Ұшадан теріні сыпыру

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 55 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым Министрлігі

«Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ

Даиржан А. Е

Мал сою және алғашқы өңдеу кезіндегі ветеринариялық - санитариялық іс-шаралар.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В120200 -«Ветеринариялық санитария»

Семей, 2021 жыл

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

«Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КеАҚ

«Қорғауға жіберілді»

Ветеринариялық санитария кафедрасының меңгерушісі

. . .

«___»2021 ж

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Мал сою және алғашқы өңдеу кезіндегі ветеринариялық - санитариялық іс-шаралар.

5В120200 -«Ветеринариялық санитария»

Орындаған

Даиржан А. Е

Орындаған:

Ғылыми жетекшісі

Б. ғ. к., доцент

Даиржан А. Е: Жайлаубаев Ж. Д

Орындаған: Нормобақылаушы (PhD)

Даиржан А. Е: . . .

Семей 2021 жыл

Мазмұны

Мазмұны: Нормативтік сілтемелер

: 3

Мазмұны: Анықтамалар және терминдер

: 4-5

Мазмұны: Белгілеулер мен қысқартулар

: 6

Мазмұны: Кіріспе

: 7-8

: І

Мазмұны: Әдебиеттерге шолу

: 9-11

: 1. 1

Мазмұны: Мал сою бекеттері мен ет өңдейтін цехтар

: 11-14

: 1. 2

Мазмұны: Сою және сойыс малдарын алғашқы өндеуден өткізу

: 14-20

: 1. 3

Мазмұны: Ет және ет өнімдерін дайындау (жануарларды сою) объектілеріне қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар

: 24-31

: 1. 4

Мазмұны: Малдарды сояр алдында ветеринариялық тексеруден өткізу

: 31-33

: ІІ.

Мазмұны: Негізгі бөлім

: 2. 1

Мазмұны: ИП «Ақниет» ветеринариялық зертханасына қысқаша сипаттама

: 33

: 2. 2

Мазмұны: Сарқант қаласының табиғи-климаттық жағдайы

: 33-34

: 2. 3

Мазмұны: Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі ережелері

: 34-36

: 2. 4

Мазмұны: Азаматтық қорғаныс және жануарларды жаппай қорғау

: 36-38

: 2. 5

Мазмұны: Қоршаған ортаны қорғау

: 38-40

: ІІІ

Мазмұны: Өзіндік зерттеу

: 40-41

: 3. 1

Мазмұны: Мал сою өндірісінде жүргізетін ветеринариялық - санитариялық шаралар .

: 41-46

Мазмұны: Зерттеу нәтижелері .

: 46-49

Мазмұны: Қорытынды

: 50

Мазмұны: Ұсыныс

: 51

Мазмұны: Пайдалынылған әдебиеттер тізімі

: 52-53

Мазмұны: Қосымшалар

: 54

Нормативтік сілтемелер

1. МСТ 779-55 Жартылай және ширек ұшадағы сиыр еті. Техникалық талаптар.

2. МСТ 55445-2013 Ет. Жоғары сапалы сиыр еті. Техникалық талаптар.

3. ҚР СТ1759-2008 Сиыр еті. Техникалық талаптар

4. МСТ 16020-70 Сойыс малы. Терминдер мен анықтамалар.

5. МСТ 18157-88 Сойыс малының өнімдері. Терминдер мен анықтамалар.

6. МСТ 15467-79 Өнім сапасын басқару. Негізгі түсініктер. Терминдер мен анықтамалар.

7. МСТ 7595-79 Ет. Сиыр етін жеке сауда үшін бөлу.

8. МСТ 15512-67. Экспорт үшін мұздатылған ширек ұшадағы сиыр еті.

9. МСТ 16867-71 Ұшадағы және жартылай ұшадағы бұзау еті. Техникалық талаптар.

10. МСТ 23219-78 Ет. Жеке сауда үшін бұзау етін бөлу.

11. МСТ 5110-55 Союға арналған ірі қара мал.

12. Қазақстан Республикасының 2012 жылдың 13 қаңтардағы №541-IV «Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы» Заңы.

