеді , алқаптардың гидрогеологиялық режимдері , жер бедері және ауа ағындарының бағыты өзгереді , жер беті , ауа және су бассейндері өндіріс қалдықтарымен ластанады. Қазіргі кезде республика аумағында бұзылған жерлердің көлемі жылдан - жылға өсіп келеді. Бүгінгі күндері олардың көлемі 180 мың гектардан асады, оның ішінде 70 мың гектары толық игеріліп біткен кен орындарының үлесіне тиеді,сондықтан, оларды қалпына келтіру керек.Бұзылған жер көлемінің барған сайын артып отыруы , оның еліміздегі кейбір халық жиі қоныстанған аудандарға шоғырлануы жерді рекультивациялаудың халық шаруашылығындағы және табиғат қорғаудағы , әсіресе , пайдалы қазындыларды ашық әдіспен өндіру кезінде бұзылған жерлерді қалпына келтірудегі маңызын күшейте түседі . Жоғарыда айтылған жайлардың бәрі бұзылған жерлерді рекультивациялау міндетін табиғатты қорғау және табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану саласындағы аса маңызды мәселелердің қатарына жатқызады.
1.Хромтау кенорнының орналасқан ауданы мен тау кен ,геологиялық сипаттамасы туралы мәлімет
1.1 Кен орны туралы мәлімет
Дөң Кен Байыту Комбинаты - хром кентастарын өндірумен және оны байытумен айналысатын кәсіпорын. Ақтөбе облысының Хромтау ауданындағы Хромтау қаласында орналасқан. Донской (Дөң) хромит кен басқармасы Кемпірсай хромит кендерін 1938 жылдан пайдаланып келеді. 1973 жылы қуаты 1 млн. т кен байыту фабрикакасы іске қосылып, хром кентастарын күрделі ортада байыту технологиясы енгізілді. 1975 жылдан кен басқармасы Дөң Кен Байыту Комбинаты болып аталады, ал 1993 жылдың 29 желтоқсанында Дөң Кен Байыту Комбинаты акционерлік қоғамы болып қайта құрылды. 1995 жылдың мамыр айынан Қазақстан Үкіметінің шешімімен Дөң Кен Байыту Комбинаты Japan Chrome Corporatіon (JCC) фирмасына басқаруға берілді. Дөң Кен Байыту Комбинаты ТМД елдерінде өндірілетін хром кентастары көлемінің 95%-ке жуығын өндіреді, ал хром кентастарының қоры мен оны өндіруде дүние жүзі бойынша екінші орында (Оңтүстік Африка Республикасынан кейін). Негізінен, Кемпірсай ультрабазиттік массивінде шоғырланған хром кентастарының қоры 325 млн. т болып саналады (1995). Дөң Кен Байыту Комбинаты құрамында ашық әдіспен кен өндіретін үш карьер бар. Сондай-ақ, оның құрамына Дөң кен орны, екі жер асты кеніші, екі ұсақтағыш-іріктеуіш фабрика және кен-байыту фабрикасы енеді. Дөң Кен Байыту Комбинаты өнімінің жылдық орташа мөлшері 2,0 млн. Т. [23:30, 01.04.2021] Тұмарым: Бұл дәлелденген қоры бойынша әлемдегі екінші кен орны. Донской комбайнында өндірілген және өңделген хром рудасының сапасы жағынан әлемде теңдесі жоқ. ДГОК-да өндірілген кеннің көп бөлігі Ақсу мен Ақтөбедегі ферроқорытпа зауыттарына жеткізіледі. Құрамында хром оксиді көп болатын кен (62% Cr2O3-ке дейін) металлургияда ферроқорытпаларды балқыту, отқа төзімді материалдар жасау үшін және химия өндірісінде хром қосылыстарын алу үшін қолданылады.Донской ГОК құрамына 27 құрылымдық бөлімше кіреді, жұмысшылар саны 7500 адамнан асады. Негізгі өндіріс бес бөлімшеге шоғырланған: Молодежная кеніштері және Қазақстан тәуелсіздігінің 10 жылдығы, Донской кеніші, кен байыту-түйіршіктеу фабрикасы және № 1 ұсату-байыту фабрикасы. Басқа бөлімшелер кәсіпорынның тұрақты жұмысын қамтамасыз етеді: тасымалдау , жөндеу, автоматтандыру және басқа қолдау процестері.Компания қауіпсіздік мәселелеріне барынша назар аударады. Жарақаттанудың нөлге жетуіне тиімді халықаралық әдістерге негізделген іс-шаралардың кеңейтілген бағдарламасы ықпал етеді. Қызметкерлердің денсаулығына қамқорлық жасау компанияның әлеуметтік пакетіне кіреді. Қоршаған ортаны қорғау шараларына жыл сайын қомақты қаражат бөлінеді. Экологиялық зертхана су мен ауаның күйін бақылайды. Негізгі экологиялық шараларға бұзылған жерлерді қалпына келтіру, шахталар мен карьерлердегі суды қайта пайдалану, өндіріс қалдықтарын қайта өңдеу, өндірістік алаңдарда және Донской ГОК шеберханаларының санитарлық-қорғау аймақтарында жасыл желектер отырғызу кіреді.Тұрғын үй бағдарламасына сәйкес, ДГОК қызметкерлері үшін тоғыз үй салынды.
1.2 Кенорнының геологиясы
Әлемдегі ең ірі хром кеніштерінің бірі. Донской ГОК негізгі кен орны ретінде өңдеген хром кендерінің кен орындарының ұзындығы 22 км, ені 7 км құрайды.
Геологиялық құрылымыӨңдеу
Дөң хромит кендерінің тобында 80-ге жуық кен орындары мен кен көздері барланған. Олар екі субмеридиандық белдем құрайды. Бұл белдемдер Кемпірсай базит-ультрабазит массивінің оңтүстік бөлігінде тереңде тоғысып, бірыңғай кентасты-магмалық жүйе түзеді.
СипатыӨңдеу
Массив жыныстары құрамына қарай габбро-пироксенит-дунит формациясына жатады, мұнда ультрабазиттер (дунит, гарцбургит, верлит, пироксенит) массивтің ядросы, ал габброидтар жоғары және ядроаралық бөлігін құрайды. Пішіні линза, желі, ұя тәрізді болып келетін дунит серпентиниттері мен гарцбургиттердегі кен денелерінің ұзындығы ондаған м-ден 1500 м-ге дейін, қалыңдығы бірнеше м-ден 150 м-ге дейін, ал тереңдігі 1400 м-ге жетеді.
МинералдарыӨңдеу
Кен түзуші негізгі минералдары: магно-хромит типті хромшпинелид, серпентин және оливин. Кентастың сапасы өте жоғары: Cr2O3 - 52 - 60%, тұтас кентастарда 64,5%-ға дейін, сеппелі жыныстарда 45 - 52%-ға дейін. Хроммен қоса Tі, Mn, Nі, Co, Cu, V сияқты ілеспе элементтер де кездеседі. Кен орны, негізінен, ашық әдіспен өндіріледі. Кен кен орындары 300-ден 1500 м тереңдіктегі ірі линзалық және вена тәрізді денелермен ұсынылған, жекелеген денелер қоры 60 миллион тоннаға жетеді.Өнеркәсіптік кен орындары кенді негізгі кен орны шекарасында екі кенді құрылымдарда шоғырланған (батыс және шығыс), субмеридиальды бағытта ені 7 км ені 25 км-ге дейін созылған, оңтүстік ауытқуымен. Негізгі кен материалы - хромды шпинель, ал бейметалл материалы - серпентинит. Химиялық құрамы бойынша кендер жоғары сортты, пайдалы компонент - хром оксиді - 30-дан 60% -ке дейін, зиянды қоспалардың (фосфор, күкірт, кремний, кальций) мөлшері шамалы. Текстураның түрлері бойынша кен әр түрлі тығыздықтағы серпентиниттегі Cr-шпинель дәндерінің фенокристиктерімен ұсынылған.
1.3 Кенорнының қорлары
Жаңа Геологическое I кен орнындағы барланған қор көлемі - миллион тоннаға жуық екені анықталды. ERG құрамындағы ҚазхромТҰК АҚ филиалы - Дөң тау-кен байыту комбинаты тағы үш кен орнын игеруге дайындалып жатыр. Шағын кен орындарын игеру компания қызметінің маңызды бағыттарының бірі. Ол хром кенінің негізгі өндірісін қолдайды және Қазхромның ферроқорытпа зауыттарын шикізатпен тұрақты түрде қамтамасыз етеді.