13. Қазақстан Республикасының Үкіметінің 2010 жылдың 17 қарашасындағы №1202 Қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының «Ғимараттар мен құрылыстардың, құрылыс материалдары мен бұйымдардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар» техникалық регламенті.

14. Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2013 жылғы 09 қазандағы №68 Шешімімен қабылданған Кеден Одағының «Ет және ет өнімдерінің қауіпсіздігі туралы» техникалық регламенті.

15. Кеден Одағы комиссиясының 2011 жылғы 09 желтоқсандағы №880 Шешімімен қабылданған Кеден Одағының «Тамақ ӛнімдерінің қауіпсіздігі туралы» техникалық регламенті.

16. ҚР ҚН 3. 01-04-2011 Ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының бас жоспарлары.

17. ҚР ҚН 3. 02-31-2011 Ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтау және қайта өңдеуге арналған ғимараттар.

18. Қазақстан Республикасының Үкіметінің 2012 жылдың 17 қаңтарындағы № 93 Қаулысымен бекітілген «Өндірістік нысандардың санитарлық-қорғаныш аймағын белгілеу бойынша санитарлық-эпидемиялық талаптар» санитарлық ережелері

19. Қазақстан Республикасының Үкіметінің 2012 жылдың 13 қарашасындағы № 1444 Қаулысымен бекітілген «Жануарларды өсіруді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс нысандарына қойылатын ветеринарлық (ветеринарлық-санитарлық) талаптар»

20. ИСО 3822-79 Ет және ет өнімдері. Болжаулы колифорымды бактериялар мен Escherichia coli табу және есептеу (арбитражды әдіс) .

21. МСТ 31797-2012 Ет. Сиыр етін мүшелеу. Техникалық талаптар.

ТЕРМИНДЕР МЕН АНЫҚТАМАЛАР

1. Мал сою кәсіпорны: Мал соятын, оны бөлшектейтін, сойыс ӛнімдерін сақтау мен сатуды жүзеге асыратын ұйым (ет комбинаты, тоңазытқыш қасапхана, мал сою орны) .

2. Қасапхана: Мал сою және жануарды етке өңдеу бойында механикаланбаған кәсіпорын.

3. Ет комбинаты: мал сою және ет және сойыстың басқа өнімдерін тамақ және азық өнімдеріне, техникалық бұйымға, медициналық препараттарға кешенді ӛңдеу бойынша кәсіпорын.

4. Ет өңдейтін кәсіпорын: Ет және жануарды союдың басқа өнімдерін өңдеуді жүзеге асыратын, мал соймайтын ұйым.

5 . Жылжымалы мал сою орны: мал союға және салқындатылған ет алумен дала жағдайларында біріншілік өңдеуге арналған мобильді мал сою кешені.

6. Далалық мал сою орны: ашық ауада далалық жағдайларда жануарларды өңдеуге арналған уақытша мал сою алаңы.

7. Сойыс өнімі: тамақ және (немесе) медициналық, азықтық, техникалық мақсаттарда қолдануға арналған ӛнімді жануарды сою және өңдеу кезінде алынған өнім.

8. Өнімді жануарлар : олардан тамақ өнімдерін алу үшін мақсатты қолданылатын жануарлар.

9. Сойыс өнімдерінің өндіріс процесі : Өнімді жануарларды союға дайындау, өнімді жануарларды сою, тұтас ұшаны, жартылай ұшаны және ішек-қарынды бөлшектеу, сүйектен етті сылып алу және сіңірлерін алу, ветеринарлық конфискаттарды жинаудың технологиялық операцияларының реттілігі.

10. Мал сою: өнімді жануарларды өңдеу мақсатында оларды өмірінен айыру.

11. Мал союға арналған алаң: мал сою үшін қасапхана кәсіпорындары болмаған кезде орнатылатын жабдықталған бөлме (орын) .

12. Мал сою-санитарлық орын (санитарлық қасапхана) : жануарды мәжбүрлі союға, аршуға және жоюға арналған сою орны.