Хромтау ауданында ауқымды барлау жұмыстары 2016 жылдан бері жүргізіліп келеді. Мемлекеттік комиссия барлау жұмыстарының нәтижелері бойынша Геологиялық I кен орнының қорында - миллион тоннадан астам жоғары сапалы хром кенін барын растады.
Жаңа кен орнындағы хром оксидінің орташа мөлшері 54,9%, яғни кен құрамы бай. Қорлардың бір бөлігі - ашық әдіспен, бір бөлігі - жарасты әдісімен өндіріледі. Бұл әрі ыңғайлы, әрі экономикалық тұрғыдан тиімді болады, - деді тау-кен байыту бөлімі қызметінің басшысы Нұрлан Саринжипов. - Кенді игеру үшін кеннің үстінде жатқан бос жыныстар қабатын алып тастау арқылы үлкен көлемдегі аршылым жүргізу қажет. Аршылым көлемі бірнеше миллион текше метр. Алғашқы кен қазу жұмыстары қазан айына жоспарланып отыр.
Дөң тау-кен байыту комбинатында тағы үш кен орнын игеруге дайындық жүріп жатыр. Дүбірсай кенбасқармасында кенді игеру биыл басталады деп күтілуде. Ол 300 мың тоннадан аспақ. Қазір онда өндіріс үшін нақты деректерді анықтауға ұңғымалар бұрғыланып жатыр. Южный карьерінінің кеніш қорларын күрделі өңдеумен аршылым жұмыстары басталған. Мұндағы кен өндіру 2023 жылы басталады. Осы процесс Мирный карьерінде де жүріп жатыр. Мұндағы Северный борт кен орнында кеншілерді нысанадан тек 430 погон метрі бөліп тұр. Мамандардың айтуынша, бұл жақта шамамен 150 мың тонна кен бар.
Шағын кен орындары өздігінен жүретін техникалармен: тиеу-тасымалдау көліктері, автосамосвалдар және ұңғымаларда жару жұмыстарына арналған бұрғылауға білдектермен өндірілетін болады. Бұл аталған жабдықтардың барлығы Дөң тау-кен байыту комбинатында алғаш рет қолданылмақ.
Қазіргі уақытта кәсіпорын геологиялық барлауды жалғастыруда. Яғни, қорларды растау және Геологическое II және Геофизическое VII кен орындарында игеру әдістерін анықтау ісі жүріп жатыр. Одан бөлек, компания тағы екі хром кені орны - Дауыл-Көкпекті аймағы және Білге кен басқармасында жұмыс басталып жатыр. Геологиялық барлау жұмыстары кезең-кезеңімен 2025 жылға дейін жоспарланған.
Жапы алғанда, Дөң тау-кен байыту комбинаты 83 жыл ішінде 225,3 миллион тонна хром кенін өндірген.
Ашық тау - кен бөлімі
2.1Ашық тау кен жұмыстарының кезеңдері
[00:28, 02.04.2021] Тұмарым: Ашық тау - кен жұмыстары орындалу реттері мен мерзімдеріне байланысты мынадай кезеңдерге бөлінеді : дайындық , күрделі тау кен , эксплуатациялық және жабылу . Дайындық кезеңінде карьер алаңының жер бетін даярлау ( өзендерді , көлдерді , жылғаларды бұру , ағаштарды кесу және т.б. ) және сілемді тау - кен жұмыстарын жүргізуге әзірлеу жұмыстары атқарылады . Осы кезеңде топырақтың құнарлы қабатын қазып алып қоймалау , жолдар мен құрал - жабдықтарды құрастыруға қажетті алаңдарды салу электр және байланыс жүйелерін тарту жұмыстары жүргізіледі . Карьер алаңындағы жер бетін дайындау , құрғату , топырақтың құнарлы қабатын қазып алу , қоймалау және т.б. жұмыстар кеніштің эксплуатациялық кезеңінде де жүргізіледі . Күрделі тау - кен жұмыстарына пайдалы қазындыға жетуді , аршыма және өндіру жұмыстарын ырғақты түрде жүргізуді қамтамасыз ететін жауып жатқан және жанасқан таужыныстарын казы алу жатады . Осы кезеңде күрделі және тілме ор жолдары жүргізіледі , аршыма және өндіру жұмыстарының тұрақты бағыты жасалынады . Күрделі тау - кен жұмыстары карьерді салу кезеңінде және де оны бірқалыпты эксплуатациялау кезінде де жүргізілуі мүмкін . Карьерді салу кезінде орындалған жұмыстар тау - кен құрылыс жұмыстары деп аталады . Іс жүзінде салынып жатқан көсіпорындардың қуатын ... жалғасы
Сәтпаев университеті
Қ. Тұрысов атындағы Геология, Мұнай және Тау - кен ісі институты
Тау - кен ісі кафедрасы
Тельман Тұмарым Мәуленқызы
Хромтау кен орнындағы бульдозерлық үйінділерді рекультивациялау
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