13. Мал сою орны: Малды етке сою және сойыстың кейбір өнімдерін біріншілік өңдеу бойынша қуаты аз кәсіпорын.

14. Тоңазытқышты қасапхана: мал сою және жануарды етке өңдеу және етті тоңазытқыш камераларда сақтау кәсіпорны.

15. Дезинфекция - құстарда кезедесетін инфекциялық және инвазиялық жұқпалы аурулардың алдын алу және қоздырғыштарды химиялық жолмен жою мақсатында жүргізетін ветеринариялық санитариялық шаралар кешені. 16. Дератизация - кеміргіштер тарататын түрлі аурулардың қоздырғыштарын дер кезінде құрту, олардан сақтандыру үшін жүргізіледі.

17. Дезинсекция - ауру қоздырғыштарын тарататын зиянды жәндіктерді жою үшін қолданылатын малдәрігерлік-санитарлық шаралардың бірі.

18. Дезинфектант - құстардың жұқпалы ауруларының алдын алу мақсатында қолданылатын ерітінділер.

19. Дезбарьер - инфекциялық және инвазиялық жұқпалы аурулардың алдын алу мақсатында қолданылатын арнайы дезерітінділермен өңделетін дезкілемше.

Белгілеулер мен қысқартулар

ҚР - Қазақстан Республикасы

ШҚО - Шығыс Қазақстан облысы

ЕМК - Еншілес мемлекеттік кәсіпорын

РМК - Республикалық мемлекеттік кәсіпорын

АБП/БДҰ - Аграрлық бірлестіктің федерациясы/ Бүкіләлемдік денсаулық сақтау ұйымы

ДНҚ - дезоксорибонуклеин қышқылы

ЕПС - ет-петон сорпасы

ЛПС (LPS) - липополисахарид

м. ж - микроб жасушасы

г - грамм

ВҒЗИ - ветеринария ғылыми-зерттеу институты

ҒЗС - ғылыми - зерттеу стансасы

АҚ - акционерлік қоғам

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектіліг і Қазақстан Республикасы президенті Н. Ә. Назарбаевтың жолдауында ауыл шаруашылығын әртараптандырып, 2021 жылға қарай азық-түлік тауары экспортын 40%-ға көбейту міндеттелді. Бұл міндеттер агроөнеркәсіп кешенін дамытудың жаңа мемлекеттік бағдарламасы аясында іске асырылуы қажет екендігі аталған.

Қазақстандағы ең маңызды мәселелердің бірі құрылымдық өзгерістер жасау, яғни мал шаруашылығын қалпына келтіріп, оны одан әрі дамыту және азық-түлікпен қамтамасыз ету талаптары. Сондай-ақ етті мал шаруашылығы, қой шаруашылығы және жылқы шаруашылығын қайта дамытуды қарастырады. Ауыл шаруашылығы өндірісінің негізгі саласы болып ол халықты пайдалы құнды тағам өнімдерімен (ет, сүт, май, жұмыртқа, т. б. ), ал өндірісті шикізатпен (тері, жүн, қаракөл елтірісі, т. б. ) қамтамасыз ету.

Ауыл шаруашылығы еліміздің эканомикасын жақсартатын салалардың бірі. Қазіргі таңда еліміздің мал шаруашылығы саласын дамытудың, осы саланың халық-аралық ұйымдармен қатынасын нығайту өзекті мәселе болып отыр. Біздің елде мал өнімдерін өткізетін нарық бар. Ендігі кезекте мал шаруашылығы саласының бәсекеге қаблеттілігін арттыру. Бүгінде елімізде 6 миллионнан астам ірі қара, 17, 5 миллион қой, 1, 5 миллионға жуық жылқы, 155 мың түйе, 33 миллион құс бар. Бұл көрсеткіш 2000 жылдардың басындағы деңгейге қарағанда 1, 5 есеге өсті. Елімізде ірі қара асыл тұқымды малдың үлесі тек 5, 6% - ды құрайды. Бұл көрсеткіш дамыған елдермен салыстырғанда 10 есе кем.

Мал шаруашылығы саласын дамыту үшін өндірістік негізде жұмыс атқаратын, мал шаруашылығы өнімдерін нарыққа тұрақты шығырып отыратын мамандандырылған шаруашылықтар құру, мал азығы қорын күшейту көзделіп отыр.

Қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасының Ветеринария туралы заңына сәйкес ветеринария қызметкерлері ауыл шаруашылығы малдарын аурулардан және адамдарды жануарлар мен адамдарға ортақ зооантропоноздардан, адамдарды ветеринариялық - санитариялық тұрғыдан қауіпті ауыл шаруашылығы өнімдерінен болған тағамдық уланулардан қорғау бағытында, ауыл шаруашылығы өнімдерін әлемдік тағам рыногына интеграциялау мақсатында жоғары деңгейде ветеринариялық - санитариялық сараптау мен бағалау іске асырады және арнайы шараларды ұйымдастырады.

Ет және ет өндірісінің басты талабы - тағамдық мақсаттарға арналған шикізаттың жарамдылығы, оның адам өмірі мен денсаулығына қауіпті ауруларға жол бермеуі болып табылады. Бұл үшін ет шикізатына мал дәрігерлік-санитарлық тексеру жүргізіледі. Бұл малдардың өндіріске келіп түскен кезіндегі мал базаларындағы, сояр алдындағы ұстау цехтарындағы мұқият тексеру жұмыстары арқылы жүзеге асырылады. Сойылған өнім микроорганизмдердің таралуына қолайлы орта болып табылады, сондықтан өндірістің санитарлық-гигиеналық тәртібінің сақталуын, және ветеринариялық санитариялық іс шараларды дұрыс жүргізуді қамтамасыз ету қажет.

Кәсіпорындарда ет және сүт өнімдерін өңдірудің шартты қауіпсіздігі жоғары сапалы ветеринариялық - санитариялық талаптардың сақталуы. Ет және ет өнімдерін өңдеу кезінде ветеринариялық санитариялық шараларды іске асыра отырап ет және ет өнімдеріне зиян келтіретін патогенді микроорганизмдерді жою. Өңдеудің технологиялық процестері кезінде өнімнің патогенді микробтармен, саңырауқұлақтармен ластануы, немесе олардан бөлінген токсиндер адамдарға әр түрлі инфекциялық ауру тудыруы мүмкін.

Мал дәрігерінің аса жауаптыда басты міндеті - тағамдық өнімдер арқылы адамға жұғатын аурулардың алдын алу болып табылады. Сонымен қатар, мал ауруларын таратпау, сыртқы ортаны қорғау, ауру малдан алынған өнімдерді залалсыздандару - күрделі де жауапты жұмыс.

Ет өндірісінде етке арнайы бағылған мал пайдаланылады. Сонымен қатар, өнімдері: сүт, жүн, т. б. үшін бағылған мал ет өндірісінде қолданады.

Қазіргі кездегі фермерлік, жеке шаруашылықтардың өркендеуіне байланысты, ет өндірісін шикізатпен қамтамасыз етуде, олардың үлес салмағы да жоғарылауда. Қазақстанда ет және басқа мал өнімдерін өндірудің мүмкіншілігі зор. Соңғы жылдары үкіметіміз мал шаруашылығын өркендетуге көңіл бөлінуде. Жыл сайын бұл бағытқа қомақты қаржы қарастырылуда.

Жұқпалы аурумен ауырған малдың ұшасы мен ағзаларын малдәрігерлік - санитариялық сараптан өткізгенде, мал дәрігері оның сояр алдындағы жіне сойғаннан кейінгі жағдайына, ерекшеліктеріне көңіл аударады. Малдәрігерлік - санитариялық сарапты үлкен ұқыптылықпен жүргізіп, алынған өнімдерге тиісті баға беруі керек.