5В070700 - Тау - кен ісі мамандығы
Алматы 2021
АҢДАТПА
Қалыптасқан бульдозер үйінділерінің горизонталь және көлбеу беттерін қалпына келтірудің технологиялық сызбаларын талдау. Жаңадан қоймалапжатқан бульдозер үйінділерінің бетін қалпына келтірудің технологиялық сызбаларын талдау. Хромтау кен орнының рекультивация мақсаттары үшін таужыныстарының жарамдылығын ескере отырып, бульдозер үйіндісінің бетін қалпына келтірудің ұтымды технологиялық схемасын негіздеу.
АННОТАЦИЯ
Анализ технологических схем восстановления горизонтальной и откосной поверхностей уже сформированных бульдозерных отвалов. Анализ технологических схем рекультивации поверхностей вновь формируемых бульдозерных отвалов. Обоснование для условий месторождения Хромтау рациональной технологической схемы восстановления поверхности бульдозерного отвала, с учетом пригодности горных пород для целей рекультивации.
ANNOTATION
Analysis of technological schemes for restoring horizontal and sloping surfaces of already formed bulldozer dumps. Analysis of technological schemes for recultivation of surfaces of newly formed bulldozer dumps. Justification for the conditions of the Khromtau Deposit of a rational technological scheme for restoring the surface of a bulldozer dump, taking into account the suitability of rocks for reclamation purposes.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 Хромтау кенорнының орналасқан ауданы мен тау кен ,геологиялық сипаттамасы туралы мәлімет
Кенорны туралы мәлімет
Кенорнының геологиясы
Кенорнының қорлары
Ашық тау - кен бөлімі
Ашық тау кен жұмыстарының кезеңдері
Карьер алаңын жобалау
Тау - кен жыныстарының физика - техникалық сипаттамалары
Игеру жүйесінің элементтері мен параметрлері және жіктелуі
Ашық тау - кен жұмыстарын кешенді механикаландырудың құрылымдары
Жатыстары горизонталь және көлбеу кен шоғырларын игеру технологиясы
Жатыстарын еңкіш және күрт құлама кен шоғырларын игеру технологиясы
Тау жыныстарын скрепермен, бульдозермен және жүк тиеуішпен қазу
3 Хромтау кен орнындағы бульдозерлық үйінділерді рекультивациялау
3.1 Рекультивацияның негізгі ұғымдары және кезеңдері
3.2 Бұзылған жерлерді қалпына келтіру туралы жалпы мағұлмат
3.3 Үйінділеу (бульдозерлік) технологиясы
3.4 Бульдозерлік үйінділерді сұрыптап қалыптастыру технологиясы
КІРІСПЕ
Бүгінгі күнде кенді ашық әдіспен игерген кездегі басты кемшіліктердің біріне жер бетінің едәуір көлемде бұзылуы жатады . Сондықтан , бұзылған жерді қалпына келтіру және оны халық шаруашылығында кайта пайдалану мәселері жер ресурстарын қорғау проблемасымен тығыз байланысты : пайдалы қазбалар өндірісінің өсу салдарынан қоршаған ортаның экологиялық тепе - теңдігі бұзылады , ауыл шаруашылық жерлері жарамсыз болып қалады , ормандарға нұқсан келеді , алқаптардың гидрогеологиялық режимдері , жер бедері және ауа ағындарының бағыты өзгереді , жер беті , ауа және су бассейндері өндіріс қалдықтарымен ластанады. Қазіргі кезде республика аумағында бұзылған жерлердің көлемі жылдан - жылға өсіп келеді. Бүгінгі күндері олардың көлемі 180 мың гектардан асады, оның ішінде 70 мың гектары толық игеріліп біткен кен орындарының үлесіне тиеді,сондықтан, оларды қалпына келтіру керек.Бұзылған жер көлемінің барған сайын артып отыруы , оның еліміздегі кейбір халық жиі қоныстанған аудандарға шоғырлануы жерді рекультивациялаудың халық шаруашылығындағы және табиғат қорғаудағы , әсіресе , пайдалы қазындыларды ашық әдіспен өндіру кезінде бұзылған жерлерді қалпына келтірудегі маңызын күшейте түседі . Жоғарыда айтылған жайлардың бәрі бұзылған жерлерді рекультивациялау міндетін табиғатты қорғау және табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану саласындағы аса маңызды мәселелердің қатарына жатқызады.