Сойылған мал ұшасындағы өзгерістер аурудан өлген мал тәніндегі өзгерістермен салыстырғанда әлде қайда көмескі болады, тіпті байқалмауы да мүмкін. Малдәрігерлік - санитариялық сараптау аса жауапты жұмыс, тағамға пайдалануға болмайтын, ауру малдың етінжеген адам ауруға шалдықса, мал дәрігері заң алдында жауап береді. Сарқант ауданының округтеріндегі шаруақожалықтарының табиғи жағдайына байланысты мал шаруашылығы жақсы дамыған. Типтік қасапханалар салынып тиісті жұмыстар жүргізілуде. Осы себепті Сарқант ауданында мал сою орнымен сойыс өнімдерін сою технологиясымен және ветеринариялық - санитариялық сараптау жұмысынмен танысуды ұйғардық.

Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Мал сою және алғашқы өңдеу кезіндегі ветеринариялық-санитариялық шаралар. Ол үшін қойылған міндеттер:

1. Мал сою және алғашқы өңдеу кезіндегі ветеринариялық-санитариялық шараларды кешенді түрде жүргізу.

2. Кешенді түрде жүргізілген ветеринариялық -санитариялық шараларған баға беру.

I ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ

Жануарларды союды реттейтін стандарттар мен ережелері бойынша әлем елдерінде біршама айырмашылықтар бар. Көптеген елдерде малдарды сою жұмыстары заң арқылы емес сал немесе әдет-ғұрыптар арқылы реттеледі. Мысалы кейбір арап мемлекеттері мен Үндістанда екі түрлі ет өндіріледі: соңғы жабдықтармен жабдықталған механикаландырлған сою орындарында және антисанитарлы жағдайларда базар маңында сойылған еттер. Кейбір елдерде мал сою жұмыстары діни көзқарастардағы наным бойынша жүзеге асырылады, мысалы мұсылмандардағы халал не болмаса иуда дініндегі кашурут талаптарына сәйкес. Жоғарыда аталған нанымдар бойынша жануарлар сою кезінде естерін жоғалтпауы және күйзеліс жағдайында болмауы қажет. Швеция, Дания, Норвегия, Голландии және Швейцария елдерінде алдын-ала токпен ұрып естерін жоғалтпай тұрып кошерлі және халалды союға рұқсат берілмейді, себебі бауыздағаннан кейін көп уақытқа дейін жануар есін жоғалпауы себепті, бұл әдіс өте қатал деп есептелінеді. Кейбір елдерде белгілі бір түрге не болмаса класқа жататын жануарларды, әсіресе адамдарға жеуге болмайды деп табу қойылған жануарларды союға шектеу қойылған. Индуизм діні бойынша ірі қара малы киелі деп танылатындықтан оны союға болмайды деп танылған. Алайда Индияның кейбір штаттарында оны союға рұқсат берілгендіктен, бұл өз кезегінде діндар адамдар тарапынан мемлекет басшыларына барлық штат бойынша бұған шектеу қойылуы керек деген талаптар қойылуда. Сонымен қатар ірі қара малын сою мен етін импорттауға Непал мемлекетінде де қатал шектеу қойылған. Сан ғасырлық тарихы бар, терең де мәнді өз діни танымы, әдебі мен талғам-түсінігі қалыптасқан, ұрпағына аманат етіп қалдырған бай заттық және рухани мұрасы бар қазақ халқының дала мәдениетінде жаратқан мәдени мұраларының бірі қазақтың мал сою мәдениеті.

Сойылатын мал мінер жақ қапталы мен жығылып, төрт аяғы тең буылып, онан соң бауыздалады. Үш аяғын буып, бір аяғын бумай мал бауыздау, ауыр күнә есептеледі. Қазақ ұғымында малдың қаны мен бездері мал денесіндегі жеуге тиым салынған заттар. Сондықтан бауыздалған малдың қаны әбден сарқылғанша жұлынға пышақ тигізбейді. Жаны әлі шықпаған, қаны толық сарқылмаған малдың жұлынынан пышақ пен кесіп (жұлындап) жіберсе, малдың жаны тез шығады да, бойындағы қаны толық сарқылмай қалады. Малдың терісін сыпырған соң малдың жыныс бездері, қуық, ұрғашы малдың жатыры қатарлыларды басқа етке тигізбей сылып алып тастау керек. Малдың терісі сыпырылып, ішекқарыны ақтарылғанда, бауырдағы өт, май бездері алдымен алынып тасталады. Мал сойып ет боршалағанда (бұзғанда) жұтқыншақ безі, мойын безі, тақыршап безі, асықты жілік безі, жамбастағы қанжыға бездері алып тасталады.
Етін тағамдық мақсатта пайдалану үшін союға жөнелтілетін жануарлар:сиыр (алынатын өнімі ірі қара мен бұзау еттері), азия буйволы, қой (алынатын өнімі - қой еті), ешкі, шошқа, жылқы, түйе және үй құстары (негізінен үйрек, қаз бен күрке тауық еттері) өндіріледі. Ірі малдарды сою алдында (ірі қара, жылқы, шошқа) оларды алдымен есінен айырады (ток арқылы немесе балғамен ұрып) . Жануарларды сою алдымен үй жануарлары мен құстарына Әр түрлі түлік малын союдың өзіңдік ерекшеліктері бар. Көпшілігіне ортақ мал союдың тәртібі келесідей - малды жығып, аяқтарын бірге байлап, бауыздау, басы мен сирақтарын ажырату, терісін сыпыру, өкпе-бауыр, ішек қарындарын шығару, ұшасын алу, ұшаны мүшелеу. қатысты айтылғанымен, жабайы аң-құстарға да қатысты келеді. Жануарларды союдағы басты мақсат тағамдық ет өнімдерін, өнеркәсіп үшін (тері, жүн, елтірі) және фармакологиялық мақсатта және т. б. шикізаттар алу болып табылады. Сонымен қатар жануарларды сою ауруды болдырмау мақсатында еті жарамды болса арық-тұрық малдарды союдан (амалсыз сою) және ауыр эпидемиялық аурулардың таралуына жол бермеу (санитарлық жою) мақсаттарында да жүргізіледі.

Елімізде агроқұрылымдардан өндірілетін өнімдер (ет, ет өнімдері, ерітілген тағамдық майлар, ішек-қарын шикізаттары, тұздалған терілер, техникалық майлар, пісірілген малазықтық заттар және т. б. ) негізінен ішкі рыноктың сұранысын қанағаттандыруға жұмсалады. Олай болу себебі, өнімнің сапасының төмендігіне, малды ұстау және етті алғашқы өңдеудің Еуро Одақтың және Ресеи Федерациясының гигиеналық және ветеринарлык- санитарлық талаптарын қанағаттандырмауына тікелей байланысты. Малды сою және ет шикізатын ұқсату процестері сирек жағдайда болмаса, нашар ұйымдастырылады. Мал сою гигиеналық, ветеринарлық- санитарлық және технологиялық нормаларды канағаттандырмайтын есік алды немесе карапайым сойыс пункттерінде атқарылады. Алынған ет өнімдері негізінен базарларда сатылады, тұтынушының құқығы сапасыз тауардан қорғалмаған, ол өзінің тәжірибесіне сенім артып, қай уақытга және қалай капталған, сорты иен өндірілген мерзімі айқындалмаған, ашық ауада ұсталған ет өнімдерін сатып алады. Осындай кемшіліктерді тізбектей беруге болады. Сондықтан ет өнімдерінің және басқа тағамдық заттардың сапасын арттыру мәселесі заңдастырылған деңгейде өтуі тиіс.

«Ветеринария туралы» Заңына және ҚР Үкіметінің 24. 11. 2009 ж. №1754 «Етін сатуға арналған ауылшаруашылық малдарын союды ұйымдастыру Ережелеріне» сәйкес ҚР-да есікалды мал сою әрекетіне тыйым салынған[8, 9] . Аталған ресми құжаттардың талаптарын іске асыру нәтижесінде, ауылшаруашылык малдарын союды ұйымдастыру ісі, гигиеналық және санитарлык- ветеринарлық талаптар деңгейінде атқару шығындарына қарамай, түпкілікті оң бағытта қалыптасатыны белгілі. Ол үшін жоғарыда аталған ресми құжаттар мал сою және ұшасын алғашқы өңдеу процесін тек қана арайы жарақталған сойыс пункттерінде немесе алаңдарында талап етеді.