1.Хромтау кенорнының орналасқан ауданы мен тау кен ,геологиялық сипаттамасы туралы мәлімет
1.1 Кен орны туралы мәлімет
Дөң Кен Байыту Комбинаты - хром кентастарын өндірумен және оны байытумен айналысатын кәсіпорын. Ақтөбе облысының Хромтау ауданындағы Хромтау қаласында орналасқан. Донской (Дөң) хромит кен басқармасы Кемпірсай хромит кендерін 1938 жылдан пайдаланып келеді. 1973 жылы қуаты 1 млн. т кен байыту фабрикакасы іске қосылып, хром кентастарын күрделі ортада байыту технологиясы енгізілді. 1975 жылдан кен басқармасы Дөң Кен Байыту Комбинаты болып аталады, ал 1993 жылдың 29 желтоқсанында Дөң Кен Байыту Комбинаты акционерлік қоғамы болып қайта құрылды. 1995 жылдың мамыр айынан Қазақстан Үкіметінің шешімімен Дөң Кен Байыту Комбинаты Japan Chrome Corporatіon (JCC) фирмасына басқаруға берілді. Дөң Кен Байыту Комбинаты ТМД елдерінде өндірілетін хром кентастары көлемінің 95%-ке жуығын өндіреді, ал хром кентастарының қоры мен оны өндіруде дүние жүзі бойынша екінші орында (Оңтүстік Африка Республикасынан кейін). Негізінен, Кемпірсай ультрабазиттік массивінде шоғырланған хром кентастарының қоры 325 млн. т болып саналады (1995). Дөң Кен Байыту Комбинаты құрамында ашық әдіспен кен өндіретін үш карьер бар. Сондай-ақ, оның құрамына Дөң кен орны, екі жер асты кеніші, екі ұсақтағыш-іріктеуіш фабрика және кен-байыту фабрикасы енеді. Дөң Кен Байыту Комбинаты өнімінің жылдық орташа мөлшері 2,0 млн. Т. [23:30, 01.04.2021] Тұмарым: Бұл дәлелденген қоры бойынша әлемдегі екінші кен орны. Донской комбайнында өндірілген және өңделген хром рудасының сапасы жағынан әлемде теңдесі жоқ. ДГОК-да өндірілген кеннің көп бөлігі Ақсу мен Ақтөбедегі ферроқорытпа зауыттарына жеткізіледі. Құрамында хром оксиді көп болатын кен (62% Cr2O3-ке дейін) металлургияда ферроқорытпаларды балқыту, отқа төзімді материалдар жасау үшін және химия өндірісінде хром қосылыстарын алу үшін қолданылады.Донской ГОК құрамына 27 құрылымдық бөлімше кіреді, жұмысшылар саны 7500 адамнан асады. Негізгі өндіріс бес бөлімшеге шоғырланған: Молодежная кеніштері және Қазақстан тәуелсіздігінің 10 жылдығы, Донской кеніші, кен байыту-түйіршіктеу фабрикасы және № 1 ұсату-байыту фабрикасы. Басқа бөлімшелер кәсіпорынның тұрақты жұмысын қамтамасыз етеді: тасымалдау , жөндеу, автоматтандыру және басқа қолдау процестері.Компания қауіпсіздік мәселелеріне барынша назар аударады. Жарақаттанудың нөлге жетуіне тиімді халықаралық әдістерге негізделген іс-шаралардың кеңейтілген бағдарламасы ықпал етеді. Қызметкерлердің денсаулығына қамқорлық жасау компанияның әлеуметтік пакетіне кіреді. Қоршаған ортаны қорғау шараларына жыл сайын қомақты қаражат бөлінеді. Экологиялық зертхана су мен ауаның күйін бақылайды. Негізгі экологиялық шараларға бұзылған жерлерді қалпына келтіру, шахталар мен карьерлердегі суды қайта пайдалану, өндіріс қалдықтарын қайта өңдеу, өндірістік алаңдарда және Донской ГОК шеберханаларының санитарлық-қорғау аймақтарында жасыл желектер отырғызу кіреді.Тұрғын үй бағдарламасына сәйкес, ДГОК қызметкерлері үшін тоғыз үй салынды.
1.2 Кенорнының геологиясы
Әлемдегі ең ірі хром кеніштерінің бірі. Донской ГОК негізгі кен орны ретінде өңдеген хром кендерінің кен орындарының ұзындығы 22 км, ені 7 км құрайды.
Геологиялық құрылымыӨңдеу
Дөң хромит кендерінің тобында 80-ге жуық кен орындары мен кен көздері барланған. Олар екі субмеридиандық белдем құрайды. Бұл белдемдер Кемпірсай базит-ультрабазит массивінің оңтүстік бөлігінде тереңде тоғысып, бірыңғай кентасты-магмалық жүйе түзеді.
СипатыӨңдеу
Массив жыныстары құрамына қарай габбро-пироксенит-дунит формациясына жатады, мұнда ультрабазиттер (дунит, гарцбургит, верлит, пироксенит) массивтің ядросы, ал габброидтар жоғары және ядроаралық бөлігін құрайды. Пішіні линза, желі, ұя тәрізді болып келетін дунит серпентиниттері мен гарцбургиттердегі кен денелерінің ұзындығы ондаған м-ден 1500 м-ге дейін, қалыңдығы бірнеше м-ден 150 м-ге дейін, ал тереңдігі 1400 м-ге жетеді.
МинералдарыӨңдеу
Кен түзуші негізгі минералдары: магно-хромит типті хромшпинелид, серпентин және оливин. Кентастың сапасы өте жоғары: Cr2O3 - 52 - 60%, тұтас кентастарда 64,5%-ға дейін, сеппелі жыныстарда 45 - 52%-ға дейін. Хроммен қоса Tі, Mn, Nі, Co, Cu, V сияқты ілеспе элементтер де кездеседі. Кен орны, негізінен, ашық әдіспен өндіріледі. Кен кен орындары 300-ден 1500 м тереңдіктегі ірі линзалық және вена тәрізді денелермен ұсынылған, жекелеген денелер қоры 60 миллион тоннаға жетеді.Өнеркәсіптік кен орындары кенді негізгі кен орны шекарасында екі кенді құрылымдарда шоғырланған (батыс және шығыс), субмеридиальды бағытта ені 7 км ені 25 км-ге дейін созылған, оңтүстік ауытқуымен. Негізгі кен материалы - хромды шпинель, ал бейметалл материалы - серпентинит. Химиялық құрамы бойынша кендер жоғары сортты, пайдалы компонент - хром оксиді - 30-дан 60% -ке дейін, зиянды қоспалардың (фосфор, күкірт, кремний, кальций) мөлшері шамалы. Текстураның түрлері бойынша кен әр түрлі тығыздықтағы серпентиниттегі Cr-шпинель дәндерінің фенокристиктерімен ұсынылған.
1.3 Кенорнының қорлары
Жаңа Геологическое I кен орнындағы барланған қор көлемі - миллион тоннаға жуық екені анықталды. ERG құрамындағы ҚазхромТҰК АҚ филиалы - Дөң тау-кен байыту комбинаты тағы үш кен орнын игеруге дайындалып жатыр. Шағын кен орындарын игеру компания қызметінің маңызды бағыттарының бірі. Ол хром кенінің негізгі өндірісін қолдайды және Қазхромның ферроқорытпа зауыттарын шикізатпен тұрақты түрде қамтамасыз етеді.
Хромтау ауданында ауқымды барлау жұмыстары 2016 жылдан бері жүргізіліп келеді. Мемлекеттік комиссия барлау жұмыстарының нәтижелері бойынша Геологиялық I кен орнының қорында - миллион тоннадан астам жоғары сапалы хром кенін барын растады.