Қазіргі кезде аталған кәсіпорындардың жеткіліксіздігіне орай, мал сою мәселесі ауыспалы кезеңде (бетондалған едені және септигі, ұшаны асатын ілгіші, мал дәрігерінің бақылауы үшін арнайы орны бар, т. б. ) жабдықталған (ыңғайландырылған) бөлмелерде жүргізілуде.

Сондықтан ет гигиенасы аспектіне ұлкен мән беріледі. Оның ластануын болдырмау үшін сойыс цехының барлық зоналары (аймақтары) атқарылатын жұмыс операцияларына сәйкес бөлінуі тиіс. Ет құрамында жүн, каныга, запыран т. б. және патогендік микрофлора болмауы керек. Сондықтан мал сою гигиенасының негізгі міндеті қоршаған ортадан микроорганизмдердің ауысуын және ұшаның лас учаскелерінің болмауын қамтамасыз ету. Сойыс цехтарында кауіпті жабдықтардың болуы және малдардың кездейсоқ кимылдары ондағы кызметшілердің денсаулығы және өміріне қатерлі кездейсоқ жағдайлар туғызуын ескеріледі.

Сол себептен заманауи сойыс цехтары жоғары сапалы және оптималды құрастырылған техникамен жабдықталады (2-сурет) . Соңғылар мемлекеттік және халықаралық стандартқа сай болып, машиналардың жұмыс процестері, өндіріс және қызметшілер гигиенасы мен кәсіпорынның параметрлері жеңіл бақылауға алынады, Кәсіпорын ресурстарының рационал пайдаланылуы, өндірістің (таза және лас аймақтарға бөлу), шикізат және дайын өнім ағымдары, бөлімшелерді қажетті технологиялық жабдықтау, канализация жүйесі параметрлерін есептеу, конфискаттарды утильдеу желісі және оптимал жабдықтар жеткізушіні таңдау, т. б. ет сапасын деңгейін қамтамасыз етеді. Ет өнімінің сапасына сойыс малды қолда ұстау, бордақылау әдістері, жасы, салмағы, тасымалдау түрі, қызметшілердің біліктілігі, сойыс алдындағы қоршамада стрессіз жағдай туғызу сияқты жәйттер қосымша әсер етеді.

Сонымен, малдарды сою алдын қоршамада біраз уақыт ұстау - олардың стресін түсіріп, ұзақ тасымалдаудан соң күшінің қалпына келуіне жағдай туғызады. Егер ет өңдейтін кәсіпорын мен мал бордақылау алаңдары арасы кысқа, аздаған қашықтықта болса, малды өз аяғымен жүргізіп жеткізу ұйымдастырылады, соның нәтижесінде кездейсоқ мал жарақаты мен өлімі азаяды.

Мал сою бекеттері мен ет өңдейтін цехтар

Ет өңдеу кәсіпорындарын тек қана өндіріс орындары деп қана қарамай, санитарлық талаптардың орындалуы өндірістік мақсаттан жоғары қойылатын ветеринариялық-санитарлық мекеме деп қарастырған жөн. Ет өңдеу кәсіпорындары өздерінің үлкен-кішілігіне қарамастан санитарлық және экономикалық жағынан үлкен маңызға ие. Мұндай ет өңдеу кәсіпорындарының санитарлық маңызы адамдардың денсаулығын қорғау және сойылатын малдан алынатын өнімдердің санитарлық қауіпсіздігін қамтамасыз етуден тұрады. Сондықтан ет өңдеу кәсіпорындарына келесі талаптар қойылады:

1. Халықтың тұтынуына қажетті жоғары сапалы ет және жеңіл өнеркәсіпке қажетті шикізат өндіру;

2. Халықты жануарлар еті мен ет өнімдері, не болмаса техникалық шикізаттары арқылы берілетін аурулардан сақтау;

3. Құрт ауруларының (гельминттер) эпизоотиялық таралуына жол бермеу;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.