Жаңа кен орнындағы хром оксидінің орташа мөлшері 54,9%, яғни кен құрамы бай. Қорлардың бір бөлігі - ашық әдіспен, бір бөлігі - жарасты әдісімен өндіріледі. Бұл әрі ыңғайлы, әрі экономикалық тұрғыдан тиімді болады, - деді тау-кен байыту бөлімі қызметінің басшысы Нұрлан Саринжипов. - Кенді игеру үшін кеннің үстінде жатқан бос жыныстар қабатын алып тастау арқылы үлкен көлемдегі аршылым жүргізу қажет. Аршылым көлемі бірнеше миллион текше метр. Алғашқы кен қазу жұмыстары қазан айына жоспарланып отыр.
Дөң тау-кен байыту комбинатында тағы үш кен орнын игеруге дайындық жүріп жатыр. Дүбірсай кенбасқармасында кенді игеру биыл басталады деп күтілуде. Ол 300 мың тоннадан аспақ. Қазір онда өндіріс үшін нақты деректерді анықтауға ұңғымалар бұрғыланып жатыр. Южный карьерінінің кеніш қорларын күрделі өңдеумен аршылым жұмыстары басталған. Мұндағы кен өндіру 2023 жылы басталады. Осы процесс Мирный карьерінде де жүріп жатыр. Мұндағы Северный борт кен орнында кеншілерді нысанадан тек 430 погон метрі бөліп тұр. Мамандардың айтуынша, бұл жақта шамамен 150 мың тонна кен бар.
Шағын кен орындары өздігінен жүретін техникалармен: тиеу-тасымалдау көліктері, автосамосвалдар және ұңғымаларда жару жұмыстарына арналған бұрғылауға білдектермен өндірілетін болады. Бұл аталған жабдықтардың барлығы Дөң тау-кен байыту комбинатында алғаш рет қолданылмақ.
Қазіргі уақытта кәсіпорын геологиялық барлауды жалғастыруда. Яғни, қорларды растау және Геологическое II және Геофизическое VII кен орындарында игеру әдістерін анықтау ісі жүріп жатыр. Одан бөлек, компания тағы екі хром кені орны - Дауыл-Көкпекті аймағы және Білге кен басқармасында жұмыс басталып жатыр. Геологиялық барлау жұмыстары кезең-кезеңімен 2025 жылға дейін жоспарланған.
Жапы алғанда, Дөң тау-кен байыту комбинаты 83 жыл ішінде 225,3 миллион тонна хром кенін өндірген.
Ашық тау - кен бөлімі
2.1Ашық тау кен жұмыстарының кезеңдері
[00:28, 02.04.2021] Тұмарым: Ашық тау - кен жұмыстары орындалу реттері мен мерзімдеріне байланысты мынадай кезеңдерге бөлінеді : дайындық , күрделі тау кен , эксплуатациялық және жабылу . Дайындық кезеңінде карьер алаңының жер бетін даярлау ( өзендерді , көлдерді , жылғаларды бұру , ағаштарды кесу және т.б. ) және сілемді тау - кен жұмыстарын жүргізуге әзірлеу жұмыстары атқарылады . Осы кезеңде топырақтың құнарлы қабатын қазып алып қоймалау , жолдар мен құрал - жабдықтарды құрастыруға қажетті алаңдарды салу электр және байланыс жүйелерін тарту жұмыстары жүргізіледі . Карьер алаңындағы жер бетін дайындау , құрғату , топырақтың құнарлы қабатын қазып алу , қоймалау және т.б. жұмыстар кеніштің эксплуатациялық кезеңінде де жүргізіледі . Күрделі тау - кен жұмыстарына пайдалы қазындыға жетуді , аршыма және өндіру жұмыстарын ырғақты түрде жүргізуді қамтамасыз ететін жауып жатқан және жанасқан таужыныстарын казы алу жатады . Осы кезеңде күрделі және тілме ор жолдары жүргізіледі , аршыма және өндіру жұмыстарының тұрақты бағыты жасалынады . Күрделі тау - кен жұмыстары карьерді салу кезеңінде және де оны бірқалыпты эксплуатациялау кезінде де жүргізілуі мүмкін . Карьерді салу кезінде орындалған жұмыстар тау - кен құрылыс жұмыстары деп аталады . Іс жүзінде салынып жатқан көсіпорындардың қуатын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz